lei HOOFSTUK

HOOFSTUK 6

6. MOONTLIKE OPLOSSINGS VIR DIE PROBLEME IN DIE ONDERWYS VAN IMMIGRANTEKINDERS IN DIE ONDERSOEKTERREIN

6.1 Inleiding

Dit het in die vorige hoofstuk duidelik geword dat daar in die ondersoekterrein in die R.S.A.1 ) soortgelyke probleme in die onderwys van immigrantekinders as in ander immigrasielande2)

ondervind word. Die voortreflike navorsings- en beleids=

'

reelings wat vir die onderwys aan immigrantekinders in die

buiteland

blootgel~

is?,) kan egter nie sonder meer in die onder= soekterrein toegepas word nie omdat aanbevelings vir die beson= dere inheemse didakties-pedagogiese situasie in die nywerheids= groeipunt beplan moet word om aan Suid-Afrikaanse vereistes en omstandighede .te voldoen.

Die d,oel van hierdie hoofstuk is om voorstelle vir effektiewe onderwys vir.immigranteleerlinge in die ondersoekterrein te formuleer. Die program en metode wat hiervoor gevolg word, is: om ideale of kriteria4) vir die onderwys van immigrantekinders in die ondersoekterrein af .te lei uit en te formuleer met inag= neming van die stand van die onderwys

die ondersoekterrein, die geskiedenis in die R.S.A.

5

)en die

~oortrekiikhede

van immigrantekinders in van immigrasie en onderwys in die buitelandse onder= wys vir immigrantekinders; om kortliks aan te dui in hoeverre onderwysmaatreels in die ondersoekterrein tekortskiet aan die kri teria; om voorst.elle ter verbetering aan die hand te doen; en om die implikasie.s van sodanige voorstelle te bepaal en rig= lyne vir verdere navorsing aan te dui.

1. Vergelyk paragraaf 1.3•

2. Vergelyk paragraaf .5.3. 3. Vergelyk paragraaf .5 • .5.1.

4.

Kriteria vir die onderwys is algemeen geldende eise of ideale geformuleer as antwoord daarop hoe die onderwys in die geval van immigrasie moet wees;

Scholtz,

A.

Die probleem van vergelyking in die pedagogiek, pp. 20 - 60;

Vergelyk ook Potgieter, F.J. Die probleem van vergelyking en . evaluering in die pedagogiek. Publikasies van die U.P., Pretor~a Nuwe reeks rio.

68:

14~

1972,

p.

3.

6.2 Kriteria. vir eva1uering van en voorste11e ter verbetering van onderwys van immigrantekinders· in die nywerheidsgroei= punt

Met die oog op formu1ering van kriteria, eva1uering van die huidige ree1ings en voorste11e ter verbetering van die onder= wys van immigrantekinders word daar vervo1gens ge1et op die vo1gende: koordinasie van onderwys en immigrasie ter versuid= afrikaansing van immigrantekinders en ter beskerming van die Suid-Afrikaanse vo1ksidentiteit en'nasiona1e karakter, behoud van

die Protestantse godsdienstige tradisie, behoud van die tradi= sione1e taa1verhouding, bemagtiging van die tweede ampte1ike taa1, immigranteonderwys in gewone openbare sko1e, skoo1p1ig _.

_.

vir immigrantekinders, groepering van immigrantekinders,

besondere· 1eerstof om versuidafrikaansing te bevorder, besondere rei:Hings vir eva1uering en bevordering va:.n immigrantekin9,ers, besonderemetodes en hu1pmidde1s, personee1voorsiening en die betrokkenheid van immigranteouers by die onderwys van hu11e kinders.

6.2.1 Onderwys en immigrasie moet geko.ordineer word ter ver= suida£rikaansing vari immi~rantekinders en ter beskerming van die Suid-A£rikaanse vo1ksidentiteit en die nasiona1e karakter van die onderwys

6.2.1.1 Kriteria ten opsigte van koordinasie van onderwys en · ipunigrasie ter versuida£rikaansing van immiwan te=

kinders, ,en ter beskerming van die Suid-Afrikaanse

vo1ksidentiteit en nasiona1e karakter van die onderwrs As eerste kriterium ge1d dat daar abso1ute koordinasie moet

bewerkste11ig word tussen die voorsiening van onderwys aan immigrantekinders en die aard en omvang v·an immigrasie, want as

n

regering

n

ko1ossa1e 1angtermyn immigrasieprogram as dee1 van

n

ekonomiese en bevo1kingsbe1eid bep1an6) ₉ is interdeparte= mente1e samewerking noodsaak1ik. Aangesien immigrasie nie

n

eenrigting proses is wat s1egs die ekonomie en immigrante aan= gaan nie, maar a1ie fasette van die vo1kshuishouding ten nouste raak en in besonder

n

kumu1atiewe e££ek op die onderwys het7) ₉

6.

Verge1yk paragraa£ 2.5.

is dit be1angrik om deur navorsing die pedagogiese, sosiolo= giese en ku1ture1e imp1ikasies daarvan b1oot te 1~ en om met inagneming van die vreemdheidsfaktore8) en faktore wat die nasionale karakter

~an di~

onderwys bepaa1 9 ), 'n onderwys=. be1eid ter versuidafrikaansing van immigrantekinders te for= mu1eer.

Tweedens bepaa1 die nasiona1e onderwysbe1eid van die R.S.A. · dat die

onde~wys

n

bree nasiona1e karakter.moet

h~

10

).

Dit verg. in die geva1 van immigrantekinders, vo1gens figuur .9, oordrag van die Suid-Afrikaanse ku1tuur en die e1iminering van vreemdheid in die sekond~re idiostante ku1tuurkring deur die maksima1e b1ootste11ing van immigrante aan die Suid-Afrikaanse ku1tuur.

Figuur 9

Onderwyskriteria in die geva1 van immigrasie

~---~Eliminering van

Oordrag van Suid..-Afri= kaanse. ku1 tuur

vreemdheid

Beskerming o4E---~ Inburgering en

van die Suid- versuidafrikaansi~g

Afrikaanse volks= identiteit en die nasionale karakter van die onderwys

8. Verge1yk paragraaf 4.2.3.

9. Cramer,. J.F .• & Brown,

G.s.

Contemporary education, p. 5·; Hans, N. Comparative education, pp. 17 - 235;

Republiek van Suid-Afrika. Wet op die Nasio.na1e. Onderwys= beleid,no.· 39 van 1967, art. 2.

Volgens figuur·9 eis dit enersyds vir die outochtone kinders die beskerming en behoud van hulle volksidentiteit en van die nasionale karakter van die onderwys. Andersyds eis dit vir die immigrantekinders kulturele inskakeling, assimilasie

en versuidafrikaansing met die oog op uiteindelike burger= skap.

Aangesien versuidafrikaansing eintlik

n

inherente dualisme vertoon vanwee die twee blanke taalgroepe in die R.S.A., kan dit of verengelsing of verafrikaansing beteken. Daarom word vir die doeleindes van hierdie ondersoek aanvaar dat versuidafrikaansing betrekking het op die belewing van en identifisering met die Suid-Afrikaanse kultuur deur die immigrante soos hulle dit aantref, of in die Engelsmedium-of in die oorwegend Afrikaansmediumskole en in die sosiale

.1. b •t d·. k 1 11 ) t . . . t

m~ 1eu u1 e 1e s oo • Omda 1mm1gras1e op permanen e vestiging dui, is die uiteindelike ideaal dat die immigrante= kinders opgevoed, gehersosialiseer en gehernasion~liseer moet word tot Suid-Afrikaanse burgerskap met·die oog op die instandhouding van die morele, godsdienstige en intellek= tuele homogeniteit en die balans van die blanke nasionale demografiese samestelling, eugenetiese verryking, versterking van die arbeidskrag en die sosiale en kulturele verryking van die outochtone bevolking12).

Aangesien immigrasie die outochtone bevolking ten nouste raak, het die Departement van Immigrasie nie net

n

funksie om immigrasie om. ekonomies demografiese redes te bevorder of om die beskawings-, kwaliteits- en welvaarspeil van die

11. Vergelyk paragraaf 4.3.

12. Mallinson., V. An introduction to the study of comparative education, p. 85;

Republiek van Suid-Afrika. Wet op Suid-Afrikaanse Bur= gerskap,no. 44 van 1949;

blankes te verhoog nie, maar die Departement het ook in

nasionale belang

n

beskermingsfunksie teenoor die outochtone bevolking13). · Die beskermingsfunksie behels dat immigrasie nie die volkskarakter

~al

aantas nie14). Dit impliseer dat dit in nasiona1e belang is dat die omvang, totale inv1oei en herkoms van immigrante deur keuring gereguleer en gekon= tro1eer moet word en dat immigrante assimileerbaar

~oet

weesl5) Die ideaa~ is dat die getal immigrante in die skool as afskyn= sel van die gemeenskap nie die assimi1asievermoe van die outoch= tone bevolking moet oorskry nie, sodat immigrante sowe1 as Suid-Afrikaners maksimaal aan ~i.e Suid-Afrikaanse kultuur blootge=

ste1 kan word. Omdat gemeenskap1ike herkoms

n

belangrike ro1 in die nasionale bewussyn van

n

volk speel, is dit be1angrik dat die immigrante van die tradisione1e stamlande moet immi= greer. Omdat die afstand tussen die Suid-Afrikaanse kultuur en di~ van die stamlande kleiner is, behoort kinders afkomstig uit die stamlande makliker kultureel te integreer. Met die oog op effektiewe kultuuroordrag ter eliminering van vreemd= heid moet onderwys-organisatoriese maatreels getref word om die immigrantekinders maksimaal bloot te stel.aan die

Suid-Afrikaanse kulturele, sosiale, geografiese en ekonomiese milieu en om funksionele fisiese kontak met die Suid-Afrikaners te bevorder ..

6.2.;1. 2 Toetsing van die onderwys van immigrantekinders in die ondersoekterrein aan die kriteria betreffende ko=

ordinasie van onderwys en immigrasie ter versuid= a~rikaansing van immigrantekinders en ter beskerming van die Suid-Afrikaanse vo1ksidentiteit en die nasio= nale karakter van die onderwys

Daar is bevind dat die Departement van Immigrasie self nie

inburgering en assimi1asie van immigrante in die Suid-Afrikaanse gemeenskap onderneem nie; en daarom word hierdie funksie

oorgedra aan staatsgesubsidieerd·e private organisasies, private 13. Vergelyk paragrawe 2.4.1, 2.4.2, 2.4.3 en 2.5.2.

14. Vergelyk paragraaf 2.5.2.

immigranteorganisasies, die Departement van Nasionale Opvoeding en die provinsiale onderwysdepartemente, omdat onderwys, veral die openbare skool, by uitstek die medium is om sosiale ver= andering, kulturele integrasie, versuidafrikaansing en uit=

. . 16) eindelike burgerskap te bevorder •

Voor 1961 is weinig assimilasieprobleme rakende die onderwys in die ondersoekterrein ervaar, waarskynlik vanwee die assi= mileerbare hoeveelheid immigrantekinders wat verspreid tot

skole toegetree hetl7). Hulle versuidafrikaansing het op natuurlike wyse plaasgevind deur hulle maksimale blootstelling aan die Suid-Afrikaanse kultuur. Sedert 1961 is immigrasie versnel, is die.konsentrasie immigrante in die nywerheids=

groeipunt verhoog en het die getal en verskeidenheid immigrante= kinders

i~

skole toegeneem18). Die immigrante se

voorkeu~

.aan Engels as medium van onde~rig het veral in Enge1smedium=

sko1e groot opeenhoping van immigrantekinders tot be1emmerende gevo1g gehad. Hul1e betekenisvo11e getalsoorwig en nade1ige numeriese verhouding tot die outochtone kinders a1daar bedreig die nasionale karakter van die oorstroomde skoo1, versteur die normale verloop van die onderwys, verlaag die onderwysstandaard en beperk sowel die Suid-A£rikaners as die immigrante se b1oot= stelling·aan,kontak met en belewing van die Suid-Afrikaanse

.16. Verge1yk paragraaf 2 .. 2.2;

Repub1iek van Suid-Afrika. Wet op ~asionale Onderwysbe1eid, no. 39 van 1967, art. 2(b};

Repub1iek van Suid-Afrika. Goewermentskennisgewing no. R. 2029, paragraaf

4.

Staatskoerant no. 3306, 12 Nov. 19'71, p. 189

Kotzee,. A.L. Die onderwys en opvoeding van die immigrante= kind. Referaat gelewer by die Volkskongres oor immigrasie

en die inburgering van die immigrant. M.E.I.,Johannesburg, Sept. 1972, p. 65.

17 •. · Medede1ing deur skoolhoofde.

18. Verg~lyk paragrawe 2.5, 2.6 en 4.5.

kultuur

19

_)~

_{Daar· is hoerop aangedui dat klasse waarin}

immigrantekinders en veral kinders van n bepaalde nasionali= teit konsentreer, geneig is om 'n uitheemse karakter - Brits, Heleens, Portugees, ens. -· te kry20). Ingeval van sodanige konsentrasie is die outochtone kinders geneig om die immi= grante te verwerp en om sel£s uit skole en saam met hulle

; 21)

ouers uit woonbuurte te wyk • Dit het in di~ verband geb1yk dat die versadigi~gspurit van·n skool bereik word wanneer die persentasie immigrantekinders in die skool 20% bereik en wanneer dieverhouding van outochtone kinders tot· immigrante kleiner as 3

·=

1 word22

>.

Gr·oepsvestiging van immigran te bei.nvloed ook die onderwys nadelig; aangesien dit 'n belemmerende las op die assimilasie= vermoe van die outochtone bevolking plaas en die nasionale identiteit van die omgewing bedreig, wat tot die uitwyking van die ~utochtone bevolking uit die natuurlike voedings= gebied van skole lei, sodra die konsentrasie van vreemde= linge te groot wo.rd. Dit het 'n verdere negatiewe invloed, wat lei tot n regres$iewe tendens in die bevolkingsverhouding van die openbare Engelsmedium- maar ook Afrikaansmediumskole en die natuurlike

~oedingsgebiede

van skole23). Sodanige Afrikaansmediumskole se·outochtone leerlingtal moet dan kunsmatig met

~ehulp

van busvervoer in stand gehou word24). Die feit dat 67% van die jaarlikse getal immigrante tans Engelssprekend is en dat .di~ immigrante _uit die Verenigde

Koninkryk tussen i960 en 1970 van 2 500 tot 21 300-jaarliks toe= geneem het25), tesame met die ander immigrante se voorkeur

aan Engels, versteur nie alleen die taalverhouding nie,

maar bedreig enersyds die A£rikaanssprekende Suid-Afrikaners se identiteit en verhewig sy stryd teen vereri_gelsing26 ). 19. Vergelyk par~graaf 4.5. 20. 21. 22. 23. 24. 25. Loc. cit. · Loc. cit. Vergelyk paragraa£ 4.5.4. V ergel yk paragraaf . 4 •. 5. 3.

4.

Loc •. cit.

Vergelyk paragraaf 2.6.1, tabel 2.

26. Van der Merwe, H.J.J.M. Immigrasie en die Afrikaanse kultuur •.. Tydskri£ vir. Geesteswetenskap, Vol. 5 no.

4,

Andersyds bedreig dit ook die Engelssprekende Suid-Afrikaners se identiteit. Dit belemmer ook versuidafrikaansing van im= migrantekinders.

Voorst.e1.1e. om. onderwys en immigrasie te koordineer .te.r .v:e.rs:u,i_dafrikaansing van immigrantekinders en

ter besk:erming van die Suid-Afrikaanse volksidenti= teit en nasionale karakter van die onderwys

Alvorens voorste11e ter verbetering van die huidige misstande gemaak kan word, moet gelet word op relevante pogings wat in die buiteland aangewend word en op lesse wat uit die geskiede= nis van immigrasie hier te lande te leer is. . I

Dieselfde neiging tot nasionale vooroordee1, groepsvestiging en konsentrasie van iinmigrante in oorgangsones van stede en skole kom in ·die buiteland voor. Feitlik in a11e immigrasie= lande word dit egter aan bande gel~ deur

n

verspreidingsbeleid, wat die behoud van nasionale karakter, volksiderttiteit en uit= eindelike burgerskap ten doel het27). Vir die.doeleindes van hierdie ondersoek moet in di~ verband veral gelet word op reiHings in die buiteland om samewerking tussen staatsdeparte= mente te bevorder ten aansien van voorafbeplanning van ves= tiging van immigrante, eweredige verspreiding van immigrante ook volgens die beroep van ouers, beperking van die persen= tasie immigrante per skool en klas, gereelde statistiese opnames van immigranteverspreiding, sinvolle beplanning van skoolsones, verspreiding van immigrante van die ontvangsentrum af, kultuuroordrag deur onderwys en maksimale hlootstelling aan die outochtone

kinder~

28

).

Dit is belangrik om in hierdie verband te let op die Suid-Afrikaanse immigrasiegeskiedenis, wat leer dat Engels deur

27. Vergelyk paragraaf 5.5.1.2. 28. Loc. · cit.

immigrasie en groepsvestiging hier te lande bestendig is en dat

groepe beleid

groepsvestiging ook die identiteit van verski11ende Duitse immigrante bewaar het29). Waar

n

verspreidings= egter voor_1806 gevolg is en waar immigrantekinders voor 1961 verspreid in Suid-Afrikaanse skole geplaas is, het spoedige assimilasie en versuidafrikaansing plaasgevind. Die skolastiese prestasie van immigrantekinders wat maksimaa1 aan die Suid-Afrikaanse kultuur b1ootgeste1 is, weerspieel ook

die

v~ordele

van verspreiding30). Dit is dus in die lig

van die dinamiese akkumu1eringsprob1eem, die buitelandse

ervaring en lesse uit die Suid-Afrikaanse geskiedenis duidelik dat interdepartementele samewerking, onderwys en verspreiding die aangewese metodes is om die nasionale karakter van die onderwys te beskerm en die immigrante te assimileer. In die lig van voorgaande kriteria, aangeduide leemtes en die bena= dering van die immigranteonderwys in die immigrasielande en in die Suid-Afrikaanse immigrasieg~skiedenis word die volgende aanbeveel:

(1) Die nouste interdepartementele samewerking is essensieel tussen die Dep~rtemente van Ekonomiese.Sake, Immigrasie, Binnelandse Sake, Vo1kswe1syn en Immigrasie·ten einde immigrasie en inburgering van immigrante in nasionale belang planmatig te beheer en te reel.

{2) Die getal immigrante moet, met inagneming van hu11e plaas= like geboorteaanwas en van die as&imilasievermoe van die outochtone bevolking, in iedere nywerheidsgroeipunt oor= deelkundig beheer word. Daar moet veral gelet word op · die kwota Enge1ssprekende en moeilik assimi1eerbare

29. Vergelyk paragraaf 2 • .3. 30. Verge1yk paragraaf

4.7o

wi11e van die eugenetiese en' inte11ektue1e kwaliteit van die blanke Suid-Afrikaners nie verlaag word nie, aangesien rekening gehou moet word met die p1aas1ike vrouearbeidsbron en die nie-blanke arbeidsmag. Die potensiaal van laasge= noemde moet met die nodige, onderwys en opleiding deeglik en snel ontwikkel word.,

(3)

Die universele karakter van onderwys met sy oordrag van die nasionale kultuur aan die kind ter beskerming van die-nasionale karakter, ter stabilisering van die gemeenskap

enter bevordering·van sosiale solidariteit en ku1ture1e kontinuiteit van die volk maak die onderwys, en by name die openbare skoo1, by uitstek geskik om die immigrante= kind op te voed in die vo1ksku1tuur, vir akku1turasie, ku1 turele integrasie, assir.ailasie 7 versui.daf'rikaansing

en diG toerusting Yan. die immigrant vir uiteindelike burgerskap en moet as sodanig optimaal benut word.

{4)

Dit is essensieel dat immigrantekinders ter versuidafri= kaansing deur planmatige fisiese funksionele kontak mak= simaal b1ootgeste1 word aan die Suid-Afrikaanse kultuur en leefwyse ten einde sosiale inte aksie met die Suid= Afrikaners . te bevorder met die oog op komnru.nikasie en .

taa1mobi1iteit. Sodoende sal die kontinuiteit van hu11e opvoeding so gou moontlik herstel word, sal die immigrante so gou moontlik kan inskakel by die normale kurrikulum en sal hu11e optimaal in die nuwe kultuur gemotiveer word om hul1'e. inskakeling deur eie inspanning te versnel.

(5)

Die Minister van Nasionale Opvoeding moet onverwyld omvat= tende navorsing oor immigranteonderwys gelas en

n

weten= skaplik gefundeerde bree nasionale beleid ten opsigte van immigranteonderwys formuleer. Binne die raamwerk daarvan

moet provinsia1e onderwysowerhede voorsiening maak vir e1ke nywerheidsgroeipunt en geskikte komprehensiewe eenhede.

(6)

Daar moet vera1 ge1et word op die assimi1asievermoe van

sko1e. 1_{n Norm van ongeveer. 20% immigrantekinders per skoo1 ·} en

n

maksimum van.vier tot vy£ immigrantekinders per k1as moet bepaa1 word om maksima1e horisonta1.e b1ootste11ing aan di~ Suid-Af'rikaanse ku1tuur te .bevorder. Hierdie 20% moet kinders van verski11ende nasiona1iteite ins1uit, en om die konsentrasie van een nasiona1iteit te verhoed,is

n

beperking~ 10% per nasiona1iteit in een skoo1 en twee per k1as wenslik•

(7)

Immigrantekinders moet die skoo1 van die onmidde11ike· omgewing bywoon, en daarom is samewerking van die Departe= ment van Immigrasie, provinsi~1e onderwysdeparte~.ente, p:Laas1ike owerhede en nyweraars essensiee1 by verspreide p1asing van immigrantegesinne.

(8) Voorts is versigtige statisties gebaseerde en sinvo11e bep1anning van skoo1sone·s vo1gen.s die verspreidingsbeleid

essensiee1 ten einde oormatige konsentrasie van immigrante= kinders in

n

skoo1 te voorkom.

(9)

Met die oog op besondere bevordering van assimi1asie moet iedere immigrantekind by opname in

n

skoal onder die sorg en :Leiding van

n

goed voorbereide voogonderwyser en voog= 1eer1ing gep1aas word.

(10) Beheer moet vir

n

rede1ike tyd vo1gens die wet drie jaar 31) - uitgeoe£en word oor

n

immigrant se beroep om oormatige werks- .en omgewingsverandering van immigrante en skoo·1 verwisseling van immigrantekinders te beperk.

diensplig in te stel.

(12) Die regte klimaat moet vir die integrasie van immigrante geskep word deur vooggesinne en deur die outochtone be= volking op te voed tot aanvaarding van die immigrante as noodsaaklike en welkome potensi~le landgenote.

(13) Maatretns moet getref' word om die betrokke gemeenskappe te stabiliseer.

(14) Onassimileerbare immigrante moet in die immigrasielande deur 'n kwotabeperking en selektiewe keuring aan bande gel~ word. Die immigrasie van Mediterreense en Iranese immigrante behoort tydelik eers opgehef' te word.tot tyd en wyl die gesegregeerde immigrante geassimileer is, en daarna moet

n

kwotabeperking op hulle gehandhaaf' word. Intussen moet die immigrasiepogings in die tradisionele Dietse stamlande verskerp word.

6.2.2 Immigranteonderwys moet gerig wees op die behoud van die Suid-Af'rikaans~ Protestants-godsdienstige tra= disie in die onderwys

6.2.2.1 Die ideaal om die Protestants-godsdienstige tra= disie te behou in die onderwys van die ondersoek= terre:t..n

Die wet OJ? Nasionale 0 nderwysbeleid bepaal da t die onderwys in die R.s.A.

n

Christelike karakter moet h~, maar dat die geloof'soortuiging van die ouers en die leerlinge geeerbiedig moet word wat betref' go'dsdiensonderrig en godsdienstige pleg=

tighede32). So word daar vir die ekumeniese doelstelling dat die onderwys verchristelik en nie verkerklik moet word nie, voorsiening gemaak33). Godsdiens is egter 'n belangrike

32. 33.

Republiek van Suid-Af'rika. Wet o~ die Nasionale Onder= wysbeleid,no. 39 van 1967, art. 2ta).

Van Wyk, J.H. Die Christelike skool. Studiestuk no. 7 van die COVSA, pp. 1 - 20.

faktor wat die nasionale karakter van die onderwys bepaa134) en daar is dus

n

noue samehang tussen die Protestantse

religie van die volk, of ten minste die meerderheid van die volk, en sy opvoedingstruktuur. Die ideaal in die onderwys van die ondersoekterrein is die behoud van die

Suid-Afrikaanse Protestants-godsdienstige tradisie, karakter en godsdiensverhouding. Dit is derha1we essensieel dat. die immigrante die Protestantse geloofsoortuiging moet huldig en moreel assimileerbaar moet wees. Die huidige regering is aan die Protestan~se be1ydenis gebonde, en daarom het

die Staat, asook die Departement van Immigrasie 'n beskermings= funksie ten opsigte van die godsdiensverhouding en die Protes= tantse tradisie van die outochtone bevoiking3 5).

6.2.2.2 Toetsing van die onderwys van· immigrantekinders in die ondersoe~terrein aan die kriterium ten ops.igt.e van .. die behoud van die Su,id-A,frikaanse Protestants-godsdienstige tradisie in die onderwys Die Protestantse geloofsoortuiging word in die ondersoek= terrein deur ongeveer 98% en in die R.s.A. deur ongeveer 90% van die blanke bevolking gehu1dig36). Die Protestantse Suid-Afrikaners, hoofsaak1ik nakomelinge van die Geuse en

Hugenote, is geneig om die toenemende geta11e Rooms-Katolieke, Grieks-Ortodokse en permissiewe immigrante as

n

hindernis

.in die weg van die natuurlike ontwikkeling van die nasionale karakter te beskou37 ). Hierdie konflik in die betrokke gemeenskap word daarin weerspieel dat die nie-Protestantse immigrante, onder andere om godsdienstige motiewe, voorkeur

34. Mallinson, V. Hans, N. Op. cit., pp. 39 Op. cit., pp.

85

35. Vergeiyk paragraaf 2.5.2; 41; .173.

Republiek v~n Suid-Afrika. Grondwet van die Republiek van Suid-Afrik.a, no. 32, 1961.

Republiek van Suid-Afrika. Departement Statistiek. Statistiese Jaarboek 1970, p. A- 37.

37. Vergelyk paragrawe 2.3, 2.7, 3.3 en 4.5.2.2; Minnaar, A.J. Kan Suid-Afrika Protestants bly? Kerkbode, Deel CX, Jaargang 124, no. 14, 4 Okt.

pp. 429 - 431. .

Die 1972,

akkumuleer38). Verder word dit weerspieel in die vertoe van die Protestantse kerke tot die regering om die Rooms-Katolieke immigrasie in nasionale belang te beperk39) •. Statistiek van die godsdiensverband van immigrante toon dat die huidige verhouding sterk beinvloed word deur immi= grasie van Rooms-Katolieke en Grieks-Ortodokse immigrante, veral van

di~

Mediterreense lande40).

Dit wil voorkom of die Staat sy beskermingsfunksie ten opsigte van die godsdiensv~rhouding en die beskerming van die Protes=

tantse tradisie ondergeskik aan ekonomiese en demografiese wins stel. ·

6.2.2.3 Voorstelle om die Protestants-god.sdienstige tra= disie in die onderwys. van die ondersoekterrein te beskerm en te behou

Dieselfde neiging ten opsigte van immigrante van die tradi= sioneel Rooms-Katolieke Mediterreense lande kom ook in ander immigrasielande voor41). Die Rooms-Katolieke immigrante maak selfs in Switserland en Nederland, in oorwegend Protes= tantse gebiede, aanspraak daarop dat die Rooms-Katolisisme gehandhaaf moet word, en immigrantekinders akkumuleer gevolg=. lik in Rooms-Kat.olieke skole in di€l immigrasielande. 'n

Soortgelyke godsdienstige patroon kom in Engeland by die Indiese Moslemimmigrante voor. Hierdie neiging is egter deur. staatsingryping gestuit onder andere deur verspreiding, die handhawing·van die staatsgodsdiens va~ die meerderheid van die outochtone bevolking en die beperking van die immigrasie= kwota uit die Mediterreense en Moslemlande42 ) _.

.

38. Vergelyk paragrawe 3.4.1 en 4.5.2. 39. Minnaar, A.J. Ibid., p. 430.,

4o. Republiek van Suid-Afrika. Departement Statistiek. Statistiese Jaarboek l970,.p. A- 37;

Vergelyk paragrawe 3 .. 4.,1.,3, 4.3.2, tabel 22, en 4.5.2. 41. Vergelyk paragraaf 5.5.1.,3.

42.; Davie, M.R. World immigration with special reference to the United States, p. 557;

Power, J • . .Immigrants in school, p. 8; Vergelyk paragraaf 5.5.1.3.

Indien vreemde re1igieuse dogmas inn 1and ve1d wen, sa1 dit uiteinde1ik as hindernis deurwerk na die pedagogiese terrein, en Hans waarsku tereg

dat-"a spiritua1 idea1 transferred f'rom a f'oreign .country with a dif'f'erent tradition may become an obstac1e to the growth of' nationa1 cu1ture and deter its progress43)"•

Aangesi.en di t duide1ik b1yk dat die Protestantse godsdienstige tradisie in die onderwys in die gedrang kom as die godsdiens= verhouding deur immigrasie versteur word, ·word aanbevee1:

(1) Die regering moet dringend versoek word om die immigrasie van Rooms-Kato1ieke, Grieks-Ortodokse·en permissiewe

immigrante te beperk en di.e Keurraad van die Departement van Immigrasie moet nouer 1et op die sede1ike en gods= dienstige assimi1eerbaarheid van die immigrante.

(2) Die immigrante sowe1 as die Suid-Af'rikaners moet voor= 1igting.ontvang ten opsigte van .artike1 2(a) van Wet no. 39 van 1967.

(3) Die Suid-Af'rikaners, vera1 die Af'rikaanssprekendes moet hu11e Christe1ike taak nakom teenoor die vreemde1inge in hu11e midde, naam1ik om medemens1ik en harmonies met hu11e as nuwe Suid-Af'rikaners saam te 1eef' sonder om die eie prys te gee.

6.2.3 Immigranteonde~s moet gerig wees op behoud van die tradisione1e taa1verhouding

6.2.3.1 Die ideaa1 om die taa1verhouding te beskerm Juis omdat die b1ankes in die R.S.A. twee ge1ykberegtigde ampte1ike ta1e het, is dit in nasiona1e be1ang dat die

Vandaar die beskermingsfunksie van die Departement van Immigrasie, die nasionale onderwysbeleidsbepaling dat die onderwys

n

bree nasionale karakter moet h~, en die moeder= taalbeginsel vervat in die bepalings van die medium van onderrig

44

).

Waar die taalverhouding van

Af~ikaans

tot Engels in die skole van Transvaal

7 : 3

en van die

o.v.s.,

asook.in die ondersoekterrein,

9:

1 is

45),

is die ideaal dat die immigrante se voertaalkeuse nie die taalverhouding ernstig moet versteur nie en dat Afrikaans, as oorwegende medium van onderr~g en as taal van die sosiale taalomgewing, gehandhaaf en beskerm moet word

..

Aangesien Afrikaans die dominante voertaal van die omgewing is, en die immigrante hoofsaaklik deur medium van die taal van·die omgewing in

gesprek opgeroep word; en t~al die prim~re voorwaarde tot assimilasie is, is die ideaal dat die immigrant.e die oor= wegende voertaal van die omgewing, Afrikaans, prim~r en

sekond~r die ander gelykberegtigde taal, Engels, moet aan= leer. Die immigrante behoort Afrikaans te leer om hulle permanente vestiging te verseker en om die dreinering van intellektuele breinkrag deur emi.grasie te voorkom. Deeglike beheersing van.die medium van onderrig is ook

n

vereiste vir effektiewe deelname aan. die pedagogies-didaktiese gebeure op skool, en omdat die sosiale en spelomgewing oorwegend Afri= kaans is, sal die kinders Afrikaans funksioneel geredeliker bemeester. As die kinders die hoofomgangstaal van die omge= wing bemeester, sal die totstandkoming van blyWende taal= eilande ook grootliks voorkom kan word. Die Afrikaans= sprekendes verwag dat immigrante van die Dietse stamland Afrikaans as voertaal sal kies. Die ideaal is dat die

..

Afrikaanssprekendes ook

n

getalsvermeerdering deur immigrasie sal toon.

44.

Vergelyk paragrawe

2.,5 .. 2, 3.4.1

'en

4.3.

45.

Vergelyk paragraaf

3.4 .. 1,

tabel

13.

6.2.3 .. 2

Toetsing van die onder~s in die ondersoek= ter.rein _aan die kri terium ten opsigte van die behoud van die taalverhouding

Die bevinding is dat die Departement van Immigrasie in nasionale 'belang, wat in di~ geval in ekonomiese terme ge= definieer word, immigrante in die Verenigde Koninkryk en die Mediterreense lande - wat

n

ho~ immigrasiepotensiaal het - werf, omdat immigrante in die Dietse stamlande moei= lik bekombaar is. Daar dien op gelet te word dat die immi= grasie van Engelssprekende immigrante uit Noord-Amerika, die Verenigde Koninkryk en Oseani~ jaarliks toeneem, sodat ongeveer

67%

van alle immigrante Engelssprekend is

46 ).

Daar is reeds hoerop.aangetoon dat 100% van die Engelssprekende immigrante volgens wetsvoorskrifte tot. Engels as natuurlike .ouerkeuse verplig word en dat Engels die kunsmatige ouer= keuse van 40% van die Kontinentaal-Germaanse en 97% van die Diver.se immigrantekinders is

47).

Hierdie voorkeur aan Engels is nie··,.regverdigbaar nie. Dit bring mee dat

82%

van die immigrantekinders Engels as medium van onderrig kies in die oorwegend Afrikaanse omgewing, waar Afrikaans die voer~

taal van 91% van die skoliere is. Die immigrante word in die verhouding 8 : 2 tot Engelse en Afrikaanse skole toe= gevoeg, wat versteuring van die taalverhouding veroorsaak omdat dit. die omgeke.erde is van die ideale verhouding ter beskerming van die taalverhouding. Verder gee die voorkeur aan Engels aanleiding tot die akkumulering van immigrante= kinders in Engelsmediumskole en die kunsmatige toename van Engelsmediumskole teen

n

ekstra koste. van

n

half-miljoen rand per Skool

48

).

So bedreig die immigrante se voorkeur aan Engels en hulle taalgroepvorming die Engelssprekende· Suid-Afrikaners se kultuur in skole en op speelterreine en die Afrikaanssprekendes se kultuur in woonbuurte rondom die Engelsmediumskole. Sowel die Engels- as die Afrikaans= sprekende Suid-Afrikaners.wend verdedigingsmeganismes aan,

46.

Vergelyk paragraaf

2.6.1,

tabel 2.

47.

Vergelyk paragrawe

3.4.1.3

en

3.4.1.4.

byvoorbeeld uitwyking uit skole en woonbuurte om hulle Suid-Afrikaanse identiteit te behou49). Die voorkeur van immi= grante aan Engels het ook ekonomies-materialistiese motiewe, want as hulle Engels bemagtig het, kan dit by terugkeer na hulle land van herkoms, of na

n

ander land waar Engels as lingua franca gebruik kan word, goed te ·.pas kom. Daarby is dit nie bevorderlik vir permanente vestiging alhier nie, aangesien die grootste aantal emigrante vertrek na Engels= sprekende lande en slegs 10% van die immigrante wat sedert 1961 ge!mmigreer het, burgerskap aanvaar het50). Engels= sprekende groepvorming rem voorts die versuidafrikaansing van Engelse immigrante omdat hulle hulle volkome kan uitleef in die Engelssprekende gemeenskap sonder om ooit die Afri= kaanse kultuurpatroon te beleef. Hulle voorkeur aan Engels laat ook soms

n

gevoel van antagonisme by die Afrikaner jeens die immigrante ontstaan.

Die totstandkoming van vreemde taalgroepe, onder andere vanwee onassimileerbare getalle immigrante, en die immigrante se

voorkeur aan Engels, waardeur die taalverhouding in die oor= wegend Afrikaanssprekende gemeenskap versteur word, d~i op leemtes· ten opsigte van voorligting aan immigrante insake die taalonderwys van albei amptelike tale en op taalafstand. Dit dui ook op moontlike leemtes in die wetsvoorskrifte en administratiewe maatreiHs ten opsigte van die bepa:ling van die medium van onderrig vir immigrante.

6.2.3.3 Voorstelle om die taalverhouding in die onderwys van die ondersoekterrein te beskerm

Die toenemende invloed van Engels in die ander immigrasielande, soos blyk uit die toenemende belangrikheid van Engels as

tweede taal aldaar is

n

opvallende v.erskynsel5l).

49. Loc. cit.

50.

Republiek van Suid-Afrika. Departement van Statistiek. Bulletin van Statistiek. Kwartaal geeindig Junie 1974, Voi. 8 no. 2, p. 1 - 12.

Immigrasielande soos Kanada, Switserland en Belgie, wat elkeen meer as een amptelike taal het, het met dieselfde taalprobleem as wat in die ondersoekterrein ervaar word, te kampe, nl. dat immigrante die taal van 'n minderheidsgroep in die. taalomgewin.g van die meerderheidsgroep as voertaal verkies met die oog op latere terugkeer na hulle land van herkoms of om te gebruik as lingua franca of om suiwer

ekonomiese motiewe52). In al genoemde lande word immi= grante egter verplig om die voertaal van die omgewing te aanvaar ten einde die voertaal van die omgewing te beskerm,

n

konfrontasie tussen bevolkingsgroepe te voorkom, die spoedige funksionele bemagtiging van die voertaal deur kinders te bevorder en kulturele en ekonomiese assimilasie

te

bevorder53)~

In lande met een amptelike taal is die

aanleer van di~ taal die prim~re doel in die onderwys van immigrantekinders omdat die taal

n

bepalende.faktor in

integrasie en skolastiese prestasie is54). Met inagneming van voorgaande norm, die aangeduide leemtes .en die benadering van die probleem in immigrasielande word die volgende aan= beveel:

(1) Om verengelsing deur immigrasie te voorkom, moet di.e kwota 'Engelssprekende immigrante beperk word.

(2) By keuring van immigrante vir staats- en semi-staats= projekte moet voorkeur gegee word aan .aanstaande immi= grante .wat gewillig is om Afrikaans as voertaal te aanvaar.

(3) Immigrantekinders moet na skole gekanaliseer word. Hiervoor is dit nodig dat die ouerkeuse ten opsigte van die medium van onderrig van nie-Engelssprekende

immigrante moet verval en skole vir sodanige immigrante= kinders aangewys moet word. Die omvang en rigting van

52. Vergelyk paragraaf 5.3.4.3 53. Loc. cit.

die toevloei van immigrantekinders moet met behulp van die

~ .

Departement van Immigrasie, wat oor alle inligting aangaande die vestiging van immigrante beskik, binne die verhouding van 1 :

9

na Engelsmedium- en Afrikaansmediumskole in die

o.v.s.

en binne· die verhouding 3 : 7 vir Transvaal gekanali=

seer word.

(4)

Vir Engelssprekende immigrante moet Engels die medium van onderrig wees, tensy die immigranteouers Afrikaans verkies.

(5)

(6)

Afrikaans moet die verpligte medium van onderrig vir alle Vlaamse en Nederlandse immigrante wees.

Kontinentaal-Germaanse immigrante, insluitende Skandinawiers

,• _.•

moet waar moontlik deur medium van Afrikaans as naaste ver= wante amptelike taal onderrig word.

(7)

Afrikaans moet ook as voertaal geld vir Franssprekende Belge, wat Nederlands reeds as tweede taal ken.

(8) Vanwee die oorwig Engelssprekende immigrante moet ook die Diverse groep immigrante verplig word tot Afrikaans as voertaal om te voorkom dat die taalverhouding in die land versteur word.

(9)

Die groep Diverse immigranteouers moet oorreed word om vir hulle kinders die hoofvoertaal van die omgewing en provinsie, en in die geval van rondtrekkende konstruksie= werkers die hoofvoertaal van die platteland te kies, omdat hulle as individue deel is van 'n sosiale taalomgewing. Dit is immers aksiomaties dat die kind die taal van die omge= wing geredeli:ker aanleer.

(10) Portugese moet.tot Afrikaans as voertaal oorreed word.

(11) Franse moet tot Afrikaans as voertaal oorreed word omdat dit duidelik is dat hulle kinders Afrikaans veel gouer as Engels bemagtig.

(12) Tsjegge moet. t.ot. Afrikaans as voert.aal oorreed word omdat. hu11e dit. veel gouer as Engels bemagt.ig en geen

uit.spraakprobl~me ervaar nie.

(13) Kinders van die duisende.persone, wat. as vreemdelinge volgens art..

5

van wet. no. 1 van 1937 met.

n

t.ydelike permit. onder die Depart.ement. van Binnelandse.Sake ressort.eer en na .t.oelat.ing as besoekers goedgekeur

word as immigrant.e, moet. ook volgens bogenoemde reelings na skole gekanaliseer word. Slegs in die geval van

diplomat.ieke vert.eenwoordigers en van werknemers van

I

buit.elandse fi~as moet. uit.sonderings oorweeg word.

(14) Geen geldelike staat.st.eun moet. aan privat.e skole van vreemde t.aalgroepe t.oegest.aan word nie.

6.2.4 Die immigra.n,t.eond,erw;ys moet. gerig vrees op die bemag= t.iging van die t.weede ampt.elike t.aal

6.2.4.1 Die ideaal dat. immigrant.ekinders ook die t.weede ampt.elike t.aal moet. bemagt.ig

Aangesien die R.S.A. oor·twee ampt.elike, gelykberegt.igde t.ale beskik, is die ideaal dat die immigrantekinders ook die tweede ampt.elike t.aal moet. aanleer. Hu11e moet. egter eers die voer= taal konsolideer.

6.2.4 .. 2 Toetsing va~ die onderwys van immigrantekinders in qie ondersoekterrein aan die kriterium t.en opsigt.e van die bemagt.iging van die t.weede amptelike t.aal

Daar is hoerop aangedui dat immigrantekinders, wat. nie een· van die ampt.elike voertale magt.ig is nie en :wat. die twee amptelike tale gelyktydig moet aanleer, in hulle bemagtiging van die voert.aal gerem word en dat dit by hulle ook t.aalver= warring

skep55)~

Daar is ook aangetoon dat. immigrantekinders 55~ Vergelyk paragraaf 4.3.

wat Engels as medium van onderrig magtig is, of bemagtig, swak gemotiveerd is om Afrikaans as tweede amptelike taa1 aan t~ leer • Hierdie tendens kom egter in mindere mate voor by immigrantekinders wat Afrikaans as medium gekies het.

6.2.4.3 .Voorste11e ten opsigte van die immigrantekinders se bemagtiging van die tweede amptelike taa1

A1hoewe1 dit geensins as.ideale model beskou moet word nie, sal dit waarskynlik 1onend wees om daarop te let dat twee-en meertalige 1ande in die buiteland immigrantekinders vry= ste1 van die taak om twee amptelike tale gelyktydig te be=

.

6)

meester5 • Immigrantekinders leer aanvanklik net die medium van onderrig, wat ook /lie omgewingstaa1 is, aan en maak eers

n

aanvang met die tweede amptelike taa1 nadat die voertaa1 gekonsolideer is, of neem die eie moedertaa1 as

tweede taa1. Histories is daar nog altyd in die R.S.A.

daarna gestrewe om die voertaa1 eers te konsolideer en daarna die tweede amptelike taa1 goed aan te leer.

In die 1ig van die 1eemtes ten opsigte van moedertaalbemagtiging in die ondersoekterrein en die·ervaring, asook die gebruike in die buiteland, word die volgende aanbevee1:

(1) Immigrantekinders wat nie die medium van onderrig magtig is.nie, moet aanvanklik intensiewe taalonderrig s1egs in die voertaa1 ontvang' en

n

aanvang met die.tweede ampte= like taa1 moet eers na ongeveer ses maande tot twee. jaar gemaak word, en we1 nadat 1eer1inge die voertaa1 gekon= solideer het.

(2) Immigrantekinders wat reeds Engels as medium van onderrig magtig is, moet onmidde11ik Afrikaans deur medium van in= tensiew:e taalonderwys aan·leer en gemotiveer word om di t deur funksionele taalkontak irt die Afrikaanssprekende sosiale omgewing te gebruik.

6. 2 •. .5 Die immif£ranteonderwys moet in gewone openbare sko1e p1aasvind

6.2 • .5.1 Die ideaal dat die immig.ranteonderwys in gewone openbare skole moet plaasvind

Aangesien die onderwys1 en by name die openbare skoo1, by

uitstek geskik is om d1e immigrantekind op te voed in die vo1ksku1 tuur van die R."S.A. met die 'oog .op 1atere burgerskap, is dit essensieel 'dat immigrantekinders onderwys deur medium van een van die·amptelike tale van die R.S.A. en.Suid-Afrikaanse moedertaa1onderwys, .wat uit die ku1tuur1ewe van die vo1k ge= krista11iseer het, gratis in die openbare skole ontvang57).

Hu11e moet.ook aan dieselfde kurriku1~re en buite-kurriku1~re aktiwiteite dee1neem as en saam met Suid-Afrikaanse kinders om maksimaa1 aan die Suid-Afrikaanse kultuur en 1eefwyse b1oot= geste1 te word met die oog op inskake1ing daarby.

Immigrantekinders moet die gewone openbare sko1e bywoon omdat di~ sko1e die ·effektiefste sosia1iserings-, assimi1isasie- en versuidafrikaansingsmedia is.. Die sko1e is juis so effektie£ omdat hu11e die fokuspunt van sosia1e aktiwiteite is, hu11e

n

dwarssnit van 'die bevolking verteenwoordig en omdat hu11e ook aan immigrante die ge1eentheid bied om nie net deur die kurriku1um nie maar ook deur assosiasie en interaksie met die outochtone kinders die Suid-Afrikaanse 1eefwyse te leer ken, te belee£, na te boots en te aanvaar. So sal hu1le die gevoe1 ervaar dat hulle hier hoort. Bywoning·van die open= bare skoo1 bied ook aan immigrantekinders ge1yke status en werksge1eentheid met die outochtone kinders in die sosia1e

en arbeidsw~re1d.

57. Republiek van Su:i.d-Afrika., Wet op die Nasionale Onderwysbe1eid,no. 39 van 1967, art. 2(e);

Republiek van S~~d-Afrika. Goewermentskennisgewing no. R. 2029, Staatskoerant no.'3306, 12 Nov. 1971, p. 18.

Toetsing v~ die onderwys van immigrantekinders in die onder.so.ek.terre.ip aan die kri terium betref'f'ende immigranteonderwys in gewone openbare skole

Daar is bevind dat, alhoewel die immigrantekinders in die onder= soekterrein voldoen aan gewone skoolbesoekeise deur bestaande openbare skole by te woon, talle nog met die oog op onderwys in hulle eie moedertaal Duitse, Franse, Italiaanse, Griekse en Portugese private immigranteskole teen hoe koste n~ die gewone skoolure besoek5B). Dit is opvallend dat hierdie pri= vate immigranteskole, wat as verdedigingsmeganismes gestig is om die taal en kultuur van die herkomsland te behou, van 1961 af' slegs·in die yster-en-staalnywerheidsgebied voorkom en hoof'saaklik deur kinders wat Engelsmediumskole bywoon, besoek word59 ). D:ie f'unksionering van sommige van hierdie skole in klaslokale van die Rooms-Katolieke en Engelsmediumskole dra by tot die voorkeur aan Engels deur en die akkumulering van immigrantekinders in Engelsmediumskole.

Die totstandkoming van hierdie private middag-, aand- of' naweek= skole hou verband met die bestendige en groot toevloei van

immigrante uit die betrokke emigrasielande, want slegs groot getalle en groeps.ve.stiging maak instandhouding van sodanige skole moontlik. Hierdie parogiale skole is dikwels die voor= lopers van private dag- of' ghettoskole vir immigrante asook uitlandse gemeenskappe en taaleiiande, wat assimilasie·r.em en in stryd is met die Christelike-nasionale onderwysstrewe vanwee die segregerende ef'f'ek wat vir die ontvangende bevolking

"lijkt als een af'scheiding op nationaliteitsbasis" 60). Immi= grantegroepsvorming is strydig met die struktuur en eenheids= belange van die Suid-Af'rikaanse blanke volk61). Dit is ook in

n

demokratiese land nie te veel van immigrante gevra om in hulle eie belang en vir spoedige·assimilasie op onderwysgebied

58.

Vergelyk paragrawe

3.4.3.4.2

en

4.6.

59.

Loc. cit.

6o.

Menges, L.J. Geschiktheid voor emigratie, p. 112. 61. Du Plessis, A.P. Die Nederlandse emigrasie na

te konformeer en 1ojaa1 te wees aan die universe1e waardes van die o·utochtone bevo1king nie

62

).

6.2.5.3

Voorstelle om bywoning van openbare skole deur immigrantekinders te bevorder

Di.e ,ne:i..ging by immigrante om hulle eie skole te stig, kom oak in ander immigrasielande voor waar dit immigrante vrystaan om private immigranteskole te besoek,· maar die neiging word af= gekeur en ontmoedig soos onder andere blyk uit die klassieke geval van die Pole in

Engeland

6

3)~

Dit word in die buiteland aanvaar dat dit nie in nasionale belang is om sko1e wat vreemd is aan die tradisionele kultuur en gemeenskap toe te laat

. 64)

nJ.e •

Met inagneming van die genoemde kriteria, die leemtes in die ondersoekterrein en die gebruike in ander immigrasielande word voorgestel:

(1) Immigrantekinders moet slegs die openbare skole bywoon en saam met die Suid-Afrikaanse kinders gratis onderwys ontvang sodat·hulle deur gesamentlike deelname aan die= selfde kurrikul~re en buite-kurrikul~re aktiwiteite mak= simaal aan die Suid-Afrikaanse kultuur blootgestel kan word.

( 2) Voorligting moet · aan .immigranteouers gegee word oar die nadelige opvoedkundige gevo1ge van die belewing van twee kulture en van kulturele segregasie.

(3) Waar nodig en as die getalle dit regverdig, moet onderwys deur medium van die immigrante se moedertaa1 as·oorgangs= maatreel, onder toesig van die skoolhoof.vir enkele periodes per week gegee word - indien geskikte personeel beskikbaar is.

62.

Hans, N. Ibid., p.

41.

63.

Vergelyk paragrawe

5.3.9.4

en

5.5.1.7.

64.

Koch, H.R. Gastarbeiterkinder in deutschen Schulen, p.

64;

Vergelyk paragraaf

5.5.1.7.

(4) Waar nodig en doenlik moet die moedertaal van immigrante as derde taal geld e~ die Gemeenskaplike Matrikulasieraad of die betrokke onderwysdepartement se sillabus moet in die betrokke taal gevolg word self's tot op matrikulasievlak.

(5) Geen ge1de1ike staatsteun moet aan private immigranteskole gegee word nie.

6.2.6

6.2.6.1

Immigrantekinders moet voldoen aan die gangbare skoo1p1ig

Die ideaal dat immigrantekinciers moet voldoen aan

~gangbare skoo1p1ig

Dit is pedagogies essensieel dat die immigrantekinders moet voldoen aan dieselfde eise betreffende skoo1p1.ig as die Suid-Af'rikaanse kinders65). Sodoende word. hu11e nie

n~t

horison=

taal oor kontakvlak heen nie, maar ook longitudinaal oor tyd,. maksimaal b1ootgeste1 aan die Suid-Afrikaanse kultuur. Dit is vroeer aangedui dat die inskakelingsvatbaarheid en skolas= tiese prestasie van immigrantekinders positief korreleer met die tydperk wat hu11e die openbare Suid-Afrikaanse skool by= woon en met hu11e verblyf in die land omdat verpligte onderwys die segregerende invloed wat die immigrantehuisgesin uitoefen, verswak en die immigrantekind verplig. om daagliks die Suid-Afrikaan.se kul tuur in die skool te be1eef6.6).

6.2.6.2 Toetsing van die onderwys van immigrantekinders in die ondersoekterrein aan die eise ten opsigte van skoo1p1ig

Dit het in die ondersoek aan die lig gekom dat die verskil in skoo1p1ig tussen die. R.S.A. en lande van herkoms probleme 65. Vergelyk paragrawe 4.2, 3.4.2 en 4.4;

Republiek van Suid-Afrika. Wet op die Nasionale Onderwys= beleid, no. 39 van 1967,art. 2(d);

Republie~ van Suid-Afrika. Goewermentskennisgewing no. R. 2029, Staatskoerant no. 3306, 12 Nov. 1971, p. 19 •. 66. Vergelyk paragraaf 4.7.

veroorsaak ten opsigte van die uiteen1opende onderste skoo1grens

67).

Dit bring mee dat sommige immigrante= kinders· wat reeds in hu11e 1and van herkoms een jaar op

skoo1 was, a1hier nog.nie skoo1p1igtig is nie. Die uit= een1opende boonste skoo1p1iggrens bring mee dat sommige immigrantekinders, wat reeds in hu11e 1ande van herkoms die skoo1 ver1aat het, weer in die R.S.A. skoo1p1igtig is. Die verski11e in skoo1p1ig dra by tot verski11e in sko1astiese niveau, prob1eme met p1asing in k1asse en die prob1eem van die deurganger wat van skoo1p1ig vry= geste1 word en gevo1g1ik swak toegerus is·om ku1turee1 te integreer en. ekonomies produktief en mededingend te wees.

Voorste11e ten aansien van skoo1p1ig vir immigrantekinders

Die ander immigrasie1ande wat immigrantekinders van diese1fde iande as die R.S.A. ontvang, ervaar 'n soortge1yke prob1eem insake verski1 in skoo1p1ig

68

).

Om te kompenseer vir die ·taa1- en ku1tuurafstand, verski1 in sko1astiese niveau en ku1turel.e verstokenheid, en met die oog opekonomiese in= skake1ing, word 4ie immigrantekinders a11erwee verp1ig om te vo1doen aan die gewone vereistes betreffende skoo1p1ig, bv. deur verp1igte bywoning van k1eutersko1e, of direkte

toe1ating saam met hu11e eie ouderdomsgroep, of ten opsigte van die onderste of boonste skoo1p1iggrens en verp1igte voortgesette taa1- en tegniese of beroepsonderwys. Terug= p1asing vanwee 'n gebrek aan taa1vaardigheid word nie toege= 1aat nie en immigrante moet saam met hu11e eie ouderdoms= groep vorder

6 9).

Met inagneming van die geste1de kriterium, die misstande in die ondersoekterrein en gebruike in ander immigrasie1ande,

word. ten opsigte van skoo1p1ig van immigrantekinders voorgeste1:

67.

Verge1yk paragraaf

4.4.

68.

Vergel.yk paragraaf

5.5.1.5.

(1) Ten opsigte van die onderste skoolpliggrens:

(a) Vyfjarige immigrantekinders wat reeds.op skool was en wat die v~ertaal. van Q.~e sko.o;t magtig is, moet

~ .. '.· ,:- '

tot Graad 1 toegelaat ·worc;l~ · ··

(b) Vyfjariges wat reeds op skool was, maar nie die voertaal van die. skool magtig is nie·, moet tot

pre-prim~re onderwys verplig word ten einde die voertaal

paties aan te leer.

(2) Ten.opsigte van skoolpligtige immigrantekinders:

(a) Die immigrantekinders wat die voertaal of

n

verwante taal magtig'is, moet volgens die normale ouderdomspan, in tabel 26 ·aangedui, ingedeel word.

(b) Die skoolpligtiges, wat nie die voertaal magtig is nie, moet volgens die ouderdomspan wat· ontluiking in ag neem, soos in tabel 26 vervat, ingedeel word en.wel volgens klasindelingsmaatreels wat verderaan verduidelik sal word.

(c) Terugplasing vanwee gebrekkige taalbeheersing moet nie toegelaat word'nie.

(3) Ten opsigte van die boonste skoolpliggrens moet adolessente immigrante nie van skoolplig vrygestel word nie. Hulle klasindeling moet soos vir skoolpligtige leerlinge gereel word volgens die gangbare klasindelingsmaatreels met die oog op gedifferensieerde onderwys7°).

(4)

Immigranteouers moet voorligting ontvang ten aansien van hulle plig om toe te sien dat hulle kinders die skool gereeld.besoek, en in geval van skoolversuimprobleme moet die skoolbesoekbeampte en welsY-nwerkster se huip ingeroep word 71 ).

10.

Instituut vir opvoedkundige navorsing. Verslag van die komitee vir gedifferensieerde onderwys en voorligting

insake

n

nasionale onderwysstelsel op prim~re en sekond~re

skoolvlak met verwysing na skoolverlating as

n

geintegreerde diens van die onderwysstelsel· vir die Republiek van Suid-Afrika en vir Sui4wes-Suid-Afrika. Deei 1. R.G.N. Verslag no.

0 - 1, 1972,. p. 1 - 222.

6.2.7 Toelating en groepering van immigrantekinders

6.2.7.1 Ideale ten opsigte van die toelating en groepering van immigrantekinders

Die ideaal is dat onderwys aan immigrantekinders net soos aan Suid-Afrikaanse kinders verskaf word ooreenkomstig die behoeftes, bekwaamheid·, aanleg en be1angste11ing van die

leerlinge en die behoeftes van die land, en dat gepaste voor= ligting in

di~

verband aan immigranteleerlinge verstrek word72). Omdat taal die prim~re faktor is wat die pedagogiese inskakeling van immigrantekinders, asook hu11e skolastiese prestasi.e bepaal, moet die onderwysmaatreels vir die toelating, plasing en

groepering van immigrantekinders in belangrike mate gerig wees op voertaalbemagtiging. _. Diegene wat nog nie die medium

.

van onderrig magtig is nie, moet horisontaal en vertikaal

maksimaal blootgestel word aan die Suid-Afrikaanse kinders en milieu sodat hulle deur fisiese en sosiale taalinteraksie en kontak met die Suid-Afrikaners

n

funksionele kennis van die voertaal kan opbou7 3 ). Hu11e moet die taal op gesels= trant beheer om hulle skolastiese, sosiale en kulturele integrasie te bespoedig. Die ideaal is voorts dat die

groepering so gereel word dat ook die Suid-A£rikaanse kinders

nie benadeel of·gerem word nie. Die Suid-Afrikaners sowel

as die immigrante moet so gegroepeer word dat hulle optimaal gemotiveer word en leergeleentheid kry. Die Suid-Afrikaners moet op hulle beurt blootgestel. word aan die immigrantekinders.

Slegs deur effektiewe interaksie sal die twee groepe mekaar leer ken, di~.regte sosiale houding teenoor mekaar verwerf en hulp aan mekaar kan verleen met die oog op uiteindelike ko-eksistensie en medemenslike harmoniese saamleef. Ten slotte hou die ideaal in dat besondere maatreels getref word vir

72. Republiek van Suid-Afrika. Wet op die Nasionale Onderwys= beleid, no. 39 van 1967, art. 2(f) •.

opname van en voorsiening vir immigrante in pre-primere onderwys74), ontvangsentra7 5), gewone klasse en· taalont= trekkingsklasse76), voorbereidende kwartaal- of semester= klasse77),. jaarinhaalklasse7 S) en aanvullende maatreels 79 ).

6.2.7.2 Toe.tsing. v:a;n die onderwys van immigrantekinders .in die onderso.ekterrein aan die kri teria ten opsigte van o;ntvangs, toelating en groepering van immigrantekinders

Die probleem in die didakties-pedagogiese situasie van die ondersoekterrein is dat die kontin~iteit van bpvoeding en onderwys nie meer noormaa1weg in klasse ver1oop·nie vanwee die aanwesigheid van

n

toenemende aanta1 oneweredig ver=

spreide immigrantekinders, wat in varierende mate - afhangende van hu11e biootste11ing aan die SuidAfrikaanse ku1tuur

-·

so)·

vreemd is .•

Daar heers k1aarb1yklik 'n gebrek aan definitiewe rig1yne, wat die groepering en k1asinde1ing van immigrantekinders bemoei1ik. Hierby word die taak ook bemoei1ik deur die vo1gende faktore: taa1prob1eme, wat dit ook moeilik maak om gestr.emde kirtde~s dade1ik te identifiseer; die immigrante= kinders se varierende kennis van die medium van onderrig; 'n

gebrek. aan kennis van die gemeenskap1ike omgangstaal wat taa1groepsvorming bevorder; immigrantekinders wat in die R.S.A. gebore is en nogtans nie

n

ampte1ike voertaa1 by

t _{oe a 1ng} 1 t . t t ' _{o n s oo} k 1 _{mag 1g 1s n1e} t . . .

s

1 ) _; d. _{1e a} kk _{umu er1ng} 1 .

74. Verge1yk paragraaf 6.2.7.3.1. 75. Verge1yk paragraaf 6.2.7.3.2. 76~ Verge1yk paragraaf 6.2.7.3.3. 77. Verge1yk paragraaf' 6.2.7.3.4. 7S. Verge1yk paragraaf 6.2.7.3.5. 79. Verge1yk paragrawe 6.2.7.3.6 en 6.2.7.3.7.

so.

_{Verge1yk paragrawe 4.5 en 4.7.}

van immigrantekinders in sekere skole, wat die gewenste numeriese verhouding tussen verskillende groepe immigrante= kinders en Suid-Af'rikaanse kinders in skole, klasse en kur=

susse .versteur en wat optima+e interaksie tussen Suid-Afrikaner en immigrante sowel as die skolastiese vordering van outochtone kinders rem; ·die neiging van outochtone kinders tot uitwyking as beskermingsmeganisme ·teen immigranteakkumulering; die

oneweredige numeriese verhouding en onderlinge vreemdheid tussen

verskil~ende.etniese

groepe immigrantekinders82); en gebrek aan psigometriese en skolastiese inligting oor immi= grant ekind er s

~

.

.3) •

Voorstelle ter verbetering van die toelating en groepering van immigrantekinders

Probleme soos hierbo genoem kom ook in ander immigrasielande voor. In verskeie van die lande word egter voortref'like maat= reels geneem om immigrantekinders die taal en kultuur so gou moontlik te laat aanleer en assimilasie te bevorder. Daar word veral gebruik gemaak van pre-prim~re onderwys, ontvang=

sentra, direkte opname in gewone klasse, elastiese integrasie, kwartaal- of semesterklasse, jaarinhaalklasse en klasse vir

84 )·

adolessente . •

Met inagneming van die voorgaande word aanbeveel dat ontvangs, toelating en groepering van immigrantekinders in die ondersoek= terrein op

n

wyse moet geskied soos saamgevat in tabel

55

hieronder en wat by elkeen van die volgende paragrawe af= sonderlik. bespreek word.

82. Vergelyk paragraaf'

4.5.

8.3.

Vergelyk paragrawe

4 • .3

en

4.7.

84.

Vergelyk paragraaf'

5.5.1.8.

16

I

(13)1

Ouderdom in jare 4 5 7 8 (9} 9 10 11 (12) 13 13 14 15 (16) 15 16 17(18 19) Immigranteouers

Ontvangs Ontvangsentrum vir,die kana1isering van a1le immigrantekinders

Skoo1fase Pre-_primer Junior _primer Senior primer Junior Senior

sekonder sekond!l!r

Kleuter= Sts, 2 - 4 en voor=

l!ien:ra:;-skoo1 Gr. 1 - Si;, 1 1opig 5 rige (5) 6 7 8

-

10

Standerd _inpas:::

sings=

k1as. ·

~ Engels= Afrikaans Engels= Beeonde't'e Onttrekkingsktas gedurende Onttrekkingsktas gedurende (1) Afrikaans en./

~ sprekende _{tweede taal} medium= aandag deur Afrikaanse periodes + 1 uur Afrikaanse periodes + 1 uur of Engels vir

Q) _{ro immigrante} k1euter= k1asonder= per week na skool per week na skool of 1 _immigrante=

.,.; ....

kinders sko1e 1vyseres kwartaa1 na September ouers by Kol=

ill _.;;.

c;j _{lege vir}

..

~ Kontinen= Afrikaans= Besondere Onttrekkingsklas gedurende Onttrekkingsklas gedurende Gevorderde

!til ~ _{A.frikaansmedium medium aandag den'!:'}

alle taalperiodes vir 2 tot alle'±10 taa1periodes vir 2

Q) ,-.. _{·.-i taal- Tegniese}

..

ill _~

Germaanse kleuter= !klasonder= 4 weke tot 4 weke Onderwys

~ l!l

.,.; <ll _~

Dietse

-

skole iwYseres ·

<1! _{10 weke gratis}

(I) .-4 _{::; immigrante=} 'Indien nodig onttrekkings= Indien nodig onttrekkings=

ill .ol Engels tweede taal 2 x 2 uur per

Ql _{d kinders} klas gedurende Engelse klas gedurende Engelse

week.

.,.; Ql ~ 0 _{periodes periodes}

..

~ Ql

-(2) en/

;r. 0 ~ _{A.f'rikaa:nsmedium Afrikaans=} Afrikaans

I'll ) _•.-i Anders= Besondere Onttrekkingsklas gedurende Elastiese integrasie deur _{of Engelse}

.-4 (I)

sprekende medium: aandag deur alle taa1periodes en 1 nur imrnigrante te onttrek gedn=

Ql !til

~

Taalonderrig uitsluit= _kleuter= geselskap

klasonder= per week na skool rende periodes van vakke wat

d d lik in Afrikaans tot= skole 10 weke 2 X 2

ill .,.; _1-! Diverse wyseres 'n ui.tgebreide woordeskat ver;:;

~ dat die voertaal ge:

eis. tntensiewe taalonderrig uur per week.

Ql Q) '!j _{konsolideer is RemedHirende Onderwys}

..., _{e !=! immigrante= vir t€m minste 3 ·uur per}

daa-,!!; c;j 0

kinders (3) Afrikaans ·en/

ill t:: .-4

..

p.

·s

Engels tweede t(\l.al Besondere aan:::IOnttrekkingsklas gedurende Onttrekkingsklas gedurende of Engels

'-! 0

8 dag deur klas= Engelse periodes en 1 uur Engelse periodes + 1 uur gevorderd

Q

-onderwYseres per week na skool per week na skoo1

10 weke 2 2

~ X

Anders= Afrikaansme.dium Versadig= uur per week.

I Ql _sprekende

Taa1onderrig uitsluit= ingskursus

~ 'J)

til

lik in Afrikaans tot= in taal

e· c;j IJ ....

Diverse dat Afrikaans as voer:

Ql

1':

taal gekonsolideer is

..., 0

~

..

I rJ; _{immigrante= Engels tweede taa1 Onttrekkings=}

... 0

~ E k:inders _{Begin na konsolidasie} klas gedurende

I'll .,.; En~else peri=

..

_1-l

..

>< van Afrikaans odes + 1 uur Ill :. '+-< per week na ~ 0 _skool Anders-II

spl:'ekende Een jaar intensiewe taalonderwys vakonderwys om

.... en

11 rj _{Diver~>c Voertaa1}

t.. d 'I! _{skolast:iese agterstand in te haal}

t1l ,::: lll imrnigrante=

Ill ~ ... _kinders

'":l .,.; ,!!;

1- II •r, -\lln

II II 'd -+> ""' immigrante::: Vakansieskoo1, benutting van koshuise, skooltoere en naskooluurse versorgingsentra

@ .-4 t:: (lj !Q _kinders

::1 Ql ill <ll

i

6.2.7.3.1 Immigrantekinders moet pre-primere onderwys ontvang

6.2.7.3.1.1 Die ideaal van voorskoolse onderwys aan immi= grantekinders

Die ideaal is ·dat immigrantekinders wat nog nie skoolpligtig is nie en spesifiek diegene wat nog nie die voertaal magtig is nie, ten minste een jaar voorskoolse onderwys saam met Suid-Afrikaanse kinders moet ontvang met die oog op maksimale bloot=

stelling aan die Suid-Afrikaanse kultuur ter bevordering van sosialisering, ·skoolgereedheid en patiese verwerwing van die medium van onderrig. So sal immigrantekinders wat in

n

be=

sonder ontvanklike en plastiese lewensfase is, geredeliker direk met Suid-Afrikaanse kinders in Graad 1 geintegreer kan word en die normale kurrikulum kan volg. Die huidige groot persentasie immigrantekinders wat nog nie die voertaal in Graad 1 magtig is nie en ongetwyfeld daardeur

n

groot onder= wysprobleem skep, sal deur so 'n jaar van pre-primere onderwys drasties

ve~minder

word85).

Toetsing van die onderwys van immigrantekinders in die ondersoekterrein aan die eise ten opsigte van pre-primere onderwys

Die ondervinding in die ondersoekterrein dui daarop dat immi= grantekinders wat die kleuterskole bywoon die voordeel het dat hulle Engels· as medium van onderrig binne vier tot vyf maande deur spel met hulle maats aanleer, skoolgereed word

. 86)

en direk geintegreer kan word in Graad 1 • Hulle skolas= tiese prestasie en inskakeling is ook aansienlik beter as van diegene wat die voertaal, hetsy in isolasie of direk, moet

. 87)' aanleer in Graad 1 •

Daar is slegs parallel-, dubbel- en Engelsmediumkleuterskole in die oorwegend Afrikaanssprekende ondersoekterrein en. 127

85.

Vergeiyk paragraaf·4.5.1.2.1, tabelle 29 en.31. 86. Onderhoude met hoofde van kleuterskole.

immigrantekinders, waarvan 39 Kontinentaal-Germaans is, besoek die skole88). Soos reeds elders aangedui, besoek die kleuters di~ skole hoofsaaklik om Engels as medium van onderrig aan te leer. Daar bestaan geen twyfel·dat aan= moediging en fasiliteite om Afrikaans op pre-prim~re vlak aan te leer ontoereikend is nie. Dit is ook duidelik dat

n

groot aantal immigrantekinders - ook talle wat in. die R.S.A. gebore is - ongeag hulle verblyf in die R.S.A. - nog nie een van die amptelike tale as medium van onderrig op skoolgaande ouderdom magtig is nie. Hierdie leerlinge word nie alleen daardeur skolasties gerem nie, maar dit oefen ook

n

ver=. tragende invloed uit op die Suid-Afrikaanse kinders89).

Voorstelle ten opsigte van pre-prim~re onderwys vir immigrantekinders

Voorskoolse immigrantekinders word in verskillende immigrasie= lande verplig om die kleuterskole so jonk moontlik by te woon ten einde die medium van onderrig paties aan te leer90). Die spontane leerbereidheid van die kinders op hierdie ouderdom word gemotiveer deur spel, omgang met hulle outochtone speel= maats en hulle strewe om deur die outochtone kinders verstaan

en aanvaar te word. Tegelykertyd word hulle sosiaal en kul= tureel verryk en vorder hulle tot skoolgereedheid9l).

Met inagneming van geformuleerde kriteria ten opsigte van pre-prim~re onderwys vir immigrantekinders in die ondersoek= terrein~ die aangeduide leemtes en reelings in ander immigrasie= lande in di~ verband word die volgende aanbeveel:

(1) Immigrasieamptenare moet immigranteouers inlig dat dit

88. 89. 90. 91.

in belang is van hulle voorskoolse kinders, wat nie die medium van onderrig magtig is nie, om pre-prim~re onderwys te ontvang.

Vergelyk paragraaf 3.4.3.1, tabel 14. Vergelyk paragrawe 3.4.4.2 en 3.4.4.3. Vergelyk paragraaf 5.5.1.8.