x
p
re
s
s
e
i n
DOCUVENTAneCENTB,^
N E D E R U N D SE PO uS?
P A R T IJ E N W27 juli is van veel koste van het CDA - er de voorkeur aan een
Geen holle frase
Op 22 augustus 1994 beëdigde Koningin Beatrix het kabinet Kok-Dijkstal-Van Mierlo. Toch is deze datum voor mij niet de belangrijkste van de formatie die leidde tot het Paarse kabinet roter belang. Toen gaf formateur Kok - ten abinet met de VVD te vormen. Ik was er tot op het laatste moment niet zeker van hoe de keuze zou uitvallen. "Langs de rand van de afgrond heeft men het mooiste uitzicht", staat dan ook op 27 juli in mijn dagboek te lezen. Wij schrijven nu september 1995. Over drie weken presenteren de ministers hun eerste, op eigen kracht gemaakte begroting. Ik zie daar met grote belangstelling naar uit. De vorige miljoenennota was immers grotendeels het werk van het demissionaire kabinet Lubbers III. Nu zullen de bewindslieden van het Paarse kabinet kunnen laten zien, waar zij zelf toe in staat zijn.
Net als vorig jaar zal de VVD-fractie, kritisch als zij is, het debat voeren met als
uitgangspunt het credo van dit kabinet. “Werk, werk, en nog eens werk", mag geen holle frase worden. Het simpele feit dat de ministersploeg een iaar regeert is voor de VVD nog geen reden tot juichen. Het kabinet mag pas als succesvol worden bestempeld als de banenmachinerie goed op gang komt. Gelukkig zijn er aanwijzingen dat de werkgelegen heid toeneemt. Daarbij komt dat ik vertrouw op de daadkracht van onze bewindslieden. Al met al heb ik, een jaar na dato geen spijt van de keuze die mijn partij heeft gemaakt. Het kabinet zit - al wil de parlementaire pers ons wel eens anders doen geloven - stevig in het zadel.
Vanaf deze plaats is een felicitatie aan het kabinet - een jaar na aantreden - dan ook op zijn plaats. Voor de verkiezingen van 3 mei 1994 hielden velen het voor onmogelijk dat een Kabinet zonder christen-democraten voor het jaar 2000 tot stand zou komen. En als dat al zou gebeuren was het waarschijnlijk een zeer kort leven beschoren. Deze doem- denkerij hebben de bewindslieden door hun optreden -qua inhoud maar ook qua stijl- gelogenstraft. Ik houd dan ook met overtuiging staande dat dit kabinet missionair zal blijven tot mei 1998.
Frits Bolkestein
Bosnië-debat
Naar aanleiding van de recente ontwikkelin gen in het voormalig Joegoslavië zal de Kamer aanstaande dinsdag met de bewinds lieden Voorhoeve van Defensie, en Van Mierlo (D66) van Buitenlandse Zaken plenair debatteren. Afgelopen donderdag vond reeds een algemeen overleg plaats met beide ministers.
VVD-woordvoerder Jan Dirk Blaauw stelde dat de commandanten van UNPF en UNPROFOR via Veiligheidsraadresoluties verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van de moslims in ae zogenaamde 'safe areas'. Het Nederlandse bataljon viel onder die bevelsstructuur en was een van de uitvoe- ringsinstrumenten van deze generaals. Het Nederlandse bataljon was dan ook niet belast met de werkelijke verdediging van de enclave Srebrenica tegen een aanval van de Bosnische Serviërs. Van meet af aan heeft de VVD-fractie zich gerealiseerd, mede gezien de beperkte militaire uitrusting van het bataljon en de gesplitste locatie dat men bij crises geconfronteerd zou kunnen worden met ernstige ethische dilemma's waarvoor mogelijk niet eens een oplossing is te vinden. 'Op dinsdag 11 juli is dat ook volledig gebleken', zo stelde de woordvoer der.
B evo orrad in g
De bevoorrading van het bataljon in Srebrenica is voortdurend een probleem geweest. De laatste maanden tot de val kon zelfs van een daadwerkelijk beleg gesproken worden, zowel voor het
UNPROFOR-bataljon als voor de plaatselijke bevolking. Verlofgangers konden niet meer terugkeren. Het resultaat was dat een in aantal verzwakt en door verminderde voorraden ernstig belemmerd bataljon de crisis van de aanval van de Bosnische Serviërs moest doorstaan. Ondanks pleidooien vanuit Nederland heeft UNPROFOR lijdzaam toegezien, in ieder geval geen krachtdadige middelen ingezet om de wansituatie te doorbreken. De woordvoerder trok hieruit de conclusie dat de generaals van UNPROFOR en de hoogst verantwoordelijke burger Akashi, maar zelfs VN-secretaris generaal^Boutros Boutros Gali hun bataljon in Srebrenica hebben overgele verd aan de willekeur van de Bosnische Serviërs onder leiding van Karadzic en Mladic.
Lan d m ach tsta f
De woordvoerder zette grote vraagtekens bij de gebrekkige communicatie aan de top van het Ministerie van Defensie. De minister van Defensie werd onvoldoende, en soms zelfs helemaal niet, geïnformeerd door zijn naaste medewerkers. Op 23 juli, tijdens ae persconferentie te Zagreb is door verkeerde uitspraken van de bataljonscommandant de beeldvorming over de Nederlandse UNPRO- FOR-militairen ongunstig beïnvloed. De VVD-fractie is van mening dat deze pers conferentie had moeten worden gehouden onder de vlag en de verantwoordelijkheid van UNPF en UNPROFOR.
Vervolg op pagina 4
Ö B S
e s s e
175
Uitzonderingstoestanden
In de afgelopen week debatteerde de Kamer met ae bewindslieden Dijkstal en Voorhoeve, respectievelijk minister van Binnenlandse Zaken en Defensie over vier wetsvoorstellen die betrek king hebben op uitzonderingstoe standen. M et deze wetsontwerpen wordt inhoud gegeven aan de uitvoe ring van artikel 103 van de Grondw et inzake uitzonderingstoestanden. Reeds in 1988 werd een hoofdlijnen debat gevoerd over dit onderwerp. Dat uitzonderingstoestanden plotse ling actueel kunnen worden is begin dit jaar gebleken. Toen had, als de dijk bij Ogten tijdens de w aterover last was doorgebroken, zich een uitzonderingstoestand kunnen voor doen.
T w e e u it z o n d e rin g s to e s ta n d e n
Namens de VVD-fractie voerde Clemens Cornielje het woord. De VVD-fractie stemt in met de w ets voorstellen. Na invoering zullen er twee uitzonderingstoestanden bestaan: de beperkte en de algemene noodtoestand. Deze komen in de plaats van de huidige staat van oorlog, staat van beleg, toestand van verhoogde werkzaamheid en de burgerlijke uitzonderingstoestand. De vier wetsontwerpen brengen met zich mee dat na aanname, 40 wetten moeten worden aangepast aan de nieuwe terminologie.
De woordvoerder drong er bij de minister op aan de bestuurlijke
verhoudingen in geval van grootscha lige verstoring van de openbare orde zo spoedig mogelijk te evalueren. Bij de wateroverlast begin dit jaar werd in moeilijke situaties de besluitvor ming naar een hoger niveau getild. Om problemen te voorkomen moeten de posities van burgemeesters, Commissarissen van de Koningin en de minister van Binnenlandse Zaken duidelijk zijn.
O e fe n in g e n
De woordvoerder achtte het van groot belang dat naast bekendheid
van betrokkenen met noodwetgeving een zekere geoefendheid zal bestaan. Hij dacht hierbij aan bestuurlijke oefeningen ter voorbereiding op bestrijding van rampen. Onder andere provinciale bestuurders, burgemeesters, loco-burgemeesters en gemeentelijke rampenstaven zouden daar betrokken bij kunnen zijn met als doel te trainen op bestuurlijke coördinatie. Inlichtingen:
Clemens Cornielje, 070-3182904.
Liberaal Reveil
Onlangs verscheen een nieuwe editie van 'Liberaal Reveil', een uitgave van de Prof. Mr. B.M. Teldersstichting.
In dit nummer staan ondermeer de volgende artikelen: - Milieugebruiksruimte, K. Groenveld
- Mensenrechten zijn mensenwerk, J.A.A. van Doorn - FDP, wat nu?, G.A. van der List
- VVD-koers in balans?, F.I.M. Houterman
- De noodzaak van een buitenlands cultureel beleid, J.L.M. Kits
Nieuwenkamp
U kunt dit nummer bestellen door ƒ 9,50 over te maken op girorekeningnum- mer 240200, ten name van 'Stichting Liberaal Reveil nr. 4 1995'.
U kunt zich ook opgeven als abonnee van Liberaal Reveil voor ƒ 55,— per jaar. Jongeren tot 27 jaar betalen ƒ 3 0 ,—.
U kunt zich aanmelden voor een abonnement bij:
Liberaal Reveil, Koninginnegracht 55a, 2514 AE Den Haag. Telefoon: 070-3631948.
Rapport Fiscale oudedagreserve (FOR) aangeboden
Deze zomer bood VVD-woordvoerder Bibi de Vries staatssecretaris Vermeend (PvdA) van Financiën een rapport aan inzake de Fiscale Oudedagsreserve (FO R). Bibi de Vries liet dit rapport maken, in samenwerking met PvdA en D66. Aanleiding hiervoor was de constatering dat de FOR nooit heeft gewerkt als bouwsteen voor een echte oudedagsvoorziening voor zelfstan dige ondernemers in de Inkomsten belasting.
Problem en
De FOR is in 1973 ingevoerd omdat: - Er voor ondernemers onvoldoende fiscale mogelijkheden waren een oudedagsvoorziening op te bouwen;
- men een gelijkschakeling wilde realiseren tussen ondernemers en werknemers. Werknemers kunnen namelijk via hun werkgever een fiscaal begeleid pensioen opbou wen.
Vrij spoedig na het inwerking treden van de FOR deden zich problemen voor. De regeling was erg ingew ik keld. Bovendien neeft de in de rege ling opgenomen vermogenstoets nadelige gevolgen. Zo dient, als het ondernemingsvermogen door een slecht jaar beneden een bepaald niveau komt over een deel van de FO R (w aar een fiscale claim op rust) belasting betaald te worden. Dit betekent dat er extra belasting over moet worden betaald en de voorzie ning voor de oudedag (gedeeltelijk) wegvalt.
De VVD vindt dat de circa 240.000 zelfstandige ondernemers die gebruik maken van de FOR een betere rege ling verdienen. De FOR is voor de ondernemer in zijn huidige vorm niet meer dan een renteloos uitstel van belastingbetaling. Dit betekent dat over de gevormde reserve uiteindelijk belasting betaald dient te worden. Met name de vermogenstoets die in
de regeling is opgenomen is een doorn in het oog van de woordvoerder.
R appo rt
In het rapport komen twee opties aan de orde:
- afschaffing van de FO R, onder gelijktijdige verhoging van de zelf standigenaftrek;
- stroomlijning van de FOR; hetgeen betekent dat het een meer 'pensioenachtig1 karakter krijgt. De woordvoerder vindt dat beide voorstellen zeer goed te verdedigen zijn. De voorkeur gaat echter uit naar stroomlijning van ae FO R. De woord voerder heeft de staatssecretaris verzocht met wetgeving te komen. Gebeurt dat niet dan wordt de indie ning van een initiatief-wetsvoortel overwogen.
Inlichtingen:
175
e x p r e s s e
Vervoer van gevaarlijke stoffen
Op 30 augustus jl. vond de plenaire behandeling plaats van de W et vervoer gevaarlijke stoffen (W VG S, Wetsvoorstel 2 3 .2 5 0 ). Deze wet heeft als hoofddoel de openbare veiligheid bij het vervoer van gevaar lijke stoffen te bevorderen. De wet richt zich op het vervoer over land, de binnenwateren en het spoor. Daarbij gaat het zowel om de veilig heid van degenen die het vervoer verrichten en dit voorbereiden, als om de veiligheid van de omgeving tijdens het vervoer. Om risico's te verm inde ren kunnen bijvoorbeeld eisen worden opgesteld waaraan de verpakking van giftige en brandbare stoffen moet voldoen.
G e o g r a f is c h e lig g in g
VVD-woordvoerder Jan te Veldhuis merkte tijdens de behandeling op dat het vanwege de geografische ligging van Nederland onvermijdelijk is dat een grote hoeveelheid gevaarlijke stoffen door Nederland wordt getransporteerd. 'De vervoerssector levert een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse economie en de werkge
legenheid. In dit kader is het gunstig dat het vervoer van gevaarlijke stof fen vooral internationaal wordt gere geld. Harmonisatie en internationale afstemming van de vervoersregeling vermindert de kans dat de concurren tiepositie van ons land en de Nederlandse vervoerders verslech terd', stelde Te Veldhuis. Afwijkende (strengere) Nederlandse regels zouden in een Europa met open grenzen sterk in het nadeel van Nederland werken. De VVD-woordvoerder was dan ook verheugd dat het betreffende w ets voorstel uitgaat van de basisgedachte dat er geen afwijkende regels moeten komen.
K a d e r w e t
De W VGS is een kaderwet en bevat nauwelijks inhoudelijke voorschriften. Normstelling vindt vooral internatio naal plaats, met name door technici en buiten de volksvertegenwoordiging om. Het wetsvoorstel wil die interna tionale normafspraken in Nederland implementeren via Algemene maatre gelen van bestuur (Am vb's) of via ministeriële regeling, dus zonder
betrokkenheid van de gekozen volks vertegenwoordiging. Volgens Te Veldhuis gaat de regering aan dit 'democratisch deficit geheel voorbij'. Voor hem was dit aanleiding een amendement in te dienen dat onder andere beoogt de Tweede Kamer de mogelijkheid te geven zich tevoren inhoudelijk uit te spreken over Amvb's die een behoorlijke maatschappelijke impact kunnen hebben.
Met betrekking tot de te regelen aansprakelijkheid bij vervoer van gevaarlijke stoffen bracht Te Veldhuis het volgende voorbeeld onder de aandacht: "Een sportvliegtuigje haalt verschillende stunts uit. Als het onder een hoogspanningskabel door wil vliegen gaat het mis. Het stort neer en raakt een tankwagen geladen met gevaarlijke stoffen, waarop een enorme explosie volgt. W ie kan aansprakelijk worden gesteld voor de schade die hierdoor ontstaat ? Inderdaad, de vervoerder". Inlichtingen:
Jan te Veldhuis, 070-3182901.
Maas- en Schelde-Verdragen geratificeerd
Na jarenlange onderhandelingen met België en Frankrijk heeft minister Jorritsma van Verkeer & W aterstaat een doorbraak bereikt inzake de Maas- en Schelde-Verdragen. Tijdens een plenair debat, afgelopen donder dag maakte VVD-w oordvoerder Jan te Veldhuis dan ook een compliment in de richting van de bewindsvrouwe. Hij sp rak de hoop uit dat deze door braad het begin zal zijn van een nieuw nabuurschap met België, en eveneens de start van de oplossing van andere lopende grensoverschrij dende problemen op bilateraal en deels multilateraal vlak. Zeker in het kader van de revival van de BENELUX hebben deze verdragen een nuttige betekenis.
M ER
Voor de verdieping van de Wester- schelde wordt aangedrongen op een Milieueffectrapportage (M ER) voor de verdieping van de Westerschelde. De woordvoerder is hiervan geen voorstander, tenzij aan zo'n rappor tage niet is te ontkomen. Er zijn reeds vele onderzoeksrapporten beschik baar. Ook is er al jaren gediscussieerd over de voors en tegens en over de modaliteiten. Op grond van zeven wetten is er een vergunning vereist die allemaal verschillende belangen
beogen te beschermen, met breed overleg, inspraak en de mogelijkheid van bezwaar en beroep. Er kan dus gesproken worden over zeer ruime recntsbeschermingsmogelijkheden. De woordvoerder sprak als zijn mening uit dat de 'strooppot niet onnodig over moet lopen'. Er moet niet moeiliiker worden gedaan dan strikt noodzakelijk. Dit past overigens ook in de geest van de nu behan delde verdragen, waarin goed nabuurschap een hoofdrol speelt. Ten opzichte van België geldt hier boven dien de bekende uitdrukking: 'Een man een man, een woord een woord'.
T e c h n o lo g ie
De woordvoerder drong aan op het toepassen van de meest praktische technologie als het gaat om het inter nationale waterbeleid. Er is op dit punt een tendens waarneemt>aar om minder met starre grenswaarden en meer met flexibele technologieën te werken. Het is de vraag in hoeverre de diverse landen met dezelfde grenswaarden werken en of alle verdragspartners wel dezelfde uitleg aan begrippen als “ beste beschikbare technieken" geven. Bij de best beschikbare technologieën moet het milieurendement in redelijke verhou
ding staan tot de economische kosten. De woordvoerder vroeg de minister er op toe te zien dat het huisje bij het schuurtje blijft staan. Inlichtingen:
Jan te Veldhuis, 07 0-3182901.
Colofon
VVD-Èxpresse is een uitgave van de “ Mr Annelien Kappeyne van de Coppello Stichting", onder redactie van Ernst van Splunter, voorlichter VVD-Tweede Kamerfractie. Eindredactie: Tom van der Maas, hoofd afdeling Voorlichting van de VVD-Tweede Kamerfractie. VVD-Expresse wordt gedrukt bij Roeland Druk te Scheveningen. Een jaar-abonnement kost fl 80,- en is schriftelijk aan te vragen bij de VVD-fractie, Tweede Kamer der Staten-Generaal, postbus 20018, 2500 EA Den Haag.
ö n n
e s s e
175
O P IN IE
Kabinet-Kok: Overzicht eerste zes
A: IN F R A S T R U C T U U R
In de eerste zes maanden van 1995 zijn er belangrijke knopen doorgehakt op het beleidsterrein van minister Jorritsma van Verkeer en W aterstaat. De belangrijkste:
• Betuwelijn
De Betuwelijn wordt aangelegd. De spoorweg tussen het Rotterdamse havengebied en Duitsland zal totaal 8,1 miljard gulden gaan kosten. Dat de beslissing voor het zomerreces genomen kon worden is niet in de laatste plaats te danken aan de minis ter. Haar houding ten opzichte van provincies en gemeenten verschilt van die van haar voorganger. Hierdoor verliep het overleg soepeler en vond op 29 juni de finale afw e ging in de Tweede Kamer plaats.
• A-73
De autosnelweg door Noord- Limburg, A-73 zal worden aangelegd langs de oostoever van de Maas. W eliswaar was het kabinet van mening dat de weg aan de westzijde van de rivier moest komen te liggen, een motie Reitsma-Verbugt verhin derde dit echter. Na jarenlang to uw trekken is nu echter een beslissing gevallen die in overeenstemming is met de wensen van de inwoners van Limburg en -en dat is het allerbelang rijkst- een betere verbinding tussen Noord- en Zuid-Limburg realiseert.
• Deltaplan grote rivieren
Nadat Nederland in januari van dit jaar te maken kreeg met de grootste water overlast sinds 1953 werd duidelijk dat de problematiek van het rivierengebied niet langer op zijn beloop kon worden gelaten. Minister Jorritsma diende de Deltawet voor de grote rivieren in. De verbetering van de rivierdijken wordt nu vier tot acht keer zo snel uitge voerd. De minister streeft naar een datum van voltooiing van de dijkver zwaring rond 1998. De wetgevings- plannen krijgen overigens een vervolg.
• Schiphof
Omdat de mainportfunctie van Schiphol handen en voeten dient te krijgen wordt onze nationale luchtha ven uitgebreid. Daartoe wordteen vijfde start- en landingsbaan (parallel aan de Zwanenburgbaan) aangelegd. VVD-woordvoerder Jan te Veldhuis nam het voortouw in het sluiten van een compromis met de coalitiepartners. Afgesproken werd dat: er maximaal 44 miljoen passagiers worden vervoerd, het aantal geluidgehinderde woningen max 10.000 zal zijn en er beperkt zal worden gevlogen tussen zes en zeven uur 's-ocntends. In de komende jaren zal een onderzoek worden uitgevoerd naar de gevolgen van de uitbreiding voor economie en gezondheid.
B: F IN A N C IË N EN E C O N O M IE • Afschaffing verplichte
advisering SER
Door een amendement van het VVD- Tweede Kamerlid Bibi de Vries is het kabinet niet langer verplicht de Sociaal Economische Raad (SER) advies te vragen over belangrijke sociaal-economische vraagstukken. De argumenten om de verplichte SER-advisering te schrappen zijn legio. Zo is niet in te zien waarom het kabinet wel de adviesverplichting van alle andere adviesorganen wil afschaffen, behoudens die van de SER. Door het schrappen van de adviesplicht wordt het primaat van de politiek bevestigt en de slagkracht van de overheid vergroot. M aar al te vaak gebruikte de politiek de SER als schuilkelder. Dat gebeurde als zij intern verdeeld was en tijdwinst wenste te boeken. Sinds maart 1995 hoeft dat niet meer te gebeuren.
• Bruteringsoperatie
In april 1995 werd ingestemd met de brutering. Deze door net VVD- kamerlia Broos van Erp als 'grootste operatie op het terrein van ae volks huisvesting sinds het van kracht worden van de w oningw et in 1901' betitelde maatregel, heeft tot gevolg dat de financiële banden tussen de sociale huursector en de rijksoverheid worden doorgeknipt.
• Regionaal Beleid
M et het nieuwe regionaal beleid is dit kabinet een andere koers gaan varen. Is het huidige
Bedriifsomgevingsbeleid met name gericnt op het versterken van de economische structuur binnen de grote stedelijke agglomeraties, met ae nieuwe stimuleringsregeling Ruimte voor Economische Activiteit zullen ook andere gemeenten meer kunnen profiteren van het regionaal beleid. Op initiatief van de VVD is de kop van Noord-Holland aangewezen als bijzonder aandachtspunt.
C : O V E R IG E PU N TEN
• Aanschaf gevechtshelikopters
Begin april besloot het kabinet 30 AH -64D Apache-gevechtshelikopters aan te schaffen. Deze toestellen zullen worden ingezet door de vorig jaar opgerichte luchtmobiele brigade. De keuze, volledig gesteund door de VVD-fractie is gem aakt omdat de bewapende helikopter de vereiste taken: escorteren, verkennen, beveili gen en vuursteun geven alle vier kan uitvoeren. Bovendien is de Apache een bestaand, beproefd toestel waar de kinderziekten zijn uitgehaald.
maanden 1995
• Orgaandonatie
Nadat het kabinet in februari besloot zich nader te beraden op het w ets voorstel betreffende het afstaan van organen voor transplantatiedoelein den, stemde de Kamer in juni in met het door minister Borst gedane voor stel. Dit wetsvoorstel regelt o.a de
K
rocedures rondom donatie bij leven, et vaststellen van de hersendood en de invoering van een registratiesys teem. Dit houdt in dat iedere ingeze tene boven de 18 jaar schriftelijk gevraagd zal worden w at hij w il. Er zijn dan drie mogelijkheden: voor, tegen, of de nabestaanden beslissen. Inaien iemand geen keuze maakt beslissen de nabestaanden. De VVD- fractie zou liever hebben gezien -in het kader van de integriteit van het menselijk lichaam (Grondwet)- dat in dat geval de overledene niet als donor zou worden aangemerkt. Dat de fractie op dit punt haar zin niet kreeg was echter geen reden tegen het wetsvoorstel te stemmen.Na h et verschijnen van de m iljoen en nota zal VVD -Expresse ‘Paarse W apenfeiten 2' publiceren. D it is een b ijgew erkte ed itie van ‘Paarse W apenfeiten 1 ‘, verschenen in VVD- Expresse 155, gedateerd 23 decem ber 1994. Op basis van h et cijferm ateri aal van ae m iljoenennota kan de stand van zaken t.a.v. w erkgelegen heid, lastenverlichting etc. dan w orden gepubliceerd.
Vervolg van pagina 1
De woordvoerder benadrukte dat de Nederlandse militairen in Srebrenica onder zeer moeilijke omstandigheden het uiterste hebben gedaan om hulp te bieden daar w aar mogelijk. Er zijn aan alle kanten fouten gemaakt. De VVD-fractie gaat er dan ook van uit dat de maatregelen die nu worden voorbereid in opdracht van de minis ter van Defensie om dit soort fouten in de toekomst te voorkomen, met gezwinde spoed zullen worden uitge voerd.
Tot slot vroeg de woordvoerder zich af: 'Als de blunders aan Nederlandse zijde niet waren gemaakt, was het dan anders gelopen in voormalig Joegoslavië en in Srebrenica in het bijzonder? Als UNPF en UN PRO FO R naar behoren gebruik hadden gemaakt van alle mogelijheden in het mandaat, was de val van Srebrenica dan voorkomen?
Inlichtingen:
