REDACTIE, ADMINISTRATIE, en DRUKKER
wensen alle leden en abonnees een voorspoedig
1966
MAANDORGAAN VAN DE ONAFHANKELIJKE LIBERALE JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCRATIE
---~
LAPWERK
1
n de dagen rond Kerstmis en Nieuwjaar "bezint" men zich, dat hoort er nu eenmaal bij. Terugblikken en toekomstbeelden worden ons in pers, radio en TV kwistig toebedeeld en het lijkt of de aktuele geschiedenis enige dagen stilstaat om ons gelegenheid te geven op adem te komen. Ook de liberale gelederen bezinnen zich. De liberale beginselen vormen hèt onderwerp van gesprek in VVD-kringen, omdat op 22 januari in Dordrecht een speciale buitengewone vergadering van deze partij wordt gehouden ter vaststelling van het beginselprogram. Daarnaast zijn ook de JOVD en de Teldersstichting bezig met studies. Het JOVD-rapport "Liberaal Profiel"ligt in concept gereed, doch helaas ontbreken de financiën om het op korte termijn te publiceren.
In 1948 werd bij de oprichting van de VVD een beginselprogram vastge- steld. Dit program is nog steeds van kracht en het Hoofdbestuur d1er VVD besloot ruim twee jaar geleden om een commissie in te stellen, die tot een hernieuwing van dit program zou moeten komen. De commissie legde in april 1964 in Eindhoven een "discussiegrondslag" aan de partij voor, die door de vergadering, overigens om zeer verschillende redenen, van de tafel werd geveegd. De commissie ging weer opnieuw aan de arbeid en publiceerde haar werkstuk anderhalf jaar later als ontwerp voor een nieuw beginselprogram in "Vrijheid en Democratie" van 14 oktober jl.
De leden der JOVD volgen de discussies rondlom de vaststelling van een nieuw liberaal beginselprogram met zeer veel aandacht, omdat zij het voor de liberale beweging in zijn geheel van zeer groot belang achten, dat de uitgangspunten van de liberale politiek duidelijk vastliggen. Een libe- rale partij wil een beginselpartij zijn, die zijn praktische politiek toetst aan en grondt op zijn beginselen en dus is een beginselprogram geen for'- maliteit, die er nu eenmaal bij hoort, maar de vlag die de lading dekt.
D
aarom is het ook zo teleurstel- lend, dat de commissie geen fris en nieuw geluid heeft laten ho- ren, maar zich heeft beperkt tot het bijschaven van het oude begin- selprogram. Dit schaafwerk is be- paald niet vlekkeloos geschied, waardoor belangrijke zaken zijn afgeknot of verminkt en minder belangrijke overeind zijn blijven staan. Het concept vormt een rom- melig geheel, waar het verband uit is. Een belangrijk liberaal beginsel als de gelijkheid van ontwikke- lingskansen bijvoorbeeld komt daardoor achter in het staartje van een over een ander onderwerp handelend artikel achterin het pro- gram aansukkelen. Beginselen, werkprogram en verkiezingspro- gram worden door elkaar geklutst en het resultaat is een haastig broddel werk.Er staan verder in het ontwerp verschillende zaken, waarvan twij- felachtig is of we met een liberaal beginsel te maken hebben, zoals bijvoorbeeld de stelling dat libera- len zich tegen alles wat naar ont- aarding der gezonde beginselen der constitutionele monarchie onder het nationaal koningshuis van Oranje zweemt, schrap moeten zetten. Wij achten de constitutione- le monarchie onder het huis van Oranje momenteel voor Nederland de meest geschikte regeringsvorm,
maar het gaat beslist te ver hier- van een beginsel te maken. Het lid der commissie de heer van Riel heeft in de kwestie der republi- keinse hoogleraren duidelijk aan- getoond tot welke vreemde gevolg- trekkingen zulk een "beginsel"
leidt. Ook meet bet'Nijfeld worden of de p.b.o. en het huurvraagstuk in een beginselprogram thuishoren.
Een ander groot bezwaar, dat te- gen het nieuwe ontwerp is aan te voeren (en dat in het oude pro- gram niet voorkwam) is de toene- mende neiging tot een belangen- partij. Hoe moet het anders worden verstaan, als "in het bijzonder ge- wacht dient te worden tegen een verdringing van de middengroe- pen" en wanneer de partij "het voor de volkskracht van de groot- ste waarde acht", dat zelfstandige intellectuelen, zelfstandige mid- denstand en zelfstandige boeren zich ontwikkelen. Tegen deze zelf- standige ontwikkeling op zich zelf hebben wij geen enkel bezwaar, wel tegen het feit, dat over de ar- beiders, over de beambten, over de intellectuelen in een afhankelijk beroep (bijvoorbeeld vrijwel alle ingenieurs en economen). Met geen woord wordt gerept. Over de ar- beiders wordt slechts gezegd, dat
"er werkgelegenheid moet zijn te- gen een beloning, die veroorlooft te voorzien in het onderhoud van de
werkende mens en zijn gezin en die tevens de mogelijkheid laat tot sparen". Dat is heel wat anders dan
"voor de volkskracht van de groot- ste waarde"!
Het is vanzelfsprekend dat de jon- geren vooral kijken naar de begin- selen zoals zij toegepast worden op internationaal gebied. En daar wordt men opnieuw teleurgesteld.
Aan de internationale rechtsorde wordt één zin gewijd, die uitloopt in een hommage aan de NATO.
Geen woord over wereldrechtsor- de, de Verenigde Naties, een inter- nationale politiemacht, evenmin over het vraagstuk van oorlog en vrede, over de afschuwelijke be- dreiging door kernwapens enzo- voort.
In het artikel over het onderwerp wordt vermeld, dat de VVD tegen achterstelling van het openbaar onderwijs is, terwijl het ons toch een liberaal beginsel toeschijnt dat men tegen elke discriminatie is. De school ziet men voorts als een gele- genheid tot het ontplooien van be- kwaamheid, terwijl wij de neiging hebben de school veel meer als een vormingsmilieu dan als een leer- school te zien. Over vorming op ander gebied, om maar eens een aantal onderwerpen op te noemen:
geestelijke stromingen, kunsten, wetenschappen, jeugdvorming, vor- mingscentra, wordt met geen woord gerept. In het kader van de cultuur verder geen enkele zin over aktieve cultuurpolitiek, over recreatie, over de pers. Maar - hoe is het mogelijk - wel een heel ar- tikel over het radio- en televisiebe- leid.
Over de kernbegrippen van het li- beralisme wordt op verspreide plaatsen in het ontwerp wel iets gezegd, maar niet in een aaneen- sluitende en logische volgorde.
Waarom worden de begrippen vrij- heid, verdraagzaamheid, gelijk- waardigheid, sociale gerechtigheid enzovoort niet eens uitgebreid be- sproken? Het argument, dat het een beginselprogram zou zijn en dat de liberale beginselen bij libe- ralen bekend verondersteld mogen worden, wordt regelmatig ontze- nuwd door "liberale" uitspraken, die wij met (onze) liberale begin- selen in strijd zouden achten. Een omschrijving van deze liberale kernbegrippen is daarom een eer- ste vereiste voor een beginselpro- gram.
E
r zijn verder nog talrijke kant- tekeningen te maken, zoals over de gezochte Erasmiaanse brongeest, over het ontbreken van passages betreffende overbevol- king of gewenste centralisatie (ruimtelijke ordening, recreatie e.d.) of afbakening ten opzichte van confessionele partijvorming of het belang van de consument of de liberale bestrijding van kartelvor- ming, of de inkomens- en vermo- gensverschillen. Er zijn vragen te stellen, zoals wat is die vrije men- selijke geest, wat zijn normen van algemene beschaving en wie stelt die vast (dit ook in het licht gezien van "Zo is het" en dergelijke uitin- gen van heilige-huisjes-bestor- mers), welk Europa is bedoeld bij de Europese integratie, hoe denkt de VVD de Erasmiaanse geest te versterken, hetgeen zij als onaf- wijsbare eis stelt, wat is eigenlijk het doel van het liberalisme, is be- halve discriminatie op grond van kunne (wat een leuk modern woord!) ras of geestelijke overtui- ging discriminatie op grond van stand, afkomst of milieu wel ge- oorloofd, is verdraagzaamheid al- leen maar het "verdragen" van an- dersdenkenden, moet er niet iets wezenlijks worden gezegd over so- ciale harmonie, over de verant- woordelijke maatschappij, over de wereldrechtsorde enz.?In het concept komt éénmaal het woord liberalisme voor. Het is er wel en niemand heeft het gemerkt.
Wat is de reden, dat men het schuwt? In 1948, toen het vorige beginselprogramma ontstond, was er een grote tegenzin tegen het woord "liberaal", dat toen identiek was aan conservatief. In 1965 ech- ter is dat anders. Als de heer Ne- derhorst publiekelijk beweert, dat
"de Partij van de Arbeid de taak heeft de liberale erfenis over te ne- men sinds de VVD conservatief is geworden", dan heeft het woord
"liberaal" kennelijk toch geen con- servatieve klank. En dan is er dunkt ons geen enkel bezwaar te- gen om het beginselprogramma als liberaal voor te stellen.
Wij zijn benieuwd hoe het in Dor- drecht afloopt op 22 januari, maar wij hopen één ding en dat is, dat de VVD zich de belangrijke plaats van een beginselprogram beter be- wust wordt en nog eens opnieuw gaat studeren op de liberale begin- selen. Met lapwerk mag een libe- rale partij geen genoegen nemen.
F. WAGENMAKER
~rabbel~
uan áe uoorzitter
q neb ik in mijn eerste krabbel c'"l een inzicht trachten te geven in het "plan van actie", deze maand wil ik een speciaal punt uit het geheel van hoofdhe- stuursplannen bespreken.
Het komend jaar gaat het hb een aantal studiedagen organise- ren ove·r speciale onderwerpen.
Elders in deze Driemaster kan men hierover re·eds aankondi- gingen lezen. In goede samen- werking met het bestuur van het district Noord en met de noorde- lijke afdelingen worden in janu- ari in het noorden drie agrari- sche congressen gehouden, waar zullen spreken de heren Van Riel, Tuynman, Lamhers en Ze- gering Hadders. Ook voor het district Zuid-West staat een landbouwdag op het program.
In de loop van dit jaar wil het hoofdbestuur ook trachten een studiedag over liberale onder- wijspolitiek te organiseren. Ook hier rekenen wij, ondermeer voor het houden van de inleidin- gen, op medewerking van de VVD, een medewerking die het hb bijzonder op prijs stelt. Voorts lijkt het mij e·en goede gedachte als zo'n onderwijsdag door de JOVD tesamen met de federatie van liberale studenten zou kun- nen worden gehouden. Onderling contact tussen de verschillend.e liberale organisaties - ik hoop daar in één van de komende nummers op terug te komen - met het oog op het uitwisselen van ideeën, is immers voor een goede ontwikkeling van het li- berale denken een eerste eis. Tot slot een tweetal andere opmer- kingen. Het hoofdbestuur heeft op bijeenkomsten van de distric- ten Noordholland-Utrecht, Oost, en Zuidwest zijn plannen met de afdelingsafgevaardigden kunnen doorspreken. Ook met het be- stuur van het district Noord ho- pen wij hierover een gesprek te hebben. Over deze vergaderin- gen zelf behoef ik hier niets te zeggen, behalve dat de mede- werking van die districten door ons zeer op prijs wordt gesteld.
Eén uitzondering: met name was ik bijzonder getroffen door het enthousiasme van de Oosterlin- gen op hun laatste districtsraad.
Hulde!
En tenslotte wil ik U namens het hoofdbestuur voor het komend:
jaar veel voorspoed en geluk in Uw persoonlijk leven, en uiter- aard geestdrift voor de liberale zaak, toewensen.
H. WIEGEL.
GELUI{I{IG NIEUW JAAR
Twaalf maanden zijn tegenwoordig omgevlógen: voor je het weet, is het weer zover. Vroeger was dat wel anders, dat waren nog eens tijden. Het zij mij vergund thans niet nader in te gaan op deze probleemstelling. Het essentiële is toch, dat wij weer staan voor een nieuw jaar, waarin ik alle min of méér bekenden, geestverwant of niet, alle geluk, voorspoed en andere equivalenten toewens.
Van deze collectieve nieuwjaarswens wil ik ook nu weer met voor- bedachte rade een zorgvuldig geselecteerd aantal dames en heren uit- zonderen op grond van de een of andere duistere, maar zeker niet willekeurige reden.
Een gelukkig nieuwjaar voor minister Luns, die stopzetting van de Amerikaanse bombarde- menten in Noord-Vietnam zal toejuichen. En hij niet alléén.
Een gelukkig nieuwjaar voor Frits Wagenmaker en de zijnen, op grond van wier brochure over de liberale beginselen een goede partij kan worden ge- bouwd.
Een gelukkig nieuwjaar voor mevr. A. Fortanier-De Wit, die de VVD in Noordholland als lijstaanvoerdster bij de Staten- verkiezingen zal voorgaan. Ge- lukkig de partij, die dergelijke personen bereid vindt om zich opnieuw in te zetten!
Een gelukkig nieuwjaar voor de redactie van Liberaal Reveil, die de door de financiële nood van de VVD opgezegde collec- tieve abonnementen hopelijk weer verlengd zal zien.
Een gelukkig nieuwjaar voor ons ere-lid drs. A. H. Korthals, die ook dit jaar op ons congres zijn band met het Nederlandse
Liberalisme kwam versterken.
Een gelukkig nieuwjaar voor mevr. Van Someren-Downer, wie 1965 een wel zeer groot ge- luk heeft gebracht.
Een gelukkig nieuwjaar voor de VVD, die met een béétje moeite haar précaire budgetaire situatie tot verleden tijd moet kunnen maken.
Een gelukkig nieuwjaar voor dr. Vondeling, die wij zo spoe- dig mogelijk als fractieleider in het parlement hopen te zien.
Een gelukkig nieuwjaar voor Reinier Heyting, van wie wij met smart afscheid nemen als JOVD-voorzitter, doch die zich tot vreugde van menigeen voor andere nuttige zaken wil inzet- ten.
Een gelukkig nieuwjaar voor Hans Wiegel, Landelijk-voorzit- ter, die het niet gemakkelijk zal vallen de sporen van zijn voor- ganger te drukken, maar wiens schriftelijke activiteiten in de N.R.C. (24 nov. j.l.) al héél veel beloven.
Een gelukkig nieuwjaar voor H. L. J. Vonhoff, wiens min of meer zindelijke burgerheren helaas nog niet helemaal voltooid verleden tijd zijn:
Een gelukkig nieuwjaar voor mr. H. van Riel, die dit jaar dui- delijk heeft getoond noch te wil- len behoren tot het intellectuele proletariaat in statu nascendi, wat dat dan ook moge zijn, noch naar oliebelangen te willen rui- ken.
Een gelukkig nieuwjaar voor mr. Portheine, die ook al zijn afkeer beleed van hoogleraren, die hun studenten voorgaan in het anarchisme en daarbij na- tuurlijk vergat namen te noe- men.
Een gelukkig nieuwjaar voor drs. Th. H. Joekes, die nota bene ten aanzien van de ontwikke- lingshulp rekening wenst te houden met de conservatieve achterban van de VVD.
Een gelukkig nieuwjaar voor mr. W. J. Geertsema, die zijn diepe wrok jegens "Zo is het toevallig ook nog eens een keer"
maar niet wil vergeten.
Een gelukkig nieuwjaar voor mr. A. B. Roosjen, die het volks- lied nog helemaal uit het blote hoofd blijkt te kennen.
En tenslotte voor alle andere maatschappelijk geëngageerden, zinde- lijke achterhoedelopers en palstaanders voor het goed fatsoen, zede- lijk en moreel verantwoorde normen en de openbare orde, (want orde - en gezag natuurlijk! - moet er zijn): sterkte, héél veel sterkte!
R. M. MARCUSE
Poli ti el~ en EeonoJDie
':De ':Driema~ter
Maandorgaan van de onafhanke- lijke liberale Jongeren Organisa- tie Vrijheid en Democratie (J.O.V.D.).
Hoofdredacteur:
Ir. F. Wagenmaker.
Leden van de redactie:
W. A. Maarse, R. A. Heyting, J. Hidding, Mej. J. M. Carol,
R. M. Marcuse (secretaris) Redactie-adres:
Hobbemastra~t 19, Zaandam.
Administratie-adres:
Balistraat 21, Delft.
Abonnementsprijs minimum f 5.- per jaar (voor leden gratis).
Betaling van advertentie- en abonnementsgelden uitsluitend op giro-rekening 277.760 t.n.v.
stichting "De Driemaster" te 's-Gravenhage.
* Alg. se•cretariaat:
Savornin Lobmanlaan 66, Gro- ningen, tel. 05900-37511.
Alg. P·enningmeest·eresse:
Herman Colleniusstraat 27, Gro- ningen, postgiro 953500, tel. 05900- 21404.
REORGANISATIE.
Op 6 en 7 november j.I. con- gresseerde de JOVD in Sche- veningen. Aan dit feit werd in een groot aantal publici- teitsmedia ruime aandacht besteed. Alleen het weekblad van de liberale Volkspartij voor Vrijheid en Democratie vond het niet de moeite waard, dit congres voor zijn lezers te verslaan; een gevolg van de reorganisatie bij dit blad?
REDACTIE.
Om een redelijke gedachtengang te kunnen ontwikkelen en tot goed gemotiveerde conclusies te komen, moet men over voldoende elementaire kennis van zaken kun- nen beschikken. Politieke verhoudingen en gebeurte- nssen in het buitenland beïvloeden vaak omstandighe- den op politiek en economisch terrein in eigen land.
Daarom is het nuttig de toestand in verschillende lan- den voortdurend en nauwlettend gade te slaan. De goed geschoolde buitenlandse correspondenten van de NRC zijn uitstekende Nederlandse waarnemers ten
dienste van de lezers. Elk geeft vanuit het land waar hij woont, een duidelijk beeld van hetgeen er leeft in het hart van de natie, hoe de omstandigheden zijn en in welke richting zich deze ontwikkelen. Dat geeft U gelegenheid tot het vormen van een critische eigen mening, evenals U dit kunt doen aan de hand van de hoofdartikelen van de NRC, de parlementaire versla- gen en overzichten, de onopgesmukte berichtgeving van de NRC en haar degelijke beschouwingen.
Vraallt U de NRC eens
14 dagen op proef
NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT
MARGINALIA
J'act•r•se . ..
0
p de landelijke middenstands- clau van de VVD in Hilversum heeft mr. E. H. Toxopeus, die vol- gend jaar mr. Geertsema als frac- tieleider zal gaan opvolgen, een toespraak gehouden over de poli- tieke toestand in ons land. Dat hij het Iw hinet-Cals geenszins spaar- de, is zijn volste recht: men zit niet voor niets in de oppositie. Dat zijn speech veel meer persoonlijk was gericht. dan, zoals men dat hier en daar )>leegt te noemen, "zakelijk", is eveneens zijn volste recht. Zoiets kan een bijdrage vormen tot verte- vendirring van het nationale poli- tieke leven en daar zijn wij hard aan toe.Het is alleen zo jammer, dat de toespnwk van mr. Toxopeus wel wat al te eenzijdig negatief was ge- richt. Men miste als constructief tegenwicht een proeve van een de- gelijk<· opgebouwd liberaal toe- komst perspectief, om maar eens iets te noemen. Wel "beschuldigde"
hij dr. Vondeling ervan bij het op- bouwen van diens imago gebruik te maleen van een Amerikaans pu- bliciteitsbureau. Met dit soort
"j'accnse's" komt men natuurlijk niet erg ver in de politiek. Dr.
Vondeling heeft dit trouwens ont- kend en wij hebben geen reden om zijn woorden in twijfel te trekken.
En al zou het juist zijn, wat dan nog? Ik zou er heus geen schande van spreken, als vooraanstaande li- beralen zich door een dergelijk bu- reau lieten helpen. Het tegendeel is eerder waar.
Vnvollendet?
Mr.
Toxopeus heeft zeer recente- lijk ook in Eindhoven een toe- spraak gehouden. Het bekende weekblad "Vrijheid en Democra- tie" van 2 december bracht er een groot verslag van op de derde pa- gina. De helaas onbekend gebleven rapporteur noemt het een vernie- tigend requisitoir" tegen het kabi- net-Cals: dat was het ook wel. Mr.Toxopeus verwacht terecht geen spoedige kabinetscrisis, maar een snelle verandering in het rege- ringsteam zal zijns inziens het landsbelang ten goede komen. Hij wekte zijn gehoor op om bij de ko- mende staten- en gemeenteraads- verkiezingen het landsbelang nauwgezet in het oog te houden.
Mr. Toxopeus haalde ook in deze toespraak vooral minister Vonde- ling "over de rasp van zijn sarcas- me", zoals het verslag meldt. Máár:
"Ze hebben we wel eens gevraagd, of ik iets tegen Vondeling heb, Ik heb niets tegen die man. Ik citeer 'm alleen maar. Ik kan het ook niet helpen." Leuk hoor! En tenslotte nogmaals het gehele kabinet: "Ik heb nog nooit zoiets gezien, maar ik loop nog niet zo heel lang mee.
Ik heb ook aan prof. Oud ge- vraagd: die loopt wel heel lang mee, maar die heeft ook nog nooit zoiets gezien."
Dit is allemaal wel heel erg aardig, maar de toestand in de wereld kent natuurlijk nóg wel een paar pro- blemen. Ik denk hier bijvoorbeeld aan de ontwikkelingshulp, het be- wapeningsvraagstuk, de heilloze oorlog in Vietnam, de crisis in de EEG, het bevolkingsvraagstuk (na- tionaal én internationaal) en de ruimtelijke ordening.
Mr. Toxopeus kent het bestaan van deze en andere belangrijke proble- men natuurlijk ook: Hij loopt ten- slotte heel wat langer mee dan ik.
Hij zal tijdens zijn toespraak in Eindhoven ongetwijfeld ook gerui- me aandacht hebben besteed aan deze internationale zaken. Maar het verslag in "V. en D." (heeft U het reeds uitgelezen, dan dóórge- ven aan kennissen en vrienden!), vermeldt er niets over. Eigenlijk een heel onnozel stukje, waarover mr. Toxopeus terecht bijzonder on- tevreden zal zijn geweest.
Oliedom-per
V
ooral ook mr. H. van Riel heeft indertijd bij de Eerste Kamer- behandeling van de Mijnwet Con- tinentaal Plat nogal wat bezwaren geopperd tegen "dit zéér socialisti- sche wetsontwerp" (Telegraaf 7 de- cember j.l.). Het parlementair overzicht van dit debat in de N.R.C. bevatte ondermeer de intri- gerende stelling, dat het in de Eer- ste Kamer had geroken naar oliebelangen. De heer Van Riel nu schijnt zich deze opmerking per- soonlijk te hebben aangetrokken.Dat is natuurlijk zijn goed recht:
wanneer men meent ten onrechte te zijn aangevallen of erger, te zijn belasterd, dan moet men dit niet over zijn kant laten gaan.
Hij heeft geen ingezonden ver- weerschrift voor publicatie naar de N.R.C. Mr. Van Riel gaf er de voorkeur aan alle openbaarheid uit de weg te gaan. Ook dit is natuur- lijk zijn goed recht: ook een per- soonlijk schrijven aan of gesprek met de hoofdredacteur van de N.R.C., mr. A. Stempels, had de oliedamp kunnen verdrijven.
De heer Van Riel echter gebruikte een achtertrap: hij schreef een briefje naar de heer S. J. van den Bergh, landelijk penningmeester van de VVD en commissaris van de N.R.C. Van deze affaire en de gespannen konsekwenties ervan kreeg "Het Vrije Volk" de lucht:
op zaterdag 4 december verscheen een groot artikel over dit fraais, waarin zelfs werd gezinspeeld op de mogelijkheid, dat mr. Van Riel tengevolge van deze en de andere bekendere zaken, het politieke veld zou moeten ruimen.
Het ochtendblad "De Telegraaf"
toonde zich op 7 december over dit alles even verontrust als veront- waardigd. Het blad signaleerde weer eens een samenzwering deze keer van links-liberalen en socia- listen om de heer Van Riel die niet bekend staat om zijn so~i;;lis
tische sympathieën, een beentje te lichten."
Zal het hoofdbestuur van de JOVD nu óók een brief ontvangen?
Zalig
Fraai nieuws uit Rome: paus Pau- lus VI wil Johannes XXIII en Pius XII zalig doen verklaren. Maar in onze ogen is het in één adem noemen van de grote paus Johan- nes en Pius XII een belediging voor katholieken en niet-katholie- ken.
R. M. MARCUSE.
*
Sneeu11V'pop
Een van de we1mge adspirant-poli- tici, die men niet tegen de vervan- gingswaarde van de hand wil doen, maar tegen de historische uitgaaf- prijs, is wel de heer mr. L. R. J. rid- der van Rappard, die 16 dec. j.l. voor de J.O.V.D. afd. Amsterdam sprak.
De heer Van Rappard, bang dat hem weer verkeerde dingen in de mond zouden worden gelegd, begon eerst uitvoerig te verhalen, dat de vroe- ger in de pers verschenen artikelen, waarin men hem betiteld had als een puritein, een fatsoensrakker etc., valse voorlichting gaven ("Ze had- den me in mijn studententijd eens moeten zien"), om daarna eens wat feitelijke informatie over de VVD te geven.
Hij noemde de VVD een kleurloze partij, die zorgvuldig de naam libe- raal vermijdt. "In de praktijk is het een partij, die onvruchtbare opposi- tie buiten de regering voert en die, wanneer ze in de regering zitten, de socialisten overbieden met allerlei 'sociale maatregelen, zoals de loons- explosie van '64 en de vrije zaterdag.
In wezen is de VVD een vrijzinnig- democratische bond, die zich onder- werpt aan de machtsmachinaties van de rode elementen. Ik heb daar geen bezwaar tegen, maar nu hebben de liberalen geen sprekersbuis meer.
Toen Oud nog in de VVD zat was het een eenmanspartij en wat hij deed, had met democratie niks te maken. Korthals is een man van de linkse richting, die in '63 een meer sociale koers wilde gaan varen, tot- dat hij er om onbegrijpelijke rede- nen uitgezet is. Ik wil niet zeggen, dat een liberaal op zijn tijd ook niet sociaal kan zijn, maar het zijn twee geheel verschillende dingen. Ons beginsel is, dat iedereen maar voor zichzelf moet zorgen. Van Riel, ja ik begrijp niet, waarom die man nog niet de VVD uitgestapt is. Dat is nu het proto-type van de rechts-libe- raal."
Van Rappard is vervolgens boos op de N.R.C.: "Dat noemen ze nog een liberale krant! 't Is om je rot te lachen! Ze hebben er hooguit nog een liberale commissaris. Neem nu de hoofdredacteur: Die staat een rege- ring voor met PvdA en VVD, maar wanneer de verkiezingen in het zicht komen, adviseert hij toch maar weer, op de VVD te stemmen, bij gebrek aan wat beters. En die lui noemen zich nu intellectuelen!"
De ridder keert zich dan tegen de ondergraving van alles wat met goede zeden, openbare orde en ge- vestigde moraal te maken heeft.
"Onlangs kwamen er een stelletje nozems, provo's noemen zij zich, naar mijn goede stad om mij tot opper- provo te benoemen." Als voorbeeld wees hij o.a. op de onderwijzersde- monstratie, enige jaren geleden in Utrecht. "Is het niet verschrikkelijk, dat mensen, die je kinderen moeten opvoeden, met borden lopen als:
Jongeren Verhongeren? Het meest beschamende vond ik echter wel het bord: Bij minimum-loon hoort mini- mum-prestatie. Als ik nog wat jon- ger was geweest, had ik ze allemaal een pak op hun donder gegeven! En dan de huidige kunstenaars, die ma- ken er maar een potje van. Neem nu de heer Appel, dat is geen onverdien- stelijk klodderaar, maar zijn schil- derijen zijn gewoon orgastisch. En wat moet je wel niet denken van die vuilschrijvers als Cremer en Wol- kers, hun boeken zouden toch op zijn minst verboden moeten worden. He- laas is er op het gebied van de kunst een macaber samenspel tussen mu- seumdirecteuren en kunstjournalis-
ten. Het is een beperkte groep, die de lakens uitdeelt en die schutting- woordenschrijvers onder hun be- scherming neemt, waardoor mensen, die pal staan voor de positieve kunst- beleving, niet meer aan bod komen."
Hierna is er gelegenheid tot vragen- stellen. Natuurlijk greep een der aan- wezigen de gelegenheid te baat, om de heer Van Rappard te verzoeken, de achtergronden van het Gorkumse expositieverbod uit de doeken te doen. (De jonge schilder Willem Ferwerda werd toen verboden, te exposeren in gebouw "Nieuwe Doe- len", in handen van een stichting, waarvan de ridder deel uitmaakt van het bestuur). "In de courant word ik voorgesteld als de man, die het bloot wil weren, maar dat is allerminst waar. Ik ben er wel op tegen, dat bepaalde stukken bloot sterk vergroot worden. Op die ma- nier zou je je nog kunnen vergis- sen! Ik sta zelfs bepaald positief t.o.v. de kunst. Zo heb ik in de tweede wereldoorlog in een kamp een sneeuwpop gemaakt, toen ik anderhalf jaar van mijn vrouw en kinderen was afgesneden. Het was een levensgrote Venus, met alles derop en deran. Een vriend uit het kamp zei toen tegen mij: mijnheer Van Rappard, U hebt mijn geheugen weer helemaal opgefrist."
Vervolgens stelde het HE-lid R.
Meyer de vraag, of ridder Van Rap- pard vond, dat beursstudenten ook volledige vrijheid van meningsuiting moesten hebben. Dat bleek gelukkig het geval te zijn, maar niet nadat de ridder erop gewezen had, dat het maar onzin was, dat er studenten waren, die op kosten van het rijk 'studeerden. "Ik vind dat een abjecte zaak. Kijk eens naar de huidige hoogleraren. Zouden die nu alleen uit de hogere milieu's voortgekomen zijn? Tien tegen een, dat hun groot- vader timmerman of slager was. Ik houd mij liever aan het devies van de vooroorlogse liberale partij: Zelf- doen is opdracht, weldoen is plicht."
Hij raakte nog verder in discussie met de heer Meyer, die ook het in- tellectuele proletariaat in status nascendi naar voren bracht ("Met Van Riel ben ik het helemaal eens") die de historische beschouwingen van de ridder bestreed. De heer Meyer was van mening, dat de drang van Floris V naar vrouwen geen rol had gespeeld. De heer Van Rappard won het pleidooi met:
"Noem het maar een bijzaak, wan- neer je zuster op hardhandige wijze wordt geschaakt". - - Uw redacteur stelde tenslotte de vraag, of de ridder ("ik heb blauw bloed in de adren") voor overheids- 'subsidie aan de N.V.S.H. was.
De heer Van Rappard begon eerst breed te lachen om daarna te ver- klaren: "Dat is een van de dingen, waar ik mij krom om lach. Die N.S.V.H. heeft laatst nog een 'eroti- sche' tentoonstelling gehouden! Het is te gek om los te lopen. De huidige maatschappij is alleen maar op sex ingesteld. Vroeger ging dat toch wel anders. Ik keek altijd in enkele boe- ken uit de prachtige bibliotheek van vader, waar zulke mooie plaatjes in stonden. Zo'n vereniging is toch ner- gens voor nodig! De mensen kunnen
"de middelen tot regeling van het kindertal" toch overal kopen?" Toen hem erop gewezen werd, dat dit in Maastricht niet mogelijk was, riep hij uit: "Nu, dan lopen ze maar naar Luik!"
In 1963 schijnen ongeveer 272.000 mensen, goed voor zes kamerzetels, hun stemmen te hebben uitgebracht
op de Boerenpartij ("Als ik zelf geen kans zou maken, zou ik op Koekoek stemmen"), de partij Econ. Appèl, de Liberale Staatspartij en enkele an- dere splinterpartijen. Het is te ho- pen, dat tenminste 1/6 gedeelte van deze "constructieve" mensen in 1967 op mr. L. R. J. ridder van Rappard zal stemmen.
't Wordt lachen geblazen in de Kamer!
W. A. MAARSE
Districtsweekeinden
De twee districtsweekeinden van het district NH/U en Zuid- West op 29 en 30 januari a.s. en de districtsdag van het district Oost op 29 januari zullen weer een mijlpaal betekenen in de .JOVD-geschiedenis. Niet aue,en wor- den voor het eerst alle districtsda- gen op e,cnzelfde tijdstip gehouden, behalve' de districtsdag van Noord, maar ook verwacht,en wij, dat de op- komst g-roter zal zijn dan ooit. Door plaat,sruimt,e is het belaas niet mo- gelijk gebleken, om alle adiviteiten afzonderlijk toe te lichten. Dat is ook niet nodig; althans dat menen wij.
Wie, denkt aan de stoere oude ver- dedigingstoren, de bultige Dromme- daris te Enkhuiz,en, waar het week- eind,e van Noord-Holland/Utrecht wordt gehouden, aan het magnifiek gelegen valmntie,-oord "De Water- put" t,e, Oist,erwijk, waar het week- einde van Zuid-West zal worden ge- houd,en, zal ge,en ogenblik meer aar- z,elen en de bon onmiddellijk invul- len. Daarnaast vrag,en wij nog Uw aanda,cht voor de eerste algemene ledenve,rgadering in 1966 te Woud- schot,en, waar het nieuwe, hoofdbe- stuur zich zal present,e,ren. De onte- vredenen van het congres bij de rondvraag zullen tevreden gesteld worden: dit a,gendapunt zal een be- langrijke plaats krijgen.
De programma's kunt U vinden: dis- trict NH/U op deze pagina; district Oost op pag. 6 en op pag. 7 Zuid-West en Woudschoten. Komt allen!
Op de man af
DISTRICTSWEEiiEND Noord-Holland/Utrecht in de Drommedaris" te Enkhuizen op 29 en 30 januari 1966.
Aanvang: zaterdagmiddag 2.30 uur.
Einde: zondagmiddag ± 5 uur.
Sprekers: de heren H. G. L. Vonhoff en F. van Dijk, over: binnen- en buitenlands Liberalisme.
Tevens: huishoudelijke vergadering.
Het gehele bestuur treedt af (vlgs. de statuten) en is in zijn geheel herkies- baar in dezelfde functies. Tegen- kandidaten kunnen tot de aanvang van de vergadering ingediend wor- den.
Last but not least: een grandioos feest!
Kosten: f 12.50 p.p. voor het hele weekeinde. Wilt U zelf lakens mee- nemen?
Opgave: bij het secretariaat voor 15 januari 1966, Mej. A. W. de Vries, de Savornin Lobmanlaan 39, Amstel- veen.
N.aam:
Adres:
Afd.:
wenst reservering in de Drommeda- ris/zorgt voor eigen slaapgelegenheid.
REDACTIONEEL
Binnen de Redaktie heeft zich een opzienbarende personeelswisseling
Tot nu toe, vrienden, had ik de gewoonte om mu m vrij vriendeLijke be- woordingen te uiten. Er is dan ook nog nooit iemand geweest, die bezwaar maakte tegen mijn stukjes: schriftelijke of mondelinge blijken van af- keuring hebben mij nog nooit bereikt, een onnozel kritiekje buiten be- schouwing gelaten.
Er zijn echter maatschappelijke excessen, die mij bezorgd maken en die aanleiding geven tot ernstige bezinning. Zo langzamerhand, vrienden, vraag ik mij als weldenkend mens af, of onze regering en ons Volk niet het pad ... "weg met ons" zijn ingeslagen. Mijns inziens, tenminste zo denk ik er als verstandig, ordelievend en met verantwoordelijkheidsgevoel be-
gaafd mens over, dreigen wij het kind met het badwater weg te gooien, door steeds maar te blijven hameren op vernieuwing zonder acht te slaan op oude - dus goede - waarden. Het is voor mij zo onrustbarend, dat steeds meer jongeren zich maatschappelijk desengageren - dat wil zeg- gen: zich niets meer aantrekken van hetgeen ik en onze zindelijke voor- vaderen hebben opgebouwd. Nu weet ik wel, dat de meeste van deze schreeuwlelijkerds - gelukkig geen JOVD-ers naar ik mag aannemen - over 10 jaar* rustige staatsburgers zullen zijn.
Maar denkt U eens aan al het kwaad, dat in die periode kan worden aan- gericht! Stelt U zich eens voor, wat zekere lieden overwegen, dat ministers niet meer excellentie zouden mogen heten. En wat te denken van de volksverlakkers, die de lintjesregen willen afschaffen of drastisch be- snoeien? Lieden, die dit willen, zou ik politieke proletariërs willen noe- men. Weliswaar lijken dit niet de allerbelangrijkste maatschappelijke pro- blemen, maar het zijn onmiskenbaar symptomen van desintegrerend so- ciaal geveltoerisme.
In deze dagen van bezinning, inleiding tot een nieuw begin**, is het meer dan ooit noodzakelijk om de hand in eigen boezem te steken: Is het kwaad ook niet een héél klein beetje in onszelf gaan wortelen?
Denkt U daar eens éventjes over na.
SPIONEUR.
* Strikt wetenschappelijk gezien: Bij benadering 10 jaar; dit is slechts een raming.
** Het jaar 1966.
voorgedaan. De machtigen in de JOVD lossen elkaar af. De Redaktie is zo vriendelijk geweest om Hans Wiegel aan het Hoofdbestuur over te doen onder voorwaarde of voor- wendsel, dat het Reinier Heyting te- rug zou krijgen. En kijk, dat is ge- lukt! De continuïteit is dus gewäar- borgd. Rest ons hete tranen te plen- gen wegens de Wiegelse verlating (zoals zo treffend omschreven in he~
overbekende liberale beginsel "Acte van Verlatinghe") en een ideale heilwens toe te roepen tot zijn op- volger onder het kruisriddersbanier van "Zijn Heilig Ideaal".
Wij wensen Hans, Reinier en onszelf succes met elkaar toe.
F. WAGENMAKER
Stellingen landbouw- discussie Groningen
1. Op lange termijn gezien behoort de landbouwpolitiek in Nederland in aanzienlijke mate te rekenen met het bestaande voedseltekort in de wereld als geheel. Het probleem voor de Nederlandse uitvoer van landbouwproducten naar deze ge- bieden ligt in hoge mate in het ont- breken van een koopkrachtige vraag. Eventueel ook in het feit dat gebieden in de Westelijke wel- vaartssfeer zich nu nog tegen een voordelige ruilvoet van tropische voedingsmiddelen kunnen voor- zien. T'egen de tijd dat de bevolking van deze gebieden zich voldoende gaat voeden zal dit minder makke- lijk mogelijk worden, en zal daarom eerder ook van het Westen uit een koopkrachtig beroep op de Neder- landse vet- en eiwitproductie wor- den gedaan, misschien zelfs op zet- meelproducten. Waarschijnlijk is het het voordeligst om tot de grens van wat agrarisch-technisch en in
verband met grondgesteldheid en klimaat mogelijk is zich als ar- beidsspecialisatie op de eiwitpro- ductie te richten. In sommige ge- bieden zal de nadruk op groente- en fruitcultures kunnen vallen.
2. Uitgaande van het onder 1 ge- stelde dient de hoofdrichtlijn van de Nederlandse landbouwpolitiek te wezen: het optimale gebruik van agrarisch grond in Nederland voor een langere termijn te verzekeren.
Dit betekent dat investering van kapitaal en arbeid in de landbouw grosso modo niet minder aantrek- kelijk moet zijn dan investering in andere takken van bedrijvigheid.
Tot de aantrekkelijkheid kunnen nevenfactoren behoren, als bijvoor- beeld het zijn van eigen meester.
3. Aanzienlijke organisatorische en economische verschuivingen bren- gen te allen tijde sociale wrijvin- gen en benadeling van bepaalde groepen met zich mee. Het aanpas- singsproces vraagt offers. Het ligt in de lijn van de door de liberalen gewenste maatschappelijke ontwik- keling dat de scherpe kanten van het overgangsproces voor zoveel dat kan worden weggenomen; het zou ontoelaatbaar zijn in een we- reld van sociale correcties ten aan- zien van de landbouw het markt- onderzoek zonder meer te laten doorwerken, zoals dat in de negen- tiger jaren van de vorige eeuw en in de dertiger jaren van deze eeuw is gebeurd.
4. Het optimale gebruik van de agrarische grond moet worden be- paald aan de hand van economische gegevens. Daarbij speelt de land- bouwpolitiek in E.E.G.-verband een zeer grote rol.
5. Het stemmen op boerenpartijen is in Nederlandse verhoudingen te allen tijde tegen het belang van de agrariër.
Mr. H. VAN RIEL.
H';u1
dl
I
I I
I I
I ... ···:1
van alle mogelijkheden voor een sportieve en
I
onbezorgde vakantie. Onbezorgd, omdat zijI
bij onze Reisafdeling de benodigde reisde-
l
viezen aankochten, een reisbagage- en onge-I
vallenverzekering sloten en voor het veilig opbergen van hun waardepapieren en kost-
I
baarheden gebruik maakten van onze safe.I I I Ook voor U: de HBU 11
L:
OLLANDSCHE BANK-UNIEN:Jv.
AMSTERDAM - DEN HAAG - ROTTERDAM
