e 2,20
71
stejaargang • nummer 40 • donderdag 1 oktober 2015 Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
70 JAAR
‘T PALLIETERKE
1945-2015
De eenheidslijst Junts pel Si (Samen voor Ja) verenigt de centrumrechtse partij van rege- ringsleider Artur Mas (CDC) en het links-repu- blikeinse ERC. De eenheidslijst blijft de groot- ste partij, maar heeft om te besturen en om de onafhankelijkheid voor te bereiden in het par- lement de hulp nodig van de linkse nationalis- ten van CUP, een bonte mix van anarchisten, krakers, andersglobalisten en radicale feminis- ten. Samen kregen beide partijen 48 procent van de kiezers achter zich.
Die politieke “meerderheid” is al bij al rela- tief en fragiel. Karl Drabbe (op Doorbraak.be) heeft gelijk dat tegenstanders van de Cata- laanse nationalisten dat “riedeltje” (winnen doe je met stemmen, niet met zetels) volop zullen uitspelen. Analisten en commentato- ren allerhande zullen die strohalm aangrijpen om de overwinning van de nationalisten te minimaliseren. Ook bij ons, overigens. Politi- coloog Dave Sinardet, Belg bij uitstek, sprong al driftig op dat karretje. De progressie naar een doorbraak verloopt wellicht iets minder vlot dan door sommigen verhoopt, door ande- ren gevreesd.
Delicater is de vraag of dat monsterverbond tussen links en rechts bestuurlijk kan stand- houden of niet? De radicale CUP wil al meteen de republiek uitroepen, maar tegelijk Artur Mas aan de kant schuiven.
Er branden nog wel meer knipperlichten.
Hoe fors wordt de tegenwind uit Spanje? Het ziet ernaar uit dat overleg over meer autonomie of onafhankelijkheid tussen Spanje en Catalo- nië pas mogelijk wordt als de Partido Popular van de Spaanse premier Mariano Rajoy een pandoering krijgt bij de Spaanse verkiezingen van 20 december.
Hoe fors wordt de tegenwind uit Europa? De desinteresse van de internationale gemeen- schap zal omslaan in tegenstand. Tegenstand vanuit andere landen, die precedenten vrezen.
Tegenstand vanuit de bureaucratie van de Euro- pese Unie. Berlijn en Londen, maar ook Parijs en andere hoofdsteden en staten zullen dat spel niet bruusk spelen, maar eerder de diplo- matie haar werk laten doen. Ze weten dat de
tijd in hun voordeel speelt. Tot het voorjaar van 2017 krijgen we nog vele maanden van treuze- len en tegenwringen om de krachten van het nationalisme te doven.
En hier?
Waar zal de federale Belgische staat zich in dit kluwen positioneren? Wellicht ergens tussen warm en koud. Charles Michel zal en kan zijn regeringskarretje niet te pletter rijden tegen de muur van sympathie die de N-VA voor de Catalanen ontwikkelt. Anderzijds zal ook de N-VA van de Catalaanse zaak geen halszaak maken. Kan de partij anders?
We weten nog altijd niet of De Wever met zijn pragmatische keuze voor het confedera- lisme een handiger weg koos om het nog altijd formele einddoel van zijn partij te bereiken.
Sleept hij na vier en vijf jaar regeringsdeelname meer uit de brand dan de Catalanen? De N-VA- voorzitter heeft ruim de tijd om de ontwikke- ling in Catalonië vanop afstand te volgen. Pas einde 2018 moet hij met zijn confederalisme- strategie verantwoording afleggen bij de kiezer.
Hij kan nog wikken en wegen over de keuze van politieke partners, van electorale priori-
teiten, et cetera. Voor een volgende essenti- ele stap vooruit heeft hij bondgenoten nodig.
Hij weet ook dat Vlaams Belang door de impact van de asiel- en migratiecrisis weer kan groeien. Zal dit zijn speelveld verkleinen?
Of precies vergroten? Geen makkelijke vraag.
Vlaams Belang toonde zich met de slogan
‘Vandaag Catalonië. Morgen Vlaanderen’ alvast assertiever in het uiten van solidariteit met het Catalaanse onafhankelijkheidsstreven. Die slo- gan, in koeien van letters, en een reuzengrote Catalaanse vlag versierden de partijkantoren aan het Madouplein in Brussel.
De partij sprak meteen over een “schril con- trast met de evolutie in eigen land, waar het Vlaamse autonomiestreven op een dood punt is aanbeland, “met de welwillende medewer- king en actieve steun van de N-VA”, voor wie onafhankelijkheid enkel nog “de waarde van een souvenir” heeft…
Strategie?
Op de webstek Doorbraak schreef Vlaams Parlementslid Chris Janssens (Vlaams Belang) dat de Catalaanse strategie “met succes is bekroond”. Eén: dankzij de steun van de Catalaanse economische, sociale, culturele en politieke elites, van het gros van de Cata- laanse media én van het Catalaanse midden-
veld (culturele wereld, sportfiguren…). Twee:
omdat politiek links en rechts gingen samen- werken om van onafhankelijkheid hét verkie- zingsthema bij uitstek te maken. Drie: omdat de Spaanse reacties werkten als een lap op de Catalaanse stier.
De analyse van Janssens over de afwezigheid van Vlaamse elites klopt, maar heeft Vlaams Belang een “strategie” klaar om dat tij te keren?
Veel Vlamingen ergeren zich blauw aan een te progressieve berichtgeving van hooghartige
“constructieve” journalisten. Maar bij verkiezin- gen doet de Vlaming zijn zin. Politieke macht heeft de stille meerderheid wél, culturele macht niet, dat is de lastige contradictie binnen de Vlaamse samenleving.
Dat nationalisten in Catalonië samenwerken klopt. In Vlaanderen is dat niet het geval. Het nationalisme krijgt hier geen vat op links. Heeft Vlaams Belang een “strategie” om dat te keren?
Janssens zegt zelf dat slechts 10 tot 20 procent van de Vlamingen “voluit kiest voor onafhan- kelijkheid”, percentages die in tijden van com- munautaire spanningen kunnen oplopen tot 30 à 40. Helaas, hiermee zijn we nog niet thuis.
Analyse
Waar Catalanen en Schotten zich als minder- heid versus een meerderheid profileren, is dat bij ons precies omgekeerd. We hoeven boven- dien niet zieliger te doen dan nodig: Vlaande- ren is met vallen en opstaan op de trap van de autonomie al een stuk verder geklommen dan Catalonië en Schotland. De analyse mag dus even verder gaan. Misschien moeten de protagonisten van onafhankelijkheid iets meer hun best doen om de empathie van de brede lagen van de bevolking te bekoren. Met een te scherpe fixatie op andere thema’s schiet men zichzelf in de voet. En nog belangrijker: fixatie op onderlinge verschillen is zelden positief voor een gezamenlijke vooruitgang.
Dit blad stelt niet dat de regeringsdeelname van N-VA de beste weg is naar succes. Maar het was een strategische keuze, waarover de kiezer (pas) over drie jaar zal oordelen. Sinds begin de jaren zeventig zijn er in de wereld 56 landen bij gekomen, schrijft professor Bart Maddens. Het worden er wellicht meer, ook in West-Europa, met z’n gedateerde
landkaart.
Catalanen drukken hun stempel op de landkaart
Catalaanse ezel wint verkiezingen
De Catalaans-nationalistische partijen behaalden vorige zondag een meerderheid in de Catalaanse parlementsverkiezingen. Ze beloofden bij winst ten laatste begin 2017 de onafhankelijkheid uit te roepen. Is euforie gepast?
Actueel
1 oktober 2015
2
Uit de smalle beursstraat
Het Volkswagen-schandaal is overdreven
Handleiding voor het islamdebat (4)
Islamkritiek, een geestesziekte
“Islamofobie” is als term wereldwijd gelanceerd door de Britse multiculturalistische Runnymede Trust in de jaren 1990. Die term is vervolgens gretig overgenomen door islamitische lobby’s, zoals de Organization of Islamic Cooperation, de koepel van alle islamlanden, en in hun zog door EU-politici. De niet-kwaliteitsmedia gebruiken en ver- spreiden hem uit alle macht, en er worden academische congressen aan gewijd. Hij heeft als objectieve bedoeling, het islamitische verbod op fundamentele islamkritiek een seculiere vorm te geven en het langs die omweg aan alle niet-moslims op te leggen.
De subjectieve bedoeling bij onze progres- sisten is, als steeds, een echt islamdebat te voorkomen, namelijk door de tegenpartij van het debat uit te sluiten. Islamrechtbanken en terroristen doen dat door de islamcritici te doden, maar hun eerste aanvalslinie zijn de islamvrienden in politiek en media. Soms cri- minaliseren die de tegenpartij (bv. met de in een ander debat veelgebruikte slagzin:
“Racisme is geen mening, racisme is een mis- daad”), hier pathologiseert men ze. Deze term past namelijk in het psychopathologische lijstje, naast arachnofobie (irrationele angst voor spinnen), claustrofobie (angst voor afge- sloten plaatsen) en agorafobie (pleinvrees).
Hij stelt het zo voor dat islamkritiek een gees- tesziekte is. Met zieke geesten ga je niet in dis- cussie, je behandelt ze - na opsluiting of alles- zins uitsluiting -, om de maatschappij voor deze besmettelijke ziekte te behoeden.
Alleen enkele kwaliteitsmedia weigeren zich te verlagen met deze onzinterm. Eén van de opgegeven redenen daarvoor is dat die benaming te zeer doet denken aan Sovjet- methodes. Was een dissident te bekend om met zijn verdwijning weg te komen, dan gaf men hem de diagnose “geestelijk gestoord”, vaak met als gevolg opsluiting in een psychia- trische inrichting en onderwerping aan scha- delijke medicatie.
Fobie
Anderzijds, het gebruik van Sovjetmetho-
des in dienst van de islam is nu niet echt in de geest van de Sovjet-Russische staatsideolo- gie, het marxisme. Integendeel. Karl Marx had gesteld dat “godsdienstkritiek het begin is van alle kritiek”. Het culturele marxisme, de feite- lijke staatsideologie van de Europese Unie en haar westelijke lidstaten, is ver van zijn wor- tels afgedwaald.
Verder is er enige verwarring rond de bete- kenis van de term “fobie”. Hij beduidt een vorm van angst, maar men vertaalt hem soms als “haat” jegens de islam, wat iets anders is.
Ik kan begrijpen dat de slachtoffers van de islam, zoals tot slavinnen gemaakte jezidi- vrouwen, “haat” voelen jegens het systeem dat hun slaafneming en verkrachting recht- vaardigt.
De onmensen die met de term “islamofo- bie” zwaaien, willen hen blijkbaar het recht op haat ontzeggen. Nu, zelf heb ik geen last van “haat” jegens de islam, net zo min als een schoolmeester die met een rood potlood de fouten in een proefwerk doorstreept, die fou- ten “haat”. Als iemand schrijft “1 + 1 = 4”, dan stel ik vast dat daar een fout staat, maar emoti- oneel laat mij dat koud, net als de ongerijmde (maar voor de islam grondleggende) bewering dat Mohammed een exclusieve verbindings- lijn met God had.
Angst
En wat “angst” betreft, eens je de leerstel- lingen van de islam doorlicht, vind je niet veel
dat je angst inboezemt. Alleen de vele aanspo- ringen om ongelovigen en huichelaars naar de hel te sturen, och God.
De basis is kinderlijk eenvoudig, en hier komt de psychopathologie opnieuw in het spel, nu niet als farce maar in alle ernst.
Mohammed had een vreemde eigenwaan, namelijk dat hij de uitverkoren zegsman Gods was. De Koran vermeldt een tiental keren dat zijn sceptische tijdgenoten hem “een beze- tene” of in het beste geval “een fantasierijke dichter” noemden.
Meer nog, de eerste die de koranische
“openbaring” een teken van “bezetenheid”
vond, was Mohammed zelf. Pas door een the- rapeutisch opzet van zijn vrouw Chadiedja wende hij aan het idee van profeetschap. Van dan af was zijn grootste verlangen dat ieder- een zijn waan zou delen. Het is hem vrij goed gelukt: ruim anderhalf miljard mensen doen aan “folie à deux”, aan het meespelen in de waan van een begoochelde medemens. Zij (niet “extremisten”, maar absoluut elke mos- lim) beamen in hun geloofsbelijdenis dat
“Mohammed Gods gezondene is”.
Gekkenhuis
In elk gekkenhuis zitten mensen die zichzelf heel bijzonder vinden. Maar niet alle gevallen zijn maatschappelijk zo storend dat je ze gaat behandelen. Nee, ook in bestuursfuncties vind je ze. En onder godsdienststichters.
Dat de hele islam uiteindelijk een uit de hand gelopen zelfbegoocheling is, is de jong- ste decennia in uiteenlopende kringen vast- gesteld.
Dat gaat van de Indiase historicus Sita Râm Goël zaliger (één keer tot schrappen van enkele passages veroordeeld) via de Vlaamse psycholoog Herman Somers zaliger (alleen maar doodgezwegen) tot ex-moslims als de Pakistani Ibn Warrâq (schuilnaam), de Ira-
niër Ali Sina (schuilnaam) en de Egyptenaar Hamed Abdel-Samad (levend onder Duitse politiebescherming; al goed dat islamvrien- den van zulk ongemak gevrijwaard blijven). En nee, dat zijn geen “racisten”. Zij lezen gewoon de basisteksten van de islam, en eender wie kan hun vaststellingen verifiëren.
Stoornis
Merk op hoe moslimgeborenen veel ernsti- ger bedreigd worden; niet-moslims, of toch de geleerden die in moeilijke taal schrijven, blij- ven eerder onder de radar van de terroristen.
De bedreigde hekelaars zouden zich overigens elk ogenblik kunnen dedouaneren: gewoon doen zoals de enige criticus van Mohammed die aan de doodstraf ontsnapte. Zijn voor- malige secretaris, die als bevoorrecht getuige zelf had bekendgemaakt hoe die hele “open- baring” doorgestoken kaart was, voorzag dat hij in Mo’s handen ging vallen, keerde tijdig kazak, en begon te Profeet te prijzen (Moham- med betekent niet voor niets “geprezen”) en naar de mond te praten. Dat was waar het Mohammed om te doen was: bevestiging van zijn zelfbeeld.
Eén factor van Mohammeds stoornis was, heus waar edelachtbare, zijn ongelukkige jeugd. Hij verloor zijn vader nog vóór zijn geboorte, en zijn moeder toen hij zes was.
De arme jongen had liefde nodig. Daar is alle ellende uit voortgekomen.
En om nog meer medeleven met hem op te wekken: zijn voogd maakte hem zijn erfe- nis afhandig. Daarom was hij levenslang zeer streng tegenover specifiek deze misdaad: kin- deren van hun erfdeel beroven. Ziedaar dan een mohammedaans verbod om na te volgen.
Onze generatie, in het bijzonder de islamvrien- den, is het erfdeel van onze kinderen aan het verkwanselen. Moge Allah hen tijdig bijsturen!
Koenraad elst
Sinds het schandaal van fraude met milieutests is Volkswagen aangeschoten wild. Sommigen denken zelfs dat de aan- getaste geloofwaardigheid van één van Duitslands belangrijkste bedrijven het land in een recessie zal storten. Onzin.
Het schandaal rond Volkswagen is eigen- lijk fel overdreven.
Een begrafenisstoet met een Volkswagen als lijkkist. Zo ziet de laatste cover de Der Spiegel eruit. Is dit inderdaad het einde van de autoproducent? Niemand zal ontkennen dat het bericht dat Volkswagen gesjoemeld heeft met milieutesten het bedrijf zware schade heeft toegebracht. In Amerika wachten miljoenenclaims. Tal van wagens die van de band gelopen zijn en deel uit- maken van de milieufraudecarrousel zullen niet meer verkocht worden. Op een paar dagen tijd heeft het bedrijf uit Wolfsburg (Nedersaksen) zo’n 30 miljard euro aan beurswaarde zien verdwijnen.
En dat op het moment dat Volkswa- gen eindelijk de grootste autoproducent ter wereld werd. Doel was in 2018 Toyota voorbij te steken als marktleider, maar dat gebeurde al in het eerste deel van dit jaar, toen bekend raakte dat Volkswagen 5 mil- joen wagen had verkocht. Een record. Nu is het Duitse bedrijf het marktleiderschap kwijt. Het zal een poos duren vooraleer het weer de koppositie kan verwerven. De ver- koop in de VS, waar het milieuagentschap het schandaal bekendmaakte, is ineenge- stort. Sommige beweren dat dit Volkswa- gen zoveel geld en opdrachten zal kosten dat dit duizenden banen op de helling zet.
Een econoom voorspelde zelfs een algehele Duitse recessie.
Dat is te kort door de bocht. Het zou bela-
chelijk zijn te denken dat dit schandaal het einde van Volkswagen betekent en boven- dien de Duitse economie zou ontwrichten.
Over een paar maanden zijn veel mensen de heisa allang vergeten. Er moeten in deze soms hysterische dagen een aantal zaken in perspectief worden geplaatst. Uiteraard is die milieufraude verwerpelijk en zorgt het schandaal voor zware imagoschade. Maar het gaat niet om geknoei met de remmen of defecte airbags. Dat zou wat anders zijn.
Hier vallen geen doden.
Iedereen is blijkbaar vergeten wat er tien jaar lang bij het Amerikaanse Gene- ral Motors is gebeurd. GM heeft de voor-
bije tien jaar verzwegen dat er problemen waren met de contactsloten. In diverse modellen van die autofabrikant kon de sleu- tel tijdens het rijden van het contact gaan, waardoor de motor uitviel, het stuur in het stuurslot kon vallen en de airbags, rem- en stuurbekrachtiging niet meer werkten. Uit- eindelijk werd GM gedwongen om miljoe- nen auto’s terug te roepen, maar voor veel bestuurders kwam dat te laat. Er is sprake van 124 doden en bijna 200 gewonden als gevolg van de gebrekkige contactsloten.
GM kon een proces afkopen door 900 mil- joen dollar op te hoesten. Met ‘dieselgate’
zou VW zo’n 18 miljard dollar moeten beta-
len. De zinnige verhoudingen zijn duide- lijk zoek.
Overigens, het is opvallend dat het schandaal in de VS opduikt op een moment dat Volkswagen er de nieuwe VW Passat wou lanceren, een belangrijke concurrent voor de auto’s van het Amerikaanse Gene- ral Motors en Ford.
Volkswagen zal dit schandaal - zeker in Europa en op de o zo belangrijke Aziati- sche markt - overleven. Het heeft al andere schandalen én moeilijke periodes doorwor- steld. Tien jaar geleden was Volkswagen naar analogie van de Duitse economie ziek.
Het bedrijf maakte in 2004 zwaar verlies en moest 20.000 medewerkers ontslaan.
Duitsland werd ‘de zieke man van Europa’
genoemd. De werkloosheid bedroeg 10 procent en de bedrijven konden internatio- naal amper concurreren. Daar kwam veran- dering in met de ‘Agenda 2010’ van bonds- kanselier Gerhard Schröder en Peter Hartz, oud-HR-directeur van Volkswagen. Duits- land koos voor loonmatiging en flexibele arbeidsregels. Gevolg was dat de bedrij- ven hun concurrentiepositie aanzienlijk zagen versterken. De Duitse economie is nu wereldwijd een voorbeeld. Het land boekt handelsoverschotten en de begroting is in evenwicht.
Volkswagen profiteerde ook van die eco- nomische hervormingen en wist tien jaar geleden een ander schandaal te overleven.
Toen raakte bekend dat de top van Volks- wagen leden van de vakbonden geld, luxe- reizen en prostituees hadden aangeboden om zo een reorganisatie van het bedrijf mogelijk te maken. De toenmalige topma- nagers Peter Hartz en Klaus Volkert kregen een celstraf, maar het bedrijf leed er amper onder. Angélique VAnderstrAeten
Actueel 1 oktober 2015 3
Rookinspecteur
Mijnheer de smoorderspakker, Ik begin met klare taal, zoals men dat van mij gewoon is. Roken is ongezond.
Roken kan tot ernstige ziekten en zelfs tot de dood leiden. Rokers moeten daar- over gesensibiliseerd worden. Ziezo, ik heb gezegd wat ik meen en ik geloof dat gij het daarmee eens zult zijn. Maar…
Het rookverbod in cafés en restaurants geldt sinds 2011. Sindsdien is er in die eta- blissementen daarover nog altijd veel dis- cussie, ambras en rebellie. In die mate zelfs dat uw diensten – want gij zijt de big boss van de inspectiedienst van de FOD (fede- rale overheidsdienst) Volksgezondheid – dezer dagen vaststellen dat nog steeds en maar liefst één op zes cafés flagrant hun voeten vegen aan dat rookverbod. De Vla- ming houdt immers niet van al die bemoei- zucht van de overheid. ‘Ze’ zitten al genoeg in zijn zakken. Dat ze hem voor de rest gerust laten. Dat is de bodem-logica bij Jan met de pet.
Roken hoort nu eenmaal tot onze cul- tuur en - terechte - ontradingen lopen maar heel langzaam. Niet zo lang geleden mocht er letterlijk overal gerookt worden. In prin- cipe zou er maar één systeem tot een alge- heel bannen van het roken kunnen leiden en dat is het afschaffen van de verkoop van rookwaren. Roken verboden, dus.
Maar daar wringt precies het schoentje bij onze bestuurders. Enerzijds verkondigen zij hartstochtelijk en op basis van ronkende studies dat roken ongezond is en dat het bijgevolg in cafés, restaurants en andere openbare gelegenheden moet gebannen worden, maar anderzijds heffen zij maar al te graag forse belastingen op rookwa- ren. Doet men dat om roken te ontraden?
Geenszins! Het gaat de overheid alleen om de poen, de opbrengst. Men hanteert een dubbele moraal: men culpabiliseert de rokers maar tegelijk zegt men dat zij niet moeten stoppen met roken, alleen dat zij dat niet meer overal mogen doen. Wat een hypocrisie! Ofwel verbiedt men het over
heel de lijn – met alle gevolgen van dien voor de staatskas – ofwel is men soepel tegenover degenen die het niet afgeleerd krijgen. Overigens, is het u al opgevallen hoeveel jonge mensen er roken? Verbaast het u dat gij, samen met ons, moet vaststel- len dat er veel tolerantie bestaat tegenover cannabisbezit? Ik herhaal: zonder absoluut verbod, geen deftige regeling. Eens te meer pleit ik dan ook voor enige soepelheid van het beleid.
Laat een café-uitbater zelf beslissen of zijn zaak een rokerscafé is of niet. Verplicht hem zelfs om luchtzuiverende installaties aan te brengen. De burger kan dan kiezen of hij binnen gaat of niet. Maar laat het zot- tekensspel ophouden dat rokers aan de voordeur moeten gaan staan om een trekje te doen. Zo lost men het rookprobleem niet op, maar verplaatst men het.
Versta mij niet verkeerd! Ik blijf voorstan- der van forse ontradingscampagnes, des- noods zelfs met slechts een gedeeltelijke terugbetaling door de ziekteverzekering als kan vastgesteld worden dat de ziekte recht- streeks veroorzaakt is door het roken. Maar dat is allemaal de taak van de overheid, die een duidelijke keuze moet maken tussen volksgezondheid of extra belastinginkom- sten, en die niet van twee walletjes mag blijven eten. Ondertussen blijf ik er voor- stander van dat, zolang de overheid dat inconsequente en hypocriete beleid voort- zet, de cafébaas en de burger niet moeten gepest en bedreigd worden met sancties.
Het is het één of het ander.
Stel je even voor dat al die ontradings- campagnes resultaat zouden hebben en het roken aldus vanzelf uit onze cultuur ver- dwijnt, dan is er een financieel probleem…
Neen, dan laat men liever rookwaren ver- kopen en uitbaters en rokers beboeten.
Kassa! Voor ’t geld danst den beer. Ook op deze manier.
Volksgezondheid? Mon oeil!
Briefje aan Paul van den Meerssche
Volkswagen is (was?) Duitsland, en Duits- land is Europa in de ogen van de wereld.
Maar wat men bovenal niet mag vergeten is, dat sinds de bankencrisis van 2008, Europa òòk staat voor crisis, en dat die nog steeds geen einde heeft genomen. Het bewijs ervan werd onlangs nog geleverd door eco- nomen die hebben berekend dat de wereld vandaag meer schulden torst dan in 2008, en dat thans alleen de schuldenlast econo- mische groei genereert (Le Monde, 21 sep- tember).
Ook de ontwikkeling van de wereldhan- del spreekt boekdelen. Vòòr 2008 groeide de wereldhandel twee tot drie keer zo hard als het verzamelde binnenlands product van de industrielanden, sinds de crisis gaan de ontwikkeling van welvaart en handel gelijk op (volgens de Zwitserse bank UBS, geci- teerd in NRC Handelsblad, 6 juni).
Ontleding van een crisis
Laten we nu een beetje systematisch te werk gaan.
1. Een nieuw Brits onderzoek (waarover werd bericht in De Standaard, 13 mei) wijst uit dat de “bankencrisis” van 2008 nog steeds voortduurt. De kapitaalbuffers die de laatste jaren door banken werden ingebouwd, zijn te klein om nieuwe schok- ken op te vangen, en die schokken kunnen uit alle richtingen komen. Bij het minste onraad slaat de paniek toe, omdat de ban- ken vrezen de uitdaging niet aan te kunnen.
De Volkswagen-crisis komt om deze reden op een heel slecht moment. Het is een ont- wikkeling die het herstel kan schaden, al is het maar omdat ze overduidelijk het ver- trouwen van consumenten zowel als van ondernemers ondermijnt.
2. Wat we sinds het begin van de cri- sis aan groei kenden, had weinig of geen invloed op de werkgelegenheid, die con- stant bleef. Als de Volkswagen-crisis zwaar zou toeslaan, bestaat er weinig kans dat de beperkte groei tot een verbetering van de werkgelegenheid zal leiden. Zeker als de Volkswagen-crisis de Duitse economie zwaar zou beschadigen. In de belangrijkste landen van de euro was er de jongste maan- den overigens helemaal geen groei meer.
Als de orderboekjes van het Duits bedrijfs- leven blank blijven door de schuld van het Volkswagenschandaal zou heel Europa al gauw beginnen te panikeren. En dit juist op een moment dat het inzicht begint te rij- pen dat factoren als de veroudering van de bevolking, minderwaardige onderwijsstel- sels, de kosten van de strijd tegen de opwar- ming van de aarde, en zelfs de strijd tegen de toename van maatschappelijke onge- lijkheid, mede-verantwoordelijk zijn voor de aarzeling van de groei, en dat was dus nog voordat de Volkswagen-crisis uitbrak.
Nog over de euro
3. Ook de crisis van de munt (euro) is niet helemaal bezworen. De Grieks-Europese crisis is opgelost door een wankel compro- mis, waarbij de Grieken door nieuwe ver- kiezingen hun binnenlands bestuur hebben mogen bepalen, terwijl ze in werkelijkheid een schuldkolonie zijn geworden, die op Europees bevel maatregelen doorvoert die ze zelf niet wil! Het wantrouwen jegens de gemeenschappelijke munt overheerst nog in de wereld, want de Grieks-Europese cri- sis heeft aangetoond hoe zwak de onder- liggende structuren zijn die de euro moeten schragen. Ook in dit opzicht is het afwach- ten hoezeer de Volkswagen-crisis het ver- trouwen in de euro verder kan aantasten.
4. Faalt de euro, dan valt de Europese Unie uit elkaar, voorspelde kanselier Merkel reeds in 2010. Ook in de Europese Unie, en
niet slechts in de zaken van de euro, moet gewerkt worden aan het herstel van ver- trouwen, maar hoe kan dat zolang de Unie neigt naar minder in plaats van naar meer democratie? In dit verband wordt Catalo- nië wellicht een test-case. En daarna mis- schien de Franse presidentsverkiezingen, mocht Marine Le Pen daarbij kanshebber zijn. Aanvaardt Europa verkiezingsuitslagen?
Aanvaarden de leidende Europese instan- ties de vrije wilsuitdrukking van bijvoor- beeld de Hongaren in verband met het asiel- recht? Het blijft een feit dat de Europeanen verdeeld zijn in natiestaten, en uit het feit dat de volkeren opnieuw respect eisen voor de nationale grenzen kan men leren dat het uiteenvallen van Europa reeds begonnen is.
De autoritaire manier waarop West-Europa de asielcrisis wil oplossen tegen de wil van de Oost-Europeanen, toont aan dat men in sommige Europese kringen niet weet waar men mee bezig is.
Een miljoen Syriërs onderweg
5. Voor 120.000 nieuwkomers in Europa heeft men met grote moeite een oplossing gevonden, maar de asielcrisis heeft bij die gelegenheid bewezen dat “Europa” in het luchtledige werkt. Wat zijn de feiten? “Ach- ter die 120.000 staan er miljoenen en mil- joenen die met de ellebogen werken voor een plaatsje in Europa,” aldus de Franse oud-president Sarkozy (in Le Monde, 25 september). Ook Europees voorzitter Tusk sprak reeds van “miljoenen” vluchtelingen die naar Europa komen. Zes miljoen Syriërs, dat is een kwart van de bevolking van dat land, woont in slechte omstandigheden in Turkije, Libanon en Jordanië, en wacht op een kans om naar Noord-West-Europa te vluchten. Europa gaat nu een miljard euro betalen aan Turkije om die massa in toom te houden, maar zijn die mensen te koop? En zal Duitsland blijven 10 miljard euro beta- len voor de opvang van de Syrische vluch- telingen (Le Monde, 24 september)? Er is wereldwijd een volksverhuizing op gang gekomen naar Noord-West-Europa. Aan- vaardt Europa dat, of niet?
Conclusie. De angst dat de barbaren aan de poorten staan neemt geleidelijk aan bezit van de geesten in Noord-West-Europa. Op hetzelfde moment verdampt door de Volks- wagen-crisis het geloof in eigen kunnen, in zakelijke fatsoensnormen, en het vermogen om crises te bezweren. De angst maakt zich meester van het oude continent, angst voor de miljoenen die onderweg zijn naar hier, en angst om het eigen industriële tempo bij te houden. Er dreigt een totale omwen- teling in de Europese etnische bevolkings- samenstelling en cultuur. Het Nabije Oos- ten explodeert, en het enige antwoord dat Europa weet te verzinnen, is er bommen op gooien, nog méér mensen op de vlucht jagen voor oorlog. Rien ne va plus.
Waarom? Waar hield Europa zich mee bezig toen de Volkswagen-sage zich ont- rolde? Niets van wat we thans ondergaan, werd door de leiders van de samenleving voorzien. Ze wisten niet wat er gebeurde bij Volkswagen, maar ze wisten ook niet wat er gebeurde in het Nabije Oosten. Ze trekken een blinddoek om de ogen, en leiden het volk naar de afgrond. Over Europa zouden we best in de verleden tijd beginnen te spre- ken. Zullen de verantwoordelijken die elf miljoen foute Volkswagens aan de wereld leverden, ooit ter verantwoording worden geroepen? Wacht men tot nog eens “miljoe- nen” immigranten zich in Europa gevestigd hebben om de klaagzang over de ondergang van de beschaving aan te heffen?
MARK GRAMMENS
Volkswagen en de Europese crisis
Dat was nu echt wat Europa bovenal had kunnen missen: een crisis in zijn groot- ste automobielfabriek, Volkswagen. De gevolgen ervan zijn vandaag nog niet te berekenen. Nog maar pas was Volkswagen begonnen met pogingen de schade te beperken die het in een van zijn belangrijkste markten, Brazilië (“een tweede Duits- land”), geleden had, toen bekend werd dat het Duitse bedrijf tijdens de jaren van militaire dictatuur, die Brazilië gekend heeft, medewerkers die oppositietaal ver- kochten (“democraten” dus), aan de geheime politie had verklikt, met gevangenis en foltering van betrokkenen tot gevolg (Le Monde, 25 september), of daar kruipt Volkswagen door het zand omdat het de hele wereld heeft belazerd over het milieu- effect van zijn dieselmotoren.
Hadj
Bijna 800 doden tijdens de hadj, de massale pelgrimstocht van moslims naar de heiligdom- men in de Arabische stad Mekka. Ieder jaar vallen daar slachtoffers, door de grote drukte, het gebrek aan discipline en bijwijlen hysterische toestanden.
De Saudische overheid krijgt dat jaarlijkse gebeuren maar niet onder controle. Vele pelgrims hebben dat met hun leven moeten bekopen. Terwijl ook in Europa met leedwezen naar de onbeschrijfelijke taferelen werd gekeken, lieten de Saudiërs zich opmerken door totale harte- loosheid. In plaats van de slachtoffers (geloofsgenoten) met respect te behandelen, te iden- tificeren en hen een waardige begrafenis te gunnen, werden de lijken met bulldozers in con- tainers gedumpt. Als kadavers op weg naar het vilbeluik.
Wie (zelfs na de massale onthoofdingen, de zweepslagen en de slavernij) nog twijfelde aan de onmenselijkheid van het Saudische regime, kan na het zien van die beelden niet anders dan zijn mening bijstellen. Niettemin staat een pion van dat regime sinds kort aan het hoofd van de VN-Mensenrechtenraad. Je vraagt je af op welke planeet ze daar bij de VN leven.
Nieuwsfeit van de week
Dossier
1 oktober 2015
4
Ontslagen en gemarteld
In 1510 is er een paleisrevolutie in Flo- rence. Een klein huurlingenlegertje uit Napels (de koning is Ferdinand van Aragon, grootva- der van Karel V) valt de republiek binnen. De Florentijnen hebben weer eens de verdedi- ging van hun staat verwaarloosd en de huur- lingenbende verovert het stadje Prato. Geen steen blijft recht en geen inwoner overleeft de beestachtige verovering. Paniek in Flo- rence. Op een paar dagen stuikt de republiek in elkaar. De verbannen familie de Medici vergezelt de veroveraars en de Florentijnen geven haar onmiddellijk de macht in han- den. Tweede kanselier Machiavelli (hoogste ambtenaar van Buitenlandse Zaken) kijkt het allemaal gelaten aan. Hij is een patriot maar koos nooit voor één van de machtsblokken.
Met een verbazende naïviteit denkt hij dat hij verder mag dienen. Zijn onmachiavellistisch gedrag doet me denken aan de houding van de secretarissen-generaal in dit land tijdens en na de oorlog. Het resultaat stemt deels overeen. Machiavelli - eerlijk als altijd - advi- seert de Medici hun vroeger in beslag geno- men bezittingen maar te vergeten, want ze opeisen zou bij de nieuwe eigenaars onrust veroorzaken.
De Medici geloven hun oren niet. Wat denkt die vent, nadat hij zich jaren geënca- nailleerd heeft met de republiek, zich te ver- oorloven? Machiavelli wordt op staande voet ontslagen. Vervolgens begint een onderzoek om bewijzen te vinden van corruptie. Dat valt zwaar tegen, want dat is nou de ene wijdver- spreide zonde die de kanselier nooit beging.
Inmiddels willen een paar Florentijnen de nieuwe heersers een kopje kleiner maken en ze stellen een lijstje op met namen voor eventuele topposities. Machiavelli weet van niets, maar staat als zevende genoteerd. De samenzwering mislukt en hij wordt gearres- teerd. De Medici gooien hem in een duistere, stinkende en van ratten vergeven cel. Na een paar dagen beginnen de martelingen om hem te laten bekennen.
Hij staat op een verhoog, met op de rug gebonden handen die ook gebonden zijn aan een touw aan een haak aan het plafond. Het trapje wordt onder zijn voeten weggeschopt.
Zijn spieren en pezen scheuren; zijn armen trekken uit de kom. Zes keer ondergaat hij de “strapazzo”, maar hij heeft niets te beken- nen. In zijn cel componeert hij in gedachten gedichten om zijn pijn te vergeten. Hij moet niet naar het schavot door een bijzonder toe- val. De paus sterft onverwacht. Zijn opvolger is het hoofd van de Medici-clan. De nieuwe paus kondigt een amnestie af en Machiavelli mag met zijn familie naar een verwaarloosd boerderijtje buiten de stad.
Te eerlijk
Hij is 41 en voortaan een non-persoon.
Langzaam herstelt hij. Toch trekt hij weer naar zijn stad om met vrienden te praten en bordelen te bezoeken. Machiavelli heeft een idee. Hij zal de ideale handleiding schrij- ven voor de nieuwste Medici-heerser en hij draagt zijn “De Vorst” (Il Principe) aan hem op. Hij heeft er geen idee van dat hij één van de belangrijkste politieke geschriften van alle tijden noteert. Hij denkt alleen aan zijn reha- bilitatie. Zijn gedrag is weer een mengeling van cynisme en naïviteit.
Cynisme omdat hij rechttoe rechtaan schrijft welke schone en vuile - vooral vuile - streken een vorst mag gebruiken om te heer- sen. Naïef omdat hij denkt dat heersers zijn betoog enthousiast zullen goedkeuren. Maar iedere renaissancevorst heeft een zeer rek- kelijk geweten en juist zoals vandaag worden ploertenstreken in een schijnheilig discours vermomd. Voor eerlijke adviseurs als Machia- velli die in het openbaar methodes aanbeve- len die raadgevers voortdurend privé geven, is geen plaats. Toch veroorzaakt “De Vorst”
ophef, en de aanbevelingen worden nog altijd vurig gevolgd.
“De Vorst”
De belangrijkste stelling van de Florentijn is: “Zachte heelmeesters maken stinkende wonden.” (Verhofstadt gebruikt in zijn eerste burgermanifest letterlijk die woorden om de multikul te hekelen.) Machiavelli is aanhanger van een sterke monarchie. In een halfslach- tige republiek ziet hij niets. Hij heeft te veel de gevolgen meegemaakt van dat, in zijn ogen, ruzieachtige systeem. De Florentijn argumen- teert dat een wrede en harde orde beter is dan geen orde, want dat eindigt in anarchie en corruptie. Vraag veel Libiërs, Afghanen en Irakezen of ze nu veel gelukkiger zijn dan in de tijd van hun dictators en je kent het ant- woord. Politiek is voor Machiavelli een zaak van persoonlijke belangen die meestal en ten onrechte als ideologie worden vermomd. Pak aan Anciaux! Om het doel te bereiken, advi- seert Machiavelli een paar krasse middelen.
Op de eerste plaats staan veinzen en liegen zonder enige schaamte.
Verhofstadt knikt enthousiast. De heer- ser moet zondebokken zoeken die hij kan slachtofferen. Denk aan de schurken May- eux en Di Rupo en hun aanvallen op Franc- ken en De Wever. Eén Machiavelli-advies is bijzonder actueel: liquideer zonder pardon de vroegere heersers en hun elite. De sjiie- ten in Irak en IS passen dat advies met suc- ces toe. Verwaarloos ook de landsverdediging niet, want eerder vroeg dan laat volgt de reke- ning. Akkoord, regering-Michel? En een sterke heerser schuift geen problemen voor zich uit.
Beter één foute beslissing dan heel de tijd geen beslissingen. Weer een gulden raad voor de vele regeringen van dit land. Voor Machi- avelli is het hoogste doel het staatsbelang, maar - en het is een dikke maar - dat is niet hetzelfde als permanente tirannie. Eens de rust en de orde zijn verzekerd, is het de taak van de staat de burgers gelukkig te maken met een goed en rechtvaardig bestuur, want de staat is er om de burgers te dienen.
Over de laatste bladzijde van zijn traktaat wordt weinig geschreven, want Machiavelli is een Italiaanse nationalist. Hij hoopt dat Ita- lië ooit zijn vreemde heersers verjaagt en zich achter één vlag schaart.
De schrijver
Tegen zijn zin wordt hij na “De Vorst” schrij- ver. De Medici - de paus en de plaatselijke heersers - denken er niet aan hem weer in dienst te nemen, maar ze bewonderen wel de teksten van de erudiete en humoristische auteur. Geleidelijk krijgt hij royale sommen voor zijn manuscripten over, onder meer, de geschiedenis van Florence, de kunst van de oorlogsvoering en vergelijkingen van het heden met de oudheid.
Hij schrijft zelfs twee bijzonder succesrijke blijspelen. Op zijn oude dag komt dan toch het eerherstel. Hij mag een paar kleine diplo- matieke missies leiden in de buurt. Het stelt weinig voor, maar het is voor Machiavelli toch een beetje een symbolische Wiedergutma- chung. Hij sterft op zijn 58ste en wordt begra- ven in een klein familiegraf in Santa Croce.
Tijdens zijn leven is maar één van zijn manus- cripten gedrukt, maar “De Vorst” en al zijn werken worden dankzij de nieuwe drukper- sen bestsellers. Met dank ook aan de door hem verafschuwde katholieke kerk, die zijn werken als één van de eerste op de nieuwe kerkelijke index zet; een aansporing voor heel Europa om hem te lezen.
Hij is één van de weinige mensen van wie de naam een eigenschap is geworden; ook door de acties van massamoordenaars die veel meer machiavellistisch zijn dan de naam- gever zelf. In Florence werden zijn beende- ren al in de 18de eeuw naar een imponerend grafmonument in Santa Croce gebracht. Op het graf staat (in het Latijn): “Woorden vol- staan niet voor zo’n grote naam.”
Jan neckers
Niccolo Machiavelli (1469 - 1527) (2)
Nog altijd krijgen Stalin, Mao en Hitler het plaatje “machiavellistisch” opgeschroefd omdat ze niets ontziende bruten waren die hun volk in een moordend keurslijf dwon- gen. Dat staat haaks op de stelling van de Florentijn dat de staat er is voor de bur- gers en niet omgekeerd.
TOOGPRAAT
Senaat: goed gevulde lege doos!
Op 28 november 2013 stemden de senatoren over hun eigen afschaffing. Nu ja, afschaf- fing, ze keurden de hervorming van het parlement goed als een onderdeel van de zesde staatshervorming. Door heel wat partijen werd de Senaat al langer in vraag gesteld, want door het tweekamerstelsel was het soms slopend dat tal van wetsontwerpen en -voorstel- len na de Kamer van volksvertegenwoordigers, ook nog eens moesten overgedaan wor- den in de Senaat.
Bovendien was de Senaat in de loop der jaren weggezonken tot een eerder schimmige assemblee, waardoor vooral de publieke opinie en een aantal politieke partijen, zoals Groen, Vlaams Belang en N-VA het nut er absoluut niet meer van inzagen. Alleen de traditionele par- tijen hielden eraan vast, want het was uitein- delijk een politiek sterfhuis ofwel een politiek troostprijzenpaleis geworden, waar afgedankte of tweedeklas- of niet-verkozen politici om tac- tische redenen naartoe werden ‘gelimogeerd’.
Duur zaakje
Jaarlijks kostte de Senaat zo’n goede 80 mil- joen euro, waarmee o.m. de senatoren, hun medewerkers en een leger dienstpersoneel (meer dan 330!) werden betaald. In het kader van de zesde staathervorming werd dan ook een poging gedaan om te sleutelen aan de toekomst van de Senaat én er moest bespaard worden. De institutionele meerderheid (de tra- ditionele partijen en de Franstalige en Vlaamse groenen, die samen voor een tweederde- meerderheid moesten zorgen) kwam tot een soort compromis, waarbij de oude Senaat zou ophouden te bestaan, maar een nieuwe Senaat het leven zou zien… Geen afschaffing dus. In de opgeklopte sfeer van een staatshervorming die moest doen geloven dat de gewesten en de gemeenschappen er alleen maar beter van zouden worden, zou de Senaat niet meer recht- streeks verkozen worden, maar bestaan uit 50 onbezoldigde afgevaardigden uit de deelstaat- parlementen en nog tien gecoöpteerden. Men wilde uiteindelijk niet af van het systeem om toch nog hier en daar een troostprijs te kunnen uitdelen. Dat had toenmalig senator voor het Vlaams Belang Bart Laeremans goed gezien, want hij vreesde dat de Franstaligen uit Halle- Vilvoorde hiervan zouden kunnen ‘genieten’
en dat een en ander opgezet was om de Vla- mingen te paaien om zo de vertegenwoordi- ging van Nederlandstalige Brusselaars te waar- borgen, die na het BHV-akkoord geen enkele zetel in de Kamer meer kunnen halen. En in de vlucht hevelde men snel nog 8 miljoen euro over - lees: recupereerde men - naar de Kamer in het kader van de partijdotaties… Een groot en doorzichtig politiek manoeuvre werd het uiteindelijk. Niet meer, maar ook niet minder.
De kwestie was immers de burger het idee te geven dat er iets fundamenteels zou veran- deren. Niets is minder waar, want de Senaat bestaat nog altijd en hij kost nog steeds veel geld.
Nuttig werk?
De Senaat zou voortaan nog slechts acht keer per jaar vergaderen, al kan daar altijd van afgeweken worden. En er blijven vijf vaste com- missies bestaan, alsook wat werkgroepen en adviescomités. Alle personeelsleden bleven op post en de politieke fracties kunnen nog steeds personeel in dienst nemen ten behoeve van hun ‘hardwerkende’ deelstaatsenatoren. Rati- oneel detacheren of heroriënteren naar andere overheidsdiensten zat er klaarblijkelijk niet in.
Velen draaien vandaag de dag goedbetaald met hun duimen. Want er is gewoonweg zo goed als niets te doen…
De 10 gecoöpteerde senatoren - die vaak
al genieten van een pensioen of nog een vol- tijdse job hebben - krijgen voor de weinige ver- gaderingen een halve parlementaire wedde, toch nog zo’n 2.500 euro netto per maand;
de andere senatoren moeten het hebben van hun mooi salaris uit hun deelstaatparlement.
De fractievoorzitters, de commissievoorzitters en de bureauleden (het bestuur van de Senaat) genieten nog wel van een extra penning.
Buitenlandse reizen blijven mogelijk, en naar aloude gewoonte zal men daar graag en gretig gebruik van blijven maken. Want het is gewe- ten dat parlementairen er graag op kosten van de gemeenschap op uit trekken.
De Senaat blijft, samen met de Kamer, bevoegd voor de grondwet en de wetgeving over de organisatie en de werking van de fede- rale staat en van de deelstaten. Ook kan de Senaat informatieverslagen opstellen, in het bijzonder wanneer een regel invloed heeft op die van een ander bevoegdheidsniveau (Staat, Gemeenschappen, Gewesten). Ook wordt de Senaat ingeschakeld als bemiddelaar in even- tuele belangenconflicten tussen de verschil- lende parlementen van het land. Maar ieder- een weet en voelt met de ellenbogen aan dat een en ander vanuit de politieke verhoudingen in de Kamer zal gedirigeerd worden.
Verder hebben de deelstaten via hun verte- genwoordigers in de Senaat toegang tot inter- nationale parlementaire organisaties, onder meer in de OESO en de Raad van Europa.
De Senaat heeft ook nog een dikke vinger in de pap bij een aantal benoemingen in hoge rechtscolleges, zoals het Grondwettelijk Hof, de Raad van State, de Hoge Raad voor de Jus- titie.
Wie meende dat de Senaat compleet ‘uit- gekleed’ werd, heeft het jammer genoeg mis.
De assemblee blijft belangrijk in het federale raderwerk, want fundamentele veranderingen aan de instellingen kunnen niet en nooit zon- der de Senaat. Maar op dat vlak is het deze legislatuur zeker windstil, ‘dankzij’ de N-VA…
Bezigheidstherapie
Men moet de verslagen van de commissie- vergaderingen er maar eens op naslaan (www.
senate.be) om meteen vast te stellen dat de Senaat de ultieme verheffing tot praatbarak is. Men houdt hoorzittingen en vrijblijvende debatten in het kader van de zogenaamde informatieverslagen. Men wisselt informatie uit… Maar zware politieke debatten komen er niet aan te pas. Mensen als Bert Anciaux komen er gedreven hun verhaal vertellen, maar eigenlijk vindt niemand het debat interessant, want uiteindelijk weet men dat deze assem- blee politiek niets meer betekent en dat men daar elkaar ‘geen zeer meer gaat doen’. Oever- loos gezwets en tijdverdrijf. Het is voldoende om een zitting te volgen om de gezapige gezel- ligheid van dit politieke gremium te kunnen vaststellen. Praat voor de vaak!
Waarom heeft men dit vehikel in hemels- naam behouden? Het antwoord is ontwape- nend duidelijk: politieke zelfbediening en de illusie in stand houden dat de regio’s in dit land er elkaar kunnen vinden om hun geschillen te beslechten in een broederlijke Belgische geest.
De Belgische illusie? Jawel, en ze bestaat echt:
in de Senaat. kvdP
Dossier Eurostadion 1 oktober 2015 5
Gaat eindelijk het licht aan bij Anderlecht?
Vorige week besliste voetbalclub Anderlecht niet langer deel te nemen aan het stadion- project op de Heizel. De topclub smeet daarmee regelrecht een bom onder het Brusselse mega-project. Zonder een ‘thuisclub’, die een pak huurgeld op tafel legt, is dit nieuwe stadion immers een doodgeboren kind.
De beslissing van Anderlecht is een zware opdoffer voor de voortrekkers van het stadion, genre Vanhengel en Courtois, maar toch heb- ben de Brusselse imperialisten de handdoek nog niet in de ring gesmeten. De club houdt de deur nog steeds op een kier. Indien er “betere afspraken” worden gemaakt, is alles nog moge- lijk. Het gaat natuurlijk in de eerste plaats om geld. Een jaarlijkse huur van 10 à 11 miljoen euro is een fiks bedrag, zelfs voor een club met een jaaromzet van 60 miljoen euro.
Verdeelsleutel
Eigenlijk gaat het in de eerste plaats om een tactiek van de club om een lagere huurprijs af te dwingen. Vooral de kosten voor de veilig- heid zijn een doorn in het oog. Topman Paul Gheysens van Ghelamco liet zaterdag meteen in zijn kaarten kijken: “Iemand moet de kos- ten dragen. De stad Brussel, de federale over- heid en Grimbergen moeten nu een verdeel- sleutel opstellen.”
Blijkbaar is de 5 miljoen euro die de stad Brussel jaarlijks zal ophoesten voor de uitba- ting nog niet genoeg. De gemeente Grimber- gen wordt geviseerd omdat Parking C integraal op het grondgebied van die gemeente ligt. Bij- gevolg kan deze Vlaamse gemeente taksen heffen op de parkeerplaatsen en de tickets.
Daarvan moet nu een aanzienlijk deel terug- vloeien naar de club. Grimbergen mag dus gaan betalen voor zijn eigen verfransing. Het fede- rale niveau wordt dan weer genoemd omdat het met de federale politie gratis manschappen zou moeten leveren voor de ordehandhaving.
In een zetel
Anderlecht zit in een zetel: het kreeg in juni toestemming van het gemeentebestuur om een derde ring te bouwen op het Constant vanden Stockstadion in het Astridpark en kan zijn bezoekersaantal hierdoor optrekken van 21.500 naar 33.000. Anderzijds waren enkele Anderlechtbonzen zelf de drijvende kracht ach- ter de bouw van een stadion op Parking C: een nationaal stadion met 60.000 plaatsen biedt een club als Anderlecht nog veel meer moge- lijkheden en prestige, al moet men het (zeer
terechte) verwijt van concurrentievervalsing voor lief nemen.
Toch zijn er binnen het Anderlecht-bestuur ook andere stemmen. Verscheidene bestuurs- leden hebben begrepen dat hun club haar ziel verkoopt aan de stad Brussel als ze zou weg- trekken uit het Astridpark. Op termijn zou zelfs de naam ‘Anderlecht’ op de helling komen te staan, vermits de zelfingenomen bestuur- ders van de hoofdstad met het nieuwe sta- dion vooral zichzelf en hun eigen stad willen promoten.
Komt nog bij dat het ver van zeker is dat er ooit een geldige bouwvergunning voor het nieuwe stadion zal worden afgeleverd. Het ver- zet tegen de komst van de Belgische voetbal- tempel neemt dagelijks toe. Vooral de juridi- sche argumenten ertegen worden met de dag sterker. Iedereen weet dat gedreven buurtbe- woners in staat zijn de bouw minstens voor jaren te vertragen. “Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht”, wordt geredeneerd. Het gezond verstand komt eindelijk bovengedre- ven.
Besix
Een aspect dat de kanteling bij het Ander- lechtbestuur mee bewerkstelligd heeft, is dat hoofdsponsor Besix naast de selectie heeft gegrepen voor de bouw van het stadion. Het project van de Besixgroep eindigde pas als derde van de drie ingediende ontwerpen. Het vrij arrogante optreden van de Besix-woord- voerders bij de voorstelling van hun project droeg daar ongetwijfeld toe bij. Besix zou vol- gens La Libre Belgique wél betrokken zijn bij de mogelijke uitbreiding van het bestaande Anderlechtstadion.
Men mag tenslotte ook de rol van het gemeentebestuur van Anderlecht niet verge- ten. Dat probeert al maanden koortsachtig te lobbyen om de club op het eigen grondgebied te houden. Het gaat om veruit de belangrijk- ste ambassadeur van de Brusselse gemeente en het schepencollege vreest terecht voor aan- zienlijk prestigeverlies. Jammer genoeg heb- ben ze dit veel te laat ingezien en schoot het gemeentebestuur eeuwen te laat in actie. BL
Grimbergen schrijft erg kritisch rapport
Zoals we reeds schreven, ging dit gepaard met stevig gefoefel. Vermits de totale recrea- tie-oppervlakte wettelijk onder de 50.000 m² moet blijven, beweert Ghelamco dat er maar liefst 78.000 m² horecaruimte zal komen in het nieuwe stadion. Niemand gelooft dat dit waanzinnige cijfer (15 voetbalvelden!) ooit zal gehaald worden, maar het is blijkbaar wel degelijk de bedoeling dat het stadion in de toe- komst een horecatempel wordt, waar dage- lijks duizenden mensen komen dineren, met zicht op de groene Vlaamse Rand of op het Atomium.
Niet verenigbaar met de omgeving
De nota van Ghelamco was de voorbije maand voorwerp van een inspraakronde, waar- bij alle geïnteresseerden nuttige opmerkin- gen konden geven en vragen konden formu- leren. Daarbij viel het op dat de Grimbergse gemeentelijke commissie ruimtelijke ordening (Gecoro) en milieuraad in een gezamenlijk én unaniem advies vernietigend hebben uitge- haald. In hun nota verwijzen ze onder meer naar het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoerings- plan (GRUP) waarin letterlijk staat: “Bedrijven die omwille van hun schaal en hun ruimtelijke impact niet verenigbaar zijn met de omgeving, worden niet toegelaten.” De druk op de omge- ving dreigt door dit project nog veel groter te worden, mede omdat verwacht wordt dat er op Parking C liefst 3.600 mensen tewerkge- steld zullen worden.
De gemeentelijke administratie schreef op basis van tientallen reacties een scherpe nota van een dertigtal bladzijden met een paar hon- derd pertinente vragen en opmerkingen over alle mogelijke aspecten. Zo wordt verwezen naar de vele projecten in de Noordrand die
volgens Ghelamco tegen 2020 allemaal gere- aliseerd zullen zijn: drie nieuwe tramlijnen, de verbreding van de Ring, het Neo-project, Uplace,… “Al deze projecten wil men realise- ren met als streefdatum 2020. Dit is onmoge- lijk. De verkeershinder als gevolg van omleidin- gen en werfverkeer zal enorm zijn. Nu reeds is het wegennet op deze locatie oververzadigd.”
Innovatiecampus voor Samsung
Grimbergen stelt ook vragen bij de inno- vatiecampus die Ghelamco plant naast het stadion en waar naar verluidt het Koreaanse Samsung een hoofdkwartier zou willen vesti- gen. “Deze campus is geen klein aanhangsel bij het stadion, maar een complex van 70.000 m² met zes bouwlagen.” Tevens wordt gevraagd waarom alternatieve locaties als Schaarbeek- Vorming en de omgeving van de skipiste in Anderlecht niet grondig worden onderzocht.
Dit soort opmerkingen zijn de logica zelve, maar het is goed dat het eindelijk eens alle- maal op papier wordt gebundeld. De cowboys van Ghelamco zullen er een zeer vette kluif aan hebben.
Tot nu had het Grimbergs gemeentebestuur inzake het stadion een erg weifelende hou- ding aangenomen, maar met deze nota wordt het veel minder evident dat volgend jaar een sterk onderbouwde milieuvergunning kan worden afgeleverd. Binnen het schepencol- lege zit men ter zake alvast niet op één lijn: de Open Vld hangt aan de touwtjes van Vanhen- gel (de Grimbergse schepen van Sport zit zelfs op diens kabinet), bij CD&V zijn de meningen verdeeld en Groen staat kritisch. Het gemeen- tebestuur van Grimbergen is het eerste loket voor alle vergunningen en speelt dus een cru- ciale rol in het hele verhaal.
Kantelmoment in het Vlaams Parlement?
Vorige week donderdag werden in het Vlaams Parlement aan minister Weyts vragen gesteld over de zware gevolgen van de komst van het stadion voor de Noordrand op het vlak van mobiliteit. Opvallend was de kritische toon van de Brabantse N-VA-par- lementsleden Lorin Parys en Nadia Sminate. Parys waarschuwde voor een overbelas- ting van de Ring en Sminate wees op de toenemende verstedelijking in de Noordrand.
Tijdens de vorige bestuursperiode was het vooral de betreurde Vlaams Belanger Joris Van Hauthem die inzake het stadion scherp uit de hoek kwam. Minister Muyters, bevoegd voor Sport en Ruimtelijke Ordening, durfde toen geen standpunt in te nemen en de N-VA-parle- mentsleden hielden toen de kiezen op elkaar.
Memorial Van Damme
Daar komt nu verandering in, ongetwijfeld dankzij het nuttige oppositiewerk van Johan Van- dendriessche, die in de Brusselse gemeenteraad en het gewestparlement al een tijdje stevig van leer trekt tegen het Eurostadion. De N-VA pleit onomwonden voor de renovatie van het bestaande Heizelstadion. Daar zijn stevige argumenten voor. Uit studies is gebleken dat een renovatie van het bestaande stadion driemaal goedkoper is dan de bouw van een nieuw sta- dion. Ook kan de Memorial Van Damme op die manier behouden blijven.
Toch blijft de bedenking dat de mogelijke verhuis van Anderlecht naar dat gerenoveerde sta- dion nagenoeg dezelfde mobiliteitsproblemen op de Noorderring zal veroorzaken als de bouw van een nieuw stadion op Parking C. Beide locaties liggen maar op een boogscheut van elkaar.
Simulaties
In zijn antwoord bevestigde minister Weyts dat er wel degelijk een mobiliteitsvraagstuk bestaat. Zowel de Heizelpaleizen als het nieuwe stadion én het geplande Neo-project (het grootste winkelcentrum van het land) zullen immers bediend worden met dezelfde op- en afrit. Dat schreeuwt om moeilijkheden.
Weyts heeft nu aan het Vlaams Verkeerscentrum gevraagd om dit te bestuderen en simu- laties te maken van de impact. Een goede zaak, al had de Vlaamse regering dat al veel eer- der kunnen doen.
Belangrijk is dat de aanvankelijk veel te gunstige stemming in Vlaanderen omtrent het Eurostadion aan het omslaan is. Daar zijn we bijzonder blij mee.
BL
Een megaproject zoals het geplande Eurostadion heeft niet enkel een bouwvergun- ning maar tevens een milieuvergunning nodig. Die kan maar afgeleverd worden wanneer de aanvraag gepaard gaat met een gunstig Milieueffectrapport (MER). Daarvoor wer- den inmiddels de eerste stappen gezet: Ghelamco schreef een ‘kennisgevingsnota’ waarin het bedrijf een belangrijk deel van zijn plannen ontvouwde alsook de weerslag ervan op milieu en mobiliteit.
NiEt ALLEMAAL VERBLiND
De media stellen het anders voor, maar niet àlle Oostenrijkers zijn blind en waanzinnig genoeg om de islamitische landverhuizers op applaus te onthalen. Er zijn er die nuchter blij- ven. In de deelstaat Oberösterreich, die aan Beieren grenst, heeft de FPÖ haar stemmen- aantal bijna verdubbeld. Zij haalde meer dan 30 procent van de stemmen en sprong daar- mee zelfs over de socialistische SPÖ, die zware verliezen leed en met 18,4 procent op een ver- nederende derde plaats eindigde. De christen- democraten verloren 10 procent, maar bleven met 36,4 procent de grootste partij in Obe- rösterreich. De verkiezingen stonden volle- dig in het teken van illegalencrisis. Zelfs de voorzitter van de SPÖ gaf toe dat vele men- sen “angst, diepe angst” hebben. En terecht.
Op 11 oktober zijn er deelstaatverkiezingen in Wenen. We hopen dat de FPÖ dan een ver- gelijkbare winst kan boeken. In Duitsland zijn er nog geen regionale verkiezingen geweest sinds het begin van de invasie, maar wel opi- niepeilingen, waaruit blijkt dat nauwelijks de helft van de ondervraagden het beleid van Angela Merkel inzake illegalen en asielzoe- kers steunt. Drie jaar geleden kreeg Merkel nog de steun van twee derde van de Duitsers.
NAAR BENEDEN Of OPWAARtS?
De heisa rond de moslimbarbarij “onver- doofd slachten” kan na het “offerfeest” weer even gaan liggen. Goed nieuws is dat dui- zenden schapen hun lot om gekeeld te wor- den, ontliepen. De heer Selahattin Koçak, ex- schepen in Beringen, zei dat het handhaven van het verbod op onverdoofd slachten “een verlies voor de moslimgemeenschap én voor Vlaanderen” is.
Wil achtbare Selahattin ons toestaan voor het laatste “licht” voorbehoud te maken? Dank bij voorbaat! De man betoogde ook dat het verbod van minister Weyts de moslimgemeen- schap “naar beneden had gekregen, maar ze zich niet gewonnen gaf”. Door haar onvolpre- zen wil tot integratie in haar gastland geloven we dat graag. Toch durven we ons, in al onze onwetendheid over bepaalde religiezegenin- gen, afvragen of minister Weyts genoemde gemeenschap, in plaats van “naar beneden gekregen” integendeel niet even opwaarts heeft gekrikt.
Kwestie van interpretatie allicht, waarvoor bepaalde geesten nog steeds niet rijp zijn, of dat niet willen worden.
