Met dit onderzoek wilde ik erachter komen hoe er werd gefotografeerd voordat de smartphonecamera werd uitgevonden en wat voor invloed de smartpho- necamera heeft op de kwaliteit van fotografie. Mijn onderzoeksvraag is dan ook: Heeft de komst van de smartphonecamera invloed op de kwaliteit van foto- grafie? Om hier achter te komen heb ik de volgende deelvragen opgesteld:
Wat is een Camera obscura?
Wie heeft fotografie ontdekt?
Hoe is de kleurenfoto ontstaan?
Hoe heeft smartphonefotografie zich ontwikkeld?
Inhoud van dit document:
Wat is een Camera obscura?
Wie heeft fotografie ontdekt?
Hoe is de kleurenfoto ontstaan?
Hoe heeft smartphonefotografie zich ontwikkeld?
Conclusie
Bronnen
Opdracht
Wat is een Camera obscura?
Donkere kamer
Lang voor de fotografie ontdekt werd, werd er al gebruik gemaakt van de camera obscura. Een camera obscura (Latijn voor ‘donkere kamer’) is een verduisterde ruimte waarbij in een van de wanden een klein gaatje is aange- bracht, later ook wel een lens. Het hierdoor invallende licht werpt een afbeelding van de buitenwereld op de tegenoverliggende wand. Net zoals bij afbeelding door een lens het geval is, wordt de buitenwereld op zijn kop afgebeeld. Als de achterwand van de camera obscura doorzichtig wordt gemaakt (bijvoorbeeld met matglas) is de afbeelding van buitenaf te zien. De scherpte van het beeld heeft te maken met de afstand van het beeld tot de lens of het gaatje en met de grootte van het gaatje zelf.
Een bijzonder aspect van de camera obscura is dat de opnamen een oneindige scherptediepte hebben, tenmin- ste de versies zonder lens.
De camera obscura werd voor het uitvinden van de fotografie vooral gezien als een kermisattractie. Je kon namelijk de wereld buiten ongezien bespieden. Met spie- gels werd ervoor gezorgd dat de afbeelding weer rechtop kwam te staan.
Een tekenaar of een schilder kon het beeld in de box overtekenen op papier of op een doek. Deze techniek werd voornamelijk gebruikt om een afbeelding te kunnen maken van een landschap of een vergezicht.
Er waren kleine modellen van de camera obscura, maar ook modellen die groot genoeg waren om in de box te gaan zitten en het beeld in de box over te kunnen schilde- ren. Maar altijd was er een tekenaar of een schilder nodig om een afbeelding te kunnen maken.
In 1992 publiceerde de beeldend kunstenaar Ramon van de Werken in het kunsttijdschrift Praktikabel een artikel waarin hij beweerde dat Caravaggio (1571-1610) gebruik-
maakte van de camera obscura. Ook van de schilder Johannes Vermeer wordt vermoed dat hij gebruik maakte van een camera obscura.
In de Victoriaanse tijd werden er camera’s obscura gebouwd ter grootte van een huis, waar men (tegen betaling) een blik kon komen werpen op de omgeving.
Onder meer in Grahamstad in de provincie Oost-Kaap (Zuid-Afrika) is dat nog steeds mogelijk, alsook in Cádiz (Spanje), in Lissabon (Portugal) en in Edinburgh (Schot- land). voorzien.
Er zijn verschillende mensen die uitvindingen hebben ge- daan die bijdragen aan het ontstaan van fotografie. Er is dus niet direct iemand aan te wijzen die fotografie heeft uitgevonden.
Lichtgevoelige materialen
In de 16de eeuw ontdekte de Ier Robert Boyle dat de stof zilverchloride donker wordt. Maar hij dacht dat dit werd veroorzaakt door de blootstelling aan lucht en niet door de inwerking van licht. De Duitser Johann Heinrich Schul- ze deed ook experimenten met zilverchloride en ontdekte in 1727 dat zilverzouten donker worden bij blootstelling aan licht. Deze ontdekking is een belangrijke stap in de geschiedenis van fotografie,.
Projecteren van beelden
In 1816 en waarschijnlijk zelfs al eerder probeerde Joseph Nicéphore Niépce al foto’s te maken. Dit deed hij door te expirimenteren met lichtgevoelige materialen en chemicaliën. Die experimenten gebruikte hij in com- binatie met de camera Obscura. Ook heeft Niépce het irisdiafragma uitgevonden, deze uitvinding gebruikte hij ook bij zijn experiment om beeld vast te leggen. Het lukte Niépce wel om beeld op een lichtgevoelige plaat te pro- jecteren maar doordat hij nog geen manier had gevonden om het beeld te kunnen vastleggen ging dat beeld door verdere belichting buiten de camera obscura verloren. De beelden die waren gemaakt met deze techniek noemde hij retinas (“netvlies”).
De eerste vastgelegde foto
De allereerste foto die kon worden vastgelegd is gemaakt in 1826 door Joseph Nicéphore Niepce. Hij deed dit door een doos te maken met een heel klein gaatje erin. Binnen in de doos maakte hij een achterwand met een lichtge- voelige plaat. Hij bedekte de plaat in zijn camera obscura met een soort asfalt dat reageert op licht (bitumen). Hij had eindelijk de juiste combinatie van stoffen en ma- terialen te pakken om het beeld te behouden. Hij zette zijn camera obscura voor het raam in de werkkamer van zijn huis in het Franse plaatsje Saint-Loup-de-Varennes.
Door 8 uur lang het gaatje in de doos open te houden, en er licht op te laten schijnen ontstond er een eenmalige
‘gebrande’ afdruk. Hij had hiervoor een belichtingstijd van acht uur nodig bij helder zonlicht. De foto maakte hij van zijn dak via het dakraam en door het draaien van de zon zie je de schaduw van twee kanten. De foto, getiteld ‘La
cour du domaine du Gras’, wordt gezien als de allereerste bewaard gebleven foto ter wereld.
Niépce liet zijn lenzen slijpen bij de Parijse opticien Che- valier, die ook lenzen sleep voor Louis-Jacques-Mandé Daguerre. Chevalier bracht Daguerre en Niépce in contact met elkaar en algauw ontstond er in 1829 een samenwer- kingsverband tussen Niépce en Daguerre. Samen vinden ze een methode die nog betere beelden oplevert dan de uitvinding van Niépce, maar nog wel een lange sluitertijd nodig heeft.
Daguerreotypie
Op 5 juli 1833 stierf Niepcé echter plotseling, zonder dat zijn uitvindingen officieel waren erkend. Na de dood van Niépce in 1833 ging Daguerre verder met experimente- ren. Daguerre zette Niépce’s experiment voort en kwam in 1837 tot de daguerreotypie, een methode waarbij op grote schaal scherpere foto’s konden worden ontwikkeld waarbij een kortere belichtingstijd nodig was. Hij maakte gebruik van een verzilverd koperplaatje, dat lichtgevoelig werd gemaakt met jodium-, broom- en chloordampen.
De methode van Daguerre wordt nog altijd gezien wordt als het werkelijke geboorte-uur van de fotografie. Deze in het begin nog heel gecompliceerde methode, waarmee je alleen unieke exemplaren kunt maken, wordt al snel verfijnd en verder ontwikkeld.
De eerste foto waar mensen op staan
In 1838 maakte Daguerre een foto van de Boulevard du Temple in Parijs. De straat lijkt leeg, maar schijn bedriegt.
Door de belichtingstijd van tien minuten is het verkeer dat zich hier wel degelijk voortbewoog, niet meer te zien. Alleen een man die zijn laarzen liet poetsen en de schoenpoetser, linksonder op de foto, bleven lang genoeg stilstaan om vastgelegd te worden. Hun identiteit is onbe- kend. Waarschijnlijk hebben ze nooit geweten dat zij de eerste mensen waren die op een foto te zien zijn.
Deze foto word gezien als de eerste foto waarop mensen zijn vastgelegd.
Hoewel het Daguerreotype procédé goede resultaten gaf, had het twee grote nadelen: een foto was nogal duur en er was maar één exemplaar van elke foto. Dat laatste
Wie heeft fotografie ontdekt?
werd niet door iedereen als een nadeel gezien want dat betekende ook dat de eigenaar van een Daguerreoty- pe-portret zeker was dat hij een uniek kunstwerk bezat dat niet zomaar gekopieerd kon worden. Maar als er twee of meer copies nodig waren zat er niets anders op dan meerdere camera’s te gebruiken of iedere keer opnieuw een foto te maken. Er was echter zo’n grote vraag naar kopieën dat de Daguerreotype daar niet aan kon voldoen.
Twijfel om het maken van de eerste foto
Toch wordt er getwijfeld of de eerste foto gemaakt is door Louis Daguerre of toch door William Henry Fox Talbot. Talbot ontwikkelde namelijk in dezelfde periode in Engeland een vergelijkbare techniek. In 1833 was William Henry Fox Talbot op vakantie aan het Comomeer toen hij erachter kwam dat zijn tekenkwaliteiten te wensen overlieten, zo schrijft hij in het eerste hoofdstuk van zijn boek, een ‘Brief Historical Sketch of the Invention of the Art’. Om het landschap te vereeuwigen en als aandenken voor thuis gebruikte hij, zoals veel van zijn tijdgenoten, een camera lucida, dat is een instrument waarmee je dankzij een lens tegelijkertijd de verte ziet en het teken- papier op de tafel voor je. In principe kun je zo het uitzicht overtrekken, maar ook daar heb je wel enig tekentalent voor nodig. Hij vroeg zich af of er een manier te bedenken was waarop het beeld vastgelegd kon worden op papier zonder dat hij het zelf hoefde te tekenen.
Toen hij eenmaal thuis was besloot hij zijn idee beter te gaan onderzoeken. een vergelijkbare techniek, maar hierbij werd geen gebruik gemaakt van zilverplaten maar wel van stevig schrijfpapier. Het papier werd eerst in een oplossing van keukenzout gedompeld en daarna bestre- ken met zilvernitraat. Die eenvoudige chemische reactie
levert zilverchloride op, een lichtgevoelige stof. Het Belichte papier werd ontwikkelde met een oplossing van kaliumjodide en gefixeerd met dezelfde stof die Daquerre gebruikte. Het aldus ontstane negatief werd op een twee- de stuk lichtgevoelig papier gelegd en weer belicht. Het resultaat was een positief. Prettige bijkomstigheid was natuurlijk dat je dit proces kunt herhalen. Talbot noemde zijn eerste afbeeldingen photogenic drawings. Talbots techniek wordt ook wel talbotypie of kalotypie genoemd.
Talbot kwam tot wisselende resultaten, soms lukte het hem zelfs om met behulp van een camera obscura een
‘uitzicht’ vast te leggen, maar hij vond het, zo schrijft hij in 1844, niet voldoende om te publiceren.
De foto’s van Talbot vervaagden nog vaak na verloop van tijd, maar hij had een grote troef in handen: de gemaakte afbeeldingen waren negatief: op de plek waar licht kwam, werd het papier donker. Door het belichte en gefixeerde papier vervolgens doorzichtig te maken met behulp van was, en een nieuw lichtgevoelig papier eronder te plaat- sen en in de zon te leggen, ontstond een positief beeld.
Een afdruk die eindeloos kon worden gereproduceerd – en zo dus in oplage, in een boek kon worden gedrukt.
Deze techniek wordt nog steeds gebruikt in de niet-digita- le fotografie.
De kwaliteit van de allereerste calotypes is van mindere kwaliteit dan de eerste Daguerreotypes. Dit werd veroor- zaakt door de vezels in het papier. Maar bij de methode van Talbot kon er een onbeperkt aantal positieve afdruk- ken gemaakt worden.
Ook bij deze vraag is er niet een persoon aan te wijzen die “de kleurenfoto” heeft uitgevonden. Ook op dit gebied zijn er verschillende mensen die uitvindingen hebben gedaan die bijdragen aan de kleurenfoto.
Ingekleurde foto
De Amerikaanse dominee Levi Hill beweerde in 1851 dat hij de methode voor zwart-wit foto’s die ontdekt was door Daguerre, de daguerreotypie, zo had aangepast dat hij er kleur mee kon vastleggen. Hill’s kleurenfoto’s trokken al snel aandacht en kregen de naam ‘hillotypie’. De tech- niek die hij gebruikte wilde hij echter niet verklappen waardoor er al snel werd getwijfeld aan de echtheid van zijn techniek. Er werd beweert dat hij zijn foto’s met de hand inkleurde. Later onderzoek heeft aangetoond dat Hill inderdaad pigment gebruikte om extra kleur aan te brengen, maar dat zijn methode er ook in was geslaagd bepaalde, gedempte kleuren vast te leggen.
Optische illusie
De eerste kleurenfoto werd in 1861 gemaakt door de Schotse wis- en natuurkundige James Clerk Maxwell. Hij maakte drie verschillende opnames die rood, groen en blauw van kleur waren. Door ze vervolgens met dezelfde filters over elkaar heen te projecteren, werd een afbeeld- ing gevormd waarin de oorspronkelijke kleuren van de stof weer zichtbaar waren. Maxwell toonde daarmee aan dat met behulp van drie deelopnamen, die ieder maar een deel van het spectrum vastlegden, alle andere zichtbare kleuren ook konden worden weergegeven.
Zijn methode was verre van praktisch: het was een tijdeli- jke projectie, geen foto die je in de hand kon houden, en er waren drie projectoren voor nodig. Bovendien bleek later dat Maxwells demonstratie op een misverstand berustte: de drie opnamen waren niet gevoelig voor blauw, rood en groen, maar voor blauw en het voor de mens niet zichtbare ultraviolet.
In 1886 maakte de uitvinder Gabriel Lipmann de eerste kleurenfoto zonder pigment. Zijn methode maakte gebruik van lichtgolven, en was erg moeilijk om uit te voeren. De fotoplaat moest heel lang belicht worden, dus vakantiekiekjes of zelfs familieportretten waren er moeili- jk mee te maken. Daarnaast resulteerde het proces niet in een kleurenafdruk op papier. Iedere foto was een unieke afbeelding die niet kon worden gereproduceerd.
Een van de belangrijkste personen op het gebied van de kleurenfoto was Louis Ducon du Hauron. Hij had patent op verschillende methoden gebaseerd op het driekleuren- principe. In 1869beschreef hij het idee om een raster te gebruiken. Dat bestond uit dunne lijnen in de kleuren rood, geel (of een groenachtig geel) en blauw en werd bij de opname vóór de fotografische plaat gehouden.
Zo werd het invallende licht tegengehouden of juist doorgelaten: gekleurde filters hebben de eigenschap alleen licht van de eigen kleur door te laten. De achter het raster liggende plaat wordt daardoor alleen door bepaal- de delen van het licht belicht. In tegenstelling tot Max- wells methode was één opname genoeg.
In 1907 was het voor het eerst mogelijk om zonder moe- ite kleurenfoto’s te maken. Doordat het veel jaren geduurd heeft, na het begin van fotografie, om een methode te kunnen ontwikkelen waarbij het zo makkelijk was om kleurenfoto’s te maken werd deze techniek met open armen ontvangen. Sommigen zijn zelfs van mening dat dit de belangrijkste uitvinding in de fotografie is sinds het ontstaan van fotografie.
De techniek die hierbij gebruikt werd heer Autochrome ( ook wel vertaald als Autochroom). Autochrome is uitgevonden door de Franse broers Auguste en Louis Lumière, die vooral bekend staan als de uitvinders van de
‘cinématographe’ (1895), een filmcamera en -projector in één. Toen zij in 1907 de autochromeplaten begonnen te produceren in hun fabriek in Lyon, hielden ze zich al jaren bezig met kleurenfotografie. Nadat zij in 1903 zo ver gevorderd waren dat ze hun eerste patent aanvroegen, duurde het nog zo’n 3,5 jaar om het procédé en vooral het productieproces te vervolmaken. Nadat de produc- tie eindelijk begon, veroverden autochromes al snel de fotografiewereld.
Aardappelzetmeelkorrels
Een autochrome is een kleurendia op glas. Eigenlijk is het een gewone zwart-witdia met een kleurenraster. De lichtgevoelige laag is namelijk een panchromatische zwart-witemulsie. Zonder het kleurenraster zou ze een gewoon zwart-witnegatief opleveren. Het kleurenraster bestond uit miljoenen minuscule aardappelzetmeelko- rrels die geverfd waren in de kleuren oranje, violet en
Hoe is de kleurenfoto ontstaan?
groen. Op het raster werd een vernislaag aangebracht en vervolgens een panchromatische zwart-witemulsie.
Een tweede glasplaat (dekglas) beschermde de emulsie tegen beschadiging en vocht.
De oranje, violette en groene korrels die het raster vormden absorbeerden bij de opname het licht van hun complementaire kleuren en lieten alleen het licht van hun eigen kleur door. Groen bijvoorbeeld hield violet en rood tegen. De emulsie werd dus plaatselijk steeds door slechts een deel van het spectrum belicht. Autochrome is een additief kleurenprocédé, gebaseerd op het principe dat de drie primaire kleuren (rood, groen en blauw) door vermenging alle andere kleuren opleveren. Rood en groen leveren bijvoorbeeld geel op.
Voor het maken van een autochrome-opname kwam in principe iedere camera in aanmerking. In tegenstelling tot veel andere kleurenprocédé’s hoefde er geen speciale camera te worden aangeschaft. Dat was uiteraard een belangrijk voordeel.
Christina In Red, 1913
Hoe heeft smartphonefotografie zich ontwikkeld en wat zijn de gevolgen daarvan?
Tegenwoordig hebben we bijna allemaal een mobiele telefoon waarmee we foto’s kunnen maken. Het fotograferen met een mobiele telefoon is in zeer korte tijd enorm populair geworden, zelfs zo populair dat bijna iedereen het begrip “smartphonefotografie” kent. smart- phonefotografie is nu niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven maar dat is nog niet zo heel lang het geval! De eerste commercieel ver- krijgbare mobiele telefoon-met-camera kwam namelijk pas in het jaar 2000 in Japan op de markt. Kort daarna volgden de introducties in Europa en Amerika in 2002.
Door de komst van de smartphone met camera is de manier waarop we fotograferen erg veran- dert. En die verandering gaat in een hoog tempo door: niet alleen wordt er door steeds meer mensen gefotografeerd, er worden ook steeds meer foto’s gemaakt.
1,1 biljoen foto’s
Volgens InfoTrends’ meest recente wereld- wijde beeldopname voorspelling werden er in 2016 zo’n 1,1 biljoen foto’s gemaakt over de hele wereld. Het is eigenlijk ook helemaal niet zo gek als je er over nadenkt. Want van de 7,5 miljard mensen in de wereld hebben zo’n 5 miljard mensen een telefoon, waarvan 80% van die telefoons een camera heeft. Als die mensen met een telefoon met camera zo’n 10 foto’s per dag maken, dan maakt een persoon dus al 3.640 foto’s per jaar. Dat komt dan neer op 14.600.000.000 foto’s per jaar.
Ruim 90% van mensen die foto’s maakt met hun mobiele telefoon heeft naast de camera op de telefoon geen ander camera(‘s).Dit betekent dus dat 90% van de mensen met een mobieltje met camera alleen maar foto’s maakt met de telefoon.
Kwaliteit
Met zoveel mobiele fotografen is ook de vraag naar het maken van foto’s met een hogere (technische) kwaliteit enorm gegroeid. Als er wordt gepraat of geschreven over de kwaliteit van telefoonfoto’s gaat het meestal alleen over de technische kenmerken: het aantal mega- pixels, het dynamisch bereik en de scherpte van de foto.
Posters maken met je mobiel
Langzaam maar zeker nemen de mobieltjes de functie van de compact camera volledig over.
De laatste jaren zijn er steeds meer professio- nele fotografen fan geworden van smartpho- nefotografie omdat je die altijd bij je hebt. En doordat de smartphonecamera steeds verder ontwikkeld wordt, is het verschil in resolutie tussen de compact camera en de smartphone heel klein geworden. Zo klein zelfs dat er al mo- bieltjes zijn die foto’s kunnen maken die tot A2 uitvergroot kunnen worden en dan nogsteeds een goede resolutie hebben voor het gebruik van bijv. een poster.
Inzoomen
Voor nu is het aller grootste voordeel van een compact camera de optische zoom. Je wilt graag zo dicht mogelijk bij je onderwerp zijn en inzoomen is daarin van groot belang.
Maar doordat er tegenwoordig steeds meer foto’s gedeeld worden via internet en steeds minder mensen hun foto’s nog laten afdrukken lijkt het inzoomen steeds minder belangrijk te worden en vinden veel mensen de kwaliteit van de smartphone voldoende.
Smartphone lenzen
De laatste jaren worden er ook lenzen gemaakt
die je op de camera kunt bevestigen. De goed-
koopste opzetlenzen kun je al bij de HEMA
kopen voor 5 euro maar er zijn ook lenzen die meer dan 100 euro kosten. Deze lenzen heb je in verschillende varianten zoals macro ( om kleine dingen te kunnen fotograferen) maar ook groothoeklenzen die juist weer gebruikt worden om een breder beeld vast te kunnen leggen, zoals bijv. bij landschapfotografie maar ook de fisheye lens (hier krijg je foto’s van met een bol- ling erin) wordt in veel varianten verkocht voor de smartphone camera.
Zelfs de grootste leek maakt nu prachtige foto’s
dankzij het voorspellend vermogen van de
camera en snelle beeldverwerking. Dankzij een
paar handige instellingen en apps kun je met je
smartphone al professionele foto’s schieten.
Conclusie
De conclusie die ik kan trekken na het uitvoeren van dit onderzoek is dat de smartphonecamera zeker invloed heeft op de kwaliteit van fotogra- fie. Toen de eerste foto gemaakt werd was er een sluitertijd van minimaal 8 uur nodig om een foto te maken terwijl je nu in minder dan een seconde een foto kan maken. Ook was het ont- wikkelen van de foto vroeger veel werk, terwijl we tegenwoordig meteen na het maken van de foto, de foto kunnen zien. Daarnaast was het erg duur om foto’s te maken en te (laten) ont- wikkelen waardoor er veel minder foto’s ge- maakt werden. Doordat mensen minder foto’s maakten werd er veel meer nagedacht over hoe de foto’s eruit moesten zien. Want als je 10 fo- to’s kon maken tijdens je vakantie of tijdens een ander bijzonder moment dan wilde je wel dat de hoogtepunten op de foto stonden. Tegenwoor- dig kunnen we bijna onbeperkt foto’s maken waardoor je heel makkelijk een foto opnieuw kan maken. Denk maar eens aan de profielfoto die je op Facebook hebt of de laatste selfie die je via social media deelde. De kans is groot dat dit niet de eerste foto was die je gemaakt
had en je dus meerdere foto’s hebt genomen voordat je een van die foto’s goed genoeg vond om te delen. Ook kunnen we met de technieken van tegenwoordig meteen na het maken van de foto, de foto versturen via internet. Doordat we zo snel foto’s kunnen maken en de foto’s meteen kunnen versturen, worden er foto’s ge- maakt zonder dat er over nagedacht wordt. Kijk voor de grap eens in je telefoon naar de foto’s die deze week ( of vorige week als je dit aan het begin van de week leest) zijn opgelagen. De kans is groot dat meer dan de helft van de op- geslagen foto’s die week “onzinnige” foto’s zijn die een tijdje op je telefoon blijven staan waar je niks mee doet tot je ze een keer verwijdert. Dus ja smartphonefotografie heeft zeker invloed op fotografie niet alleen in het gebruik van de soort camera ( je hebt kans dat er over een aantal jaar geen compact camera’s meer bestaan) maar ook heeft het invloed de foto zelf. Waar er vroeger heel goed nagedacht werd over hoe een foto er uit moest zien, worden er tegenwoordig onbewust foto’s gemaakt die verwijdert worden zonder dat ze zijn gebruikt.
Bronnen
http://www.docukit.nl/spreekbeurt/de-geschiedenis- van-de-fotografie
http://www.postproduktie.nl/fotografie-historie.html http://www.cameramuseum.nl/tijdlijn%20fotografie.
htm http://www.fotohulp.nl/geschiedenis.html https://isgeschiedenis.nl/nieuws/geschieden- is-van-de-fotografie
https://www.museumtv.nl/korte-geschiedenis-foto- grafie/
http://www.geschiedenisbeleven.nl/primeurs-in-de- fotografie-de-eerste-fotos/
https://www.photofacts.nl/fotografie/rubriek/video/
de-geschiedenis-van-fotografie-in-5-minuten.asp https://wikikids.nl/Fotograferen
https://hnd2thomasknapp.wordpress.
com/2012/11/24/learning-outcome-the-histo- ry-of-photography/
https://en.wikipedia.org/wiki/File:View_from_the_
Window_at_Le_Gras,_Joseph_Nic%C3%A9phore_
Ni%C3%A9pce.jpg
http://www.openculture.com/2016/08/the-very-first- color-photograph-1861.html
https://www.groene.nl/artikel/tekenstift-der-natuur
http://www.allesovergeschiedenis.com/kunst-cul- tuur-en-wetenschap/oude-kleurenfotos
http://www.nidf.nl/camera-obscura/
http://www.polaroidfoto.nl/polaroid-camera/polar- oid-camera-historie
https://isgeschiedenis.nl/nieuws/de-geschiedenis- van-de-digitale-camera
http://www.mobielefotografie.nl/informatie/de- geschiedenis-en-de-toekomst-van-de-selfie/
http://www.mobielefotografie.nl/informatie/mo- biele-fotografie-4-miljard-mobieltjes-met-camera/
http://www.digifotopro.nl/content/in-2017-worden- er-12-biljoen-foto%E2%80%99s-genomen
https://www.want.nl/fotos-maken-geheugen/
https://www.photofacts.nl/fotografie/rubriek/col- umn/maakt-de-smartphone-camera-de-compact- camera-overbodig.asp
https://www.literatuurgeschiedenis.nl/19de/thema/
lg19053.html
http://www.kunstbus.nl/fotografie/camera-obscura.
html http://www.cameramuseum.nl/tijdlijn%20fotografie.
htm https://nl.wikipedia.org/wiki/Fotocamera
http://henryfaber.nl/collodium-fotografie/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Frederick_Scott_Arch- er https://www.silverportraitstore.nl/c/faq
http://www.kunstbus.nl/fotografie/nicephore+nie- pce.html
https://www.fotografie.nl/post/niepce-maker-van- de-eerste-foto
http://huweschap.com/article/geschieden- is-van-de-fotografie
http://www.geschiedenisbeleven.nl/primeurs-in-de- fotografie-de-eerste-fotos/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Uitzicht_vanuit_het_
raam_in_Le_Gras
http://www.bommeltje.nl/website/fotografie/
geschiedenis-van-de-fotografie/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Spiegelreflexcamera http://collectie.nederlandsfotomuseum.nl/nl/foto- grafie-dossiers-2015/46-autochromes/72-kleurenfo- tografie-vervolmaken
http://collectie.nederlandsfotomuseum.nl/nl/foto- grafie-dossiers-2015/46-autochromes/327-belangri- jke-stappen
https://nl.wikipedia.org/wiki/Camera_obscura_(op- tica)
https://www.want.nl/hoe-de-smartphone-foto- grafie-heeft-veranderd/
https://www.grobet.be/nl/blog/je-eigen-camera-ob- scura-maken-dit-heb-je-nodig/
http://medialessenxaco.blogspot.nl/2016/11/cam- era-obscura.html
http://taco.thoma.be/pinholes/gatjescamera.html https://www.biodoen.nl/lesmateriaal.php?go_
to=313471
http://www.kidzlab.nl/content/view/91/57/
http://www.hoedoe.nl/kunst-cultuur/fotografie/hoe- maak-ik-een-camera-obscura
https://pixabay.com/nl/
http://www.experimenten.be/pradems/view/236 https://kids.nationalgeographic.com/explore/books/
pinhole-camera/
Bronnen
Maak zelf een camera obscura en kom er achter hoe de eerste foto’s vroeger werden gemaakt.
Benodigdheden:
Schoendoos
Stukje aluminiumfolie
Naald of eventueel een satéprikker Zwarte plakband
Lat of lineaal Potlood Schaar
Zwarte verf of mat zwart papier
kalkpapier of overtrekpapier (vloeipapier) Zo ga je te werk:
Pak je schoenendoos en draai hem in de lengte zodat je de korte kant van de doos voor je hebt staan.
Zoek op deze zijde ( de korte zijde dus) wat het mid- delpunt is. De makkelijkste manier om dit te doen is door een diagonaal kruis te tekenen. Teken een lijn vanaf de linker bovenhoek van de zijde naar de rechteronder hoek.
En trek vervolgens een lijn van de rechterbovenhoek naar de linker onderhoek. Zo krijg je een diagonaal kruis en kun je makkelijk zien waar het midden van de doos zit.
Leg je lineaal op het snijpunt waar de lijnen samenkomen en teken een lijn 5mm boven het middelpunt, een lijn 5 mm onder het middelpunt en aan beide zijkanten 5 mm naast het middelpunt een lijn en maak er een vierkantje van.Snijd vervolgens dat vierkant uit en zorg dus dat het vier- kant wat je uitsnijd ongeveer 1 x 1 centimeter is.
Plak op het gat een stukje aluminiumfolie van ongeveer 3 x 3 centimeter groot.
Prik met een naald (of een satéprikker als je geen naald hebt) een klein, perfect rond gaatje in het midden van het stukje aluminiumfolie.
Schilder de binnenkant van de schoendoos zwart, als je geen zwarte verf hebt kun je ook mat zwart papier aan de binnenkant plakken, zolang je er maar zorgt dat de hele binnenkant bedekt is.
zet de doos zo neer dat de je de andere korte kant van de doos voor je hebt. Dus niet de kant met het gaatje maar de kant die daar recht tegen over zit. snijd vervolgens een vierkant van 8x8 cm uit die precies in het midden van de zijde zit. Dit doe je op de zelfde wijze als bij het maken van het gaatje aan de andere kant van de doos.
Snijd vervolgens een stuk kalkpapier of vloeipapier uit van 12 bij 12 cm en plak deze over het gat van 8x8 cm.
Ga vervolgens zelf onder een doek zitten zodat je in het donker zit. Zorg dat de lens ( het kleine gat van de camera) niet onder het doek zit zodat er dus licht valt op de lens. Houd de doos een stukje van je af en kijk wat er gebeurt. Als het goed is zie je nu op het kalkpapier of overtrekpapier het beeld van de camera op zijn kop staan weergegeven.
Opdracht 1: maak een camera obscura
Heb je liever een camera obscura waarmee je een echte foto kunt maken? zorg dan dat de achterkant van de doos heel blijft. Je voert dan dus de stappen uit tot en met het schilderen van de binnenkant van de doos.
Vervolgens knip je een stuk fotopapier uit ter grootte van ongeveer 8x8 cm. Je kunt er ook voor kiezen om een film uit een foto rolletje te gebruiken maar dan moet je ook de grootte van het lensgaatje of de afstand van het lensgaat- je tot de film aanpassen. Het kan dan dus zijn dat je in de schoenendoos een stuk papier of karton moet plakken waar je de film op kunt plakken omdat anders de afstand tussen de lens en het papier te groot wordt.
( bij de doos op het voorbeeld is er geen gebruik gemaakt van fotopapier,
het model op de foto is vergelijkbaar met de variant van opdracht 1a. Deze foto is alleen gebruikt om te laten zien hoe je de film op een tussenwand in de doos moet plaatsen als de acterkant van de doos te ver weg is.)
sluit vervolgens het gaatje van de lens af door die af te plakken met zwart plakband of door er een stukje zwart papier met gewoon plakband erop te plakken. Let op!
voor het maken van de foto moet je het plakband kunnen verwijderen dus zorg dat je geen duckttape gebruikt.
Doe de deksel van de doos dicht en zorg dat er geen licht meer in de doos kan komen.
Maak vervolgens de foto. Dit doe je door de doos ergens op te leggen om ervoor te zorgen dat de doos niet be- weegt. Richt de lens op het beeld dat je wilt fotograferen en haal het plakband 10 tot 20 minuten van de lens ( of zolang als nodig is als je een afwijkend fotoformaat en/
of een afwijkende afstand gebruikt)
Doe na die 10- 20 min ( of de tijd die jouw versie nodig heeft) het tape weer op de lens zodat de lens weer wordt afgesloten en er geen licht meer op de lens kan komen.
Vervolgens ontwikkel je het fotopapier / de fotofilm op de wijze die aangegeven staat op de verpakking van het fotopapier / de fotofilm. Het is belangrijk dat het ontwik- kelen gebeurt in een ruimte die helemaal donker is, het is slim om dus ook een handdoek onder de deur van de ruimte te leggen zodat er ook geen licht meer onder de deur door kan komen. Pas op! lichtdicht betekent ook luchtdicht dus zorg dat je voordat je de ruimte lichtdicht maakt alle spullen klaar hebt liggen en je weet welke
stappen je moet uitvoeren. Het beste is om alle beno- digdheden klaar te zetten voordat je de ruimte donker maakt. Maak op het laatste moment de ruimte pas hele- maal lichtdicht zodat de ruimte zo kort mogelijk wordt afgesloten van zuurstof. Er bestaan speciale lampen die je wel mag gebruiken voor het ontwikkelen van de foto zodat je kunt zien wat je doet. Als je dus niet in het pikdonker wilt werken is het verstandig om zo’n lamp aan te schaffen bij een speciale fotozaak.
Als je alle stappen op de verpakking van het fotopapier / fotofilm hebt opvolgt heb je nu als het goed is je eigen foto ontwikkeld.
Opdracht 1a: maak een foto met een camera obscura
( dit is een expertopdracht die niet verplicht is)Opdracht 2: maak een verzameling van de foto’s op je telefoon
Bij deze opdracht is het de bedoeling dat je gaat bekijken welke foto’s je de afgelopen week ( dus tot 7 dagen terug) zijn opgeslagen op je telefoon. Dit kunnen foto’s zijn die je zelf gemaakt hebt, foto’s die je van anderen hebt ont- vangen (bijv. via Watsapp) maar kunnen ook afbeelding- en zijn die je op social media bent tegengekomen en hebt opgeslagen.
stap 1 : bekijk in de gallerij / opslag van je telefoon wan- neer de foto’s zijn gemaakt. Bij zowel een apple telefoon als bij een android telefoon kun je dat zien door de foto aan te klikken. Bij een apple telefoon zie je meteen bij het aanklikken van een foto de datum waarop hij gemaakt is boven de foto staan. Bij een android moet je na het klikken op de foto in de gallerij nog een keer klikken op de foto, dan krijg je meer informatie te zien en kun je zien op welke datum de foto gemaakt is.
Stap 2: verzamel alle foto’s van de afgelopen 7 dagen.
Stap 3: kies minimaal 10 foto’s uit ( als je minder foto’s hebt gemaakt dat selecteer je alle foto’s).
Zet deze foto’s over op je computer en maak er een collage of moodboard van. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om de foto’s te printen en er op papier een collage / moodboard van te maken.
Schrijf vervolgens op:
- Hoeveel foto’s je mobiel afgelopen zeven dagen heeft opgeslagen.
- hoeveel foto’s er op je telefoon zijn opgeslagen zonder dat je ze hebt gebruikt.
- hoeveel foto’s je zelf met de camera van je telefoon hebt gemaakt.
- Heb je de afgelopen zeven dagen foto’s gemaakt die je bewust hebt gemaakt, dus waarbij je eerst hebt nage- dacht wat voor foto je wilde maken voordat je de foto maakte?
- waarom heb je deze 10 foto’s uitgekozen?
