Die O.B. Jaargang 3, no.11

Geregibt.roer aau die R.P.K. as 'n Nuusblad. ~---

-·

---~---

----

-

~-!

staa;z

.

ni

t

nw:o~e

van

-

d

i

e

Volle en Vad

er

hmcl.

Dir•

Fa

rle

mell

t

n

il

[J~aie;s ?;,;(({

w

eisp;-c

-k.end

p

!eit

i'ir

po

litiel.

:

e

party~.

- - - - -- - - -- _ __!

DERDE

JAAR

GA

KG

.

\VOENSDAG,

2

F

HJ13

RUAR

I

E

UH4.

No

.

11

.

G

e

n!.

J.

itt

Smith

Beant

wvoor

d

Tien

Vrae

·r~ vencem·:oordi:;e~ van Die

o

.

s

.

hat ver:ecte oomi::rdag ·n haie

in~e1·e~sai1tl: or.rlerilom1 n;et die Aditmk·Xo:mn:u-:uant·Gcnercal .; . A. Smtth op SJ.' h<mlo:lr in l{<:apstad gcvoer. On:; vcrteenwoordlgor 11et ticn vrnc c;m~

die /\. K .G. gc>tCl. Gcni, Smith hCt d!c vrae Oi} s;:onta:>e en oor luigcndil wysc b::2ntwooru. Ons publiscsr ilicronoer· die vrne met die antwoo:cte t!aarby. Kicn;!t blyl< weel'eens die r:ocrsvaste rigting v:m c!ic ossewa·

_ hranclv!ag dCIII' al r!ic skomme!lnge van tyd en ontstamlighoclc hecn. 1. Dink. 11 dat die verloop van die

oo;log in Europa refleJ.:teer op die geesdrif vir die Republikeinsc

Be·.veging in Suld-Afrif.:<??

;\ntwoorcl: Ja, in sovcr dit die

gccs-tlrif ell (lrang tol; aktivistieso optrcdc bolrcf. Net. ill sover is dam· l>kvnbaar 'n slapheid. 'ferselfdcnyd C:;!tei· word die ,-olJc gewanr d:~.{, die aankoppclinJ~

l':l!l Suitl-1\frilm n:1n 'l•1ngeland en dus

an.n Rusland en die \".S.A. die

nood-sa:~k1ikheid vall algl'hcle afskeidinl~

van die Hritse R.yk rlringend verei&. Dus moot dio oor.>aak Y:m dio huidigc toestand gesock word in die nadenking, van dio ,-olk eu lml diepe bcsef 1·an

tlio ononl.komb:l;nheid l':lll :tfskeiding. ln die 011sekcrheid oor <'11 nfwagting op 'n mcer posit ;owe on I w ikkeli ng moe!, clio huidigo oonskynlilro

onbc-dr~·wigheid gosoek won!.

2. Dl'nk 11 dat die uiislag van die

oorlog enigsins kan verander aan

die gang van die Rewolusie van

die Twintigste Eeu?

\t1~w.: Kce, ck beL ~ccn redo om so

it' dink .Jtic. lnicondect, die ~tryc1 vir die sosialistiel:>e ideo lccuoor die k api-talistioso is ill sy boginstndium. Daar-om het ck horhaalclo male rocc.l:; vor-klaar. dat, die uitslag YaH die oorlo~,

wttt <lit ock al mag wc<'s, die stryd om sosialo geregt.ighcid des to sterkor gnan annwakker. Die cindo van dio

o01·log moc·l en ~nl die si J~'d tn,..sen dio ~;osialist-iose idC'o ann die ecn kant en die k:1Jiilalislieso ide" aan dio :mder knnL cor>< wcrldik inlui. '\fet :mder \\'Oorde. die Rewolusic ntll die

Twin-i igsto Een f:al in werklikhoid eer~ lot \'f'rwosenliking knn kom ~odra die mili

-t~ro bedrF:i~hedc hecindi!:! word. Dan sal sclfs dic~euc wnt hullo Ja;:~(, go-b,·uik hoi iu die norlog ann die lmm. \'11!1 die lwpil:1li Iiese en imporia!is-tiesc geda~te lot hf';,.inuinf.!: l•om eu

hulle sknar nan dil' knnl \':Ill diegouo wn! Ynndag reech nl die l;(l·~-d aangc-lwo:.~p he( l<>cn Iii<' kapilalistie~o stel -scl.

3. Het u al in die loop van hierdie oorlog u mening oor die uitslag

da.qn'<W gewysig of verander? Ani".: ~co. omcbL dio ,·orloop ,,,,n dio oorlo~ :1s ·,, militcre onderneming nio tlie uil<!indcliko 11it~lag wa\. die stryd t.usscn die idcologiro botrcl' Jean bci'ndoed 11io.

4-. ~Vat is u mening omtrent Suid

-A !n'ka sc boudgc11ootskap met Sow,iet-Rusland?

Ant.w.: Ruid-Afrika so bond••cnoot.-sknp meL Huslantl ht~lekc11 d;tt

J;;.

posi-tief help ou1 die ~roolslc ~t··:aar ,·ir die \\creld, oolt weer soos ge11l. Smu(s s<!ll bcduio he!, 1e bcvol'dor, en dab diL hulp is vir die I'Orniotip:ing \':loll dio

Lydina

_{~ ·-'}

Vor

So

Udat

e

"By gclecutheic.l van die jongs.!e ver -A;:tderi ng van die S1wiugboklo~ioeu sc Nasion:tlo Raad het ve1·skillendo afgc -vaardigdcs slwrp kritick ., ,-ol inge110uc woedo" oor clio werldoosheid \':tn ond· soldalo gouiior. .,Hnllo hoL die Icc!

be!oftcs van die Ossoll'abrandwag aan die kaak gestcl en duido!iko on dclllo-lo·?-tieso Ieiding nan Jml mcdosi,ryclers gcgeo". So skr,vf Figbtiug 'l'alk (betelcc-nisvolle naam) orgaan ,-an die Spring -boklegioon in l>Y Januarie-ui!gnwe.

Dio ,dnideliko eJt tlcmokrot.ieso Ie i-ding" wat die ":\asionale na:td geger het, behl'b in sy voile omvaug die doen \'au Lwcc st:~ppo. Dio Raad hot. geo11

gras onder sy \'Oete Ina~ groci uie, en die twco stappo is ook reeds al YOI -donge fcitc.

Die cersto l'lap wa1> die ncom vnn 'n bcsluit oor die bcuarde lo~ van clio

r•1anu~ en vrouo wat nit. die leer out-<·laan word ::;onder voon,ioning vir hul hcropnamc in die si,·ic•lc lew£'; Qn da:ll'-hcnc,, ens oor die g('ht·ek :!au helan~­

stelling wa t clio 1·egl!l'iiJg in hi(';:dit' vol'baud opeub;u1r.

Dit' t weec1c blllp was tlie kic&il!g n111 ·u af,·a:ndiging om hierdie heslu'le oor dio haglikc lot ,·an die oni.slano soldate nan clio regering, wat die Haacl

vnn .. gcbrek aan belnngstclling" bc-:-knldig. i.e pan ,-oorlc. Hiordio af-vaardiging he(, ingcsluit o.a. mnr. :ilL J. van der Berg, 'n beroepspolitikus \'B!! die Arbeidcrsparty en sers.-maj. .J. I~s.cowii7..

'l'o oordeel na die stappo w:1L clio

}~:tsionalo ]"{and gotloon hot, moot onigc onh<'Yooroordeeldo men.< rrken dal hulle we! cJ,•eglik .. dnidr·lik•• en tlemo-kra t iese lei ding" vcg<'C }J(II. Ons, wnt eli" clc>mol<ra~ie krn. ken hienlil" s-oorL Ieiding. Ons wect tlat rlit sal uitloop op tlie I~'Cliil!;' van di" lein~k.,.relld<' sol -datu.

Die Q;:,l"wabr:~ndw:~{! wo•·rl deu1· hicr-di" dc>moluate hr>slmlclir?; \'fill .. lrii bc-loffcs" te mank. ',\rvtif'r ,!C'(\ hc-loftc•s" eli<' 0.13. :1:111 rlic solrla[C' c:e -maak hel word ni<' geooem nie. Tiier-dio soor! v~·nudelikc })J''O]l:tganda ken ons ook. Dis ~I 'n wapcn wat st.omp geword het in die h:lllde van die kapi

-hFstiese pNil.

Die Springboldcrdoen nl'~s rli<' Ar-hoiclsl:>er v:!ll die

o.n.

I'll is g<'l-:llglik

l•:tll'~ om hum h~· name <<:- 11oem. ""aut rlif' .. \ riJ€'irlslner it< clie wnrwn wn L tlil' O.H. Yi1· hon,self l'r~lN" om die kapHR-~ H'( P~f>P ·" '""";.I ic,r ·u f'JJ 'l'n rV'

he-s' a:'l>s•:oilirthcid \'I'' c:.>lk • ,·oJl,,-F(l to w<1;1rhorg .... T.uat die Snrinp-IJo]r!<'rioen maar nr:1:tL ''an eli{, O.J3. so . le;J be

-Joft,.s''. Dio (bg !tom ~"kcr e>t ~ewis

w:umccr dio lOrti~~C\keerclo soldnn~ ,,jr

hom 'n tuiste sal moet so<'k in Snid -Afrik:!. En dan snl ons sien of hy

d:~~rdie tttisto sal vind in die kraal ,-~n mnr. M. J. von cler Borg, T,.V., en sers.-maj.

:r.

I. :tcowitz en hul maats,

Of in die Arbeids!:ler ...-:-~n die Otisewa-brnndwag.

D.iE

A

.

K

.

G

.

Ortanis<:!:iehoot:<wart:cr dee: Oia

0 .13. mee dnt die Orga:oisasieteier, l\djunti·Kotmlt.·Genl. J. A. Smith, se gesondheid op clie oombHk nie n<! wens is nie en sy geneesherc ho:n Cll".'Diglik vcrbied het om ge-cluremJe die e.k. paar maande

cnigc rcis te cmiemccm, ot !Jycen -l{omsto toe te sp:eek. Aflc rec· lings reeds gctref vic· bye;:ml•omste

of rcisc wore! r!us gekn11se;:cc;-.

Chri~lelikc Bc:~ltawing.

5. Hoc heg dink u is a;c bande

wat die ·v.S.A., die Britse Ryl< en die Sovrjet-Unie aan mek;;ar hind?

A nLn·. : Die httnc!e wn~ hulle hi

no

is

nog id('o\ogi6 nor,: lll:tterialic·lic•s. nHtar i~ Jloocl•'<'dwon~w en vir clk"1'Jl 'n on· ,,·('nslik~· on on'[.:(Pmaklike JlOOd~aaklik­ lwid. I) is nik~ lll<'Cl' a" 'n ~e!P<'ntbcids­

"VtrNll' nie, wa:lrdenr elke,.n probeC'r om hom self t<' hcvoordecl. Hionl iL• sl\llH)\I't>l'king k:ttl niP van 1:>-'l~er dnur woes a~ clio omniddellike oorlogslot'· stand ''ere is uic.

6. Dink u dat 'n ekonomicsc de

-pressie en maatsk.1plike wantoe -stamle by die staking van vyand e-likhcde in Suid-Afrika onvermy·

de!ll: is?

A n(,w. : Ja, lwcliemal onvNm:ydelik. l)ic voorsnwak tlaarvan word reeds onden·ind. l)j,, g1'00islc ekonomicsl) onbn ic•l ina "at. ook F-\· g:<·Yolgc 01>

maatsi~•plikc gebied ~al l~nt geld "taa.n ons ,·oor (lie dC'ur.

7. Watter rol. dink u, sal Suid

-Afrika se parlement spC'el ged u-l·encle die pcriode onmiddellik na

die vredesluiting?

•\ntw.: Die ]o:ll'lllnH'Ili hot met vcr-loop \'<111 iyd :d mccr t•n mccr 'n ma

g-trlo~o f:\klor in die b~'stunr van clio dwuomir>'C lcwt• Yan dit' volk gowonl, en hoo haglil\t'i' ckouomirso io<?sLaud~'

1\0rd lto•' map;it·loset· t<;l] diu parlcmen!. word. \\'atllll'''l' '.:1 ,·olk in so 'n hag-like pu,i;.io o•1dank:; <''1 {en >.p~·L<! ,·an '11 varlrlllcn~ gedom1'cl word. wonl ~'Y

(Y,•n·olg op bl . ~- lwl. :3)

Die I(.G

.

n1

Oos--T:ra:nsvaa]

Ole Kcmmandant-generaa~ net i:1 die week. eindigc:lde Ol> 22 Januarle 'n intcnsicwe toer in die Gcnoraa!skap E6 (in Oos·Transvaal) gcmaak.

Y ergcsel dcur genl. S . • 1. Schcopt•rs on wngmnj . . J. 1~ .. 13iihrmnnu, hoL hy elf ,·crgadorings in 1•ier dae toegc

-sprC'ek. Oral was die gee-> uitsiekend. Dit. W!lS lll<'l'kwanrdig dnL die

Kom-mamlanlskappe am per sander ui tsou-dcring groci aanp;ctoon hol. Yeral op ErC',\'ton en , 'tand<!ri.on was sy 1-(ehoro

be~ondcr groot on gcesdrifLig. Verga· dering<; is ook gehou tc K loin-Vry-staa I, Ida! in, Piet RPl·icf, Ennclo, ShC'(IJ111lOOr, Ami' rsfoorL, 'Ya ldcer-stroom, Volksrnst en Pan rclekop. Op 8hropmoor i<> die Kommnndant,..gcne -rnal dour 'n kommando ,·n.u twinlig pNclcruiters iegomooL gega:.n. i\fct hil'rdie reek!; '"ergndering~ hot dr. Van R<>nsburg nlcer a'> 2,000 nrandwngt~

Cll antler Afrikaners tOCI-(C'Spt·cek.

Tn sy tocsprake hct die Komm an-d<lnl-gcnern:-rl vern! klem j!ele op clio vorbondcnhcicl en loi.sgemeensknp l us -sen die Af1·ilmners op clio plaLlol11nd en ·in tlic sl.nd. Die stn·d van die stcrlclike \frikaner teen ·J,aJ)italisme word ook in hcbng van die p]nt!<'land gevocr. wnnL die kinrl op die plaLf; e-l:lnd v:mdag is S? dikwel-; die ~>tcde

-1ike werk"r of wcrkstc!' v;m more. Die platLoland is dus ook gemooid meL die sl n·d ·in die stnd.

Yerder hor dr. \"1111 Rcnshnrg dallrop gewys hoe clio str,vd om hesiann dour die Ossew:tln·anc1wag op hcslis~cndo

wy.sc ge"""ll is. D:1arom is hy nou in

~tuaL om sy aandng: llan die arhoids -fronL le hf'»lce. l)io swnarlopun(; van di!' st rvd hot nou vorsknif na die O.B.-:\I:bciclc;la"r. Die Afr·ikan<>rwcr-kor se stryd Ji) \'OOr, en in die werker '"illll clio OsHC\\'abr:lndwag ~Y !crag. Dio worker moct nie n(lt sv vak-uuir> stork Plaak nie, maar h~· 1-,;oct ook 'n vor -dcro anker uitgooi. 'n nnker in sy voll<. IT y 11,:111 cliL dcnr rlie O.~Se\\'a·

hr;ondwag doen.

in ~ .... ~,1~~:1,_ t~ ~"-· C4!r~ ?~1'~ert lac:.~­ lc.'<ie dcmr led~> val:' die publiek nnrie r-skryf :u Excch:ior Meub!'l9 Beperk. Die jon~ste £irlan

-sler~ st<lte wee

r-sn;eel g!'oot v.'

in-. •e oor die dgeiope bockja:;.r e.n. 'u t3iwide.od

van

S% wor<i weer Yt!rkhat· op inbetrtalde kapitaaJ. .

U soek ua 'n sl!ksesvolie saak om u geld in te bele en hier is u kansi Bcsock ons organisasiekantore waar t: kan

verneem van die: groot omset en uitbreidinr.smoontlik.hede va::

ons se:we takwinkels en twee fabrieke of vra om L'lli~tinJ~; o:-, die vorm hiuroncier.:;t

Organisasiel::anto::-e:- · JolBoneobo.:.,.r;: Spoorbo.ndltasgebou, de Villiersstraat. !<aap:~tsd: Kamer 614, Groote Kerkgebou. P.lo::J:nfontci!l: St. Andrew:.;traat 123. P~r~ Eli7..:~.1)<>tll: K::.n:<::> 617, Colonial Mutuall!'ehou.

ExcELSIOR IEUBEIJs BPI

...

....

_

...

___

_

__

..

___

__

..

_

__

_________

_

,

~ Dio Sekreis.!"&~, c~eel::.-ior 1\'icohc!& ?::>r,b.ue. 8670, JOHANNESBURG.

1'WEE

G.

A

.

FICHARDT,

lBe

p

erk

l:?tU

][

MVEE

Ulc besto !Irma 1n

JOIIA.llo'NESUURO (Ltd A!rlltiUlOJIC Httcdclslnotltuut)

MASJINERIE, YSTERWARE,

PRODUKTEHANDELAARS oo> u PL UDlVEE, nnn to En:ns, stuur en nnder pIs: rodlll<to

Fooo 700 Opgcr!J; 1848

BLOEMF

O

NTEIN

O. l\1, ELOl~F en Rio, (Edms.) JlEl'J~RK,

Posbus 11811 MOltBliiARK, NEWTOWN

Die Beste

onder

die

Jongste

LEWENSGESKIEDENIS VAN

GEN

.

J

. B.

1\I.

HERTZOG, 0.

M. v.

d

. Heever

DIE SKENDER,

Johann

va1~

de1·

Post . . . .

WOLKE OOR

DIE

STAD,

Mynhardt Fotwie

.

.

FONTEIN'l'

JI

E

EK

SAL

NOOIT

,

D.

lJ!oste1·t

D

I

E

VER.LORE LAND,

A

Roodt

. . . .

NIE VIR

RYKDOJ\I,

T.

0.

Pienaar

.

. . . .

Al\IPIE DIE KIND,

J.

van

B1·ttgge1~

. . . .

VL.AJ.vi V.Al'l"

DIE

SUURVELD,

D

.

F. J1Ialhe1

·

be

BOER

SEUN

,

Mikro . .

. .

. . . .

.

. . . . .

. . .

.

'N

HUIS VERDEELD,

Ma1'ie Linde

.

. .

.

. .

01\T])ER BEVOORREGTE

1\fENSE,

Mm·ie

Li

nde

(Herdruk)

R

I

E:MLANDSE NOOIENTJIE,

S

.

Steyn

DIE

GROOT VRAAG,

T.

0. PienaaT

DIE

P

AD

VERDER,

Elise

1ll1dler

. . .

.

NUWE

GEBOOIE,

A. L

.

Co1wadie

. . . .

DE

L

LA

SE

VUURPI~OEF,

!J!.

Bo

y

ce

.

. .

.

PORSELEIN1'JIE,

Regina

Neser

..

. . .

.

DIE

'l'RIO.J

IF

V

.Al'l"

AFRIKAANS,

E.

0.

Piena

ar

DIE MEUL

DREUN EN

ANDER TONEELWERKE,

D. F.

Malhe1·be

VERSKUIFDE BAKENS,

Paula

.

. . .

.

.

.

. . .

KRANSKOP, DEEL I

-

O

U

P

A,

J.

van

B

1

·

·u

gg

en

1\IOLOISI

DIE

WYSE,

G.

F1·anz

. . . . . . .

.

.

.

AAN

JAl\TNIE,

Hobsons

.

. . . .

. .

. . .

.

.

.

.

.

.

DIE

REENBOOG IS

MY

lVIAN'l'EL,

J.

de

B

ee1

·

.

.

DRIE

ST

R

A.ATS.A.NGE

RS IN DIE KON

G

O

,

J. J.

G1·oeneweg

VUURPYLE,

F

.

Postma . . . . .

.

.

.

. .

DIE WITBANDE

K

O

M,

A.

Ensli

n . .

. . .

. . .

. . . .

JAGKONINGS,

J.

von

ltloltke . . . . . . . . . . . . . .

MAASDORP SE DRIE MUSKETIERS,

S.

Blak

emo1·e

WATERS WAT

VERBY

IS,

'J

.

J

.

B1·

·

its

..

EN EK IS N

O

G

HY,

J. van Melle

. .

. .

.

.

.

. . .

BLOMDOORNS,

A.

dtt

Biel . . .

. .

.

. . . . . .

DIE HELD IN

VAN

KLIPSPRUIT,

G.

S.

Nienaber

LIEFDESLOUTERING,

B.

Pienaar

. .

.

.

EN NOU TIOOR U,

W

.

A.

de Vill

ie

rs

.

. .

.

.

.

. .

.

.

LANG SKADUWEES,

Lormine

Botha . . . .

.

.

.

.

.

.

DIE ROEPSTEl\I VAN

LIB.A.!~ON,

Annette Mo

cke

S

WERWERSPORE,

D. H.

van

Zyl

.

. .

.

. . . .

DIE WEERWR.A..till:: VAN KARL V

O

SS

,

R. H

end1·iks

IZINY

ANGA,

J.

M.

F1·iedenthal . . . . . . . .

DIE

V

ER

BODE

RYK,

I. D.

d1t

Plessis ..

BEGEESTERING,

J.

vmt Melle

. .

. . . . . .

Bestel

di1·ek

va11-

:

AFRIKAANSE PEHS

-BOE

KHANDEL,

Spoorhondkasg

e

bou,

De ViHiersstraalt.

1

5,

J

O

HANNES

BURG.

Posvry

24

/-

8/-4

/

10

3

/9

3

/

9

9

/9

11

/4

7/6

7/-

8/-9

/

9

5

/10

5/10

9

/-

7/-5/10

11

/4

11

/4

6

/3

7

/6

5/9

6/6

6/

-

7/-7/6

7/-

8/-7/6

5

/

10

5/6

6

/

9

5/6

5/9

6

/4

6

/4

6

/4

6

/-5/10

5

/1

0

4

/7

5/4

Telefoon 33-6797. Bus 845.

Ond:::rsie;~n ons Adv2rteerdcrs en nocm Die O.B. wanncc;• u bcstel!inss plnas of inkope doen.

DIE O.B.,

WOENSDAG, 2

FEB. 1944.

~lffi

N

ugh~u\e

Besko

mtinn

g

oor die lParlement

Ons haal anu uit Die TIUI·ger van 21 Jun. l94tl: ,Wanneer die nuwc

Pnrlement more vir die cerste man!

byeenkom, sal daar mcer vrecmdelingo as gewoonlik ua 'n verkiesing die

gc-v:~l is, ann die vet•rigtings deelnecm.

Mcor as een-derde van die Volksraad

so Jedetal is nuwelingc.

,Die verkiesing so ocs bet, ook 'n

ongewon:~ getal nuwe lede opgolowor

w:~t. hulle voorgeneem het om gewcl-digo verandcrings in die lnndsbestuur

ieweeg te bring en meen dat bulle dit kan bewerkstellig.

,Sulko lcdo is daar veral nan die •·cgeringskant. ln die waan .dat liulle as Parlementslid die helc land en die h·CIO regering kan Oll1!1eCI'1 IIOtn hullC

,nou in f<aapst<~d aan. Hulle eicwaan sal wei gou vcrdwyn na 'n paar starnpo in die raadsaal en die ltoutwskamer." So skryf Die Burger, hooforga:m van

dio H.K.P. wa~ glo nan pnrlemenle en uie vyfjnarlikse kruisietrokkery.

Dis nogal opvallcnd dat die blad skryf daL ,sulke !cdc (d.i. die lede wnt glo dat htt!le iets dour middel van die par-lemont kan uiLri~) is daar \'Oral nan rcgeringskant". J.)is beslis 'n skewo pluimpie vir die opposisie-lcde!

.\:foot 'n mens dan nou aanncem dat die verkose ledo van die H.K.P

.-daar-die ,enigste parLy van die

Afrikaner-clem" wie se ledo nog in die parlemeut sit -ook tans meer geen illusics om· trout die parlcment koester nie? Dit. tog nio. Dan sou bul oortuigings oor die parlement darem te geweldig

ver-skil van hul woorde daaromtrent. Die H.N.P. necm clio Ossewabrandwag tog immers vreeslik kwalik omtlat laasge·

noomde beweor dat die parlement 'n uiiers ondoeltreffcnde en ongeskikte instrument is vir die bebartiging van die volk se belnnge.

Nee, • n mons moat soker maar a an·

ncem dat hi·llrdio die doodnugtore be· skouing is van 'n kce;·antman, wat al

sovceJ van die parlement gcsien het, dat hy nie ccrs mecr probcer om sy sinisma daaromtrent te verberg nie.

VRO

U

EVOLKSORG

-

AFD.

VAN

G

EBIED

E.

Die Vroucvolksorgafdeling van G('-bied E onder Ieiding \·au gen!c. K.

l\lalan en bygcstaan deur hfkomdto.

A. Roscher het bulle weer die

afge-lope j:1ar sees in die vorigo d:~arop tocgelo 0111 die mi ndcrgegoede

o

.

n.-moeders ()n -kinders se harte bly tc

maak tvdcns Kcrsfccs deur dtteliks

vanaf

12

tot 23 Desemher grocpe van

15 tot 20 in die Vrouc\·olksorgkantoor to ont\·ang en gcslccnkc in clio vorm van klcrasie en eet.w:lre nan bulle Le gee. Wat. vee! dnnrtoe bygedra bet

om so 'n sukses V:ll!l die onderneming te maak, was dat mecste van die Randse komma.ndantes vergeet het, om 'n sekere bevel uit. te voer en was ioe

'n straf opgele om van die matcriaal

wat op hnnde in clio V r oucvolksorg-kantoor is in kinderldcrr to verwerk -die strnf hct beso.nclor byval gc,·ind

M

ooi

So!

Die Doe-rojcug van l\Ialmesbury hct

dour m·iddol van 'n konscrt 'n bcdrag van £15 bcskikbaar gestel vir die

Noodhulpfonds.

met die govolg clat. 'n groot ,·oorra:J.d

klere op hande was. Na die gcskcn

-kies uitgcclcel was, was bulle op le n-kemye onthaal en dnarna 'n konsortjie gereiH wa:u- die outjies die geleontheid grgee was om aan hul verborge talent 'n bietjie uit.ing te gco.

Asst.-hfkomdtc. \VnsseCJaa.r vnn Oar-miston en komdLe. Venter van Al ber-ton het g('samenUik 'n funksie gcrei.il waar die afhanklikes Yan ge!nterMer-des in hul area onthnal was oo

kcrs-goskenkios ont~·ang het, SO·Ook komdte.

Itaat.h van Benoni, komdtc. Norgarb

van Johannesburg-l\layfair en komdte.

Van Vuurcn van Primrose. In gonl.

Puren so nfdeling, onder Ieiding Yan

asst.-hfkomdtc. Van Dyk, het elko geinterncorde sc gesin weer 'n

lcers-mandjie ontvMJg.

)Je,·. Becker van Rockcliffe-losies -huis het nan die nc:>qe gc\'angenes in

die Jobannesburg-tronk elk 'n

kers-oto gestuur.

GENL.

J.

A.

S

i.HIT

H BEANTWOORD TIEN

VRAE

(Yervolg van bls. 1. leo!. 3) sLryd vir uitrcdding a! meor 'n bu iLe-parlementore ~:tryd. Dan is dit die

volk wat moot optree en sal optrce langs wee wat Of die parlcment weer

sal dwing tot die posisie van 'n

wcrk-tuig van die volkswil, Of wat 'n audcl'

wcrktuig daa.rvoor sal verois. Aileen

rewolusionera optrede, nie noodsaaklik

bloedvergictend nie, maar deurslag-gewend het vollte tot biertoe van

on-hebbelike toestande bevry. As clio

Parlement die wcrktuig van die vollts -wil meet woos of wil weos, sal dit

vorteenwoordigend van die rcwolusio -ncro gees, tot so 'n mate moot wecs, clat clio volksgcsng in reenstclling met

grocpsbclango gehandhaaf kn.n word. 8. Meen u dat die Ossewabrand

-wag in Suid-Afrika die probleem

van volle indiensneming sal kan oplos, sells a/ in dle periode wat onmiddellik op die staking van vyandelikhede sal volg?

Antw.: Die O.D. bly die cnigste aan-gewese instrument om die volksgcsag te handhaaf, omdat by georganiseerd

is, en stcrker goorganiseerd sal word, op grondslag vaJl clio volltswil. Die

redo hiervoor is dat die O.B. as vol ks-bowoging mce:r omvangryk is as poli-tielto groepe, wat .na botsendo bolange

aileen kyk. Ek moot annnecm dat

uit die gaos \'an politiekc en ek ono-mieso toestando, wat gaan sleep agtcr

die oorlog, ingryping deur clio volk snl volg, en dat die volk dio stnat s:~l

oornc('m. Indicn dit gebeur-daar skyn gcen andcr uitweg nio-sal die

Volksbeweging die bewind moot ann-vaal·. En dan sal daarclie ckonomicsc

maatreels, wat die

o.n.

voorstel en

vasgelc is in sy beleid, toegcpas moet

word, wat 'n oplossing sal woes vir werkloosheid en daan•itspruitende

cl-lendc.

9. Wat beskou 11 is die vernaamste

onmiddellike taak en plig van die

0.8.?

Antw.: Die vennaumste en onmiddel -like taak van die O.B. is daardie eeu waarmeo hy nog altyd besig is, nl. die

samesnocring en inslcakeling van nllo volkskragto. Soos ok nl voorheen gese

hct: Dio O.B. moot. die volk so snnm

-snoer, so dissiplineer, so \'Oorborci dnt

die volk dnardeur enige gele()ntheid wat hom mag voordoen, of wat dour sy voorbereiding geskep mag word,

kan nan wend en gebruik; Of dat hy onigo middel wat clio toestand van die oomblik mag vereis tor hand kan neem

tot sy redding en vrymakLng. Dis duidolik dat ons inns 'n punt

bereik heL wo.t die herskepping van

die grondslac en instcllings, wat. die ckonomiesc en sosialo bcstaan bctrcf,

vcreis; <m wat daarop dui dat 'n ander

staatkuntligo en sosinle strukt.uur

nnn-gewese is. Suid-Afrikn, as staat, sal moot bestuur word volgcms 'n bclcid wat nasionaal en sosi:\al van nard is;

'n belcid wat hom sal nanpas by die morelc on goclsdicnstige beskouings van clio Aft-ik:mervolk; en wat aileen

sal streef na clio hoogste en m('cs uitr

gebreide mate van volksgeluk en -wc

l-,·aart, gecstclik sowel as stoflik.

Dit is die ecrsto en grootstc tank van

die O.B. ns volksbc"·cging.

10. In u hoedanigbcid as O

rgani-sasielcier van die O.B. wat dink

u oor die moontlikhede dat die

O.B. hierdie taak en plig van hom

suksesvol sal nakom?

Amtw.: Aile omstnndighede eu nile

toestaude wat 'n mcus jou voorstel wat noodwondig meet \·olg uit die hui-digo botsing en uitsbg van die oorlog (selfs al sou dit moontlik wees dat

Rusland C'll Amerika die oorwinning

mag behnal) dui ann tlttL die O.B.

juis '•'"~ groicr tank ('n daarby 'n beter

kans hot om met sukscs sv strvd dcur te VOCI'. • •

Die O.ll. bly die kragkorn, en is dit \'andag mccr as ooit tevore, van die

volk. Vor buite sy organisatorieso

grense strrk rPeds S'\" irleolo~if"~c in -,·lo.->dsl•'•' , ..

DIE O.B.,

WOENSDAG, 2

FEB.

1944.

VRYHEIDSDAG

In die Ie,ve van elke volk is dnar oomblikke wat weens die uit-staande uitnemendheid op daa.rdie bC!sondero tydstip geopenbaar, bly voor

t-leef in die volk se heugenis tot in onberekenbare lengte van dae. Rond-om dio gebeurtenis, \vat op so 'n oomblik plansgovind het, hul die trots van geslagto later 'n glans, wat die geskiodenis van so 'n volk skitterend vorlig. So 'n ligbalten in die geskiedenis van die Yolk van Suid-Afrika is die

onvergeetliko oorwinning wat 'n handjievol Boere bo-op die kruin van

Ama--juba oor die magtigo Britse Ryk behaal bet.

As Afrikaners in Suid-Afrika die herinnering aan 27 Februario 1881 o,a.n die vergetelheid prysgee, sal dit dio teken wees dat die .AfrikaneJ·volk opgehou het om to bostaan in hicrdie land van Piet Joubert en sy dapper helde. Wanneer moeders ophou -om aa.n dio kindcrtjies, rondom hul lmioo vergader, die cenvoudige vorhaal van hierdie roemryke slag te vertel, dan sal dit die teltcn wees dat die vryheidsYuur in die harte van die Afrikane r-clem geblus is.

?lfaar die Afrikanervolk het nog lank nie opgehou om to bestaan nie - inteendeel, hy staan vandag op die drumpel van 'n selfstandige eic-bestnan. En die vryheidsvuur in die harte van die .Hdkanerdom is nog lank nie geblus nic -inteendeel, op 26 Februn.rio 1944 sal hierqie vuur wccrecns hoog opskiet wanneer duisende Afrikaners elkcen sy stukkio hout, sinnebeeldig van sy eie vryheidsdrang, op die landswye simbolieso vryhcids-YUre sal werp.

Die Ossewabrnndwag, die volksbewoging van die Afrilmnerdom, sal

sy lode elko jaar op 2i Februarie saamtl·ek, en hy sal nanhou om sy Jedo

elke janr op 27 Februarie sanm te trek, totdat die Af1:i~ancrvolk weer vry is in Suid-Afrika; totdat ons eie vlag in ons cic lug kan wapper oo1·

'n

onafl1nnklike volk I

. Laat wees wat wees wil, maar !nat op 26 Februarie die windjie die

- "'stoffies opwaai agter 'n vasberadc Afriltnnervolk wat in sy duisenUtalle opruk om Vryhcidsdag in ere to hou.

Offisiere van die

Boerejeug

Trek

Laer or.; Amajuba

Tussen die Ge en die 15o Januarie het dis Boerejeug van die Ossewa· brandwag •n puik laer getrek op Amajuba. Die laer Is bygewoon deur Jeug· offisiere ult die Vrystaat, Natal, Suid· en Noord·Transvaal, wat as die ver-teenwoordigers van hulle onderskeie afdelings opgetree hOt. Gent. Dirk van Rooy, die Ieier van die Boerejeug, was porsoonlik in bevel van di·o kamp. r.'Jot die Ossewa Kantp·too

Dit was 'n opgernimde en geesdri

f-tigo groop offisiere, wat op die

stasie-tjie, ongoyeer vier my! van die tor-rein verwyder, van die trein nfgestap hot. Hulle bagasie, die velkombcrso daarby, die tonto, seile, pikko, grawe, kcte)tjies, en al daardio dingetjies wat 'n Afrikaner nodig bet as hy ga.an laertrek, is alles op ossewaens gelaai,

en so hot bierdie seuns op tradisionele wyse die tog na Amajuba begin. Met

./die rooi spanne Afrikanerosse v66r die

.... wnens en die seuns in gedissiplincerde

gelid agterna, het die Iaer op Amajuba anngekom. Dio leier het dadclik die

laer uitgeplan, met die rustigo kalmte

ya,n 'n man wat sy planno lank vante-vore al beraam het, on binne weinigo oomblikke kon die kommissariaat die nodigo vcrskaf om die inwendigo mens te verstork.

Amajuba-die Hellgdcm van die von( ·

In sy welkomswoord het gcnl. Van Rooy verklaar dat die jeug- die

seuns en die dogters Yan ons volk -die tnak aanvaar het om Amajuba op te bou ·on in stand tc hou vir die volk. Dio jeug is trots op die vooneg om

hierdie nasionale erfenis van die volk

in veilige bewaring te hou. En danr -om ltom die jeug, ·jaarlilts, by wyse van sulke laertrekkings. op Amajuba

byeen, en wy hulle die nrboid van hut ledemate, en stort hulle die sweet Yttll hul ligJ!;ame, om hierdie heiligdom van die volk te verfraai en om die bodem waarop hul o.rbei steeds licwer to lcry.

Arbeidsdlens

Arbcidsdicns was die vernaamste be-drywigheid van die oflisiere in die kamp: En bulle hell met ywer en gees-drif gewerk. Die home wat met 'n vorige laertrek geplant was, is hierdie keer skoongcmnak, Josgemaalc en

ge-skoffcl. Nuwo home is weer aan

ge-plant. Baie is gedoen nan erosie -bestt·yding. Diep spoelslotc is toege-·

gooi met bossies en klippe, .on dwar

s-walle is langs die hange aangela om toekomstige. erosie to verhoed. Ren d-om die opgaardam en die swemdam is die grasperke verfraai. Owerigens

is dele VI\.D die feesterrein wat nog

ongelyk was gelyk gcmaak. By al hier-dle werk hat die seuns weer kans ge· i1ad om nog meer van die verwaarloos• de grafte van die Engelse sotdat.!l wat op hlerdio bvrgkruln gesnouwel hOt, te herstet.

voorligting

Dnar is ook gesorg dat die oflisierc voorgelig word oor allerlei onderwerpe. Die jeug van vando.g moet die nodige kennis opdoon om die goeie burgers

DIE

ST

Rl

'D

IN

NATAL

Dio Ahilmners van Natal bet hul woord met die daad gestand

gedocn. - Nio aileen glo bulle dat

dit die geboortereg van die Afl'i -kannse kind is om onder1·ig in sy moedcr~al te ontvang uie, maat• hulle het hulleself bercid getoon om hul geloof met die daad te onderskraag. Die volmondige on -derstcuning van nile Afrikaners gaan uit na hierdie volltsgenoto wat so moedig stry vir hul regte. Ous roep bulle too: stork to. 'n Volk -wat stl'y vir sy regte sal nooit ondergaan nie. Die soete oorwi.nning sal syne woes.

van more to wees. Lesings is gehou deur die volgende oflisiere : Gebie ds-Ieiel· Tos Pienaar, Gebiedsleicr prof. Van der \Vcsthuyzen, H'oofgenl. Henri Slegtkamp, die held van Spioenkop, die Jcugleior, genl. Phil. Botma, Joug-hfkomdt. M. M. Smith, waarn. Jcug-hfkomdt. Frans Henning en Je ug-kmdt. Knlie Belncns. ·

Vir ontspanning het die seuns' berg geldim, geswem en staptoertjies on der-ncom. Sanns om die kampvure is hartelik gesing en kon die seuns hul!e ook verlustig in rolprente met 'n op· voedkundige strekking wat spcsiaal viJ· bierdio doel vertoon is.

Daar hOt

•n

bale aangenama noes in die raer geheers. 'n Gesolllge gees van kameraderie. •n Kenmerlt van die !(amp was ook dio st•·onge dissiplinB wat gehandhaaf is en die natuurlil(e wyse waarop die seuns reagee1· het. Fior en regop is die seuns huis•too, met srale.nde gesigte, en bllsiot met

nuw2

meed en geesdrif vir die tookOms· stryd.

Dlo Eilando- ceres

Op 26 Januado tqt die 9e F'ebrua.rh sal die Boerejeug 'n laer trek, vir die

offisiero van Wes-Kaapland, onder di!! groot en skaduryke eil(ebome, langs tlio riYier, op die plans Die Eilande, nie

vor van Ceres-dorp af nie, van Jeug·

komdt. Pietie Cillie. Plankfontein - Cradock

Insgelyks op 15 Febmatie tot 29 Februarie sal 'n laer getrok word vir die offisiere van Oos-Knapland, op die

bergplnas, PlankfontoiD, naby Ora-dock, ·van mnr. lVIiohau, egge,noot van die boof-vroue-offisier Yan dnardie g o-hied.

Alle jeug-eenhede in hierdie twee ge -biede moet verteenwoordigers na die

laertrekkings 11tuur.

DRIE

I

Vryheidsverklaring

en Gelofte vir 27 Februarie

Onderstaande is die vryhCidsvetklaring en getofte, soos deur die Groot· raad opgestel, wat op Vl'YhOidsdag op aile sametrokkings voorgcl~ss moet word. Vir die prog1·am

wat

op Vryhoidsdag gevols moet word, ·sien Die O.B. van 19 Jan. 1944.

Oomblikke van groot govaar en groot onsekerheid oor die toekoms hot meor-male in ons volksgaskiedenis voorge-kom. So was dit die nand voor Bloed -rivier so slag en so was dit in die oggendskemeriug voor Amnjuba. So is dit ook vnndag, in -die begin van

1944.

Soos ons vado1·e dcstyds in vertroue

op God, vol moed en offervaardigheid,

die stryd aangebind hot, desnoods tot m die dood toe, so wil ook ons sender yrces of blaam ons plig doen. Ons ken

net eon o.ardse trou en net eon

liefde-Die Ropubliek van Suid·Afrika. As ons die stryd gowonno gee, is die Vryheidsvlam van Amajuba geblus. En as die regbank van die geskiedonis, wat hoiir stann as die regbanke van die Empire, eendng Vl'a wnarom dio Vryheidsvlnm geblus is, sal dit daar-die vraag aan ons geslag stel. Aan die

ossev1abrandwag · sal ,!faai'dio vraag deur die gesldedenis gestel word, want die Ossewabrandwag Is die fakketdraer van die Republiek,

Ons gaan so optree dnt ons daardie vraag ,·oor die regbnnk van die geski e-denis kan antwoord sender vrees of blaam.

Man en vrou en kind gaan ons die

Repub!iek dicn, in ons huise, in ons samekomsto, in ons werk, in ons vry -hedo en in ons gevangenisse.

Ons hot in die Ossewa.brandwng die

oed gcswcer dat ons ons mcde -Afdka-ner nie in die steek sal laat nie on hom

nie ahn die vyand sal uitlewer nie. Bn

daardie eed gaan ons waarngtiglik hou. EEN VIR ALMAL, ALl\1AL VIR' ELKEEN. Ons erken nio net breeder-simp maat• ook hoederskap, en ons stry uit·liefde, nie uit haat uie.

Dieselfdo God wat in 1838 en 1881 die Vryhcidsideaal laat seovier hot, sal ook met ganado neersien op ons van 1944, wat die stryd van ons vado1·s wil voortsit.

Danrom doen ons nou, gesanHmtlik . en afsonderlik, dio plegtigo gelofto dat ons die stryd vir die ouafhan!dike Republiek nie sal staak nie en nie in die steek sal !nat nie.

Waar ons vndore dit met wapen gc-weld gedien he!>, sal ons dit dien met

toewyding en desnoods met lyding, na

ons beste vermoo.

Ons sal stork wees on vol mood, want die Here onse God is met ons, oral wnar ons gaan.

Die vlam brand nou dwarsdeur die

lnnd en· ous is met ons b110ers en su

s-Lers elders in een groot band snamge

-snoer. Amajubn is dio simbool \•an ons V ryheid; .Amajuba-borg staan op ons wapen. Amajuba-vlam bly Vry-heidsvlaml

(Ons wil graas die aandas van offi· siere daarby bepaal dat die voorge· skrewe stuk

wat in

die plek van .die Amajuba·kantate vQorgedra mag word, in die volgendo uitgawo van Die

o.s.

sal versl\yn.)

Nog 'n

SUKSESVOLLE

]aar

•

•

e

_•

0

•

•

Die Maatsl

w

pp

y

·

vm·klaar

vii'

die

bo

eh

j

aar Julie 194.-2

tot

Ju1tie

194-3.

8%

Diwidend

lJaarby :c:on:l

me

er

as

£2,

000

mwerd

e

d

dc

·

w

m

s

tw

di

e v

ol-·

gencle b

oe

hjaar oorg

e

d

r

a

.

Di

e

ce1

·s

le lf

opersbond-aamle

e

lhouers h

e

t

sel].

e

r

·t

1941

r

e

ed

s 32

pers

e

nt

diwiderzd o

p

hu

l

be

le

g

d

.

e gelcl

ont

v

ang.

D

ie

KOPERSBOND

Beperk

IP'oshus

8363

JOHANN

E

SBU

R

G

VIER

DIE O.B., WOEN.SDAG, 2 Il'EB. 1944.

Die Gekke-Paradys

Graag vestig ons die aandag van ons lesers op die antwoorde wat genl. ·J. A.

Smith verstrek het op die tien vrae wat oos vertcenwoordiger ao.n hom · ge-stel het. Ons is oortuig d~_tarvan dat enige persoon wat daardie antwoorde met insig lees rylte stof tot nadenking daarin sal vind. Effe in die besonder wil ons oor een ·vn.n die vrae eu die

antwoord dnarop uitwei.

Die A.K.G. spreek dit as sy In<ming

uit dat 'n ekonomiese depressie en man.tskapHke wo.ntoesto.nde by die

staking vnn vynndelikhede in S uid-Afrika onvermydelik is. Heel tereg ook. Dit is die erfenis wat hierdie ko.pitalistiese oorlog aan die volk sal nalnat. Dnarvoor moet die volk hom ldaarmaak. Baie pertinent wys die

A.K.G. dnarop dat ons. volk vandag reeds al die voorsmaak daarvan onde r-vind.

Die huidige bewind met sy dolle en spandabele oorlogsbeleid stuur op na

-oorlogse ellende af. Dit staan soos '.n paal bo water. Die Ossewabrandwag

- en dit is al dikwels deur die leiers

verklaar - rig sy hole beleid en sy organiso.sie op die. vroegtydige verwy-dering van daardie na-oorlogse gaos.

Dit is een van die spesifieke en onon

t-kombare pligte van die Osse wabrJI.Ild-wag. In daardie oomblik van gaos sal die voile nie gaan twis oor waar en

by wie om hulp te sock nie. Nee, die volk sal eenvoudig gretig en tltilswyend wag op redding, uit wa.tter oord ook al. En dit is dan wanneer die Osso wa.--bra.ndwag, magtig en kerngesond, sy roeping sal moet vervul.

Terwyl tien-duisende Afrikaners vandag in die Ossowabrandwag tot 'n lotsgemeenskap saamgesluit is,· en as 'n gcdissipliheerde eenheid gero cd-staan en wag op die bevel om daardie

daad te verrig wat soos dooder sal slaan, is daar tog nog to vee! Afrika-ners wat in 'n gekke-paradys verkeer. Daar is te veel Afrikaners wat blind is vir die gevaa.r wat ons volk bedreig.

Dis net asof bulle die goedkoop en onegte glans van die huidige bedrieg-like oorlogsvoorspoed >ir die egte arti-kel aa.nsien. Dis met asof bulle nie die ems van die tye waarin one leef besef

nio. Dis not asof bulle nie die onver-mydelikheid van die O.B. se ontstaan en koms kan snap nie, en ook nie die onvervreembaarheid van sy taak- en pligsvervulling kan besef nie. In die meeste gevalle is hie.rdie mense die slagoffers van wanbegrippe wat opset-lik gepropageer word.

Die krag en die mag van die Osse-wabrandwag le i,n die vasberade wil van die duisendo Afrikaners wa.t reeds besluit hot om mokaar so wagters to wees. Dit is die Volksbeweging se groot reddingspotensiaal. Maar ont-hou daar is 'n hale volk wat gered moet word. Daarom verwag die Volks-beweging dat &Ike Afrikaner wakker

sal loop en sy plig sal nakom teenoor s~ gesin en sy volk. STELLENBOSCH·VRIENDSKAPS· KAMER Ope: Woensdae 10-12 v.m.; Vry -dae 10- 12 v.m. en 3.30-5.30 n.m.; Saterdae 1~12 v .m.

Kom drink 'n koppie tee en leer mekaar ken.

Advorteerders Handhaaf Uself dour In Die

O.a.

te AdV8rt<!!Cf.

~

DIE

O.B.,

WOENSDAG,

2

FEB.

1944.

Dankbaarheid en

Agter~og

onder

Bondgenote

Onder diO Geallloerdes Is daar seker geen moondheid wat gedurende

die huldige oorlog so vesl aan publisiteit gowen hot as Rusland nie, waar

die kommunistiese Sowjet nog voor weinige jare in die kapitalistiese pers van die w@reld

of

'doodgeswyg

of

verdoemend veroordeel is, daar hOt Mos-kou skiOJik die redder gewo'rd van die mensdom .en van alios wat Odel is.

Amerikn.anse en Britse staat.~manne

onderneom lang, gevn.arliko eu var moeiendo reis om Stalin te on

t-moet. KapitnHst~, hoe geestelikes

en salon-kommuniste wat reeds

la.ng die baie en deeglike s uiwo-ringsprosesse ''an 1\foskou nie sou oorleef het nie, as hul Sowjet-burgers

was, het niks as die hoogste bewonde -ring vir die Bolsjewisto n-ie. Him·die

komedie herinner aan 'n spotprent wnt

jare gelede in ,Punch" vorskyn het: 'n half-ontkleede dame staan op 'n stoel in die middel van haar slaap-kamer. Op die vloer is te sien 'n klein muisie en buitekant voor d·ie venster 'n inloerende inbreker. Die reaksie van die dame was: ,Gode sy dank dat daar nou eindelik iemand gekom bet om die muis dood te maak."

Hierdie Angel-Snksiese dankbaa r-hc•icl en bewondering is verklaarbaa.r en Moskou VO\dien ook elke ons daar

-va.n. Ongelukkig voldoen dit alles geensins aan die eise van oorlogs -.realiteite nie. Die realis Stalin wil meer as dankbaarheid en bewondering he; by wil reeds lank al 'n tweede

front he en hy stel sy eise regu-it so n-dar om doelties daarom te dmai. En Washington en IJonden sal aan !tie r-die eise moet voldoen, onverskillig wat

die gevolge daarvan ook al vir bulle-self en vir die wereld mag wees.

Russiose Agterdog

Die realtsies in l\losk<>u op die la ng-durige afwesigheid van 'n tweede front spreek 'n baie duidelike taal. Die Rus-se vrees dat bulle vir bulle bondgenote die kastn.iings u·it die vuur moet haal. Dit is beeldspra.ak wat Molotov, die Russiese minister van buitelandse

sake, reeds in 1939 teenoor die Britte gebruik het. Moskou vermoed dat niks vir Washington en Louden beter sal pas as 'n Duitsland en 'n ltusland wat mekaar doodgebloei het nie. Die oor-logspoging van die Angel-Saksers tot op datum gee grond vir hierdie vrees en ook Teheran hot die agterdog nie verwyder nie.

Brits·Amorikaanso Agtcrdog

Maar ook Washington en London

vertrou bulle Russiese bondgenoto nie

een honderd persent nie. Die Russiese a.ansprake op Oos-Pole, die Baltiese state en dele va.n Finland en Roemonie mag nou wel nie Angel-Saksiese be-lange so diep rank soos die Duitse aansprake op Danzig en die Poolso Korridor in 1939 nie. 'n Seevierende

imperialistiese Rusland- wat die soge~ naamde Britse idee van masgewewig versteur, kan egter nog ander aa.n·

sprake maak soos b.v. in die rigting van Indio en vera} op die uitet·s bO:. langrike en waardevolle omgewing van die Persiese Golf.

Hierdie en. ander belange-botsings

onder die Geallieerdes, dit sy van ·ide o-logiese, ekonomiese of magspolitieke

aard, mag op die oomblik, in die ge-drang van die oorlog, op die agter·

grand verdring word. Daar word in Washington en London egter in die oorlog self gevaartekens gesien. Daar word gevrees dat Duitsland en Rue-land miskien 'n afsonderlike vrede mag sluit of dat Ruslo.nd op 'n gegewe moment sy offensief lmn staak, sy leers op 'n bepaalde linie kan ingi'aaf

en dit vir die Duitse strydmagte vry laat om bulle aandag aan die

Angel-Saksiese invallers in die W este te

Min of Meer

Belangrik-Dis Nozt Kapitalisme

Na een-en-'n-half jaar van die

groot-ste oorlog in die wereldgeskiedenis, 1!10. meer as 'n halfjaar van die ,Battle

of Britain" met die hele Engeland in 'n stryd om lewe en dood, was daar volgens amptelike syfers nog by die miljoen werkloses in Engeland, die wat

nie kan werk nie ( ,unemployables") uitgeslote.

.

..

So

Lyk

N

asionaal-Sosi

q

lisme

Volgens 'n uitgawo van Desember 1940 van die United States News, bet die Duitse wapennywerheid ·sy pro-duksie met 300% vermeerder van 1933 tot 1938.

Benewens dit egter was daar ook

-volgens dieselfde bron - gedurende genoemde tydperk, 'n produksiev er-meerdering van 33 1-3% aan kos, klere en die voorrade wat voorsien in basiese lewensbehoeftes en is derhalwe die le-wensst.amdaard van die volk verhoog.

.. * ..

Hi~rdje

Duitse

,Barbare" •••

In die Amerikaanso maandblad Cos-mopolitan van. Desember 1943 gee dr.

Jerome Davis, Kanadese Direktour

van die Woreld Hulp-komitee vir

Oor-logsgevangones, gesaghebbonde inlig-ting aangaa.nde die behandeling van Geallieerde gevangenes in Duitse han-de. Die vorslag is gesertifiseer dour die Departement van Oorlog vam die V.S.A. en deurgelaat deur die Oorlog-sensor van Washington em Louden.

Dt·. Davis se dat hy as 'n lt<lrs ge-skenk aah die familielede van V.S

.A.-gevangenes die verS'ekering aanbied dat ,in teonstelling met die heersende indruk, die Geallicerde krygsge vange.-n.es in Duitsland in die algemeen goed en redelik behandel word", en verder:

,My verslag aan die verwante va.n Geallieerde krygsgevangenes in Dui ts-land is verbasend, maar dis heeltemal juis en dceglik gestaaf deur

dokumen-ter<3 bewyse".

In die Duitse kampe is gereelde

uni-versiteit,slntrsusse in i w·ce-en-twintig

~ale-meet· as waL i.n 1 lanard gedo-

I

.

seer word - in regsgeleerdheid, eko-nomie, matesis, engineurswese, fisio-logie, snelskrif en baie ander vakke.

Sport word beoefen, godsdiensoefenin-ge gereeld gehou, nuusblaaie uitgegee,

blom- en groentetuia1e gekweok, ama -teur-teatergroepe georganiseer.

Selfs die opgehemelde Engelse gent. Montgomery moes toegee dat die Duit-sers 'n ,correct and soldierly attitude" daat-op nahou in hul optrede. Dr.

Davis deel tewens mee dat die krygs -gevangenes met behulp van al die ge-skemke ontvang deur internasionale organisasies soos die Rooi Kruis e.a.. beter voorsien is as die Duitse burger

-like bevolking.

Kenmerkendste van alles is die apar-te kampe vir blinde krygsgevangenes ingerig te Raina, waar alle blinde slag<1ffers van die oorlog byeengobring word onder die l!org van 'n deskundige op hierdie gebied. Hulle word selfs bedien deur 'n volledige Braille-pers

-toerusting.

*

•

•

Waarheen, V.S.A.?

Die gerugte dat die belange van die

V.S.A. in Suid-Afrika besonder groot is - so groot dat hy reeds beweer word 'n vee! groter organisasie in bier-die land daarop na te hou as Groot Brittanjo- word daagliks meer be-waarheid. Konsulere en ander

diplo-matieke beamptes in 'n hele aantar stede, 'n groot administratiewe staf verbonde aan die ,Lease Lend"-ske-ma, word' onder meer ook aangevul dem· 'n ,Amerikaanse Kantoor van Oorlogsinligting" te Johannesburg.

Hieruit word bywyso van nuusbriewe gereeldo inligti.ng aan die publiek

ver-akaf. In die uitgawe van 22 Januario room hulle o.a. daarop dat , vlieg-tuie wat deur bruikleen na Rusland gestuur is, hot die Rooi Leers meer-derwaardigheid in die lug besorg". Dieselfde uitgawe kondig ook nan do.t die tydskrif Victory in die V.S.A. uit- • gegee, ta.ns in Engels en in Afrikaans

te koop sal wees by alle takke van die Sentrale Nuusngentskap. Agter groot

belangstelllng sit' gewoonlik groot be·

lange,

On~ n '!! elm: n.:>t. t~>rw\'l ons wondl'r ,. W:u\l·hecn, V.S.,\.? ·

skenk. Die Russe mag oordeel dnt dit

in hulle belang is dat ook die Angel

-Saksers witter gebloei word en meer van die taste van die oorlog sal dra wat so lang hoofsaaklik op Rusland gedruk het.

In tydsltrifte soos die Engolse ,

Re-view of World Affairs" en die Ameri -knanse , Time" word op hierdie ge-vaar herhaaldelik gewys. Die ontsag-like verliese van die Russe word b

e-ldemtoon en dnar word op gewys dat

die Bolsjewiste veral tweo dinge haat, nl. die Duitsers en die oorlog en dat

oorlogsmoegheid en hnat vir die ocr-log maklik groter ltan word as die hnat vir die Duitsers. Hierdie

Angel-Saksiese agterdog is wesentlik. Of

die g•·onde daarvoor ook wesentlik is,

sal die toekoms moet bewys.

IS U AL LID VAN

DIE LEE

S

-LAER?

•

'n Novelle-Rykdom uit die pen van ons beste skrywers, waardeur die gees van durf en daad tot oorwinning worstel, word u aangebied teen slegs

15/- vir 12 boekiea.

•

Stuur dadelik u naam en adres tesame

met

inteke~geld

aan: • PUBLICITI! HANDELSREKLAME-DIENS (Edms.) BPK., Posbua 4892, JOHANNESBURG.

BYEENJ(OMS!!

·

'N GESELLIGE BYEENKOMS \VOBD GEHOtJ

DEUR DIE ltUILSRIVIER !IlANNE- EN.

VROUEitOllllllANDO'S op

Sate1·dag,

12

Feb.

1944

Vrugte en ander lekkernye llq,l te koop aan• gebiM word.

ALMAL WELltOlll I

Die vergaderlng sal toegespreek word de\lr,.

GENLE. MEV. DR. DU TOIT.

Opbrengq ten bate van NOODHULPFONDS.

W

.

V 0 I G T

(Eiens.)

Ppk

.

Fa.brikante van

Ke

l

der-

eu

Besproeiings-masjinerie.

Bus 10,

HUGENOOT,

K.P.

Boerejeug!

V ergadering in die HOFMEYRSAAL, KAAPSTAD ~i

op

V

RYDAG,

11

Feb.

1944

om

7.30 nm.

Boereseuns, Boeredogters,

Boerekleingoed,

~- ""t .. ·.~

Ouers e.n Belangstellendes I

Ons

J

eugleier

Genl.

DIRK VAN

ROOY

sal

die

vergadering toespreek!

(Moilnie wag

op

'n

bev$1 nle- KOMI)

ONDERSTEUN U BLAD DEUR

U AOVERTEEROEPS TIE

O~OERSTEUN

~E

O.B., WOENSDAG,

_

?

_

_

~~_!3.

1944.

_ _

0.

B.-

Bystandsdiens

Hoofkomdt. Barry Grobler,

waarne-mende sckretaris van die ·

O.B.-Bystand-diens, Spoorbondkasgebou, Kamer 305,

Posbus

5754,

Johannesburg, skryf as

rolg aan ons :

-. Die O.B.-Bystanddiens is deur die

K.G. op sy vorige verjaarsdag in die Iewe geroep met die oog op

werkver-skaffing aan losgelate geinterneerdes .

en politieke gevangenes. Hierdie

werkverskafling geskied of deur ge-skikte betrekkings vir die genoemde

persone te vind Of deur die finansiiking

op klein skaal van ondernemings wat selfstandig deur sommige van bulle

aa.ngepak . word. .

'l'ot op datum is werk reeds aan

ongeveer 25 Josgelate kamerade

ver-skaf en is 12 persona tot tn totale

bedrag van £648 lOs. gehelp om hul

eie besigbede op te bou. Hierdie gelde is deur die Bystanddiens self ingesa-mel.

.Aangesien die stl·oom van volksge-note, wat in die Empire se kampe en tronke opgesluit was en tans geleide-lik losgelaa.t word, steeds groter word, doen die Bystandkomitee hiermee 'n

--drmgende beroep op alle -goedgesinde

werkgewers, 'vaarby veral platteland" se boere ingesluit is, om by ons By-standdiex;.s aansoek vir geskikto

werk-kragte te doen. Dit gaan bier om

uitstaande, bekwame, getroue, en vol-hardende jong Afrikaners, die beste wat ons volk in die huilige geslag

ge-lewer bet. Hulle is nie gewone werk

-loses niel

Stuur volle besonderhede in verband

met die werkkrag wa.t u verla-ng en

die aard van die werk wa.t u aanbied aan ondergetekende. Stel die werks-voorwaardes asseblief so ruim moont-lik in die gees van ons leuse : een vir almal, almal vir elkeen.

Ook spesiale geldelike bydraes vir ons Bystanddiens sal steeds hoog waa.r-deer word.

Dr. D. F. DU TOIT.

_

t

Met die betreurde heengaan van dr.

D. F. du •roit, Pl'Ofessor vir Fisiese

-r Chemie aan die Universiteit.van

Stel-lenbosch, bet die O.B. 'n troue brand-wag verloor. Van die begin af bet hy hom beelbartig by die l:Sewegi.ng aan-gesluit, hom ingeleef in die idees waar-voor dit staan, en alles in sy vermoe gedoen om dit te ondersteun en te dien. Trouens, sy bele lowe was 'n

kragtige voo1·beeld va-n toewyding aan

di&ns vh· land en volk. ;:)elis toe sy kragte reeds aan afneem was as ge-volg van siekte, bet by nog die

lJni-versiteit en ander openbare liggame

met voorbeeldige ywer gedien. Verkwikkend op sy laaste siekbed was vir hom die besoek van die

Komdt.-Genl. en ~ebiedshoofgenl. dr. V~n ~yi.

Met mev. Du 'l'oit en die seuns ,\-ens

Die O . .B. biermee innige deelneming

te betuig.

VER}AARDAGKETTING

3 Feb.: Wilhelmina Rohrbeck, Pie-·

tersburg.

4 Feb.: Estelle :Moolman, Cradock;

Robert YoUlllg, Houtbaai; Joan Sny-ders, Parow; Marie SnySny-ders, Parow; Johannes P. Louw, Daljosa.phat; Alice van Zyl, Good wood; Maria. titeenkamp, W ilgenhoutsdrift.

5 Feb. : Loretta. Botha, George ;

Su-sanna. van Deventer, Pea.rston; S. W.

van der Merw.e, Malmesbury.

6 Feb.: Ba.rtolomeus Jo1·daan, .Paarl;

Magdalena Ross, Kirkwood; .A.nna Ross, Kirkwood; Rina de Kock, Pie-ters burg; Petronella Vermeulen, So-merset-Uos ; Magritha Korff, Dendron.

7 Feb,: Antonie Johannes Erasmus,

Merweville; Willem Roedolf Bekker, Beaufort-Wes; Adam Swanepoel,

'J.'ier-. vlei; Gillie Coetze.e, Bosbokrand.

8 Feb,: Martie Nieuwoudt,

Stellen-bosch; Ena Laubscher, Paarl; Bettie Botha., Somerset-Oos ; Bul\lles van der

Mescht,_ Port Elizabeth.

9 Feb. : Doreen Geldenhuys, Parow;

Helena S. le (!range, Beaufort~Wcs;

Margaretta Reese; Worcester.

Geld is die Dienaar van die Volk

en Nie

Sy

Baas nie

ALGEMENE HANDELAAR

en

PRODUKTE KOPER

S.

J.

K R Y N AU W

VU' .

D.L.

2/44~

Kruideniersware teen die billikste

_{pryse .}

, • • • In die sosiate staat is die 'kernvraag nie of die tinansiele

mark hoog is nie, maar wei of die oes goe.d was, omdat die volk genoog kos

moet he; ook nie of die diwidende van die of daa-rdie myn hoog is nie, maar wei of die mynteringsyters laag is, en dis mynwerkers ordontlik behandel

word, sodat die komende ·geslagte gesond kan wees. Geld is van belang

bloat as dienaar van die Volk; as hy wil baasspeel, word hy op sy plek

ge-Bestellings word opgeneem en

on-middellik by u huis afgelewer.

B/v. G4BCIA en NUWEST.Ra.AT

Foon 68 Baa oM

BEAUFORT-WES.

slt." .

Aldus het ons Kommandant-generaal onlangs die sosialistiese .strewe van die

Ossewabrandwag beklemtoon. .

Geld is bloot 'n middel tot .,n doe!

en nie 'n doel op sigself nie. Sodra

geld die doel self word, hou dit op om

di&naar te wees en word dit baas.

Hierdie wa.arheid geld vir die volk net soseer as vir die ind·iwidu. Die gierig-aard word deur sy eie selfsug verteer; die volk word 'n maldike prooi vir

jak-kalse en wolwe. Die produl<sie van 'n

volk moet die bevrediging van

behoef-tes ten doel be en nie die verklaring

van diwidende nie. Diwidende (geld) is slegs 'n middel om produksie of die lewering van dienste nan te moedig

omda-t dit · die aandeelhouer ve1·goed

vir sy deelname aan die 'produksie of dienslewering.

BEVREDIG BEHOEFTES Maar wat gebeur nou onder die

kapi-talistiese stelsel? Namate die

kapi-taalbesit vrun. die volk al meer en meer in die banda van 'n kleiner aantal kapitaliste, meestal anti-nasionale en imperialistiese clemente gekonsentreer geraak bet, bet diwidende die doel van die eko.nomiese lewe geword en die be-vrediging van behoeftes die middel tot daardie doel. Daarom gebeur dit onder hierdie stelsel da.t noodsaaklike voed-selware soos lemoene, groentes, mie-lies, suiker ens. vernietig of spotgoed-koop op buitelandse markte ,gedump"

word net om' binnelandse pryse hoog

te hcu, en dit te1·wyl 'n groot deel vam ons bevolking se gesondheid ly weens gebrek aan daa.rdie voedingsmiddels.

In die sosiale staat wa-ar die

ekono-. mieseJewe op die bevrediging van

be-hoeftes en nie op die insta.ndhouding van hoe pryse toegespits is nie, is so

iets natuurlik ongehoord. Dii; spreek

egter vanself dat. die produsent

rede-lik vir sy produkte vergoed moet word, anders kan hy nie aanhou produseer nie. ·

Aangesien geld slegs 'n middel tot 'n doel is, apreek dit ook vanself dat die geldstelsel van 'n land hom by die produksiestelsel van dam·die land moet aanpas en nie andersom nie. In Suid-Afrika bet ons die eienaardige posisie dat ons landbou, handel en nywerheid hul steeds moet slclk na 'n

krediet-stelsel wat d!lur die belange van

buite-landse banke en ander geldbelange

be-hears word. Die beleid van hierdie

finansiele instellings word nie bepaal deur die werklike ekonomiese behoef-tes van Suid-Afrika n·ie maar deur die winsmoontlikhede vir hul beleggings.

Ons landboubedryf is byvoorbeeld vir:

sy korttermyn krediet nog altyd af-hanklik van 'n bankstelsel wat op Brit-se lees geskoei is en nie rekening bou met die besondere behoeftes van ons

landbou nie. Daarom vind ons dat

die banke in 'n tyd van voprspoed baie vrygewig is met bul kfediet aan die landbou, maar ook net so ywerig

om by die geringste. taken van

depres-sie ltierdie lenings weer op te roep, en dit juis op 'n tyd wanneer die boer

dit die nodigste het. Hoeveel boere

is nie met die laaste groot depressie finansieel gebreek deur hierdie optrede van die banke nie? Ook ons jong

ont-wikkelende nywerhede. ondervind 111

hoofsaa.k dieselfde moeilikhede met 'n

bankstelsel wat nie by hul besoncterA

beboeftes aangepas is nie. PRIVATE INJSIA'f!El!'

Omdat dle sosiale gesagstaat geld as

dienaar van die volk beskou en dit as sulks behandel, sal hy hom beywer vir

die opbouing van 'n geldstelsel wat

deeglik voorsiening sal maak vir die verskillende behoeftes van die

ekono-miese lowe. ·

Ten einde die grootste mate van

eko-nomiese ont.wikkeling vir ons land tc

verseker word die reg van privnte on

-derneming aau die kredietwese toe

ge-staan maar met die voorbehoud dat sy

eerste taak moet wees om die volks

-welvaart te bevorder en nie om wins te maak nie. Met die oog hierop is

dit nodig dat die gesagstaat groter

beheer oor die kredietwese uitoefen.

FinansiiHe instellings sal verplig wees

om die staat se beleggingsbeleid te

verwesenlik. U.itbuitende praktyke

sal met ba.rde hand uitgeroei word,

omdat die welvaart en gesondheid van

die volk op die spel is en nie die bank

-balanse van enkele kapitaliste nie.

Die geldmag was nog nooit ,; vriend

van die Ossewabrandwag nie. Oral en

met elke m-iddel beveg by ons. En

dit ·sal teen ons gekaut bly tot sy einde

toe, omdat ons ouverbiddelik teen hom

gekant is, tot die einde toe! Ons vra

hom nie as'seblief nie, ous se hom nie

danlde nie. Ons is onder geen v

erplig-ting n·ie, en skuld hom, ook in die toe

-koms, net mokerhoue. ,Maar", soos

ons Kommandant-generaal dit onlangs

in 'n toespraak treffend uitgedruk bet,

,daaroor huil ons nie; da.aroor behoort ons eerder te juig. Want juis daarin le die versekering dat ons beweging in die nuwe sosia!istiese bedeling tuis

·sal voel; en juis daarin le die

Afrika-. nerdom se waarborg dat daardie rege-ring, waarin die Ossewabrandwag seg-genskap gaan kry, vanselfsprekend 'n anti-kapitalistiese beleid sal voer."

Adverteerders Handhaat Uselt deur

in Die

o.s.

te Advorteer.

'N JONG AFRIKANER SKRYF AS VOLG:

.,AI nty suksesse akryt ek toe aan dl! Mrat;ki&a Jeslnp wat u

Koneao

aao · dla versklllende Helpmekaar-studente val'lk.tf. Ook belp dlo dOHote mens'

baie vorantoe op die pad van sukses.••

MEER AS 200 KURSUSSE

Die HeJpmekaar Is die enlpte sul'818r ~tMdkundlae AtrlkUDIII Kerr11pon'•

donsie-KoJJege In Suld~Afrika.

Pos die Koepon nog vandag 'Ill' gr-tla ~~~~,..;:.~ ll~k wlr ~lo ~fi~t •

,'N BOODSKAP AAN U".

DIE BESTURENDE DIREK'rEUR,

Helpmekaar-Korrespondensie-Kol!egu

Posbus &512, Voortrekke_rgebou,

JOHANNESBURG.

Stuur my aeseblief beeonderhode om~re:ot 11. KoneapondeXU~ie-K.urau,;ae. ·

Ek stel belang in -Naam

Ad res

(O.R., 2 Jt~eb. 1944.)

Besturende Direkteur: Dr. H. G. Luttig, M.A. (S.•A.), D. Lltt.

et Phil. (Leidon).

; r

I

I

~~

.

I

l . \

.

1 '

HELPMEKAAR·

KORRESPONDENSIE

-KOtlEGE

VOORTREKKERGEBOU 3111 HOEKSTRAAT 181

JOHANNESBURG

POSBU9 31Wl

....

-

·

..

I