Nota van B&W
Onderwerp Koersbepaling nota integraal horecabeleid gemeente Haarlemmermeer
Portefeuillehouder mr. A.Th.H. van Dijk
Mllegevergadering
z2 CcPv
\ L .LOC>d
Inlichtingen Peter Wakkee (023 56761 32)
Registratienummer G
Q / ( & 6
U1. Samenvatting
Wat willen we bereiken?
Meer en gedifferentieerder horeca aanbod voor de inwoners en bezoekers van onze
gemeente. Wij vinden dat het nieuwe horecabeleid minder op problemen en meer op kansen moet gaan sturen. Samen met detailhandel, en evenementen, is de horeca immers in hoge mate bepalend voor zowel de kwaliteit, levendigheid, attractiviteit en het functioneren van onze centrumgebieden als de kwaliteit van het woon- en leefklimaat van de gemeente Haarlemmerneer. De horeca moet gastvrouwlheer zijn die het publiek aan de stad bindt en uitnodigt tot een langer verbluf en tot het doen van bestedingen.
Wat gaan we daarvoor doen?
Op basis van opinierend onderzoek onder de diverse stakeholders hebben wij een visie op horeca ontwikkeld. Wij onderscheiden op basis daarvan drie mogelijke richtingen voor het integrale gemeentelijke horecabeleid:
e Scenario a (primair marktgericht horecabeleid);
Scenario b (horecabeleid gericht op uitbreiding, met de gemeente als regisseur);
e Scenario c (voorzetting vigerend horecabeleid gericht op randvoorwaarden).
Wij stellen voor om (op onderdelen) af te wijken van het vigerende beleid en via een breed gedragen beleidskader richting te geven aan de markt en gebieden aan te wijzen waar horecavestiging mogelijk en gewenst is. De (markt)partijen die de horeca gestalte moeten geven, worden verantwoordelijk voor de uitvoering van het horecabeleid. Het bestuur houdt regie over afgesproken inhoudelijke en procedurele kaders. Bij conflicten intervenieert de gemeente. Onze voorkeur gaat daarmee uit naar scenario b als initieel uitgangspunt.
Onze visie met betrekking tot de horecasector willen wij bespreken met de Raad om in gezamenlijkheid het vertrekpunt te bepalen met betrekking tot de wenselijke en
noodzakelijke kaders van voorwaardenscheppend en toekomstgericht horecabeleid voor de gemeente Haarlemmermeer. De aanbevelingen van de Raad zullen wij verwerken en in onze visie op horeca uitwerken tot een voorwaardenscheppende nota integraal
horecabeleid.
Onderwerp Koersbepaling integrale nota horeca gemeente Haarlemmermeer
Volgvel 2
Wat mag het kosten?
Beleidsontwikkeling is onderdeel van de reguliere werkzaamheden van de ambtelijke organisatie. De financiële dekking is geregeld in de concernbegroting 2008 (programma economische zaken). In december 2008, tijdens de besluitvorming over de nota integraal horecabeleid, kan de Raad besluiten over potentiële, aanvullende, incidentele enlof structurele financiering van nieuwe activiteiten .
Wie is daarvoor verantwoordelijk?
De actualisering van het horecabeleid wordt gecoördineerd door de portefeuillehouder economische zaken. Beleidsontwikkeling en -uitwerking van specifieke aspecten en facetten van horeca beleid blijft de primaire verantwoordelijkheid van de overige collegeleden (zoals vergunningen- wethouder Nobel, de drank en horecavergunning en handhaving-
burgemeester Weterings, ruimtelijke ordening- wethouder Bezuijen, deregulering-wethouder Van Dijk).
Wanneer en hoe zal de raad over de voortgang worden gehformeerd?
Tweede kwartaal 2008: bestuurlijke reactie op het onderzoek van de Voedsel en Warenautoriteit.
Tweede kwartaal 2008: nota dereguleringsmaatregelen.
Tweede kwartaal 2008: stand van zaken actualisering Kadernota handhaving en Programma hand having.
December 2008: nota integraal horecabeleid.
2009 en verder: programma begroting en jaarrekening Economische Zaken.
2010 evaluatie van de gestelde doelen.
2. Voorstel
Op grond van het voorgaande besluit het college:
de raad voor te stellen om opdracht te geven voor de uitwerking van nieuw horecabeleid;
m het nieuwe horecabeleid integraal en interactief te ontwikkelen;
m scenario b als uitgangspunt te nemen van voorwaardenscheppend en
toekomstgericht horecabeleid, zoals omschreven in hoofdstuk 3 van de bijlage
"Contouren van nieuw integraal horecabeleid voor de gemeente Haarlemmermeer";
m de raad voor te stellen deze nota te agenderen ter bespreking.
3. Uitwerking
Wat willen we bereiken?
Het vigerende horecabeleid (scenario c) is vooral gericht op beperking van de onveiligheid en overlast voor omwonenden. Het ruimtelijk planologisch beleid (bestemmingsplannen) richtte zich o.a. op conservering van het totaal aantal horecabedrijven en was niet toegesneden op nieuwe trends in de horeca. En de onderzoeken van de
rekenkamercommissie en de Voedsel en Warenautoriteit toonden aan dat onze regels en procedures voor verbetering vatbaar zijn.
Evaluatie van het vigerende beleid bij relevante stakeholders (consument, ondernemer, intermediair, vastgoedontwikkelaarlbelegger, beleidsmakers en politiek) toont dat de inwoners en bezoekers van de gemeente Haarlemmermeer niet tevreden zijn over de uitgaansmogelijkheden binnen onze gemeente en meer en gedifferentieerder horeca-
Onderwerp Koersbepaling integrale nota horeca gemeente Haarlemmermeer
Volgvei 3
aanbod wensen. Voor jongeren is er relatief weinig passend aanbod. Dit leidt incidenteel tot ongewenst gedrag en overlast voor omwonenden.
Ondernemers en intermediairs zien kansen voor de uitbreiding van bestaande en ontwikkeling van nieuwe commerciële horecabedrijven. Maar het blijkt voor een horeca- ondernemer in de praktijk niet eenvoudig om een bedrijf in de gemeente Haarlemmermeer te ontwikkelen enlof vestigen. Onze gemeente wordt gezien als een "moeilijke gemeente om een horecabedrijf te starten" en het is veel ondernemers niet duidelijkheid wat de gemeente ruimtelijk en functioneel (qua horeca) wil.
Wij zien economisch en ruimtelijk kansen om het commerciële horeca-aanbod voor burgers en bezoekers van de gemeente Haarlemmermeer te verbeteren. Daarom willen wij een meer eigentijds voorwaardenscheppend horecabeleid ontwikkelen dat win-win situaties oplevert voor alle partijen en het vertrouwen in het optreden van de overheid verbetert (scenario b).
Wij willen dat graag doen in samenwerking met de horecasector en willen de ondernemers meer verantwoordelijk geven voor de veiligheid in het bedrijf en de directe omgeving. Daarbij moet rekening worden gehouden met specifieke omstandigheden in onze kernen en wijken (maatwerk).
Het college heeft overwogen om het nieuwe horecabeleid nog marktgerichter te maken (scenario a). Daarbij zou de markt nog meer ruimte krijgen om de horecasector vorm te geven en de gemeente zou alleen bij conflicten interveniëren (scheidsrechter). Wij vinden echter dat zo'n scenario (te) veel vergt van het zelfregulerende vermogen van de
horecasector en het voor ons (te) moeilijk maakt om de wettelijke taken uit te voeren en tijdig te sturen om excessen en overlast te voorkomen. Alles overwegende kiezen wij voor een beleidsscenario waarin wij sturen met minder regels, meer verantwoordelijkheid geven aan de sector en stringent kunnen handhaving (scenario b).
Wat gaan we daarvoor doen7
Uit de beleidsevaluatie ontstaat een beeld dat er meer horeca kan en moet, maar dat met name ons ruimtelijk beleid, onze regelgeving en procedures een te hoge drempel vormen voor ondernemers. Wij willen die drempels (binnen de gegeven wettelijke mogelijkheden) verlagen en voorwaardenscheppend beleid ontwikkelen. Deze nieuwe nota integraal horecabeleid moet:
Volledig zijn. Omdat er zeer veel beleidsaspecten en facetten zijn die direct of indirect samenhangen met de horeca, willen wij ons in de nota integraal horecabeleid beperken tot de hoofdlijnen, maar om optimale samenhang en afstemming tot stand te kunnen brengen, zullen wij de relevante onderwerpen globaal bespreken (zie bijlage &6 ). Besluitvorming m.b.t. specifieke onderwerpen (waarvan bijvoorbeeld de sociaal maatschappelijke e10 economisch ruimtelijke consequenties verder gaan dan de horecasector) willen wij in aparte beleidsnota's voorbereiden en uitwerken en bespreken met de raad (bijvoorbeeld de evaluatie van de horecasluitingstijden, e.d.).
Leiden tot adequate gemeentelijke dienstverlening en handhaving. Naast het
versterken van de samenhang tussen de vele beleidsaspecten en facetten, willen wij de regels vereenvoudigen en het aantal benodigde vergunningen verminderen.
Regels moeten onderling ook consistent zijn. Dit moet leiden tot een adequate dienstverlening en handhaving op basis van minder regels.
Onderwerp Koersbepaling integrale nota horeca gemeente Haarlemmermeer
Volgvei 4
Leiden tot meer zelflmarktregulering waar dat kan en overheidsregulering waar dat moet. Omdat de afgelopen jaren weinig overlast door horecabezoekers is gemeld (ondanks de instelling van vrije sluitingstijden in onze gemeente) willen wij de komende maanden onderzoeken of de sector meer kan worden betrokken bij- en medeverantwoordelijk kan worden voor de uitvoering van het nieuwe horecabeleid.
Als het vergunningenbeleid vereenvoudigd wordt, het aantal regels vermindert, de regels logischer en na overleg met de horecasector vastgelegd worden, vinden wij het gewenst dat het sanctiebeleid strenger wordt. Tegenover het geven van
vertrouwen aan de ondernemen, moet staan dat het beschamen van dat vertrouwen strenger wordt gestraft. In de kadernota Handhaving zullen wij dit nader uitwerken.
Om o.a. daarover met de stakeholders goede afspraken te kunnen maken, willen wij tevens een voorstel uitwerken voor gestructureerd overleg met relevante
stakeholders.
Ruimte bieden aan meer uitgaansmogelijkheden voor onze inwoners zonder dat de overlast voor omwonenden toeneemt. De vestiging, verbouw en exploitatie van horecabedrijven geschiedt efficiënter en effectiever en ons beleid bevordert het maatschappelijk verantwoord ondernemen binnen de horecasector.
De integrale nota horecabeleid draagt zorg voor een optimale samenhang en afstemming tussen de diverse belangen onder regie van de gemeente. Door regie te houden op de inhoudelijke en procedurele beleidskaders zorgen wij er voor dat functies als wonen, winkelen en werken, maar ook veiligheid, openbare orde en milieuaspecten niet in het gedrang komen. Het beleid is duidelijk en consequent en heeft draagvlak bij zowel de horeca-ondernemers als de betrokken burgers en omwonenden. De vergunningverlening en -uitvoering geschieden conform de geldende wet en regelgeving.
4. Ondertekening
Burgemeester en wethouders van namens deze,
de
~ohfeuillehouder,- - -
mr. A.Th.H. van Dijk
Bijlage(n)
"Contouren van nieuw integraal horecabeleid, gemeente Haarlemmermeer maart 2008"
"Evaluatie Horecabeleid gemeente Haarlemmermeer, BR0 maart 2008"
"Visies op de detailhandel en horeca in Haarlemmermeer: interviews met raadsleden en ambtenaren, I & 0 research februari 2008".
Contouren van nieuw integraal horecabeleid voor de gemeente Haarlernmerrneer.
1. Inleiding.
Naar aanleiding van het onderzoek van de Rekenkamercommissie Haarlemmermeer (RKC)' en het onderzoek van de Voedsel en Warenautoriteit (VWA)~ is horeca op de politieke agenda gekomen. Uit deze onderzoeken bleek dat de gemeente een relatief klein en eenzijdig horeca aanbod heeft en zowel het gemeentelijk horecabeleid als de beleidsuitvoering scheppen te weinig voorwaarden voor de ontwikkeling van een passend horecamilieu. Nieuw integraal horecabeleid is gewenst. Integraal horecabeleid impliceert dat de gemeente de doelstellingen afstemt van alle beleidsterreinen die betrekking hebben op de horeca. Daarmee willen wij meer consistentie brengen in het sturend handelen en willen wij duidelijkheid scheppen over het gevoerde beleid voor zowel de uitvoerende ambtenaren, de horecaondernemers als de omwonenden en afstemming- en handhavingproblemen verminderen.
Adviesbureau BR0 is gevraagd het vigerende horeca- en flankerende beleid objectief te evalueren, visievorming m.b.t. horeca in de gemeente Haarlemmermeer te ondersteunen en aanbevelingen te doen omtrent de vertaling van deze visie in beleid (alsmede de wijze waarop het beleid in juridisch bindende instrumenten kan worden omgezet). De nota moet in samenspraak met de shareholders worden ontwikkeld (interactief) en afgestemd met andere relevante beleidsvelden (integraal).
Middels deze voortgangsnota willen wij de raad informeren over de uitkomsten van het evaluatie onderzoek en de richting (visie) die wij willen volgen om tot nieuwe integraal horecabeleid te komen.
In &2 evalueren wij het vigerende horecabeleid alsmede de wensen en behoeften van de
verschillende stakeholders. Deze informatie dient als basis voor onze toekomstvisie en ambities met betrekking tot de Haarlemmermeerse horeca (&3) en wordt verder uitgewerkt in doelstellingen (&4) en uitgangspunten (&!j). In &6 geven wij een indicatieve lijst met onderwerpen die in onderlinge
samenhang en veelal op hoofdlünen kunnen worden behandeld in de integrale nota horecabeleid.
2 Evaluatie van het horecabeleid van de afgelopen jaren.
Ontwikkeling van de horeca is afhankelijk van complexe maatschappelijke processen en regels. Het functioneren van de horeca wordt bepaald door de interactie tussen een groot aantal stakeholders. De regelgeving is vooral gericht op de maatschappelijke behoefte aan regulering van overlast en het alcoholgebruik. Om leiding te geven aan de ontwikkeling van de horeca is kennis nodig over het functioneren van de horecaketen en de wensen en behoefte van de stakeholders en uitvoerend vermogen (hoogwaardige sturingsinformatie en krachtige instrumenten).
Wat is er tot dusverre bereikt?
Ontwikkeling aantal horecabedrijven per kern tussen 1996 en 2008
Drankensector Fasifoodsector Restaurantsector Totaal
1996 2008 1996 2008 1996 2008 1996 2008
Hoofddorp 20 22 16 27 26 28 62 77
Nieuw Vennep 8 9 5 8 7 9 20 26
Overig 16 22 15 13 20 26 51 61
Gemeente totaal 44 53 36 48 53 63 133 164
Bronnen: Kolpron (1996), Hoofdbedrijfschap Horeca en Catering, Horeca in Cijfers (2007).
Tussen 1996 en 2007 zijn alle horecatypen in aantal toegenomen.
De fastfoodsector is het sterkst gegroeid. De ontwikkeliqg van deze sector houdt in praktijk vaak gelijke tred met de bevolkingsgroei en passantenstromen in winkelcentra.
1 "Tussen servet en tafellaken", onderzoek van de Rekenkamercommissie Haarlemmermeer (RCH), 27-09-2007.
"Meer zicht op toezicht", gemeenteonderroek Drank- en horecawet (DHW) gemeente Haarlemmermeer door de Voedsel en Warenautonteit W A ) , regionale dienst Noordwest, augustus 2007. De W A is belast met het toezicht op de naleving van de DOW.
4 Nieuwe drankverstrekkers hebben zich vooral buiten de centra gevestigd. Met name de uitgaanshoreca (drankverstrekkers) heeft zich in de centra nauwelijks verder ontwikkeld, sluiting discotheek The Challenge
4 Een beperkte groei, maar weinig kwaliteitsversterking en concentratie in de centra van Hoofddorp en Nieuw-Vennep.
4 In Hoofddorp is de winkelondersteunende horeca fors toegenomen, ook in en rond
winkelcentrum De Vier Meren. Het Burg. Van Stamplein is de enige nieuwe concentratie, met een beperkte avondfunctie. Het verblijfsklimaat van dit plein is voor horeca echter
onvoldoende.
4 Ook in Nieuw-Vennep is de beoogde versterking van de horeca in het centrum nauwelijks van de grond gekomen.
4 op en rond Schiphol forse groei en kwaliteitsversterking van de horeca en de hotellerie Hebben we ciedaan wat we van dan waren ?
bedrijfsvloeroppe~lakte 1996 en 2008: horecabedrijven in Hoofddorp en Nieuw Vennep en Hotelkamers 1996-2008
4 Kwantitatieve toename van het aanbod in Hoofddorp is gerealiseerd. We wilden horeca
concentreren aan het Marktplein, Burg. Van Stamplein, Raadhuisplein en in de wijkwinkelcentra.
Deze kwalitatieve doelstelling is maar beperkt gerealiseerd (alleen aan het Burg. Van Stamplein en in de wijkwinkelcentra).
4 Kwantitatieve toename van het aanbod in Nieuw-Vennep is niet gerealiseerd. We wilden horeca concentreren aan de Venneperweg, in Nieuw-Vennep centrum en Getsewoud centrum. Deze kwalitatieve doelstelling is gedeeltelijk gerealiseerd (alleen in Getsewoud centrum).
4 We wilden horeca toestaan als ondersteunendelnevenactiviteit bij commerciële instellingen1 bedrijven tot een maximum van 150 m2 bvo. Dit is op verschillende locaties gerealiseerd.
4 We wilden paracommerciële horeca (onder voorwaarden) toestaan bij niet-commerciële
instellingenlbedrijven. Dit is op verschillende locaties gerealiseerd, maar volgens de BEM! houden veel instellingen zich niet aan de voorwaarden.
4 De geplande uitbreiding met 2500 extra hotelkamers is in 2007gehaald: inmiddels is dit doel bijgesteld tot 3.500 extra kamers in de periode 2005-2015.
hotels
O~inieslwensen en behoeften van de stakeholders (zie ook de bijlagen "Evaluatie horecabeleid gemeente Haarlemmermeer, BR0 maart 2008" en "Visies op horeca in Haarlemmermeer: interviews met raadsleden en ambtenaren, I & 0 research februari 2008).
Hoofddorp Nieuw Vennep
a. Consumenten; Het grote en groeiende aantal jongeren in vooral Hoofddorp en Nieuw- Vennep vormt in principe de belangrijkste bezoekersgroeplconsumentengroep voor de (lokale) horeca3. Zij missen uitgaancvootzieningen in de gemeente en bezoeken daarom vooral plaatsen als Amsterdam en Haarlem. Het centrum van Nieuw-Vennep heeft, ondanks de kleinere omvang van de kern, een sterkere uitgaansfunctie dan Hoofddorp, waar de horeca veel meer een
winkelondersteunend karakter heeft (als sterkste uitgaanscafk wordt in Hoofddorp vaak De Eersteling genoemd, gevestigd in buurtwinkelcentrum Pax !).
De oudere doelgroepen vinden ook dat er meer uitgaansmogelijkheden moeten komen in Haarlemmermeer, maar deze groepen willen zelf niet in de directe nabijheid van zo'n uitgaansvootziening wonen (kruisweg affaire; overlast The Challenge; vestiging horeca in BadhoevedorplPa Verkuyllaan)
Metrage in 1995196 9.800 m2
3.000 m2
doelstelling 4.250 m2 1.750 m2
Bronnen: Kolpron (1996), Hoofdbedrijfschap Horeca en Catering, Horeca in Cijfers (2007), Gemeente Haarlemmemeer (2008).
1922
De zakelijke markt in de gemeente is groot en kapitaalkrachtig en blijkt vooral georiënteerd op de grotere hotels in de gemeente.
Metrage 31 -1 2-2007 14.110 m2
3.020 m2
Het aandeel 14-24 jarigen zal naar verwachting verder groeien omdat er tot 2025 nog ruim 30.000 inwonen bijkomen in de gemeente Haarlememeer.
2500 kamers extra in 2005 4919
Met uitzondering van de luchthaven beschikt onze gemeente over een bescheiden toeristisch- recreatief product en heeft hierin dan ook geen (positief) imago. Daar staat tegenover dat er volop kansen bestaan op dit terrein, die veel extra draagvlak kunnen genereren voor de lokale horeca (bijvoorbeeld door een grotere toeristische invulling en exploitatie van de fortenlstelling van
Amsterdam, de Ringdijk en Ringvaart, de gemalen, recreatieplassen en het centrum van Hoofddorp).
Nieuwe toeristische recreatieve concepten (zoals een golfresort) scheppen extra mogelijkheden voor nieuwe, innovatieve horeca.
b) de horecaondernemers zijn in staat een goed horecamilieu te creëren als de overheid de ruimtelijke, economische en organisatorische condities schept. Echter de gemeente toont geen visie en daadkracht op het terrein van horeca, terwijl ze dat, gezien de bloeiende economie, bij andere economische sectoren wel heeft. Horeca wordt blijkbaar als een restfunctie beschouwd en niet als volwaardige sector met economisch &n sociaal-maatschappelijk toekomstperspectief.
Initiatiefnemers met horecaplannen ondervinden weinig medewerking bij zoeken naar geschikte vestigingslocaties. De gemeente Haarlemmermeer wordt bestempeld als een "slechte gemeente om een (horeca)bedrijf te starten". Weliswaar zijn veel startende horeca ondernemers onvoldoende voorbereid om daadwerkelijk een bedrijf te kunnen exploiteren, maar de ondernemers krijgen ook geen duidelijkheid over wat de gemeente ruimtelijk en functioneel (qua horeca) wil.
Bestemmingsplannen zijn verouderd en bieden nauwelijks tot geen planologische ruimte voor horeca.
Men heeft grote moeite met de tegenstrijdige regelgeving en de stroperige procedures. De dienstverlening vanuit de gemeente is matig en men voelt zich 'van het kastje naar de muur' gestuurd. Men verwacht een actievere opstelling bij de vergunningverlening aan- en ondersteuning van ondernemers. Door het grote verloop onder betrokken ambtenaren is onduidelijk wie men bij de gemeente moet benaderen voor specifieke toelichtingen of vergunningen. Men heeft behoefte aan
&&n-loket voor horeca ondernemers.
Het bestaande aanbod heeft onvoldoende massa, kwaliteit en samenhang en er zijn weinig fysiek aantrekkelijke vestigingsmilieus voor horeca. De lokale horeca-ondernemers zien goede potenties voor verdere ontwikkeling van horeca, mits het beleid duidelijker wordt en er planologische ruimte
komt voor afgebakende, verblijfsvriendelijke horecagebieden (horecaconcentratie- en
uitgaansgebieden) en deze ontwikkelingen worden gefaciliteerd. Daarbij is het belangrijk onderscheid te maken tussen Hoofddorp ("Nieuwe stad) en Nieuw-Vennep ("groot dorp, met sterke betrokkenheid en onderlinge band bewoners") essentieel. De Concourslaan, Marktplein en Raadhuisplein zijn de kansrijke horecaconcentratiegebieden in Hoofddorp (met het accent op cafes en (goede) restaurants en minder op fastfood). In Nieuw-Vennep is de omgeving van de Bolle Olifant de beste vestigingsplek voor het middensegment en de uitgaanshoreca, terwijl nabij De Rustende Jager een wat hoger kwaliteitssegment kan worden nagestreefd. De gemeente moet, aldus veel ondernemers, meer daadkracht tonen bij de ontwikkeling van een horecacluster in Nieuw-Vennep (Bolle Olifant e.o.) en de rug recht houden bij (economische) tegenslag dan wel kritische omwonenden. De relatief hoge toeristenbelasting werkt metname concurrentieverstorend voor de kleinere hotels. Tevens ergert men zich aan en ondervindt concurrentie van verenigingen en bedrijven die horeca als neventak hebben en zonder alle vergunningen veel bezoekers ontvangen (de paracommerciële horeca).
De ondernemers willen dat de gemeente de toeristisch-recreatieve aantrekkingskracht versterkt en de horecasector nauwer betrekt bij de evenementen (die in een grotere regio gepromoot moeten
worden). Daarnaast moet de samenwerking tussen gemeente, horecaondernemers en intermediaire clubs structureel worden verbeterd. Tenslotte doet men een appel aan vastgoedeigenaren om een passende huur vragen aan horecaondernemers (afhankelijk van de locatie is
f
150-250 per m2 bedrijfseconomisch de maximaal haalbare huurprijs). In de precontractuele fase van projecten moet de gemeente een passende huur voor horecaruimten bedingen bij de vastgoedpartijen.c) de leveranciers van goederen en diensten (bierbrouwers, groothandels, e.d.) zien, vanwege de omvangrijke jouge bevolking, met name in Hoofddorp en Nieuw-Vennep goede mogelijkheden voor een sterker horecaproduct. Brouwerijen zijn vaak betrokken bij de opzet en financiering van nieuwe zaken. Voor de ontwikkeling van nieuwe horeca vinden zij het essentieel dat een gemeente
concentratiegebieden aanwijst en deze beleidsmatig faciliteert. Nieuwe ondernemers hebben
doorgaans geen grote (financiele) spankracht en procedures mogen dus niet te lang duren. Belangrijk is dat de bestemmingsplannen actueel zijn en potenties bieden.
De gemeente Haarlemmermeer speelt niet tijdig in op de ontwikkelingskansen voor nieuwe horeca, bijvoorbeeld door reservering van ruimte vooraf, onderhandelen met projectontwikkelaars over aanbieden van ruimte tegen reële huren, etc. Horeca is teveel een restfunctie!
Nieuwe ondernemers, maar ook beleidsmakers en bestuurders moeten worden gestimuleerd om kennis te nemen van vernieuwende horecaconcepten die meerwaarde kunnen opleveren voor het horeca-aanbod in Haarlemmermeer. Grote brouwers als Heineken, Inbev en Grolsch willen daar graag een actieve rol in spelen. Bevoorrading van zaken moet efficiënt kunnen plaatsvinden.
d) de ontwikkelaars1 beleggers van commercieel onroerend goed vinden dat
vastgoedontwikkeling t.b.v. drankverstrekkers en restaurants in bijvoorbeeld Hoofddorp centrum alleen financieel haalbaar is indien tegelijk functies met een hogere huurwaarde kunnen worden ontwikkeld (huurverevening) dan wel de overheid een financiële bijdrage levert.
Ontwikkelaars en beleggers vinden het een groot risico om horecaruimten voor de markt te
ontwikkelen en de aanvaardbare huurprijzen liggen verhoudingsgewijs laag. Bovendien komen in de horeca relatief veel onervaren starters, faillissementen en witwas praktijken voor. Daarom kiezen ontwikkelaars voor de zekere huuropbrengst van detailhandel, wonen en kantoren, waardoor een project makkelijker en tegen een hogere opbrengst aan een belegger kan worden verkocht.
Om beleggers over de brug te krijgen, moet er een aantrekkelijke prijs onder het onroerend goed liggen. Namen van huurders en de huuropbrengst moeten bekend zijn. De angst voor een "verkeerde huurder" is zo groot dat men soms liever kiest voor (tijdelijke) leegstand. Ontwikkelaars zien horeca in principe als een versterkend element voor winkelcentra, maar vanwege de lage huuropbrengst moet men deze kunnen verevenen met andere huuropbrengsten dan wel een financiële bijdrage van de overheid, zoals dat bij parkeeraccommodaties ook vaak gebeurt.
De opkomst van ketenbedrijven in de horeca (hardfranchise of filiaalbedrijf: McDonald's, Burger King, KFC, Subway, Delifrance) wordt door ontwikkelaarslbeleggers gezien als een positieve tendens. Het betreft echter vooral winkelondersteunende horeca, zonder avondfunctie. De ketenvorming onder drankverstrekkers is nagenoeg beperkt tot sterke lokale ondernemers. Het enige landelijke voorbeeld is de caféformule De Drie Gezusters van Sjoerd Kooistra en regionale ketens als die van Laurens Meijer (West-Brabant). In de visie van projectontwikkelaars en beleggers moet meer ruimte worden geboden voor de toenemende grootschaligheid van horecazaken: sterke, moderne zaken bieden een combinatie van eten An drinken. Richt je in principe op de grote middengroep: goed eten en drinken tegen een betaalbare prijs, in ieder geval als kernproduct. Zorg voor sfeer en service.
e) De intermediairs Iketenadviseurs (Koninklijke Horeca Nederland (KNH)~) vinden dat de gemeente onvoldoende visie, activiteit en daadkracht toont en met langdurige procedures de investeringsambities uit de markt frustreert. Dit geeft de gemeente een negatief imago onder potentiële investeerders. Er moet meer horeca-aanbod komen bij toeristisch recreatieve en cultuurhistorische attracties en geconcentreerd in Hoofddorp. Veel goede cafés en restaurants bevinden zich momenteel op perifere, solitaire locaties dan wel in hotels en profileren en presenteren zich daardoor matig naar buiten. Het zijn 'verborgen parels'.
Haarlemmermeer profileert zich graag als jonge, moderne en vooruitstrevende gemeente en is dat op vrijwel alle terreinen behalve dat van horeca. Een suggestie van de intermediaire partijen is om in de centra en toeristisch kansrijke gebieden (forten, recreatieplassen) plekken in te richten met een onderscheidende, 'bovengemiddelde' uitstraling. Deze kunnen als toeristischllandschappelijk
beeldmerk fungeren voor de gemeente en de horecasector vervolgens kansen bieden om zich daar te ontwikkelen. Biedt ruimte voor vernieuwende concepten op het raakvlak van toerisme en horeca:
marktpartijen zijn hierin tegenwoordig zeer ambitieus en creatief, zeker in dichtbevolkte gebieden als rond Haarlemmermeer. De jaarlijkse, sterke evenementen in de gemeente kunnen economisch veel meer opleveren, mits ze breder worden gepromoot en de horeca een sterkere rol krijgt. Overigens vereist dat ook een actievere opstelling van de lokale horeca.
Koninklijke Horeca Nederland (KNH) wil dat de ondernemer verantwoordelijk is voor de veiligheid in zijn bedrijf en de directe omgeving en voorkomt de handel en het gebruik van (soft-hard)drugs binnen zijn zaak enlof het terras; De ondernemer mag functionele eisen(kleding, gedrag, kredietwaardigheid)
Bron: brief KNH aan alle fracties van politieke partijen d.d. 07-05-2005
stellen aan zijn gasten (deurbeleid). Indien daar aanleiding voor is, kunnen portiers verplicht worden gesteld op grond van de Wet milieubeheer of de APV. De burgemeester handhaaft de openbare orde middels bijvoorbeeld een gebiedsverbod voor de bezoeker (aanvraag van een gebiedsontzegging bij de Ofíicier van Justitie). De gemeente controleert en stemt structureel af met de horecasector. De horeca moet daarbij zorgen voor een sterke, goed georganiseerde vertegenwoordiging.
In de gemeente komt relatief veel ondersteunende en paracommerciële horeca voor, inclusief "door de gemeente gedoogde" overtredingen van de drank- en horecawet (DHW). Met name Landgoed De Olmenhorst, kassencomplex Tropisch Rozenland en De Arendshoeve werden daarbij vaak vermeld.
Paracommercie kan door de gemeente wordt beperkt door handhaving van de DHW; daarnaast is de gemeente terughoudend met de uitgifte van horeca standplaatsen en zorgt voor voldoende
parkeerplaatsen tegen een laag tarief.
De gemeente moet zorgen voor gerntegreerd horecabeleid (gericht op het ontwikkelen van de horecasector en het voorkomen van overlast) en stemt de heldere, consistente en consequente regelgeving af op de veranderende maatschappelijke ontwikkelirlgen in het uitgaanspatroon. De administratieve lastendruk en kosten voor de vergunningverlening kunnen verminderen door deregulering, het instellen van meldingsplicht (i.p.v. vergunningsplicht), vergunningen voor
onbepaalde tijd en zaakgebonden (i.p.v. vergunningen voor bepaalde tijd en persoonsgebonden) en het instellen van een centraal aanspreekpunt voor horeca ondernemers (één loket). De
openingstijden worden in overleg met de horecasector vastgesteld. De BP1s zijn voorwaardenscheppend voor horecaontwikkeling.
9
De raadsleden en ambtenaren waarderen het onderzoek 'Tussen servet en tafellaken', maar missen een doelgroeponderzoek (en demografische analyse van de bevolking) alsmede eenbehoeften- en trendonderzoek (m.b.t. de liggende gemeenten).
Men vindt het belangrijk dat het nieuwe horecabeleid is afgestemd met alle stakeholders en rekening houdt met de emoties van inwoners (om overlast voor omwonenden te beperken). Bij de uitvoering van het horecabeleid moet de horecasector meer worden betrokken en verantwoordelijkheid krijgen (echter meer rechten geven ook meer plichten op het gebied van maatschappelijk ondernemen, openbare orde en veiligheid).
Er moet meer horeca komen. Een breder en gevarieerder horeca-aanbod versterkt de sociale binding in de gemeente. In Hoofddorp en Nieuw Vennep is behoefte aan een duidelijk uitgaanscentrum.
Naast meer horeca in de kernen is er ook behoefte aan horeca bij recreatieve voorzieningen.
Alhoewel het verdwijnen van discotheek The Challenge om veiligheidsredenennoodzakelijk wordt gevonden wil men meer passend horeca-aanbod voor jongeren om een uittocht van jongeren, overlast van hangjongeren en schuurfeesten te voorkomen.
De regelgeving moet eenvoudig, duidelijk en consistent zijn en moet leiden tot soepeler vergunning- verlening. Daarbij moet rekening worden gehouden met de oorspronkelijke (bestemmings-)plannen.
Om te voorkomen dat horecaondernemers een (te)hoge huurprijs moeten betalen, moet in toekomstige, ruimtelijke plannen rekening worden gehouden met horecalocatiec.
Tenslotte moet er meer aandacht komen voor promotie en imagobuilding. Er is al goede horeca in de gemeente, maar het publiek weet dit niet.
Vraaa-aanbod analvse.
De knelpunten in de Haarlemmermeerse horecasector liggen vooral aan de aanbodzijde. Het huidige aanbod van horecazaken in de gemeente (excl. Schiphol) is kwantitatief beperkt en kwalitatief nogal eenzijdig. Aansprekende restaurants en cafés zijn er nauwelijks. Alleen de meer lokaal verzorgende fastfoodsector is redelijk aanwezig. Opvallend is het relatief ruime, historisch gegroeide aanbod aan de Ringdijk.
Er zijn sterke horeca bedrijven in de gemeente actief, maar deze concentreren zich overwegend op de luchthaven Schiphol, de hotelsector en (in mindere mate) de Ringdijk. Het horeca aanbod en de uitgaansmogelijkheden in Hoofddorp en Nieuw-Vennep zijn beperkt en relatief traditioneel. De trends en ontwikkelingen die de horecasector in andere gemeenten ondergaat (zie bijlage 2) zijn in de gemeente Haarlemmermeer nauwelijks terug te vinden (afgezien van de filialisering en ketenvorming
in de fastfood- en hotelbranche).
De vraagzijde is in de gemeente echter uitermate kansrijk: het lokale consumentenpotentieeI is omvangrijk en jong en de zakelijke markt is zowel in de kernen als op Schiphol ruim
vertegenwoordigd. Met uitzondering van de hotels worden deze kansen onvoldoende benut. Oorzaken hiervoor zijn:
+
Het ontbreken van fysiek aantrekkelijke vestigingsmilieus voor horeca in de centra van Hoofddorp en Nieuw-Vennep (ondanks de ambitieuze vernieuwingsplannen in deze kernen).+
Veel concurrentie van paracommerciele instellingen die horeca als nevenactiviteit bedrijven en zonder alle vergunningen veel bezoekers ontvangen;+
Het ontbreken van toeristische aantrekkingskracht in Hoofddorp en Nieuw Vennep.+
Langdurige en tijdrovende planologische procedures bij nieuwe vestiging of uitbreiding van horecazaken (door b.v. verouderde bestemmingsplannen).+
Onvoldoende klantgerichte medewerking en advisering van gemeentelijk ambtelijk apparaat aan ondernemers bij vergunningaanvragen, tegenstrijdige regels, etc.+
Groot verloop binnen ambtelijk apparaat waardoor zowel de klant als de gemeente niet meer weet wie de juiste contactpersoon is voor een specifieke vraag.+
Onvoldoende frequent en georganiseerd overleg tussen gemeente en lokale horecasector.Tot dusverre is de sociale, culturele en economische waarde van horeca voor bewoners,
ondernemers, bezoekers te veel naar de achtergrond gedrongen en heeft de discussie over de horeca een te negatieve invalshoek. De discussie over het horecabeleid stond in het teken van regels omtrent overlast en onveiligheid5 en het ruimtelijk planologisch beleid (bestemmingsplannen) was vooral gericht op conservering van het totaal aantal horecabedrijven en was niet toegesneden op nieuwe trends in de horeca6.
Wij zien dat onze regels en procedures voor verbetering vatbaar zijn en meer rekening moeten houden met specifieke omstandigheden in onze kernen en wijken (maatwerk). Wij vinden dat de horecasector, samen met detailhandel, en evenementen, in hoge mate bepalend is voor zowel de kwaliteit, levendigheid, attractiviteit en het functioneren van onze centrunlgebieden als de kwaliteit van het woon- en leefklimaat van de gemeente Haarlemmermeer. De horeca is gastheer en bindt het publiek aan de gemeente, nodigt uit tot een langer verblijf en tot het doen van bestedingen. Het is een onlosmakelijk deel geworden van de vrijetijdsbesteding van het publiek, van een dagje winkelen, een avond uit en het nachtleven, maar is tevens de sociale plek in de buurt. Veel evenementen worden medegeorganiseerd en ondersteund door horecazaken. Ook het cultuuraanbod (de musea, theater, bioscoop, e.d.) en kunstklimaat hebben belang bij een aantrekkelijk verblijfsklimaat met voldoende horecavoorzienirigen. In horeca-inrichtingen worden vaak muziekuitvoeringen, exposities e.d.
gehouden. De kwaliteit en variatie van de uitgaansgelegenheden vormen voor jongeren een motief om in Haarlemmermeer te studeren, wonen en werken. De aanwezigheid van jong, creatief, getalenteerd personeel is weer een vestigingsmotief van bedrijven. Een actieve stad met goede voorzieningen trekt deze mensen aan en houdt ze vast. De sector zorgt ook voor veel (parttime) werkgelegenheid en economisch is de horeca een sterke groeisector die indirect werk genereert bij toeleveranciers. Op deze manier draagt de horecasector bij aan een delicaat evenwicht tussen culturele voorzieningen, werk en een goede sfeer in de centrumgebieden.
Uit de evaluatie blijkt dat er veel vraag is naar horecadiensten maar dat het beperkte aanbod niet kan voorzien in de vraag. Zowel bewoners, horecaondernemers als hun vertegenwoordigers zijn
ontevreden over het huidige horeca beleid in de gemeente Haarlemmermeer (o.a. onvrede m.b.t. het aanbod, de vestigingsmogelijkheden, regelgeving en handhaving) en wensen aanwijzing en
(beleidsmatige) facilitering van attractieve uitgaansgebieden. Daarom willen wij de komende jaren voorwaarden scheppen om het functioneren van de horecasector te verbeteren en, in samenwerking met de horecasector, een meer eigentijds horecabeleid ontwikkelen dat win-win situaties oplevert voor alle partijen en het vertrouwen in het optreden van de overheid verbeterd. Daarbij kunnen wij de volgende scenario's volgen:
a) wij wijken volledig af van het vigerende beleid en creeren een horecaparadijs waar de markt alle ruimte krijgt om de horecasector vorm te geven1 slechts bij conflicten treedt de gemeente interveniërend op (scheidsrechter)
b) wij wijken op onderdelen af van het vigerende beleid en geven via een breed gedragen beleidskader richting aan de markt en wijzen gebieden aan waar horecavestiging mogelijk en gewenst is (reciisseur). De (markt)partijen die de horeca gestalte moeten geven, zijn sterk verantwoordelijk voor de uitvoering van het horecabeleid. Het bestuur houdt regie over afgesproken inhoudelijke en procedurele kaders. Bij conflicten intervenieert de gemeente.
c) wij zetten het huidige beleid voort en voeren een voorwaardenstellend horecabeleid en sturenlintervenieren intensief (ka~itein).
Vestigingslocaties voor horeca liggen vast en via uitgebreide regelgeving wordt richting gegeven aan de marktmogelijkheden. De uitvoering van het horecabeleid wordt nauwkeurig getoetst en gecontroleerd en laat weinig beleidsvrijheidl verantwoordelijkheid voor de markt
Bewoners en gebruikers van de stad kunnen last hebben van muziek en grote groepen bezoekers, ongewenst gedrag van dronken of aangeschoten horecabezoeken of vervuiling op straat
"
Horeca is niet statisch. Er zijn voortdurend nieuwe trends en ontwikkelingen in het uitgaansleven. De afgelopen jaren is het aantal restaurants toegenomen onder gelijktijdige afname van het aantal cafés. Verschuivingen in het uitgaanspatroon leiden tot de opkomst van nieuwe horecavormen en tot een grotere behoefte aan aanbod van adviteiten en (dans-)feesten in de nachteluke uren. Detailhandel mengt zich met horeca.
traditioneel was dat al het geval met culturele activiteiten.Wij kiezen voor scenario b) en willen van de gemeente Haarlemmermeer een horecavriendelijker gemeente maken met een nieuw, dynamisch evenwicht tussen de sociaalrecreatieve en economische waarde van de horeca en de bescherming van het woon- en leefklimaat. Wij willen de verandering en ontwikkeling van de horecasector regisseren middels een visie en integraal horecabeleid die heldere en eenvoudige vestigingsmogelijkheden en -voorwaarden voor horecaondernemers bieden en een effectieve dienstverlening aan burgers en bedrijven (die horeca-activiteiten willen ontplooien) mogelijk maken. In 201 3 moet de versterking van de horecasector een flinke stap hebben gemaakt en staat ons het volgende toekomst beeld voor ogen:
Onze inwoners en bezoekers kunnen gezellig en veilig uitgaan in de gemeente Haarlemmermeer. De continue bevolking- en werkgelegenheidsgroei en de toenemende bezoekersstromen naar de
gemeente Haarlemmerneer bieden voldoende marktruimte voor de vestiging van nieuw en
gevarieerder horeca-aanbod. De realisatie van sterke, sfeervolle verblijfsgebieden en de ontwikkeling van nieuwe toeristisch-recreatieve en cultuurhistorische attracties en routes vervullen daarbij een sleutelrol. Daarom hebben wij horeca activiteiten toegelaten op meer locaties en dit heeft geleid tot een ruimer en gedifferentieerder horeca. Een diversiteit aan goed georganiseerde feesten
beantwoordt aan de behoefte van de jeugd, maar ook oudere doelgroepen
Om overlast en gevoelens van onveiligheid te minimaliseren, controle en handhaviug te verbeteren en om synergie effecten te genereren hebben wij de drankverstrekkende horeca (c.q. harde horeca die veelal 's avonds en 's nachts open is) zoveel mogelijk geconcentreerd in (winkel) centrumgebieden van de kernen. Daarnaast hebben wij de uitbreiding van alcohol vrije horeca (c.q. zachte horeca die veelal overdag open is) bij voorkeur toegestaan bij andere voorzieningen (ondersteunend aan winkel- en culturelelrecreatieve functies, maatschappelijke en sportvoorzieningen en langs toeristisch recreatieve vaar-, fiets- en wandelroutes7), werklocaties en transferia. Afhankelijk van de aard van de omgeving en het draagvlak voor horeca is horeca incidenteel toegestaan op werklocaties en
transferia.
In de gemeentelijke horecanota is al het beleid rondom de horeca overzichtelijk vastgelegd. De gemeentelijke regelgeving voor de horecasector is beperkt maar doeltreffend. Wij zullen de verantwoordelijkheid zoveel mogelijk bij de ondernemers leggen en waar mogelijk tot deregulering overgaan. Dat betekent niet dat er dan geen regels meer gelden; er moet altijd worden voldaan aan bijvoorbeeld de algemeen geldend regels. De dienstverlening is adequaat en het aanvragen van een vergunning is eenvoudig en kan voor een groot deel digitaal. De horeca geeft weinig hinder enlof overlast. De horeca-exploitanten geven goed uitvoering aan wet- en regelgeving en de politie houdt goed en adequaat toezicht. De brandweer voert regelmatig (0n)aangekondigd controles uit op de gebruiksvergunningen. Communicatie en afstemming tussen alle betrokken partijen zijn goed, waardoor veiligheid wordt gewaarborgd. Er zijn geen structurele problemen die de objectieve en subjectieve veiligheid aantasten. De contacten met de jongeren die buiten de gemeente
Haarlemmermeer uitgaan zijn goed'.
In het kader van het 4e gewas zal de gemeente agrarische bedrijven ruimtelijk juridisch toestaan nevenactiviteiten op te starten die bijdragen aan de handhaving van het agrarisch bedrijf enlof de monumentale bebouwing
4.
Doelstelling integrale nota horecabeleid
Om dit toekomstbeeld te concretiseren zullen wij een voorwaardenscheppende en integraal
uitgewerkte beleidsnota voor de horecasector ontwikkelen en uiterlijk december 2008 ter goedkeuring voorleggen aan de raad. Deze beleidsnota is er op gericht om van de gemeente Haarlemmermeer een horecavriendelijke gemeente te maken met een optimaal horeca voorzieningenniveau (naar omvang, aard en locatie) en een goede gemeentelijke dienstverlening aan de horecasector.
Deze nota heeft als doel:
1. de verschillende horecagerelateerde aspecten samen te voegen tot een nota integraal beleid dat voorwaarden schept voor de ontwikkeliqg van een aantrekkelijk horecavoorzieningenniveau zonder dat de openbare orde, milieu en veiligheid in het gedrang komen.
2. de kennislhet inzicht van- en samenwerking tussen- alle betrokken partijen te bevorderen (horecaondernemers, gemeente, politie, bewoners) m.b.t. het gemeentelijk beleid en de diverse regelingen ten aanzien van de horeca;
3. een juridisch en beleidsmatig toetsingskader te bieden voor de beoordeling van aanvragen om vergunningen, e.d. door of met betrekking tot de horeca-inrichtingen;
4. een richtinggevend kader te bieden voor zowel de verdere uitwerking van beleidsonderdelen die betrekking hebben op de horeca als beleidsuitvoeriqg
5 Uitgangspunten:
De integrale nota horecabeleid draagt zorg voor een optimale samenhang en afstemming tussen de diverse belangen onder regie van de gemeente. Door regie te houden op de inhoudelijke en
procedurele beleidskaders zorgen wij er voor dat functies als wonen, winkelen en werken, maar ook veiligheid, openbare orde en milieuaspecten niet in het gedrang komen.
Het beleid is duidelijk en consequent en heeft draagvlak bij zowel de horeca-ondernemers als de betrokken burgers en omwonenden. De vergunningverlening en -uitvoering geschieden conform de geldende wet en regelgeving.
Omdat er zeer veel beleidsaspecten en facetten zijn die direct of indirect samenhangen met de horeca, beperkt de integrale beleidsnota horeca zich tot de hoofdliinen en geeft globaal aan hoe hiermee zal worden omgegaan in het kader van integraal horecabeleid.
Besluitvorming m. b.t. specifieke onderwerpen (waarvan de sociaal maatschappelijke e10 economisch ruimtelijke consequenties verder gaan dan de horecasector) willen wij in aparte beleidsnota's
voorbereiden en uitwerken en bespreken met de raad bespreken. Het facetbeleid m.b.t. coffeeshops en speelautomaten gaat bijv. in essentie over gok- en drugsproblematiek. Omdat dit tot negatieve beeldvorming in de beleidsvorming m.b.t. horeca kan leiden, willen wij deze politiek gevoelige onderwerpen in separate notities voor te leggen aan de raad. Daarnaast zijn er meerdere
beleidsterreinen en activiteiten die met horeca te maken hebben en integrale afstemming behoeven (zoals de APV, integraal veiligheidsbeleid, visie openbare ruimte, reclame, milieu beleid,
evenementenbeleid, prostitutiebeleid, hotelbeleid, e.d.).
Naast het versterken van de samenhang tussen de vele beleidsaspecten en facetten, willen wij de reaels vereenvoudiaen en het aantal benodiade veraunninaen verminderen. Vanuit de horecabranche wordt veel geklaagd over de veelheid en soms strijdigheid van regels. Wij begrijpen de klachten en wil de tegenstrijdigheden wegnemen waar de gemeente direct invloed op heeft. Daarbij willen wij,voor zover mogelijk, uitvoering geven aan verbeteringsvoorstellen van o.a VNG,MKB,KNH m.b.t. een ondernemervriendelijke APV. In het kader van de deregulering geldt de horeca-exploitatieplicht inmiddels nog alleen in specifieke gebieden; de werkingsduur van deze vergunning willen we verruimen. Wij zullen onderzoeken waar en hoe de APV kan worden aangepast op beperkende bepalingen (opheffen van het onderscheid tussen dag-avond-nachthoreca, de exploitatie- en terrasvergunning, vrije sluitingstijden voor alle horecatypen, e.d.). In het kader van de actualisering van onze verordeningen willen wij onderzoeken of de terrasverordening in de APV geïntegreerd kan worden en hierbij een aantal richtlijnen kunnen worden opgenomen m.b.t. het inrichten en gebruik van terrassen en voor inrichtingen waar alcoholvrije drank wordt verstrekt Tevens willen wij het beleid t.a.v.
horecaconcentratiegebieden uitwerken in de APV.
Wij willen ook meer verantwoordeli-ikheid aeven aan de ondernemers voor het tegengaan van overlast in de instellingen en op straat. Een veilig en aantrekkelijk uitgaansmilieu is immers niet alleen in het belang van de gemeente, maar ook in het belang van de ondernemers zelf. Horecaondernemers opereren in het publieke domein en zijn samen met anderen medehandhaver van openbare orde en veiligheid. Wij verwachten van de ondernemers een actieve rol
-
om verantwoord te ondernemen en de klantvriendelijkheid te verbeteren (b.v. de keuken niet al om 21.30 te sluiten en de mogelijkheid om te pinnen) en betrokkenheid te tonen bij het wel en wee van de omgeving (potentiële (geluid-)overlast tegengaan; verantwoord alcoholgebruik bevorderen (middels het duidelijk zichtbaar maken van de huisregel;de gasten daar zonodig op te wijzen enlof preventieve maatregelen te treffen tegen alcohol-, drugs- en gokverslaving)). Indien een horecabedrijf notoir overlast veroorzaakt, zal de burgemeester het bedrijf eerst tijdelijk sluiten en uiteindelijk de drank en horecavergunning van het bedrijf intrekken8.Om daarover met de stakeholders goede afspraken te kunnen maken en de vinger aan de pols te kunnen houden, willen wij uitvoering geven aan de Wet Bevordering Integriteitbeoordelingen door het Openbaar Bestuur (Bibob), een convenant afsluiten met de horecasector m.b.t. veilig uitgaan in de gemeente Haarlemmermeer en een voorstel uitwerken voor gestructureerd overleq met relevante stakeholders.
Tenslotte kennen wij grote prioriteit toe aan een consistente toe~assina en handhavina van reuels.
Daartoe willen wij enerzijds voorstellen ontwikkelen om de dienstverlening te verbeteren (wij denken daarbij aan o.a. het invoeren van het l-loket voor horeca-ondernemers, het inzetten van
accountmanagers en lof een horecacodrdinator). Echter het draagvlak voor horecabeleid staat of valt met een stringent en transparant handhavingbeleid. Daartoe willen wij een piketdienst invoeren waarmee direct op klachten kan worden gereageerd Schrappen enlof vereenvoudiging van regels maakt handhaving eenvoudiger.
Volgens het geldende handhavingsbeleid leggen wij eerst een dwangsom op. Het toepassen van bestuundwang (in de vorm van (tijdelijke) sluiting heefl niet de voorkeur. Pas wanneer de dwangsom niet het gewenste effect heeft dan zal tot sluiting worden overgegaan. Wanneer de vergunning wordt ingetrokken, zal dit eveneens leiden tot sluiting van de horecainrichting.
6 Onderwerpen van de integrale nota horecabeleid.
In de nota integraal horecabeleid willen wij o.a. de volgende onderwerpen, in onderlinge samenhang, behandelen:
I.Toepassen van (landelijke en lokale) regelgeving die betrekking heeft op de horeca, m.b.t:
vestiging
Omgevingshinder Bouwenlverbouwen Brandveiligheid Integriteit Alcoholgebruik Gokverslaving Drugs
Portiers
-WRO -BP toets e10 toepassen art. 19 WRO.
-Wet milieubeheer -melding of milieu vergunning -Woningwet(V\Ew) -bouwvergunning
-Monumentenwet -monumentenvergunning -V\Ewlbouwbesluit -gebruiksvergunning -Wet Bibob
-Drank en Horeca Wet -drank en horecavergunning -Wet op de kansspelen -aanwezigheidsvergunning -opiumwet -gedoogbesluit coffeeshop
-Wet particuliere beveiligingorganisaties en recherchebureaus
-vergunning particuliere beveiligingorganisatie Openbare ordelveiligheid APV
Dagelijks functioneren
-handelsreclame -reclamevergunninglbouwvergunning -vestiging - exploitatievergunning
-gebruik van een terras - terrasvergunning
-feestenlpartijen
-
evenementenvergunning -openingstijden -sluitingstijdenbesluit-prostitutie -vergunning seksinrichtinglescortservice -parkeren -parkeervergunning
ll. Deregulering (vereenvoudigenlminder lokale regelgeving ) 1. een horecavriendelijke APV
2. vereenvoudigen of schrappen exploitatie vergunningg
3. ja-mits beleid m.b.t. terrassen (algemene voorwaarden opnemen in de APV; schrappen terrasvergunning)
4. ja-mits beleid m. b.t. vrije sluitingstijden voor alle horecacategorieën 5. afschaffen evenementenvergunning voor kleine evenementen 6. pmlwensen van de raad
III. zelfregulering (meer verantwoordelijkheid bij horeca-ondernemers) en handhaving van heldere bilmultilaterale afspraken over veiligheid, openbare orde en milieuaspecten.
1. integriteitbeoordeling (wet Bibob) 2. opstellen convenant veilig uitgaan m.b.t.
a) voorkomen geweld in de horeca /portiers b) voorkomen geweld op straat;
c) voorkomen (negatieve uitstraling) rondhangende jongeren nabij de horeca-instellingen;
d) voorkomen glas op straat;
e) voorkomen wildplassen;
9
voorkomen donkere, onveilige plekken in de stad1 routes g) voorkomen geluidsoverlast;h) voorkomen hinderlijk drankgebruik en drankmisbruik (in het kader van volksgezondheidsbeleid e.d.) 3. bevorderen brandveiligheid horecazaken;
4. behoud van sociale functie horeca;
5. handhaven drugsbeleid.
6. handhaven prostitutiebeleid
9 Alhoewel sinds 01-01-2001 de vestigingswetgeving zodanig is aangepast dat horecabedrijven niet langer een
vestigingsvergunning nodig hebben, verbiedt de APV het exploiteren van een horecabedrijf in specifieke gebieden zonder een horeca-exploitatie vergunning van de burgemeester.
7. handhaven kansspelbeleid
8. handhaven rookverbod in de horeca 9. regulier overleg met de stakeholders
10. pmlwensen van de raad
IV. Verbeteren gemeentelijke dienstverlening
1. Vereenvoudigen van het vergunningenstelsel en minderen van de regeldruk voor burgers en bedrijven (deregulering horeca-exploitatievergunningen)
2. Opstellen en implementeren van een plan van aanpak vergunningverlening horeca (1
samengesteld (digitaal) aanvraagformulier, waardoor gegevens maar 1 keer moeten worden ingevuld) en een handhavingnotalprogramma
3. Verbeteren van:Communicatie: dit geldt zowel voor interne communicatie, als voor communicatie vanuit de gemeente naar betrokken partijen zoals ondernemers, politie,
brandweer en bewoners.
4. Verbeteren van interne organisatie m.b.t. dienstverlening en handhaving van de horecasector: een goede organisatie op alle niveaus is een eerste vereiste voor onderlinge samenwerking.
5. verbeteren van de externe samenwerking met stakeholders 6. pmlwensen van de raad
V. Ontwikkelen optimaal ruimtelijk-economisch horecavoonieningenniveau 1. aansturen op gedifferentieerd en aantrekkelijk horeca-aanbod (kwantiteit, kwaliteit en situering horeca);
2. aanwijzen concentratiegebieden en uitgaansgebieden met ruimere geluidsnormen:
3. behoud en verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van de directe omgeving
(terrassen, benutten markante enlof monumentale bebouwing, inrichting openbare ruimte, voldoende stalling- en parkeergelegenheid);
4. goede balans tussen horeca en andere functies.
5. verruimen van horecabestemmingen.
6. pmlwensen van de raad
EVALUATIE HORECABELEID GEMEENTE HAARLEMMERMEER
CONCEPTRAPPORT MARKTPARTIJEN
Ruirrite
B H O
orn in te leven1. INTRODUCTIE
In deze rapportage worden de belangrijkste conclusies uit de interviews met marktpartijen ter evaluatie van het gemeentelijke horecabeleid uit 1996 beschreven. De uitkomsten worden gebruikt bij de bepaling van de uitgangspunten van het nieuwe horecabeleid.
Voor de gesprekken werden zowel ondernemersorganisaties, intermediaire partijen, bier- brouwerijen, projectontwikkelaars, beleggers als horecaketens benaderd. In de bijlage staat een overzicht van de geïnterviewde partijen. De interviews zijn alle persoonlijk, soms telefonisch, afgenomen door BR0 in februari en maart 2008. De interviews hadden een semi-gestructureerd karakter. De respondenten konden ook zelf relevante onderwerpen aandragen en toelichten.
Vanwege het 'open' karakter van de interviews en de wisselende achtergrond van de geïn- terviewden, maar ook door de breedte en integraliteit van het onderwerp horeca, had elk interview haar eigen accenten. De opvattingen van de gesprekspartners vertoonden vaak overeenkomsten, maar weken soms ook van elkaar af.
De opmerkingen en conclusies uit deze rapportage zijn gebaseerd op de interviews en omschrijven niet per definitie de visie van BRO.
EVALUATIE VAN HET BELEID UIT 1996
2.1 Algemeen beeld van de horeca anno 2008
De benaderde organisaties hebben in algemene zin het volgende beeld bij de horeca in de gemeente Haarlemmermeer:
+
Er is gemeentebreed vrij veel en kwalitatief deels opvallend goede horeca, maar het aanbod is nogal verspreid en zaken bevinden zich vaak op 'verborgen' locaties, bij- voorbeeld op Schiphol en binnen hotels.+
In het centrum van Hoofddorp, maar in mindere mate ook van Nieuw-Vennep is het aanbod van uitgaanshoreca nog steeds opvallend beperkt.+
Het bestaande horeca-aanbod in met name Hoofddorp heeft onvoldoende massa, kwaliteit en samenhang en er zijn momenteel weinig fysiek aantrekkelijke vestigings- milieus voor horeca, zeker niet in het centrum. Overigens kunnen deze milieus, ook in Nieuw-Vennep, wel worden gecreëerd.+
In het noordelijk deel van de gemeente (Badhoevedorp, Zwanenburg) en langs de Ringdijk heeft de horeca verhoudingsgewijs een wat hoger kwaliteitsniveau.+
Veel 'betere' restaurants zijn gevestigd aan de Ringdijk, op Schiphol of in hotels.+
Het bestedingspotentieel van lokale consumenten en het bedrijfsleven (ook vanaf Schiphol) is zeer groot, maar de horecabestedingen komen nauwelijks terecht in de centra van Hoofddorp en Nieuw-Vennep.+
Er i s weinig horeca met een gecombineerde dag- en avondfunctie, een bedrijfsvorm die in de toekomst algemeen als meest kansrijk wordt beschouwd.+
De gemeentelijke bevolking lijkt niet goed op de hoogte van de vele, soms sterke solitaire horecazaken in de gemeente, zeker niet in het voor veel inwoners wat onbe- kende Zwanenburg en Badhoevedorp.+
In de beeldvorming bij verschillende partijen zijn er in met name Hoofddorp maar ook in Nieuw-Vennep relatief veel cafés met geregeld opstootjes, wat slecht is voor het uitgaansimago.+
Veel goede cafés en restaurants bevinden zich momenteel op perifere, solitaire loca- ties dan wel in hotels en profileren en presenteren zich daardoor matig naar buiten.Het zijn 'verborgen parels'.
2.2 Evaluatie kwantitatief
Ontwikkeling per branche sinds 1996
De ontwikkeling per branche in Haarlemmermeer was tussen 1996 en 2007 (de meest re- cente beschikbare cijfers) als volgt:
Ontwikkelins aantal horecabedriiven Der kern tussen 1996 en 2007
Drankensector Fastfoodsector Restaurantsector Totaal
1996 2007 1996 2007 1996 2007 1996 2007
Hoofddorp 20 22 16 27 26 28 62 77
Nieuw Vennep 8 9 5 8 7 9 20 26
Overig 16 22 15 13 20 26 51 61
Gemeente totaal 44 53 36 48 53 63 133 164
Bronnen: Kolpron (1996), Hoofdbedrijfschap Horeca en Catering, Horeca in Cijfers (2007).
+
Het aantal horecazaken in de gemeente (excl. hotels) is tussen 1996 en 2007 i n absolu- te zin duidelijk gegroeid, namelijk met 23% tot 164 zaken.+
Er zijn verschillende nieuwe drankverstrekkers gevestigd, zij het vooral buiten de cen- tra. In Hoofddorp en Nieuw-Vennep is het aantal drankverstrekkers nauwelijks toege- nomen, ondanks de forse bevolkingsgroei in deze kernen.+
De fastfoodsector kende in verhouding de sterkste groei, ook in de centra. De ontwik- keling van deze sector houdt in praktijk overigens vaak gelijke tred met de bevol- kingsgroei en passantenstromen in winkelcentra.+
Het aantal restaurants is eveneens toegenomen, namelijk met 18% en ook weer vooral buiten de twee grootste kernen.+
Gerelateerd aan het inwonertal, dat in de gemeente tussen 1996 en 2007 aanmerkelijk toenam, is de ontwikkeling van de horeca getalsmatig veel minder positief:+
Het aantal drankverstrekkers per 10.000 inwoners nam af van 5,9 in 1996 t o t 4,3 in 2007.+
Het aantal restaurants per 10.000 inwoners stabiliseerde tussen 1996 en 2007 op 4,6.+
Alleen het aantal fastfoodzaken nam duidelijk toe: van 3,5 zaken per 10.000 inwo- ners in 1996 t o t 4.2 zaken in 2007. Overigens is dit cijfer inclusief het aanbod op Schiphol.Zijn de doelstellingen voor de horeca uit 1996 gehaald?
De doelstellingen voor de gemeentelijke horeca werden in 1996 als volgt geformuleerd:
+
Hoofddorp: uitbreiden horeca aanbod met 4.250 m2=> Doelstelling gerealiseerd: uitbreiding bedroeg netto 4.310 m2 (1995: 9.800; 2008:
14.1 10 m2), deze cijfers zijn inclusief het aanbod op Ruygen Hoek.
+
Nieuw-Vennep: uitbreiden horeca aanbod met 1.750 m2=> Doelstelling niet gerealiseerd: uitbreiding netto slechts 20 m2 (1995: 3.000; 2008:
3.020 m2 1)
+
Horeca toestaan als ondersteunendelnevenactiviteit bij commerciële instellin- genlbedrijven t o t een maximum van 150 m2 bvo=> Doelstelling op verschillende locaties gerealiseerd, maar veel horecafuncties hebben geen volwaardige horecavergunning en voldoen niet aan eisen qua veiligheid, milieu, etc. Door veel ondernemers- en horecaorganisaties worden deze zaken beschouwd als bedreigend voor de 'reguliere' horeca.
' Excl. Zalen Ontmoetingscentrum 't Trefpunt en Café De Roos
4
4 Paracommerciële horeca onder voorwaarden toestaan bij niet-commerciële instellin- gentbedrijven
=> op verschillende locaties gerealiseerd, maar veel organisaties houden zich niet aan de voorwaarden (onderzoek BEM). Ook deze zaken worden beschouwd als bedreigend voor de 'reguliere' horeca.
Doelstellingen horeca 1996 kwalitatief
4 Hoofddorp: concentratie aan Marktplein, Burg. Van Stamplein, Raadhuisplein, wijk- winkelcentra
d doelstelling maar beperkt gerealiseerd, alleen voor w.b. enige restau- rants/brasseriën aan het Burg. Van Stamplein
4 Nieuw-Vennep: concentratie Venneperweg, Nieuw-Vennep centrum, Getsewoud cen- trum
d concentratie Venneperweg, centrum: niet gerealiseerd, moeizame ontwikkeling
d horeca in winkelcentrum Getsewoud: doelstelling gehaald (nu drie horecazaken)
Doelstellingen hotellerie
4 uitbreiden met 2.500 extra kamers t o t 2005:
d doelstelling vrijwel gehaald: tussen 1997 en 2007 netto +2.486 hotelkamers
4 uitbreiden met 3.500 extra kamers t o t 2015:
d periode loopt nog, grote dynamiek in de sector, streven ligt op koers
Algemene conclusies ontwikkeling horeca sinds 1996
Op hoofdlijnen kunnen de volgende conclusies worden getrokken uit de ontwikkeling van de horeca in de gemeente Haarlemmermeer in relatie t o t de beleidsvoornemens uit 1996:
4 Een gestage groei van het aantal zaken, maar vooral buiten de centra en nauwelijks een wezenlijke kwaliteitsversterking.
4 Geen concentratie in de centra van Hoofddorp en Nieuw-Vennep.
4 Met name de uitgaanshoreca (drankverstrekkers) heeft zich in de centra nauwelijks verder ontwikkeld. Discotheek The Challenge is inmiddels gesloten.
In Hoofddorp is de winkelondersteunende horeca fors toegenomen, ook in en rond winkelcentrum De Vier Meren. Het Burg. Van Stamplein is de enige nieuwe concentra- tie, met een beperkte avondfunctie. Het verblijfsklimaat van dit plein is voor horeca echter onvoldoende. Een 'echt' horecaplein ontbreekt nog steeds in Hoofddorp.
4 In Nieuw-Vennep is de beoogde versterking van de horeca in het centrum nauwelijks van de grond gekomen, niet in kwalitatieve en ook niet in kwantitatieve zin.
De hotellerie is kwantitatief en kwalitatief sterk gegroeid in de gemeente, zij het bui- ten de centra. In de gehele gemeente was een forse groei en kwaliteitsversterking van de hotels zichtbaar.
2.3 Doelgroepen
De lokale inwoners worden binnen hun gemeente goed verzorgd qua fastfood, iets min- der in restaurants en beduidend minder in hun behoefte aan uitgaansgelegenheden. Met name voor uitgaan zijn Haarlemmermeerders dan ook in hoge mate op omliggende plaat-
sen georiënteerd. Voor de betere restaurants is men binnen de gemeente op solitaire loca- ties en de Ringdijk aangewezen. Restaurants binnen hotels worden door hen nauwelijks bezocht.
Regionale inwoners zijn nauwelijks op de gemeente Haarlemmermeer georiënteerd. Zij bezoeken vooral hun 'eigen' en andere uitgaanscentra en restaurants. De zakelijke markt komt in de gemeente goed aan haar trekken, maar er ligt hier een groot accent op de grote airporthotels. De centra van Hoofddorp en Nieuw-Vennep profiteren nauwelijks van deze kapitaalkrachtige maar kritische doelgroep.
De doelgroep toeristen en recreanten is in de gemeente (afgezien van Schiphol) nauwe- lijks vertegenwoordigd. De gemeente is toeristisch-recreatief maar beperkt ontwikkeld en heeft hierin dan ook geen duidelijk profiel of imago. Daar staat tegenover dat er volop kansen bestaan op dit terrein (cultuurhistorie, architectuur, evenementen), die veel extra draagvlak kunnen genereren voor de horecasector.
2.4 Horeca in Hoofddorp
Voor horeca i s naar de mening van de geïnterviewde partijen het onderscheid tussen Hoofddorp ("Nieuwe stad") en Nieuw-Vennep ("Groot dorp, met sterke betrokkenheid en onderlinge band bewoners") essentieel.
Een stad als Hoofddorp is het, aldus de geïnterviewde organisaties, aan haar stand en ver- zorgingsfunctie verplicht om een ruim en gevarieerd aanbod van horecazaken te bieden, zoals ook 'nieuwe' steden als Almere en Zoetermeer dat inmiddels doen. De voorspoedige ontwikkeling van de retail in Hoofddorp, met het nieuwe winkelcentrum Vier Meren, illu- streert de economische potenties van de stad.
Als meest kansrijke concentratiegebieden voor horeca werden door de geïnterviewde or- ganisaties genoemd:
e MarktpleinIBeursplein (centrale ontmoetingsplek, breed aanbod, terrassen);
e Concourslaan (restaurants, 'betere' fastfood, cafés);
e Raadhuisplein (relatie met cultuur, bovenmodale invulling, terrassen).
2.5 Horeca in Nieuw-Vennep
In Nieuw-Vennep i s de omgeving van de Bolle Olifant de beste vestigingsplek voor het middensegment en de uitgaanshoreca. De gemeente moet, aldus verschillende geïnter- viewde partijen, meer daadkracht tonen bij ontwikkeling van een horecacluster rond de Bolle Olifant. In de huidige situatie staat het (ruimtelijke) kwaliteitsbeeld en de verblijfs- kwaliteit aldaar in schrille tegenstelling tot het hoge kwaliteitsniveau van winkelcentrum De Symfonie aan de overzijde. De gemeente moet in principe niet wijken voor (economi- sche) tegenslag dan wel kritische omwonenden.
Nabij De Rustende Jager kan een wat hoger kwaliteitssegment worden nagestreefd, met meer kwaliteitsrestaurants en drankverstrekkers in het hogere marktsegment (bodega).
Dan moet tegelijkertijd wel het plein voor het hotel opnieuw worden ingericht, met een hogere omgevings- en verblijfskwaliteit.
2.6 Horeca in de overige gemeente
In de overige gemeente, buiten Hoofddorp en Nieuw-Vennep is nieuwe horeca aldus de gesprekspartners alleen wenselijk in:
+
De verschillende kernen van de gemeente, bij voorkeur in de centra;+
Recreatiegebieden (Tolenburg, Haarlemmermeerse Bos, etc.);+
Op en rond toeristische en cultuurhistorische trekkers, mits met volledige horecaver- gunning en voldoend aan dezelfde eisen als reguliere horecazaken;+
Bij (toekomstige) toeristische attracties;+
Op Schiphol (ondersteunend aan reizigers, zakenlieden en dagrecreanten);+
De grote zakenhotels.De horeca aan de Ringdijk heeft een verhoudingsgewijs sterk kwaliteitsprofiel maar kampt met ruimtelijke problemen (uitbreiding, terrassen, parkeren). Ook vanwege de hoge aan- trekkingskracht van deze zaken moeten deze knelpunten worden opgelost. Vestiging van geheel nieuwe zaken i s niet gewenst.
De tamelijk unieke horecaconcentratiegebied in het Ruygen Hoek complex aan de A4 moet haar belangrijke passantenfunctie kunnen bestendigen. Dit betekent continue aan- dacht voor productvernieuwing, zonder het huidige karakter (laagdrempelige restaurants en fastfood met een verzorgde presentatie en inrichting) te verliezen.
2.7 Essentiële knelpunten in de ontwikkeling van horeca
Visie en daadkracht gewenst
De gemeente Haarlemmermeer heeft in de ogen van veel geïnterviewde partijen in prak- tijk onvoldoende visie, activiteit en daadkracht op het terrein van de horeca. Horeca wordt door de gemeente ogenschijnlijk als een restfunctie beschouwd en niet als volwaardige sector met economisch en sociaal-maatschappelijk toekomstperspectief. Het is bestaande en startende ondernemers niet duidelijk wat de gemeente ruimtelijk en functioneel wil met horeca. De gemeente wordt bestempeld als een "slechte startersgemeente".
De gemeente moet, aldus veel ondernemers, ook meer daadkracht tonen bij de ontwikke- ling van horecaconcentratiegebieden. De gemeente speelt niet tijdig in op de ontwikke- lingskansen voor nieuwe horeca, bijvoorbeeld door reservering van ruimte vooraf, onder- handelen met projectontwikkelaars over het aanbieden van ruimte tegen reële huren, etc.
Ook bij de realisatie van De Vier Meren is dat weer gebleken, waar de commerciële ruim- ten aan het Burgemeester van Stamplein in eerste instantie ongeschikt bleken voor hore- ca. Nieuw vastgoed betekent in deze gemeente, zoals vaak in 'nieuwe' centra, (te) hoge huren voor horeca, zeker gezien het feit dat horecazaken veel hogere inrichtingskosten hebben dan bijvoorbeeld winkels.
