-1-
Veertigdagentijd
eesten zijn belangrijk binnen het katholicisme. Maar naast momenten van een feest vieren zijn er ook mo- menten van vasten. Deze zijn minder duidelijk aanwe- zig dan de momenten van een feest vieren. Dat heeft meer- dere achtergronden.
Een daarvan is dat Jezus zei dat Hij vond dat je geen aan- dacht moest vestigen op je vastenpraktijk. In Mat. 6,16-18 is te lezen dat het niet de bedoeling is het aan iedereen te laten zien dat je vast. Als je vast moet je dit in het verbor- gene doen en alleen voor God. Een andere oorzaak is dat er vroeger vanuit de katholieke kerk veel duidelijke en uni- forme regels voor het vasten werden opgelegd en sinds de jaren zestig van de vorige eeuw de katholieken veel meer vrijheid hebben om op hun eigen manier te vasten.
De wijze van vasten is in de loop van de tijd wel veranderd.
Oudere mensen die vroeger (ook) hebben gevast, vertellen verhalen over hun vastentrommeltjes. In die trommeltjes werden snoep en andere lekkernijen bewaard die de kin- deren gekregen hadden in de loop van de week. Het trom- meltje mocht in de vastentijd op zondag open. In strenge gezinnen mocht het trommeltje pas na het vasten opge- maakt worden. Daarnaast was het zo dat volwassenen bij elke maaltijd minder moesten eten en zelfs één maaltijd per dag moesten overslaan.
Voor moslims is de wijze van vasten voorgeschreven, bij ka- tholieken wordt het aan de persoon zelf overgelaten. Dat betekent dat zaken zoals geen vlees eten, minder of niet snoepen, geen alcohol gebruiken, het geven van aalmoe- zen wel worden aangeraden, maar niet verplicht worden gesteld.
Tijdens de veertigdagentijd zijn er alleen verplichtingen op Aswoensdag, de eerste dag van de vastentijd, en op Goede Vrijdag, de dag dat Jezus aan het kruis stierf. Op die twee dagen mag men geen vlees eten (onthouding) en slechts één volle maaltijd per dag (vasten) gebruiken. Dit onthou- den, geen vlees eten, geldt ook voor alle vrijdagen in de vastentijd.
Ook al is het niet langer verplicht om buiten de vastentijd op vrijdag zich te onthouden, de kerk probeert haar gelovi- gen wel te stimuleren om op vrijdagen zich te versterven (onthouden en/of vasten), liefdadigheidswerk te doen, ex- tra te bidden, etc.
Een tijdlang je onthouden van het gebruik van bepaalde dingen. Het kan gaan om eten en drinken, maar tegen- woordig ook om andere dingen, bijvoorbeeld je auto min- der of niet gebruiken, de computer of iPhone uit laten staan. Een goede manier van vasten probeert vier dingen te bereiken:
- een betere omgang met jezelf;
- een betere omgang met medemensen;
- een betere omgang met het milieu en de gehele wereld;
- een betere omgang met God.
Voor gelovige mensen zijn juist de eerste drie wegen in hun combinatie een goede manier om het vierde doel na te streven: een betere omgang met het geheim dat we God noemen. Vasten is voor gelovigen daarom ook steeds een voorbereiding op het hoogfeest van Pasen en een periode van inkeer en bezinning.
aat los het doodgewone van elke dag, aat los het doodgewone van elke dag, aat los het doodgewone van elke dag, aat los het doodgewone van elke dag,
doorbreek je levensritme van normaal en altijd zo.
doorbreek je levensritme van normaal en altijd zo.
doorbreek je levensritme van normaal en altijd zo.
doorbreek je levensritme van normaal en altijd zo.
Neem de tijd, wel 40 Neem de tijd, wel 40 Neem de tijd, wel 40
Neem de tijd, wel 40 dagen en veel meer,dagen en veel meer,dagen en veel meer,dagen en veel meer, om te kijken hoe anderen opkomen voor elkaar, om te kijken hoe anderen opkomen voor elkaar,om te kijken hoe anderen opkomen voor elkaar, om te kijken hoe anderen opkomen voor elkaar, om te kijken hoe anderen spreken met elkaar, om te kijken hoe anderen spreken met elkaar,om te kijken hoe anderen spreken met elkaar, om te kijken hoe anderen spreken met elkaar, om te voelen hoe anderen vreugde geven aan elkaar om te voelen hoe anderen vreugde geven aan elkaarom te voelen hoe anderen vreugde geven aan elkaar om te voelen hoe anderen vreugde geven aan elkaar en je ontdekt
en je ontdekt en je ontdekt
en je ontdekt ---- VAST EN zeker VAST EN zeker VAST EN zeker ---- VAST EN zeker nieuwe levenskrachten voor jou!
nieuwe levenskrachten voor jou!nieuwe levenskrachten voor jou!
nieuwe levenskrachten voor jou!
F
LLLL
Vasten rommel
Wekelijks bulletin van de Parochie H. Franciscus van Assisi tijdens de veertigdagentijd Woensdag 17 februari 2021
Aswoensdag
Dit jaar helaas weer geen carnaval. Toch denken we met weemoed te- rug naar de vele dorpen en steden die met carnaval ineens een alterna- tieve naam hadden. De traditie komt uit Noord-Brabant en is ook een gebruik geworden in sommige plaatsen in Limburg, Gelderland en elders in Nederland. In een kort verhaal vroeg schrijver Godfried Bomans (1913-1971) zich af hoe ‘Oeteldonk’ toch is ontstaan.
HOE IS OETELDONK ONTSTAAN?
U vraagt mij, waar de naam 'Oeteldonk' vandaan komt. U doet dit natuurlijk in de veronderstelling, dat ik dit niet weet. Nu, dat treft u dan slecht.
Reeds in de jaren zeventig van de vorige eeuw rustten enkele Haarlemmers een expeditie uit, om die plaats te vinden. Mijn grootvader was daar ook bij. De expeditie drong tot ver over de Oeral door en liep vast in het Himalaya-gebergte. Men vond een drietal zeldzame varens en een uitgestorven slakke-soort, die het huisje niet op de rug draagt, maar aan een touwtje achter zich aan trekt. De deelnemers kregen de Rembrandt- penning en werden door Koning Willem III persoonlijk op Het Loo ontvangen, waarbij de vorst zich onge- dwongen met hen onderhield. Van Oeteldonk echter geen spoor.
Vlak na de Eerste Wereldoorlog trok een tweede expeditie uit, ditmaal onder leiding van mijn vader. En nu was het raak. Na ontzettende ontberingen vond men in het binnenland van Brazilië enkele schuwe inboorlin- gen, die op klompen liepen en gebroken Nederlands spraken. Mijn vader begreep direct, dat hij in de buurt moest zijn en maande de dragers tot spoed. En jawel hoor, na drie weken trof men midden in het oerwoud een gemeente aan met het bordje 'verboden zich op het gazon te bevinden'. Mijn vader wierp zijn pikhaakje terzijde en reikte aan alle deelnemers de Vondel-medaille uit.
Men deed er verschillende ontdekkingen. Vooreerst wordt Oetteldonk met twee t's geschreven. Hoe die ene er afgevallen is, weet men niet. Vermoedelijk achteloosheid. Voorts wordt er in Oetteldonk op zon- dag niet gefietst. Er wordt wel veel gecollecteerd, meest voor liefdadige doeleinden. Midden in het dorp staat een bus en telkens als die vol is, wordt er iets liefdadigs bedacht. De gemeente telt 63 verschil- lende geloofsovertuigingen, die stuk voor stuk gelijk hebben. De Oetteldonkse Zaligen van het Derde Uur zijn hierbij niet meegerekend, daar zij niet gesubsidieerd worden en ook geen eigen zendtijd heb- ben. Een carnaval is er niet. Men beschouwt dit als zondig. Volkomen terecht.
Evangelielezing Aswoensdag Evangelielezing Aswoensdag Evangelielezing Aswoensdag Evangelielezing Aswoensdag
Uit het heilig evangelie van onze Heer Jezus Christus volgens Matteüs (Mt. 6, 1-6. 16-18)
In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: “Denkt er om beoefent uw gerechtigheid niet voor het oog van de mensen, om de aandacht te trekken; anders hebt gij geen recht op loon bij uw Vader die in de hemel is. Wanneer gij dus een aalmoes geeft, bazuin het dan niet voor u uit zoals de huichelaars doen in de synagoge en op straat, opdat zij door de mensen geprezen worden. Voorwaar, Ik zeg u: zij hebben hun loon al ontvangen. Als gij een aalmoes geeft laat uw linkerhand dan niet weten wat uw rechter doet opdat uw aalmoes in het verborgene blijve;
en uw Vader die in het verborgene ziet zal het u vergelden. Wanneer gij bidt, gedraagt u dan niet als de schijnheiligen die graag in de synagogen en op de hoeken van de straten staan te bidden om op te vallen bij de mensen. Voorwaar, Ik zeg u: zij hebben hun loon al ontvangen!
Maar als gij bidt, ga dan in uw binnenkamer, sluit de deur achter u en bid tot uw Vader, die in het verborgene is; en uw Vader, die in het verborgene ziet, zal het u vergelden. Wanneer gij vast, zet dan geen somber gezicht zoals de schijnheiligen; zij verstrakken hun gezicht om de mensen te tonen dat zij aan het vasten zijn. Voorwaar, Ik zeg u: zij hebben hun loon al ont- vangen. Maar als gij vast, zalf dan uw hoofd en was uw gezicht om niet aan de mensen te laten zien dat gij vast, maar vast voor uw Vader die in het verborgene is en uw Vader, die in het verborgene ziet, zal het u vergelden.”
kort Verhaal
-3-
Hoe is nu de naam Oeteldonk naar Den Bosch gekomen? Kijk, dat zit zo. In 1887 kregen enkele emi- granten heimwee en verlangden naar het vaderland terug. Dit zijn de bekende Oeteldonkse spijtoptan- ten. Zij voeren op klompen en met hun boerenkielen nog aan op rijkskosten terug en leden bij Lage Zwaluwe schipbreuk. Vier van hen verdronken, doch een dozijn zwom aan land. Daar het nu juist car- naval was, vielen zij onmiddellijk in de prijzen. Hun blauwe kieltjes en petten kwamen in de mode, en al spoedig werd de dracht voor het Bossche carnaval algemeen. Ook de naam Oeteldonk sloeg in. De twaalf oorspronkelijke Oeteldonkers echter begrepen er niets van. Zij stierven aan de geleden ontbe- ringen in een bejaardencentrum te Cuyk, met hun petjes nog op. Tot het laatst toe bleven zij tegenover het Bossche carnaval afwerend staan, en ten slotte liggen. Het waren dan ook geen Brabanders. Het waren Haarlemmers. Hun fijnbesnaard zieleleven bracht de Cuykse geestelijkheid al spoedig in ver- rukking en zuster Edelknud, die hen tot het laatst bijstond, moet vaak gemompeld hebben: `Hadden we er daar maar meer van.' Maar ja, we willen zo veel.
1938
Evangelielezing 1 Evangelielezing 1 Evangelielezing 1
Evangelielezing 1
eeeezondag van de veertigdagentijd zondag van de veertigdagentijd zondag van de veertigdagentijd zondag van de veertigdagentijd
Uit het heilig evangelie van onze Heer Jezus Christus volgens Marcus (Mc. 1, 12-15)
In die tijd dreef de Geest Jezus naar de woestijn. Veertig dagen bracht Hij in de woestijn door, terwijl Hij door de satan op de proef werd gesteld. Hij verbleef bij de wilde dieren en de engelen bewezen Hem hun diensten. Nadat Johannes was ge- vangen genomen ging Jezus naar Galilea en verkondigde Gods Blijde Boodschap.
Hij zei: “De tijd is vervuld en het Rijk Gods is nabij; bekeert u en gelooft in de Blijde Boodschap”.
de VastenTrommel
Waarom zou jij nu vasten?
Waarom zou jij nu vasten? Waarom zou jij nu vasten?
Waarom zou jij nu vasten?
orige week vertelde een vriend van mij dat hij ging vasten. Vol verbazing keek ik hem aan.
“Vasten? Dat is toch helemaal niet meer van deze tijd? En jij bent niet eens religieus!”
Hij moest een beetje lachen om mijn verbazing.
“En toch ga ik een maand lang mijzelf van alles ontzeggen. Geen alcohol meer, geen rood vlees, geen cafeïne en geen nicotine. Zelfs geen snacks meer.”
“Je bent gek!” zei ik tegen hem. “Jezelf zoveel ontzeg- gen, terwijl dat helemaal niet moet. Wat heb je daar nou aan?”
Hij legde mij uit waarom hij deze keuze gemaakt had.
“Door mijzelf even al die din-
gen te ontzeggen die lekker zijn, maar mis- schien niet altijd even gezond, gun ik het mijzelf om bewust stil te staan bij mijn keuzes in het le- ven. Ik wil nadenken over mijn gewoontes. En over wat mij nu echt gelukkig maakt. Dan heb ik het niet alleen over eten, maar over alle keuzes die ik maak in het leven.”
Nu werd ik toch wel wat nieuwsgierig.
“Maak jij dan zoveel slechte keuzes? En moet je jezelf dan echt zoveel ontzeggen om daar over na te denken?”
“Het is soms lastig om te zeggen wat nu een goede of een slechte keuze is.” antwoordde hij.
“Op deze manier kan ik van alles even wat af- stand nemen. En vanaf een afstand kan je nu eenmaal beter reflecteren op je leven.”
Dat kon ik wel beamen. Meestal kom ik ook tot veel inzichten als ik even wat afstand heb. Bij- voorbeeld wanneer ik op vakantie ben.
“Het is volgens mij de ideale manier om aan mijzelf te werken. Zowel men- taal als fysiek.” vervolgde hij.
“Ik zie waartoe ik in staat ben en maak mijzelf even los van mijn routines. Hopelijk brengt het mij nieuwe inzichten.”
Hier moest ik even over na- denken. Hij had een punt.
Mensen zijn gewoontedieren.
We hebben zo onze routines en doen zoveel din- gen zonder dat we daar bewust bij stilstaan.
Door daar even afstand van te nemen kunnen we onze slechte gewoontes afleren. En extra waar- dering opbrengen voor de dingen die ons leven juist wel beter maken. Hoe meer ik er over na- dacht, hoe meer ik dat vasten begreep.
Martine Klaas
V
Vastentij Vastentij Vastentij
Vastentijd . . . d . . . d . . . d . . . is oefentijd is oefentijd is oefentijd is oefentijd
Is wakker worden na de winterslaap en je opengeeuwen uit de beslotenheid van elk-voor-zich.
Is je ogen opentrekken voor wat aan het gebeuren is in het diepste van jezelf en in de wereld om je heen, en zicht krijgen op het grote Licht dat doorbreekt aan de horizon.
Is in voorjaarsstilte je eigen grond omspitten en klaarmaken voor een nieuwe lente, en het zaad van vrede en menswaardigheid ontkiemen laten in je hart.
Vastentijd is trainingstijd: hart en handen soepel maken voor verbondenheid met God en mensen;
vingeroefening in solidariteit.
Dat en zoveel meer is vastentijd: de grote opwarming om te herleven.
-5-
Vastenactie: Werken aan je toekomst
De campagne van Vastenactie in de veertigdagen- tijd 2021 – van Aswoensdag 17 februari tot eerste Paasdag 4 april – staat in het teken van beroeps- onderwijs en ondernemerschap in ontwikkelings- landen. Een gedegen opleiding stelt mensen na- melijk beter in staat een redelijk inkomen te verdie- nen.
Hoewel tegenwoordig wereldwijd ruim negentig pro- cent van alle kinderen basisonderwijs volgt, krijgen jongeren in veel ontwikkelingslanden niet de kans om na de basisschool verder te leren. Ze zijn dan aange- wezen op ongeschoold en slecht betaald werk. On- danks hun baan leven hier heel veel mensen in ar- moede.
In 2021 ondersteunt Vastenactie wereldwijd tal van projecten die mensen toegang bieden tot onderwijs en ondersteuning geven bij het opstarten van een eigen onderneming. Deze projecten bestaan onder meer uit het aanbieden van trainingen, het faciliteren van on- derwijsruimten en het verschaffen van lesmateriaal.
Vastenactie zet zich in voor jongeren, werklozen en mensen die niet rond kunnen komen van hun (deel- tijd)baan. Met deze projecten willen we mensen in staat stellen te werken aan een betere toekomst.
Doet u mee? U kunt de projecten van Vastenactie steunen:
via storting op banknummer NL21 INGB 000 000 5850 t.n.v. Vastenactie
Meer informatie is te vinden op www.vastenactie.nl
Volgende week zaterdag 27 februari verschijnt de tweede editie van de VastenTrommel. Vindt u het leuk een bijdrage te leveren, mail ons:
Jopie Kingma: jopiekingma@home.nl Truus Konijn: koku46@kpnmail.nl
Dit weet u vasten zeker. . .
Onder deze titel stellen we u vanaf nu elke week een vraag. Denkt u het antwoord te weten, e- mail het dan naar de redactie van de vasten- trommel. Na de laatste Vastentrommel dingt u met de goede antwoorden mee naar een leuke attentie. U kunt zovaak inzenden als u wilt.
De vraag van deze week:
Hoe heten deze attributen die vroeger in de vas- tenperiode in de katholieke eredienst werden gebruikt?
Het antwoord op deze vraag kunt u uiterlijk 27/2/21 e-mailen naar hh44a@hotmail.nl
(Een verhaal over onze eigen dagdagelijkse levensstijl, (Een verhaal over onze eigen dagdagelijkse levensstijl, (Een verhaal over onze eigen dagdagelijkse levensstijl, (Een verhaal over onze eigen dagdagelijkse levensstijl, kun-kun-kun-kun- nen wij leven met genoeg?)
nen wij leven met genoeg?) nen wij leven met genoeg?) nen wij leven met genoeg?)
Frans had eens een zakdoek nodig en had er geen bij zich.
Frans had eens een zakdoek nodig en had er geen bij zich.
Frans had eens een zakdoek nodig en had er geen bij zich.
Frans had eens een zakdoek nodig en had er geen bij zich.
Hij passeerde juist een groot warenhuis en stapte er bin- Hij passeerde juist een groot warenhuis en stapte er bin- Hij passeerde juist een groot warenhuis en stapte er bin- Hij passeerde juist een groot warenhuis en stapte er bin- nen. Boven het draaihekje hing een levensgroot bord met nen. Boven het draaihekje hing een levensgroot bord met nen. Boven het draaihekje hing een levensgroot bord met nen. Boven het draaihekje hing een levensgroot bord met de waarschuwing dat iedere klant verplicht was om gebrui de waarschuwing dat iedere klant verplicht was om gebrui de waarschuwing dat iedere klant verplicht was om gebrui de waarschuwing dat iedere klant verplicht was om gebruik k k k te maken van een boodschappenwagentje. Frans pakte er te maken van een boodschappenwagentje. Frans pakte er te maken van een boodschappenwagentje. Frans pakte er te maken van een boodschappenwagentje. Frans pakte er dus één en ging er vrolijk zijn boodschap mee doen. Toen dus één en ging er vrolijk zijn boodschap mee doen. Toen dus één en ging er vrolijk zijn boodschap mee doen. Toen dus één en ging er vrolijk zijn boodschap mee doen. Toen hij aan de betreffende afdeling kwam, kon hij niet eenvoudig hij aan de betreffende afdeling kwam, kon hij niet eenvoudig hij aan de betreffende afdeling kwam, kon hij niet eenvoudig hij aan de betreffende afdeling kwam, kon hij niet eenvoudig een zakdoek pakken. Van de papieren zakdoekjes moest hij een zakdoek pakken. Van de papieren zakdoekjes moest hij een zakdoek pakken. Van de papieren zakdoekjes moest hij een zakdoek pakken. Van de papieren zakdoekjes moest hij er tien pakjes van tien t
er tien pakjes van tien t er tien pakjes van tien t
er tien pakjes van tien tegelijk meenemen. Van de andere egelijk meenemen. Van de andere egelijk meenemen. Van de andere egelijk meenemen. Van de andere stoffen zakdoeken moest hij er een dozijn tegelijk kopen.
stoffen zakdoeken moest hij er een dozijn tegelijk kopen.
stoffen zakdoeken moest hij er een dozijn tegelijk kopen.
stoffen zakdoeken moest hij er een dozijn tegelijk kopen.
Frans had er thuis nog een stapel van liggen, maar ja, daar Frans had er thuis nog een stapel van liggen, maar ja, daar Frans had er thuis nog een stapel van liggen, maar ja, daar Frans had er thuis nog een stapel van liggen, maar ja, daar was hij nu niks mee. Hij deponeerde dus het dozijn in zijn was hij nu niks mee. Hij deponeerde dus het dozijn in zijn was hij nu niks mee. Hij deponeerde dus het dozijn in zijn was hij nu niks mee. Hij deponeerde dus het dozijn in zijn wagentje en kwam na veel omzwervingen bij de ka
wagentje en kwam na veel omzwervingen bij de ka wagentje en kwam na veel omzwervingen bij de ka wagentje en kwam na veel omzwervingen bij de kassa te-ssa te-ssa te-ssa te- recht.
recht.
recht.
recht.
Intussen had reclame hem langs alle kanten aangepord om Intussen had reclame hem langs alle kanten aangepord om Intussen had reclame hem langs alle kanten aangepord om Intussen had reclame hem langs alle kanten aangepord om nog veel meer zaken te kopen. Maar Frans hield vol en nog veel meer zaken te kopen. Maar Frans hield vol en nog veel meer zaken te kopen. Maar Frans hield vol en nog veel meer zaken te kopen. Maar Frans hield vol en stapte doelbewust richting uitgang. Bij de kassa stond zijn stapte doelbewust richting uitgang. Bij de kassa stond zijn stapte doelbewust richting uitgang. Bij de kassa stond zijn stapte doelbewust richting uitgang. Bij de kassa stond zijn karretje als een vreemde eend in de bijt te midden van kar- karretje als een vreemde eend in de bijt te midden van kar- karretje als een vreemde eend in de bijt te midden van kar- karretje als een vreemde eend in de bijt te midden van kar- ren volgeladen
ren volgeladen ren volgeladen
ren volgeladen met wat de reclame aanbevolen had te ko-met wat de reclame aanbevolen had te ko-met wat de reclame aanbevolen had te ko-met wat de reclame aanbevolen had te ko- pen. Andere kopers keken Frans aan, alsof ze wilden zeg- pen. Andere kopers keken Frans aan, alsof ze wilden zeg- pen. Andere kopers keken Frans aan, alsof ze wilden zeg- pen. Andere kopers keken Frans aan, alsof ze wilden zeg- gen: zo iets doe je toch niet, zo'n wagentje is er voor om gen: zo iets doe je toch niet, zo'n wagentje is er voor om gen: zo iets doe je toch niet, zo'n wagentje is er voor om gen: zo iets doe je toch niet, zo'n wagentje is er voor om volgeladen te worden...
volgeladen te worden...
volgeladen te worden...
volgeladen te worden...
