LESMAP
Het Gewonnen Kind
Met deze lesmap willen we je niet enkel informatie aanreiken, veeleer willen we je, via een heel aantal vragen, tot denken aanzetten.
We hebben de vragen verzameld onder een aantal thema’s.
Hiermee kan je aan ‘cherry-picking’ doen, enkel de thema’s die het best bij jouw doelgroep of lesthema passen hoef je te gebruiken.
Daardoor kan de leerkracht Nederlands een heel andere insteek hanteren dan de leerkracht muzische vorming. En de leerkracht godsdienst andere vragen opnemen enz.
Uiteraard zijn onze vragen niet limitatief. Het staat je vrij dieper op thema’s in te gaan.
We willen jullie laten stilstaan bij het feit dat Nicolas, ondanks zijn beperkingen niet zo erg veel verschilt van andere jongeren van zijn leeftijd. Maar ook dat Nicolas toch ook wel heel verschillend is van zijn leeftijdgenoten.
Als je in groep aan de slag gaat, zal je merken dat er geen juiste antwoorden zijn op de vragen. En dat elk antwoord nieuwe vragen oproept. En laat dit nu net de bedoeling zijn.
Door na te denken en te praten over gelijkenissen en verschillen kan je de horizon van de jongere verbreden, begrip over en acceptatie van de verschillen laten ontstaan.
Jan en Nicolas
Doedèskadèn vzw
Oude Bergse Baan 106 / 2950 Kapellen info@doedeskaden.be
03/605.21.26. of 0485/74.00.06 Ondernemingsnummer 0869 823 744 www.doedeskaden.be
Enkele verklarende begrippen / interessante lectuur, serie en films.
Autisme spectrum
Autisme is onzichtbaar en heeft vele gezichten. Elke persoon met autisme is uniek. Omdat autisme zich zo verscheiden en met een verschillende intensiteit toont, bestaat er niet zoiets als typisch autistisch gedrag, maar wel vele varianten in een breed spectrum.
Kenmerken
Autisme wordt gekenmerkt door een andere manier van informatie verwerken door de hersenen.
Hierdoor ervaren mensen met autisme de wereld anders. Autisme heeft invloed op alle levensdomeinen en vertaalt zich in zwakke én sterke kanten.
Informatie die via de zintuigen binnenkomt (prikkels) wordt bij mensen met autisme anders verwerkt.
Sommige onder hen spreken van een informatiestorm.
Door deze storm ziet de werkelijkheid in hun hersenen er helemaal anders uit. Ze selecteren te veel, te weinig of de verkeerde prikkels.
Veel mensen met autisme zijn hierdoor ook over- of ondergevoelig voor bepaalde prikkels, zoals geluid, geur of aanraking. Ze kunnen dan wel eens reageren op een manier die voor een ander onbegrijpelijk is.
Bron en meer info ?
Vlaamse vereniging autisme VVA https://mezelfzijn.be/autisme/
Spasticiteit en spasmen
Spasticiteit is een toestand waarbij er sprake is van een verhoogde spierspanning.
Een spasme is een onwillekeurige samentrekking van spieren, veroorzaakt door spasticiteit.
Beiden begrippen zijn dus niet hetzelfde maar staan wel nauw met elkaar in verband.
Spasticiteit kan bij iedereen voorkomen, van jong tot oud.
Soms is dit aangeboren, soms als gevolg van een ongeval of ziekte. Vooral bij te vroeg geboren kinderen komt spasticiteit vaker voor, ongeveer bij 1 op de 10 gevallen.
Zuurstoftekort bij de geboorte
In de medische wereld; Asfyxie.
Een gebeurtenis of situatie bij de geboorte waarbij kinderen een tijdelijk tekort aan zuurstof hebben waardoor verschillende organen schade kunnen oplopen.
Bron en meer weten; https://www.kinderneurologie.eu/ziektebeelden/
Literatuur
Het Wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht. Mark Haddon
Christopher is autistisch. Als hij ontdekt dat de hond van de overbuurvrouw op brute wijze is vermoord gaat hij op onderzoek uit. Zijn speurwerk levert flink wat verrassingen op, zo sterk dat hij al het houvast dat hij dacht te hebben in zijn persoonlijk leven, kwijtraakt. Maar Christopher Boone is een doorzetter.
Uiteindelijk maakt hij de reis van zijn leven... https://schooltv.nl/video/het-merkwaardige-voorval- met-de-hond-in-de-nacht-een-boek-van-mark-haddon/
Engelse Versie ; The curieus incidient of the dog in the night-time. Exp 2003
Het Rosie project - Graeme Simsion
De autistische Don Tillman doceert genetica aan de universiteit. Hij is superintelligent, kan geweldig koken en is op zoek naar een vrouw. Door zijn sociale onhandigheid is hij echter nooit verder
gekomen dan een eerste date. Met behulp van een zestien pagina's tellende vragenlijst hoopt hij zijn perfecte partner te vinden. Dan komt Rosie Jarman in zijn leven: verre van perfect, maar wel
intelligent en mooi. En ze is ook op zoek naar haar biologische vader - een zoektocht waar Don haar misschien bij zou kunnen helpen.
De paardenjongen - Rupert Isaacson
Als Rowan tweeënhalf jaar is, wordt de diagnose gesteld dat hij autistisch is. De wereld van zijn vader Rupert Isaacson en zijn moeder Kristin stort in. Rowan lijdt aan spastische aanvallen en is onhandelbaar. Binnen korte tijd verliezen de ouders al het contact met hem. Op een dag kruipt Rowan tijdens een wandeling door een afrastering. Opgetogen lachend laat hij zich op zijn rug op de grond vallen, pal voor een grote merrie. Rupert weet als paardentrainer dat de situatie levensgevaarlijk is: één verkeerde beweging kan de merrie doen schrikken en Rowan wordt vertrapt. Wat er dan gebeurt is even bijzonder als ongelooflijk… De paardenjongen is het unieke en hartverwarmende verhaal van Rupert en zijn zoon Rowan, die samen de therapeutische kracht van paarden ontdekken.
Tv Serie
ATYPICAL , Netflix serie
Wanneer een tiener met een stroornis binnen het autismespectrum graag een vriendin wil, leidt zijn drang naar onafhankelijkheid tot zelfontdekking voor zijn hele familie.
Films met autisme als thema
• The unexpected journey
• Rain man
• El faro de las orcas
• Molly
• An unexpected friend
• Extremely loud and incredibly close
• Mozart and the wale (asperger)
• My name is Khan (asperger)
Voor de voorstelling
Het is zeker nuttig om voor de voorstelling even in gesprek te gaan met de bezoekers van de voorstelling. Zo kan je beter inschatten hoe de groep op voorhand kijkt naar mensen met een beperking, in dit geval een toneelstuk over autisme en spasticiteit. Je leert de sterktes en de zwaktes van de groep in te schatten.
Doordat een van de acteurs deze beperkingen heeft, stelt hij zich erg kwetsbaar op. Zijn ouders hebben daarom schrik dat hun zoon uitgelachen wordt.
• Is de vrees van de ouders gegrond?
• Hebben jullie ook al eens iemand die ‘anders’ is uitgelachen?
• Wanneer kan je met iets of iemand lachen, wanneer niet?
• Waar ligt voor jou de grens?
Na de voorstelling
Het theaterstuk en de boodschap van Nicolas
• Dit theaterstuk had een boodschap van Nicolas naar zijn publiek. Wat wilde Nicolas ons vertellen?
• Heeft die boodschap zijn doel bereikt?
• Moet een theaterstuk altijd een boodschap inhouden?
• Waar mag mee gelachen worden en waarmee niet?
• Is dit anders omdat een ‘andere’ acteur meespeelt?
Over handicap en beperking
Jan zegt in het begin van het stuk dat hij ook een beperking heeft. Hij heet een visuele handicap en heeft zelfs een hulpmiddel (een bril) nodig om ver te kunnen zien.
• Is iemand met een bril of een hoorapparaat een gehandicapte?
• Waar ligt voor jullie de grens: Wanneer spreken we over handicap of beperking?
• We gebruiken de termen handicap en beperking door elkaar. Wat lijkt jullie een juiste term?
En waarom?
• ‘Hey Mongool!’, ‘Hey spast!’ We gebruiken handicap soms als scheldwoord. Kan dit?
Het verhaal van de mama
In de film vertelt de mama van Nicolas over de geboorte van Nicolas en wat er de eerste dagen en weken gebeurde.
• Wat heeft de mama allemaal gedaan om Nicolas te redden?
• En wat heeft het personeel allemaal gedaan?
• We zijn nu 20 jaar later, zou dit nu nog mogelijk zijn?
De assertiviteit van Nicolas
Nicolas stapte naar Jan met slechts één vraag: ‘Ik zou ook mijn verhaal willen vertellen op een podium.’
Een sterk staaltje van assertiviteit. Niet enkel voor een jongen zoals Nicolas, mar voor ieder van ons.
• Wie dacht er al eens, bij het zien van een film, het lezen van een boek of het beluisteren van een verhaal, dat wil ik ook doen. Voorbeelden zijn talrijk: stand up comedy, jongerenfilm (Patser,…), een beweging leiden (Klimaatspijbelaars,…)
• Wie zou graag op een podium of in de spotlights staan, Wat houdt je tegen?
• Welke eigenschappen heb je nodig om acteur te worden? Is Nicolas een goede acteur?
Het geklungel en gestuntel van Nicolas
We zien Nicolas klungelen bij de scene met de koevoet en de nagels. Jan, de regisseur heeft deze scene bewust in het stuk gestoken.
• Welke bedoeling had Jan om deze scene in het stuk te steken?
• Vinden jullie het toegelaten om dat gesukkel te laten zien?
• Was het gevaarlijk, hadden jullie angst dat het niet zou lukken?
• Wie zou Nicolas willen helpen en wie net niet? En waarom?
Het belang van eerlijkheid
Eerlijkheid is voor mensen met autisme erg belangrijk. Zij hebben het moeilijk om met onwaarheden om te gaan en zullen zelf zelden liegen.
• Het spreekwoord zegt: ‘Eerlijk duurt het langst’. Klopt dit?
• Of mag een leugentje om bestwil?
• Heb je er zelf al eens spijt van gehad dat je eerlijk was?
Pesten en vergeven
Nicolas werd slachtoffer van pesten op school. Hij wil en kan de pester niet vergeven. Voor hem is de herinnering een tattoo, een litteken voor het leven, dat hij nooit meer kwijtraakt.
• Herkennen jullie de reactie van Nicolas?
• Vinden jullie deze reactie terecht? Kan je het, als pester, nooit meer goed maken.
• Wie werd al eens gepest? Wie pestte zelf al eens?
De scene met ‘dokter Het’
Dokter Het lukt er niet in om rechtstreeks met Nicolas te praten, alle conversatie verloopt via de ouders.
• Maakt de dokter hier een fout en kan je hem dit dan kwalijk nemen?
• Praat jij op een aparte manier tegen mensen met een beperking?
• Is het (niet) normaal dat je anders doet tegen iemand met een beperking?
De zus en de toekomst
In het skypegesprek belooft de zus van Nicolas dat ze altijd voor Nicolas zal zorgen. Dat ze er altijd zal zijn voor hem. Jan maakt deze belofte kleiner. Jan spreekt niet over later als de ouders van Nicolas er niet meer zullen zijn. Maar hij vertelt Nicolas dat zijn ouders nu met een gerust gemoed op vakantie kunnen gaan.
• Hebben jullie een idee waarom Jan dit zegt?
• Zouden jullie het zelf aandurven om je leven lang voor een broer, zuster of vriend met een beperking te zorgen?
Theatertechnieken en het gebruik in de voorstelling
In ieder voorstelling worden er een aantal theatertechnieken gebruikt om de toeschouwer te boeien en/of een boodschap over te brengen.
• Welke keuzes maakte de regisseur van het stuk om zijn verhaal over te brengen.
• Kon je je in deze keuzes vinden?
• Wat had jij anders gedaan?
• De regisseur koos er voor om in dialoog te gaan met zijn publiek. Vond je dat een geslaagde keuze?
