HOE KAN JE JE LOKALE
ENERGIE- EN KLIMAATACTIES FINANCIEREN?
Laat je inspireren door de steden en regio’s van het
Burgemeestersconvenant!
€
€
Ondertekenaars van het Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie zetten lokale acties op het getouw om de klimaatverandering tegen te gaan, zich aan te passen aan de onvermijdelijke gevolgen ervan en hun burgers te voorzien van veilige, duurzame en betaalbare energie.
De steden van het Burgemeestersconvenant hebben zich geëngageerd om Kli- maat- en Energie Actieplannen te ontwikkelen tegen 2020 en 2030. Om ondanks hun beperkte publieke middelen die actieplannen toch tot een goed einde te brengen, vinden de deelnemende steden manieren om de noodzakelijke investeringen te kunnen doen.
In deze brochure vind je succesverhalen over die financiering van deelnemende steden en regio’s van over heel Europa. De voorbeelden zijn gebundeld rond drie thema’s:
Investeringen mogelijk maken met de steun van Europa Innovatieve financieringsprogramma’s opstellen Initiatieven van burgers ondersteunen.
We hopen dat de creatieve en ambitieuze financiële voorbeelden in deze brochure je inspireren, en dat je ze kan toepassen of aanpassen aan jouw lokale energie- en klimaatplannen!
€ €
INNOVATIEVE FINANCIERINGSPROGRAMMA’S OPSTELLEN
Honderden lokale autoriteiten over heel Europa hebben aanzienlijke EFRO-fondsen in eigen handen gekregen om overkoepelende, duurzame stadsontwikkelingsstrategiën uit te werken. De Integrated Territorial Investment (ITI) is hierbij een onontbeerlijke tool omdat het ontbrekende linken tussen stad en platteland blootlegt en alle lokale actoren samenbrengt in één coherente investe- Zoals vele Italiaanse regio’s heeft ook Marche het Burgemeestersconvenant volledig geïntegreerd in zijn financieringsprogramma’s om op die manier gemeenten te steunen om de doelstellingen van het Convenant te halen. De regio van Marche geeft lokale autoriteiten subsidies waardoor zij de luchtkwaliteit kunnen verbeteren door het stads- verkeer koolstofarmer te maken. Dit doen ze door het uitwerken van slimme transportsystemen, door laadpalen voor elektrische wagens te voorzien en door nieuwe, multimodale transportknooppunten
Regio van Marche, Italië
Wroclaw, Polen
Gebruikt Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) voor hun duurzame, stedelijke mobiliteitsplannen
Steden die zelf Europees Structuurfonds en Investeringsfonds (EFRO-fondsen) beheren om overkoepelende regionale investeringen uit te voeren
FEITEN EN CIJFERS
Beschikbare fondsen: 7.35 miljoen euro (EFRO)
Wie kan aanvragen: lokale autoriteiten, individueel of in groep, lokale openbaar vervoersmaatschappijen
Uitvoeringstermijn: 2014-2020
FEITEN EN CIJFERS
Beschikbare fondsen: 300 miljoen euro Gebied: 15 districten van de agglomeratie
Wroclaw
Cruciale investeringsdomeinen:
81 miljoen voor een koolstofarme economie (zoals hoogefficiënte warmtekrachtkop- pelingen, het uitvoeren van koolstofarme economische plannen…)
42 miljoen voor publiek transport (zoals het creëren van multimodale transportknooppunten, het moderniseren van het spoornet, de aanleg van fietspaden…) 41 miljoen voor het aanmoedigen en
ontwikkelen van ondernemerschap (zoals nieuwe businessmodellen voor KMO’s…) Uitvoeringstermijn: 2014-2020 1.54 miljoen
inwoners
Heeft zich geëngageerd om de klimaatdoelstellingen van het Burgemeestersconvenant voor 2030 te halen
637 683 inwoners
Regionale coördinator sinds 2012
Convenant ondertekend in 2016 Steunt 32 steden die het Burgemeestersconvenant
ondertekend hebben
INVESTERINGEN MOGELIJK MAKEN MET DE STEUN VAN EUROPA
ringsstrategie. Wroclaw kreeg van de provincie Neder-Silezië de opdracht en de eer zo’n cruciale ITI uit te werken omdat 30 % van alle inwoners van de provincie in Wroclaw wonen. Dankzij die ITI kon Wroclaw een uitvoerbaar en overkoepelend partnership aangaan met alle betrokkenen. Zo konden ze garanderen dat de Europese middelen die ze kregen efficiënt en doeltreffend gebruikt worden om de uitstoot van koolstof in de hele provincie dras- tisch te verminderen.
aan te leggen zodat hun burgers efficiënter kunnen schakelen tussen trein, bus en fiets.
Veel lokale gebouwen in de Rodoperegio in Zuid-Bul- garije moeten gerenoveerd worden waarbij duur- zaam energieverbruik een groot aandachtspunt is.
Maar er is een gebrek aan administratieve mankracht en samenwerking tussen de gemeenten in de regio om de krachten te bundelen en zo samen te kunnen genieten van voordelige financieringsmogelijkhe- den voor deze energiebesparende renovaties. En zo kwamen ze bij het CITYnvest-project uit, gefinancierd door Horizon 2020. Dit project wordt ook gesteund door GRE Luik (het Ontwikkelingsbureau van de Almada is één van de 18 gemeenten in de ruime regio in en rond de stad Lissabon. In 2009 startten zij met het ‘Het Almada Klimaatfonds voor minder koolstof’. Het fonds wil de uitstoot van koolstof in Almada verminderen door de klimaatdoelstellingen te financieren (energie-efficiëntie, hernieuwbare energie) en door te investeringen in belangrijke domeinen zoals het energieverbruik in gebouwen, de productie van hernieuwbare energie op kleine schaal, het inzetten van inheemse soorten om het ecosysteem te herstellen en terug aansluiting te laten vinden met het lokale ecologische weefsel, en meteen een versnelling hoger te schakelen om de klimaatverandering op te vangen door de opvang van CO2. Dankzij de deelname van de stad
Almada, Portugal
Regio van Rodope, Bulgarije
Een doorlopend fonds om de gezamenlijke aanpak van de klimaatdoelstellingen door een aantal lokale spelers mogelijk te maken
Het eerste overkoepelende centrum in Zuidoost- Europa voor energiebesparende renovaties aan gebouwen
FEITEN EN CIJFERS
Waarde van het doorlopend fonds sinds 2016: 500 000 euro
Verwezelijkingen 2009-2016:
Totaal aan investeringen: 1.6 miljoen euro Vermindering van CO2-uitstoot per jaar:
953 ton
Vermindering van het energieverbruik per jaar: 3000 MWh
Besparing voor de stad: 375 000 euro Uitvoeringstermijn: het fonds is actief sinds 2009
FEITEN EN CIJFERS
In de regio komen 42 gebouwen in aanmerking voor renovatie, goed voor 11.5 miljoen aan investeringen
In 46 gehuchten in de regio kan de straatverlichting verbeterd worden, goed voor 1.7 miljoen aan investeringen Verwachte energiebesparing: 8.8 GWh/jaar Uitvoeringstermijn: gestart augustus 2017
Meer informatie:
www.energy-cities.eu/infinitesolutions 169 700
inwoners
400 000 inwoners Bestaat vooral uit kleinere gemeenten
met minder dan 20 000 inwoners
Convenant ondertekend in 2016
7 gemeenten in de regio hebben
het Convenant ondertekend: Banite,
Chepelare, Smolyan, Nedelino, Bratsigovo, Rudozem en Zlatograd Heeft zich geëngageerd
om de klimaatdoelstellingen van het Burgemeesters- convenant voor 2020 te halen
CO2 22 % tegen 2020
INNOVATIEVE FINANCIERINGSPROGRAMMA’S OPSTELLEN
Meer informatie: citynvest.eu
provincie Luik in België), het Sofia Energy Centre en de Association of Rhodope Municipalities. Het team van CITYnvest heeft succesvol samengewerkt met de gemeenten in de Rodoperegio om tot één centrum te komen voor alles wat met energiebesparende reno- vaties te maken heeft in heel Zuidoost-Europa. Dit centrum steunt de gemeenten in het samenvoegen van projecten, in het zoeken naar de beste financiële oplossingen, en het fungeert tevens als kennis- centrum. Het centrum promoot ook het gebruik van energieprestatiecertificaten in de regio. Daardoor zorgt ze voor een solide en duurzame basis voor de energiesector voor de toekomst.
aan het door Europa gesubsidieerde INFINITE Solu- tions-fonds, kon het fonds in 2016 opgewaardeerd worden naar een doorlopend fonds. Dat betekent dat de besparingen die behaald worden door de doorgevoerde klimaat- en energiemaatregelen, meteen terugkeren naar het fonds. Daardoor kan gegarandeerd worden dat het fonds nooit zonder middelen valt en kan er een boost gegeven worden aan de investeringen die nodig zijn om de klimaatve- randering aan te pakken en van Almada een stad te maken die volledig functioneert op schone energie.
INVESTERINGEN MOGELIJK MAKEN MET DE STEUN VAN EUROPA
Lokale energiegemeenschappen zijn hét instru- ment om een breed draagvlak te krijgen voor de omvorming naar duurzame energie omdat de inwoners er meteen baat bij hebben. Daarenboven verhogen ze de flexibiliteit van het energiesysteem en zorgen ze ervoor dat de jobs binnen de eigen grenzen blijven. De Waalse gemeenten Quiévrain en Dour hebben die meerwaarde goed ingeschat en hebben de continue werking van de lokale energie- gemeenschap “Les Moulins du Haut Pays” mogelijk gemaakt door samen te werken met het burgeri- nitiatief «Nuluitstoot». De aandelen en het aantal Utrecht heeft een lange traditie in het betrekken van zijn inwoners in de ontwikkeling van hun stad. Zo konden ze via het initiatief ‘Groene Buurt- plannen’ ideeën aanbrengen om de kwantiteit en kwaliteit van de groene longen van hun stad te verbeteren, cruciaal om klaar te zijn voor de klimaatverandering, de biodiversiteit te bevorde- ren en het opwarmen van de stad te voorkomen.
Nadat de stad Utrecht een haalbaarheidsstudie had uitgevoerd van de ingediende ideeën, heeft ze 500 000 euro ter beschikking gesteld aan de inwoners om zelf met de 10 Buurtplannen aan de slag te gaan (bv onderhoud). Daarnaast kreeg elk
Utrecht, Nederland
Quiévrain, België
De stad maakt de verdere ontwikkeling van de groene longen mogelijk op aangeven van en samen met de inwoners
Versterken van lokale energiegemeenschappen door middel van een samenwerkingsverband tussen de stad en een burgerinitiatief
FEITEN EN CIJFERS
De 10 Buurtplannen beslaan de totale oppervlakte van de stad Utrecht 140 projecten werden goedgekeurd
en/of uitgevoerd
Investeringscapaciteit voor elk Buurtplan:
ongeveer 675 000 euro
500 000 euro kwam van de stad Utrecht 175 000 euro kwam van publieke
en private sponsors
Hoe worden de fondsen verdeeld per Buurtplan:
595 000 euro voor de uitvoering 80 000 euro voor de voorbereiding
(de burgerparticipatie mogelijk maken, de ideeën uitwerken)
Uitvoeringstermijn: sinds 2010
FEITEN EN CIJFERS
De totale productie van hernieuwbare energie door de 2 windmolens: 9980 MWh 2800 gezinnen worden hierdoor van
energie voorzien
AVermindering aan CO2-uitstoot per jaar:
4400 ton
Gedane investeringen: 1.1 miljoen euro Winst in 2015: 366 0653 euro
Uitvoeringstermijn: sinds 2015 330 772
inwoners
6706 inwoners
Convenant ondertekend in 2008
Convenant ondertekend in 2015 Heeft zich geëngageerd om
de klimaatdoelstellingen van het Burgemeesters- convenant voor 2020 te halen
Heeft zich geëngageerd om de klimaatdoelstellingen van het Burgemeesters- convenant voor 2030 te halen
CO2 30 % tegen 2020
CO2 40 % tegen 2030
INITIATIEVEN VAN BURGERS ONDERSTEUNEN
stemgerechtigeden is evenredig verdeeld tussen de gemeenten en het burgerinitiatief (50/50) zodat alle genomen beslissingen evenwichtig zijn en ten voordele van iedereen.
Buurtplan ook nog eens 175 000 euro extra steun van diverse publieke en private sponsors, zoals de provincie, de Waterwegen, huisvestingsmaatschap- pijen en coöperatieven of buurtorganisaties. Dankzij deze Buurtplannen hebben inwoners groendaken aangelegd, een grotere variëteit aan bloemen en planten aangelegd in hun parken en het aanbod aan eetbare tuinen uitgebreid.
Deze brochure is beschikbaar in alle Europese talen in de onlinebibliotheek van het Burgemeestersconvenant.
Lees meer over de financieringsmogelijkheden voor jouw energie- en klimaatplan in onze interactieve gids!
www.eumayors.eu > Support > Funding Instruments
Het Secretariaat van het Europees Burgemeestersconvenant is verantwoordelijk voor de overkoepelende organisatie van alle initiatieven binnen Europa. Het bestaat uit netwerken van lokale en regionale autoriteiten: Energy Cities, Climate Alliance, CEMR, EUROCITIES, FEDARENE en ICLEI Europe.
Secretariaat van het Burgemeestersconvenant
63-67 Aarlenstraat, 1040 Brussel – België
press@eumayors.eu
@eumayors
C ONT A CT
www.eumayors.eu
Gepubliceerd door het Secretariaat van het Burgemeestersconvenant in oktober 2017 Ontworpen door Diane Morel – www.dianemorel.com Photos: © Beta16 CC BY SA 3.0 IT
© European Union, 2017
De Europese Commissie is niet aansprakelijk voor de inhoud van deze brochure.
Part of the
