N U M M E R H
D O N D E R D A G 5 A P R I L 1 9 2 8 2 8 S T E J A A R G A N G
i Het Koloniaal Weekblad
ORGAAN DER V E R E E N I G I N G „OOST E N W E S T "
aden HET LIDMAATSCHAP
derVereeniging bedraagt
t e n m" t • L *""' ^ **"" 's Ja a r s (m'nim u m) asa»- y . '"begrip van kostelooze toezending van het
Ko'oniaal Weekblad.
.L.Oi Hotel
Hulp' UD : Aan onze leden en begunstigers. - - Ind.
r- e«
egeO' ratiei xatiS'
_, - • ^lun VIL4.C icuçii en ucguiiüiigers. — mu.
192X°nstelling te Arnhem (L T- A-) n /uni-28 /uli
*• — Indische Tentoonstellingen. Beschouwingen
"verband met de a. s. I. T. A., door S. Kalff (Ver- S&S- ~~ De Indische reis van den heer Tillema.
Ponthoud in Perim (met foto). — Agrarische vraag-
s "klcen voor de Buitengewesten, door M. J. Lusink
~~ Nation. Verbond lot Kolonisatiebevordering naar
Ur'name en andere Nederl. gewesten. — Voordrach-
n 0Ver Indië in Duitschland en, in verband daar-
e"e, een mededeeling over de cocosvezel-industrie.
~" van Week tot Week. — Kunst-, Kunstnijverheid J Huisvlijt. — Persoverzicht uit de Ind. Bladen : I.
lt de Europ. Pers. — II. Uit de Inlandsche- en
£aleisch-Chineesche Pers. — Oost- en West-Ind.
^eratuur-Overzicht. — Suriname. — Curaçao. —
lt den Verren Vreemde. — Berichten der Af dee- ggen : /. Amersjoort, II. 's-Gravenhage, III. Nij- Jgen> IV. Twente. — Mededeelingen: I. Van het
°°fdbestuur, II. Van het Dag. Bestuur, III. Van de factie, IV. Van het Informatie-Bureau. — Mutatie-
tac<t van 28 Maart tot 4 April.
) £ 7 p T P f van 't Hoofdbestuur der Vereeniging
^ ± l l M l „Oost en West" te 's-Gravenhage
°"« met 1 Mei VERPLAATST van Heulstraat 17
l a' KORTE VOORHOUT 6 ( l e étage bankiershuis Menno & C o . ) .
\
Q n onze leden en begunstigers
tel s h i e r b o v e n b e k e n d g e m a a k t i s , w o r d t d e z\\^n h e t H o o f d b e s t u u r , n a vele j a r e n g e v e s t i g d
aar hl n ^e H e u l s t r a a t t e ' s - G r a v e n h a g e , verplaatst
*eön Korte Voorhout 6, b o v e n h e t b a n k i e r s h u i s
Vei°
& C o-
ti j)ee leden o n z e r V e r e e n i g i n g , v o o r a l d i e h i e r tfaat j ^a aS ' k e n n e n h e t b o v e n h u i s i n de H e u l - 'elke',i t n a n^ n i e t m e e r v o l d o e t a a n de e i s c h e n ,
Of t de u i t b r e i d i n g d e r V e r e e n i g i n g s t e l t .
\ j slechts é é n d i n g t e n o e m e n b e a n t w o o r d d e
!r\v ef^aal. al s i n d s tijden, n i e t m e e r a a n m a t i g e e l !a ch t i n g e n . E e n m e e r r u i m t e b i e d e n d e , m e e r D §hjke g e l e g e n h e i d o m k e n n i s te n e m e n v a n Dken v o o r r a a d l e c t u u r o p I n d i s c h gebied,
GW
H bon ^e n ' e d e n t h a n s i n h e t n i é u w e p e r c e e l a a n - oo t behoeft g e e n b e t o o g , d a t deze v e r p l a a t s i n g
% l Se!d e l iJ k e offers v e r g t v o o r s t o f f e e r i n g e n (j,'Jeering d e r n i e u w e l o k a l e n , z o o d a t de geld- H e le n d e r V e r e e n i g i n g , w e l k e v o l g e n s d e r i c h t - ig ö l e h e t B e s t u u r z i c h g e t r o k k e n heeft, a l l e r -
s, s t r e k k e n m o e t e n t o t b e v o r d e r i n g v a n doel j]„^e ven d e r V e r e e n i g i n g , d u c h t i g z u l l e n m o e t e n
0jj. s p r o k e n w o r d e n v o o r d o e l e i n d e n w e l k e , h o e eeJ" n u t t i g e n g e w e n s c h t ook, t o c h e e r s t o p d e i je t e p l a a t s b e h o o r e n .
f i e u ^ ' <Je is t u u r h e e f t n u d e v r i j h e i d g e v o n d e n z i c h
% / ieden t e r i c h t e n m e t een verzoek om bij-
• k ^ ge n. medewerking, t e n e i n d e d e n i e u w e v e r - jag n^ i n t e r i c h t e n o v e r e e n k o m s t i g de p o s i t i e ,
; P»5 n.,jt de V e r e e n i g i n g t h a n s b e k l e e d t . H i e r m e d e
laj0 icljQ n i e t zoozeer b e d o e l d geldelijke b i j s t a n d ,
mj?ert«>r<Wn d i e . h e t s p r e e k t v a n zelf, g a a r n e zal
dien- a a n v a a r d , d a n w e l de h u l p d i e b e s t a a t i n La"" ,' P e ï îl e n't e n °f i n b r u i k l e e n afstaan van voor-
i § VQ Voor wandversiering als anderszins, kant % ° r de a a n k l e e d i n g d e r t e
ftelVergadTrïokaien.*8
b e t r e k k e n k a n t o -
i l l e I ï l 'iejj ^0 0 Id b e s t u u r zou h e t hoogelijk w a a r d e e r e n , n a ^ i s t i ^ -1?0 0^1 e r v a r e n , d a t er o n d e r d e l e d e n en
v §ers v a n „ O o s t e n W e s t " g e v o n d e n w o r d e n doe" ,*esym v Pa th i s e e r e n d e m e t de g r o o t e r e en b e t e r e 'de „,-ï1 h u i s v e s t i n g , h i e r v a n op b o v e n a a n g e -
A C J Z ! hlijk g a v e !
u- S e c r e t a r i a a t t o t 1 M e i : H e u l s t r a a t 17,
Z/èniMMvick^
Panatropes -Radiolas -Records
Directeur: J . PHILIP K R U S E M A N , Noordeinde 9 1 , Den Haag, Tel. 1 4 4 0 0
De toonaangevende Amerik. Phonograaf, de eenige machine, die ALLE (óók Edison en Pathé) platen met denzelfden weergever speelt. Op Brunswick Platen de beste Amerik. Bands en wereldartisten (o.a. Willem Mengelberg)
Komt U e e n s luisteren in onze gehoorzaal ? Onze sedert 15 jaren in Indië bekende Firma waarborgt coulante behandeling.
•*i>gffi»<»afcSafe>»» +qf\3L&s**&3)a*'i-<
! INDISCHE TENTOONSTELLING f
T E A R N H E MJ Maakt OVERAL propaganda |
| voor onze plannen §
U E T - r D r C T M I i n H A U WS.W- • * - ' * * Ç
{
HET BESTUUR VAN DE AFD.
ARNHEM VAN OOST EN WEST
Indische Tentoonstelling te Arnhem (I. T. A.)
11 Juni—28 Juli 1928.
Van het Hoofdbestuur van onze Vereeniging kregen wij bericht, dat telegrafisch de verzekering is ontvan- gen, dat twee kunstnijverheidslieden uit de Padangsche Bovenlanden naar Zijpendaal komen.
Dit betreft de uitzending van een goud- en een zilver- smid; er zullen dus n e g e n toekangs onze werklieden- paviljoens bevolken.
In de Afdeeling West-Indië komen t w e e negerinnen en zullen aldaar het hoedenvlechten demonstreeren;
zooals wellicht bekend is, worden de Panamahoeden hoofdzakelijk op het eiland Curaçao vervaardigd.
De Koninklijke Nederlandsche Stoomboot Maat- schappij (ex. Koninklijke West-Indische Mail) verleent op bijzondere wijze hare medewerking bij den overvoer van deze meisjes.
Het groote warenhuis (plantenkas) — eene inzending van de Firma Bodegom en van Dqk te Eist — nadert zijne voltooiing.
De tropische gewassen, thans in de kassen van de Familie van Vloten, zullen, zoodra de temperatuur het
toelaat, daarnaar overgebracht worden.
Wij hopen dat de zon dit voorjaar eens extra zal bla- keren en de koffie, thee, hevea, oliepalmen, cacao, peper,
kaneel, noot-muskaat, kruidnagelen, agave, kina en an- dere tropische cultuurgewassen, zullen er van den zomer dan mooi bijstaan.
De deskundige leiding van den Staf van de Hoogere Landbouwschool te Wageningen zal zeker ook haar uiterste best doen voor het welslagen van deze belang- rijke en leerrijke zending.
Secretariaat: Nieuwe Plein 52, Arnhem.
Indische Tentoonstellingen.
Beschouwingen in verband met de a.s. I. T. fl.
d o o r S. K A L F F .
( V e r v o l g ) .
I n 1912 w e r d t e D e v e n t e r e e n k o l o n i a l e l a n d - b o u w t e n t o o n s t e l l i n g g e h o u d e n , w a a r v a n de u i t g e - b r e i d e en goed v e r z o r g d e c a t a l o g u s i n z o n d e r h e i d a a n a a n k o m e n d e l a n d b o u w e r s i n I n d i ë t e n g o e d e k w a m . Die t e A m s t e r d a m i n 1915 over h e t o u d - J a v a a n s c h e e n B a l i s c h e H i n d o e ï s m e d e e d e e n b l i k w e r p e n i n h e t v r o e g e r e g o d s d i e n s t i g e leven v a n e e n a a n z i e n l i j k gedeelte v a n J a v a e n Bali, e n t e v e n s i n de k u n s t n i j v e r h e i d . B e h a l v e d e b a s r e l i e f s v a n d e n
JOS. D. NETTEN & Co. - IN EFFECTEN
Sportlaan 3 • 's-GRAVENHAGE - Telefoon 31201 Wij beschikken over een directe telefoonverbinding met de AMSTERDAMSCHE BEURS. Zijn daardoor in de gelegenheid tijdens het Beurs-nur alle ver- langde koers-informaties te verstrekken en orders
af te doen. 5513 Onze cliënten k u n n e n <^p afdoening wachten.
Bij Dames v. d. CHIJS, L. v. Nieuw Oost- Indië 13, Den H a a g , voor 1 jaar of langer,
geheel gem. P A R T E R R E ,
Keuken, Tuin en Ie Etage met Dienst- bodekamer. Telefoon 71729 aanwezig.
Voor klein gezin van zeer goeden huize.
I P. v. d. B R U L ^ N S T i 5 f
| G r o o t e s o r t e e r i n g H E E R E N - ,
| JONGENS- en KINDERKLEEDING
| Spec. Afdeeling v. KLEEDING NAAR MAAT I
SCHERP CONCURREERENDE PRIJZEN 5424
ZOEKT U EEN O WONING. . . . i
Bezichtigt d a n eens den
UNNAEUSHOF
met lijn A vanaf het Leidsche Boschje tot halte Nieuweweg en U zult verbaasd s t a a n over de prachtige Woningen en heerlijke ligging. Rustig, goedkoop en gezond wonen.
Huurprijs: dubb. vrije Bovenhuizen vanaf f650 tot f800; Benedenhuizen met bel-étage f 750 tot f 900. Enkele mooie Winkelhuizen met Bovenhuizen vanaf f1700, inrichting n a a r h u u r d e r s keuze. B.K. Kerk en scholen
aanwezig. 5 5 ^ Verder een uitstapje per fiets of lijn H
vanaf Museumplein n a a r
T U I N D O R P RANDWUCK
Amstelveenscheweg, 100 M. voorbij de Kalf- jeslaan, schitterende Heerenhuizen, 6 ka- mers, complete badkamer, keuken, kelder en groote tuin. Zeer lage belasting. Huur- prijs vanaf f 60 per m a a n d . Koopsom vanaf f 9000—f 13000. Alsmede enkele mooie Win- kelhuizen met Woning, koopsom f16000.
Te bevragen bij den Makelaar J. ROZE- STRATEN. Vondelstraat 49, Amsterdam, Telefoon 22865.
Aanbevolen adres voor OOST EN WEST.
158 Voor aankoop VILLA, HEERENHUiS of
5 Apri
STAALWAREN - TAFELZILVER - PORTRETLIJSTEN BLOEMPOTTEN - ROOKTAFELS - KOPERWERK
J. A. SCHLETTE - DEN HAAG
WILLEM DE ZWIJGERLAAN 5 0 -
omT E L E F O O N 5 0 8 8 8 :: POSTGIRO 4 3 9 0 3
SLIJPERIJ - REPARATIE-INRICHTING E M B A L L A G E V O O R V E R Z E N D I N G V R I J
SCH RODER & Co.
GROEIMARKT 2 5 - 2 6 - 2 8
s-GRAVENHAGE - TELEFOON 1 6 1 7 3
SPECIALITEIT IN
GROND: Inl. J. P. v.d. BURG, Emmastr. 67, Den Haag, Tel. 71885 , ***«*$ = =
LAKMEUBELEN
VOOR SLAAPKAMERS PRACHT SORTEERING
Complete SLAAPKAMER A M E U B L E M E N T E N
IN
EIKEN, MÂHOME, BERKEN
ENZ. ENZ. ENZ.
VERKOOP I e ETAGE - LIFT
J O H . T O E T - S - G R A V E N H A G E
Comestibles - Delicatessen - KruidenierswarenAERT VAN DER GOESSTRAAT 3 4 - TELEFOON 5 1 5 6 1
1S V 3 JUBILEUMJAAR
1 1928
15-JARIG BESTAAN van het STENO-DACTYLO INSTITUUT
V SCHOEVERS"
S T A D H O U D E R S P L E I N 3 DEN HAAG - T E L . 5 2 5 9 4
NIC. W I T S E N S T R A A T 3 AMSTERDAM - T E L . 3 6 7 3 1 2—5201
HE
5482
INDISCHE INGREDIËNTEN
S p e c i a l , in Fijne Vleesohwaren, Koek, B i s q u i t , Chocolade
facnirji:
J C D C = 1 C _ T ,D D G D •
G O G G G n
G G G
BIJ AANKOMST I N HOLLAND, WENDT U IN VERTROUWEN TOT
„DERLUMS" "
DAMES- EN HEERENKLEEDERMAKERIJ WEIMARSTRAAT 65 DEN HAAG :: TEL. 35170
Wij.GARANDEEREN al ons werk PRIMA Grondstoffen en BESTE COUPE
PRIJZEN UITERST BILLIJK
^ • • • • • • • • • • C Z I C Z Ü
B o r o b o e d o e r e n t a l v a n b e e l d e n u i t h e t H i n d o e - p a n t h e o n z a g m e n h i e r , a l s i n z e n d i n g v a n H . M.
de K o n i n g i n , e e n p a a r l e v e n s g r o o t e b e e l d e n v a n een B a l i s c h e n s c h r i j v e r e n e e n e B a l i s c h e v r o u w , e e n a a n t a l p l a n g i - w e e f s e l s , e e n k o s t b a r e s t a a t s i e - k r i s e n h e t h u l d e b l i j k H . M. a a n g e b o d e n d o o r G o e s ü G d é D j i l a n t i k , g e w e z e n s t e d e h o u d e r v a n K a r a n g A s e m . H e t b e s t o n d u i t e e n g o u d e n s c h o t e l m e t e d e l - g e s t e e n t e n v e r s i e r d , t w e e g o u d e n d o o s j e s v o o r w i e - r o o k ( p e n g o e n d a n g d e w a of o p r o e p e r d e r g o d e n ) e n e e n i g s a n d e l h o u t ( k a j o e t j e n d a n a ) , d a t bij d e n B a l i s c h e n r i t u s e e n e v o o r n a m e p l a a t s i n n e e m t . V o o r t s h a d d e n n o g v e r s c h e i d e n e o p e n b a r e i n s t e l - l i n g e n e n p a r t i c u l i e r e p e r s o n e n b i j g e d r a g e n t o t deze r e l i g i e - t e n t o o n s t e l l i n g v a n e e n e i l a n d , d a t v a n o u d s a l s zeer v o l k r i j k b e k e n d w a s . D e o u d e k r o - n i e k s c h r i j v e r g e t u i g d e , d a t „ d i t e y l a n d t n i e u w e r s ( n e r g e n s m e e r ) i n c a n g e l y c k e n d a n b y J o n c k H o l - i a n d t v a n b o u w i n g e v a n d e d o r p e n e n d e s t e d e n , w a n t alle u r e n i s m e n i n e e n d o r p ofte s t a d t . "
T e ' s - G r a v e r i h a g e w e r d e n h e r h a a l d e l i j k k l e i n e t e n t o o n s t e l l i n g e n g e o r g a n i s e e r d d o o r d e v e r e e n i - g i n g „ O o s t e n W e s t " , d i e veelal I n d i s c h m e t a a l - w e r k , b a t i k s , w e e f s e l s , v l e c h t w e r k , e n z . b e t r o f f e n .
I n I n d i ë d a g t e e k e n d e d e e e r s t e t e n t o o n s t e l l i n g v a n h e t j a a r 1829, n.1. d i e t e B a t a v i a o n d e r h e t b e - s t u u r v a n d e n c o m m i s s a r i s g e n e r a a l D u B u s d e Gisignies, w e l k e v o l g e n s d e n c a t a l o g u s 772 n u m - m e r s b e v a t t e . H e t d u u r d e t o e n g e r u i m e n tijd a l - v o r e n s m e n w e e r v a n z o o ' n o n d e r n e m i n g h o o r d e , e n ' t g e e n m e n t e z i e n k r e e g w a s s o m s n i e t veel z a a k s . A l t h a n s , bij d i e v a n h e t j a a r 1 8 5 3 w a r e n s o m m i g e af d e e l i n g e n p o o v e r v o o r z i e n ; e e n E n g e l s c h t i j d s c h r i f t , Journal of the Indian Archipelago, v e r - m e l d d e d a t d e g r o e p d e r B a n d a - e i l a n d e n v e r t e g e n - w o o r d i g d w a s d o o r é é n flesch k a n a r i - o l i e , o m - d a t h e t s t a p e l p r o d u c t , n o t e m u s k a a t e n foelie, v a n d a a r n i e t z o n d e r v e r g u n n i n g of v o o r b i j z o n d e r e d o e l e i n d e n m o c h t u i t g e v o e r d w o r d e n . D e gouv.- g e n e r a a l h a d v o o r e e n e t e n t o o n s t e l l i n g d i s p e n s a t i e k u n n e n v e r l e e n e n ; n i e m a n d s c h e e n e r bijtijds a a n g e d a c h t t e h e b b e n . „ H e t i s h o o g t i j d , " s c h r e e f t o e n - m a a l s e e n v r i j m o e d i g e b e o o r d e e l a a r , „ d a t deze v u l - k a n i s c h e s t e e n h o o p öf g e h e e l i n d e l u c h t vliegt, of d a t h e t g o u v e r n e m e n t t e r u g k o m t v a n zijn d w a a l - b e g r i p , d a t e e n m o n o p o l i e v a n n o t e m u s k a a t t h a n s n o g k a n w o r d e n s t a a n d e g e h o u d e n . "
D e t e n t o o n s t e l l i n g u i t g a a n d e v a n d e N a t u u r k u n - dige V e r e e n i g i n g , d i e i n 1855 o p h e t K o n i n g s p l e i n g e o p e n d w e r d d o o r d e n g o u v . - g e n e r a a l D u y m a e r v a n T w i s t , t e l d e r e e d s 2300 n u m m e r s ; ze w e r d n a a r v e r h o u d i n g m e e r d o o r E u r o p e a n e n d a n d o o r I n l a n d e r s b e z o c h t . H e t w a s — e n d i t m o c h t v o o r d i e d a g e n , e n n o g w e l l a t e r , m e t e e n k r i j t j e a a n d e n b a l k g e s c h r e v e n w o r d e n — e e n e t e n t o o n s t e l - l i n g m e t e e n b a t i g slot, o n g e v e e r 10 m i l l e . D o c h h e t D e p a r t e m e n t v a n K o l o n i ë n h a d d a n o o k 15 m i l l e b e s c h i k b a a r g e s t e l d v o o r d e n a a n k o o p v a n v o o r - w e r p e n t e n b e h o e v e v a n d e musea* i n h e t m o e d e r - l a n d D a a r o p v o l g d e i n 1865 d e n i j v e r h e i d s t e n t o o n - stelling v a n d e N e d . - I n d . M a a t s c h . v a n N i j v e r h e i d e n L a n d b o u w , w a a r v o o r v o o r n a m e l i j k m r . H . D . L e - v y s s o h n N o r m a n h e t i n i t i a t i e f n a m . I n h e t g e b o u w a a n h e t K o n i n g s p l e i n w a s h i e r v o o r opzettelijk e e n e n i e u w e zaal b i j g e b o u w d . M e t d e H o l l a n d s c h e v o o r - liefde t o t l a n g e officieele n a m e n h a d m e n deze e x p o s i t i e g e d o o p t : „ T e n t o o n s t e l l i n g v a n g r o n d s t o f - fen e n n i j v e r h e i d s v o o r t b r e n g s e l e n u i t d e n I n - d i s c h e n A r c h i p e l e n v a n u i t h e e m s c h e v o o r w e r p e n t o t b e v o r d e r i n g v a n l a n d b o u w e n n i j v e r h e i d i n I n d i ë d i e n s t i g " . Zelfs u i t d e b e g i n l e t t e r s v a n zoo- veel w o o r d e n liet z i c h geen f a m i l i a i r h m s n a a m p j e f a b r i c e e r e n . D e e x p o s i t i e w e r d m e t veel v e r t o o n d o o r d e n g o u v . - g e n e r ä a l Sloet v . d. Beele g e o p e n d ; e c h t e r w a r e n e r o p d i e n o p e n i n g s d a g j u i s t 8 6 . b e - z o e k e r s . M e t d e g e b r u i k e l i j k e t o e s p r a k e n w e r d d e e x p o s i t i e i n g e w i j d ; e e n d e r r e d e n a a r s , d e v o o r - z i t t e r d e r N à t u u r k . V e r e e n i g i n g , d r . P . B l e e k e r h e t zich h o o r e n : „ S l a a t h i e r o p d e n b o d e m e n e r vloeit s o u d i n d e g e d a a n t e v a n t a l l o o z e s c h a t b a r e p r o - d u c t e n " . D e a m b t e l i j k e o m s l a g v o o r d i e p r o d u c t e n w a s e c h t e r w e l w a t r u i m g e n o m e n ; e r w e r d e n n i e t m i n d e r d a n 70 s u b c o m m i s s i e s i n g e s t e l d . H e t o m - v a n g r i j k V e r s l a g w e r d i n 1867 bij Ogilvie e n Co.
t e B a t a v i a g e d r u k t , m a a r of h e t veel l e z e r s v o n d
„ h i e r s c h w e i g t d e s S ä n g e r s H ö f l i c h k e i t " . I n ' t a l g e m e e n k w a m h e t v l o t t e n d k a r a k t e r , a a n de I n d i s c h e s a m e n l e v i n g eigen, o o k bij z u l k e o n d e r - n e m i n g e n i n ' t spel. O n d e r d e l e d e n v a n h e t b e s t u u r , de c o m m i s s i e s e n s u b s o m m i s s i e s k w a m e n h e r - h a a l d e l i j k m u t a t i e s v o o r d o o r r e p a t n e e r m g , z i e k t e
had l line -
i . oi
of o v e r p l a a t s i n g ; h a l v e r w e g e d e tentoonstell'i b j,s ™ r a a k t e n d i k w i j l s d e b e l a n g s t e l l i n g e n d e ver» ß
w o o r d e l i j k h e i d z o e k . E n d a n d e I n d i s c h e apat"] r u s t h
h e t I n d i s c h e i n d i f f e r e n t i s m e ! M i s s c h i e n o o k an S e l s
d o o r d u u r d e h e t t o t 1893 v o o r d a t e r t e B a t a v i a w ^ e e n s e e n e t e n t o o n s t e l l i n g v e r r e e s , d i e d o o r t
g o u v . - g e n e r a a l P i j n a c k e r H o r d i j k g e o p e n d w v
gou v.-genei a a i jrijnai.ji.cj. i " " « ' j i g ^ j " - " " . O f s c h o o n deze s l e c h t s d r i e m a a n d e n d u u r d e , ga'i b . t o c h h e t a a n z i j n , b e h a l v e a a n e e n c a t a l o g u s , *
w e l k e uit zij tuur-«
, Ge-\
het K
bevin,
^hrij
^nm De
e e n e s p e c i a l e T e n t o o n s t e l l i n g s c o u r a n t ,n u m m e r s b e l e e f d e . D e show s l a a g d e v o o r a l ^ , p l a a t s e l i j k e f e e s t e l i j k h e i d , m a a r i e t s bijzonders• } h "
r e n t o c h d e i n z e n d i n g e n u i t D u i t s c h l a n d m e t , l t r e k k i n g t o t h e t e l e c t r i s c h bedrijf, d a t destijds ^ I n d i ë n o g w e i n i g b e k e n d w a s . . w
D a a r n a w e r d e n , e l d e r s o p J a v a , n o g verscj j « l e n d e k l e i n e r e t e n t o o n s t e l l i n g e n g e o r g a n i s e e r d , *""' a l s t e M a g e l a n g , P a s o e r o e a n , B o d j o n e g o r o , Peka1;
g a n , S o e r a b a j a , e n z . T e B u i t e n z o r g k w a m e n m ;,( "SÜS.
de v r u c h t e n t e n t o o n s t e l l i n g e n i n z w a n g , e n m 1; JA . t e F o r t d e K o e k d e j a a r m a r k t t e n t o o n s t e l l ü H u * I
( p a k a n m a l a m ) bij g e l e g e n h e i d v a n d e wedrei« j a l d a a r . Deze w e r d e n gevolgd d o o r soortgelijke.
1908 e n 1911, t e K o t t a R a d j a . D i e v a n 1908 t e Se r a n g w e r d v o o r a l d o o r h e t I n l a n d s c h e e l e m e n t d', On;
b e z o c h t , h e t g e e n w e l i n v e r b a n d k o n s t a a n m e t n p feit, d a t e r zoo goed g e z o r g d w a s v o o r w a j a n g , D segaa
coop e n v u u r w e r k . D a a r m e e w a s m e n altijd ze
o m bij d e n I n l a n d e r la corde sensible t e r a k e n . I n t u s s c h e n h a d deze j a a r m a r k t t e n t o o n s t e W v a n 1908 n o g geen h a n d w a t e r bij d i e v a n 1914.
gezet bij d e h e r d e n k i n g v a n h e t h e r s t e l vóór j j a a r v a n N e d e r l a n d s o n a f h a n k e l i j k h e i d . E r d a a r v o o r i n h e t b u i t e n l a n d veel r e c l a m e gem» l en ze w e r d d a n o o k d o o r t a l v a n vreemdeling « -, o a. A m e r i k a a n s c h e t o e r i s t e n e n i n d u s t r i e e l e n t Q z o c h t . E r w a r e n r u i m 2300 a b o n n é ' s , e n uitj <*de
k o l o n i e zelve k w a m e n d e k i j k g r a g e g a s t e n b y »L » e z e n d e n . D e e x p o s i t i e gaf a a n l e i d i n g t el fte u r t | ^ a d e v a n e e n lijvig G e d e n k b o e k i n t w e e d e e l e n , eene 1 gesto t o o n s t e l l i n g s c o u r a n t e n e e n e l o t e r i j , w a a r v a n " e n g o u d e n t h e e s e r v i e s , e e n b r i l l a n t e n collier e n i a u t o m o b i e l e n d e h o o f d p r i j z e n u i t m a a k t e n . v>
deze o n d e r n e m i n g h a d t e k a m p e n m e t e e n e o», t w a c h t e b e l e m m e r i n g , n i . m e t h e t u i t b r e k e n y a n w e r e l d o o r l o g . D e o p e n i n g w e r d a l d a d e l i j k w d o o r v e r s c h o v e n , o m d a t m e n i n ' t o n z e k e r e k e e r d e of o o k N e d e r l a n d e r bij b e t r o k k e n z o u f\
d e n . E r w a r e n o o k o n d e r d e l e d e n v a n h e t cov s o m m i g e n , d i e v r e e s d e n d a t o n d e r d e z o o ve>
d e r d e t i j d s o m s t a n d i g h e d e n e r v a n d e h e e l e * n i e t s z o u t e r e c h t k o m e n . D e g o u v . - g e n e r a a l | b u r g , d i e d e t e n t o o n s t e l l i n g z o u o p e n e n , h e t w j d a t "hij o p d i t b e s l u i t w a s t e r u g g e k o m e n , e n scflj d a a r m e e t e w i l l e n a a n d u i d e n d a t h i j d e z a k e n
n i e t v e r t r o u w d e . ' . , De j o b s t i j d i n g v a n e e n o o r l o g , d i e h a n d over »
t o e n a m , w o o g zooveel z w a a r d e r n a d a t m e n r t e v o r e n m o e i l i j k h e d e n o n d e r v o n d e n h a d . H e t o a. veel m o e i t e g e k o s t o m d e t e n t o o n s t e l r}
f i n a n c i e e l o p d e b e e n t e b r e n g e n ; d a a r n a h a d s t o r m d e e e r s t e g e b o u w e n o p h e t t e r r e i n tegen g r o n d g e w o r p e n , ' t W a s m e t e e n k a r a k t e r i J j effen gezicht, d a t o p d e n m o r g e n n a d i e n storfl»
J a v a a n s c h e m a n d o e r a a n d e n s e c r e t a r i s v a n c o m i t é h e t b e r i c h t b r a c h t : „ T o e w a n , tentoon*
l i n g s o e d a h d j a t o h ! " D o c h m e n k w a m deze e i K P d e r e b e z w a r e n t e b o v e n , e n d e z a a k w a s n u ree« ^ ' ver g e v o r d e r d o m ze o p t e geven. M e t e e n wee K ^ stel w e r d d e t e n t o o n s t e l l i n g o p 20 A u g . 1914 ^ r o p e n d d o o r d e n d i r e c t e u r v a n l a n d b o u w f n L o v i n k , e n h e t b l e e k a a n d e e e r s t e b e z o e k e r s a, ^ d a t ze g r o o t s c h e e p s w a s opgezet. O p h e t n
s t r e k t e t e r r e i n aaji d e P i e t e r S y t h o f f - l a a n vei h v e n zich m a s s a l e e x p o s i t i e g e b o u w e n e n vele a>
d e r l i j k e p a v i l j o e n e n . E r w a s e e n feestgeboir«"
s p o r t t e r r e i n , e e n L u n a - p a r k e n p o s t k a n t o o i ' w a r e n a f z o n d e r l i j k e g e b o u w e n v o o r d e v o o r n a » c u l t u r e s m e t a n n e x d e m o n s t r a t i e - t u i n e n , vou R e g e e r i n g , d e P a k e t v a a r t M a a t s c h . , h e t Spoo» l T r a m w e g w e z e n , d e G a s m a a t s c h . , h e t N e d . V d (
de U i t h e e m s c h e N i j v e r h e i d , d e V r o u w , e n voor s c h i l l e n d e t a k k e n v a n h a n d e l . E r w a s eenjU l a n d s c h e a f d e e l i n g m e t e e n K a m p o n g Toe*
w a a r d e b e d r i j v e n d e r h a n d w e r k s n i j v e r h e i ' i
^n mn n c t r0p r H w e r d e n : v o o r t s e e n M a c h m e n a » ir 1er,
val i<
'°Vei
6 l' va
.•oor]
d e m o n s t r e e r d w e r d e n ; v o o r t s e e n Machineha^
m u z i e k t e n t , e e n F o r m o s a - t h e e h u i s e n t a l vai <; ' ('Uit
v e r s c h i n g s - e n r e c r e a t i e - l o k a l e n . D e K u n s t vvf< 'U v e r g e t e n . D e S e m a r a n g s c h e K u n s t k r i n g h a d U S * zijne u i t s t a l l i n g v a n s c h i l d e r i j e n , t e e k e m n v e r s e n i n g s - e n r e e r e a u e - i u i v a i c u . ^ ^~~^ • v e r g e t e n . D e S e m a r a n g s c h e K u n s t k r i n g h a o zijne u i t s t a l l i n g v a n s c h i l d e r i j e n , t e e k e n i n g e f o t o g r a f i ë n , v a n d e h a n d v a n E u r o p e e s c h e e ^ l a n d s c h e k u n s t e n a a r s . D e L a r e n s c h e K u n s n
f\v
et
5 April 1928, N°. 14.
Voor aankoop VILLA, HERENHUIS o! GROND: Ini. J. P. v. d. BURG, Emmastr. 67, Den Haag, Tel. 7 1 8 8 5 , 5 9
^ / " E I M A R S T R A A T 1 1 9 (tuss. Regentessepl. en Beeklaan) M A N U F A C T U R E N , L I N G E R I E Ë N . K O U S E N .
S O K K E N . E N Z . - B A B Y - A R T I K E L E N
HET V E R T R O U W D E A D R E S V O O R REPATRIEERENDEN
Aanbevelend. L . A - K W A N T E N
5182
,telW /era nat*
1 da
ir
vie gaf is, *
ke rai :rs (
••V
Jf*d 150 s t u k k e n i n g e z o n d e n , terwijl e e n e v e r z a m e -
n ng . v a n 2500 k u n s t v o o r w e r p e n u i t B r i t s c h - I n d i ë
a l s in een s r o o t e o o s t e r s c h e b a z a r w a s bijeenge-
"racht. M e n z a g e r t a p i j t e n , K a s h m i r - s h a w l s
«udçiha-beelden, N e p a l - l a m p e n , P e r z i s c h e w a p e n - i n g e n , T h i b e t a a n s c h e v r o u w e n s i e r a d e n , weef-
wels> goud- e n z i l v e r w e r k , e n z . D e s c h i l d e r k u n s t vas hier v o o r a l o p m e r k e l i j k d o o r d e fijne m i n i a -
l'ren, w a a r v o o r d e H i n d o e - k u n s t e n a a r s v a n o u d s , erinaard w a r e n . A. N . T a g o r e , e e n neet' v a n d e n Rekenden R a b i n d r a n a t h (zelf o o k s c h i l d e r ) h a d i'it z i jn e v e r z a m e l i n g f r a a i e p r o e v e n v a n deze m i n i a -
U r - s o h i l de r^ n n c t i m i p m n d C T . V o o r t s koDiën v a n iij>
u en Grooten Mogol, k o s t b a r e p r o e v e n v a n d e k u n s t s c h i l d e r k u n s t i n g e z o n d e n . V o o r t s k o p i ë n v a n 'iet h o u t s n i j w e r k v a n d e n J a g g e r n a u t - t e m p è l , e e n eker v a n pietra dura a f k o m s t i g u i t h e t p a l e i s v a n
^a n den z w a a r d v e g e r , e n z . E n vele k u n s t s c h a t t e n
Vai'en n o g t e zien i n d e p a v i l j o e n e n v a n C h i n a e n
J aP a n . 8
(Wordt vervolgd).
"ïiJ Qe Indische reis van den heerTillema.
re»» _ 0 _ „ .
ijke,
» Sei' O p o n t h o u d in Perim.
l t f\ H ° ?z e , e z e r s z u l l e n zich h e r i n n e r e n , d a t d e h e e r
n et g • T i l l e m a i n F e b r . j . 1 . o p n i e u w n a a r I n d i ë i s g. "\ *f^m' t h a n s zich t e n doel s t e l l e n d h e t d o e n v a n d z'- ^Verzoekingen over l a n d e n .volk v a n B o r n e o .1)
e n . . '
st<,]'! h °L Weekbl. o
i)14, "e vi n d i n g e n , d e e d d e h e e r T . o n s u i t P e r i m e e n 6ór [^«rijven t o e k o m e n , w a a r u i t blijkt, d a t d e h e e n r e i s Er f '^merkelijk l a n g e r z a l d u r e n d a n v e r w a c h t w e r d . cinaJ De v r a c h t b o o t „ M a n o e r a n " , w a a r m e d e d e h r . T . eling Ie reis a a n v a a r d d e , v e r t r o k n . ï . d e n 1 5 e n F e b r . den "'t Genua, d o c h h a d h e t d e n 16en M a a r t n o g n i e t
uit j errler g e b r a c h t d a n P e r i m .
D e h r . T . schrijft o . m . : „ D e boot heeft 2 schroef- , gevolg g e v e n d a a n zijn belofte o m d e lezers v a n ,l e t Kol. Weekbl. o p d e h o o g t e t e h o u d e n v a n zijne
hij 'i
u i t g bladen v e r l o r e n i n d e R o o d e Z e e . W i j zijn t o t A d e n n e i' gestoomd o m d e z a a k t e h e r s t e l l e n , ' t L u k t e n i e t ;
an \ l° e n terug n a a r P e r i m . W e liggen n u a l =t 14 d a g e n en t<
jyli
. oil1
Vap' e n '* k a n n oS w e l e e n m a a n a d u r e n- H e t g e - Uj, l s uiterst i n t e r e s s a n t . I k z a l e r v o o r u w b l a d e e n , tVoerig a r t i k e l over schrijven. V o o r l o o p i g h e t
„V e« s t a a n d e m e t e e n foto — é é n d e r t i e n d i e i k
er
Jfan n a m .*°t zoover d e h r . T i l l e m a ; w e m e e n e n d a t zijne
;rs a j
et 4 a vel
•le a . o m * ito oi'
P' n—
al . ' Zie „Kol. Weekbl." van 19 Jan. '28, No. 3.
rnaa"'
•voO*
VerH
voor eene Toe*
^'"'ioopige m e d e d e e l i n g e n r e e d s v a n b e l a n g zijn, W o m d a t w e i n d e d a g b l a d p e r s n i e t s h e b b e n gele-
"g v a n h e t o n g e v a l e n h e t o p o n t h o u d v a n d e
f agrarische vraagstukken voor de Buitengewesten.
Concessies en Erfpachten ten behoeve van Landbouwondernemingen in de Buitengewesten van Nederlandseh-Indië.
Academisch Proefschrift. Dr. J . G. W.
Lekkerkerkcr. 1928.
lehal-,
van
; wa S ! h a d i n g " |
he ea
nsth"1
\fnl. S c W ,d e n s t r o o m v a n k o l o n i a l e l i t e r a t u u r e e n g e -
* $ h d • d a t z i-Jn w eg m° ge — e n ongetwijfeld z a l —
c11ti n a a r d e d i r e c t i e s e n a d m i n i s t r a t i e s v a n d e a f g g ^ o n d e r n e m i n g e n i n d e b u i t e n g e w e s t e n , w a n t , ben r e i d e n v a n d e w a a r d e , d i e h e t w e r k zal h e b -
(^elk aa n z i e n v a n v e r s c h i l l e n d e r e c h t s v r a g e n
K e b u i t e n m i j n b e o o r d e e l i n g v a l l e n ) zie i k e r
een w e l k o m e e n a c t u e e l e bijdrage i n t o t d e s t u d i e d e r a g r a r i s c h e a a n g e l e g e n h e d e n , d i e d e b u i t e n - g e w e s t e n e n m e e r s p e c i a a l d e O o s t k u s t v a n S u m a - t r a b e h e e r s c h e n . Veel is d a a r o v e r i n c i d e n t e e l g e - s c h r e v e n , d o c h m e t h e t v o o r t s n e l l e n v a n d e n tijd zijn vele b e s c h o u w i n g e n t h a n s v e r o u d e r d , terwijl w e e r a n d e r e g e s c h r i f t e n n i e t geheel volledig w a r e n . V o o r z o o v e r i k k a n n a g a a n b e h a n d e l t d e H e e r L e k - k e r k e r k e r d e m a t e r i e i n alle h a r e o n d e r d e e l e n goed g e d o c u m e n t e e r d e n m e t vele v e r w i j z i n g e n , d i e e e n n o g d i e p e r i n g a a n o p d e u i t g e b r e i d e stof v e r g e m a k - k e l i j k e n .
N a a s t d e w a a r d e v a n h e t p r o e f s c h r i f t a l s s t u d i e - b o e k s t a a t zijn p r a c t i s c h e w a a r d e , o m d a t d e a g r a - r i s c h e a a n g e l e g e n h e d e n i n d e B u i t e n g e w e s t e n i n h e t m i d d e l p u n t d e r b e l a n g s t e l l i n g s t a a n of b i n n e n - k o r t k o m e n t e s t a a n i n v e r b a n d m e t d e e x p i r a t i e v a n l o o p e n d e e r f p a c h t e n e n c o n c e s s i e s . De k e n n i s v a n d e d o o r h e m gegeven g e s c h i e d e n i s v a n h e t o n t - s t a a n e n d e wijzigingen, r e s p . o n t w i k k e l i n g v a n d e a g r a r i s c h e v o o r s c h r i f t e n is v a n h e t g r o o t s t e b e l a n g w a n n e e r d e p a r t i j - p o l i t i e k i n V o l k s r a a d , P a r l e m e n t e n P e r s zich m e e s t e r zal m a k e n v a n h e t v r a a g s t u k v a n d e v e r h o u d i n g t u s s c h e n h e t W e s t e r s c h g r o o t - c u l t u u r b e d r i j f e n d e r e c h t e n d e r i n h e e m s c h e bevol- k i n g z o o d r a d e t e r m i j n e n d e r b e s t a a n d e e x p l o i t a t i e - o v e r e e n k o m s t e n z u l l e n a f l o o p e n : e e n v r a a g s t u k , d a t d e c u l t u u r m a n n e n d e r p r a k t i j k t e r p l a a t s e i n overleg m e t d e b e s t u u r s a m b t e n a r e n e n zelfbestu- r e n — e v e n a l s zoovele m o e i l i j k e v r a a g s t u k k e n — z u l l e n w e t e n o p t e l o s s e n t o t w e d e r z i j d s c h e v o l d o e - n i n g , d o c h d a t o n d e s k u n d i g e politici, d i e d e n c o n - t r a c t a r b e i d „ s l a v e r n i j " e n d e P o e n a l e S a n c t i e e e n h e m e l t e r g e n d m i s b r u i k n o e m e n , z u l l e n t r a c h t e n t e v e r t r o e b e l e n . E n d a n zal h e t goed zijn, d a t b e l a n g - h e b b e n d e n h e t oog gevestigd h o u d e n o p d e n g o u d e n d r a a d , d i e d o o r h e t b o e k v a n d e n h e e r L e k k e r k e r k e r loopt, w a a r deze wijst o p d e tallooze m a a t r e g e l e n , die v a n d e v r o e g s t e g r o n d u i t g i f t e af g e t r o f f e n zijn o m d e r e c h t e n e n d e a a n s p r a k e n v o l g e n s d e n a d a t v a n d e o p g e z e t e n b e v o l k i n g e n d e Z e l f b e s t u r e n t e e e r b i e d i g e n e n t e v e r z e k e r e n . H e t s p r e e k t vanzelf, d a t n i e t alle m a a t r e g e l e n s t e e d s z o n d e r m e e r d e i n s t e m m i n g v a n alle p a r t i j e n h e b b e n g e h a d , m a a r t e n slotte i s e e n b e v r e d i g e n d e s a m e n w e r k i n g v e r - k r e g e n , w a a r v a n d e z e l d z a m e o n t w i k k e l i n g d e r b u i t e n g e w e s t e n heeft g e p r o f i t e e r d . Deze o n t w i k k e - l i n g i s v o o r h e t g r o o t s t e deel a a n h e t W e s t e r s c h k a p i t a a l t e n goede g e k o m e n , d o c h m e n h o u d e i n h e t oog, d a t h e t o o k d e W e s t e r l i n g e n zijn, d i e h e t geldelijk r i s i c o d r a g e n e n h u n n e e n e r g i e e n k e n n i s a a n h e t o v e r z e e s c h e l a n d geven, terwijl d e i n h e e m - s c h e b e v o l k i n g e n d e g e ï m m i g r e e r d e J a v a n e n e n C h i n e e z e n z o n d e r d a t risico m e d e - p r o f i t e e r e n en d o o r d e W e s t e r s c h e c u l t u r e s e e n w e l s t a n d b e r e i k - t e n , d i e n zij zich a n d e r s n i e t z o u d e n h e b b e n v e r - w o r v e n .
Z o o a l s d e schrijver a a n g e e f t , w o r d t d e g r o o t - l a n d b o u w i n d e B u i t e n g e w e s t e n i n h o o f d z a a k g e - d r e v e n k r a c h t e n s :
a. C o n c e s s i e s , v e r l e e n d d o o r d e Z e l f b e s t u r e n , voor h e t e e r s t i n d e z e s t i g e r j a r e n d e r v o r i g e e e u w , a a n J . N i e n h u i j s e n a n d e r e n . I n 1877 w e r d d o o r d e R e g e e r i n g e e n m o d e l - a c t e v a n c o n c e s s i e v a s t g e s t e l d , w e l k e i n 1892 (Gouv. Besl. 3 N o v . 1892) w e r d g e - wijzigd e n i n 1902 (Gouv. Besl. 3 A p r i l 1902) o p - n i e u w h e r z i e n , terwijl l a t e r n o g e n k e l e bijvoegin- gen w e r d e n a a n g e b r a c h t .
b. E r f p a c h t , k r a c h t e n s d e E r f p a c h t s o r d o n n a n t i e v o o r d e Z e l f b e s t u r e n d e l a n d s c h a p p e n i n d e g e w e s - t e n b u i t e n J a v a e n M a d o e r a ( S t s b l . 1914, n o . 3 6 7 ) .
c. E r f p a c h t , k r a c h t e n s d e E r f p a c h t s o r d o n n a n t i e v o o r d e Z e l f s b e s t u r e n d e l a n d s c h a p p e n i n d e g e w e s - t e n b u i t e n J a v a e n M a d o e r a ( S t s b l . 1919 n o . 6 1 ) .
I n d e t a i l w o r d e n alle o n d e r d e e l e n d o o r d e n schrijver o n d e r d e l o u p e g e n o m e n e n hij v e r b i n d t d a a r a a n z o o d a n i g e b e s c h o u w i n g e n , d a t h e t „ w a a r - o m ? " d e r d i v e r s e v o o r s c h r i f t e n d u i d e l i j k n a a r v o - r e n k o m t e n d a n blijkt d a « r u i t t e v e n s h o e m e t g r o o t e n a u w g e z e t h e i d d e o n d e r d e t e l k e n s v e r a n - d e r e n d e o m s t a n d i g h e d e n w e n s c h e l i j k g e a c h t e wijzi- g i n g e n d o o r d e b e s t u u r s a m b t e n a r e n , g e h o o r d d e p l a n t e r s e n d e b e v o l k i n g , w e r d e n o v e r w o g e n e n , w a a r n o o d i g o n d e r n a d e r e i n s t r u c t i e v a n h e t D e - p a r t e m e n t v a n B i n n e n l a n d s c h B e s t u u r , v a s t g e s t e l d . D a a r n e v e n s t r e e d t a a n h e t l i c h t d e l o y a l e m e d e - w e r k i n g v a n d e p l a n t e r s i n v e r s c h i l l e n d e , d e bevol- k i n g t e n goede k o m e n d e , z a k e n , a l liep d i e m e d e - w e r k i n g s o m t i j d s p a r a l l e l a a n h u n eigen b e l a n g e n ; a a n d e n a n d e r e n k a n t m a a k t e n zij v a n h u n v e r - m e e n d goed r e c h t g e b r u i k o m z i c h t e g e n m a a t - r e g e l e n t e v e r z e t t e n , w a n n e e r h u n b e l a n g e n t e veel
é « HAARLEM
11 N.V. v. BASTEN's Woninginrichting
WAGENWEG 102 :: HAARLEM
t.o. de Hazepaterslaan, T e l . 1 1 1 5 9
Complete installation worden tevoren volledig begroot en opgegeven.
Al onze Meubelen, Tapijten, Stoffen, enz., worden onder schriftelijke garantie verkocht Levering geschiedt franco door het geheele land, met eigen auto's.
Alle artikelen in onze Show- rooms zijn geprijsd, zoodat iedere Cliënt zelf de prijzen kan zien.
AANBEVOLEN VOOR OOST EN WEST
C H R I S T E L I J K L Y C E U M
T E H A A R L E M Gevestigd: EMMAKADE 4 3
Afdeelingen G Y M N A S I U M , H.B.S. met 5-jarigen cursus en Economisch Litteraire H.B.S.
M O D E R N I N G E R I C H T E S C H O O L
P R O G R A M M A op aanvrage b i j den Rector
Ir. W. VAN DORP
» 5400
N /
HERSTELLINGSOORD
„HUIZE MARIA EMALIA DORREPAAL"
gelegen even buiten Voorburg in landelijke omgeving, met grooten tuin en waterpartij. Uiterst geschikt voor repatrieerenden. die. op advies van een geneesheer, eenigen tijd rust behoeven.
BILLIJKE PRIJZEN. VRAAGT PROSPECTUS.
Haagsch Advies en Informatiebureau
v o o r V e r z e k e r i n g e n o p e l k g e b i e d T H . S C H W E N Ç K E S T R A A T 3 5 (bij de Galerij) Tel. No. 3 5 7 9 7 Inlichtingen en raad kosteloos
AANBEVOLEN DOOR OOST EN WEST
RRÏFVFN
e n s t u k^
e n' <*
eaf deeling Advertenties
betreffende, uitsluitend te adresseeren
Administratie Koloniaal Weekblad, Nobelstraat 20,
Den Haag. Dus NIET enkel Drukkerij Ten Hagen.
160 SOLIDE MODERNE HUJZEN TE KOOP bij J. P. v.d. BURG, Emmastraat 67, Den Haag, Telef. 71885 •.. - j ^
HOTEL „DE T W E E ST EDEN' j RESTAURANT „DE TWEE STEDEHlffl "
H O T E L - R U B R I E K
s-GRAVENHAGE
Hotel Pension , , l n s u l i n d e " , B a n k a p l . 2 , Den Haag, T e l . 5 4 1 4 8 . C e n t r . v e r w . W a r m -
& koud w a t e r opde l o g e e r k Hotel Rest. „ D U I N O O R D "
S w e e l i n c k p l e i n Spec, bezocht d. I n d . F a m .
5O20 v. D. L u u i t
Hotel „ P r o m e n a d e " , Oude S e h e * , weg 2 1 , T e l . 5 0 4 5 4
P r a c h t i g e l i g g i n g . M a t i g e p r i j z e n . 5035
MAISON BLOM
2e S c h u y t s t r . 7 7 - 7 9 - DEN HAAG - T e l . 3 3 7 0 3
H E T A D R E S V O O R 501T
DINERS AAN HUIS BEZORGD
'i „ A M O V A " Plein 13a I
| 's-GRAVENHAGE ©
! BLOEMENVELDEN « 1 I Tel . 10524 A U T O T O C H T E N |
c
j a
c
f.
0)
a o
± o o c
4) i . O >
o
:?v^
0) 0)
3
(D
CL CD
<
(D N O 3 Q.
n 5'
3 0>
S)
3
nrevoëttU niet,. f ,
CLJ daJL Je rycü
PRIJZEN VANAF F 7 2 . "
GAZELLE-RIJWIELMAGAZIJN M. A. KUIPER
voorheen VROLIJK
ZOUTMANSTR. 10a D E N H A A G T E L . 3 4 7 2 5 A A N B E V O L E N A D R E S VAN „ O O S T EN W E S T "
B u i t e n h o f
T e l e f o o n N o s . 1 5 9 5 0 - 1 5 9 5 1 - 1 0 0 6 2 ' S - G r a v e n h a é eFAMILIE H O T E L E E R S T E R A N G ÎN H E T - THE DANSANT - DINER CONCERT
C E N T R U M D E R S T A D S ROEMEENSCH ORKEST f SPECIALE TARIEVEN VOOR LANGDURIG VERBLIJF l UITSTEKENDE KEUKfc£
KAMERS MET STROOMEND WATER EN PRIVE BAD i GERENOMMEERDE WIJNKELDt«
II
BB n
BOEKEN op eik gebied
w o r d e n ingekocht en geleverd dóór
J.A.DE JONG
O u d e - en N i e u w e B o e k h a n d e l
Prinsestraat 88
D e n H a a g :: Telefoon 11361 Specialiteit :
STUDIEBOEKEN
v. Gymnasia. H.B.S , Handelsonderwijs etc.
i n h e t g e d r a n g k w a m e n : een h o u d i n g , d i e t e b e g r i j p e n i s .
D a t de z o r g voor d e b e l a n g e n e n r e c h t e n d e r i n - h e e m s c h e b e v o l k i n g , d e r Z e l f b c s t u u r d e r s e n d e r L a n d s g r o o t e n alle b e l a n g s t e l l i n g heeft v a n d e n schrijver, blijkt w e l h i e r u i t , d a t hij d a a r a a n t w e e h o o f d s t u k k e n wijdt, w a a r i n zijn b e s c h o u w i n g over de L a n d s c h a p s k a s s e n „ a l s d e m e e s t op d e n v o o r - g r o n d t r e d e n d e m a a t r e g e l t e n b e h o e v e v a n d e b e - v o l k i n g e n Z e l f b e s t u r e n " e e n v o o r n a m e p l a a t s i n - n e e m t . V o l l e d i g h e i d s h a l v e w a r e n d a a r b i j te v e r - m e l d e n g e w e e s t de m o e i l i j k h e d e n , wrelke bij d e i n - stelling d e r l a n d s c h a p s k a s s e n o n d e r v o n d e n w e r d e n v a n d e zijde v a n de Z e l f b e s t u r e n v a n S i a k e n A s a - h a n .
Z u l l e n i n d e t o e k o m s t d e c u l t u r e s alle g e d r e v e n w o r d e n o p e r f p a c h t s g r o n d e n , t h a n s i s n o g r e k e n i n g te h o u d e n m e t d e c o n c e s s i e r e c h t e n , w e l k e v a n bij- z o n d e r b e l a n g zijn, d a a r v o l g e n s e e n o p g a a f op blz. 35 de c o n c e s s i e s 80 % u i t m a k e n v a n alle i n d e b u i t e n g e w c s t e n b e s t a a n d e g r o o t e l a n d b o u w o n d e r - n e m i n g e n ; l o o p e n d i e c o n c e s s i e s af, d a n zal e e n h e r n i e u w d e u i t g i f t e v a n d i e n g r o n d g e s c h i e d e n o n - d e r d e e r f p a c h t s r e g e l i n g (blz. 7 9 ) .
Vele bladzijden, w o r d e n gewijd a a n d e c o n c e s s i e - r e c h t e n , die j u r i d i s c h o p e e n zeer l o s s e n o n d e r - g r o n d r u s t e n : h e t zijn geen e r f p a c h t e n v o l g e n s h e t B u r g e r l i j k W e t b o e k , geen o v e r e e n k o m s t e n v a n h u u r en v e r h u u r v o l g e n s i d e m , g e e n zakelijke r e c h - t e n v a t b a a r v o o r h y p o t h e e k . M a a r d a n is h e t o o k m e r k w a a r d i g , d a t d e c o n c e s s i e v a n d e z e s t i g e r j a - r e n af heeft s t a n d g e h o u d e n e n d e b a s i s i s geble- v e n v a n o.a. d e D e l i s c h e g r o o t c u l t u u r e n v o o r e e n c r e d i e t v e r s c h a f f i n g , d i e „ m e e r of m i n d e r v e i l i g " is (blz. 7 0 ) .
P r a c t i s c h e m o e i l i j k h e d e n o p g r o n d v a n d e onze- k e r h e i d d e r c o n c e s s i e r e c h t e n h e b b e n zich w e i n i g v o o r g e d a a n , d o c h m . i . h a d d e schrijver w e l m e l - d i n g m o g e n m a k e n v a n h e t b e l a n g r i j k e p r o c e s Gou- v e r n e m e n t c o n t r a E r v e n J o h . C r a m e r , w a a r b i j in h o o g s t e i n s t a n t i e bij a r r e s t v a n h e t H o o g g e r e c h t s - hof d d . 4 Mei 1916 w e r d b e s l i s t , d a t d e l a n d b o u w - c o n c e s s i e geen zakelijk r e c h t is — i n t e g e n s t e l l i n g m e t h e t v o n n i s v a n d e n R a a d v a n J u s t i t i e te Me- d a n d d . 15 J u l i 19.12 — e n d a t d a a r o m ( e n h i e r o v e r liep h e t p r o c e s ) a a n d e n L a n d e geen s u c c e s s i e r e c h - t e n bij o v e r l i j d e n v a n d e n c o n c e s s i o n a r i s v e r s c h u l - d i g d w a r e n .
W a a r d e schrijver i n d e noot o p blz. 70 s p r e e k t over l a n d b o u w c r e d i e t bij c o n c e s s i e s h a d hij n o g k u n n e n wijzen o p d e veel g e b r u i k e l i j k e m e t h o d e v a n c r e d i e t v e r l e e n i n g t e g e n o n d e r p a n d v a n de „ p r o - d u c t e n e n de t e r b e r e i d i n g d a a r v a n b e s t e m d e o n - d e r n e m i n g e n i n r i c h t i n g e n " v o l g e n s de O o g s t v e r - b a n d r e g e l i n g , Stbl. 1886, n o . 57.
H a n d e l e n d e over de a a n s t a a n d e e x p i r a t i e d e r ( o u d e r e ) c o n c e s s i e s b e p l e i t schrijver d e w e n s c h e - lijkheid o m r e e d s e e n b e h o o r l i j k e n tijd te v o r e n een n i e u w e r e g e l i n g v o o r t e b e r e i d e n , o p d a t d e con- t i n u ï t e i t d e r o n d e r n e m i n g e n v e r z e k e r d blijve, zij h e t o n d e r gewijzigde v o o r w a a r d e n . „ E e n k o l o n i a l e a a n g e l e g e n h e i d v a n d e n e e r s t e n r a n g w a c h t d u s op een o p l o s s i n g " (blz. 4 4 ) .
I n v e r b a n d m e t d e n afloop v a n c o n c e s s i e s wijst de schrijver op d e b e l a n g r i j k e b e p a l i n g , d a t d e c o n c e s s i e ( m e e s t a l v o o r 75 j a r e n v e r l e e n d ) v e r - l e n g d k a n w o r d e n m e t 50 j a r e n v o o r d i e g e d e e l t e n , w a a r o v e r j a r i g e g e w a s s e n zijn a a n g e p l a n t ( b l z . ' 7 3 ) . E c h t e r h a d deze t e g e m o e t k o m i n g s l e c h t s b e t r e k - k i n g op de s p e c i a a l g e n o e m d e g e w a s s e n d j a t i , c a o u t c h o u c en g u t t a p e r c h a , o m d a t m e n (in 1903) n o g geen a a n d a c h t h a d v o o r a n d e r e g e w a s s e n a l s o l i e p a l m e n t h e e , d o c h t o e n o o k deze e e n rol gin- g e n s p e l e n i n d e g r o o t c u l t u u r Was h e t d e A v r o s , die zich er v o o r s p a n d e o m v o o r alle o v e r j a r i g e ge- w a s s e n d e o p t i e t o t v e r l e n g i n g m e t 50 j a r e n t e v e r - k r i j g e n . O p h e t r e k e s t t e r z a k e w e r d afwijzend b e - s c h i k t , d o c h v o l l e d i g h e i d s h a l v e h a d schrijver h i e r - v a n m e l d i n g k u n n e n m a k e n .
N a a r a a n l e i d i n g e n h e t o p blz. 149 g e s c h r e v e n e over „ g r a n t s " v o o r h u i z e n b o u w e n h e t b e z w a a r voor- b e l a n g h e b b e n d e n , i n 1889, o m d e g r a n t r e c h t e n bij d e n R a a d v a n J u s t i t i e t e M e d a n i n t e s c h r i j v e n m e r k i k o p , d a t d i t e e n k l e i n e o n j u i s t h e i d i s , d a a r b e d o e l d e R a a d e e r s t i n 1908 t e M e d a n w e r d geves- t i g d .
R e s u m e e r e n d e zie i k i n d i t w e r k v a n d e n h e e r L e k k e r k e r k e r e e n w a a r d e v o l b o e k voor s t u d i e e n p r a c t i j k e n k a n i k s l e c h t s h o p e n , d a t zijn h e l d e r e u i t e e n z e t t i n g e n m o g e n l e i d e n t o t e e n j u i s t e r i n - z i c h t i n h e t a g r a r i s c h v r a a g s t u k v o o r d e B u i t e n - g e w e s t e n i n h e t b e l a n g v a n d e g r o o t c u l t u u r e n v a n de b e v o l k i n g b e i d e . M. J . L U S I N K .
Nation. Verbond tot KolomsatiebevordeiT
00Pcnaar Suriname en andere
en' Nederl. Gewesten.
(Goedgekeurd bij K.B. van 10 Febr. 1928,
St.bl. No. 50).
M; ^
o — «ij Wij;
In a a n s l u i t i n g bij d e a r t i k e l e n r e e k s w e l k e Dr- ,a n * jn
L e n s i n h e t Kol. W e e k b l i d v a n 5 J a n . , 2 en 9 F' 5chen v a n d i t j a a r , heeft g e s c h r e v e n , b e o o g e n d e d e K ;i|idsch n i s a t i e v a n N e d e r l a n d e r s n a a r S u r i n a m e te be' j?k in d e r e n , v e r l e e n e n w e h i e r o n d e r g a a r n e p l a a t s . eg g d e n t e k s t e e n e r c i r c u l a i r e , w e l k e dezer dagen }üjt j :
zal w o r d e n v e r s p r e i d . taodig
L. S. Poet, g r o o t e s c h a a l zi
Met d e n s t e r k e n a a n w a s d e r b e v o l k i n g in o v e r b e v o l k t e l a n d n e e m t d e w e r k l o o s h e i d mee'
m e e r t o e . ^m'be' W e w e t e n t e g e n w o o r d i g d a t b l a n k e n m de n ^
p e n e v e n g o e d k u n n e n w e r k e n als h i e r , zot i ^ ^
Fe n e v e n g o e d k u n n e n w e r k e n als h i e r , zof j ^ , s c h a d e voor h u n g e z o n d h e i d of d i e v a n h u n fl| # s l a c h t , m i t s h y g i ë n i s c h e v o o r z o r g e n i n a c h t [? )üjt g
m e n w o r d e n . W e w e t e n t e v e n s d a t gelijke arbei« [Çr^..n
de t r o p e n , d o o r d e n a t u u r veel r i j k e r w o r d t bel0' Vordt d a n i n onze l u c h t s t r e e k . k>or u
S c h i t t e r e n d e v o o r b e e l d e n v a n k o l o n i s a t i e ele„ b l a n k e n in d e t r o p e n l e v e r e n o n s t r o p i s c h Austl [Ujl| Q en t r o p i s c h A m e r i k a . I n S u r i n a m e b e z i t t e n vye bracht' v r u c h t b a a r g e w e s t m e t g e m a t i g d t r o p e n k l i »1 ^ < '
d a t o m b e v o l k i n g v r a a g t . ^ d e n ^ M i d d e n - A m e r i k a a n s c h e lal
>ntv
,v
«s. v
egen vu üiii. I I
I n alle Z u i d - e n M i d d e n - A m e r i k a a n s e n e u t lt e t f k o l o n i s e e r e n b l a n k e n , s l e c h t s i n S u r i n a m e wol Q . ag
A • • • J b .•Wer
n o g A z i a t e n i n g e v o e r d . Beü B e t e r d a n i n C a n a d a z u l l e n onze l a n d b o u w e r s * I
S u r i n a m e v o o r u i t k o m e n , N e d e r l a n d e r s blijven, . ' e 1]
l e v e n d i g e g e m e e n : naj ' ' ' -• - ~ W o j j ^ j d h o u d e n , d e w e l v a a r t v a n S u r i n a m e en v a n w ^ ^
l a n d b e v o r d e r e n . . QY(,,
F l i n k e m a n n e n en v r o u w e n u i t o n s m i d d e n l> i b e r e i d o m t e t o o n e n h o e zij i n S u r i n a m e een
v a r e n d b e s t a a n voor zich e n h u n n e k i n d e r e n j ^ ^
n e u v e r w e r v e n . i0(j- .
W i j v r a g e n d e n m o r e e l e n en f i n a n c i e e l e n /
Ci
1*
v a n o n s geheele volk o m een p r o e f k o l o n i s a s t a n d te h e l p e n b r e n g e n v a n e e n t w i n t i g t a l g'
Deze k o l o n i s t e n z u l l e n o n d e r b e k w a m e
n e n .
Sa
k u n d i g e l e i d i n g m a l a c h r a en m a ï s v e r b o u w e n . t ^l 0 ( !
M a l â c h r a is een v e z e l g e w a s in groeiwijze ^ W ' , !l
h a n d e l i n g o v e r e e n k o m e n d e m e t v l a s . De >eeJ en. w o r d t i n " d e j u t e - i n d u s t r i e zeer g e w a a r d e e r d .
E e n degelijke v o o r b e r e i d i n g o p h y g i ë n i s c h , Ij u w k u n d i g en e c o n o m i s c h gebied zal P b o u w k u n d i g
h e b b e n
H e t s l a g e n dezer proef j z a l e e n r e c l a m e ƒ i j i ^ 1 , ^ * u de l a n d v e r h u i z i n g n a a r S u r i n a m e , d i e d e
«h.
g u n s t i g e gevolgen v o o r o n s volk o p l e v e r e n zal' W i j w e k k e n d a a r o m i e d e r e n N e d e r l a n d e r oP e ]. M t V e r b o n d t e s t e u n e n e n b i j g a a n d e b r i e f k a a r t ' e jJ« o v u l d op te z e n d e n a a n h e t s e c r e t a r i a a t , A a g je
k e n s t r a a t 16 t e R o t t e r d a m , of t e s t o r t e n oj;
K e n s t r a a i l o ie x\vL V C l u c l l"> "l *~ " " " " , >'e pn
p o s t g i r o r e k e n i n g v a n h e t „ N a t . V e r b o n d enz. h eer s t
138712 t e R o t t e r d a m , m e t opgaaf v a n besteini't, ^ch H e t l i d m a a t s c h a p b e d r a a g t m i n s t e n s ƒ 1.2» ^e\ ' er
p
eri
aK',
er«ctr
dee oms
il! ^Preli
e<-d,
'ill
die
o m t r e n t h u n gezin.
Het Bestuur, D r . T H . L E N S , Voorzitt<";%,
Bilt*0 en ^ A. DU BURCK, Secretaris H i c
R o t t e f(t re n | W . J . VAN Z E Y D E R V £ H t W
P e n n i n g m e e s t e r , Rotte» u s ^
Aa n J - l a d e n verzoeken wij vriendelijk h ^
Aan ae L.eaei ,,„„„.
oc„„
Mck„
nn nißttot ..yj
West" toetraden, daartoe op te wekken
kennissen, die nog niet tot ' ^ f o t i s t ^ v r a a g : „WAT HEB IK AAN DE
w a r e eenvondig te beantwoorden met:
GING HEEFT WAT AAN U".
a. De g e b r u ^ e j a a r . D o n a t e u r s b e t a l e n m i n s t e n s f 3.-
m i n s t e n s ƒ 5 0 . — i n e e n s . Jgf3e i W i j v e r z o e k e n t e v e n s i e d e r , d i e h e t g r o o t e D" > 'ie v
dezer k o l o n i s a t i e i n z i e t , o n s t e h e l p e n met ^i-\U
w e r v e n v a n l e d e n . u >0 J'e
Zij d i e w e n s c h e n o p d e lijst d e r c a n d i d a a t - | ^ d j g j v e r h u i z e r s g e p l a a t s t t e w o r d e n , m o e t e n d p ' A \ ^ n i k e n n i s geven a a n h e t s e c r e t a r i a a t m e t inlic Hl]
o m t r e n t g o d s d i e n s t , leeftijd, b e r o e p -en ï n h c i n ' ^ \Vo
yn
de enBi.
•DE V E ^ l ^ r
