Gedrag en cultuur toezicht

(1)

Gedrag en cultuur toezicht

De aanpak van DNB

3 juli 2018 – IIA YP event

(2)

Om te beginnen (1/2)

- Een instelling komt in de problemen: het probleem is zeer groot, heeft een grote impact en is al begonnen zich te manifesteren.

Achtergrond

- Managers voerden regelmatig cosmetische trucjes uit om de financiële situatie aan het einde van een kwartaal beter te laten lijken als het was,

- Daardoor ontstond een fundamenteel verkeerd beeld van de financiële gezondheid van de instelling,

- De instelling werd met een niet eerder gezien verlies door de aanhoudende crisis geconfronteerd, - Het is te laat om nog redden op te treden.

3 juli 2018 Gedrag en cultuur toezicht DNB

2

(3)

Om te beginnen (2/2)

https://www.telegraph.co.uk

Bestaat de kans om een dergelijke situatie te voorspellen of zelfs te voorkomen?

(4)

Deze bijeenkomst

- Dit toezicht als logische les uit het verleden

- Cultuurelementen die DNB bekijkt - Aanpak binnen dit toezicht

vormgegeven - Ervaringen

4

(5)

Waarom

Bereiken en behouden van stabiliteit valt en staat met menselijk handelen.

Menselijk handelen te voorspellen en te beïnvloeden is van cruciaal belang voor het behalen van DNB’s kerndoelen

… zoals duidelijk werd in de crisis vanaf 2008.

(6)

• De crisis vanaf 2008: niet zo zeer inadequate governance structuren, maar gedrag (G30 studie) was o.m. reden. Zie bv. ook commissie Scheltema (rondom DSB).

 Meer regels (alleen) helpen niet.

• Meer vooruitkijkend toezicht is gewenst.

 Meer aandacht voor strategische en kwalitatieve elementen in toezicht.

• Prestaties van een onderneming worden (mede) bepaald door gedrag van bestuurders en medewerkers.

 Gedrag en cultuurrisico´s manifesteren zich vaak al als er financieel nog geen vuiltje aan de lucht is.

• Betrokkenen zijn zich vaak zelf niet bewust van gedrag en cultuurrisico’s.

6 Gedrag en cultuur toezicht DNB 3 juli 2018

Lessen voor de toezichthouder

(7)

Expertisecentrum Governance, Gedrag & Cultuur

• Sinds 2011 is toezicht op gedrag en cultuur onderdeel van DNB toezicht -> forward- looking

• Horizontale functie, onderdeel van divisie toezicht horizontale functies en integriteit

• Cross-sectoraal werkgebied, we werken voor en samen met toezichthouders van banken, pensioenfondsen, verzekeraars, trustkantoren.

• Expertisecentrum GGC, is samengesteld op basis van multidisciplinaire expertises (15 experts op gebied van governance, psychologie, recht, verandermanagement etc.)

(8)

8

(9)

Cultuur

(10)

1. Identificatie

Gedragspatronen van een bepaalde groep in beeld brengen. Patronen binnen deze groep en patronen in de omgang met anderen die wel of niet effectief kunnen zijn.

2. Beoordeling

Patronen analyseren op hun risico’s: In welke mate beïnvloeden leiderschap,

besluitvorming, communicatie en groepsdynamiek de (financiële) prestatie van de instelling.

3. Mitigatie

De patronen en hun risico’s presenteren aan de instelling met de opdracht de risico’s te verminderen.

DNB zet haar macht in bij risicovol gedrag/ risicovolle cultuur of bij onvoldoende actie n.a.v. onze bevindingen.

10

Beschrijven en beïnvloeden i.p.v. voorschrijven in dit

toezicht

(11)

Onderzoek gedrag en cultuur

Desk

research Interviews Survey/Self

assessment Observatie

Gesprek met

instelling Rapportage

Start van derde interventie = tracking follow up Eerste interventie=

dataverzameling

Follow-up

Het proces

Analyse door triangulatie

resulterend in kernpatronen en hun risico’s

Kick-off met instelling

Interne challenge

(12)

• Board effectiveness

• Cultuurverandering

• Integriteitsklimaat

• Strategische besluitvorming

• Indicatoren en verwachtingen zijn gebaseerd op wetenschappelijke inzichten.

Onderwerpen onderzoeken

(13)

Wat zien we daadwerkelijk voor G&C risico’s?

Onevenwichtige besluitvorming:

•

Verschillende belangen worden niet geïdentificeerd en afgewogen, en alternatieven worden genegeerd,

•

Geen heldere strategie of visie,

•

Opportunistische c.q. ad-hoc besluitvorming.

Onvoldoende challenge, vanwege:

•

Dominant leiderschap en geen tegenspraak van andere board members of senior management,

•

Weinig effectief intern toezicht,

•

Conflict ontwijkend gedrag en groepsdynamiek.

Onvoldoende (effectieve) verandering, vanwege:

•

Gebrek aan helder veranderverhaal of –strategie,

•

De top delegeert verantwoordelijkheid voor de verandering naar lagere niveaus of HR/consultant,

(14)

Resultaten bij instellingen

• Veranderingen in hoe discussies worden gevoerd en beslissingen worden genomen

• Verbetering in de dynamiek door oude patronen te doorbreken

• Verbeterd voorzitterschap

• Conflicten kwamen op tafel

• Gedrag en cultuur werd onderwerp aan de bestuurstafel

• Verbetering cultuurprogramma’s

• Inzicht in eigen gedrag bij bestuurders en daardoor verandering van gedrag

• In een aantal gevallen heeft een onderzoek bijgedragen aan vertrek van bestuurders of medewerkers.

(15)

Van waarnemingen naar oordeel

waarnemen

interpreteren

evalueren

Wat zie/hoor ik gedurende het onderzoek?

Wat zijn patronen? Wat is specifiek voor deze groep of instelling?

Wat is risicovol? Wat is effectief?

oor de el uits telle n

(16)

Reacties

Financiële sector

•

“Logisch dat DNB naar gedrag aan de top kijkt”, initiële critici werden door eigen concullega's overtuigd

•

Grote waarderen voor deze vorm van toezicht door vaardige toezichthouders en ‘professionele en respectvolle’ uitvoering; ook heeft het deels tot grote gevolgen.

Media

•

Nieuwsgierig, op zoek naar smeuïge verhalen

•

Algemeen positief

Doorlopend toezicht DNB

•

Eerst sceptisch, redelijk snel verruild in ondersteuning door toegevoegde waarde voor het toezicht.

•

Toenemende vraag naar ondersteuning in dossiers

•

Vraag om instrumenten om zelf aan de slag te gaan Andere toezichthouders

•

Australië vergelijkbaar team opgezet.

•

Ierland ook begonnen: ‘DNB is recognized leader in behavior and culture supervision’

•

De AFM ook sinds twee jaar vergelijkbaar team

•

FSB, ECB, EBA, EIOPA steeds meer aandacht

(17)

Wilt u meer weten?

- Boek: Supervision of Behaviour and Culture;

foundations, practice & future developments

http://www.dnb.nl/binaries/Supervision%20of%20Behaviour%20and

%20Culture_tcm46-334417.pdf

- Brochure: Gedrag en cultuur in de Nederlandse

financiële sector (2015), zie bijlage (ook verkrijgbaar in het Engels en het Duits) link:

http://www.dnb.nl/binaries/DNB%20brochure%20gedrag%20en%20c ultuur%202015%20NL_tcm46-326577.pdf

- Brochure: Leading by example

https://www.dnb.nl/nieuws/nieuwsoverzicht-en-archief/nieuws- 2013/dnb286976.jsp

- Brochure: Verandervermogen

http://www.dnb.nl/binaries/verandervermogen%20nl_tcm46- 313860.pdf