Generation of Leaders
Regering van Aruba
Integraal Jeugdbeleid 2015-2020
Inhoudsopgave
Voorwoord 4
Inleiding 5
Van beleid naar uitvoering 6
De Kerndoelen van het Integraal Jeugdbeleid 1. De basisvoorwaarden voor de implementatie van het IJB 7
2. De opvoedkracht binnen gezinnen 9
3. Talentontwikkeling en Participatie 11
4. Recht op bescherming 13
5. Gezonde levensstijl 14
6. Onderwijs 15
Bijlage 1: Lijst uitgenodigden 17
Bijlage 2: Enkele voorstellen voor Implementatie 19
Bijlage 3: Inventarisatie van het veld 25
Bijlage 4: Positionering instanties 31
Bijlage 5: De basis van het beleid 34
Bijlage 6: De jeugd van Aruba 36
Bijlage 7: Lijst acroniemen en afkortingen 42
De titel van dit eerste Integraal Jeugdbeleid 2015-2020 voor Aruba luidt: “Generation of Leaders”. Er is zeer bewust gekozen voor deze titel. Dit kabinet beoogt namelijk een duurzame ontwikkeling van Aruba waarbij speciale aandacht wordt geschonken aan het gemeenschapsgevoel. In dit kader zal het Integraal Jeugdbeleid uiteindelijk moeten leiden tot gezonde jeugdigen die in de maatschappij participeren en gemotiveerd zijn om hun talenten te ontwikkelen en te ontplooien. De hedendaagse jongeren worden dan ook beschouwd als de nieuwe generatie van leiders van ons land.
Het Integraal Jeugdbeleid gaat uit van de doelgroep jeugdigen vanaf conceptie tot 18 jaar en is gebaseerd op de levensloop van de jeugdige. Hoe het leven van een jeugdige zich zal ontwikkelen heeft niet enkel te maken met het vermijden van bedreigingen, maar eerder met het vormen van een sterk en volkomen ontwikkeld karakter, waardoor de jongere in staat is verantwoordelijke keuzes te maken en zich in zijn handelen te laten leiden door normen en waarden die kenmerkend zijn voor ethisch handelen en goed burgerschap. Normen en waarden, essentiële eigenschappen van goed leiderschap, zijn niet iets waar we mee geboren worden, maar die verworven moeten worden. Daarnaast is ook het stimuleren van zelfvertrouwen, zelfbewustzijn, zelfbeheersing, motivatie, empathie en sociale vaardigheden van cruciaal belang.
Dit doen we door goede gewoontes aan te leren en te behouden.
Het aanleren en behouden van goede gewoontes kan, met de nodige begeleiding en ondersteuning, door iedereen gedaan worden, ongeacht achtergrond.
Na dit gezegd te hebben, komen wij aan bij de titel van deze nota.
Om ervoor te zorgen dat wij daadwerkelijk een generatie van leiders tegemoet gaan, dienen die leiders wel “gegenereerd” te worden.
“Generation of Leaders” is niet amper de beschrijving van onze visie van een Aruba met capabel leiderschap, maar onderkent
tevens dat ter realisatie hiervan actie ondernomen dient te worden.
De leiders van de toekomst dienen gecreëerd, gekweekt te worden en als maatschappij hebben wij allemaal een verantwoordelijkheid hierin, waarbij de primaire verantwoordelijkheid bij het gezin ligt. Voorts zullen jongeren worden aangespoord om actiever te participeren in de maatschappij in de vorm van vrijwilligerswerk, deelname aan de arbeidsmarkt en deelname aan het onderwijs.
De jongeren van Aruba hebben het recht om in een gezonde, veilige en warme omgeving te kunnen opgroeien, te kunnen leren en ontdekken, zodat zij zich kunnen ontwikkelen om later als volwassen burgers een goede plek in de samenleving te kunnen nemen. Dat recht is erkend in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Het UNICEF-rapport in 2013 heeft de kinderrechten nogmaals onderstreept en aanbevelingen gedaan om deze verder te waarborgen. Daarom vormen kinderrechten de basis van dit eerste Integraal Jeugdbeleid voor Aruba. In het Integraal Jeugdbeleid zullen de randvoorwaarden gepresenteerd worden voor een gezonde ontwikkeling van de jeugd. Een nauwe en goede samenwerking tussen ministers, directies, diensten, non-gouvernementele instanties en de private sector is essentieel in de uitvoering van het Integraal Jeugdbeleid. Onze kinderen kunnen zich niets anders veroorloven!
De totstandkoming van dit eerste Integraal Jeugdbeleid voor Aruba is mogelijk geweest dankzij de inspanning van zowel professionals van non-gouvernementele instanties, alsook overheids-functionarissen van de verschillende ministeries, directies en diensten. Voor de enorme inzet, waardevolle inbreng, kennis en ervaring ben ik hun zeer erkentelijk en ik ga er van uit dat we de samenwerking zullen voortzetten bij het implementeren van dit beleid.
Drs. Paul F.T. Croes
Minister van Sociale Zaken, Jeugd en Arbeid
Voorwoord
Minister van Sociale Zaken, Jeugd en Arbeid
drs. Paul F.T. Croes
Voor het eerst in de geschiedenis van het Land Aruba is een minister van Jeugd aangewezen, die belast is met het Jeugdbeleid.
De minister van Sociale Zaken, Jeugd en Arbeid (SJA), drs.
Paul Croes, moet gaan zorgdragen dat elk Arubaanse kind en jongere zich kan ontwikkelen tot zijn volste potentieel. Hiervoor is een Integraal Jeugdbeleid van belang samen met de nodige instrumenten om het uit te voeren. Dit Integraal Jeugdbeleid zal derhalve naast de identificatie van alle actiepunten over meerdere beleidsterreinen ook de nodige instrumenten presenteren voor de uitvoering van het beleid.
Inhoudelijk is de rol van de minister SJA in sommige beleidsterreinen, zoals onderwijs, gezondheid en justitie, beperkt.
De kaders, waarbinnen de directies hun beleid ontwikkelen en uitvoeren, worden primair door de betrokken ministers bepaald.
De verantwoordelijkheid van de minister SJA is echter om middels goede afspraken en een constructieve dialoog te bereiken dat het Integraal Jeugdbeleid in acht genomen wordt in elke beleidsontwikkeling. Hiernaast is de minister verantwoordelijk voor een sluitend vangnet voor alle Arubaanse kinderen en jongeren. Hiervoor is nauwe samenwerking tussen instanties essentieel. Ten slotte zal de minister zich actief inzetten voor participatie van alle jongeren in de maatschappij.
In de opstelling van dit Integraal Jeugdbeleid heeft de minister SJA zijn visie voor participatie en talentontplooiing van alle kinderen en jongeren op Aruba gecombineerd met de waardevolle inbreng van het veld tijdens de werkbijeenkomsten in 2012. Verder heeft de minister in deze regeerperiode talloze gesprekken gevoerd met lokale experts en professionals in zowel gouveurnementele en niet-gouveurnementele organisaties. Ten slotte zijn de bevindingen en aanbevelingen van het UNICEF-rapport en het Comité in dit Integraal Jeugdbeleid verwerkt.
Het Integraal Jeugdbeleid is bestemd voor alle kinderen en jeugdigen op Aruba. Binnen de Arubaanse jeugd is de grootste groep jongeren zelfbewust, gelukkig, creatief en gezond. Deze jongeren zullen worden gestimuleerd om hun talenten verder te ontwikkelen. Jeugdigen in risicogroepen zullen specifieke aandacht krijgen middels een preventief beleid. Waar er al problemen zijn gesignaleerd of zijn geëscaleerd in een situatie waarin jeugdigen strafbare feiten hebben gepleegd, zal er additioneel aan het empowerment en preventief beleid, aandacht besteed worden aan de curatieve aspecten.
Inleiding
In 2011 en 2012 heeft de non-gouvernementele organisatie Observatorio Social del Ecuador een situatieanalyse uitgevoerd van kinderen en jongeren op Aruba. Deze analyse werd uitgevoerd in opdracht van de Kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties, UNICEF. Het rapport “The Situation of Children and Adolescents in Aruba: Key findings and recommendations”
bevat bevindingen en aanbevelingen met betrekking tot het recht op gezondheid, onderwijs, bescherming en participatie van minderjarigen en vrouwen in de Arubaanse samenleving. Het recht op culturele ontplooiing wordt hier ook geimpliceerd.
Volgens het rapport heeft Aruba al aanzienlijke vooruitgang geboekt in het voldoen aan de kinderrechten conform het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). Het onderwijs en de gezondheidszorg in Aruba is bijvoorbeeld voor iedereen toegankelijk. Er is een wettelijk kader dat volledige naleving van kinderrechten mogelijk maakt. Aruba heeft echter nog een aantal uitdagingen om de volledige naleving van de rechten van kinderen te waarborgen en hen zo een beter heden en een betere toekomst te verzekeren. Deze uitdagingen kunnen alleen door collectieve inspanningen succesvol aangepakt worden.
Aruba is sinds 17 januari 2001 partij bij het IVRK. Als partij heeft Aruba de plicht om passende wettelijke, bestuurlijke en andere maatregelen te nemen om de rechten van kinderen te realiseren. Hiernaast dient Aruba periodiek te rapporteren aan het Internationale Kinderrechtencomité (Comité) in Genève. Het Comité identificeert knelpunten in de uitvoering van het Verdrag en doet aanbevelingen hierover. De laatste rapportage van Aruba over de uitvoering van het IVRK is uit 2013. Naar aanleiding van deze rapportage zal het Comité in 2015 haar bevindingen presenteren over de uitvoering van het IVRK in Aruba en (nieuwe) aanbevelingen doen.
In 2004 en 2009 heeft het Comité reeds gesignaleerd dat een actieplan voor de uitvoering van het IVRK noodzakelijk is. Een jeugdbeleid moet volgens het Comité alle gebieden van het Verdrag omvatten. Verder moet de nationale wetgeving in overeenstemming zijn met de beginselen en bepalingen van het IVRK.
Begin 2012 hebben drie ministeries van het kabinet Mike Eman I, te weten het ministerie van Justitie en Onderwijs, het ministerie van Sociale Zaken, Economische Zaken en Cultuur en het ministerie van Volksgezondheid en Sport, het initiatief genomen om samen een Integraal Jeugdbeleid op te stellen. Er is een stuurgroep ingesteld die dit proces zou begeleiden. Belangrijke stakeholders bij de totstandkoming van het Integraal Jeugdbeleid waren zowel gouvernementele organisaties als non-gouvernementele organisaties. In de periode augustus en september 2012 zijn er per beleidsterreinen werkbijeenkomsten georganiseerd. In november 2012 is het consultatieproces afgerond met een plenaire bijeenkomst. De stuurgroep heeft de bevindingen van deze bijeenkomsten vervolgens verwerkt in een concept-nota
“Hubentud ta nos futuro”. In Bijlage 1 is te zien welke organisaties aan deze werkbijeenkomsten hebben meegedaan en wie de vertegenwoordigers waren.
Bij het aantreden van het nieuwe kabinet Mike Eman II in november 2013 werd het belang ingezien om de verantwoordelijkheid voor het Jeugdbeleid op Aruba expliciet toe te wijzen aan een minister.
Van beleid naar uitvoering
Het Integraal Jeugdbeleid zal een totaal van 28 kerndoelen presenteren. Op de eerste plaats worden de kerndoelen gepresenteerd die vallen onder de basisvoorwaarden voor de implementatie van het IJB. Deze vallen primair onder de verantwoordelijkheid van de minister SJA. Op de tweede plaats wordt de opvoedkracht binnen gezinnen behandeld. De verantwoordelijkheid voor deze kerndoelen vallen gezamenlijk onder de minister SJA en de minister van Onderwijs en Gezinsbeleid. Op de derde plaats worden de kerndoelen gepresenteerd die geclusterd zijn onder talentontwikkeling en participatie. Door de visie van de minister SJA om jongeren aan te sporen actiever te participeren in de maatschappij, zal de minister SJA verantwoordelijk zijn voor deze kerndoelen. Op de vierde plaats worden kerndoelen met betrekking tot het recht op bescherming gepresenteerd. Deze kerndoelen die het tegengaan van kindermisbruik en het voorkomen van jeugdcriminaliteit omvatten, vallen onder de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de minister SJA en de minister van Justitie. Op de vijfde plaats gaat het om een gezonde levensstijl van het kind en de jongere op Aruba. Deze kerndoelen vallen onder de verantwoordelijkheid van de minister van Volksgezondheid en Sport. Op de zesde plaats worden de kerndoelen voor het onderwijs gepresenteerd die primair het beleidsterrein van de minister van Onderwijs zijn.
Hoewel is gesproken over verantwoordelijkheden die onder de ministers vallen, houdt een integrale aanpak in dat er een breed draagvlak bestaat van zowel overheidszijde, als van de kant van (niet-overheids) instanties. Er dient uiteindelijk samengewerkt te worden tussen ketenpartners (GO’s en NGO’s).
Alles in aanmerking nemend, zal de minister SJA in zijn verantwoordelijkheid om het Integraal Jeugdbeleid te implementeren een katalyserende rol hebben zodat alle 28 kerndoelen steeds in acht worden genomen in de beleidsontwikkeling. In de praktijk zal echter blijken dat niet alle 28 kerndoelen tegelijk kunnen worden geïmplementeerd.
In de komende twee jaren zal een structurele interactie tussen partners dienen te resulteren in concrete programma’s die hun uitwerking zullen vinden in werkplannen en maatregelen. Deze versie van het eerste Integraal Jeugdbeleid van Aruba is dus nog maar het begin. De kerndoelen zullen verder uitgewerkt worden in meetbare doelen.
Kerndoel 1
Alle partners op Aruba op het gebied van de jeugd werken nauw samen om zo de activiteiten in het kader van de uitvoering van het Integraal Jeugdbeleid onderling af te stemmen en te verbeteren zodat de rechten van het kind gewaarborgd worden.
Kerndoel 2
De regering houdt zicht op de voortgang van de implementatie van het Integraal Jeugdbeleid, om waar nodig te kunnen intensiveren en/of bij te sturen.
Uitwerking en monitoring IJB
De Directie Sociale Zaken krijgt een trekkersrol in de uitwerking van het IJB. In 2015 zullen sessies georganiseerd worden met alle relevante partners in het sociaal veld (GO’s en NGO’s) om de kerndoelen te prioriteren, uit te werken in meetbare actiepunten, toe te wijzen aan verantwoordelijke instanties en een deadline hieraan te koppelen. In 2017 wordt een evaluatie-moment ingelast van de voortgang van dit traject.
Kinderrechtencommissie
De Kinderrechtencommissie is wederom ingesteld. De leden van de commissie zijn vertegenwoordigers van gouvernementele en niet-gouvernementele organisaties die de belangen van jongeren behartigen. De commissie zal een adviserende taak hebben ten aanzien van de uitvoering van het IVRK, een coördinerende taak bij de opstelling van de periodieke rapportages en een stimulerende taak wat betreft het maatschappelijke bewustwordingsproces van de rechten van het kind. De commissie rapporteert direct aan de Minister SJA.
Ministerieel Jeugdoverleg
Om de implementatie van het Integraal Jeugdbeleid te kunnen realiseren wordt een Ministerieel Jeugdoverleg geïnstitutionaliseerd. In dit overleg hebben zitting de Ministers van Sociale Zaken, Jeugd en Arbeid; Onderwijs en Gezinsbeleid;
Justitie; Volksgezondheid, Ouderenzorg en Sport; Toerisme, Transport, Primaire Sector en Cultuur. De bedoeling van dit overleg is om overeenstemming te bereiken over de te nemen acties in het kader van de implementatie van het Integraal Jeugdbeleid, waaronder de verdragsverplichtingen van het IVRK en de aanbevelingen van de Kinderrechtencomité, en de toegewezen middelen die hiermee gepaard dienen te gaan.
Platform voor de Jeugd
Onderdeel van de officieel ingestelde overlegstructuur voor de optimale ontwikkeling van het kind en de jeugdige op Aruba is het Platform voor de Jeugd. Deze zal bestaan uit vertegenwoordigers van de publieke sector, NGO’s, vertegenwoordigers van de Marinierskazerne op Aruba, kerkelijke organisaties, jongerenorganisaties, overheidsdepartementen en jeugdvertegenwoordigers. Het platform zal fungeren als klankbord voor de Minister van Jeugd ten aanzien van de ontwikkelingen in de samenleving die invloed hebben op de implementatie van het Integraal Jeugdbeleid.
Jongerenfonds
De middelen voor het Integraal Jeugdbeleid komen momenteel grotendeels uit de overheidsbegroting Deze zijn niet toegewezen en zijn voornamelijk bestemd voor de bekostiging van de diensten en producten van de secties van de Directie Sociale Zaken en de gesubsidieerde stichtingen op het gebied van de Jeugd.
Opgemerkt dient te worden dat op 5 november 2013 het kabinet een Balance Budget Akkoord heeft getekend om de begrotingstekort
1. De basisvoorwaarden voor de implementatie van het IJB
Uitgangspunten:
• Alle actiepunten uit het Unicef-rapport en het Kinderrechtencomité in Genève zijn verwerkt in een Integraal Jeugdbeleidsplan, dat er voor zorgt dat elk Arubaans kind en jongere zich kan ontwikkelen tot zijn volste potentieel.
• Er wordt zorggedragen voor de nodige instrumenten om het Integrale Jeugdbeleid uit te voeren.
• Het Kinderrechtenverdrag leeft meer in de Arubaanse maatschappij.
• Kinderen en jongeren op Aruba kunnen voor hun rechten opkomen.
De Kerndoelen van het Integraal Jeugdbeleid
terug te dringen. In dit bezuiningstraject zal toch worden getracht de financiële mogelijkheden voor jeugdwelzijnsdoelen op te rekken. Zo kunnen mogelijkheden benut worden door andere overheidsbeleidsterreinen aan te sporen de jeugdwelzijnsdoelen te realiseren. In het kader van de financiering van het IJB zal ook een Jongerenfonds worden ingezet. Het Jongerenfonds zal initieel worden gevoed door private fondsen en zal worden beheerd door een stichting. De wens is dat het jongerenfonds op den duur ook gevoed zal worden door publieke fondsen en aan de hand van beleidsdoelen en resultaten omtrent het jeugdwelzijn, subsidies zal verstrekken. Het proces zal in 2015 aangevangen worden.
Jeugdmonitor
Bij de verdere ontwikkeling, implementatie, evaluatie en bijstelling van dit eerste Integraal Jeugdbeleid is samenhangende informatie van essentieel belang. Er is al veel onderzoek gedaan onder de jeugd. Daarnaast zijn er diverse administratieve gegevens beschikbaar bij zowel de gouvernementele als de non-gouvernementele organisaties. Eind 2013 heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) een reeks seminars georganiseerd met als doel het in kaart brengen van de bestaande gegevens aangaande de jeugd van Aruba, alsook de bestaande lacunes.
Deze bijeenkomsten mondden uit in een uitwisseling van recente data over de situatie van de jeugd van Aruba. Deze eerste actie was een belangrijke stap in de totstandkoming van een Jeugdmonitor.
De Jeugdmonitor zal in de eerste plaats een beleidsondersteunend instrument worden die periodiek verschijnt en bedoeld is om beleidsmakers, onderzoekers en andere geïnteresseerden te informeren over de situatie van de jeugd. Met de Jeugdmonitor zal het mogelijk zijn de vorderingen ten aanzien van de situatie van de jeugd op Aruba te volgen.
Wetenschappelijk en beleidsrelevant onderzoek
Ondanks het feit dat er al diverse data beschikbaar zijn over de situatie van de jeugd op Aruba, zijn er nog altijd gebieden waar weinig of geen data voorhanden zijn. Voor beleidsrelevante aangelegenheden dient er wetenschappelijk onderzoek verricht te worden. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen het Ministerie van Sociale Zaken, Jeugd en Arbeid en de Universiteit van Aruba ten aanzien van een studie over de normen, waarden en motiviatie van de jongeren op Aruba.
Kerndoel 3
Aruba oriënteert haar Integraal Jeugdbeleid op internationale ontwikkelingen en voorbeelden van good practices zowel uit het Koninkrijk, uit de regio en internationaal.
Het Koninkrijksverband biedt een platform met expertise, kennis en netwerk inzake de rechten van het kind, de optimale ontwikkeling van de jeugdige en het opstellen en uitvoeren van een Integraal Jeugdbeleid. Dit platform biedt namelijk diverse fora waarin initiatieven en ideeën kunnen worden uitgewisseld, zowel op ministerieel niveau, ambtelijk niveau en de “civil society”.
In 2014 is na de Koninkrijksconferentie officieel een Taskforce Kinderrechten ingesteld die de samenwerking in het Koninkrijk op de thema van kinderrechten zal bevorderen ten gunste van het welzijn van elk kind in het Koninkrijk. Op 20 november 2014 heeft de Taskforce een concept actieplan gepresenteerd aan de regeringen en parlementen van alle Landen in het Koninkrijk.
Gedurende de eerstvolgende Koninkrijksconferentie in 2015 zal de stand van zaken van de uitvoering aan de Landen gepresenteerd worden.
Hiernaast wil Aruba de samenwerking en het structureel contact uitbreiden naar regionale en internationale fora. Het is belangrijk dat elke organisatie die belast is met het beleid en uitvoering van jeugdaangelegenheden, de internationale dimensie meeneemt.
Zo zal de minister SJA zich in de komende jaren inzetten om in aanmerking te komen voor de UNICEF Landenprogramma’s.
Middels landenprogramma’s ondersteunt UNICEF het beleid en de programma’s van de sociale sectoren in een land met kennis, geld en middelen. Hiernaast neemt de Minister SJA momenteel stappen om samenwerkingsverbanden aan te gaan met de International Labor Organisation om de problematiek van jeugdwerkloosheid aan te pakken.
De NGO’s van Aruba zullen ook gemotiveerd worden om zich meer buiten de grenzen van Aruba te begeven en allianties te sluiten met internationale NGO’s. Zo kan middels uitwisseling van kennis en expertise de positie van de lokale NGO’s versterkt worden.
Door een structurele gedachtewisseling in Koninkrijks, regionaal en internationaal verband kunnen de belangen van Aruba inzake de rechten van het kind op Aruba beter behartigd worden.
In het tweede kwartaal van 2015 zal de behandeling van de Koninkrijksrapportage plaatsvinden bij de Kinderrechtencomité in Genève. Uit deze behandeling komt een evaluatie voort van de voortgang op de implementatie van de verdragsverplichtingen en eventueel nieuwe aanbevelingen voor Aruba.
Kerndoel 4
Aruba institueert een onafhankelijk mechanisme om wetgeving, beleid en uitvoering van beleid te toetsen aan het VN- Kinderrechtenverdrag (IVRK).
Kinderombudsman
De Kinderombudsman zal een nieuwe, onafhankelijke organisatie worden, die zal toezien op de naleving van de rechten van kinderen en jongeren op Aruba. De Kinderombudsman heeft als taak het Parlement en de Regering te adviseren en is tevens verantwoordelijk voor de bewustmaking van de kinderrechten onder de gehele bevolking. De activiteiten van de Kinderombudsman vloeien voort uit het IVRK. De Kinderombudsman is onder andere verantwoordelijk voor het bevorderen van de rechten van kinderen en jongeren bij gouvernementele en non-gouvernementele organisaties, alsook organisaties in de privésector. Tevens doet de Kinderombudsman, op verzoek of op eigen initiatief, aanbevelingen op wet- en regelgeving, die betrekking hebben op de rechten van het kind.
Een belangrijke taak van de Kinderombudsman is het informeren van de bevolking aangaande de kinderrechten. Daarnaast is de Kinderombudsman de aangewezen instantie voor het indienen van klachten ten aanzien van de schending van de kinderrechten en is zij de aangewezen instantie om in voorkomende gevallen onderzoek te laten doen.
Kerndoel 5
De vader en de moeder zijn primair verantwoordelijk voor de ontwikkeling en opvoeding van hun kind en zij hebben voldoende opvoedkracht om de minderjarige een veilige omgeving te kunnen bieden.
Voor de opvoeding van minderjarigen zijn de ouders, zowel de vader als de moeder, als eerste verantwoordelijk. Daarop is het IJB primair gericht. In dit kader is het gezin van wezenlijk belang voor de minderjarige. Het gezin bezit een eigen specifieke en sociale dimensie, namelijk die van interpersoonlijke relaties.
Het gezinsleven is een continue ervaring van communicatie en participatie waarbij op unieke wijze aan kinderen onder andere culturele, sociale, en religieuze waarden worden onderwezen en doorgegeven, waarden die essentieel zijn voor de ontwikkeling en het welzijn van het gezin zelf en van de samenleving. Opdat ouders in staat zijn hun taken te kunnen uitvoeren, dienen zij over bepaalde vaardigheden te beschikken, waarbij relatie- en communicatievaardigheden waarschijnlijk de belangrijkste zijn. Er zijn veel ouders die reeds uitstekend werk doen bij het opvoeden van hun kinderen. Echter zijn er ook ouders die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. De opvoedkracht van ouders dient vergroot te worden. De ouders worden zo goed mogelijk toegerust en ondersteund om zelf hun kinderen op te voeden.
Uitgaande van het subsidiariteitsbeginsel mag de overheid geen taken bij het gezin weghalen die het gezin zelf kan uitvoeren.
Tevens is het des ouders hoe zij invulling geven aan die taken.
Samenwerking tussen vader en moeder is daarom essentieel. Ze moeten hun gezag met respect en zachtheid uitoefenen, maar ook indien nodig met vastheid en kracht. Het moet geloofwaardig, consequent en verstandig zijn en altijd worden uitgeoefend met het oog op het integrale welzijn van het kind. Met de juiste middelen zullen de ouders in staat zijn om aan hun kinderen een veilige omgeving te bieden. De rol van de overheid hierbij is de nodige condities scheppen door bijvoorbeeld voldoende aanbod te bieden aan opvoedingsondersteuning gericht op alle typen
families/gezinnen.
Het goed functioneren van de samenleving en een gezonde huwelijks- en gezinsleven zijn nauw aan elkaar verbonden.
Zonder gezinnen met een sterk gemeenschapsgevoel en stabiele inzet worden volkeren zwak. Een goede en liefdevolle relatie tussen ouders biedt kinderen veiligheid en geborgenheid, terwijl spanningen in een relatie onvermijdelijk zijn gevolgen heeft op het kind. In het belang van het kind, maar ook van elkaar en zichzelf, doen ouders er goed aan in hun relatie te investeren zodat het niet op een scheiding aan hoeft te komen. Het uit elkaar gaan van (echt)paren komt jammer genoeg vaak voor. Het is aangetoond dat langdurige en heftige conflicten voor, tijdens en na de scheiding de belangrijkste oorzaak van problemen bij kinderen zijn.
2. De opvoedkracht binnen gezinnen
Uitgangspunten:
• Ouders worden ondersteund zodat zij in staat zijn hun kind conform het kinderrechtenverdrag op te voeden.
De Kerndoelen van het Integraal Jeugdbeleid
Bij het opvoeden van kinderen zijn de rol van de vader en die van de moeder beiden nodig. Desondanks zien wij vaak genoeg dat vaders niet genoeg aanwezig zijn of zelfs afwezig zijn bij de opvoeding van hun kinderen. Het is dan ook van belang dat vaders deze rol vroeg in het leven van hun kinderen invullen, en deze rol blijvend vervullen.
Kerndoel 6
Ouders hebben meer tijd voor het gezin.
Om hun opvoedende taken goed te kunnen uitvoeren, is het nodig dat ouders hiervoor voldoende tijd vrij kunnen maken. De maatschappij dient op sociaal en economisch gebied zodanig ingericht te zijn dat gezinsleden de mogelijkheid hebben om samen te leven. De organisatie van de arbeid moet geen obstakel vormen voor de eenheid, het welzijn, de gezondheid en de stabiliteit van het gezin. In het kader hiervan heeft UNICEF in haar rapport aangegeven dat er op Aruba een groeiende tendens is dat kinderen en jongeren als gevolg van de lange werkdagen van de ouders zonder ouderlijke begeleiding opgroeien. Een gezinsvriendelijker arbeidsbeleid is geboden. De overheid zal de condities hiervoor moeten scheppen en waar op het terrein van andere partijen ligt, met name werkgevers en sociale partners, hen daartoe stimuleren. Met een combinatie van faciliteiten zoals kinderopvang, verlofregelingen en arbeidstijdregelingen kunnen ouders worden ondersteund, zodat gezin en werk harmonieus kunnen worden gecombineerd.
Kerndoel 7
De toegang tot informatie, advies en zorg is laagdrempelig wanneer de ouders opvoed- en opgroeivragen hebben.
Sommige ouders hebben weinig behoefte aan ondersteuning, anderen heel veel. Als er meer nodig is dan wat de ouders kunnen bieden, moet er adequate pedagogische hulp beschikbaar zijn.
Het is belangrijk dat deze hulp gemakkelijk toegankelijk is, aansluit op de leefsituatie van de cliënt en korte wachttijden en duur kent.
Bij complexe problemen is er een goede zorgcoördinatie en indien nodig structurele steun. Er is goede uitwisseling en samenwerking.
Ook hierbij is het belangrijk dat ouders en minderjarigen goed betrokken zijn en dat de eigen kracht van ouders en minderjarigen versterkt wordt. Op deze manier wordt terugval en herhaling van problemen voorkomen.
Kerndoel 8
Er is voldoende kwalitatief hoogstaande (naschoolse) opvang met activiteiten voor kinderen en jongeren voor wie thuisblijven niet mogelijk is.
Het gezin is de primaire leefomgeving van kinderen en jongeren.
Met de veranderende gezinssamenstelling van de laatste decennia en het feit dat de arbeidsparticipatiegraad van vrouwen een stijgende tendens heeft gekend, is er een behoefte ontstaan aan naschoolse opvang van kinderen. Ondanks de aandacht die hieraan de laatste jaren is besteed, zijn er enkele aandachtspunten die nog prioriteit dienen te krijgen. Voorbeelden hiervan zijn het introduceren van de wet voor het regelen van kindercentra, het voorzien in naschoolse opvang voor tieners met activiteiten die bijdragen aan de ontwikkeling van hun talenten en het vergroten van opvangmogelijkheden voor kinderen in de avonduren.
Kerndoel 9
Jongeren ontwikkelen hun talenten middels diverse programma’s en trajecten die bijdragen aan het creëren van leiders.
Jongeren worden niet alleen gevormd door de opvoeding die ze thuis krijgen en de vorming vanuit het onderwijs, maar ook door de extra-curriculaire activiteiten waar zij aan meedoen.
Een gevarieerd aanbod van activiteiten in de vrije tijd spreekt jongeren aan en vergroot hun betrokkenheid bij de maatschappij.
Deze programma’s en trajecten stimuleren de jongeren om hun talenten te ontwikkelen. Zij krijgen in deze activiteiten de kans zich van een andere kant te laten zien, waardevolle kennis te
verwerven, nieuwe vaardigheden op te doen, sociale contacten uit te breiden en hun persoonlijke ontwikkeling en voldoening verder uit te bouwen. Kortom, deze zijn allemaal kennis, vaardigheden en attitudes die zullen bijdragen aan het creëren van leiders.
Daarnaast hebben jongeren die actief zijn in hun vrije tijd vaak een verbeterd gevoel van eigenwaarde en vertonen minder vaak risicovol gedrag, zoals drugsgebruik en overmatig alcoholgebruik.
De Minister SJA zal in 2015 diverse jeugdtrajecten opstarten waarbij zelfontplooiing en participatie centraal staan.
Kerndoel 10
De minderjarige neemt deel aan religieuze activiteiten.
De volle ontwikkeling van een individu heeft niet enkel betrekking op het ontwikkelen van kennis, talenten en lichamelijke capaciteiten, maar is ook gericht op de spirituele ontwikkeling. Het gaat erom dat jonge mensen verantwoord leren leven in een vrije samenleving, in een geest van begrip, vrede, verdraagzaamheid, gelijkheid van geslachten en vriendschap tussen alle volken en etnische en religieuze groepen. Kerkelijke organisaties bieden diverse activiteiten voor kinderen en jongeren. Zo kennen de verschillende kerkelijke denominaties kinder- en jongerengroepen, waar de jeugd bij elkaar komt om meer over hun godsdienst te leren en om meer te weten te komen aangaande universele normen en waarden. De deelname van de kinderen en jongeren aan deze activiteiten is aan te bevelen en dient gestimuleerd te worden.
3. Talentontwikkeling en Participatie
Uitgangspunten:
• Alle kinderen en jongeren op Aruba komen in aanmerking voor persoonlijke ontwikkeling middels vrijetijdsactiviteiten.
• Spiritualiteit en culturele beleving (waaronder beleving van de natuur) wordt in het leven van het kind en de jongere op Aruba gestimuleerd.
• De verhoudingen tussen volwassenen en minderjarigen zijn gebaseerd op wederzijds respect.
• Alle kinderen en jongeren op Aruba participeren in de samenleving.
De Kerndoelen van het Integraal Jeugdbeleid
Kerndoel 11
De minderjarige neemt deel en draagt bij aan sociaal maatschappelijke, sportieve en culturele activiteiten.
Een zinvolle vrijetijdsbesteding draagt bij aan de ontwikkeling en vorming van de minderjarige. Daarnaast draagt een aantrekkelijk aanbod van vrijetijdsactiviteiten bij aan de gezondheid en de leefbaarheid van de buurt. Minderjarigen hebben tijd en ruimte nodig die zij met leeftijdsgenoten zelf kunnen invullen. Zij kunnen het echte leven ontdekken in een veilige en uitdagende omgeving.
Vrijetijdsbesteding biedt een basisvoorziening aan de minderjarige, functioneert tegelijkertijd als sociaal vangnet en biedt minderjarigen de kans om hun talenten te ontwikkelen. Signalen die tijdens vrijetijdsbesteding door jeugd- en jongerenwerkers worden opgevangen kunnen tevens een belangrijke functie hebben bij de zorgnetwerkstructuur voor jongeren. Kortom, de vrijetijdsbesteding is een spin in het web van jeugdvoorzieningen, zowel in algemene als in preventieve zin. Deze vrijetijdsteding kan ook middels vrijwilligerswerk vorm krijgen ter versterking van de relatie tussen jongeren en NGO’s op Aruba.
Kerndoel 12
De minderjarige wordt gestimuleerd verantwoordelijk te zijn voor de eigen leefomgeving en toekomst.
Jongeren dienen gestimuleerd te worden en mee te denken aan oplossingen voor sociale problemen die hen direct en indirect aangaan. Ook dienen zij zelf activiteiten te organiseren om zodoende verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leefomgeving en toekomst. Met het oog hierop dient vrijwilligerswerk onder jongeren gestimuleerd te worden. Ook dienen zij actief te participeren in onze democratische samenleving en kennis te verwerven aangaande democratische instrumenten die zij tot hun beschikking hebben om invloed te kunnen uitoefenen.
Kerndoel 13
De situatie van niet op Aruba geboren kinderen wordt zichtbaar gemaakt en hun participatie in de samenleving gestimuleerd.
Niet op Aruba geboren kinderen, inclusief ongedocumenteerde kinderen, zijn kwetsbare groepen die vaak onzichtbaar zijn in de samenleving. Dit vergroot de kans dat deze groep kinderen niet dezelfde kansen krijgt als kinderen die op Aruba zijn geboren.
Om zicht te krijgen over deze groep is het ontwikkelen van een mechanisme essentieel om de leefsituatie en eventueel behoeften van deze groep in kaart te brengen.
Kerndoel 14
Er worden alternatieve programma’s geboden aan minderjarigen die niet meer aan het regulier onderwijs deelnemen.
De schoolparticipatiegraad op Aruba is hoog, desalniettemin is er een groep minderjarigen die niet (meer) aan het regulier onderwijsprogramma deelneemt. Deze groep is in het bijzonder kwetsbaar voor beperkte mogelijkheden in de toekomst en
krijgen weinig stimulans voor het ontwikkelen van hun potentieel.
Met het oog op preventie van Nini’s (niet naar schoolgaande en niet werkende jongeren), is het aanbieden van alternatieve programma’s voor deze jongeren cruciaal. Een voorbeeld hiervan is het traject “Formacion Social”.
Kerndoel 15
Jongeren in de bijstand en werkzoekenden worden begeleid om deel uit te maken van de arbeidsmarkt.
De groep jongeren in de bijstand tussen de leeftijd van 17 en 24 jaar krijgt in het kader van de herintegratie in het arbeidsproces (Ban Traha) bijzondere aandacht en worden gestimuleerd om zo snel mogelijk toe te treden tot de arbeidsmarkt. Hun participatie in het arbeidsproces schept niet alleen nieuwe toekomstperspectieven voor wat betreft hun sociaal-economische positie binnen de samenleving, maar draagt ook bij aan hun ontwikkeling als persoon en heeft daarbij positieve effecten voor het gezin. Met een verhoogd gevoel van eigen waarde en inkomen, geniet het gezin ook van rust en harmonie.
De jeugdwerkloosheidcijfer blijkt in de praktijk veel hoger dan de gemiddelde werkloosheidcijfer. Het blijkt volgens studies gedaan door de International Labor Organization dat jongeren het relatief moeilijk hebben vergeleken met andere leeftijdsgroepen om aan een baan te komen. In deze is de nodige ondersteuning en begeleiding nodig.
Kerndoel 16
Jongeren en ouderen worden gestimuleerd om middels activiteiten samen te komen en de banden tussen generaties te versterken.
Contacten tussen jongeren en ouderen in onze samenleving, oftewel de intergenerationele contacten, kunnen zowel voor de jongeren als voor de ouderen zeer zinvol, leerzaam en belonend zijn. Echter zijn deze contacten tegenwoordig niet meer vanzelfsprekend.
Dit kan ertoe leiden dat generaties naast elkaar leven, terwijl beide leeftijdsgroepen elkaar veel te bieden hebben. Jongeren kunnen van ouderen leren en ouderen kunnen van jongeren leren.
De beide leeftijdsgroepen hebben niet enkel baat bij dergelijke intergenerationele contacten, ook de samenleving kan daarvan profiteren. Dit contact draagt immers bij tot meer tolerantie tussen de verschillende generaties en tot de totstandkoming van sociale cohesie. Kortom, een samenleving voor alle leeftijden.
Intergenerationele (vrijwilligers) programma’s en projecten moeten worden gestimuleerd. Deze behelzen systematisch contact en interactie tussen groepen mensen van verschillende leeftijden in de samenleving. Dit kan op verschillende vlakken geschieden, zoals op het sociaal-cultureel vlak, onderwijs en sport.
Kerndoel 17
De minderjarigen die één of andere vorm van kindermishandeling ondergaan worden veilig gesteld en indien nodig opgevangen.
Het bewustmaken van de bevolking aangaande de problematiek van kindermishandeling blijft prioriteit. Diverse organisaties dragen bij aan de preventie van kindermishandeling, hetzij via de media, hetzij door het ontwikkelen en verspreiden van audiovisueel en andere voorlichtingsmateriaal en het verzorgen van lezingen ten behoeve van specifieke doelgroepen. Ook de initiatieven voor het verzorgen van trainingen aan deskundigen, die in aanraking komen met kinderen die misbruikt zijn, dienen versterkt en voortgezet te worden. Een goede afstemming tussen de organisaties zou kunnen zorgen voor een continu aanbod aan informatie aan het publiek.
Ondanks voorlichting en voorzieningen om ouders te ondersteunen in het creëren van een veilige omgeving, zijn er toch minderjarigen die in onveilige situaties verkeren. Deze kinderen kunnen slachtoffers zijn van emotionele, fysieke, seksuele mishandeling, verwaarlozing of een combinatie hiervan. Er zijn verschillende diensten en organisaties die deel uitmaken van een keten, die verantwoordelijk is om kinderen die in een onveilige situatie verkeren weer veilig te stellen. De samenwerking tussen deze diverse actoren dient versterkt te worden om de lacunes in het proces te minimaliseren.
Het intensiveren van de rol van Bureau Sostenemi als meldpunt voor kindermishandeling, het introduceren van een meldcode voor kindermishandeling en het sluiten van samenwerkingsconvenanten voor het bevorderen van forensisch onderzoek bij strafrechtelijke zaken, zijn enkele initiatieven die verder uitgewerkt dienen
te worden. Het verbeteren van de samenwerking tussen alle partners in de keten tegen kindermishandeling is één van de belangrijkste speerpunten. Het bestaande directeurenoverleg, met als deelnemers de internaten, de instelling belast met voogdij van kinderen en de plaatsende instanties van kinderen die veilig gesteld moeten worden, komt maandelijks bijeen om overzicht te hebben in de gedeelde belemmeringen in de hulpverlening die voor het welzijn van deze doelgroep zorgt. Deze samenbundeling van krachten heeft reeds een signalerende functie naar de overheid en zal geformaliseerd worden, opdat het een adviserende taak aan de minister zal krijgen.
Kerndoel 18
Overlast ten gevolge van jeugdcriminaliteit wordt voorkomen en jeugdcriminaliteit wordt teruggedrongen.
Jongeren die in aanraking komen met justitie, hebben een tweede kans nodig om vaardigheden aan te leren die hen helpen om nieuwe toekomstperspectieven te zoeken. De bestaande trajecten en programma’s van Stichting Reclassering en Jeugdbescherming hebben hierin een waardevolle bijdrage en dienen voortgezet te worden. Het jeugdleerprogramma, het leer-werk traject, de diverse trainingen die verzorgd worden en het traject “begeleid kamer wonen” dat binnenkort van start gaat, zijn enkele voorbeelden.
De jongeren die gedetineerd zijn in het Korrektie Instituut Aruba dienen voorzien te zijn van een aangepast programma dat hen voorbereid op hun herintrede in de maatschappij en het aantal recidivisten minimaliseert.
4. Recht op bescherming
Uitgangspunten:
• Een kind dat gevaar loopt binnen het eigen gezin wordt opgevangen.
• Jongeren die met justitie in aanraking zijn gekomen, worden omgevormd tot goede en verantwoordelijke burgers.
• Jeugddelinquentie wordt voorkomen.
• Scholen worden emotioneel en fysiek veilig voor alle kinderen en jongeren op Aruba.
De Kerndoelen van het Integraal Jeugdbeleid
Kerndoel 19
De jeugd van Aruba heeft een gezonde levensstijl.
Uit verschillende onderzoeken op Aruba blijkt dat de Arubaanse jeugd te kampen heeft met leefstijlgerelateerde gezondheidsproblemen, waarbij ongezonde voeding, weinig lichaamsbeweging en onverantwoord (seksueel) gedrag eruit springen. De overheid wilt dat de gezondheid van de Arubaanse jongeren verbetert en dat ze actief en gezond opgroeien. Er zijn reeds een aantal belangrijke programma’s geïnitieerd. Noemenswaardig zijn onder andere het programma “Scol Saludabel”, lespakket voor kleuters “Van One Heavy Island naar One Healthy Island”
en “Paga Tino” van de Fundacion Anti Droga Aruba (FADA). Deze programma’s dienen door de overheid ondersteund te worden in hun verdere implementatie op alle scholen op Aruba. Bij de succesvolle implementatie van deze programma’s is deskundig personeel een vereiste.
Er is een grote behoefte aan een schoolcurriculum dat universele waarden, zoals onder meer eerlijkheid, persoonlijke verantwoordelijkheid, loyaliteit, teamwork, optimisme, respect voor anderen behandelt. Dit curriculum zal de hele linie van het onderwijssysteem moeten bestrijken, van kleuterschool tot en met het middelbare onderwijs. Middels een dergelijk curriculum worden jongeren begeleid bij het begrijpen, waarderen en toepassen van deze universele waarden. Op die manier maken zij zich vaardigheden en goede gewoonten eigen die leiden tot een gezond, gelukkig en stabiel leven.
Borstvoeding is de beste voeding voor een goede gezondheid van een baby. Het stimuleren van borstvoeding behoort tot de prioriteiten bij het jeugdgezondheidsbeleid.
De fysieke omgeving van de jeugd dient zodanig ingericht te worden dat het de jeugd uitdaagt om een actieve en sportieve leefstijl aan te nemen. De overheid zal daarom dienen te blijven zorgen voor veilige en goede buitenruimtes die deze leefstijl stimuleren.
Kerndoel 21
De jeugd van Aruba heeft toegang tot zorg
De afdeling Jeugdgezondheidszorg (JGZ) van de Directie Volksgezondheid vormt een belangrijk onderdeel van de publieke gezondheidszorg. De jeugdgezondheidszorg stelt zich tot doel de jeugdigen op Aruba van 0 tot 19 jaar sociaal - medisch longitudinaal te begeleiden, teneinde hun gezondheid, groei en ontwikkeling te behouden, te bewaken en te bevorderen. De JGZ streeft haar doelstelling na door middel van onder andere het landelijke vaccinatieprogramma, preventieve gezondheidsonderzoeken, gezondheidsvoorlichting en het adviseren en begeleiden van kinderen, ouders en scholen. Op dit moment zijn de voorzieningen bij de JGZ voornamelijk gericht op kinderen van 0 tot 12 jaar. De dienstverlening van deze afdeling wordt verder uitgebouwd voor jeugdigen tot 19 jaar. Deze afdeling zal verder versterkt worden ter uitvoering van haar taken onder andere door het huidige registratieprogramma uit te breiden en aan te passen voor het volgen van de ontwikkeling van de kinderen en jongeren.
Kinderen met emotionele en gedragsproblemen kunnen bij de afdeling ‘Guia Social’ en ‘Seccion Bida y Famia’ van de DAS respectievelijk begeleiding en therapie krijgen. De hulpverlening is gericht op het kind en zijn ouders. Kinderen met een psychiatrische aandoening kunnen gediagnosticeerd en begeleid worden bij Polikliniek Kind- en Jeugd Psychiatrie. Verder zijn er beperkte voorzieningen.
5. Gezonde levensstijl
Uitgangspunten:
• Kinderen en jongeren op Aruba hebben een gezonde levensstijl .
• De emotionele en gedragsproblemen bij Arubaanse kinderen worden bestreden.
De Kerndoelen van het Integraal Jeugdbeleid
Kerndoel 20
De jeugd van Aruba groeit op in een gezonde fysieke en sociale omgeving.
Kerndoel 22
Minderjarigen van 0-4 jaar in Aruba hebben een goede startpositie voor het primair onderwijs.
Van belang is dat de minderjarige zich ontwikkelt en uiteindelijk opgroeit tot een volwaardige burger. Een goede voorschoolse periode kan hieraan bijdragen. Een landelijk kwaliteitskader voor kinderopvang dient geïntroduceerd te worden waarin vastgelegd wordt aan welke eisen de kinderopvanginstellingen moeten voldoen. Van belang is dat dit kader uitvoerbaar moet zijn.
De Jeugdgezondheidszorg en de Inspectie van het Onderwijs dienen een rol te krijgen in het toezicht. Zo krijgen de kinderdagverblijven een belangrijke rol in het voorkomen en bestrijden van achterstanden bij peuters en in de doorgaande leerlijn naar het primair onderwijs. Dus, alle kinderen in kinderopvanginstellingen krijgen de kans zich sociaal-emotioneel, motorisch en cognitief goed te ontwikkelen, waardoor ze beter toegerust aan het primair onderwijs beginnen met alle voordelen van dien voor hun latere schoolcarrière.
Kerndoel 23
De minderjarigen krijgen passend onderwijs
Het ontbreken van een passend onderwijsaanbod voor minderjarigen kan leiden tot het niet behalen van een startkwalificatie of vroegtijdig schoolverlaten. Er dient een zo breed mogelijk aanbod in de basisvoorziening te zijn. Hiernaast dient het onderwijs vanuit zijn nieuwe zorgplicht elk kind een passend aanbod te doen, opdat er een passende leerweg voor elk kind ontstaat naar een zo hoog mogelijke afronding van een vorm van onderwijs of minimaal naar een startkwalificatie.
Dit geldt ook voor kinderen met beperkingen die soms speciale behoeftes hebben.
Kerndoel 24
Het onderwijs is gericht op het terugdringen van doublures en vroegtijdig school verlaten.
Het aantal minderjarigen dat de onderwijsperiode afsluit zonder een diploma of minimaal een
startkwalificatie, moet teruggedrongen worden. De vroegtijdige schoolverlaters dienen teruggeleid te worden naar het onderwijs ofwel doorgeleid te worden naar de arbeidsmarkt via een leerwerktraject.
Kerndoel 25
Het onderwijs sluit aan op de arbeidsmarkt teneinde jongerenwerkloosheid tegen te gaan.
Wanneer jongeren van school komen en aan het werk gaan, is het belangrijk dat er ook banen voor hen
beschikbaar zijn. Hierbij is de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt belangrijk. Voor deze aansluiting is het bedrijfsleven een belangrijke partner. Het bedrijfsleven dient gestimuleerd te worden om stageplekken en leerwerkplaatsen ter beschikking te stellen. Daarnaast dient er meer aandacht besteed te worden aan de praktijkonderdelen binnen de opleidingen, zodat ze beter aansluiten op de eisen vanuit het bedrijfsleven.
Kerndoel 26
Het hoger onderwijs op Aruba biedt diverse studiemogelijkheden aan om jongeren op te leiden tot toegewijde professionals die bijdragen aan de ontwikkeling van Aruba.
Het is van belang dat de studiemogelijkheden voor hoger onderwijs op Aruba vergroot worden, zodat jongeren tegen lagere
6. Onderwijs
Uitgangspunten:
• De schoolprestaties van de Arubaanse jeugd worden verbeterd.
• Jongeren krijgen gekwalificeerde banen en hebben genoeg mogelijkheden om werkervaring op te doen.
De Kerndoelen van het Integraal Jeugdbeleid
kosten een diploma kunnen behalen. Er zijn ook andere voordelen hieraan verbonden, namelijk het vergroten van het gevoel van betrokkenheid aan de ontwikkeling van het eiland, lokale maatschappelijk relevante vraagstukken nader belichten middels wetenschappelijk onderzoek en ten slotte voorkomt dit op zijn beurt dat studenten na hun studie zich in het buitenland vestigen vanwege betere leefomstandigheden en carrièremogelijkheden, het bekende “brain drain” fenomeen.
Kerndoel 27
Het Nationaal Onderwijs Plan wordt verder geïmplementeerd met de bijbehorende kwaliteitscontrole mechanismen voor het onderwijs.
Met het ontwikkelen en implementeren van een Nationaal Onderwijs Plan (NOP) zou het onderwijs gestandaardiseerd kunnen worden. Relevante onderwerpen zoals, voldoende gekwalificeerd onderwijspersoneel en versterking van kwaliteitscontrolemechanismen zijn hierin verwerkt. Het NOP is een aansturing en houvast voor het onderwijsveld dat op dagelijkse basis bijdraagt aan de formele vorming van jongeren.
Kerndoel 28
Het onderwijs op Aruba wordt ondersteund bij het versterken van de identiteit van het kind.
De ontwikkeling van een kind kent verschillende aspecten, te noemen fysiek en motorisch, cognitief, psychosociaal als ook cultureel en moreel/spiritueel. Voor de identiteitsvorming van een kind op Aruba speelt het Christelijk onderwijs een belangrijke rol gezien het feit dat ruim 80% van de bevolking op Aruba een Christelijke geloofsovertuiging heeft (conform gegevens van de laatste Census van 2010). Het onderwijssyteem op Aruba kent naast scholen met een Christelijke geloofsovertuiging, ook openbare scholen, evenals privéscholen zoals de International School of Aruba en het Montessori onderwijs. Elk type onderwijs heeft zijn visie op het vlak van levensbeschouwelijke identiteit.
In het Openbaar onderwijs is niet één levensbeschouwing het vertrekpunt, maar bestaat er ruimte voor diversiteit. Alle scholen hebben een belangrijke rol te vervullen in de identiteitsontwikkeling van de kinderen en hebben een verplichting tegenover alle ouders die hun kind volgens een bepaalde geloofsovertuiging of levensbeschouwelijke visie willen vormen.
Naast de levensbeschouwelijke identiteit vormt ook relationele en seksuele vorming een belangrijk onderdeel van de identiteitsvorming van een kind. Seksualiteit maakt deel uit van de ontwikkeling van een kind en start op jonge leeftijd. De seksuele voorkeur komt in de puberteit tot uiting en de seksuele identiteit (zowel de seksuele orientatie als de gender identiteit) wordt gevormd. Het onderwijs kan met educatie en een veilig leerklimaat een belangrijke bijdrage leveren aan een gezonde seksuele ontwikkeling van leerlingen.
Stuurgroep leden Ondersteunende leden
Carmelita Haynes (Ministerie Just/Ond) Ricky Hoek (ATHA)
Carmen Tromp (Ministerie Just/Ond) Shirley Pope (Ministerie Just/Ond) Ruthlyn Lindor (Ministerie Just/Ond)
Bernice Schulte (Ministerie ESC) Chanine Boekhoudt (Minister V&S)
Sociaal
Bureau Sostenemi Lenny Geervliet en Gijs de Rooij
Cede Aruba Daniel Tecklenborg
Centro pa Desaroyo di Hende Muher Sandra Brown en Maria v/d Biezen
Directie Cultuur Aruba Jullie Emerencia
Directie Sociale Zaken Mari-Lou Lejuez, Yvonne Bermudez en
Haildy Castaño
Famia Planea Mariela Willems en Evelyn Ras-Yarzagaray
Fundacion Pa Nos Muchanan Maria Vrolijk en Natasha Gilkes
Fundacion Respetami Marieke van der Linden-Bezemer
Fundacion Telefon Pa Hubentud Aruba Daphny Tecklenborg
Stichting Casa Cuna Progreso
Stichting Kindertehuis Imeldahof Mirta Leon en Marisela Lesire Profet
Stichting Parlamento Hubenil Aruba Vicky Tromp en Rigmar Kock
Stichting voor Verstandelijk Gehandicapten Gisella Polo-Gabriela
Young Men Christian Association Aruba Anky Vrolijk
Justitie
Bureau Orthopedagogisch Centrum Aruba Gabriel Leo en Earl Fräser
Directie Voogdijraad Aiska Berkemeyer en Magaly Maduro
Fundacion Guiami Anneke Nicolaas-Lucas
Jeugd- en Zedenpolitie Eric Lake en Pearl James
Korrectie Instituut Aruba Glen Richadson en Louis Croes
Korps Politie Aruba Vanessa N.G. Tjon-Kock
Openbaar Ministerie Aruba Yolanda Pronk
Stichting Reclassering en Jeugdbescherming Melushka Flanegin
Bijlage 1: Lijst uitgenodigden consultatieproces IJB 2012-2013
Onderwijs
Avondonderwijs
Bureau Meldpunt Leerplicht Lysiane Dijkhof en Lilian Scholten- de Freitas
Dienst Inspectie van het Onderwijs Anouschka Koolman
Directie Onderwijs/ MDC Annemarie Proveyer, Anchie Anthony, Charlotte Stopel ,
Birgit Kreykenboom
Dienst Publieke Scholen Anna Tromp-Schoot en Elton Hart
Stichting EPB Ludwina de Cuba
Stichting Katholiek Onderwijs Aruba Roxanna Paula, Clarisse Lopez en Silvienne Winterdaal
Stichting Middelbaar Onderwijs Aruba Armand Hessels
Stichting Onderwijs van de Advent Zending Aruba
Stichting Protestants Christelijk Onderwijs Aruba Rhomyko Winklaar Stichting voor Verstandelijk Gehandicapten Aruba Els van Hommelen Stichting Volle Evangelie Onderwijs Aruba
Bureau Orthopedagogisch Centrum Aruba Aruba
Gezondheid
Directie Volksgezondheid/ Sharline Koolman, Gisela de Veer
Jeugdgezondheidszorg Jan Hubert
Fundacion pa Maneho di Adiccion Aruba Shira Essed
Fundacion Anti-Droga Aruba Jeanira Kock Wernet
IBISA/IDEFRE Gisela de Cuba en Monique Kuiperie
Wit Gele Kruis Monique Giel-Labad en Maryla Solognier
In deze bijlage staat een overzicht van het beleid en de instrumenten die al in het IJB zijn genoemd. Op al de beleidsterreinen bestaat namelijk al beleid, is er al een werkplan of is er nieuw beleid in voorbereiding. Bovendien bestaan er al veel uitvoeringsinstrumenten die bijdragen aan de verschillende thema’s. Het IJB is een draagvlak en richtinggevend instrument voor alle bestaande uitvoeringsinstrumenten.
Vanuit de bepaling van de kerndoelen zal tijdens de werksessies onderstaand overzicht gebruikt worden om aan te geven wat elk organisatie zal voornemen te gaan doen binnen de bestaande beleidskaders.
Kerndoel Integraal Jeugdbeleid en wat we gaan doen om de doelen te bereiken.
Kerndoel 1:
Alle partners op Aruba op het gebied van de jeugd werken nauw samen om zo de activiteiten in het kader van de uitvoering van het Integraal Jeugdbeleid onderling af te stemmen en te verbeteren zodat de rechten van het kind gewaarborgd worden.
Kerndoel 2:
De regering houdt zicht op de voortgang van de implementatie van het Integraal Jeugdbeleid om waar nodig te kunnen intensiveren en/of bij te sturen.
Kerndoel 3:
Aruba oriënteert haar Integraal Jeugdbeleid op internationale ontwikkelingen en voorbeelden van good practices zowel uit het Koninkrijk, uit de regio en internationaal.
Kerndoel 4:
Aruba institueert een onafhankelijk mechanisme om wetgeving, beleid en uitvoering van beleid te toetsen aan het VN-Kinderrechtenverdrag (IVRK).
Opzetten officiële interdepartementale overlegstructuur die zal bestaan uit de volgende instrumenten:
• Kinderrechtencommissie
• Ministerieel Jeugdoverleg
• Jongerenplatform
• Jongerenfonds
• Jeugdmonitor
• Wetenschappelijk en beleidsrelevant onderzoek
• Actieve deelname van Aruba aan Task Force Kinderrechten. Dit is een platform van de Landen van het Koninkrijk.
• Deelname aan andere regionale en internationale fora, zoals landen programma’s van UNICEF.
• Totstandkoming van ambtelijke samenwerkinsverbanden en contacten tussen de landen in het Koninkrijk.
• Samenwerkingsverbanden tussen nationale en internationale NGO’s.
• Institueren Kinderombudsman.
Bijlage 2: Enkele voorstellen voor implementatie
Kerndoel 5
De vader en de moeder zijn primair verantwoordelijk voor de ontwikkeling en opvoeding van hun kind en zij hebben voldoende opvoedkracht om de minderjarige een veilige omgeving
Kerndoel 8
Er is voldoende kwalitatief hoogstaande (naschoolse) opvang met activiteiten voor kinderen en jongeren voor wie thuisblijven niet mogelijk is.
Kerndoel 6
Ouders hebben meer tijd voor het gezin.
Kerndoel 7
De toegang tot informatie, advies en zorg is laagdrempelig wanneer de ouders opvoed- en opgroeivragen
Relationele ondersteuning
• De Sectie Preventie van DSZ heeft reeds een aanbod aan programma’s ontwikkeld met thema’s als communicatie en conflicthantering tussen ouders.
Deze programma’s worden aangeboden als secundaire preventie aan de cliënten van DSZ. Deze programma’s worden gecontinueerd.
• Media Campagne Primaire Preventie Relationele ondersteuning.
• Ontwikkelen voorlichtingsmateriaal over echtscheiding.
• Ontwikkelen aanbod bij scheidingsproblemen.
• Gesprekken voeren met Orde van Advocaten van Aruba om hen te wijzen op de mogelijkheden om bij echtscheidingen naar ondersteuningsmogelijkheden en hulpverlening te verwijzen.
Vergroten opvoedkracht Ouders
• De implementatie van het opvoedondersteuningsprogramma “Conscious Discipline” wordt voortgezet op verschillende niveau’s:
- Curriculum IPA - Formeel Onderwijs - Opvangcentra
- Sectie Bida y Famia/ DSZ
• Er is een breed en gevarieerd aanbod van activiteiten voor minderjarigen na schooltijd.
• De regering introduceert naschoolse opvang voor jongeren op Aruba.
• Verlof- en Arbeidstijdregelingen worden herzien, opdat het arbeidsbeleid gezinsvriendelijker wordt.
• De DSZ lanceert haar website met onder andere informatie
aangaande opvoeden en opgroeien en met links naar relevante stichtingen.
• Tienda di educacion.
• Hulplijn voor ouders.
• Centrum voor Innovatie, Educatie, Ontwikkeling en Motivatie voor de Jeugd.
De opvoedkracht binnen gezinnen
Talentontwikkeling en Participatie
Kerndoel 9
Jongeren ontwikkelen hun talenten middels diverse programma’s en trajecten die bijdragen aan het creëren van leiders.
Kerndoel 10
De minderjarige neemt deel aan religieuze activiteiten.
• Het traject voor jongeren in de arbeidsmarkt wordt ontwikkeld en geïmplementeerd.
• Maatschappelijke stages ter stimulering van vrijwilligerswerk worden ontwikkeld en geïmplementeerd (Bo compromiso).
• De sociale vaardigheidstraining voor kinderen “Club di triki” wordt voortgezet.
• De sociale vaardigheidstraining voor jongeren “Trasova” wordt voortgezet.
• Het programma “Paga Tino” wordt aangeboden aan een grotere groep jongeren.
• Een programma van universele waarden en vaardigheden wordt in het schoolcurriculum geïntroduceerd.
• Het introduceren van Feria Social, waarin jongeren over een periode van drie maanden actief zullen deelnemen in sociaal maatchappelijk werk.
• Het erkennningsprogramma “Hoben talentoso” wordt geïntroduceerd. (MinAZ)
• Het project “Poder di hubentud” wordt geïntroduceerd.
• Het jeugdparlement zet voort de uitvoering van hun programma’s.
• Minderjarigen nemen van jongs af aan deel aan bestaande progamma’s van de diverse kerkelijke organisaties.
Kerndoel 12
De minderjarige wordt gestimuleerd verantwoordelijk te zijn voor de eigen leefomgeving
Kerndoel 13
De situatie van niet op Aruba geboren kinderen wordt zichtbaar gemaakt en hun participatie in de samenleving gestimuleerd.
• Het verrichten van beleidsrelevant onderzoek
- Survey “Youth of Aruba-Leading a New Generation; A National Survey on the Values, Motivation, Participation, and Contribution of Aruba Youth towards a Sustainable Aruba” verrichten in samenwerking met Universiteit van Aruba.
• Het jeugdparlement zet voort de uitvoering van hun programma’s.
• Het jeugdparlement wordt geraadpleegd bij het nemen van belangrijke beslissingen van het land.
• De organisaties die gegevens over niet op Aruba geboren kinderen hebben, delen deze gegevens met als doel meer zicht te krijgen op de behoeftes van de doelgroep.
Kerndoel 11
De minderjarige neemt deel en draagt bij aan sociaal maatschappelijke, sportieve en culturele activiteiten.
• Er is een breed en gevarieerd aanbod van georganiseerde vrijetijdsbesteding voor alle minderjarigen.
• Het introduceren van een speelruimtebeleid.
• Uitbreiding op wijkniveau van sportvoorzieningen en groene speelplekken.
• UItwerking van beleid voor jongeren in cultuureducatie.
• Basisschoolleerlingen komen in aanraking met allerlei vormen van kunst en cultuur via een aanbod van cultuureducatie op scholen.
• Geen financiële drempel voor jongeren tot achttien jaar om deel te nemen aan sportieve en/of culturele activiteiten.
• Sportverenigingen en culturele verenigingen stimuleren om specifiek in te zetten op de jeugd.
• Introductie jaarlijkse uitreiking jeugdlint.
• Jongerenparticipatie wordt gestimuleert middels het jeugdparlement.
• Het introduceren van Feria Social, waarin jongeren over een periode van drie maanden actief zullen deelnemen in sociaal maatchappelijk werk.
Kerndoel 14
Er worden alternatieve programma’s geboden aan minderjarigen die niet meer aan het regulier onderwijs deelnemen.
Kerndoel 15
Jongeren met bijstand worden begeleid om deel uit te maken van de arbeidsmarkt.
Kerndoel 16
Jongeren en ouderen worden gestimuleerd om middels activiteiten samen te komen en de banden tussen generaties te versterken.
Kerndoel 17
De minderjarigen die één of andere vorm van kindermishandeling ondergaan worden veilig gesteld en opgevangen indien nodig.
Kerndoel 18
Overlast ten gevolge van jeugdcriminaliteit wordt voorkomen en jeugdcriminaliteit wordt teruggedrongen.
• Het programma “Formacion Social” wordt voortgezet.
(Min AZ)
• Andere alternatieve programma’s voor jongeren tussen de leeftijd van 14 en 17 worden ontwikkeld en geïmplementeerd.
• Jongeren tussen de leeftijd van 17 en 24 vormen deel uit van het project “Ban traha” die een speciale
begeleiding kent voor de doelgroep met als doel de (her)integratie op de arbeidsmarkt te bevorderen.
• Activiteiten die het samenkomen van generaties
stimuleren worden ontwikkeld en verder geimplementeerd.
• Bewustwordingscampagnes worden uitgevoerd.
• Aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling.
• Introduceren en uitvoeren wet landelijke meldcode.
• Voorkomen, signaleren en stoppen van huiselijk geweld en kindermishandeling.
• Invoeren van uniforme en professionele forensisch onderzoek kindermishandeling.
• Specifiek hulpaanbod voor kinderen die getuige zijn geweest van huiselijk geweld.
• Het vormen van een keten tegen kindermishandeling.
• Ministerieel overleg omtrent kindermishandeling.
• Inzet van wijkagent om jongerengroepen die overlast veroorzaken te inventariseren teneinde overlast en vernielingen terug te dringen.
• Gestructureerde aanpak van overlast veroorzaakt door jongeren.
• Gestructureerde aanpak van kleine criminaliteit veroorzaakt door jongeren.
• De bestaande trainingen, programma’s en projecten van de Stichting
Reclassering en Kinderbescherming, gericht op de secundaire preventie voor jongeren worden voortgezet:
- het jeugdleerprogramma, - het leerwerktraject, - het mentorenproject.
Recht op bescherming
Kerndoel 19
De jeugd van Aruba heeft een gezonde levensstijl.
Roken, alcohol en drugs
• Wijziging van de Vergunningsverordening (AB 2002 no. GT 1); Verhoging van de leeftijd tot 18 jaar voor het verkrijgen van alcoholhoudende dranken.
• In werking treden van de Landsverordening houdende regels ter beperking van het gebruik, de verstrekking en de verkoop van tabaksproducten (Landsverordening beperking tabaksproducten).
• Voortzetting implementatie programma “Paga Tino” van de FADA op alle scholen op Aruba vanaf de 5de klas basisschool t/m 3de klas voortgezet onderwijs.
• Opstellen schoolcurriculum over universele waarden.
Zwaarlijvigheid en inactieve levensstijl
• Bevordering Borstvoeding.
• Verdere implementatie lespakket voor kleuters “Van One Heavy Island naar One Healthy Island”.
• Voortzetting implementatie “Scol Saludabel”.
• Opleiding Movecion y Salud bij de IPA.
Seksualiteit
• Voortzetting implementatie programma “Paga Tino” van de FADA op alle scholen op Aruba vanaf de 5de klas basisschool t/m 3de klas voortgezet onderwijs.
• Opstellen schoolcurriculum over universele waarden.
Kerndoel 20
De jeugd van Aruba groeit op in een gezonde fysieke en sociale omgeving.
Kerndoel 21
De jeugd van Aruba heeft toegang tot zorg.
In en rond de school
• Realiseren Convenant “Veilige School” tussen scholen en politie gericht op veiligheid in en om scholen.
• Realiseren veilige huisvesting voor alle scholen.
In de wijk en op straat
• Verbeteren verlichting in alle wijken.
• Meer toezicht door wijkagenten in alle wijken.
• Verbeteren verkeersveiligheid in de wijken.
• Uitvoeren beheer en onderhoud openbare sport en buurtvoorzieningen.
• De doelgroep van de JGZ wordt uitgebreid tot 19 jaar.
• De afdeling JGZ wordt zodanig toegerust dat het in staat is optimale dienst te verlenen aan minderjarigen door het tijdig signaleren van
gezondheidsproblemen, ook bij psychosociale problemen.
• Het huidige registratieprogramma wordt uitgebreid en aangepast voor het volgen van de ontwikkeling van de kinderen en jongeren op Aruba.
• Minderjarigen met emotionele en gedragsproblemen krijgen begeleiding of therapie bij DAS.
• Minderjarigen met psychiatrische problemen krijgen hulp bij Polikliniek Kind en Jeugd Psychiatrie.
Gezonde levensstijl
Kerndoel 25
Het onderwijs sluit aan op de arbeidsmarkt teneinde
jongerenwerkloosheid tegen te gaan.
Kerndoel 26
Het hoger onderwijs op Aruba biedt diverse studiemogelijkheden aan om jongeren op te leiden tot toegewijde professionals die bijdragen aan de ontwikkeling van Aruba.
Kerndoel 22
Minderjarigen van 0-4 jaar in Aruba hebben een goede startpositie voor het primair onderwijs.
Kerndoel 23
De minderjarigen krijgen passend onderwijs.
Kerndoel 24
Het onderwijs is gericht op het terugdringen van doublures en vroegtijdig school verlaten.
• Versterken van de aansluiting beroepsonderwijs en arbeidsmarkt
• Samenwerkingsconvenanten met bedrijfsleven om stage en leerwerkplaatsen te bieden en om startersplekken voor jongeren te bieden
• Een onderzoek wordt verricht naar de behoeftes op de arbeidsmarkt van Aruba voor kaderpersoneel
• De studiemogelijkheden voor hoger onderwijs wordt vergroot met een aanbod dat aansluit op de behoeftes
• Versterking van de kwaliteit van opvang en educatie voor jonge kinderen tot 4 jaar.
• Vroegtijdig signaleren van ontwikkelingsachterstanden.
• Introduceren Wet Kinderopvang (KOV).
• Voorlichting over Wet KOV.
• Uitvoering geven aan Wet KOV.
• Professionalisering van leidsters in kinderdagopvang.
• Samenwerking JGZ en Inspectie van het onderwijs als toezichthouders.
• Toezicht en handhaving nieuwe kwaliteitseisen KOV-instellingen.
• Jaarlijks overleg met schoolbesturen en kinderopvangorganisaties over Wet KOV.
• Het realiseren van een zo breed mogelijk onderwijsaanbod voor alle minderjarigen
• Leerplicht ambtenaren houden toezicht op handhaving van de leerplichtwet
• Er is een sluitende aanpak voortijdig schoolverlaten gerealiseerd waardoor het aantal voortijdig schoolverlaters afneemt
• Het zorgteam op de scholen vervult een rol in de signalering van de zorg aan risicoleerlingen
• Schoolverlaters worden ondersteund bij het vinden van een geschikte arbeidsplaats dan wel gemotiveerd tot een vervolgopleiding
• Realiseren van leerwerkaanbod daar waar regulier onderwijs niet mogelijk is onderwijsaanbod voor alle minderjarigen
Kerndoel 27
Het Nationaal Onderwijs Plan wordt verder geïmplementeerd met de bijbehorende kwaliteitscontrole mechanismen voor het onderwijs.
Kerndoel 28
Het onderwijs op Aruba wordt ondersteund bij het versterken van hun identiteit
• Verdere implementatie van het Nationaal Onderwijs Plan
• Een programma van universele normen en waarden wordt in het schoolcurriculum geïntroduceerd.
Onderwijs
Consultatieproces IJB 2012-2013
De volgende inventarisatie van het veld was deel van het proces van totstandkoming van het eerste Integraal Jeugdbeleid. Hierbij waren zowel professionals van non-gouvernementele instanties, alsook overheids-functionarissen van de verschillende Ministeries, Directies en Diensten betrokken. Middels verschillende sessies zijn onderwerpen zoals aanwezige voorzieningen, aandachtsvelden en actiepunten verzameld. Hun bijdrage is zoveel mogelijk in originele vorm behouden. Een lijst van alle uitgenodigde organisatie is bijgevoegd als bijlage 1.
1. Vorming: Aanwezige voorzieningen, aandachtsvelden en actiepunten
Formele vorming
• Kinderdagopvang en buitenschoolse opvang: Momenteel zijn er 125 geregistreerde Kinderdagopvang centra op Aruba.
Dit aantal is hoger, maar niet overzichtelijk, omdat de Kinderdagopvang centra niet wettelijk verplicht zijn om zich in te schrijven.
Het ontwerp landsverordening voorschoolse kinderopvang ligt nu bij Directie Wetgeving en Juridische zaken.
• Kleuteronderwijs: Er zijn 28 kleuterscholen.
• Basisonderwijs: Er zijn 44 basisscholen waarvan 3 voor moeilijk lerende kinderen, 1 voor zeer moeilijk lerende kinderen en 1 dependance voor slechthorende kinderen.
• Voortgezet onderwijs: Er zijn 14 scholen voor voortgezet onderwijs.
• Leerplichtwet: Kinderen en jongeren van 4 tot en met 16 jaar of een diploma hebben behaald van voortgezet/middelbaar onderwijs zijn leerplichtig. Als kinderen zonder geldige reden niet op school verschijnen, stelt de leerplichtambtenaar een onderzoek in. Dit kan sancties tot gevolg hebben. De leerplichtwet is er om schooluitval te voorkomen en om te voorkomen dat jongeren zonder het behalen van een startkwalificatie hun opleiding staken.
• Het bewaken van de kwaliteit van het onderwijs (Inspectie van het onderwijs).
• Multidisciplinair Centrum (samenwerking tussen DSZ/JGZ/DO). Op basis van het groeimodel zal de uiteindelijke doelgroep van het MDC jeugdigen zijn van 3-18 jaar met sociale en emotionele problemen, gedragsproblemen, (licht) psychiatrische problemen, ontwikkelingsachterstand en/of leerproblemen en communicatieve beperkingen (MDC).
• In het kader van het belang van een preventieve en vroegtijdige aanpak heeft het MDC ook een ondersteunende rol naar de interne zorgstructuur van scholen toe, teneinde deze zorgstructuur te versterken (MDC).
• Het MDC bestaat uit een expertise- en een observatiecentrum. Binnen en vanuit het expertisecentrum vindt diagnostiek, advisering, begeleiding, advies speciaal onderwijs en behandeling plaats. Het observatiecentrum is momenteel nog niet actief, maar zal geleidelijk zijn invulling krijgen als intensieve/verlengde diagnostiek en behandeling (MDC).
• De introductie van het visiestuk interne zorgstructuur geïntroduceerd bij de scholen waarbij de interne zorg handvatten en structuur krijgt t.b.v. preventieve aanpak. Daarnaast de nascholing handelingsgericht werken (DO).
• Vanuit FDA komen er op primair onderwijsscholen methodieken gericht op sociaal emotionele ontwikkeling t.b.v. preventieve aanpak van gedrag in de scholen (DO).
• Nascholing van onderwijspersoneel gericht op de methodiek Conscious Discipline (DO).
• Mogelijkheden tot financiële ondersteuning daartoe (DSZ).
