G E M E E N T E L E U N I N G E N
Raadsvoorstel
Onderwerp Kaderbrief begroting 2014 B&W-vergadering 28 mei 2013
Registratienummer BW13.00918
Registratiecode
in in i in ii li inn in li
Auteur Marc Haasjes
Portefeuillehouder H. Plaizier
Status Openbaar
Publicatiedatum 4 juni 2013
Samenvatting
De kaderbrief bij de begroting 2014 is de voorloper op de begroting 2014-2017. In deze kaderbrief worden enkele actuele ontwikkelingen geschetst. Ook wordt het financieel perspectief, zoals op dit moment bekend, voor de komende jaren weergegeven. In de kaderbriefstelt de gemeenteraad de uitgangspunten vast voor de begroting van volgend jaar. Daarnaast wordt in de kaderbrief het nieuw beleid voor 2014 - 2017 benoemd en wordt alvast een voorstel voor de te maken keuzes in het nieuw beleid gedaan.
Besluit om
De uitkomsten van de kaderbrief mee te nemen bij het opstellen van de begroting 2014-2017.
Inleiding
De in 2012 gehouden begrotingsscan geeft aan dat de gemeente Beuningen zelf haar financiële problemen het hoofd kan bieden als zij een strak financieel beleid voert. De begroting 2013 is in deze lijn vastgesteld.
Extra bezuinigingen op ambtelijk personeel, onderhoud openbare ruimte, subsidies, vastgoed en kwaliteit van de dienstverlening waren noodzakelijk om op termijn de begroting weer op orde te krijgen en
voldoende middelen te vinden om de ontstane tekorten binnen het grondbedrijf weg te werken. Door verschillende partijen zijn offers gebracht. Het OZB tarief is in Nederland voor woningen gemiddeld 0,1091, terwijl het in Beuningen 0,1555 is (400Zo boven het landelijk gemiddelde). Dit is in
overeenstemming met de norm die in de begrotingsscan wordt gehanteerd.
Bovenstaande maatregelen zijn noodzakelijk. De gemeente w i l zo snel als mogelijk weer financieel gezond zijn. Het wegwerken van de tekorten zal zeker duren tot en met 2029. Door de financiële hulp van de provincie Gelderland is het mogelijk geweest om de termijn van de zandwinning met 4 jaar te verkorten.
De termijn van het wegwerken van de tekorten voor het grondbedrijf loopt af in 2027.
Vanaf 2015 w i l de gemeente weer een sluitende begroting. Na driejaar van begrotingstekorten is dit noodzakelijk. Uit de cijfers van deze kaderbrief blijkt dat dit mogelijk moet zijn, zonder extra te bezuinigen.
Toch zullen de financiële teugels ook de komende periode strak aangetrokken blijven. Nieuw beleid is zeer beperkt mogelijk en enkel als het onontkoombaar is; taakstellend opgelegde bezuinigingen moeten worden gehaald; bezuinigingen door het rijk zullen direct doorgevoerd moeten worden binnen de gemeente, zonder dat daarbij ruimte is voor extra verlengde afbouw of eigen beleid. De toekomst is onzeker. Veel zaken komen op de gemeente af. Enkel door een uiterste inspanning van alle betrokken zal het mogelijk zijn om de gemeente uit de financieel benarde positie te halen. Deze inspanning is zowel voor de kortere als langere termijn noodzakelijk.
Financiële ontwikkelingen
Het Bruto Binnenlands Product (BBP) is de totale (geld) waarde goederen (en diensten) gedurende een periode (meestal een jaar). Het BBP is een belangrijke maatstaf voor de
economische prestaties van een land. De ontwikkelingen van het BBP staan in de grafiek hiernaast aangegeven.
Het conjunctuurbeeld is eind mei even slecht als eind april.
De Nederlandse economie kromp in het eerste kwartaal met 1,7 procent ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder.
Vergeleken met het vierde kwartaal van 2012 kromp de
van alle in een land geproduceerde
%-volumemutaties
1 1 1 1 1 1 1 1 I I I
2009 2010 2011 2012 '13
i T.o.v. zeilde kwartaal vorig jaar (Inkeras)
- T o v . voorgaande kwartaal selzoengecorrigeerd ( r e c r í e r a s )
economie met 0,1 procent. De stemming onder consumenten verbeterde in mei voor de derde maand op rij, maar blijft erg negatief. De ondernemers in de industrie waren in mei minder somber dan in april.
x 1 000 800 ļ 7nn i
6,1
f uu 8 0
finn i 7 9
ouu
500 . 7 f i
400 ' 7 7
7 f i 7 7 7 fi
* t0
7 5 zUU 1
1 II II 1
2007
1 1 1 2008
II 1 1
2009 D I 1
2010
« y i
2011
1 1 1 2012
1 u
013
i Banen (rechteras)
Werkloze beroepsbevolking (linkeras)
De effecten van de krimpende economie zijn duidelijk zichtbaar op de arbeidsmarkt. Het aantal banen van
werknemers is verder afgenomen en de werkloosheid neemt verder toe. In april is het aantal werklozen met 7 duizend gestegen tot 650 duizend personen. Dat komt overeen met 8,2 procent van de beroepsbevolking. Het aantal
openstaande vacatures is verder afgenomen. De
loonontwikkeling is gematigd. In het eerste kwartaal van 2013 waren de caolonen 1,8 procent hoger dan een jaar eerder. De caoloonstijging ligt hiermee al bijna d r i e j a a r onder de inflatie.
Financiële ontwikkelingen rijksoverheid
Regeerakkoord
Op 5 november 2012 is het kabinet RutteAsscher beëdigd. Het regeerakkoord van het nieuwe kabinet heeft als titel 'Bruggen slaan'. In het financieel en sociaaleconomische beleid kiest het kabinet voor drie hoofddoelen: de schatkist op orde brengen, eerlijk delen, en werken aan duurzame groei. De ambitie is om Nederland sterker uit de crisis te laten komen. In het regeerakkoord staat aangegeven dat de rijksoverheid structureel C 17,7 miljard w i l bezuinigen en ombuigen om de gestelde doelen te bereiken.
Verder verslechtering economische cijfers
Na het afsluiten van het regeerakkoord zijn teleurstellende economische cijfers over het 3« en 4e kwartaal van 2012 bekend geworden, zowel voor Nederland als voor veel Europese landen. Anno 2013 is het nationaal inkomen even hoog als in 2007. Het CPB meldt dit begin 2013 in het Centraal Economisch Plan.
In een reactie op deze cijfers van het CPB geeft de minister van Financiën aan dat een aanvullend pakket van maatregelen van C 4,3 miljard noodzakelijk is om opnieuw te voldoen aan de afspraken die gesteld zijn in het Stabiliteits en Groeipact (Europese afspraken over maximaal begrotingstekort en overheidsschuld).
Het aanvullende pakket bestaat onder andere uit het hanteren van de nullijn in de zorg en bij de overheid.
Sociaal akkoord
Het kabinet heeft op 11 april overleg gevoerd met de centrale werkgevers en werknemersorganisaties.
Werkgevers en werknemersorganisaties, verenigd i n de Stichting van de Arbeid, hebben met het kabinet een akkoord voor de toekomst gesloten. Het akkoord is gebouwd op een gemeenschappelijke
verantwoordelijkheid voor het functioneren van de arbeidsmarkt. Vakbonden, werkgevers en de overheid moeten ervoor zorgen dat de arbeidsmarkt goed functioneert. Mensen die werkloos worden, moeten zo snel mogelijk weer een baan krijgen en mensen met een beperking moeten een reële kans krijgen om aan het werk te komen.
Zorgakkoord
In de kamerbrief van 25 april 2013 geeft het rijk aan dat onderdelen van de AWBZ die gericht zijn op ondersteuning en participatie onder verantwoordelijkheid komen van de gemeente. Zorg gericht op genezing of behoud van lichamelijke en geestelijke functies, zoals verpleging, wordt verleend vanuit de Zorgverzekeringswet. De meest kwetsbare mensen houden bescherming in een nieuwe kernAWBZ. De grenzen tussen Wmo, ZVW, Jeugd wet en kernAWBZ worden scherp getrokken. Daar waar in 2013 bijna alle uitgaven voor langdurige ondersteuning en zorg onder de AWBZ vallen is dit beeld in 2017 sterk gewijzigd. In 2017 valt nog 600Zo onder de AWBZ. De rest wordt verdeeld over de Wmo,
Zorgverzekeringswet en de nieuwe Jeugdwet. Door de decentralisatie naar gemeenten groeit het
uitgavenkader van de Wmo van een paar procenten naar ongeveer 2507o van de gehele langdurige zorg en ondersteuning.
2
De financiële draagkracht van burgers zal via de weg van de eigen bijdragesystematiek worden gewogen zodat gemeenten, naast de eigen bijdrage, geen aanvullend inkomensbeleid kunnen voeren. Zoals nu ook al het geval is, zijn burgers zelf verantwoordelijk voor voorzieningen die algemeen gebruikelijk kunnen worden verondersteld, zoals eenvoudige vervoermiddelen of eenvoudige woonvoorzieningen.
Financiële ontwikkelingen gemeente Beuningen
De financiële positie van de gemeente Beuningen blijft voor langere termijn kwetsbaar. Uit de jaarrekening 2012 van de gemeente blijkt dat de totale reservepositie verder verminderd is. Dit komt doordat
verschillende bestemmingsreserves zijn ingezet in 2012. Het wegwerken van de negatieve reserve gaat tot 2029 duren. De tekorten in het grondbedrijf belasten de jaarlijkse begroting met een rentelast van C 1,2 miljoen en een bedrag van C 1,4 miljoen voor het wegwerken van de tekorten. In 2029 is de reserve naar verwachting weer positief. Het bereiken van de omvang van de gewenste reservepositie zal na 2029 nog vele jaren in beslag nemen.
Door de verplichting om een deel van de begrotingsruimte vrij te maken ten behoeve van het wegwerken van de tekorten, wordt de begroting van de gemeente Beuningen steeds minder beïnvloedbaar. Andere redenen die dit veroorzaken zijn de toenemende samenwerking op verschillende terreinen. De bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen zijn de afgelopen jaren toegenomen als gevolg van onder andere de regionalisering van de brandweer, de samenwerking op het terrein van de belastingsamenwerking en de invoering van de Omgevingsdienst Regio Nijmegen. De toenemende druk op de begroting als gevolg van de bezuinigingen zorgen ook voor steeds minder flexibiliteit.
Vastgoedbeleid
Om het vastgoedbeleid verder te verankeren in de organisatie is de nota vastgoedbeleid opgesteld. Deze nota geeft de handvatten om te bepalen welke vastgoedobjecten in gemeentelijk eigendom dienen te blijven (bijvoorbeeld omdat daarin gemeentelijke instanties gehuisvest zijn) en welke objecten verkocht of verhuurd kunnen worden. Daarnaast gaat de nota in op de wijze waarop objecten verhuurd kunnen worden en de bepaling van de bijbehorende huurprijs.
Verkoop gronden
Ten aanzien van de verkoop van gemeentelijke gronden zijn de afgelopen periode stappen gezet. Zo zijn de niet in exploitatie genomen gronden (niegg) op de markt te koop aangeboden. Dit heeft nog niet geleid tot concrete verkoop. Op 23 april 2013 heeft de raad ingestemd met de notitie uitgangspunten
ontwikkellocaties. De uitwerking van deze notitie tot concrete te vermarkten projecten vindt momenteel plaats. Om de ontwikkellocaties onder de aandacht van geïnteresseerden te brengen zijn op diverse plaatsen in de gemeente verkoopborden geplaatst.
Ontwikkelingen begroting huidig beleid
Door verschillende oorzaken zullen wijzigingen optreden ten opzichte van de door de gemeenteraad vastgestelde programmabegroting 2013. Gebruikelijk worden deze wijzigingen vermeld in de
bestuursrapportage (Zomernota). Aangezien deze Zomernota pas na de zomervakantie wordt aangeboden aan de gemeenteraad, wordt vooruitlopend op de Zomernota in deze kaderbrief al inzichtelijk gemaakt welke wijzigingen worden verwacht.
Begroting huidig beleid
Na vaststelling van de begroting 2013 (gemeenteraad november 2012) hebben een aantal ontwikkelingen plaatsgevonden die gevolgen hebben voor de begroting 2013 en de volgende jaren (zie bijlage 2):
« Tussentijdse (bestuurs)rapportages
In de gemeenteraad van december 2012 is de herfstnota vastgesteld. De herfstnota is de laatste financiële rapportage over 2012, maar geeft ook de gevolgen voor de jaren na 2012 weer. In de herfstnota zijn de ontwikkelingen van de algemene uitkering verwerkt, zoals deze staan beschreven in de septembercirculaire. Ook is in de herfstnota aangegeven dat de huuropbrengsten van de MFA Ewijk achterblijven als gevolg van leegstand van het schoolgedeelte en blijven de leges
bevolkingsregister structureel achter bij de begroting.
In de begroting 2014 zullen ook de gevolgen van de Zomernota 2013 (gemeenteraad september 2013) worden verwerkt. Bij het opstellen van deze kaderbrief is de uitkomst van de Zomernota 2013 nog niet bekend.
» Ontwikkelingen algemene uitkering (decembercirculaire)
Bij het opstellen van de decembercirculaire was het Regeerakkoord bekend. In de decembercirculaire is een eerste indruk gegeven van de gevolgen van dit Regeerakkoord. De decembercirculaire geeft echter nog geen concreet beeld van de financiële ontwikkelingen als gevolg van de decentralisaties.
Ook in de meicirculaire 2013 is hierover niet veel meer duidelijk geworden. De gevolgen van de decembercirculaire blijven dus beperkt tot het jaar 2013 en betreft met name een positieve ontwikkeling als gevolg van de stijging van het aantal eenheden.
» Ontwikkelingen algemene uitkering (meicirculaire)
De meicirculaire geeft de verdere uitwerking van de maatregelen die in het Regeerakkoord zijn opgenomen. De meicirculaire valt met name in het meerjarenperspectief tegen. Deze tegenvaller ontstaat als gevolg van:
a. Verlaging accres
De hoogte van de algemene uitkering volgt de rijksuitgaven ("samen de trap op, samen de trap a f ) . Wanneer het rijk minder uitgeeft, dan ontvangen de gemeenten minder algemene
uitkering. In 2014 is sprake van een verhoging van de accressen, welke ook nog iets hoger uitvalt dan in het Regeerakkoord is opgenomen. Dat laatste is het gevolg van een preciezere toepassing van de normeringssystematiek. In latere jaren (vanaf 2015) vertalen de
ombuigingen bij het Rijk zich door in een neerwaartse bijstelling van de accressen.
b. BTW compensatiefonds
Door de VNG is in januari 2013 met het rijk een financieel onderhandelaarsakkoord bereikt.
Dit akkoord gaat over de Wet Houdbare Overheidsfinanciën, het schatkistbankieren en de afschaffing van het BTW compensatiefonds. Voor de gemeente Beuningen is met name van belang dat de afschaffing van het BTW compensatiefonds niet doorgaat. Wel is in het onderhandelaarsakkoord afgesproken dat de opgenomen bezuiniging van C 0,3 miljard gerealiseerd moet worden. Dit wordt nu via de algemene uitkering gerealiseerd.
c. Onderwijshuisvesting
De algemene uitkering wordt verminderd voor de middelen die in de verdeling
toegerekend worden aan onderwijshuisvesting, maar daar niet aan uitgegeven worden, zoals geconstateerd in de motie Van Haersma Buma. In het overleg met de VNG is van de zijde van het Rijk nadrukkelijk aangegeven dat de uitname niet verbonden is aan een gemeentelijke taakwijziging - zoals in verband met het buitenonderhoud primair onderwijs. Het betreft een algemene korting die door het Rijk wordt aangewend voor versterking van het primair onderwijs.
Wijziging budgetten als gevolg van meicirculaire 2013
De meicirculaire heeft ook gevolgen voor de ontwikkeling van een aantal budgetten:
2013 2014 2015 2016 2017
a. invoeringskosten decentralisatie jeugdzorg -74 -14 0 0 0
b. WMO 0 -82 -82 -82 -82
c. combinatiefuncties -82 p.m. p.m. p.m. p.m.
d. iransitiekosten nieuwe WMO 0 -98 0 0 0
e. maatschappelijke stages 0 0 15 15 15
f. Wmo scootmobielen 0 0 19 32 65
g. dualiseringskorting 0 0 27 27 27
4
a. Voor de invoering van de decentralisatie jeugdzorg, ontvangt de gemeente Beuningen in 2013 een bedrag van C 74.000 en in 2014 C 14.000.
b. Binnen de Wmo huishoudelijke zorg zijn aanzienlijke wijzigingen opgenomen in het
Regeerakkoord. Naast de gebuikelijke compensatie voor gestegen lonen en prijzen krijgen de gemeenten een korting van C 89 miljoen vanaf 2014 doordat zij doelmatiger kunnen werken.
Aan de andere kant krijgen de gemeenten extra middelen voor het regelen van
maatwerkvoorzieningen (45,0 miljoen) als gevolg van het vervallen van de bestaande regelingen voor compensatie (Wet tegemoetkoming chronisch ziekten en gehandicapten (Wtcg),
Compensatie eigen risico (CER) en de regeling specifieke zorgkosten). Ook zit in het Wmo budget extra geld opgenomen als gevolg van het extramuraliseren van lage ZZP's (C 53,7 miljoen). Door deze extramuralisering is het de verwachting dat de Wmo kosten voor de gemeenten stijgen.
In totaliteit krijgt de gemeente Beuningen C 82.000 extra aan Wmo budget. Voorgesteld wordt om het extra budget van C 82.000 te reserveren voor de hogere kosten.
c. Voor de realisatie van de combinatiefunctionaris ontvangt de gemeente in 2013 C 82.000.
d. Ten behoeve van de transitie naar de nieuwe WMO ontvangt Beuningen in 2014 een bedrag van C 98.000.
e. Vanaf 2015 worden de middelen voor de maatschappelijke stages uitgenomen uit de algemene uitkering. Het beschikbare budget wordt met hetzelfde bedrag verlaagd.
f. De gemeente krijgt een taakstellende bezuiniging oplopend tot C 65.000 in 2017, doordat de plicht tot hergebruik van de scootmobielen wordt ingevoerd.
g. De dualiseringskorting heeft betrekking op het terugbrengen van het aantal raadsleden per gemeente naar het niveau van voor de dualisering.
Reeds verwerkt in begroting 2013
In de begroting 2013 - 2016 was reeds rekening gehouden met een daling van de algemene uitkering als gevolg van het regeerakkoord met C 0,7 miljoen structureel vanaf 2014.
« Aanvullende rijksbezuinigingen Wmo
Zoals aangegeven is in de decembercirculaire een beeld geschetst van de uitkomsten van het Regeerakkoord. Het Regeerakkoord is verder uitgewerkt in de meicirculaire 2013. In de
meicirculaire wordt nog geen beeld geschetst van de aanvullende bezuinigingen binnen de Wmo. De aangekondigde maatregelen uit het regeerakkoord en ook geformuleerd in de decembercirculaire, waarbij het beroep op de bestaande huishoudelijke hulp in de Wmo wordt voor nieuwe cliënten in 2014 beëindigd, gaat niet door. In het zorgakkoord staat aangegeven dat de bezuiniging van 7507o van het budget, verminderd wordt tot 4007o. Dit houdt wel in dat vanaf 2014 ook nieuwe cliënten een beroep kunnen doen op de huishoudelijke zorg. De korting op de algemene uitkering vanaf 2015 zal naar verwachting oplopen tot C 0,6 miljoen.
« Mei gerealiseerde bezuinigingen
De gemeente Beuningen heeft in de afgelopen vier jaren, drie grote bezuinigingsrondes gehad. De totale bezuinigingstaakstelling is structureel C 9,5 miljoen. Hiervan is C 7,1 miljoen gerealiseerd. Het resterende bedrag staat nog taakstellend open. Van een aantal van de bezuinigingen is zeker dat deze niet gehaald gaan worden:
a. Precarioheffing
Vanaf 1 januari 2012 heft de gemeente Beuningen precario op de ondergrondse kabels en leidingen. De mogelijkheid tot heffen van precario is sterk afhankelijk van de contracten die in het verleden zijn afgesloten met verschillende partijen die ondergrondse kabels en leidingen hebben in gemeentegrond. In verschillende van deze contracten, die teruggaan naar het begin van de 20s* eeuw, is de mogelijkheid tot het heffen van precario uitgesloten. Het is op dit moment onzeker of de verwachte opbrengst voor de jaren 2012 - 2015 van C 350.000 per jaar gehaald kan worden. Nader onderzoek vindt op dit moment plaats. Voorzichtigheidshalve wordt de geraamde opbrengst van C 350.000 verminderd. De in 2012 opgenomen vordering van C 350.000 is ook onzeker. Tot op heden zijn nog geen aanslagen opgelegd, afwachtende dit nadere onderzoek.
b. Slopen Lèghe Polder (striictureel nadeel niet gerealiseerde bezuiniging ĉ 50.000)
Bij de programmabegroting 2013 is als mogelijke bezuinigingsoptie genoemd het slopen van het gebouw de Lèghe Polder. Wij hebben daarbij aangegeven dat w i j onderzoek doen naar alternatieve huisvestingsmogelijkheden voor de huidige gebruikers van de
dorpshuisvoorziening. Inmiddels hebben w i j geregeld overleg gevoerd met het
stichtingsbestuur. Op ons verzoek heeft het stichtingsbestuur een middellange termijnvisie gepresenteerd waarin zij aangeven voor de komende 5 jaar voor een sluitende exploitatie te kunnen zorgdragen, onvoorziene omstandigheden daargelaten. Deze visie van het bestuur, ondersteund door alle huidige gebruikers, heeft er toe geleid dat w i j besloten hebben de instandhoudingstermijn van de Lèghe Polder met in ieder geval 5 jaar te verlengen. Uiteraard geldt dit ook voor de belendende gymzaal die w i j , zeker met het oog op de aangekondigde mogelijke gymnastiek urenverdubbeling in het Regeerakkoord, voorlopig nog nodig hebben voor het gymnastiekonderwijs van de basisscholen. Deze ruime tijdsmarge geeft ons en het stichtingsbestuur de mogelijkheid de alternatieven voor een dorpshuisvoorziening in de kern Beuningen te onderzoeken.
c. Eigen bijdrage medisch advies vervoer
Uit aanvullend juridisch onderzoek op basis van de huidige jurisprudentie is gebleken dat de gemeente bij het verstrekken van gehandicaptenparkeerkaarten (GPK) wel leges mag vragen voor het aanvragen en verstrekken van een GPK, maar geen eigen bijdrage mag vragen voor het medisch advies dat in het kader van een GPK uitgevoerd moet worden. De structurele bezuiniging van C 5.000 zal niet worden gehaald.
Beheersplannen 2013
a. Maatregelen groenbeheer
In 2012 zijn het Handboek Kwaliteit Openbare Ruimte en het Groenbeleidsplan vastgesteld. De beleidsuitgangspunten voor beheer en onderhoud worden vertaald in beheerplannen. In 2012 heeft de raad het Bomenbeheerplan vastgesteld. In de afgelopen periode is het onderhoud van het 'overige' groen (heesters, gazon, bosplantsoen e.d.) uitgewerkt in het Groenbeheerplan.
Het Groenbeheerplan is gemaakt voor de periode van 2 0 1 3 2 0 1 7 . Het plan geeft aan hoe we de aankomende jaren omgaan met het dagelijks beheer en onderhoud van groen en de vervanging van renovatie van groen. Het Groenbeheerplan vormt de basis voor de
ontwikkeling van nieuwe onderhoudscontracten. De huidige onderhoudscontracten eindigen eind 2013 en verlenging is niet meer mogelijk. Bij de ontwikkeling van het Groenbeheerplan is rekening gehouden met de vastgestelde beleidskaders en de bezuinigingsopgave uit de
programmabegroting 20132016. De onderhoudsvariant waarbij waarbij gekozen wordt voor de tijdelijke versobering betekent naar verwachting een uitzetting van de kosten van C 200.000 structureel.
b. Beheer civiele kunstwerken
De opzet van het beheerplan vanuit inspecties en wettelijke uitgangspunten zorgen, naast recente uitbreiding van het areaal, voor een toename in structurele onderhoudskosten van C 25.000. Incidenteel is extra budget van C 42.000 noodzakelijk voor het wegwerken van achterstallige situaties.
Rentevoordeel bijdrage Provincie
Op 19 februari 2013 heeft de provincie Gelderland besloten om de gemeente Beuningen financieel te ondersteunen als gevolg van de slechte financiële positie van de gemeente. De steun betreft i n ieder geval een bijdrage in de kosten van de zandwinning van C 2,9 miljoen. Daarnaast gaat de provincie een extra bijdrage verstrekken aan een tweetal verkeersprojecten die de gemeente realiseert i n co
financiering met de provincie (totaal C 1,1 miljoen). De provincie Gelderland gaat voor deze twee projecten het Beuningse deel ook bekostigen. Wanneer deze bijdrage van C 4,0 miljoen gebruikt wordt voor het verminderen van het tekort zandwinning, dan kan de afschrijvingstermijn voor het wegwerken van dit tekort worden met 4 jaar. Het tekort is dan niet i n 2033 weggewerkt, maar al in 2029. Daarnaast heeft het inzetten van dit bedrag een structureel voordelig renteeffect van
C 128.000.
6
» Kosten leerlingvervoer
Als gevolg van de contractuele afspraken met de vervoersmaatschappijen, stijgt de jaarlijkse bijdrage met de NEA-index. Deze NEA-index was voor 2012 5,807o en voor 2013 zelfs 6,507o. Oorzaak voor deze hoge stijging zijn de toegenomen loonkosten en de hogere brandstofkosten. Het beschikbare budget zal met G 33.000 extra structureel verhoogd moeten worden als gevolg van deze hogere indexering.
« Nadeel WWB
Door de stijging van het aantal aanvragen WWB, nemen de kosten voor de bijstandsverlening ten opzichte van de begroting toe. Het nadeel voor de jaren 2013 en 2014 zal C 120.000 hoger zijn dan oorspronkelijk verwacht.
Vanaf 2015 moet het totale tekort WWB van C 380.000 weer terug zijn gebracht naar nul. De WWB zal vanaf 2015 een andere vorm kennen met een andere financiering. In het Sociaal akkoord is aangegeven dat er ook structurele wijzigingen worden voorgestaan op het gebied van
inkomensverstrekking. Al langere tijd wordt gekeken naar een andere manier van verdeling van de budgetten. In het licht van deze onzekerheden, ook op het gebied van de aantallen, gaan we er vooralsnog van uit dat het verdeelmodel van het werkdeel zo gaat plaatsvinden dat inkomsten en uitgaven vanaf 2015 in evenwicht zijn.
» Sociale voorzieningen en Wmo
Op het terrein van de sociale voorzieningen en Wmo hebben de volgende ontwikkelingen financiële gevolgen voor de toekomst:
a. Aanbesteding huishoudelijke hulp
Als gevolg van de regionale aanbesteding van de huishoudelijke zorg is de verwachting dat de tarieven per 1 j u n i 2013 ruim 1007o lager liggen dan de huidige tarieven (gebaseerd op het gewogen gemiddelde). Uitgaande van een gelijkblijvende toekenning van uren, kan een besparing van 109ŵ (oftewel G 100.000) gerealiseerd worden. Gezien de bezuiniging op dit onderdeel van de Wmo die vanaf 2015 wordt verwacht, wordt dit voordeel van C 100.000 enkel meegenomen in de jaren 2013 en 2014.
b. Wmo woningaanpassingen
Het beschikbare budget kan structureel worden verminderd met G 45.000. In de jaren 2013 en 2014 wordt van dit bedrag G 15.000 beschikbaar gehouden voor het project woningaanpassing.
c. Wmo eigen bijdrage
Op basis van de historische gegevens is het aannemelijk om de opbrengst van de eigen bijdrage Wmo structureel te verhogen met C 40.000. Gezien de bezuiniging op dit onderdeel van de Wmo die vanaf 2015 wordt verwacht, wordt dit voordeel van G 40.000 enkel meegenomen in de jaren 2013 en 2014.
» Uittreden Stroming
De huidige budgetovereenkomst met Kunstencentrum de Stroming loopt af op 31 december 2013.
De gemeente West Maas en Waal en Heumen hebben het centrum bericht dat zij de samenwerking na deze datum niet wensen te continueren. Gemeente Wijchen heeft de Stroming een forse taakstellende bezuiniging opgelegd ingaande 1 januari 2014. Het centrum heeft geanticipeerd op deze ontwikkelingen en een reorganisatieplan opgesteld om muziekonderwijs te blijven aanbieden in de regio. De gemeente Beuningen heeft het reorganisatieplan afgewezen en de Stroming hierover g e ï n f o r m e e r d . Ook de overige participanten hebben de Stroming g e ï n f o r m e e r d het reorganisatieplan niet te omarmen.
Het afwijzen van dit plan betekent het einde van de samenwerking tussen de gemeente Beuningen en de Stroming. De gemeente Beuningen dient haar verplichtingen aan Stichting Personeel de Stroming na te komen en dient hiervoor een uittredesom (C 666.000) beschikbaar te stellen. In het kader van behoorlijk bestuur en de bereidheid om de Stroming en haar cursisten aankomend cursusjaar in de gelegenheid te stellen les te geven en te volgen is het van belang dat de huidige budgetovereenkomst verlengd wordt tot 1 j u l i 2014. De structurele bijdrage aan de Stroming voor
huisvesting (C 30.000) en overig (G 155.000, exclusief bezuinigingstaakstelling) komt te vervallen.
Voor de herontwikkeling van beleid op het cluster kunst en cultuur wordt van de vrijvallende middelen G 30.000 structureel gereserveerd. Hiervoor wordt een startnotitie opgesteld die uw raad uiterlijk in november wordt aangeboden.
Financiën
In de tabel 'Financieel overzicht kaderbrief begroting 2014' (bijlage 2) staan de huidige bekende financiële consequenties van de gemeente Beuningen aangegeven.
Het saldo begroting 2013 huidig beleid komt uit de programmabegroting 2013. Bij de behandeling van de begroting 2013 heeft de raad voor 2013 vastgesteld:
» Nieuw beleid (betreft bomenplan en rekenkamerfunctie).
« Dekkingsvoorstel
« Bezuinigingsmaatregelen
De structurele effecten van deze besluiten staan in de tabel weergegeven.
De ontwikkelingen begroting huidig beleid staan reeds eerder in dit voorstel beschreven. Het nieuw beleid voor de begroting 2014 - 2017 staat toegelicht in de bijlagen 3 en 4.
Nieuw beleid
Het nieuw beleid is onderverdeeld in "onontkoombaar" en "overige voorstellen aan de raad". Van onontkoombaar is sprake wanneer tenminste wordt voldaan aan de vereisten van onontkoombaar, onuitstelbaar en onvoorzien. Hierbij kan bijvoorbeeld sprake zijn van een wettelijke verplichting. Ook nieuw beleid waarbij sprake is van cofinanciering is opgenomen bij het onderdeel "onontkoombaar". Al het overige nieuw beleid staat bij "overige voorstellen aan de raad". In bijlage 4 staat het niet gehonoreerde nieuw beleid weergegeven.
Gezien de financiële positie van de gemeente Beuningen is slechts in zeer beperkte mate ruimte voor nieuw beleid. Aangezien de provincie Gelderland de gemeente Beuningen ook in 2014 onder preventief toezicht zal plaatsen, zal zij met name kritisch staan tegenover de "overige voorstellen aan de raad".
Dekkingsvoorstel
In het dekkingsvoorstel is aangegeven op welke wijze het saldo van de begroting huidig beleid en het nieuw beleid gedekt wordt. Het dekkingsvoorstel bestaat uit de stijging van de OZB (307o) en de leges P.,5%
prijsindexering). Daarnaast vinden een aantal technische correctie op de begroting plaats:
» Kopitaallasten le jaar investeren 1000Zo ramen
Voor nieuwe investeringen wordt in het jaar van de investering de volledige kapitaallast berekend.
De werkelijke kapitaallast wordt berekend over de boekwaarde per 1 januari van het
begrotingsjaar. Voor nieuwe investeringen is de boekwaarde per 1 januari nihil, waardoor de kapitaallasten in het eerste jaar voor nieuw investeringen volledig vrij kan vallen. Om het verschil tussen de jaarrekening en de begroting te verkleinen wordt deze vrijval in het eerste jaar volledig ingeboekt.
» Aanpassing uitgangspunten begroting
Onderdeel van deze kaderbrief betreft de uitgangspunten waarop deze begroting wordt gebaseerd (bijlage 7). In het verleden is gebleken dat de gemeente Beuningen jaarlijks geld overhoudt met betrekking tot de begrote rentelasten. Voor langlopende leningen is duidelijk welk rentepercentage de gemeente moet betalen, maar met name het deel van de rentekosten dat niet langlopend is gefinancierd (het financieringstekort) wordt elk jaar te hoog begroot. Met betrekking tot de begroting van de rentekosten is bij de begroting 2013 al voorgesteld om de rente over het financieringstekort vast te stellen op Ą0Zo (in plaats van 50zo), gezien de huidige lage rentestand. Bij de uitgangspunten voor de begroting 2014 wordt aanvullend voorgesteld o m :
a. voor het deel van het financieringstekort dat de gemeente kort weg mag zetten zelfs maar 20Zo rentekosten te rekenen. Het is de gemeenten toegestaan om een deel van de
8
financieringsbehoefte kort weg te zetten. Dit deel heet de kasgeldlimiet en mag maximaal 8,507o van de jaarbegroting zijn. Wanneer over dit deel slechts 20Zo rente wordt gerekend in plaats van 40Zo, dan levert dit een extra voordeel op van C 100.000 structureel,
b. Aan het grondbedrijf een vast rentepercentage toe te rekenen. Het grondbedrijf heeft in de huidig geldende situatie ook voordeel bij de lagere rentekosten. Bij de opzet van de exploitaties wordt wel rekening gehouden met een vast rentepercentage van 3,507o. Ook bij de berekening van de omvang van de tekorten binnen het grondbedrijf is dit vaste rentepercentage
gehanteerd. Het grondbedrijf in een dusdanige situatie terechtgekomen, dat vanuit de begroting een bijdrage moet worden gegeven om de tekorten weg te werken. Het is in deze situatie redelijk om aan het grondbedrijf de vaste rente van 3,507o toe te rekenen en zodoende de begroting te ontlasten met een bedrag van structureel C 60.000.
» Aanpassing stelpost prijs- en salarisstijging
Door slechts heel beperkt voor prijsstijgingen budgetten aan te ramen is het in het verleden
mogelijk gebleken om het jaarlijkse beschikbare budget voor loon- en prijsstijgingen niet volledig te benutten. Door deze strikte uitzetting van de budgetten ook voor de komende jaren toe te passen, is het de verwachting dat hier in 2014 C 100.000 structureel bezuinigd kan worden op het budget loon- en prijsstijgingen.
Bezuiniging
Door de korting op de algemene uitkering met betrekking tot de Wmo (meer specifiek de huishoudelijke zorg) vanaf 2015, zal het voor de gemeente noodzakelijk zijn om de kosten op dit beleidsveld ook te verminderen met het bedrag van de korting. De oorspronkelijk vermindering van 750Zo van het huidige budget zou voor de gemeente Beuningen naar alle waarschijnlijkheid niet haalbaar zijn geweest. De nu huidig voorliggende taakstelling van 400Zo zal naar verwachting ook de nodige knelpunten geven. Veel zal afhangen van de (juridische) ruimte voor het meewegen van de financiële draagkracht van inwoners bij de toekenning van voorzieningen. Toch wordt met deze taakstelling rekening gehouden in deze kaderbrief.
Tevens wordt er van uitgegaan dat de bezuiniging in hetzelfde tempo wordt gerealiseerd als dat de bezuiniging vanuit het rijk wordt opgelegd.
Begrotingsresultaat
Na aftrek van de het nieuw beleid resteert voor 2014 een begrotingstekort van C 887.000. Vanaf 2015 zal het begrotingsresultaat weer positief zijn. In onderstaande tabel staan de verwachte begrotingsresultaten per jaar aangegeven. De negatieve begrotingssaldi in 2013 en 2014 komen ten laste van de algemene reserve algemene dienst.
2013 2014 2015 2016 2017
Uiteindelijk begrotings resultaat
Uiteindelijk begrotings resultaat -1.833 -887 183 745 483
bedragen x ŝ 1.000,00
Reserves en voorzieningen
In bijlage 7 is een overzicht weergegeven van alle reserves en voorzieningen, na vaststelling van de jaarrekening 2012 en met daarin de gevolgen van deze kaderbrief uitgewerkt. Door de verwachte
begrotingstekorten van 2013 en 2014 daalt de algemene reserve algemene dienst tot ongeveer C 1,1 miljoen eind 2014. De negatieve reserve zandwinning en grondbedrijf zullen de komende jaren worden aangevuld conform planning (laatste termijn zandwinning 2029, laatste termijn grondbedrijf 2027).
Voor de realisatie van de Ontmoetingsplek Kloosterhof is in de jaarrekening 2012 een aparte
bestemmingreserve gecreëerd. In deze reserve worden de vrijvallende kapitaallasten, de bijdrage van de provincie Gelderland en de overige bijdragen (onttrekking rioolfonds) gestort.
Risico's
Ontmoetingsplek Kloosterhof
Voor de realisatie van de Ontmoetingsplek Kloosterhof is een bijdrage aangevraagd bij de Provincie Gelderland. De provincie is bereid een bijdrage te doen van G 0,5 miljoen uit de Impulsgelden en een aanvullende bijdrage van C 0,5 miljoen. Om de volledige Ontmoetingsplek Kloosterhof te financieren is nog een resterend bedrag van C 1,2 miljoen noodzakelijk. Ongeveer C 0,4 miljoen kan i n de komende jaren 'gespaard' worden uit de vrijvallende kapitaallasten, het restant van C 0,8 miljoen (met een jaarlijkse last van C 52.000) is als nieuw beleid opgenomen i n deze kaderbrief.
Taakstellende bezuinigingen
I n het dekkingsvoorstel bij de begroting 20132016 staat nog een taakstellende bezuiniging open oplopend tot structureel C 3,0 miljoen. Een deel van dit bedrag (ongeveer C 0,6 miljoen) is ondertussen gerealiseerd, maar nog steeds staat i, 2,4 miljoen als taakstellende bezuiniging open.
Beperking ruimte voor prijs- en salarisstijging
In het dekkingsvoorstel wordt rekening gehouden met een bijstelling van C 100.000 voor aanpassing van de stelpost prijs en salarisstijgingen in 2014. De ontwikkeling van de prijs en salarisstijgingen is vaak afhankelijk van afspraken die contractueel zijn vastgelegd, of van de stijging van premies die landelijk zijn vastgesteld. Vanuit het verleden is gebleken dat het beperken van deze stelpost mogelijk is, maar het is niet zeker of dit in de toekomst ook zal blijven.
WWB Inkomensdeel
Vanaf 2015 moet het totale tekort WWB van C 380.000 weer terug zijn gebracht naar nul. In het Sociaal akkoord is aangegeven dat er ook structurele wijzigingen worden voorgestaan op het gebied van
inkomensverstrekking. A l langere tijd wordt gekeken naar een andere manier van verdeling van de budgetten. In het licht van deze onzekerheden, ook op het gebied van de aantallen, gaan we er vooralsnog van uit dat het verdeelmodel van het werkdeel zo gaat plaatsvinden dat inkomsten en uitgaven vanaf 2015 in evenwicht zijn.
Renteontwikkelingen
Door het lager begroten van de rentekosten (financieringstekort Ą0Zo i n plaats van 50Zo en kasgeldlimiet zelfs 20Zo i n plaats van 50Zo) loopt de gemeente risico bij toekomstige rentestijgingen.
Woonlastendruk
De gemeente Beuningen heeft volgens het onderzoek van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) een gemiddelde woonlast in 2013 van C 778,00. De woonlastendruk bestaat voor C 395,00 uit OZB, C 204,00 uit afval, inclusief bijdrage ledigingen en C 179,00 aan
rioolheffing. Met deze woonlastendruk staat de gemeente Beuningen volgens COELO op de 336e plaats op de rangordelijst (nummer 1 heeft de laagste lasten). Door een stijging van 30Zo voor de OZB en een extra stijging van de rioolheffìng van C 15,00 (conform het vGRP) bovenop de prijsindexering van ï.,5%, zal de gemiddelde woonlast uitkomen in 2014 op C 810,60 per meerpersoonshuishouden.
Bijlage
1. Financieel overzicht kaderbrief begroting 2014 (atl3001110) 2. Groslijst nieuw beleid 20142017 (voorstel) (atl3001089) 3. Groslijst nieuw beleid 20142017 toelichting (at 13001090)
4. Uitgangspunten programmabegroting 2014 en meerjarenraming 20152017 (atl3001091) 5. Verdeling producten over programma's (atl3001092)
6. Overzicht reserves en voorzieningen (atl3001111) 7. Routingformulier BW13.00868.
Aldus vastgesteld in de vergadering van de raadvan 02 j u l i 201 vast
t
de voorzitter,
LO
