VBIJHIID IN
DEMOCRATIE
Zaterdag 12 Febr. 1955. No. US
Nieuws 01)er •
V. V.D.-dag
<Zie pai. 5)
WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ YOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE
ON.S RADIO-BES-TEL
Sinds 1940 kennen wij in Nederland het "ge- sprek". Katholieken voeren het met Pro·
1lestanten, Hervormden onderling als vertegen· · woordigers van de verschillende modaliteiten of richtingen en, naar buiten, als specifiek Hervormd volksdeel met anderen. Christenen van ·verschillende denominatie houden "ge·
sprekken" met Humanisten enz. enz.
Het "gesprek" heeft zijn eigen systeem en zijn eigen ongeschreven wetten. Het wordt, waar en tussen wie ook gevoerd, gekenmerkt dÓÓr een sfeer, die het van alle andere soorten con·
ferenties onderscheidt. Het is, nu ja... het gesprek.
Het Nederlandse Gesprekcentrum troont op de Areopagus van dit gesprekkenland. Dit Centrum tracht inderdaad alle volksgroepen . in het gesprek te betrekken en het is ook hierin veelzijdiger dan a.lle andere. gespx:eks ..
kringen, dat het àlle aspecten van' ons Neder- landse culturele leven tot onderwerp van een
"gesprek" verheft.
"
* * *
Dit "gesprek" als tijdsverschijnsel, dat dan in het Ned. Gesprekcentruo1 zijn maximale exponent heeft, is, hoe weinig vruchtbaar het moge zijn, toch meer dan een manie. Het is enerzijds de vrij ontmoedigende erkentenis van de ver doorgevoerde verzuiling die ons volk, van bepaalde principiële gezichtspunten uit, op vrijwel elk gebied vu het culturele leven tot totaal uiteenlopende waardering brengt. Maar het is andererzijds toch ook uitdrukking van de als plicht gevoelde behoefte om boven die principiële gezichtspunten uit nog telkens weer te zoeken naar wat ons als volksgemeenschap in onze cultuur tezamen houdt.
* * *
Het Centrum nu heeft onlangs het radio- vraagstuk· in bespreking gebracht. De vier grote pmroepverenigingen waren daarbij in de personen hunner directeuren aanwezig. Zij hadden zelfs een belangrijk aandeel in het ge·
sprek. Wij zeggen "zelfs", want tegen hun aanwezigheid bestond aanvankelijk bij ver- schillende andere deelnemers aan het gesprek bezwaar. Die vreesden dat de bijdrage, welke de leiders onzer radio-concerns tot het gesprek konden leveren, een objectieve bespreking van het eigenlijke radioprobleem eer zou schaden dan bevorderen. Dat de V.P.R.O. niet ver- tegenwoordigd was, lag niet aan de leiding van het Gesprekcentrum. Dit had ook deze omroep wel uitgenodigd maar door ongesteldheicf van baar vice-voorzitter, Dr J. A. de Koning, was
zij niet van de partij. Gezien de propaganda, welke de V.P.R.O. voor een nationale omroep voert, moet dit wel zeer betreurd worden. Het zou wel zeer wenselijk geweest zijn dat in deze discussies de idee van een nationale omroep wat concreter gestalte gekregen had dan ze tot dusver. in veler hart en ook· in de voorstel- ling van de V.P.R.O. heeft.
* * *
staan wij in het algemeen ook op grond van de tot dusver verschené:il publicaties vrij sceptisch tegenover het werk van het Ned.
Gésprekcentrum, wij geven gaarne toe, dat het radiovraagstuk zich o.i. bij uitstek leent tot een "gesprek".
Politiek gezien immers zijn we met dit vraag- stuk hopeloos vastgelopen. Van ons parlement
·is ternauwernood>meer een. obje(:tieve qeh~
deling van het radioprobleem te verwachten.
tengevolge- van de bindingliD die er tussen drie van de vier grote omroepverenigingen en be- paalde politieke partijen bestaan. Avro en V.
P.R.O. hebben zulke bindingen niet, maar zij zitten dan ook in het hoekje waar de slagen vallen.
• ' *
Juist echter waar door deze omstandigheden het radiovraagstuk politiek vrijwel geblok- keerd. ligt, kan het zijn nut hebben, alle vra- gen die er aan dit vraagstuk vastzitten voor een ander forum dan dat onzer volksvertegen- woordiging te brengen en daarvoor lijkt ons het Gesprekcentrum het aangewezen lichaam.
Wanneer een aantal politieke partijen zich dermate met .,gelijkgezinde" omroepvereni- gingen één weten, dat zlj zich op het punt van de radiowetgeving vrijwel uitsluitend laten
l leiden door het ~làng van' "hun" omroep of door het belang dat hun .. partij bij die omroep heeft, is het goed dat het probleem ook eens openlijk en openhartig besproken wordt in een zo gevarieerd gezelschap als het Gesprek- centrum bijeen vermag te brengen. Dit Cen- trum kan dan meer dan een discussie-centrum worden, n.l. een instantie die enerzijds er ons volk aan herinnert dat er hier toch wel een
"probleem" ligt en andererzijds een milieu waarin de publieke opinie onafhankelijker en onpartijdiger tot uitdrukking komt dan bij die parlementariers die, helaas, ook 't cultuur- probleem bij uitnemendheid dat de radio nu eenmaal is, alleen door hun politiek gekleurde bril kunnen bezien. Het Gesprekcentrum, ten slotte, kan ook door alzijdige belichting van het radioprobleem bijdragen tot misschien langzame kentering van de publieke opinie
die tot dusverre ook op cUt punt maar al te veel door eenzijdige politieke voorlichting is beïnvloed.
* * *
Blijkens de verslagen, welke wij in de dag- bladen lazen, bewogen zich de discussies op een hoog peil en kwam er toch wel heel wat critiek op· het huidige radiobestel tot uiting. Critiek, die fundamenteel genoemd mag • worden, gelijk wij opmaken uit hetgeen wij hierover in De Nieuwe Eeuw, het r.k. week·
blad, lazen. ·
"Zijn de omroepverenigingen nog wel demo-
crat~sch ?", zo luidde bijvoorbeeld een, vra- genderwijs gestelde, opmerking. Zij zijn on- getwijfeld op democratische wijze ontstaan, maar het feit, dat men tegenwoordig de mensen dwingt tot ingaan - door het abon-
nem.~t .op eea radioblad wordt men immel'S automatisch als lid ingelijfd - kan moeilijk meer democratisch genoemd worden".
Onze ruimte laat niet toe dat wij De Nieuwe Eeuw verder citeren; wij volstaan met een extract uit wat het blad de "Klachtenlijst'' noemt: de o~roepverenigingen praten teveel voor eigen parochie, zij zijn uit op het ver- sterken van de eigen machtspositie en niets is zo dodelijk voor de cultuur als macht. Zij doen - de omroepverenigingen -- geen recht aan minderheden en er is een gebrek aan echt nationale saamhorigheid, die meer is dan een optelsom der stromingen.
* * *
neze dingen zijn onzerzijds reeds duizend•
maal. gezegd.
Het is goed dat zij nu ook door het interme- diair van· het Gesprekcentrum tot ons volk doordringen.
Wij zeggen dit niet in de eerste plaat~ omdat wij als liberalen behoren tot die minderheden, waaraan geen recht gedaan wordt, hoe erger- lijk dit voor ons gevoél zij en hoe krachtig wij daartegen bij voortduring zullen proteste- ren. Want het is en blijft een schandaal en een nationale schande, dat men de liberale partij in Nederland de zendtijd onthoudt, die men aan de P.v.d.A. zo kwistig schenkt.
Maar wij juichen het feit dat het Ned. Ge- sprekcentrum thans het .radioprobl~m aan het Nederlandse volk inderdaad als een on- opgelost probleem voorlegt, vooral Hierom toe: bij het huidige radiobestel krijgt de Ne- derlander zowel als het buitenland een toch wel zeer vertekend beeld van de cultuur, die het erfgoed ~n het gemeenschappelijk bezit van alle Nederlanders is.
de R.
VRLJIIElD lllN DEMO<.,'BATDI 12 FEBPRUARI l t l l - PAG. 2
*lff)ICJUijêJfjlifl flit•en )*
Belangwekkende beschouwingen van ·ile heer Den Hartog bij de interpellatie-Droesen
over de melkprijs
De agrarische deskundige van de K.V.P.-fractie, dr Droesen, heeft met zijn motie, gesteld na de door hem gehoudin int~rpellatie over de melkprijs, weinig
•ucces gehad.
Die interpellatie, de vorige week in de Tweede Kamer gehoUden, liep over'
"de laatstelijk door de Regering genomen maatregelen ten aanzien van de melk- prijs, zowel de producenten- als de consumentenprijs".
Die laatste tweeledige toevoeging was wel nuttig, want inderdaad gaat het In de melkkwestie, welke enerzijds de consumenten, anderzijds de boeren zozeer heeft beroerd, om twee dingen: om de uiteindelijke, door het publiek te betalen melkprijs. welke (doordat tegelijk met de stijging van de kostprijs voor de..
boeren, een verlaging van het consumentensubsidie werd doorgevoerd) met S à <l cent per liter werd verhoogd, è n om de hoogte van de van overheidswege aan de veehouders te waarborgen z.g. "garantieprijs".
Deze kwestie heeft _.:. wij herhalen het - veel beroering gewekt en oaze agrarische woordvoerder, de heer De n H a r to g, was er van overtuigd, dat er ·althans van de zijde der consumenten veel minder stof zou zijn opgejaagd, Indien de minister de persconferentie, waarin hij het standpunt van de Regering Dader heeft uiteengezet, had gebouden vóórdat de genomen beslissingen werden gepubliceerd in stede van, zoals is geschied, pa.S enige tijd daarna.
Naar de overtlJiging van de heer Den llartog, heeft gebrek aan inzicht en
begrip aan de zaak - vooral aan de "boerenzaak" - veel kwaad gedaan. DEN HARTOG
Het zal, zo meende onze agrarische geestverw.ant, veel tijd en moeite kosten om de onjuiste meni~en, die hebben postgevat, te verdringen en voor beter inzicht te doen plaats maken.
·Intussen, hoezeer wij mogen betreuren, dat de door hem bedoelde fout is ge- maakt, de heer Den Hartog was reëel genoeg te erkennen, dat wij de zaak niet kunnen terugdraaien en dat wij de feiten
e~nder het oog hebben te zien, zoals die zich thans aan ons voordoen.
Men zou, zo zei onze woordvoerder, hetgeen de afgelopen weken allemaal
e~ver dit onderwerp is gepubliceerd, kuf\- nen samenvatten onder de titel: "Teleur- 8tellingen".
Immers het staat vast, dat vrijwel iedereen· is teleurgesteld. De werkgevers zijn teleurgesteld, de werknemers zijn het in niet mindere mate; de consumen- ten en de producenten zfln het; het Land- bouwschap is het en op zijn beurt zal ongetwijfeld ook minister Mansholt wel zijn teleurgesteld over. . . . al die teleur- 8telling!
Maar de teleurstellingsmaat was nog lliet vol, want de heer Den Hartog moest wel verklaren, zelf óók al teleurgesteld te zijn.
Hij had, naar hij zei, zo gehoopt, dat In de loop van de laatste jaren bij ons volk meer waardering zou zijn ontstaan voor de landbouw en dat beter inzicht zou zijn gegroeid ten aanzien van de po- sitie, welke het agrarische volksdeel in ons maatschappelijk bestel inneemt.
Die hoop, zo meende hij, is helaas ijdel gebleken en het had hem pijnlijk getrof- fen. dit te moeten constateren.
De oorlogsjaren hadden nog weer eens duidelijk aangetoond, wat de landbouw voor ons volk kan betekenen en na de bevrijding is dat niet minder duidelijk aan het licht getreden.
Er is een beroep gedaan op onze agra- riërs om _zich in te zetten voor opvoering van de productie. Ons land had deviezen nodig, spoedig en veel.
Er is aan de oproep gehoor gegeven.
En boel De heer Den Hartog gaf daar-·
over werkelijk verbluffende cijfers.
Die cijfers leren, dat in de Friese wei- degebieden de melkproductie per ha. in het ·zevenjarig tijdvak van 1946/47 tot 1953/54 steeg van 3447 kg op 4650 kg of met 35 pct.
In het Zuidhollandse consumptiemelk- gebied steeg de productie van 4550 kg tot 6259 kg. of met 37,5 pct. Het vetgehalte liep in de genoemde gebieden resp. op van 3,84 pct tot 3,95 pct en v<;~n 3,37 pct tot 3,54 pct.
Ieder, ciie ook maar enigermate op de hoogte is met de veehouderij en veefok- kerij, zal moeten toegeven, dat deze cij- fers respect afdwingen (aldus de heer Den Hartog) en dat zij, die deze produc- tieverbeteringen hebben weten te be- werkstelligen. zeker niet met de armen over elkaar hebben gezeten.
Deze vergelijking heeft echter ook doen zien, dat de netto-kosten per ha in de Friese weidegebieden stegen met f 249 per ha of 43 pct, terwijl deze stijging in het Zuidhollandse consumptiemelkgebied
beliep f 423 per ha of 55 pct.
In beide gebieden is de kostenstijging voor' een belangrijk deel veroorzp.akt door de post arbeidskosten, namelijk resp. f 170 en f 135 per ha, en in het con- sumptiemelkgebied mede door de post veevoeder, t.w .. f 279 per ha.
Ondanks de toch sterke productiever- hoging liep de kostprijs van de melk in beide., gebieden op, en wel in de Friese weidegebieden van f 15,30 tot f 15,80 en in het Zuidhollandse consumptiemelk- gebied van J 17,50 tot f 18,80.
Geen uitzonderingspositie
En om nu nog eens op dat beroep op de boeren na het einde van de oor~
log terug te komen: de productieprijzen werden afgestemd op de nationale moge- lijkheden en op een niveau, dat stukken lag beneden dat van de wereldmarkt.
Niemand, zo zei de heer Den Hartog, heeft daar een kwaad woord over g&
zegd, behalve dan in 1947, toen de vee- houders dreigden te bezwijken onde•: de last, welke hun ten bate van de natie was opgelegd.
De nationale armoede moest worden verdeeld en agrarisch Nederland heeft zonder een woord van protest aan die verdeling medegewerkt en daarvoor zijn bijdrage geleverd.
De landbouw heeft toen niet gevraagd om een uitzonderingspositie te zijnen gunste in te nemen. Thans, nu de om- standigheden gelukkig beter zijn' gewor- den en wij kunnen spreken over de ver- deling van de nationale w e 1 v a a r t,
verbluffende cijfers
wenst de landbouw evenmin in een uit- zonderingspositie te zijnen on g u n st e te worden geplaatst, maar in de gestegen WPlvaart aandeel te hebben.
Is dat, zo vroeg de heer Den Hartog, een onredelijk verlangen? Hij dacht van niet.
Men mene nu niet, dat onze geestver- want een man is met een eenzijdige kijk, zoals deze in alle beroepen en bedrijfs- takken wel voorkomt. Het tegendeel is het geval. . . ·
Zo iemand de realiteit zelve is, dan ze- ker de heer Den Hartog. Nadat hij op het belang van de landbouw had gewe- zen, haastte hij zich dan ook, daaraan toe te voegen: "Hiermede wil niet gezegd zijn, dat de landbouw alléén belangrijk
is. ·
Het is verre van mij, het belang van industrie en handel te onderschatten. De sterke ontwikkeling van onze industrie mag voor de landbouw bepaalde moei- lijkheden en onaangenaamheden mede- brengen, maar dat kan niet verhinderen, die ontwikkeling van harte toe te jui- chen. Zonder deze toch zou het er in ons laQd niet best uitzien"'.
De garantieprijs
A Is de landbouw meent, bepaalde
!"echten te hebben, dan zal bij - zoals onze geestverwant vervolgens uit- eenzette - die opvatting ontlenen: le.
aan de historie, zoals deze zich in ons land in en na de laatste wereldoorlog heeft voltrokken, en 2e. aan de uitden-
DE-ZE BURGER
v;ndt het hier ook maar nix.
Ik vind het in Frankrijk veel leuker en veel romantischer. Dáár daagt een minister een journalist uil op het scherp van het zwaard. Dáár durft men nog te duelleren.
En hier?
Hier dienen wij klachten in wegens beledigirJg, keu;ig net,--té;;· parkette.
Zonder romafltiek. Zonder hartstocht. ·
Goed, generaal Hasselman heeft ernstig bezwaar tegen een opmerking van het Algemeen Dagblad. Dan lezen wij in alle kranten, dat de generaal overweegt een klacht in te dienen tegen de hoofdredacteur van die krant, die hem beledigd heeft. Wij zeggen even: "Chut, chut, die generaal. ... wat ioopt die hard van stapel ... ",. maar tien minuten later zijn wij het weer vergeten. Zitten wij weer met onze gedachten op Formosa of in het Kremlin.
Als wij Frankrijk waren, zou het veel spannender zijn.
Kwam de generaar op een mooi peerd naar Rotterdam gedraafd en zou hiJ daar de heer hoofdredacteur van het Algemeen Dagblad, met gevelde lans gaan staan uitdagen. Doctor Ratté, óók geen kleine jongen, zou zijn slag- zwaard uit de paraplubak trekken en de straat op lopen en "kom maar op!"
roepen en dan zouden wij in de Witte de Withstraat.of op de Blaak tenminste nog eens iets b e I even.
Wij zouden het risico lopen één opperbevelhebber of!en één hoofdredacteur te verliezen, maar daar zou het genot van een mooi, krijgshaftig tafereel tegenover staan.
Nee, hier is nou nooit eens iets leuks.
In Frankrijk wèl.
Daar gaat het dan tenslotte óók niet door, maar daar geven ze je tenminste de vóórpret.
En voorpret is altijd leuker dan een gewoon beledigingszaakje met hele- máál geen ]il(et, vindt
DEZE BURGER.
treure door de Regering, bij monde en bij schrifte van de minister van Land- bouw, Visserij en Voedselvoorziening·, herha!tldelijk gedane toezegging, dat het · beleid erop gericht zou blijven, "de wer- kers op het goed geleide en sociaal en economisch verantwoorde bedrijf een re- delijk be-;,taan te verzekeren". •
En de tweede oorzaak van de teleur- stelling, waarvan de heer Den Hartog in het begin van zijn rede bij deze interpel- latie had gewaagd, was gelegen in het"' feit, dat de wijze, waarop de Regering meent, de gedane toezeggingen te m~
ten honoreren,, zijns inziens niet bepaald bevredigend kan worden genoemd.
In het oog vattend, op welke hoogte de garantie-melkprijs voor 1954-1955 is vast- gesteld, kon hij zich niet onttrekken aan de sterke indruk, dat de Regering bezig is zich van de geda!le toezeggingen op voorzichtige en tactische wijze te distan- ciëren.
Hij had ook het gevoel, dat er nogal wat meningsverschil in het Kabinet op dit punt heerste, waarin hij versterkt werd, wanneer hij recente redevoering",tt van de ministers van Landbouw en van Economische Zal{en · naast elkander legde.
Minister Mansholt was nu gekoc.len tot een garantieprijs -,an 22 cent per liter, met een toeslag van 1,7 cent V(){)l"
de zandgronden.
Een ernstig bezwaar van onze geest- verwant was hierbij in de eerste plaats, dat, zoals hij uitvoerig aantoonde, in de loop der na-oorlogse jaren telkena van systeem bij de prijsvaststelling is veranderd.
Hij kon zich zeer goed voorstellen,.
dat veranderde omstandigheden wijzi- ging van de uitvoeringsmaatregelen no- dig maken, maar !lij kor. niet inzien, dat het nodig zou zijn, het systeem van (garantie-) prijsvaststelling van jaar tot jpr te herzien.
Op hem maakte het de indn1k, dat, nu er een redelijke kans is, dat het geven van garantie geld gaat kosten,
~ebt wordt naar de goedkoopste op- lossing, zonder daarbij de vraag onder het oeg te zien, of die regeling ooit bil- lijk is.
En nu wilde het hem toeschijnen, dat bij de vaststelling van de garantieprijl!
voor het melkjaar 1954/55 de billijkheid wel zeer uit het oog was verloren.
De toestand ·in de veehouderij sector,
zo zei hij, is bepaald reeds veel minder gunstig dan velen menen en wanneer het nu zo wordt, dat in vele gebieden van ondernemerswinst geen sprake meer zal zijn, en in sommige gebieden zelfs de .verrichte handenarbeid niet eens meer wordt betaald, zal het met de ge- ringe financiële reserve, waarover deze veehouders nog beschikken, spoedig ge- daan zijn.·
Van het inhalen van achterstand op het gezied van boerderijenbouw e-n ver- betering van bedrijfsoutillage zal wel niet veel meer terecht komen, hoe bit- ter nodig dit alles ook is. Men zal alleen nog steeds verder achterop raken en van gestegen welvaart zal men in vee- houderskringen niet veel merken.
Onze geestverwant- was dus van me- ning, dat de genomen beslissing weinig gelukkig moet worden genoemd, vooral ook 9mdat is afgeweken van de tot heden gevolgde gedragslijn om één ga- rantie-melkprijs voor het gehele land vast te stellen en omdat d·e vastgestelde garantieprijzen niet in overeenstemming zijn met de toezegging, dat de "wer- kers op het goed geleid·e en sociaal en economisch verantwoorde bedrijf een redelijk bestaan zullen kunnen verwer- ven".
Nu evenwel de Regering toch met het tot heden gevolgde systeem heeft ge- broken, was het hem niet duidelijk, waarom met de positie van de bedrijven in de duurstwerkende gebieden zo wei- nig rekening was gehouden als het g~
val blijkt te zijn of, met andere woor- den, waarom de toeslag voor die gebie- den niet op hoger niveau is gcstE'ld.
Overigens is daar nog de grote on- billijkheid, dat de overigens te geringe toeslag van f 1.70 (per 100 kg.) alleen
<Vervolg op pag. 4)
*
~·wEEKtot WEEK *
"
Het communisme in ons land op zijn retour?
Het ledental van de Partij ging echter
" niet alleen in 1953, maar ook in 1954 verder achteruit.
De Waarheid verloor in 1953 vijftien per- cent van haar abonné's en in 1954 opnieuw elf percent.
In Twente werden tijdens de beroering in de textiel (October 1954) slechts twee nieuwe leden gewonnen.
De inwendige stilstand en passiviteit van de partij-organisatie wordt nog verergerd door het systematisch vormen van tussenschakels in een aantal districten.
Op het ogenblik is er een vrij ·groot aantal afdelingen, die geen besturen hebben".
Het bovenstaande staat te lezen in de zo- genaamde "discussiegrondslag" van het ko- mende congres van de Communistische Partij Nederland aldus weet Het Vrije Volk te mel- den. Deze discussiegrondslag heeft 't Partijbe- stuur van de C.P.N. op 22 en 23 Januari j.l.
goedgekeurd. . .
Het is weer een typ1sch staaltJe van com- munistische voorlichting, dat zowel over het juiste aantal leden van de Partij, als over het juiste aantal abonn~'s op De Waarheid, angst- . vallig gezwegen wordt.
Alleen de teruggang wordt vermeld. Totale cijfez:s worden evenwel verzwegen ..
Niet alleen verzwegen voor de bmtenstaan- del', maar ook voor het ·Partij-lid van de C.P.N.
Over de minder gunstige gang van zaken met betrekking tot het communistische dag- blad wordt in de "discussiegrondslag" o.m.
het volgende klaaglied aangeheven:
Er bestaat in de Partij een ernstige onder- schatting van de noodzaak om voor het . Ï!l-
standhouden en uitbreiden van de communis- tische pers bij voortduring öp de bres te staan. Dit komt tot uiting in het zeer onregel- niátig bèwerken' vart d~ bedan~te abonné's, in de in vele afdelingen verminderde colportage en. zwakke werving van nieuwe abonné's".
Nog meer cijfers over de C.P.N.
{)ok met de ledenwerving schijnt het er bij de C.P.N. niet bijster gunstig vo'?r te staan.
Op blz. 30 van de "discussiegrondslag" kan men hieromtrent het navolgende aantreffen:
"Het ledental van. de Partij ging echter niet alleen in 1953, maar ook in 1954 verder achteruit. Op enkele districten na, stond tegenover het verloren gaan van leden geen of uiterst onvoldoende werving . .Aplsterdam won 318 nieuwe leden in 1954, doch verloor er evenveel. Drente won niet meer dan 9 nieuwe leden doch verloor er 35".
Ook het Vrouwenwerk wordt zeer onbevre- digend genoemd. Het werk van de commu- nistische vrouwen en de Nederlandse Vrou- wen Beweging wordt te weinig op de massa der vrouwen afgestemd geacht. De richtlijne~,
die het Partijbestuur in Mei 1954 gaf om dit werk te verbeteren, zijn practisch niet uitge-
voerd. ·
Voorts wordt geklaagd over het werk van de z.g. bedrijfsafdelingen in de industrieën.
Kortom, het gaat in de C.P.N. niet al te rooskleurig. Wij meenden er goed aan. te do~n
de voornaamste punten van deze "discussie- grondslag" aan onze lezers niet te onthouden.
Uiteraard moet men met deze door de com- munisten zelf gepubliceerde cijfers voorzichtig zijn. Men dient de gang ~an zaken dan ?.?k r.eer zeker nuchter te bekiJken. Maar het lgkt ons niet voorbarig op grond van deze feiten te kunnen concluderen; dat het georganiseer- de communisme in ons land op zijn retour is.
Of en in hoeverre deze ontwikkeling haar invloed zal hebben op de houding van de niet aangesloten communistische kiezers, zal vol- gend jaar bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer wel duidelijk worden. Mogelijk zal ook daar de terugslag merkbaar zijn.
Bikker keert niet meer terug
zeer velen zullen met ons met grote ver- ontwaardiging kennis hebben genomen
van het bericht, dat op grond van de "Himm- ler Erlass"-wet door het gerechtshof in Hamm de Nederlandse oorlogsmisdadiger Bik- ker, die destijds uit de gevangenis uit Breda ontsnapte, tot Duitser is verklaard.
Hierdoor is het definitief onmogelijk ge- worden, dat Bikker aan ons land wordt uit- geleverd . .
Hiermee is onder een zeer onverkwikkelijke geschiedenis een streep gezet, die het Neder- landse rechtsgevoel maar weinig kan bevre- digen. Allengs werd het wel zeer duidelijk, dat de wil van de West-Duitse autoriteiten om Nederland in deze terwille te zijn absoluut ontbrak.
Terecht schrijft Het Vrije Volk in een des-.
betreffend commentaar, dat het opnemen van de Nederlandse oorlogsmisdadigers in de Duitse gemeenschap wel zeer scperp afsteekt bij de verontwaardiging, die heerst over de door de Russen vrijgelaten en teruggestuurde Duitse generaal Schörner, . die berucht was om zijn wreedheden jegens de Duitse soldaten.
Volimmen kunnen wij eveneens het com- mentaar van de N.R.C. onderschrijven, dat er op wijst, dat men van West-Duitse zijde ~teeds
weer aandringt op gratie voor de Duitsers, die zich nog in Nederlandse gevangenschap
bevinden. ·
Men kan daar· te lande, aldus het blad, ech- ter niet verwachten, dat onze bereidheid tot clementie tegenover deze gevangenen er op vooruit zal gaan, wanneer ten gevolge van gehandhaafde nazi-wetgeving, lieden, .die .~ier
te lande zeer ernstige commune misdnJven hebben begaan, tot Duits staatsburger wor- den verklaard en dan hun gerechte straf dreigen te ontlopen, omdat de ~uitse regering klaarblijkelijk geen redenen vmdt, te bevor- deren, dat deze misdadigers ter :z;ake van deze commune strafbare feiten worden ver- volgd, althans de verwachting in Duitsland is, dat Touseul, een andere nog aldaar va~t
gehouden Bredase ontvluchte gevangene, bm- . nenkort reeds op vrije voeten zal worden ge- ste6!k wij vinden de houding va~ W~s~-~i~
land in deze onbegrijpelijk en moeilijk ver- teerbaar.
Hoe zit dát? (I)·
Blijkens een aan de N.R.C. toegezonden stuk heeft de militaire politie zeer on- langs twee liftende jonge mensen in burger gearresteerd, die op de rijksweg Utrecht- Arnhem een lift van een dame kregen.
Tezelfder tijd passeerde een wagen van de M.P. die de automobiliste tot stoppen dwong:
~ lifters werd verzocht hun militair legi- timatiebewijs te tonen, dat zij uiteraard niet in hun bezit hadden. Ondanks de door de lifters geuite protesten moes~~n zij . uit de auto stappen, die hun gastvriJ de hft had
geboden. .
De oudste lifter slaagde er tenslotte m een groot-verlofpas te tonen, waaruit bleek,_ dat hij reeds een jaar geleden was afgezwaaid.
De andere lifter kon door middel van zijn rijbe\\rijs aannemelijk maken, dat hij nog niet de leeftijd bereikt had om in actieve dienst te kunnen worden opgeroepen.
Wij vragen ons af, hoe zit dat? ·
Heeft de militaire politie inderdaad het recht burgers, die niet in actieve dienst zijn, het liften te beletten ?
Wij kunnen ons dit nauwelijk~. voors~ellen.
En mocht dit wel het geval ZIJn, geliJk de N.R.C., zij het heel voorzichtig, formeel. m?-
gelijk acht, dan is een dergelijk optreden m hoge mate ontactisch en zeer ongewenst.
Het liftverbod heeft al veel te veel gemoe- deren in beroering gebracht. Het is psycho- logisch wel zeer onjuist aangevoeld om de opgeroepen spanningen nog onnodig te ver- groten, zelfs al zou dit formeel toelaatbaar zijn, hetgeen wij vooralsnog menen te moeten betwijfelen.
Hoe zit dat? (11)
H et bovenstaande uit de N.R.C. ontleende bericht werd ook in Het Vrije Volk ge- publiceerd, dat het sterk verkort en zonder nader commentaar opnam.
•
1Z FEBRUARI IHS - PAG. S Het viel ons daarbij op, dat Het Vrije Volk verzuimde de bron te vermelden, waaruit het dit nieuws hàd geput.
Er werd slechts gesproken van "één van de landelijke dagbladen".
Waarom dit nodig is, is ons niet geheel duidelijk. Waarom niet meteen de naam van de N.R.C. genoemd. Dit is toch één van de eerste normen behorend tot het journalistieke fatsoen, waarmee men het helaas in het al- gemeen kennelijk sedert de bevrijding niet meer zo ·nauw schijnt te nemen, hetgeen zeer zeker te betreuren is.
Bureaucratius brengt crediteuren tot wanhoop
nezer dagen stond een ambtenaar van het ministerie van Oorlog voor de recht- bank te Den Haag terecht, die er van be- schuldigd was, steekpenningen te hebben aan·
genomen.
Voorts stondelf terecht twee garagehouders
en een sergeant. ·
Tijdens de zitting merkte een der getuigen · op, dat garagehouders, die voor aan het mi·
nisterie verleende diensten rekeningen indien- den, op deze declaraties 1 procent worden gekort, wanneer zij een snelle afwerking wensen.
Velen accepteren dit, omdat het toch al zeer moeilijk is volgens de richtlijnen van het departement rekeningen op te stellen en in te dienen.
Eén der garagehouders verklaarde geregeld rekeningen terug te krijgen, omdat deze ·niet in orde waren. Soms, zo verklaarde hij, had hij anderhalve dag nodig om een rekening van f 1000.- klaar te maken. .
De ambtenaar had ·daarop hem en· een, andere garagehouder geassisteerd bij het op- maken der declaraties, die hij echter zelf ten
departement controleerde. .
De garagehouders hadden voor deze ass1s• • tentie wel wat over en ZQdoende kwam de2'.e ·' zaak voor de rechtbank. . ;
· De officier van Justitie noemde het admi-, nistratiesysteem op de departementen wel·•
zeer ingewikkeld. . . _ . . ·. • Op deze mariier, aldus de officier, kunnen, garagehouders. en andere indieners van reke-- .ningen gemakkelijk tot wanhoop worde~ . g~ .,
bracht. Vooral als het om grote bedràgen.
gaat en de rekeningen voortduren? worden :·
terugbezorgd. · · · - · · • · · : Tot zover de officier vail Justitie. ' Welnu, wij menen te mogen opmerken, da:t' het hier gaat om wel zeer ongewenste toe- standen die niet alleen remmend werken voor · de bonafide handel, maar die ook geheel node- loos ambtenaren in de verleiding brengen om dingen te doen, die verboden zijn.
In dit geval kan men . terecht zeggen, dat de gelegenheid de dief maakt en men kan zich dan ook voorstellen hoe gemakkelijk er een nader contact" ontstaat tussen ambte-. " . naar en leverancier.
De strijd tegen Bureaucratius verloopt w~l · uiterst moeizaam. Het bovenaangehaalde IS
hiervoor wel een overduidelijk bewijs.
Meten met twee maten
Tijdens de opening van de bedrijfsauto- · tentoonstelling in d,e R.A.I., die de VQ<e
rige week te Amsterdam plaats ':ond, gaf de heer Eriksson, algemeen voorzitter van de R.A.I., een typisch voorbeeld van een het rechtsgevoel niet bevredigende wijze van be- lastingheffing.
Hij doelde hier met name op de h~udi?g
van de fiscus tegenover de z.g. combmabe- wagen.
V oor de omzetbelasting wordt dit, over- wegend voor goederenvervoer gebezigde voer- tuig als weeldè-artikel beschouwd en belast met 15 procent.
Is het eenmaal op de weg, dan beschouwt de fiscus het nu eens als personenauto, dan weer als vrachtwagen, naar gelang het de fiscus zelf het voordeligst en de belasting- betaler het slechtst uitkomt.
Dit is wel een duidelijk staaltje van het meten met twee maten, waaraan o.i. zo spoe- dig mogelijk een einde m~t komen. .
Men ziet, er gebeuren m ons landJe nogal wat rare dingen.
.' VBLJ11E1B EN DEMOORATIE
CULTUUR EN POLITIEK
Û ver dit on~werp heeft in GOUDA mevr. mr E. Veder --Bmit gesproken, lid van de· Utrecht- se Provinciale Staten.
De massa-vorming door industriali- satie, de trek naar de grote stad en de veorminderde aantrekkingskracht van de kerk, met aUe nadelen, moet bestreden worden en dat wil men door cultuurspreiding.
Beter is: overdracht, verbreiding van cultuur.
CultUur omschreef zij als het gees- telijk bezit der. gemeenschap, b.v.
godsdlienst, wetenschap, kunst. De be- langstelling er voor is in alle tijden wisSelend geweect.
Op allerlei wijzen probeert men nu de cultuur te :erbreiden. Na de oor- log zijn op dit gebied allerlei nieuwe initiatieven genomen.
Genoemd weTden o.a. Zonnebloem- werk, Humanitas, rijdende jeuffd- bibliotheken, het boekenschip, ama-
teurtoneel met Natu-adlvi.seurs, volks- concerten en -voorstellin~en, enz. enz.
Te veel om hier allemaal te vermei-
~.
Spr, constatee;rde, dat het standpunt van d:e V.V.D. hier zeer positief is, want dit alles werkt mede de per- soonlijkheid te ontplooien.
Iets van levensbeschouwing is er wel mee verbonden; maar dat hindert niet. Voorts wake men tegen overorga.
niseren en het scheppen van eenvor- migheid. Verband met politiek mag er echter niet zijn.
Toch speelt deze een rol en wel door de financiering.
· Juist die.e;enen, die door hun beroep (onderwijsmensen, predikanten en ze vele anderen) belangstelling. hebben voor cultuur en in de gele~enheid zijn die over te dra~n. zijn in koopkracht sterk gedaald, 20 tot 40%.
Uit een enquête, doo:r het Prins Bernhardfonds onder de bee1dende
kunstenaars gehouden, bl~k. dat 85%
van de beeldhouwers en 54% van de schilders een inkomen hebben bene- den f 2000.-. Deze kunstenaars krij- gen voor 70% hun opdrachten van particulieren.
Particuliere financiering staat voor de V.V.D. bovenaan: de taak van de overheid is een guns~ klimaat te scheppen. De overheid moet de parti- culiere financiering mo~elijk maken.
Het V.V.D. Tweede Kame.rlid, Van Leeuwen, bepleitte bij de inkomsten- belasting een ~otere aftrek voor gif- ten aan culturele instellingen. Beter zou een algemene belastingverlaging werken. Schrijvers, orkesten en to- neelgezelschappen zouden de, gunstige . invloed er van ondervinden.
Daarnaast n:an de overheid alge- meen erkende landelijke en provincia- le instellin~en steunen, maar ~een be- paalde uitvoeringen. Dat moeten par-
11·~·-- PA&. I
Copie voOT deze rubriek te zenden naar:
Mejuffr. Joh. H. Springer, Alexanderstraat ltl, Haarlem.
ticulieren doen en zij moeten dat kunnen doen.
* ....
C ulturele belangstelling had men ook in DRIEBERGEl•L Men wil daar een excursie maken naar het museum Boymans in Rotterdam.
·Ter voorbereidin~ hield dr Heiligers uit Rotterdam, een causerie met licht- beelden.
De pauze gaf gelegenheid aan de politiek te herinneren.
J. H.S.
-~---
<Vervola van pag. 2)
zal worden gegeven voor de zandgebie- den. en niet voór andere duurwerkende gebieden als bijv .. de Alblasserwaard en de Vijfherenlanden en de Komgrondge- bieden.
De consumptiemelkprijs
V oor wat betreft de verhogil).g van de consumptiemelkprijs (dus de prijs, die het publiek moet betalen), meende de heer Den· Ha.rtog, dat het ogenblik, waarop deze heeft plaats ~e
. had, niet erg gelukkig was.
· Naar zijn mening had tegelijkertijd met de doorvoering vàn de loonsverho- ging van Januari 1954 per 1 Mei 1954 een verhoging van de prijs moeten plaats hebben.
Een geleidelijke vemoging, zoals toch blijkens -de Regeringsnota, waarover ook de interpéllant had gesproken, in het voornemen lag, zou zijns inziens de
· voorkeur hebben verdiend boven de toch grote sprong ineens, die thans is ge- maakt.
Anderzijds was hij' tref met de minis- t·er wei eens~. dat . de tónsument er op den duur aan zal moéten wennen om de kostprijs van de eerste levensbehoeften te betalen, zogoed als -hlJ deze betaalt voor andere zaken, die hij nodig heeft of meent nodig te hebben.
Hij bleef echter wel bij zijn mening, dat de zaak in dit geval wat hard was
aangepalü. ·
Melk, zo zei hij terecht, is nu eenmaal een belangrijk volksvoedsel en daarom had de Regering er zijns inziens voor- lopig wat voor over moeten hebben om de consumptie mveel mogelijk ·op peil
te houden. ·
· HOewel- dit geenszins maatgevend be- hoeft te zijn voor het beloop van zaken in de toekomst, 'Eegt het ook. naar zijn oordeel toch wel wat, dat het verbruik in de eerste week na de inwerkingtre- ding van de prijsverhoging met or.·ge- veer 10 pct. is gedaald.
Wellicht zou dit verbruik wel weer oplopen, maar het leek hem vooralsnog toch niet kwaad, wanneer de Regering dit zou stimuleren door het subsidie voorlopig althans enigermate op te voeren.
~, Tenslotte stelde de heer Den Hartog
·-~et · nadruk vasf, dat de Regeririg in 1eder geval de schoolmelkvoorziening zou moeten veilig stellen en hij vroeg de l'hinister, welke maatregelen waren ge- . troffen om hier de prijsverhoging voors-
hands op ~e vangen.
·Dupliek en moties
Wat het laatste door de heer Den Hartog ter sprake gebrachte punt betreft, kon minister Mansholt tot zijn genoegen mededelen, dat het Bedrijf- sohap voor Zuivel bereid was gevonden f 100.000 m.:!er te voteren uit zijn budget voor extra-subsidiëring van de school- melk, zodat daarmede tot het voorjaar een prijsstijging dier melk is voorko- men, terwijl in sommige delen van het land reeds plaats gehad hebbende stij- gingen van de prijs der schoolmelk dus teniet gedaan kunnen worden. Er zijn bovendien reeds besprekingen gaande om onder het oog te zien wat daavna za! dienen toe gebeuren.
Op het pleidooi van onze geestver~
want, om ook gebieden a1s de Kom- gronden, de Alblasserwaard en de Vijf- herenlanden onder de extra-garantie van 1.7 ct. voor de zandgronden te brengen heeft minister Mansholt geant- woord met de toezegging, dat daarover met het Landbouwschap nog overleg zou worden gepleegd; de mogelijk!heid zou ook kunnen bestaan, dat, naar ge•
lang van de omstandigheden, dergelijke gebieden voor een d e e 1 van deze ex-
tra~garantie in aanmerking zouden wor- den gebracht.
DR DROESEN verworpen moties
Over deze beide mededelingen of toe~
zeggingen kon de heer Den Havtog te- vreden zijn. Minder succes echter had de interpellant zelf, die - ook naar het oordeel van sommige R.K. bladen - deze zaak niet erg tactisch heeft aan- gepakt en in ieder geval met een vrij ongelukkige, zeer samengestelde motie kwam.
Deze motie luidde woordelijk:
"De Kamer, overwegende, dat het jongste melkprijsbeleid der Regering bedenkingen ontmoet; nodigt de Rege- ring uit:
1e. tot omstreeks 1 Juli a.s. de jong- ste subsidieverlaging op de consumptie- melk ad 0,65 ct. per liter·terug te ne- men en dit bedrag naar boven af te ronden tot 1 ct. per liter;
2e. voor de door de resterende prijs- verhoging onevenredig getroffen con- sumenten, met name de kind·errijke ge- zinnen en de bejaarden, maat.regelcn te treffen ter tegemoètlroming rn ·.de lien onevenredig zwaar drultkende last:
3e. er voor ·te waken, dat op de min- der productieve gronden inderdaad een toeslag van 1,7 ct per 'kg. wordt uitbe- taald, voor zover de garantieprijs van 22 ct niet wordt overschreden:
4e. alsnog overleg te plegen met het Landbouwschap over het thans gekozen garantiesysteem voor de door de boeren afgeleverde melk, zulks reeds met het oog op de aan dè uitvoering van dit systeem verbonden grote moeilijkheden;
en gaat over tot de orde van de dag", Minister Mansholt wees de punten 1 en 2, waarin resp. dus een gedeeltelijke intrekking van de subsidieverlaging werd gevraagd, waardoor de melkprijsverho- ging 1 ct zou dalen en compenserende mv.atregelen voor de dan nog resterende verhoging ten behoeve van kinderrijke gezinnen (hogere kinderbijslag dus) eJl
bejaarden (iets hogere ouderdomsuitke- ring) werd gevraagd, als te incidentele
maatregelen voor de prijsstijging van één bepaald product van de hand. Bo- vendien wenste h\i toch oolk niet meer op de subsidieverla~ing terug te komen ..
De heer Den Hartog, die aanvankelijk, naar hij toegaf, zelf wel een suggestie had gedaan, die min of meer ging in de richting van punt 1 van de motie-Droe- sen, zag na de uiteenzetting van de mi- nister toch geen aanleiding meer, zich achter het standpunt te stellen, in dat punt van de motie neergelegd.
H\i had begrip voor de moeilijkheden, die zouden ontstaan, wanneer het sub- sidie, dat kort geleden is verlaagd, nu weer incidenteel zou worden verhoogd.
Punt 2 van de motie achtte hij, even- als de heren Biewenga <A.R.> en Von- dèling (Arb.), een punt, dat bij de be- handeling van dit onderwerp nauwelijks ter sprake kon komen. En er is hier- toe te minder aanleiding, nu er nog een algemeèn debat mag worden verwacht over het loon- en prij!;lbeleid.
Het derde punt van de motie, dat ge- heel overbodig bleek, werd door de in- terpellant zelf ingetrokken. Het vierde
(nu derde geworden) bleef gehand- haafd, maar de minister noemde het overbodig, omdat hij zelf reeds had me- degedeeld, dat juist de volgende dag het overleg met het Landbouwschap zou beginnen.
Alleen zou dat overleg dan (uiteraard) niet (meer) lopen over het s y 1s t e e m van de garantieprijzen, doch over de uitvoering. De interpellant gaf boven- dien de verzeikering, dat d j t ook zijn bedoeling was.
De woordvoerders uit de meeste an, dere fracties dachten er ongeveer ,gelijk over als de heer Den Hartog en ook een nogal verwarrende en weinig elegante splitsing van de motie in drie moties (hetgeen door de Kamervoorzitter, dr Kortenhorst. tot veler verrassing op het laatste ogenblik werd gesuggereerd) bracht geen uitkomst. Het enige ver- schil was, dat nu niet één motie-Droesen werd verworpen, maar drie.
De eerste motie-Droesen <punt 1 dus) sneuvelde met 50 tegen 30 stemmen. Met de K.V.P. stemden nog slechts vóór de
staatk. geref. en de communisten.
MINISTER MANSHOLT
.... eJttro sl!lbsldlëring Vaft de .schoolmelt ·-
..
De tweede en derde motie werden elk met 52 tegen 28 stemmen verworpen.
Bij de tweede gingen met de K.V.P. al"
leen de communisten mee; met de derde·
motie de beide K.N.P.-ers en de beide staatk.-gereformeerden.
Een t\]dens· de debatten ook nog door de heer Reuter <Comm.) ingediende mo- tie, waarin ter compensatie. van· de melkprijsverhoging voor de consument, bij wijze van compensatie werd gevraagd, een verplichte loonsverhoging van · 1.- per week voor alle werknemers, bene- vens verhoging met eenzelfde bedrag van
de ouderdomsuitkeringen en die volgens (andere) sociale en pensioenwetten, ver- ikreeg alleen de stemmen· van de com- munisten zelf.
Z\i werd verworpen met 75 ter;en 5 stemmen. Eigenlijk stemde ook mr Van den Heuvel (K.V.P.) voor, maar dat was een vergissing, waarvan deze aan- tekening in de. Handelingen verzocht.
Diverse ontwerpen
E nkele voorstellen, waarin hetzij kort vóór, hetzij na het Kerstrecès, een beslissing is genomen, willen wij nog kort vermelden.
Daartoe behoort dan in de eerste plaats de aankoop door de Regering van het Amerikaanse voormalige troepen- transportschip .,AmericaB", ten behoe- ve van het emigrantenvervoer. De aan- koop kostte f 6.520.000, waarna het schip ' op Nederlandse werven door verbou- wing nog voor zijn bestemming geschikt gemaakt zou moeten worden, hetgeen een bedrag van f 14.800.000 zou 'kosten.
Mr van Leeuwen in de Tweede Ka- mer. mr De Vos van Steenwijk in de Eerste Kamer. hebben zich ais V.V.D.- woordvoerders principieel verklaard te- gen iedere vorm van staatsexploitatie van schepen en in beide Kamers hebben onze fracties dan ook tegengestemd.
In de Tweede Kamer kreeg het goed- keuringsantwerp nog een grote meer- derheid: 59 tegen 15 stemmen, doordat met de P.v.d.A. de K.V.P. onverdeeld voorstemde. benevens de A. R. (met uit- zondering van prof. Gerbrandy) en 4 C.H.-leden.
In de Eerste Kamer echter werd het een dubbeltje op zijn kant. Hier werd het ontwerp aanvaard met de min of ll,}El~r tQ~vaJJ\~~-!P~er~eJ.:h~Ja y~~-JJ! tè7,
gen 17 stemmen. Met orize V.V.D.-fractie stemden hier tegen: de C.H., de commu- nisten en de grote meerderheld van de K.V.P.-fractie.
Het ontwerp wijziging van de Wet be- treffende verplichte deelneming in een bedrijfspensioenfonds werd in de Eerste Kamer zonder debat en z.h.s. aanvaard.
Over het ontwerp Wijziging van de Wet betreffende de financil!le verhou- ding tussen het Rijk en de gemeenten werd ook in de Eerste Kamer nog een vrij uitgebreid debat gevoerd (voor ons _ sprak mr De Vos van Steenwijk), waar- na het z.h.s. werd aanvaard, met aan- tèkening echter, dat de heer Van Lies- hout <K.V.P.) geacht wilde worden te hebben tegengestemd.
Het gelUk daarmede behandelde wets- ontwerp Financil!le verhouding tussen het Rijlk en de gemeenten voor de ja- ren 1953 tot en met 1957, ging er zonder de aantekening van enige tegenstem dom·
A •
