f
Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat
Dienst Weg- en Waterbouwkunde
Bepaling van het gehalte aan vreemde bestanddelen in Schots graniet
IL - R - 98033
Afdeling Infrastructuur
Laboratorium Materialen
Juni 1998
Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-GeneraalRijkswaterstaat
Rapport nr. IL - R - 98033 Dienst Weg- en Waterbouwkunde Titei; Bepaling van het gehaite aan vreemde bestanddelen in Schots graniet
Titel van het rapport:
Bepaling van het gehaite aan vreemde bestanddelen in Schots graniet
Datum van uitgifte:
Juni 1998
Rapportnummer:
IL - R - 98033
Naam van de opdrachtgever:
Dienst Weg-en Waterbouwkunde Dhr. H. van Leuverden / J. Eikeiboom Postbus 5044
2600 GA Delft
Naam van de opdrachtnemer:
Dienst Weg-en Waterbouwkunde Dhr. CAM. Siskens
Postbus 5044 2600 GA Delft
Naam van de schrijver:
H. Wakkary
Naam en paraaf van ^ projectleider:
Dossiernummer:
IL 98025 ADV
De Dienst Weg- en Waterbouwkunde van Rijkswaterstaat heeft de in deze publicatie opgenomen gegevens zorgvuldig verzameld naar de laatste stand van wetenschap en techniek. Desondanks kunnen er onjuistheden in deze publicatie voorkomen. Het Rijk siuit iedere aansprakelijkheid uit voor schade die uit het gebruik van de hierin opgenomen gegevens mocht voortvioeien.
Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Ceneraai Rijkswaterstaat
Rapport nr. IL - R - 98033 Dienst Weg- en Waterbouwkunde Titel: Bepaling van het gehalte aan vreemde bestanddelen in Schots graniet
Inhoudsopgave
1) Inleiding 1 2) Monsters 1 3) Uitvoering 1 4) Resultaten 1
5) Conclusies 2
1. Inleiding
Naar aanleiding van een vraag van de Regionale Directie Noord-Brabant werd onderzoek verricht naar de samenstelling van een partij Schots Graniet.
2. Monsters
De aangeleverde monsters (3 zakken van elk ca. 25 kg) bevatten 3 steensoorten:
- het hoofdbestanddeel was korrelig, rozig materiaal, graniet, waarschijnlijk Schots;
- een kleine fractie donkergrijze, fijnkorrelige steentjes, enigszins gelijkend op kalksteen of Basalt;
- een kleine fractie lichte, giasachtige, kwartsrijke steentjes.
3. Uitvoering
Van elk monster werd ruim 2 kg afgewogen, waarna de steentjes visueel gescheiden werden.
Hierna werd de massa van de fractie bepaald. Vervolgens werd van de vreemde bestanddelen de dichtheid bepaald en de reactie met HCL (0,1 N) bepaald. Door te krassen werd bepaald of de steentjes harder of zachter waren dan staal. De resultaten staan hieronder getabelleerd.
Ten slotte werden de vreemde bestanddelen (met loupe) visueel beoordeeld.
4. Resultaten
De afwezigheid van een reactie met zoutzuur sluit uit dat de zwarte stenen uit kalksteen bestaan. Ook is het niet waarschijnlijk dat het hier basalt betreft; gezien de lage dichtheid (S.M.
basalt 2500 - 3100 kg/m^) had het materiaal in dat geval poreus moeten zijn, terwiji het een massieve indruk maakte. Ook was het materiaal vrij inhomogeen (met gelaagde insluitsels) hetgeen voor basalt ongewoon is.
label 1. Massaprecentages van de vreemde bestanddelen in monsters.
steenslag
witte Steen donkere steen
massa %
op 100 % schots graniet A
0,3 1,2
B 0,6 2,2
C 0,3 2,0
label 2. Eigenschappen van de vreemde bestanddelen
donkere steen witte steen
Dichtheid (kg/m^) 2580 2629
Reactie met HCL (0,1 N)
nee heel licht
Harder dan staal nee ja
4 juni 1998 1 van 2
5. Conclusies
Het wordt door de onderzoekers niet uitgesloten dat de vreemde bestanddelen uit randformaties in een (Schotse) granietgroeve afkomstig zijn, maar het wordt niet waarschijnlijk geacht :
granietformaties zijn in het algemeen vrij uitgestrekt en het zou van de producent niet verstandig zijn om een hoogwaardig materiaal als graniet verontreinigd aan te bieden.
4 juni 1998 2 van 2
