STATION NAARDEN - BUSSUM STATIONSPLEIN WESTZIJDE VORMGEVINGSVISIE

(1)

STATION NAARDEN - BUSSUM STATIONSPLEIN WESTZIJDE VORMGEVINGSVISIE

E07051.000143.0123

(2)

(3)

1 1. Inleiding

³

2. Randvoorwaarden & Uitgangspunten

Welstand 5

Structuurvisie Naarden-Bussum 5

Nota bomen - boomstructuur 7

3. Stedenbouwkundige Analyse

Regionale historie 9

Historische ontwikkeling 10

Station op de flank van de heuvelrug 12

Netwerken regionale schaal 13

Villagebied 14

Visueel-ruimtelijke relaties 20

4. Vormgevingsvisie

Landschappelijke inpassingsvisie 24 Ruimtelijk ontwerp en verkeerskundige inpassing 30

Inpassing westtoegang station 33

Referentiebeelden & Materialisatie 34

Bomen 40

Colofon

42

INHOUDSOPGAVE

(4)

2

(5)

3

1. INLEIDING

Voor de herinrichting van de westzijde van het stationsgebied en een nieuwe toegang van station Naarden-Bussum heeft Arcadis van ProRail de opdracht gekregen een vormgevingsvisie een integraal ruimtelijk ontwerp uit te werken met bijbehorende ketenvoorzieningen (fiets- en autoparkeren), waarbij rekening gehouden wordt met de overige wensen vanuit de gemeente Gooise Meren, NS, ProRail en Bureau Spoorbouwmeesters. De vormgevingsvisie is tot stand gekomen op basis van de voorkeursvariant die het meeste aansluit aan de eisen en wensen van de bewoners en overige stakeholders. Tijdens de

bewonersavonden zijn verschillende varianten gepresenteerd en is er gezamenlijk een voorkeursvariant gekozen.

In dit document is de landschappelijke inpassingsvisie en ruimtelijke vormgevingsvisie (schetsontwerp) nader toegelicht.

(6)

4

(7)

Structuurvisiekaart Naarden-Bussum 2040

5

Welstandsniveaus Gooise Meren Bijzonder

Bijzonder (water) Gewoon

Vrij

2. RANDVOORWAARDEN & UITGANGSPUNTEN

Het Spiegel, Brediuskwartier en de gemengde villawijk zijn gebieden met met een bijzonder welstandsniveau. Gezien de grote cultuur-, architectuurhistorische, stedenbouwkundige en landschappelijke waarde is de inzet van beleid bescherming van onder meer het parkachtige karakter met ruimte voor groen op particuliere kavels, de individualiteit van de bebouwing en de representativiteit van de panden met aandacht voor architectonische details.

Eventuele nieuwe invullingen moeten passen in de oorspronkelijke bebouwingskarakteristiek van villa’s van hoogwaardige architectuur met representatieve gevels en zorgvuldige detaillering gelegen in parkachtige tuinen.

Een belangrijk speerpunt voor de komende jaren is het opheffen van de barrière-werking door grootschalige infrastructuur in Naarden en Bussum en het (verder) beperken van de overlast van het vele doorgaande verkeer.

Structuurvisie Naarden-Bussum

Welstand

(8)

Diversiteit aan extensieve en

meer intensieve recreatie ⁶

(9)

Spoor, snelweg en

Rijksweg vormen prominente barrières binnen de gemeenten

7 Nota bomen - bomenstructuur

(10)

8

(11)

9

3. STEDENBOUWKUNDIGE ANALYSE

Regionale historie - station midden in het landschap tussen Naarden & Bussum

(12)

10 Historische ontwikkeling - van boerendorp naar villawijk

1880

Bussum is een brinkdorp, gelegen op de flanken van de Utrechtse Heuvelrug. Kenmerkend zijn de lange wegen vanuit het dorp naar de heide en de Eng (akkergronden). Het plangebied ligt op de grens van de lagere hooilanden naar het bosrijke gebied Het Spiegel. Het spoor zorgt ervoor dat Bussum een snelle verbinding krijgt naar Amsterdam.

1900

Het spoor zorgt ervoor dat Bussum een snelle verbinding krijgt naar Amsterdam. Daardoor wordt Bussum een aantrekkelijke woonlocatie voor rijke Amsterdammers die buitenaf willen wonen. Het bosrijke gebied wordt gebruikt als casco voor een villawijk. De bestaande wegenstructuur wordt verdicht. Het station ligt in de villawijk.

1920

Bussum maakt een sterke groei door. Het Spiegel wordt in snel tempo verder bebouwd met villa’s. De oostzijde van het station is nu ook

ontwikkeld als villawijk met een ontworpen wegenstructuur van vloeiende lijnen. Het station ligt nu tussen twee villawijken in. Het westelijke

stationsgebied is nog open en groen.

(13)

1955

Naarden-Bussum is nu een aaneengesloten stedelijk gebied. Ten oosten is het Brediuskwartier ontwikkeld, een villawijk met architectonische waarde.

Het open groene gebied aan de westzijde van het station is bebouwd, waardoor Het Spiegel geen groen ‘gezicht’ meer heeft naar het station. Door het spooremplacement is het station eenzijdiger geworden.

2018

Naarden-Bussum is nog verder verdicht. De villawijken Het Spiegel en het Brediuskwartier zijn beschermd stadsgezicht, en veel villa’s beschermd als monument. De spoorlijn met stations is een belangrijke forenzenverbinding tussen Hilversum en Amsterdam, met extra tussenstations bij Hilversum Mediapark en Hilversum Sportpark.

Kernkwaliteiten

• herkenbare historische wegenstructuur

• identiteit van Naarden-Bussum als villagebied

• groene casco van Het Spiegel als oorspronkelijke basis van de wijk

Ontwerpopgaven

• terugbrengen groene karakter westzijde station groen gezicht van villawijk Het Spiegel

• station weer tweezijdig maken, met een duidelijk adres en gezicht naar de omgeving.

11

(14)

12 Station op de flank van de heuvelrug

(15)

13 Netwerken regionale schaal

(16)

Villagebied ‘het spiegel’

Kenmerken

• villa’s en dubbelvilla’s

• (oudere) villa’s zijn gericht op belangrijkste openbare ruimte

• rooilijn verspringt

• hoogwaardige architectuur en grote diversiteit in stijlen

• groene kavels met veel doorzichten Kernkwaliteiten

• herkenbare historische wegenstructuur

• identiteit van Naarden-Bussum als villagebied

• groene casco van Het Spiegel als oorspronkelijke basis van de wijk Ontwerpopgaven

• terugbrengen groene karakter westzijde station groen gezicht van villawijk Het Spiegel

• station weer tweezijdig maken, met een duidelijk adres en gezicht naar de omgeving.

• karakter villawijk doortrekken in stationsgebied

14

(17)

Gemengd villagebied (onder andere Prins Hendrikpark)

Kenmerken

• villa’s en dubbelvilla’s

• villa’s zijn gericht op belangrijkste openbare ruimte met een nadrukkelijk front

• rooilijn verspringt

• statig uiterlijk door compact oppervlak in relatie met hoogte

• groene kavels met veel doorzichten

• naoorlogse villa’s zijn sober

15

(18)

Villagebied Brediuskwartier

Kenmerken

• villa’s vrijstaand en in korte blokken

• rooilijn verspingt

• deel villa’s gebouwd in Amsterdamse Schoolstijl

• steile daken, overstekken en horizontale accenten

• ruime lanen

• groene tuinen

16

(19)

Kenmerken en kernkwaliteiten Het Spiegel

17

(20)

Kernkwaliteiten

• relatie villa/hoofdgebouw met openbare ruimte

• groene koppen

• groene kavelranden

• diversiteit aan bomen

• gebogen straten

• gevorkte kruisingen

Ontwerpopgaven

• kernkwaliteiten villawijk vertalen naar ontwer stationsgebied

18

(21)

groene koppen gevorkte kruisingen

gebogen straten villa’s draaien mee met straat

verspreide bomen

19

(22)

• Perronkap is langgerekt en ligt open naar wijk • Vanuit stationsgebouw is er doorzicht richting villawijk westzijde station

• Entree interwijkverbinding ligt verstopt tussen

fietsenstallingen en kasten, geen zichtrelatie met station

• Zicht vanaf middenperron naar stationszijde; levendige plint met markante bomen

• Midden van perronkap heeft verbijzondering in gevel

• Zicht vanaf zijperron stationszijde naar westkant.

Verlaagde dakrand met matglas neemt zicht op villa’s en groen weg.

Visueel-ruimtelijke relaties

20

(23)

gevelrand dorpsbebouwing

groene kop villawijk Het Spiegel

achterkanten villa’s voorzijde villa’s hoogbouw ‘rechte wijken’

21

(24)

Gevel is gericht op middenas villawijk (Prins

Hendriklaan). Stationsplein heeft een orthogonale opzet, die aansluit bij het orthogonale stationsgebouw.

Straatmeubilair is zwart in combinatie met hout. Lichtmasten hebben een gedateerd uiterlijk.

Monumentale gevel van rode baksteen Materialenpalet van hardsteen en rood-paars genuanceerde bakstenen en straatklinkers

Groep van orthogonaal geplaatste Platanus orientalis

‘Digitata’, bomen die op termijn uitgroeien tot monumentale grootte

22

(25)

23 Zichtrelatie stationsplein oostzijde vanuit Prins Hendriklaan

(26)

24

4.VORMGEVINGSVISIE

Functioneel uitgangspunt PVE

(27)

25

Ontwerpopgave

• westelijk stationsgebied mist de kwaliteit en het karakter van de omliggende villawijken

• daarom westelijk stationsgebied heldere identiteit geven

• station is nu geheel naar het oosten gericht, westzijde is een achterkant

• daarom westelijke stationszijde heldere entree en gezicht richting wijk geven

Ruimtelijk concept

“Het stationsgebied als verbindende groene schakel tussen de villawijken”

• oorspronkelijk groene karakter van ‘villastation Naarden-Bussum’ herstellen

• nieuwe voorkant met duidelijke entree creeren naar de wijk Het Spiegel

• samenhang binnen het stationsgebied versterken door eenduidigheid in routing, materialisering en groen

(28)

26

(29)

27 Zichtrelatie stationsplein oostzijde vanuit Prins Hendriklaan

Uitwerking concept

“Het stationsgebied als verbindende groene schakel tussen de villawijken”

• typerende villawijkstructuur van Het Spiegel van gebogen wegen en vormen tot aan het station doortrekken

• principe van ‘groene koppen’ vanuit villawijk ook in stationsgebied toepassen; perroneinden en koppen van velden hebben een robuuste maat en groene uitstraling

• middenveld is een villapark als markering entree

• zijvelden benaderen als ‘villakavels: een perceel met robuuste groene zoom en diversiteit aan bomen

• in nieuwe entree relatie leggen met station oostzijde door bijvoorbeeld metselwerk

• heldere orientatiezone die loopt vanaf

interwijkverbinding langs fietsenstalling tot aan ingang

(30)

Landschappelijke inpassingsvisie

28

(31)

29 Vormgeving

nsgebied als

verbindende groene schakel tussen de villawijken”

Langsdoorsneden Principedetail afwerking perronrand

(32)

Ruimtelijke inpassing

30

(33)

Verkeerskundige inpassing

31

(34)

32 Verkeerskundige inpassing Park & Ride

34

(35)

33 Referentie groen park villastation Baarn

35

(36)

Referentie groene rand fietsenstalling (Amersfoort)

36

(37)

Referentie beukenhaag op station (Veenendaal de Klomp)

37

(38)

Referentie interwijkverbinding (Metro Parijs)

38

(39)

Referentie bestrating

39

(40)

Diversiteit aan bomen

40

(41)

41

(42)

OPDRACHTGEVER ProRail

Luuk van Hengstum Krista Nieuwenhuizen ONTWERPTEAM

Arcadis Architecten, Arcadis Landschapsarchitecten & Stedenbouw Frans Boers Projectleider

Beate Vlaanderen Architect

Remco van der Wal Integraal Ontwerper Sjaak Punt Landschapsarchitect George Ikilikjan Junior Architect PROJECTNUMMER

E07051.000143.0123 ONZE REFERENTIE D10000490:17 DATUM

13 februari 2020 STATUS

Versie B

Arcadis Nederland B.V.

Postbus 220

3800 AE Amersfoort Nederland

+31 (0)88 4261261 www.arcadis.com

www.arcadis.com/architecten www.landscape-architects.nl

STATION NAARDEN - BUSSUM STATIONSPLEIN WESTZIJDE VORMGEVINGSVISIE