Waarom het aanbieden van een voetbalclublidmaatschap een extra impuls kan bieden bij de hulpverlening aan kansarme jongeren met gedragsstoornissen.
Bij het ontsporen van kinderen spelen gezinsfactoren vaak een belangrijke rol. Zo kan het zijn dat ouders veel onderlinge conflicten hebben en een kind daarin 'gevangen' raakt en een uitweg zoekt in 'acting out' gedrag, waarbij het steeds verder afglijdt van de maatschappelijke normen. Het kan ook zijn dat het opvoedingsklimaat niet afdoende is; dat de ouders door verschillende oorzaken niet in staat of bereid zijn de noodzakelijke normen en waarden aan hun kinderen over te dragen. Vaak gaan deze factoren samen. (1)
De complexer wordende maatschappij heeft bovendien minder duidelijke structuren en modelfuncties dan voorheen, In het bijzonder voor zogenaamde . 'kansarme' jongeren is het moeilijk om hierin een weg te vinden die uitzicht biedt op een bevredigende toekomst.
In combinatie met genoemde gezinsfactoren verhoogt dit bij sommige jongeren de kans op emotionele problemen en gedragsstoornissen die tot delinquentie kunnen leiden.
Er is veel onderzoek gedaan naar de behandeling van gedragsproblemen van jongeren.
Hieruit komt o.a. naar voren dat het versterken van de gezinsstructuur en het aanleren van opvoedingstaken aan de ouders van groot belang is. Wanneer dit onmogelijk of niet
afdoende is moeten de normen en waarden van de jongeren op een andere manier worden beïnvloed bijvoorbeeld in groepsbehandelingen. Hierbij wordt vaak gebruik gemaakt van de modelfunctie die uitgaat van personen waar die jongere respect voor heeft. (2)
Met 'groepsbehandeling' wordt een professionele therapie bedoeld. Jongeren kunnen echter ook in groepsverband beïnvloed worden zonder dat er professionele hulpverleners aan te pas komen.
Voor die jongeren die gemotiveerd zijn om een sport te beoefenen, kan een sportclub een beslissende stoot geven aan het leren van regels, sociale vaardigheden en maatschappelijke normen. Voetbalclubs kunnen een positieve functie hebben doordat voetbal zeer populair is, en doordat het bij voetbal noodzakelijk is om te leren zich aan regels te onderwerpen en de eigen agressie te hanteren.
Conclusie: Bij gedragsproblemen met kinderen is het aanleren van regels, normen en waarden een voorwaarde. Veelal is daarvoor een combinatie van gezinsbehandeling en groepsbehandeling nodig. Sportclubs en speciaal voetbalclubs kunnen in combinatie
hiermee een belangrijke rol spelen, waarbij het van belang kan zijn de keuze van de clubs af te stemmen op het beleid van de club inzake de vorming van de jeugd.
Projecten die dit mogelijk maken in gevallen waar de financiële ruimte bij de gezinnen zelf ontbreekt, zullen derhalve van grote waarde zijn.
1. Lange, A. (1994). Gedragsverandering in Gezinnen. Groningen: Wolters-Noordhoff.
2. Rose, SH.D. (1972). Treating children ingroups. San Francisco, Cal.:Jossey-Bass.
Prof.dr. A. Lange
Vakgroep Klinische Psychologie Universiteit van Amsterdam
