'Trek ook de meelopers mee in het bad'
BRUSSEL
Pestexperts in ons land zijn ervan overtuigd dat het Finse
antipestprogramma KiVa de oplossing is voor scholen. In Nederland zijn de resultaten in elk geval verbluffend. Vlaanderen zou de methode volgend jaar invoeren.
'Je moet focussen op de groepsdynamiek.'
FEMKE VAN GARDEREN
'Leuk', dat is de vertaling van het Finse woord kiva. Het is ook het acroniem voor 'leuke school tegen pesten'. En: het stokpaardje van René Veenstra. De man staat in Nederland bekend als
'pestprofessor'. Hij voerde in 2012 de Finse methode in in een honderdtal basisscholen. En dat wierp zo zijn vruchten af: er werd na een jaar opvallend minder gepest.
"Het aantal pesterijen daalde met 54 procent", stelt Veenstra. Hij voegt er wel aan toe dat dit gebeurde na een jaar waarin het nationale debat in Nederland oplaaide na een aantal
zelfdodingen bij tieners die werden gelieerd aan pesterijen.
Het succes van het programma zit 'm volgens Veenstra in de
combinatie preventie-genezing. Het preventieluik van KiVa bestaat uit een pakket van tien lessen voor leerlingen van zes tot vijftien jaar met computer- en rollenspellen.
"Hiermee leer je ze wat pesten is, maar ook hoe ze tegen een pester moeten ingaan."
Anderzijds is er het "genezende"
luik. Op de scholen worden KiVa- teams met leerkrachten opgericht.
Zodra die pestgedrag opmerken grijpen ze in. Dat kan op twee manieren.
No blame
"In Nederland kiezen we voor de no-blame-manier, waarbij we niet
de pester viseren, maar in groep een oplossing zoeken. Zodra we weten dat iemand zich niet goed voelt, moeten alle klasgenoten een voorstel doen om de 'gepeste' te helpen. Dat kan zijn: samen naar school wandelen of een spel spelen. Hier zit het verschil: we kijken vooruit en niet achteruit. Te vaak gaan leerkrachten zelf uitvissen wat er gebeurd is. Maar wat dan? Pesten is een te complex gegeven."
Als de groep geen soelaas brengt, is er nog een tweede,
confronterende aanpak, vult Veenstra aan. "Daarbij wordt de pester apart genomen en wordt er met de ouders een concreet plan opgesteld." Volgens de professor werkt deze methode beter dan die waarbij gepeste kinderen
weerbaarder worden gemaakt of de pesters gestraft. "Omdat er op de groepsdynamiek gefocust wordt. Bij pestgedrag neemt iedereen immers een positie in: je hebt er die
meedoen, die het negeren. Van gepeste kinderen horen we achteraf vaak dat ze die reacties erger vinden dan het pesten zelf."
Viertal scholen
Ook in Vlaanderen zijn er plannen om met KiVa te starten. Dit jaar nog worden er infosessies gepland voor scholen.
"Het is de bedoeling om uiterlijk volgend schooljaar met een viertal te starten", zegt Gie Deboutte van het Vlaams Netwerk Kies Kleur Tegen Pesten, die zich mee achter het project schaarde. "We hopen nu nog extra middelen te vinden en een wetenschappelijke partner, zodat we ook hier kunnen meten of het werkt."
© De Morgen vrijdag 14 februari 2014 Pagina 9 (1)
