Bericht aan de thuisblijvers
Tweede jaargang, nr. 7: 24-30 mei 2021. Thema: Mosterd na de maaltijd
Beste lezers,
Of het verhaal historisch is weet ik niet, maar er was eens een dominee die er prat op ging over elke willekeurige tekst te kunnen preken. Met de koster had hij de afspraak dat die op zaterdagavond de Bijbel op een bepaalde bladzij open zou leggen; daar zou dan de zondagse preek over gaan. Na verloop van tijd besloten ze het ook eens met voorwerpen te proberen. De koster legde dan een sleutel neer of een gloeilamp of een appel, en dominee maakte er wat moois van. De gemeente vond het prachtig!
Op een zaterdagavond kwam de koster laat thuis van een verjaardag. Hij vergat daardoor iets voor de dominee neer te leggen. De volgende
morgen begon de preek als volgt:
‘Geliefde gemeente, uit NIETS heeft de Heere hemel en aarde geschapen!’
Iets dergelijks doen wij ook in deze berichten. We kiezen een thema en daar schrijft iedereen dan over. Met dien verstande dat bij ons geen preek hoeft te zijn. We schrijven iets over de gedachten, herinneringen of
gevoelens die het weekthema bij ons oproept. En we hopen daarmee bij u iets van herkenning, ontroering, een glimlach of tegenspraak te oogsten.
Een van onze schrijvers stelde voor om eens een aantal spreekwoorden en gezegden als leidraad te nemen. Vandaar de keuze voor deze week
‘mosterd na de maaltijd’….. Dat doet natuurlijk denken aan de gelijkenis van het mosterdzaad, maar het roept ook heel andere associaties op!
We zijn ook dit keer weer benieuwd naar uw reacties.
Redactie: jpeijgenraam@kpnmail.nl arjen.hiemstra@pgarnhem.nl
Maandag 24 mei, door Arjen Hiemstra, tuinder
Wetenschappelijke naam: Brassica nigra (L.) Koch Familienaam: Cruciferae
Verspreidingsgebied: Zuid- en Centraal Europa Nederlandse naam: Mosterd
Beschrijving:
Volgens de literatuur is er veel discussie geweest over het mosterdzaadje uit de parabel van Jezus. De deskundigen zijn het nog steeds niet geheel eens over welke soort er nu precies bedoeld is. Waarschijnlijk gaat het om de zwarte mosterd.
Tegenwoordig wordt Zwarte Mosterd nog steeds gekweekt, dat kan ook in Nederland. Wel worden er planten gekweekt die niet al te groot zijn, omdat die gemakkelijker te verwerken zijn met machines. Er blijft gewoon minder afval over op het land. Op vruchtbare akkers zou Brasscia Nigra een lengte van 1,5m en soms nog wel meer kunnen bereiken. Misschien kan het onder gunstige omstandigheden in een jaar tijd zelfs uitgroeien tot een plant met stam die zo breed vertakt is dat zij de uitstraling krijgt van een 3,5m hoge boom.
Zelf kweken:
De zaden van veel kruisbloemigen waartoe de zwarte mosterd hoort, bevatten veel olie en houden daardoor lange tijd hun kiemkracht. Gezaaid in april zullen de zaden snel ontkiemen. Het is aardig eens een poging te wagen een zo groot mogelijke plant uit zo’n klein zaadje op te kweken. Daartoe wordt dat ene plantje op een zonnige plaats geplant en rijkelijk van organische mest voorzien. Als insecten en ander ongedierte de plant niet ruïneert, en de plant steeds voldoende water en kunstmest krijgt, zal het resultaat verbluffend zijn.
Dinsdag 25 mei, door Jos Hordijk
Mensen die kinderen krijgen bedenken een naam waarmee hun kind door het leven zal gaan. Vroeger, toen vernoemen nog regel was, was dat minder moeilijk dan tegenwoordig. Katholieken hadden, behalve uit familieleden, ruime keuze uit heiligen en Maria. Ik ben zelf ook vernoemd, naar mijn tante Jo die ook Josina heette.
Ik houd wel van dat vernoemen en noemde mijn eerste kind dan ook naar mijn oudste zus en haar man. Uit dankbaarheid. Mijn zus, die tien jaar ouder is dan ik, nam mij regelmatig mee uit tijdens mijn jeugd. Ze sleepte mij zelfs mee op een weekendje uit met vriendinnen. Haar naam en die van haar man waren ook heel geschikt om als doopnamen te gebruiken. Ze konden zelfs in elkaar
geschoven en werden zo een leuke roepnaam met vier lettergrepen.
Mijn tweede kind was een zoon. Daar kwamen we niet goed uit, daarom maakten we na zijn geboorte twee briefjes met twee namen, maar in omgekeerde
volgorde. Zo kwam mijn zoon aan zijn naam. De derde telg was weer een
dochter. Een naam voor haar bedenken was niet zo moeilijk, want ze moest een naam krijgen met vier lettergrepen, net als haar zus.
Later in mijn leven heb ik mezelf de vraag gesteld waarom ik mijn zoon niet naar mijn broers heb vernoemd. Mijn broers heten Simon en Pieter, dat vind ik nu prachtige namen. Had ik die namen maar op de briefjes geschreven. Maar dat was mosterd na de maaltijd. Gelukkig is Vincent heel tevreden met zijn naam.
Woensdag 26 mei, door Pierre Eijgenraam
Vijftig worden; ik vond het wel een stoere leeftijd. Niet meer piep, maar nog min of meer in de kracht van je leven, en met de nodige levenservaring achter je: je hebt ‘Abraham gezien’.
Zestig worden vond ik verschrikkelijk. Dan is je leven toch wel bijna voorbij, de aftakeling ligt in het verschiet… Ooit was ik sportief en slank, maar zo woest aantrekkelijk als vroeger zal ik wel nooit meer worden. Bovendien had ik graag de perfecte dominee willen zijn, wijs en ervaren: iemand die weet waar Abraham de mosterd haalt….
Inmiddels ben ik 61. Ik word tot de ‘ouderen en kwetsbaren’ gerekend en verlang terug naar de tijd dat er nog geen mobiele telefoons bestonden.
Vroeger was ik een moderne dominee, een beetje een jonge hond maar dat nam men wel voor lief. Tegenwoordig merk ik steeds vaker dat ik als ouderwets word gezien; mosterd na de maaltijd!
Ondertussen blijkt het leven gewoon door te gaan. Ik leer nog steeds nieuwe dingen, en als ik even mijn best doe blijkt mijn conditie nog best in orde. Ik kan nog creatief zijn en ik hoef –ook voor mezelf- niet meer te voldoen aan wat ‘men’
van mij verwacht. Om met Youp van ’t Hek te spreken: ‘ik merk elke dag/ dat ik mij vergis en dat er nog een dag over is…’
Mosterd na de maaltijd: geniet ervan!
Donderdag 27 mei, door Elsje Pot
Mijn ouders maakten met hun drie jonge kinderen regelmatig uitstapjes. Wij woonden destijds ruim vier jaar in Drenthe. Naast fietstochtjes en wandelingen in nabij gelegen parken, bossen en heidevelden, bezochten we het rijtuigmuseum in Leek, de hunebedden, het Blauwe Meer, de Martinitoren, de jaknikkers, het verkeerspark in Assen en nog tal van andere plekken. Nu ik er zoveel jaar later op terugkijk, vind ik het eigenlijk best bijzonder.
Een van die uitjes leidde naar het gebied van Ellert en Brammert bij Schoonoord, waar plaggenhutten waren. Het is nu een museum waar van alles te beleven valt, maar destijds waren het (in mijn herinnering) vooral de plaggenhutten en het verhaal van mijn vader, die over Ellert en Brammert vertelde. Het was koud en nat en waarschijnlijk ook een feestdag, want toen we iets wilden eten bleken veel uitspanningen dicht.
Uiteindelijk vonden we, inmiddels behoorlijk hongerig en koud, toch een
gelegenheid waar we wat konden eten en drinken. Het werden broodjes met een bal gehakt, er werd mosterd bij geserveerd.
Nog lange tijd klonk de echo van dit uitstapje na in ons gezin. Mijn zus, toen ongeveer twee jaar oud, was zo hongerig, aldus het verhaal, dat zij na de maaltijd de mosterd van het bord likte. Het kan blijkbaar echt: mosterd na de maaltijd.
Vrijdag 28 mei, door Monique Maan
Dankzij Google weet ik binnen een minuut waar de uitdrukking ‘Mosterd na de maaltijd’ eigenlijk vandaan komt. De Romeinen en de oude Grieken hielden al
van mosterd. Het werd gebruikt als geneesmiddel en omdat mosterd ook goed zou zijn voor de spijsvertering werd het als toevoeging bij de maaltijd gebruikt.
De gemalen mosterdzaadjes werden daarvoor gemengd met wijn.
Mosterd tíjdens de maaltijd had dus nut. Mosterd na de maaltijd is zinloos.
Vandaar die uitdrukking.
Het is mosterd na de maaltijd als er gevraagd wordt om hulp en ik bied mezelf aan op het moment dat alles al klaar is. Het is mosterd na de maaltijd als ik iemand had toegezegd nog een keer op bezoek te komen, maar intussen is diegene uit de stad verhuisd. Soms zal het gewoon pech zijn, had ik even niet goed opgelet. Maar mijn terughoudendheid om actie te ondernemen kan ook komen door ‘geen zin, of ‘een ander kan het vast beter’. En ik ben vast de enige niet die weleens zo denkt. Wie weet hoeveel goede woorden en daden zo
ongezegd en ongedaan blijven!
Daarom hierbij een warm pleidooi voor ‘meer mosterd tíjdens de maaltijd’. In de bijbel staat de maaltijd voor samenleven en verbinding. De pit en kracht van mosterd – in een enkel woord of een klein gebaar - levert daar een goede bijdrage aan!
PS In de bijbel spreekt Jezus over de kracht van het mosterdzaadje - die gelijkenis, o.a. te vinden in Markus 4: 26-34) staat op 13 juni a.s. op het leesrooster.
Zaterdag 29 mei, door Johannes Kon
Waar Abraham die haalde? Mij een raadsel; ik was op mijn wandelreis naar Pieterburen in Eenrum: geen handtekening; in Doesburg evenmin, laat staan in Dijon op mijn weg naar Santiago de Compostela: nothing.
Moet ik nu constateren, dat de mosterd wèl, maar Abraham niet bestaat/ met de tijd is meegegaan? Gele of andere mosterdzaadjes: ik zag die op het Pelgrimspad in Zuid Limburg in het najaar van 2020.
Ooit was het mosterdzaadje het symbool van de Basisgroep Arnhem (1979 - 2001), reden waarom ik überhaupt ben terechtgekomen bij de Raad van Kerken Arnhem. Zie foto!
Zondag 30 mei, door Kees van Keulen
Gebruikelijk is dat er na afloop van een kerkdienst orgelmuziek wordt gemaakt.
Ik benut het om wat registers open te trekken. Met de zang door een solist in deze coronatijd kom je namelijk meestal niet verder dan het getrokken register Holpijp 8' - spreek uit `achtvoet`.
(Het corpus van de pijp met de laagste toon behorend bij een 8'-register, de
`grote C`, is namelijk 8 voet, ongeveer 2,5 m lang. Kijk maar naar de middelste pijp in het front van het orgel van de Salvatorkerk. De andere pijpen van dat register zijn korter, maar worden ook aangeduid met 8'. Zo, dit was even een lesje orgelkunde.)
De tijd na de dienst is niet zonder betekenis. Er is alle gelegenheid voor onderling contact. In de kerkzaal geeft (of moet ik zeggen `gaf`?) het een geroezemoes van jewelste. We hopen dat er snel weer aan die ontmoetingen inhoud kan worden gegeven.
Met het orgelspelen houd ik daar rekening mee. Het is mosterd na de maaltijd.
Kerkomroep.nl wordt meestal tussentijds al uitgedaan. Ik bereid het niet voor, improviseer wat, en doe soms een wedstrijdje wie het meeste lucht heeft. In het algemeen zal er niet naar worden geluisterd. Psalm 150 - oude berijming: `Laat zich 't orgel overal bij het juichend vreugdgeschal tot des Heren glorie paren!`
klinkt dan wel erg verheven. Overigens, in de tijd dat de Psalmen werden geschreven, bestonden er nog helemaal geen orgels. Wat een rot tijd moet dat zijn geweest!
