Appendix A Interviews
This Appendix will consist of two example interviews, since they represent the other interviews very well. The line of questioning is approximately similar in each interview, though the order of the questions may differ between the different interviews. The first example interview is the interview with Dr. De Roos, from the Academic hospital in Leiden, The Netherlands. The second interview is with Dr. De Keyser, from the Waasland hospital, Belgium.
Interviews and input were given by the following persons, to whom I owe a big thank you:
• Dr. Baars, cardiologist and internet entrepreneur, The Netherlands
• Dr. Bax, cardiologist LUMC, Leiden, The Netherlands
• Mr. Bouma, Perigeux, France
• Dr. Bresseleers, cardiologist Jan Palfijn, Merksem, Belgium
• Mr. Clemens, Rotterdam, The Netherlands
• Dr. Geuskens, cardiologist Lange Land, Zoetermeer, The Netherlands
• Mr. Hooft, van ‘t, G.A., Bennekom, The Netherlands
• Mr. Hooft, van ‘t, R., Wageningen, The Netherlands
• Mr. Jansen, cardiologist in training, Groningen, The Netherlands
• Dr. Keyzer, de, cardiologist AZ Waasland, Sint Niklaas, Belgium
• Mrs. Man, de, EVD, The Netherlands
• Dr. Motte, van der, cardiologist Stuivenberg, Antwerpen, Belgium
• Dr. Pauwels, cardiologist LUMC, Leiden, The Netherlands
• Mr. Reesink, cardiologist in training, Maastricht, The Netherlands
• Dr. Reynders, cardiologist Sint Jozef Ziekenhuis, Turnhout, Belgium
• Prof. Dr. Roelandt, cardiologist EMC, Rotterdam, The Netherlands
• Dr. Roos, de, cardiologist LUMC, Leiden, The Netherlands
• Mr. Schellings, Antwerpen, Belgium
• Dr. Welden, van, cardiologist Jan Palfijn, Merksem, Belgium Toshiba Medical Systems:
• Mrs. Arcq
• Mr. Blesing
• Mr. Kassenaar
• Mr. Laureys
• Mr. Munne
• Mr. Odhner
• Mr. Oudshoorn
• Mr. Pennings
• Mrs. Witkam
Interview Dhr. De Roos, LUMC, woensdag 30 juni
• Kunt u mij iets meer vertellen over uw precieze vakgebied? Wat vindt u van de stelling dat het vakgebied cardiologie steeds meer vervaagt?
Binnen radiologie zijn er ongeveer 10 subspecialisaties. 1 van mijn 3 subspecialisaties is cardiologie en dan de beeldvorming met betrekking tot cardiologie. Wat betreft de vervaging, van oudsher worden de verschillende ‘hokjes’ steeds meer multidisciplinair. Op lange termijn beginnen de grenzen te vervagen. De tendens is dat de traditionele indeling steeds multidisciplinairder wordt.
• Hoe zien de doorlooptijden van het primaire proces eruit? Wanneer/hoe komt een patient bij u terecht?
De cardioloog verwijst zijn patienten door naar de radiologie afdeling. Vervolgens breng ik de patient in beeld, afhankelijk van de aanvraag van de cardioloog. Ieder apparatuur heeft verschillende wachttijden en die verschillen ook weer eens. De uitslagen van het onderzoek koppel ik dan vervolgens terug aan de cardioloog. Zo gaat het hier in het hele ziekenhuis op iedere afdeling.
• Welk apparatuur hebben jullie hier op de afdeling (cardiologie) staan? Delen jullie ook apparatuur met andere afdelingen?
Alleen echo, al het andere apparatuur wordt gedeeld met andere afdelingen. De cardioloog doet zelf niets aan de test, hij krijgt de uitslag en bedenkt dan een diagnose en een oplossing.
• Wat is de vervangingsduur van een machine? Wie geeft er aan dat de machine vervangen moet worden?
Eigenlijk is dat 10 jaar, maar ik zou het graag korter zien gezien de ongelofelijke stroomvaart van ontwikkelingen. Wij geven aan dat een machine moet worden vervangen, maar dan is het altijd nog maar de vraag of de Raad van Bestuur het daarmee eens is.
- Gebeurt dat vaak, dat de RvB het afkeurt?
Budgetten mogen niet worden overschreden. Er is helaas nooit teveel geld aanwezig in een ziekenhuis. Hierdoor kunnen onze ideeen niet altijd doorgaan.
• Zijn er substituten van de producten?
Nee, ze zijn te specifiek
• Hoe komen ze in uw ziekenhuis tot een investering?
Met budgetten aan de hand van een jaarplan die ieder jaar aan het begin opgesteld wordt.
Om de laatste technische specificaties bij te blijven dienen we ieder jaar een plan in bij de Raad van Bestuur.
- Hoe lang duurt het totale aankoopproces ongeveer?
Deze behandeling tot het moment van aanschaf duurt ongeveer een jaar.
• Wat verwacht u op lange termijn binnen het vakgebied? Gaat de markt groeien? Hoe snel?
Hart en vaatziekten beslaat momenteel meer dan 50% van de doodsoorzaken, het is een soort epidemie. Daarom wordt het steeds belangrijker om in beeld te brengen. Beeldvorming is nodig!
- Hoe gaan de patiëntenstromingen eruit zien en in welke mix (leeftijden ed)?
De gemiddelde leeftijd wordt steeds ouder. De bevolking wordt ook steeds ouder.
Verwachtingen gaan zelfs zo ver dat er een zwaar tekort aan cardiologen wordt verwacht als mede een zwaar tekort aan apparatuur. De wachtlijsten zullen weer veel langer worden als er niet op ingespeeld wordt.
• Wat doet de overheid als regulerende factor in het verhaal?
De overheid staat verder van de werkvloer en reguleert dus weinig.
- Stimuleert de overheid de cardiologische gemeenschap?
LUMC doet dat zelf, dat is hun profiel hun beleid. De overheid staat ook hier ver vanaf.
- Verwacht u in de toekomst een actievere rol?
De overheid is altijd te laat. Ze hebben een groot gebrek aan visie en initiatief; het gaat ze alleen om geld besparen!!
• Wat vindt u belangrijk in uw apparatuur? Welke voordelen zoekt u? Hoe belangrijk vinden ze bepaalde producteigenschappen (zoals prijs, kwaliteit en gebruiksgemak)?
De technische specificaties zijn het belangrijkste! Kwaliteit gaat boven alles. Gebruiksgemak komt daarna en als laatste de prijs. Ik hoef het niet zelf te betalen. Voor mij is het belangrijk om de laatste specificaties bij te blijven.
• Op welke basis rust uw keuze voor een bepaald merk apparatuur?
De laatste specificaties zijn belangrijker dan merk.
- Is dit veranderd de afgelopen jaren?
Nee, ik ben altijd op zoek naar de hoogste kwaliteit.
- U kijkt dus eerst naar de voordelen en dan naar het merk?
In theorie wel, maar merkentrouw vind ik belangrijk vanwege de persoonlijke relaties. De wederzijdse voorkeursbehandeling (preferred client) en de commitment over en weer vind ik van groot belang. Een bedrijf dat er voor zorgt dat wij als een van de eerste een gloednieuw product hier hebben staan geniet toch wel de voorkeur!
• Welke leveranciers kent u?
Philips, GE, Siemens en Toshiba. Bij aanschaf van een nieuw product vragen we bij alle vier deze bedrijven informatie aan. Hun apparatuur en kennis hiervan worden dan met elkaar vergeleken. De bedrijven hebben vrijwel altijd ongeveer dezelfde specificaties, ze groeien steeds meer naar elkaar toe. Daarom wordt de relatie steeds belangrijker dan de specificaties.
• Welk bedrijf roept wat bij u op? Hoe ‘scoren’ de verschillende merken op de verschillende producteigenschappen? Bestaat er voorkeur voor producten uit een specifiek land? Weet u waar de leveranciers vandaan komen?
Philips, Nederlands bedrijf, levert goede producten maar richten zich meer op Amerikaanse markt en in veel mindere mate op Nederland. Ze hebben een gebrek aan commitment met Nederlandse instituten. Ze investeren in Amerika, omdat ze het gevoel hebben dat daar meer geld te halen valt.
Siemens, Duits merk, sterke producten uit Duitsland, zoals de Mercedes. Ze hebben een sterke oriëntatie op de Duitse markt, daardoor is het moeilijk om als Nederlandse klant een voorkeursbehandeling te krijgen. Misschien omdat ze een te groot bedrijf zijn.
GE, is zo onderhand een Amerikaans investeringsmaatschappij geworden. Hun service en klantgerichtheid is daardoor erg slecht. Helemaal in Europa, ze kijken niet op ee apparaat meer of minder verkopen, te groot, veel te weinig commitment.
Toshiba, Japans bedrijf. Ook meeste aandacht naar Amerikaanse markt, maar tonen wel commitment met Nederland, voornamelijk met LUMC. Ze hanteren een beetje relatiemanagement. Zou wel mogen groeien nog.
• Met welk apparatuur werkt u graag? Hoe komt dat? (Bijv. Door ervaring o.i.d.)
Philips en Toshiba zijn voor mij en het LUMC de strategische partners waar we mee (willen) werken. We willen ons ook niet aan 1 bedrijf binden. Dan bied je de bedrijven de mogelijkheid om lui te worden. Door de mogelijkheid te behouden om te switchen kan je dit voorkomen.
• Heeft u nog tips voor de verkoop organisatie van Toshiba?
Toshiba moet meer outgoing worden. Ze zijn te Aziatisch, ze staren zich blind en ze moeten meer kantelen. Ze hebben te weinig dwarsintegratie. Ze verkopen niet de oplossing voor hart een vaatziekten. Ze moeten zich beter realiseren hoe mensen van buitenaf tegen het bedrijf aankijken. Ze moeten totaal oplossingen bieden. Philips is hier al mee begonnen en bouwt nu een voorsprong op. Toshiba heeft een cultuurverandering in houding nodig. Ze weten te weinig van de medische problematiek. Ze hanteren een veel te technisch verkoopbeleid, zijn hierdoor niet gericht waar het op bedoeld is en missen hierdoor aansluiting met de markt.
• Heeft u nog opmerkingen/aanvullingen?
Toshiba moet leren van de Amerikaanse markt. Daar ga je niet naartoe om iets te verkopen, maar je verkoopt hele concepten. Het is belangrijk om bijzondere relaties aan te gaan en
enorme investeringen te doen. Niet apparaat gericht, maar meer vanuit wetenschappelijke speerpunten van instituten. Beter (ook voor Toshiba) om spullen te verkopen.
Interview dr. De Keyser, AZ Waasland, woensdag 4 aug. 2004 14.30 uur
• Wanneer/hoe komt een patiënt bij u terecht?
Ziekenhuizen en klinieken zijn toegankelijker in België dan in Nederland. Doktoren zijn makkelijker en sneller bereikbaar voor patiënten. De meerderheid van de patiënten komt via de verwijzing van de huisarts binnen, maar het is ook mogelijk om op eigen initiatief te komen. Het nadeel hiervan is dat het uiteraard consumptie in de hand werkt die niet altijd goed is. Hierdoor worden meer (teveel) consults betaald door de gemeenschap. Daarom is het in Nederland ook verplicht om een vaste huisarts te hebben die je doorverwijst.
• Welk apparatuur hebben jullie hier op de afdeling (cardiologie) staan?
Op de afdeling staan in totaal 3 echografie machines. Alle drie van Toshiba. 1 Powervision 6000, waar ik nooit echt tevreden over ben geweest, we hebben er heel veel problemen mee gehad. Verder hebben we nog een 140 en 160.
• Wat is de vervangingsduur van een machine?
Na vijf jaar is een machine fiscaal afgeschreven, maar vaak duurt het iets langer voor ze daadwerkelijk vervangen worden. Hier staan ze ongeveer 8 jaar. Ziekenhuizen hebben het nou eenmaal niet te breed.
• Wie geeft er aan dat de machine vervangen moet worden?
De doktoren zelf.
• Hoe komen ze in uw ziekenhuis tot een investering?
Doktoren doen een investeringsaanvraag. Hierin maken ze een raming van de kostprijs en opbrengst (honorarium van de dokter per foto). Hoeveel er wordt afgestaan aan het ziekenhuis etcetera. Dan moeten ze goedkeuring krijgen van de Medische Raad (bestaande uit medici) en de Raad van Beheer (bestaande uit politici).
- Kunt u mij de verschillen tussen openbare en private ziekenhuizen in België uitleggen?
Bij de openbare ziekenhuizen is er sprake van openbare aanbestedingen. Doktoren geven aan welke specificaties ze willen en plaatsen dit in Belgisch Staatsblad. Bedrijven kunnen hierop reageren en een offerte indienen.
- Hebben jullie vooraf nooit een voorkeur voor bepaalde bedrijven? Die jullie eerder inlichten o.i.d.?
Meestal weet de dokter van tevoren welke leverancier hij graag wil, de dokter vraagt dan ook vaak van tevoren demo’s aan bij deze specifieke bedrijven. Het kan ook dat de advertentie in het Staatsblad specifiek wordt opgestuurd naar een leverancier zodat deze weet dat de klant erg geïnteresseerd is.
• Wat doet de overheid als regulerende factor in het verhaal?
De overheid heeft eigenlijk geen regulerende factor. De Raad van Bestuur bestaat uit politici, dus in dat opzicht wel, maar verder speelt de overheid niet echt een rol. Voor zware apparaten (zoals een cath. Lab) is wel een morratium (beperking op aantal). Maar niet op de behandelde apparatuur.
• Wat doet de overheid om de cardiologische gemeenschap te stimuleren?
De overheid remt eigenlijk juist de cardiologische gemeenschap. België geniet prestatiegeneeskunde. Als patiënt drie keer moet komen is dat eigenlijk twee keer teveel.
Honorarium van echografie is zeer sterk verminderd. Overheid laat hierdoor geen ruimte voor nieuwe ontwikkelingen binnen de cardiologie. Een herhalingsonderzoek binnen een jaar wordt bijvoorbeeld ook stukken minder gehonoreerd.
• Wordt er in de toekomst een actievere rol verwacht?
Ze zijn wel bezig of het voor de maatschappij betaalbaar is om alle onderzoek te doen. Kosten zijn belangrijk. Financiering van de ziekenhuizen schiet tekort. In dat opzicht wordt er verwacht dat er oplossingen komen.
• Wat vindt u belangrijk in uw apparatuur? Welke voordelen zoekt u? Hoe belangrijk vinden ze bepaalde producteigenschappen (zoals prijs, kwaliteit en gebruiksgemak)?
Een combinatie van verschillende producteigenschappen. Er mag eigenlijk verondersteld worden dat er geen slechte machines op de markt zijn. Prijs-kwaliteit is natuurlijk een hele belangrijke. Een perfect 2D beeld is toch ook het minste wat je kunt verwachten.
Gebruiksvriendelijkheid is puur functioneel gezien belangrijk; hoe snel kom je in de menuutjes en dergelijke. De transportmogelijkheid van een toestel is ook essentieel. De compactheid, kan je het apparaat naar een bed verplaatsen etcetera.
• Op welke basis rust uw keuze voor een bepaald merk apparatuur?
Tijdens mijn opleiding in Leuven heb ik met Toshiba apparatuur leren werken. Eigenlijk heeft iedereen die ik ken hetzelfde apparatuur als waar hij mee heeft leren werken.
• Welke leveranciers kent u?
Toshiba, GE, HP, Philips, Akinson, Siemens.
• Welk bedrijf roept wat bij u op? Hoe ‘scoren’ de verschillende merken op de verschillende producteigenschappen?
De Powervision van Toshiba is eigenlijk vrij teleurstellend geweest. Ik wacht nog steeds op een demonstratie die mij enkele jaren geleden is beloofd. Vroeger was zij marktleider volgens mij.
Siemens heb ik nooit gecontacteerd, heb niet het gevoel dat zij cardiale specificaties kunnen leveren. Vooral Toshiba, GE en HP hebben dat. Verder weet ik niet veel van de andere bedrijven omdat ik altijd met Toshiba heb gewerkt.
- Hoe komt u aan de informatie over de bedrijven?
Uit medische publicaties.
- Waarom denkt u dat de positie van Toshiba zo is verslechterd in België?
De dollar was eerst duur wat een groot voordeel van Toshiba was. Op een bepaald moment werden de honoraria sterk verminderd, vooral privaat. Ziekenhuizen en klinieken gingen op zoek naar low cost producten. Toshiba had toen slechts de dure Powervision. Daardoor is het aandeel van Toshiba sterk gekelderd.
• Heeft u verder nog opmerkingen/aanvullingen?
-
Appendix B Organization chart
This Appendix consists of the organization chart and what position The Netherlands and Belgium fulfill. Toshiba Medical Systems Operational Division (under which The Netherlands and Belgium belong) is directly placed under TMS Europe in Zoetermeer, The Netherlands, which has to respect orders from Toshiba Corporation Medical Systems Company in Tokyo, Japan.
Toshiba Corporation Medical Systems Company (Tokyo, Japan)
Nasu Operations (Production)
TMS Belgium (B)
TMS Austria (A)
TMS Switserland
(CH)
TMS U.K.
(GB)
TMS Operational
Division (OD)
TMS Spain (E)
TMS Italy (I) TMS France
(F)
TMS Germany (G) TMS Europe
Appendix C Hospital classifying example
Ziekenhuizen Cardiologie (polikliniek en opnameafdeling)
Service Informatie Bejegening Ontslag en nazorg
Academisch Ziekenhuis Groningen
C D c g B
E m Academisch Ziekenhuis
Rotterdam
g B D
E F M P
S n
V
Delfzicht Ziekenhuis; Delfzijl B D c g M P m S V
Diakonessenhuis Utrecht d g F n
Havenziekenhuis; Rotterdam c E M m
Ijsselland Ziekenhuis; Capelle a/d Ijssel
C f c
F
n Ikazia Ziekenhuis; Rotterdam c d g F
J. Bosch Ziekenhuis: Groot ziekengast huis; Den Bosch
c F J. Bosch Ziekenhuis: Willem
Alexander; Den Bosch
3) g Kennemer Gasthuis: Deo,
Haarlem
B d
D V
Kennemer Gasthuis: E.G., Haarlem
d C D
P n Kennemer Gasthuis: Zeeweg,
Ijmuiden
3) c g
n Maaslandziekenhuis: Sittard B C D d P
Martini Ziekenhuis: Groningen d g F M S
Maxima Medisch Centrum:
Veldhoven
d f
Medisch Centrum Alkmaar C D M P m
Medisch Centrum Molendael:
Baarn
3) g m n
Medisch Centrum Rijnmond: St.
Clara: Rotterdam
C D F M S V
Medisch Centrum Rijnmond:
Zuider: Rotterdam
d g D M n Mesos Medisch Centrum:
Oudenrijn: Utrecht
C M
Mesos Medisch Centrum:
Overvecht: Utrecht
3) m n
Refaja Ziekenhuis: Stadskanaal B C c D F M Reinier de Graaf Groep: Delft 2) d f
Reinier de Graaf Groep:
Naaldwijk
1) Reinier de Graaf Groep:
Voorburg
1) Ruwaard van Putten Ziekenhuis:
Spijkenisse
c C F P m S n V
St. Antoniusziekenhuis:
Nieuwegein
B d g E F St. Franciscus Ziekenhuis:
Rotterdam
f C D g M m St. Lucas Ziekenhuis:
Winschoten
D g E P m n V
Universitair Medisch Centrum:
Utrecht
C c D d B E F P S n V Van Weel-Bethesda Ziekenhuis:
Dirksland
D d g c E n V
Ziekenhuizen Cardiologie (polikliniek en opnameafdeling)
Service Informatie Bejegening Ontslag en nazorg
Vlietland Ziekenhuis: Schiedam en Vlaardingen
f D M m V
Wilhelmina Ziekenhuis: Assen D c M m V
Ziekenhuis Eemland:
Lichtenberg; Amersfoort
d Ziekenhuis Eemland: St.
Elisabeth: Amersfoort
1) Ziekenhuisgroep Twente
Streekziekenhuis M-Twente:
Hengelo
C c E M V
Ziekenhuisgroep Twente:
Twenteborg Ziekenhuis: Almelo
C M P m N V
Polikliniek:
a rekening houden met voorkeur afspraken
b verschillende afspraken op 1 dag c meteen terecht voor onderzoek d aan de beurt op afgesproken tijdstip e info over reden extra wachttijd f info over duur extra wachttijd g algemeen oordeel wachtruimte h oordeel snelheid eerste consult
i info over onderzoek/behandeling j kennis artsen over
ziekte/behandeling
k arsten vroegen dezelfde dingen l arsten gaven tegenstrijdige info m bekendheid klachtenregeling n bejegening door arts
Opnameafdeling
A rekening houden met voorkeur bij afspraak
B oordeel snelheid opname C oordeel kamer
D algemeen oordeel verblijf E informatie over
onderzoek/behandeling F uitslag zelfde dag
G kennis arts over ziekte/behandeling H artsen vroegen dezelfde dingen
I artsen gaven tegenstrijdige informatie
J kennis verpleging over ziekte/behandeling
K verpleging vroeg dezelfde dingen L verpleging gaf tegenstrijdige info M arts als aanspreekpunt
N verpleegkundige als aanspreekpunt O informatie bij ontslag
P bekendheid klachtenregeling Q ontvangst bij spoedopname R ontvangst bij geplande opname S bejegening door arts T bejegening door verpleging U onnodig wachten op verpleging V eindgesprek bij ontslag
W rekening houden met persoonlijke wensen bij nazorg
Noten
1. specialisme niet onderzocht opname/poli
2. onvoldoende respons opname 3. specialisme niet onderzocht
opname
