van der horst~

Werkgelegenheids- plan voor jongeren

O()CuMENT

tiEDE~LANDSE pQL\Tl PARTIJEN

LIJST VAN ADVERTEERDERS

Gemeentelijk Internaat Ter Apel, Ter Apel I Hageo b.v., Hengelo

I Van de Horst & Co Makelaars, Den Haag I Injection Neder- land, Hagestein I Inventief, Voorburg I Fa. De Kreek, Hei- nenoord I Kasteel Marquette, Heemstede I Het Noorden, Gro- ningen I Queen Size, Groningen I Het Kasteel van Rhoon, Rhoon

I J. van der Wees, 's Gravenzande

GEMEENTELIJK INTERNAAT TER APEL

(15 km van Emmen)

Capaciteit 54 jongens en meisjes.

Eénpersoonskamers.

Intensieve individuele studiebegeleiding.

Opleidingsmogelijkheden: alle vormen van onderwijs.

Zeer goede examenresultaten. 1 981 100% geslaagden.

Inlichtingen en prospectus bij de directeur, J. W. A. Vos- sen, Sellingerstraat 75, 9561 TA Ter Apel. Tel.: 05995- 1642.

·---·

e binnen 3 dagen offerte

I • onze brochure ligt voor u gereed I

1 • gratis begeleiding 1

I e voor de cliênten een totale analyse van hun I

verzekeringen, vraag onze brochure.

I Uw V. V.D. vertrouwen waard! :

: 11:::

: 11== inventief:

I van de warvaatraat .,S 2274 ve vaarburg I I Tel. 070-871414, buiten kantooruren 070-200239 I

L - • • • • • • • • • • • • • • • • • J

Indien u naar de residentie komt, vraag vrijblijvend toezendi.ng van woninglijsten (Den Haag, Wassenaar, Leidschendam en omgeving).

Ook beheren, taxeren en verzekeren wiJ uw veftgoed.

van der horst~

&verbeek ~~

r. van der horst I r.a.m. verbeek, makelaars en taxateurs o.g. laan copes v. cattenburch 127

's-gravenhage, telex 34334 hoco nl (~]

telefoon: (070) 600913* ,.,,_

NUMMER 1259

veertiendaagse uitgave van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

15 DECEMBER 1981

Hoofdredacteur:

Reny Dijkman Redacteur Buitenland:

Victor Hafkamp Parlementair redacteur:

Henk Krol Vormgeving:

lies Scheeres Redactie-adres en Abonnementen- administratie:

Alg. Secretariaat VVD Koninginnegracht 57 2514 AE

's-Gra venhage Telex 33564 t.n.v. VVD Den Haag Tel. 070-614121 Abonnementen voor niet-leden

f 16,50 per jaar

In dit nummer o.a.

Advertentie-exploitatie Bureau Van Vliet b.v.

Postbus20

2040 AA Zandvoort Tel.:02507-14745

Advertentieprijzen V1 pag. vanaf/2.150,-

112 pag. vanaf/ 1.115,- y. pag. vanaf/ 585,- Vspag.vanaf/ 315,- Rubrieken: Speciale prijzen op aanvraag

Druk

Ten Brink Meppel b.v.

De kopij voor het 19 januari-nummer moet uiterlijk 8 januari binnen zijn.

Hetjongerenwerkgelegenheidsplan Bedankjes voor Humanistisch Verbond

Beschrijvingsbrief 3 Se jaarlijkse algemene vergadering

Nota: Daarom een Organisatie Vrouwen in de VVD

Koosjes Column

Teldersstichting over functie van commissarissen

Een orspoe tg a·

1982

- Met ons land gaat het slecht, met de VVD gaat het goed. Of daartussen een verband bestaat, is wetenschappelijk niet aantoonbaar.

- S /echt met het land gaat het, omdat na de verkiezingen van eind mei niet het kabinet dat echt bij de uitslag had gepast: één van CDA, VVDenD '66, werd gevormd en daardoor ook niet het beleid is ontwikkeld dat ons land verder op weg naar economisch herstel zou hebben gebracht.

- Goed met onze VVD gaat het, omdat onze manier van oppositie voeren alom als redelijk wordt ervaren. Zo zouden we het ook doen, hadden we gezegd: de regering steunen waar mogelijk, haar beleid kritiseren waar nodig.

- Uit de toon van de brieven die binnenkomen, uit de forse ledenwinst van de afgelopen weken- met zelfs één topweek van bijna 1500 nieuwe leden- uit de opiniepeilingen, blijkt dat het vertrouwen van de kieze'\s in onze aanpak steeds verder groeit.

- 1982 wordt een belangrijk jaar. Een verlorenjaar waar het gaat om het echt aanpakken van de werkloosheid?

Wij vrezen het ergste als dit kabinet blijft.

- Maar zal dat ook gebeuren? Op 1 maart moet de vroege voorjaarsnota er zijn.

Dat betekent dat het kabinet uiterlijk over twee maanden miljarden aan ombuigingen moet hebben ingevuld en -vanwege de harde toezegging aan de Tweede Kamer dat hetfinancieringstekort tot 6% %zal worden teruggebracht- nog een paar miljard extra zal hebben te bezuinigen.

- En als het kabinet dat karwei weet te klaren, zijn er daarna de

Statenverkiezingen die bepalend kunnen zijn voor het voortbestaan van de coalitie.

- Kortom: kansen voor ons en werk aan de winkel, in en buiten het parlement,

hetvolgendjaar!

JJ ,

- Bovenal wens ik u allen in uw persoonlijke leven in 1982 alle goeds. ~ H. Wiegel

door H enk Krot

"Jongeren iets

meegeven voor de rest van hun leven"

Liberaal plan tot ^•

bestrijdi~g van de jeugdwerkloosheid

Vaak loopt een partij die in de oppositie zit het risico dat men wel veel kritiek heeft op de regeringspartijen, maar dat men zelfnauwelijks met werkbare eigen ideeën komt. Die

opmerking is op de VVD zeker niet van toepassing. Dat werd nog eens ten overvloede bewezen door de liberale Tweede

Kamerleden Nell Ginjaar-Maas en Rudolf de Korte die eind vorige maand met een goed uitgewerkt plan kwamen voor een snelle aanpak ter bestrijding van de jeugdwerkloosheid.

Met deze aanbevelingen wordt vooral gemikt op de langdurig werklozen onder de jongeren. Volgens de berekeningen van de VVD zou het mogelijk moeten zijn om met dit plan 30.000 jongeren uit de uitkeringssfeer te halen. Dat kan door ze een aanbod te doen waarbij dezejongeren ten dele gaan werken en voor een ander deel worden opgeleid.

Tot nu toe zou dit mogelijk zijn omdat je bij de gebruikelijke opleidingen onvoldoende capaciteit hebt om zoveel jongeren onder te brengen, maar daar

zit nu juist de aardigheid van dit plan.

Hierbij wordt geen beroep gedaan op de bestaande scholen, maar op de

oudere werknemers met veel ervaring binnen de bedrijven zelf.

Bedrijven graag bereid

Deze mensen zijn zeker in staat om een aantaljeugdige werklozen met weinig vooropleiding te bekwamen in hun vakgebied.

Nell Ginjaar: "Uit mijn contacten met het bedrijfsleven hoor ik regelmatig dat men daar graag bereid is om mee te werken aan de opleiding en de scholing van jongeren. En juist die jongeren die op dit moment niet aan de slag kunnen komen, ook niet na een halfjaar of langer, hebben vaak een afgebroken

schoolopleiding, ze hebben dan eigenlijk geen goede ondergrond om in een beroep te kunnen functioneren."

Tot nu toe was deze groep voor het bedrijfsleven eigenlijk niet zo interessant. Men schreeuwt daar weliswaar om jongeren, maar dan wel met een opleiding.

Jongeren zelf staan weer in rijen om zo'n opleiding te krijgen, maar er is op het moment onvoldoende capaciteit om al die jongeren een goede opleiding te geven.

Stukje emancipatie

Nell Gin jaar: "Vandaar ons idee om dat ten dele in het bedrijfzelf te laten gebeuren. Dat kan gelukkig met medewerking van mensen die erg veel ervaring hebben, mensen dus uit het bedrijfsleven zelf. Daarnaast moetje natuurlijk in het beroepsonderwijs de mogelijkheden voor jongeren verder uitbreiden". Dat hiermee ook een stukje emancipatie wordt bedreven staat voor Nell Ginjaar als een paal boven water: "Een belangrijk deel van de jongeren die een onvoldoende opleiding hebben en daardoor nu

zonder werk zitten, is van het vrouwelijk geslacht. Het zijn dus ook hier weer de meisjes die in de

arbeidspositie een heel zwakke rol hebben. Ook dat zou je kunnen verbeteren met ons plan omdat je hierbij aan meisjes wat voorrang kunt verlenen."

Natuurlijk hoort bij elk plan ook een kostenbegroting, belangrijk is immers te weten wie het zal gaan betalen.

Rudolf de Korte: "Zo'n ervaren oudere werknemer zal gemiddeld een bruto loon van/60.000,- verdienen. Zou zo'n werknemer zich voor de helft van zijn tijd gaan bezighouden met opleiding dan kost dat dus/30.000,-.

Daar staat dan tegenover dat in een dergelijk bedrijf gemiddeld drie jongeren komen die bruto een loon

zullen verdienen van/10.000,-. De loonkosten voor het bedrijfzullen niet stijgen wanneer de overheid hen een subsidie geeft van/30.000,-. Dat bedrag is al door het huidige kabinet uitgetrokken om 30.000 jongeren uit de uitkeringssfeer te krijgen".

Gemakkelijker aan de slag Volgens Rudolf de Korte en Nell Ginjaar-Maas zouden de sociale partners die op dit moment bijeen zijn om afspraken voor het komende jaar te maken ook moeten kijken naar de haalbaarheid van dit

werkgelegenheidsplan. "Juist met het oog op ditjaarlijks overleg hebben we dit plan nu gepresenteerd".

Nell Ginjaar wil nog wel even duidelijk onderstrepen dat het geen korte termijn-plan is.

"Misschien lijkt het daar wel op, je haaltjongeren immers voor eenjaar uit de uitkeringen, maar het effect is veel groter. Juist omdat ze in datjaar een opleiding kunnen volgen zullen ze na datjaar veel gemakkelijker aan de slag kunnen komen. Die bedrijven hebben, ook nu, immers heel watjongeren met een opleiding nodig. De jongeren die

van ons plan kunnen profiteren zullen iets meekrijgen waar ze de rest van hun leven iets aan hebben."

Rudolf de Korte voegt daar nog resoluut aan toe: "Die bedrijven zouden wel gek zijn datje dergelijke jongeren, die dan inmiddels een behoorlijke ervaring hebben, na een jaar investering weer zouden laten

gaan".

Belangstellenden kunnen het jeugdwerkloosheidsbestrijdings- plan van Nell Ginjaar-Maas en Rudolf de Korte bestellen op het partijbureau.

Koninginnegracht 5 7 2514 AE Den Haag

Geen regto- •

katernsin

... Vrijheid en

:iiliiDemocratie

·~{:~:

!

I _I

J. H. Klein Molekarnp

lid Dagelijks Bestuur secretaris Voorlichting

Velen zullen zich nog de nota Beleid '80 herinneren. De nota die met veel instemming in Groningen is

aangenomen. Een belangrijk hoofdstuk was aan Vrijheid en Democratie gewijd. Het blad moest gemakkelijker leesbaar worden, een

communicatiemiddel voor alle leden.

Ook voor hen die niet dagelijks met het Haags politiek gebeuren bezig zijn. Om deze nieuwe opzet te realiseren is begin ditjaar een fulltime hoofdredacteur aangesteld, namelijk Reny Dijkman.

Zij is erin geslaagd om datgene wat in de partij leeft een wijdere verspreiding te geven.

Er waren echter met betrekking tot Vrijheid en Democratie nog meer plannen, namelijk het opnemen van speciale informatie in zogenaamde regiokaterns, die zesmaal per jaar in V.

enD. zouden verschijnen. De oranje verkiezingskatems waren daartoe een eerste aanzet.

Bij de presentatie van dit idee in Groningen was iedereen daarover enthousiast. Bij de concrete uitwerking echter van dat plan ditjaar bleken een aantal KC's een eigen periodiek te hebben, of de kosten -aan het katern verbonden - te hoog te vinden óf men had moeite met de vroege

sluitingstermijn. Slechts drie Kamercentrales gingen tenslotte akkoord. Het hoofdbestuur heeft dan ook gemeend van de regiokaterns te moeten afzien.

Ik zou in het bijzonder de mensen in Overijssel die aan dit project hebben gewerkt, willen bedanken voor hun inzet. Het vele werk was helaas voor niets.

Wél zult u de komende maanden enkele katernsin V. enD. aantreffen. Deze zullen voornamelijk mededelingen van he.t Algemeen Secretariaat bevatten voor de partijraad en de algemene vergaderingen.

Het regionale nieuws zult u rechtstreeks van uw

Kamercentralebestuur krijgen en dus niet via V. enD. Is er echter iets in uw regio van nationaal belang laat het dan weten aan de hoofdredacteur.

1 ... ,_, ... , .... ",,

Oproep adviesgroep Gehandicapten- beleid

adviesgroep Ouderenbeleid

Ook in deze nieuwe

parlementaire periode zoeken de VVD-kamerleden die zich bezighouden met het

gehandicaptenbeleid én met het beleid voor ouderen, contact met direct betrokken en/ of

"deskundige" VVD-leden om ook nu weer te komen tot periodiek overleg over

belangrijke beleidsvoornemens van het huidige kabinet.

Belangstellenden kunnen zich hiervoor schriftelijk wenden tot Erica Verkerk-Terpstra, p/a VVD Tweede Kamer, Binnenhof

1 a, Den Haag met een opgave van directe betrokkenheid bij

één van beide sectoren. ~

VVD: ^{oog voor}

bevolkingsexplosie in Derde Wereld

Tijdens de begrotingsbehandeling ontwikkelingssamenwerking kwam de VVD met wijzigingsvoorstellen, waarvan er een zeer fundamenteel is.

Hierin wordt gevraagd l 0 miljoen extra te geven aan het

bevolkingsactiviteitenfonds van de Verenigde Naties. Toegespitst op ieder land afzonderlijk buigt dit fonds zich over de problemen van gezinsgrootte.

Woordvoerster Erica Verkerk-Terpstra beargumenteerde dit voorstel met de mededeling dat iedere

ontwikkelingshulp zinloos blijkt als er niet tegelijkertijd wordt gelet op de

"family-planning". Ze onderstreepte dit door onderzoeken te citeren die erop wijzen dat de bevolking van Afrika zich in de komende jaren zal

verdrievoudigen, die van Azië zal zich verdubbelen en de bevolking van Latijns-Amerika met 50% zal groeien.

Erica: "Dat betekent dat als je die bevolkingsgroei, een ware explosie, niet probeert tegen te gaan, je een

ontwrichting van alles zult krijgen en er een enorme hongersnood zal

uitbreken."

Persvrijheid

Nogmaals pleitte de VVD voor het

=

volledig opkomen voor de persvrijheid in de Derde Wereld.

Erica Verkerk-Terpstra had daarbij nogal wat kritiek op de nieuwe minister van CRM, Van der Louw, die tijdens de opening van het nieuwe ANP-gebouw pleitte voor een beschermen en afschermen van ontwikkelingslanden van nieuws, radio- en

televisieprogramma's. Ze noemde dit verhaal "beschamend oppervlakkig en ongenuanceerd".

Vandaar haar vraag of deze minister niet met haar van mening is datje alles moet doen om je ontwikkelingshulp te verbeteren, maar dat het daarbij uit den boze is om de pers aan banden te leggen. Erica keerde zich hiermee tegen die uitspraken die onder het mom van

"bescherming van journalisten" nu toch pleiten voor een stelsel van vergunningen voor het uitvoeren van het beroep ,journalist". Erica: "In feite zou dit een overheidsingrijpen zijn en dan is het gedaan met de persvrijheid.

Vandaar ook mijn vraag aan de minister of hij wil toezeggen dat als het die kant opgaat Nederland de 1,2 miljoen die wij hebben toegezegd aan de Unesco zullen terugtrekken om die zelf te gebruiken voor opleiding van journalisten in de Derde Wereld. Dat

kan daar ter plekke, maar dat kan ook

=

5

uitstekend hier, zoals dat nu al met name gebeurt op het opleidingscentrum van Radio Nederland Wereldomroep in Hilversum".

VVD-manier

Harry Waalkens pleitte nog eens voor een ontwikkelingssamenwerking op nuchtere zakelijke basis. Hij stelde vast dat dit steeds meer gebeurde op een manier zoals de VVD die aljaren voorstaat. Tevreden kon hij dan ook opmerken: "Zo hoort het ook".

H.K.

Liberalen stappenuit hel Humanistisch Verbond

Adelbeid

Vele VVD 'ers hebben de afgelopen weken met spijt bedankt voor het

lidmaatschap van het Humanistisch Verbond.

Wij spraken hierover met het afgetreden hoofdbestuurslid mevrouw Zoutendijk-Meijs.

Zij verklaarde met nadruk:

"Ik voer niet voor andere liberalen het woord. Ik acht elke liberaal zeer wel in staat zijn/haar eigen standpunt te verwoorden".

Ook het lid van de Verbondsraad en VVD- Eerste Kamerlid mevrouw

Vonhoff-Luijendijk liet het Hoofdbestuur van het Hum.

Verbond weten, niet langer op het lidmaatschap prijs te stellen.

Het oud-hoofdbestuurslid van het HV, Bert Hubert (tot J 977 vice-voorzitter van de Haagse

VVD), gafzijn motivering tot bedanken weer in een artikel in de Humanist (een twee- wekelijkse uitgave van het Hum. Verbond).

Wij drukken Eijn tekst achter dit iJlterview af Vanwaar deze exodus?

Zoutendijk:

Ze werd vijfjaar geleden lid van het Humanistisch Verbond via Loes Vonhoff. Ze vond het een belangrijke zaak dat ook de belangen van

buitenkerkelijken in Nederland werden behartigd. Adelheid Zoutendijk: "De pijlers van het liberalisme, zoals vrijheid, gerechtigheid,

verdraagzaamheid en

verantwoordelijkheid vindt men ook in het humanisme". Het Humanistisch Verbond werd in 1946 opgericht als een levensbeschouwelijke organisatie, ernaar strevend een geestelijk centrum te vormen van niet-godsdienstigen.

Men slaagde er o.a. in de

levensbeschouwelijke achterstelling van onkerkelijk Nederland voor een groot deel op te heffen en men wist een plaats te veroveren op het terrein van de geestelijke vorming en verzorging."

Ade)heid Zoutendijk heeft eerst gefunctioneerd in de Gemeenschap Leiden. Zij is daar ook voorzitter geweest. Op het moment dat zij uit het HV stapte, wa~ij al enkele jaren lid van het hoofdbestuur. "De

pluriformiteit van het Verbond was een hoog goed, ook de pluriformiteit binnen het hoofdbestuur. Mensen van diverse politieke richtingen konden op die wijze elkaar vinden in een zelfde

levensbeschouwing.

Voor een humanist bestaat het absolute gelijk niet. Wij gaan uit van de twijfel.

De acceptatie van de onzekerheden in ons bestaan, daarin ligt ónze zekerheid.

Wezenlijk wordt geacht het vermogen van de mens tot onderscheidend oordelen, waarvoor niets of niemand buiten hem verantwoordelijk kan worden gesteld. De strijd voor de

"De verdraagzaamheid is

er niet meer"

scheiding van kerk en staat is niet voor niets gestreden. Thans zien wij helaas dat diverselevensbeschouwelijke organisaties zich teveel met de politiek bemoeien. Doet men dat, dan wordt juist datgene weer vermengd, wat men aanvankelijk heeft bestreden.

In extreme vorm ziet men b.v. thans in Iran, waartoe zulks kan leiden."

Hoofdbestuur

Samen met het VVD-Tweede Kamerlid Frits Bolkestein heeft zij in het

hoofdbestuur gezeten. Ook hij

bedankte, na de samenwerking van het Hum. Vredesberaad met het IKV, onmiddellijk voor zijn lidmaatschap van het Hum. Verbond.

Adelheid Zoutendijk: "Vanafhet begin merkte ik dat tendensen tot afglijden aanwezig waren. Daar ben ik altijd alert op geweest. Het humanisme valt of staat met de tolerantie t.a.v. anderen, met het respect voor elkaars mening en overtuiging. Ik heb in de afgelopen jaren getracht de pluriformiteit te bewaren en te bewaken, maar vorig jaar mei toonden zich de eerste duidelijke tekenen aan de wand, die neigden ~ar een eenzijdige wijze van benadering van de materie. Daarop verscheen in de 'Humanist' een oproep van een verontruste heer Rutgers, bij wie dat ook verkeerd viel. Op zijn oproep reageerden ongeveer I 00 mensen instemmend. Men meldde zich ook bij mij. Als hoofdbestuurslid wilde ik met deze 'verontrusten' alles doen om te voorkomen dat het Hum.

Verbond eenzijdig-politieke uitspraken deed. De groep 'verontrusten' heeft sindsdien via voordrachten, indiening van een motie en via stukken in de 'Humanist' getracht de verpolitisering van het Verbond tegen te gaan. Zo heeft het anderhalfjaar gegist".

Vredesberaad

De directe aanleiding tot de uittocht van veel VVD' ers vormde het opereren van het Humanistisch Vredesberaad.

De oprichting van dit beraad was de

pleister op de wonde van die

(hoofdbestuurs)Ieden- de meerderheid -die in feite de IKV-leuzen wensten te onderschrijven op grond waarvan op 21 november jl. in Amsterdam werd gedemonstreerd tegen de

kernbewapening. Bij een groot aantal liberale humanisten bestond ernstig bezwaar tegen de eenzijdigheid van deze leuzen. Het Humanistisch Vredesberaad werd een gesubsidieerde dochter van het H. V.

"Het uiteindelijke breekpunt ook voor mij was de sfeer in de Verbondsraad (te vergelijken met de partijraad in de politiek) op 14 nov. jl. ", vertelt Adelheid Zoutendijk. "Ik heb gesteld dat men de pluriformiteit wel in theorie wil handhaven, maar niet in de praktijk. Derden kunnen het

Vredesberaad makkelijk interpreteren als zijnde de mening van het Hum.

Verbond. Ik heb toen gevraagd of dat Humanistisch Vredesberaad fmancieel onafhankelijk was. En dat bleek niet het geval. Dit houdt in dat straks eenzijdig-getinte brochures worden gedrukt en verspreid met de contributiegelden van àlle leden.

Bovendien is de voorzitter van het Hum. Vredesberaad tevens vice- voorzitter van het hoofdbestuur van het H urn. Verbond. Er bestaat dus een verstrengeling van zowel personen als fmanciën."

Adelheid Zoutendijk vindt het wel tragisch dat de zaak zó moest lopen.

"Het Humanistisch Verbond dat in haar statuten de doelstelling heeft

"allen te verenigen die met het beginsel instemmen", heeft het door zijn opstelling voor velen onmogelijk gemaakt langer lid te blijven. Via het Humanistisch Vredesberaad verénigje de mensen niet, je drijft ze uit elkaar.

Het is dan ook heeljammer dat een te vèrgaande verpolitisering van het Hum. Verbond een samen-humanist- zijn binnen dit Verbond niet meer mogelijk maakt."

,;Ik blijfwel humanist, maar buiten het Verbond", is haar slotconclusie. ~

A. J. B. Hubert

Scheveningen, 16 november 1981.

lAfsche~~

. ....

~in/uit

Ik ben humanist èn liberaal. Die combinatie, voor mij altijd heel consistent en voor de hand liggend geweest, schijnt niet te kunnen. Althans niet meer wanneer dat- zoals in mijn geval- resulteert in een bewuste keuze

voor het Humanistisch Verbond, gecombineerd met een bewuste keuze voor de VVD. Want, datisme op de Verbondsraad van 14 november gebleken, opvattingen over kernwapens zoals die binnen de VVD leven

(afschaffen, maar dan ook in alle landen) èn zoals die door het IKV worden gehuldigd- eerst Nederland uit -kunnen niet samenvallen onder de noemer humanisme.

Het primaat van de politiek boven de levensbeschouwing heeft zijn intrede gedaan in het huidige Verbond.

Sinds ik actieflid werd van het Humanistisch Verbond (op 26-jarige leeftijd in 1969) heb ik geweten en soms ook overduidelijk gemerkt, dat de VVD bij de "spraakmakende gemeente"

binnen het HV niet altijd even populair was. Maar wat ik ook heb beseft en wat me soms in moeilijke v{!rgaderingen van het HB (waar ik van '70 tot '74lid van was) op de been heeft gehouden, is

dat aan de ,.basis"van het HV ontelbaar veel ,.stille leden" zijn, voor wie humanisme en politieke overtuiging héel goed te scheiden zijn. Dat is mij vooral duidelijk gebleken bij de lezingen die ik in veel gemeenschappen heb gehouden over het onderwerp ,.Het Humanistisch Verbond is geen

politieke beweging", een thema dat ik eens had opgegeven toen bleek dat er behoefte was aan mensen die inleidingen wilden houden en waar, eigenlijk ook tot mz]n verbazing, veèl belangstelling voor bleek te bestaan.

In mijn lezingen, maar ook binnen het HB en binnen de Verbondsraad, heb ik steeds gepleit voor handhaving van de ,.politieke breedheid" van het HV. Dat heb ik vooral gedaan vanuit een innerlijke overtuiging, dat een levensbeschouwing geen oplossing biedt voor praktische politieke vraagstukken (zie CDA).

Natuurlijk onderken ik ook, dat het merendeel van de leden van het HV politiek gezien kiest voor de partijen in

het scala tussen PSPenD '66, waardoor men in humanistische kring vaak ook in ruime meerderheid eens is over bepaalde politieke opvattingen. Het misverstand rijst dan al gauw dat, omdat men het onderling eens is én men in HV-kader bijeen is, d{e opvatting de humanistische opvatting is. Dat nu is niet altijd waar, want humanisten kunnen politiek ook nog voor andere partijen kiezen. Mijn pleidooi is dan ook altijd geweest, na te gaan of zo'n opvatting nu werkelijk voortkomt uit de levensbeschouwing

zelf en gedeeld kan worden door allen die zich met de doelstellingen van het HV kunnen verenigen. Laat men die humanistische toetsing achterwege, dan wordt het HV de

levensbeschouwelijke tak van een beperktepolitiekefamilie. Men zou zich beter met ethische overwegingen op grond van de eigen

levensbeschouwing kunnen richten op alle niet-confessionele partijen.

De Verbondsraad heeft echter gekozen voor prioriteit geven aan bepaalde politieke doeleinden, voor

samenwerking met niet-humanisten met dezelfde doeleinden. Daarmee koos men tegen voortgezette

samenwerking met humanisten die die politieke doelen afwijzen.

Men moet beseffen dan niet alle humanisten die weg kunnen volgen.

Het Verbond zal een homogener 'gezelschap worden, maar wel wat

kleiner. En met minder invloed. En met minder mogelijkheden.

Men laat een deel van de humanisten in de kou staan, en zij zullen moeite hebben dat afgeslankte Verbond met warmte tegemoet te treden. Zij zullen. moeite hebben het Verbond te steunen ook in wensen die gerechtvaardigd waren toen de vereniging HV nog een werkelijk politiek pluriform Verbond was.

De laatste jaren was mijn zorg over de ontwikkelingen in het HV versterkt door de loop van de discussie met name over de nucleaire bewapening, maar ook over de overlevingsproblematiek.

De verklaring van de Verbondsraad over kernbewapening van vorigjaar heb ik mee opgesteld en ik sta daar achter. Wellag de verklaring op de grens van wat voor mij persoonlijk aanvaardbaar was. De motie van het Apeldoornse congres ging naar mijn mening in de geest (minder in de tekst) over die grens heen, en daar heb ik het moeilijk mee gehad. De ,.eisen" van het organisatie-comité voor de

demonstratie op 21 november liggen mij politiek geheel niet. En die eisen waren in de Verbondsraad van 14 november aan de orde.

Het besluit van het HB om niet mee te werken aan de demonstratie op 21

november in Amsterdam werd betreurd in de motie Samson. De

hoofdbestuursopstelling vloeide voort uit de overweging dat een substantiële minderheid in het HB niet vóór medewerking aan de demonstratie was: 10 vóór, 5 blanco, 3 (verdeeld over PvdA, D '66 en VVD) tegen -en dat dus volgens de regels die het HB hanteert, geen uitspraakwerdgedaan. Die opstelling van het HB acht ik wijs en correct en aan een motie Samson had ik absoluut geen behoefte.

Maar naar aanleiding van die motie had ik wel de behoefte de basisvraag op te werpen of het HV eigenlijk nog wil blijven uitgaan van het

universaliteitsbeginsel allen te willen verenigen die de doelstellingen van het HV onderschrijven. Met andere woorden: is er voor alle humanisten ruimte binnen het Humanistisch Verbond?

In theorie beantwoordt ieder HV-lid deze vraag bevestigend. Maar de praktijk is anders. Met calvinistische stelligheid is mij op de Verbondsraad duidelijk gemaakt, dat er voor mijn politieke stellingname onvoldoende plaats meer is binnen het HV. Mijn

humanisme is afgewezen, omdat ik niet voor eenzijdige ontwapening ben.

Zoals het IKV bepaalt wie een echte christen is, bepaalt het Humanistisch

Vredesberaad wélke humanisten in aanmerking kunnen komen voor toetreding tot dat beraad. Voor mensen zoals ik, die kiezen voor een andere weg om van de kernbewapening verlost te worden, die lid zijn van de VVD, is in dat beraad géén plaats.

Ik heb in de Verbondsraad ook de vraag gesteld: ,.Als ik in een kwestie tot een andere oplossing kom dan de meerderheid in het Verbond, ben ik dan geen goed humanist meer?"

Voorzitter Tielman hield de vergadering voor dat ik deze vraag- gezien het verloop van de urenlange debatten- terecht stelde. Hij

constateerde dat er een ,.eng sfeertje"

hing.

Ondervoorzitter De Ronde bevestigde nog eens dat er zijns inziens een consequente lijn /iep via de beginselen via de kernwapenverklaring en via de

congresuitspraak naar de eisen van de democratie van 21 november.

Wetende welke lading de discussie aan de motie had meegegeven nam de Verbondsraad de motie aan met · overweldigende meerderheid. Voor mij het einde van mijn lidmaatschap van het Humanistisch Verbond.

Niet om de motie: het zal duidelijk zijn dat er geen mens meer of minder door naar Amsterdam is gegaan. Het gaat mij om dat sfeertje, om de mentaliteit dat politieke gelijkgezindheid binnen het Verbond beter is dan een pluriform punt van samenkomst van humanisten.

De Verbondsraad heeft gekozen. Ik ook. Ik zal mijn humanist-zijn buiten de organisatie moeten beleven. En 1111.

hopen op betere tijden. ....

SPECIALITEITEN RESTAURANT

"Het Kasteel van Rhoon"

à la carte Restaurant

Tevens zalen voor recepties. diner, vergaderingen etc.

S.G. Abel-Dorpsdijk 63, Rhoon-Tel. (01 890) 8896-8884

Nijpels: complimenten voor politie

Bij de begroting "Politie" ging VVD- woordvoerder Ed Nijpels uitgebreid in op de vele problemen die er zijn binnen het politieapparaat. Daarbij was hij tevreden over de uitspraken van de PvdA-minister van Binnenlandse Zaken, Van Thijn, die op een congres over Politie en Veiligheid nog eens duidelijk de liberale mening

verkondigde dat politici zich niet achter de politie mogen verschuilen en dat "de politie altijd, onder alle

omstandigheden op de steun van het bevoegd gezag moet kunnen rekenen."

Met die uitspraken wijkt de huidige minister kennelijk niet af van zijn voorganger.

Nijpels plaatste een aantal vraagtekens bij de nieuwe politiewet. Hij stond stil bij de moeilijke situatie van de politie in grote steden en met name in

Amsterdam. Zelfbracht hij onlangs een bezoek aan de Amsterdamse politie om zich te laten voorlichten over de knelpunten in de hoofdstad.

Gezien het grote aantal

verkeersovertredingen waarmee de politie de laatstejaren te maken krijgt,

9

pleitte Ed Nijpels voor een modernere aanpak van deze problemen. Ook is het volgens de VVD nodig om

verkeersovertreders uit de criminele sfeer te halen.

Nijpels beëindigde zijn bijdrage met een compliment aan het adres van al die politiemannen en -vrouwen die zich iedere dag opnieuw voor ons inzetten.

Bij de begrotingsbehandeling van Justitie kwam Ed Nijpels samen met de VVD-leden Tripels, Jacobse, Rietkerk en Van Erp met een motie die een eind wil maken aan de andere behandeling die een horeca-ondernemer krijgt wanneer hij wordt aangehouden wegens rijden onder invloed.

Wordt een horeca-ondernemer binnen vijfjaar meer dan éénmaal veroordeeld voor dit feit dan wordt zijn vergunning ingetrokken.

Natuurlijk moet men drankmisbruik tegengaan, maar is geen enkele reden om daarbij een horeca-ondernemer anders te behandelen dan een andere burger, zo redeneerde Nijpels.

H.~

Teldersstichting over functievan

• •

commtssartssen

Nog niet zo lang geleden riep een raad van commissarissen beelden op van een select gezelschap grijze heren die al trekkend aan een sigaar het lot van een onderneming

bepaalden. Een onaantastbaar gezelschap dat opereerde vanuit een gesloten circuit. De stormen van de bedrijfsdemocratisering hebben ook de raad van commissarissen niet onberoerd gelaten. Soms staan dergelijke colleges nog op negatieve wijze in de

publiciteit. Soms ook positief, zoals de raad van de OGEM, de maatschappij die zoveel ex- parlementariërs in zijn top opneemt.

door Jlictor

Hajkamp

De raad van commissarissen in de onderneming van morgen zal duidelijk verschillen van die uit het verleden en van nu. De Teldersstichting, het liberale, wetenschappelijk instituut heeft zich verdiept in de problemen rond de samenstelling van de raad van commissarissen en haar conclusies vastgelegd in geschrift 38.

Meer dan twintigjaar al staat de wijze, waarop de raad van commissarissen bij grote vennootschappen wordt

samengesteld, sterk in de belangstelling van de politiek en van

maatschappelijke groeperingen. In het algemeen was de aanwijzing van de raad vroeger een alleenrecht van de aandeelhoudersvergadering, maar de weerstanden die zo'n gang van zaken opriep leidden tot een studie van de SER (Sociaal-Economische Raad) in opdracht van het toenmalige kabinet.

De SER zette een structuurregeling op papier die inhield dat bij grote vennootschappen de raad van commissarissen zijn leden zelf benoemt. Bestuur, ondernemingsraad en aandeelhouders kunnen personen voor een benoeming aanbevelen, terwijl ondernemingsraad en aandeelhouders tegen iemands mogelijke benoeming bezwaar kunnen maken.

De discussie is nog volop levend. Toen eind 1977 het kabinet Van Agt-Wiegel aantrad, werd de SER opnieuw om advies gevraagd over de meest ideale samenstelling van de raad van commissarissen. Voor de Teldersstichting een reden een commissie in te stellen die zich ook in die materie ging verdiepen.

De huidige structuurwet gaat uit van een zogenaamde "gecontroleerde coöptatie". Coöptatie wil zeggen dat-

wanneer er een vacature in de raad ontstaat-, de resterende leden voor de vacante zetels zelfleden benoemen.

"Die controle daarop, daar gaat het nu om", zegt prof. mr. W. J. Slagter, hoogleraar aan de Erasmus-universiteit in Rotterdam, die de commissie van de Teldersstichting heeft voorgezeten.

"De controle zit in de volgende punten:

aandeelhouders en ondernemingsraad hebben gelijke rechten tot aanbeveling, maar ook beide het bezwaarrecht Dat is veel belangrijker, want zo'n

aanbeveling kun je nog naast je neerleggen, maar zo'n bezwaarrecht is in de praktijk een recht van veto. Je hoeft overigens niet in zo'n 'nee' te berusten en kunt bij de SER in beroep gaan, maar dat is tot dusverre twee- maal gebeurd. Onder meer in de kwestie Lanser (ex-voorzitter van het Christelijk Nationaal Vakverbond) bij Smit Internationale NV. Als de ondernemingsraad zegt: Wij willen je niet, dan trekt een kandidaat zichzelf meestal wel terug".

Commissarissen worden verder voor vier jaar benoemd en kunnen worden herbenoemd. Als er tijdens die vier jaa,r ernstige dingen voorvallen, kan de commissaris tussentijds door de ondernemingskamer (een onderdeel van het Gerechtshof in Amsterdam) van zijn functie worden ontheven. Die ondernemingskamer kan tussentijds ook ingrijpen.

"Voor velen bestaat nog het

traditionele beeld van de commissaris in een onderneming", zegt prof. Slagter.

"Maar in deze tijd zit hij in een glazen huisje; hij heeft grote

verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid. Er zijn

spectaculaire gevallen in het recente verleden, waarin die commissarissen hun tanden hebben laten zien. Denk maar eens aandeOGEM en aan de Volker-Stevin Groep".

Al tienjaar werken we in Nederland met het unieke systeem van de gecontroleerde coöptatie. Moet dit systeem blijven of moeten we kiezen voor een ander systeem van benoeming van commissarissen, aldus de vraag waarover de leden van de commissie van de Teldersstichting zich hebben gebogen.

De commissie heeft drie varianten uitgewerkt.

De eerste variant wordt kortweg omschreven als: ¹/J-1/J-¹1!.

D.w.z. aandeelhouders en

ondernemingsraad kiezen elk een derde van de commissarissen en het

resterende derde deel wordt door hen samen aangewezen.

De tweede variant: aandeelhouders en ondernemingsraad kiezen elk drie commissarissen en die twee samen nog een (of twee) kandida(a)t(en) erbij. De derde variant: ieder de helft.

"Een politiek heet hangijzer", stelt prof. Slagter. "Zowel bij de PvdA als bij een deel van het CDA is een duidelijke voorkeur voor de eerste variant. Toen bleek dat ook binnen de VVD-Tweede Kamerfractie stemmen voor dat model op klonken (Wim Keja en Rudolf de Korte). De ervaringen met het stelsel van gecontroleerde coöptatie zijn vrij gunstig in die zin dat het aan de ene kant ondernemingsraad en aandeelhouders gelijke rechten verschaft en anderzijds een dubbele zeefwerking heeft. Je bereikt ermee dat een college van commissarissen bestaat uit mensen, waarin aandeelhouders en werknemers vertrouwen koesteren. De commissaris is dan geen

belangenvertegenwoordiger van een bepaalde deelgroep. Hij moet zich laten leiden door het belang van de

onderneming en niet door dat van een bepaalde groep. Dat laatste is nog wel eens het geval".

Prof. Slagter vindt het principieel fout dat de overheid commissarissen

benoemt bij bijvoorbeeld een

noodlijdend bedrijf, waaraan zij steun verleent en waar zij een vinger in de pap wil houden. "Er ontstaat dan een tegenstrijdigheid van de belangen onderneming- overheid. Zo'n belangenconflict moetje proberen te voorkomen. Nu waren wij bang dat met die 'drie maal een derde' formule ook een belangencommissaris zou worden geïntroduceerd. Het hoeft niet, maar het kan. Zo in de geest van: Jij bent nu benoemd door de

aandeelhouders en je moetje ook richten naar de groep die je heeft benoemd. Binnen de raad van commissarissen treedt dan blokvorming op en dat kan verlammend werken".

Bij de presentatie van het rapport luidde de voornaamste boodschap van de Teldersstichting: laten we dat sinds 1973 bevredigend werkende stelsel niet vaarwel zeggen en vervangen door het drie maal één-derde model. Dan krijg je mogelijk belangencommissarissen. In de pers werd nogal wat nadruk gelegd op een ander voorstel in het rapport: de afschaffing van de "incompatibiliteit"

(onverenigbaarheid) van het

werknemer zijn en tevens commissaris van de eigen onderneming. De wetgever stelt: de werknemer is

enerzijds ondergeschikt aan de bedrijfsleiding en zou aan de andere kant een controlerende functie ten opzichte van de baas krijgen. Een dubbelrol dus.

"Wij hebben voorgesteld dit afte schaffen en dat heeft in liberale kring weinig geestdrift gewekt", zegt prof.

Slagter. "Onze argumenten waren o.a.:

de eigen werknemer is zó goed op de hoogte van interne zaken dat hij een waardevolle inbreng kan hebben als commissaris in het college. Bij kleine vennootschappen (minder dan 100 werknemers) geldt dat beginsel van de 'incompatibiliteit' ook niet". Prof.

Slagter vindt overigens dat de wetgever ook elders niet altijd even consequent is.

"Als je stelt datje belangenconflicten wilt vermijden, dan moetje dat ook van toepassing maken op de

aandeelhouders. Die worden niet van een commissariaat uitgesloten. Verder mogen werknemers van een dochter- onderneming geen commissaris worden bij de moeder-maatschappij.

Omgekeerd mag dat wel".

Prof. Slagter geeft toe dat het voorstel tot afschaffing van de

"incompatibiliteit" ook binnen het wetenschappelijk bureau van de partij niet met een eenstemmig ,ja" is ontvangen.

"Het is als een compromis

doorgevoerd. Liever handhaving van de bestaande regeling met een paar correcties dan een nieuw stelsel dat polariserend werkt. Maar ik heb er best begrip voor dat er in liberale kring zeer verschillend over wordt gedacht. Het blijft moeilijk".

Aan Geschrift 38 "De raad van commissarissen in de onderneming van morgen" werkten behalve prof Slagter mee: M. Geldens, J. J. C. Geluk, mr. H.

J. Hel/erna, G. W. Keja, A. F. M.

Krijger, dr. J. Kymme/1, mr. J. H.

Maschhaupt en mr. R. A. F. Verschoor.

Prijs van het geschrift! 12,50. Porti

f 3,-. Te bestellen door overmaking van genoemde bedragen op

postrekening 3349769 ten name van de Teldersstichting, Koninginnegracht

5~a, 2514 AE 's-GRAVENHAGE. ~

Wie kent er niet majoor Bosshardt van het Leger des Heils? En wie houdt er niet van haar?

Die vraag kwam bij me op gedurende haar

"werkbezoek" aan de Tweede Kamer op donderdag 26 november, toen wij samen door alle hoeken en gaten van het parlement dwaalden en een ieder" van hoog tot laag"

begon te stralen als men haar gewaar werd.

Aanleiding tot haar bezoek was een ontmoeting die wij hadden, vlak nadat , zij met Hans Wiegel in het programma van "Mies" was opgetreden, waardoor haar nieuwsgierigheid naar het parlement zeer was vergroot. We maakten een afspraak dat zij een dagje zou meedraaien en donderdag was het dan zover. Het werd een opmerkelijk bezoek. Majoor Bosshardt (ze is allang kolonel, maar iedereen spreekt haar nog steeds aan als "majoor") kwam,

Beschrijvingsbrief

35stejaarlijkse algemene vergadering

(62ste algemene vergadering)

De openbare jaarlijkse algemene vergadering van de WO wordt gehouden op vrijdag 19 en zaterdag 20 maart 1982 in de Schouwburg te Venlo

Door de ledenvergaderingen van de afdelingen, de

centralevergaderingen van de ondercentrales en kamercentrales, de commissies van advies (art. 60 h.r.) en de bijzondere groepen (art. 78 h.r.) kunnen tot en met 7 februari 1982 amendementen c.q. moties worden ingediend op de voorstellen, zoals die in de beschrijvingsbrief zijn opgenomen. Deze amendementen c.q. moties worden

gepubliceerd in Vrijheid en Democratie nr. 1263 van 2 maart 1982.

Agenda:

... vrijdag 19 maart 1982- 14.00 uur

1. Opening door de voorzitter, J. Kamminga.

2. Jaarverslag van het hoofdbestuur

over 1981 (34ste jaarverslag) ingevolge art. 18.3 statuten. *)

3. Rekening en verantwoording en jaarverslag van de penningmeester

over 1 981 ingevolge art. 18.3 statuten. •)

N.B. Het hoofdbestuur zal geen voorstellen indienen met betrekking tot een eventuele contributieverhoging of een andere verdeling van de contributie-afdracht.

4. Verslag van de commissie van drie leden

ter voorlichting van de algemene vergadering bij de behandeling van de rekening en verantwoording van de penningmeester over hetjaar

1981.

De commissie bestaat-in alfabetische volgorde- uit:

J. Kraaijeveld van Hemert te Dordrecht, mr,J. G. A. baron Sirtema van Grovestins te Bloemendaal en L. H. Wurfbain te Laren (N.H.);

plaatsvervangende leden: J. A. Souwens te Amstelveen en mr. F.

Martin te Delft.

5. Benoeming van een commissie van drie leden

ter voorlichting van de algemene vergadering bij de behandeling van de rekening en verantwoording van de penningmeester over het jaar

1982 (art. 30.2 statuten).

6. Bespreking van de nota "Daarom een Organisatie Vrouwen in de WO"

(zie publikatie elders in dit blad).

Toelichting:

Het hoofdbestuur heeft vastgesteld dat er binnen de partij duidelijk behoefte bestaat aan een nota, waarin doel en organisatie van de

•) Wordt toegezonden aan de besturen van afdelingen en centrales

1

Organisatie Vrouwen in de VVD worden omschreven.

De vrouwenorganisatie heeft thans een nota opgesteld, waarvan de beleidsuitgangspunten door het hoofdbestuur worden

onderschreven. Het hoofdbestuur heeft dan ook gemeend deze nota ter kennisneming aan de algemene vergadering te moeten voorleggen als eerste aanzet tot een peiling van de meningen binnen de partij.

7. Voorstellen van afdelingen en centrales

A. Ondercentrale Gouda e.o.

(brief nr. 21295):

Wijziging artikel48 h.r.

a. Ledenvergaderingen van de afdelingen dienen amendementen in, voorzien van een korte argumentatie.

b. Besturen van ondercentrales en kamercentrales kunnen het amendement van een stemadvies voorzien (in dat geval met een korte argumentatie).

c. Amendementen van alle afdelingen uit een kamercentale worden toegezonden aan alle afdelingen uit die kamercentra Ie. De afdelingen (de afdelingsvergadering of door de afdelingsvergadering daartoe aangeweze~ (bestuurs)leden) beslissen over de amendementen.

De besluiten van de afdelingen zouden op een zodanige wijze moeten worden doorgegeven, dat verwerking per computer direct mogelijk is.

Amendementen, die minder dan bijvoorbeeld 50% van de stemmen behalen, worden afgewezen.

d. Naar aanleiding van de uitslag van c combineert het

kamercentralebestuur amendementen met gelijke strekking tot één vervangend amendement van die kamercentrale.

e. Hoofdbestuur, secretarissen van de kamercentrales, voorzitter van de partijcommissies en bijzondere groepen kunnen amendementen met gelijke strekking op landelijk niveau combineren.

f. Vervangende en overgebleven oorspronkelijke amendementen, eventueel aangevuld met een stemadvies (voorzien van een korte argumentatie) van het hoofdbestuur, worden toegestuurd aan alle afdelingen en deze beslissen op dezelfde wijze als in c.

Amendementen die bijvoorbeeld minder dan ¹/J van de stemmen behalen. zijn afgewezen. Amendementen die bijvoorbeeld meer dan

%van de stemmen behalen. zijn aangenomen.

g. De amendementen die bijvoorbeeld 'IJ tot 2fJ van de stemmen hebben gekregen, worden behandeld op de algemene vergadering.

Toelichting:

INLEIDING

De activiteiten van de afdelingen in de vorm van het indienen van amendementen op voorstellen van het hoofdbestuur, zoals het Liberaal Manifest. het beginselprogramma en het

ontwerpverkiezingsprogramma voor de Tweede-Kamerverkiezingen,

·hebben een grote omvang genomen. Dit is verheugend, omdat de leden in de afdelingen nu meer betrokken zijn geraakt bij het gestalte geven aan het beleid van de VVD. Het grote aantal amendementen veroorzaakt echter een flink aantal organisatorische moeilijkheden.

zodat een democratische behandeling niet altijd uitvoerbaar is. Het is