Arrangement 1: Vrienden gezocht voor een spannende tocht!

(1)

Rooms-katholieke Godsdienst

RKvm

Vertrouwen en wantrouwen, mogelijkheden en beperkingen

RKvm1

Zich bemind weten zoals men is, vertrouwvol openstaan voor de toekomst, in ontmoeting treden met het christelijk geloven in een liefhebbende God.

KLEUTER: basisvertrouwen ervaren en ontwikkelen

Ervaren en beleven van basisvertrouwen: veiligheid, geborgenheid, aanvaarding …

Ontdekken hoe geloofsverhalen, geloofsbeelden, godsbeelden, Jezusbeelden basisvertrouwen

versterken

In klasrituelen, feesten, vieringsmomenten basis vertrouwen beleven

en uitdrukken

Activiteit 1:

Wat zit er in mijn rugzak?

(tastspel)

Activiteit 2:

Exploratietocht: vrienden gezocht voor een tocht door de school

Activiteit 4:

Jezus gaat op weg met mensen (Jezusbeeld)

Activiteit 5:

Jezus nodigt de vissers uit (tafelpoppenspel)

Activiteit 3:

Een rugzakje voor onderweg (ritueel doorheen het schooljaar)

Mogelijke link met andere ontwikkelthema’s, o.a.:

RKve3:

Verbondenheid met gemeenschappen ervaren

en beleven Activiteit 6:

Met Jezus op tocht

(2)

ACTIVITEIT 1 Wat zit er in mijn rugzak? (tastspel)

2

persoonsgebonden

2

cultuurgebonden

RKlg4

Groeien in interlevensbeschouwelijk ontmoeten en samen leven

• Kleuter: vertrouwd worden met levensbeschouwelijke verscheidenheid

> Beleven hoe ze, ongeacht de levensbeschouwing, verbonden zijn met elkaar

> Geprikkeld worden door het vreemde en onbekende

> In dagelijkse dingen ontdekken dat vanuit een levensbeschouwelijke diversiteit verschillende gewoontes binnenkomen in de klas

RKvm1

Zich bemind weten zoals men is, vertrouwvol openstaan voor de toekomst, in ontmoeting treden met het christelijk geloven in een liefhebbende God

• Kleuter: Basisvertrouwen ervaren en ontwikkelen > Ervaren en beleven van basisvertrouwen: veiligheid, geborgenheid, aanvaarding, ...

> 2.5 - 6 Zich aanvaard weten en erbij horen vanuit welke thuis, cultuur of levensbeschouwelijke overtuiging men ook komt

> 2.5 - 6 In relaties ervaren dat mensen je warmte, vertrouwen, veiligheid, geborgenheid, troost, ... bieden en deze ervaringen uitdrukken

IKid1

Basisvertrouwen ontwikkelen

• 2.5 - 12 Vertrouwen hebben in de andere(n) en de Andere - vertrouwens- relaties met mensen opbouwen - zich geborgen voelen bij vertrouwens- personen - samenhorigheid ervaren

MZzo1

Gericht en intens waarnemen met de zintuigen :

• Voelen

• 2.5 - 12 Ervaringen opdoen met intens waarnemen met alle zintuigen - waarnemen met een toenemende aandacht voor zowel details als het geheel - een waarnemingsgeheugen ontwikkelen

• 2.5 - 4 Uitdrukken wat men waarneemt

(3)

ACTIVITEIT 2 Vrienden gezocht voor een tocht door de school (exploratietocht door de school)

1

persoonsgebonden

4

cultuurgebonden

OWsa1

Ervaren, onderzoeken, vaststellen en illustreren hoe mensen op verschillende manieren samenleven en groepen vormen

• 2.5 - 12 Ervaren en vaststellen:

• van het samenhorigheidsgevoel binnen kleine en grotere groepen

• van gelijkenissen en verschillen in leefwijzen van groepen en de meer- waarde hiervan

• dat niet alle kinderen in een zelfde samenlevingsvorm leven en daarmee rekening houden

• dat groepen eigen tradities hebben en die belangrijk vinden

OWru8

Een reisweg volgen, uitstippelen en begrijpelijk verwoorden

• 4 - 12 Een door anderen beschreven, eenvoudige reisweg volgen - zelf een vertrouwde reisweg in de omgeving begrijpelijk verwoorden zodat anderen die kunnen volgen

RKlg4

• Kleuter: vertrouwd worden met levensbeschouwelijke verscheidenheid

> Beleven hoe ze, ongeacht de levensbeschouwing, verbonden zijn met elkaar

> Geprikkeld worden door het vreemde en onbekende

> In dagelijkse dingen ontdekken dat vanuit een levensbeschouwelijke diversiteit verschillende gewoontes binnenkomen in de klas

RKvm1

• Kleuter: Basisvertrouwen ervaren en ontwikkelen > Ervaren en beleven van basisvertrouwen: veiligheid, geborgenheid, aanvaarding, ...

> 2.5 - 6 Zich aanvaard weten en erbij horen vanuit welke thuis, cultuur of levensbeschouwelijke overtuiging men ook komt

> 2.5 - 6 Vertrouwen in de buitenwereld ontwikkelen, ervaren dat de wereld een plaats kan zijn waar het goed is om te wonen

> 2.5 - 6 In relaties ervaren dat mensen je warmte, vertrouwen, veiligheid, geborgenheid, troost, ... bieden en deze ervaringen uitdrukken

(4)

ACTIVITEIT 3 Een rugzakje voor onderweg (ritueel doorheen het schooljaar)

1

persoonsgebonden

3

cultuurgebonden

RKlg5

Ontdekken en zelf ervaren hoe de diepere kant van het leven wordt beleefd in een waaier van tekens, rituelen, belevings- en vieringsmomenten

• In concrete situaties beleven hoe voorwerpen en handelingen (bijvoorbeeld een kaars) een diepere, symbolische betekenis kunnen krijgen

• Ontdekken en zelf ervaren dat er een ruime verscheidenheid bestaat aan stiltemomenten, gebeds- en bezinningsvormen: met en zonder woorden, met bewegingen, door te tekenen, meditatie, via een mantra, een stiltespel, met behulp van sensorisch-tactiel materiaal …

RKvm1

• Kleuter: Basisvertrouwen ervaren en ontwikkelen > In klasrituelen, feesten, vieringsmomenten basisvertrouwen beleven en uitdrukken.

> 2.5 - 6 Aanvoelen dat symbolen en rituelen vertrouwen in het leven kunnen uitdrukken

> 2.5 - 6 Samen vieren dat elke mens bemind wordt

> 2.5 - 6 Vertrouwd worden met religieuze verscheidenheid en zich in eigenheid aanvaard weten

SEgb1

Gevoelens en behoeften bij zichzelf en anderen beleven, aanvaarden, herkennen en in taal uitdrukken

• 2.5 - 12 In dialoog met een vertrouwde volwassene, in een eenvoudige taal beschrijven hoe men bepaalde situaties beleeft en hoe men zich daarbij voelt

TOsn3

Een schriftelijke boodschap overbrengen

• Een verslag schrijven (over gebeurtenissen, (voor)gelezen verhalen of teksten)

• 2.5 - 12 Via modeling kennismaken met schrijfstrategieën:

• voorkennis over het onderwerp oproepen

• materiaal verzamelen dat je nodig hebt om de boodschap over te brengen

• de inhoud van de boodschap vooraf bedenken

• de manier waarop je zal ‘schrijven’ vooraf bedenken

• het schrijfdoel voor ogen houden

• ...

• 2.5 - 4 Krabbelen - al tekenend iets proberen vertellen - ‘schrijven’ vanuit eigen behoefte

• 4 - 7 Ervaren en inzien dat boodschappen door schrift kunnen worden vast- gelegd - nabootsen hoe anderen schrijven - ‘schrijven’ van boodschappen of aanvullen van boodschappen naar aanleiding van spelsituaties - ‘woorden’

(5)

ACTIVITEIT 4 Jezus gaat op weg met mensen (Jezusbeeld)

1

persoonsgebonden

3

cultuurgebonden

RKlg3

In Bijbelverhalen, geloofsverhalen, geloofsbeelden en rituelen op het spoor komen wat christenen beluisteren als Gods woord voor mensen vandaag.

Het eigen verhaal hiermee verbinden.

• Verkennen: > Jezusbeeld opbouwen via eenvoudige prenten, verhalen, handelingen, dramatisch spel

• Verkennen: > Vertrouwd worden met beelden in de Bijbel

• Verdiepen: > Zich inleven in de figuren van een Bijbel- of geloofsverhaal

• Verdiepen: > Gevoelens en behoeften associëren bij de figuren van een Bijbel- of geloofsverhaal

• Verdiepen: > Ontdekken waarom figuren in een geloofsverhaal zo handelen

• Verwerken: > Zich identificeren met figuren uit geloofsverhalen

• Verwerken: > Groeien naar een persoonlijk Gods-en Jezusbeeld

RKvm1

• Kleuter: Basisvertrouwen ervaren en ontwikkelen > Ontdekken hoe geloofsverhalen, geloofsbeelden, godsbeelden, Jezusbeelden basisvertrouwen versterken.

> 2.5 - 6 Jezus leren kennen als iemand die mensen helpt, troost, ... en vertrouwen schenkt

> 2.5 - 6 Zich in vertrouwen identificeren met inspirirende figuren

IKid1

TOsn1

Een schriftelijke boodschap verwerken

• Informatie herkennen en selecteren (in instructies, schema’s, tabellen en informatieve teksten uit tijdschriften en andere media)

• 2.5 - 4 Prenten bij eenvoudige verhalen binnen het hier-en-nu ‘lezen’

• 2.5 - 4 De betekenis van eenvoudige frequente pictogrammen in de klasomgeving ontdekken

• 4 - 6 Prenten bij eenvoudige verhalen met complexere verhaallijn(en) ‘lezen’

• 4 - 6 Frequente pictogrammen in de klasomgeving ‘lezen’ - ervaren en inzien dat bepaalde symbolen een boodschap overdragen

(6)

ACTIVITEIT 5 Jezus nodigt de vissers uit (tafelpoppenspel)

1

persoonsgebonden

5

cultuurgebonden

TOtg1

Plezier beleven aan taal en het spelen met taal

TOsn1

Een schriftelijke boodschap verwerken

• Informatie beoordelen (uit verhalen, brieven, uitnodigingen en reclame- teksten uit verschillende media)

• 2.5 - 12 Luisteren naar, genieten van, praten over, nadenken over voor- gelezen fictie en non-fictie

• 4 - 6 Prenten bij eenvoudige verhalen met complexere verhaallijn(en) ‘lezen’

RKlg3

In Bijbelverhalen, geloofsverhalen, geloofsbeelden en rituelen op het spoor komen wat christenen beluisteren als Gods woord voor mensen vandaag.

Het eigen verhaal hiermee verbinden

• Verkennen: > Contact maken met een verhaal, beeld of ritueel via basale stimulatie, voorwerpen, kijktafels, prenten, kunst …

• Verkennen: > Jezusbeeld opbouwen via eenvoudige prenten, verhalen, handelingen, dramatisch spel

RKvm1

• Kleuter: Basisvertrouwen ervaren en ontwikkelen > Ontdekken hoe geloofsverhalen, geloofsbeelden, godsbeelden, Jezusbeelden basisvertrouwen versterken. > 2.5 - 6 Jezus leren kennen als iemand die mensen helpt, troost, ...

en vertrouwen schenkt

IKid1

• 2.5 - 12 Ontdekken dat vertrouwen soms klein is en soms groot - ontdekken dat vertrouwen ook in moeilijke situaties kan blijven bestaan - vertrouwen opbouwen en verder voeden

MUva1

Tot kwaliteitsvol muzisch samenspel komen

• 2.5 - 6 Samen een muzische opdracht uitvoeren in beeld, muziek, dans en drama

(7)

ACTIVITEIT 6 Met Jezus op tocht (viering)

Mogelijke link met andere ontwikkelthema’s van Rooms-katholieke godsdienst

2

persoonsgebonden

5

cultuurgebonden

RKlg4

• Kleuter: vertrouwd worden met levensbeschouwelijke verscheidenheid >

Beleven hoe ze, ongeacht de levensbeschouwing, verbonden zijn met elkaar

RKve3

Zich gedragen weten door, verbonden voelen met en aangesproken door gemeenschappen dichtbij en veraf. Ontdekken hoe mensen (geloofs)gemeenschappen vormen

• Kleuter: Verbondenheid met gemeenschappen ervaren en beleven > In klasrituelen, feesten, vieringsmomenten verbondenheid met een concrete gemeenschap beleven en uitdrukken.

> 2.5 - 6 Ervaren dat verbondenheid in groep groeit en versterkt wordt in en door rituelen, feesten en vieringen

> 2.5 - 6 Verbondenheid uitdrukken in stilte, gebed en meditatie

RKgs2

Openkomen voor de betekenis(sen) van en zich laten inspireren door Jezus- beelden, godsbeelden, Bijbel - geloofsverhalen en andere levensbeschouwelijke verhalen.

• Kleuter: groeien in geloofs- en Bijbelverhalen, geloofstaal ontdekken en beleven

> Elementen uit religieuze verhalen als betekenisvol ervaren en beleven:

herder, regenboog, duif, tafel, zon, ... > 2.5 - 6 Aanvoelen dat mensen met verhalen uitdrukken wie ze zijn, wie ze willen worden, wat ze dromen, wat ze voelen

> Groeien in levensbeschouwelijke taal vanuit geloofsverhalen > 2.5 - 6 Een Jezusbeeld stapsgewijs opbouwen vanuit evangelieverhalen

> In klasrituelen, feesten, vieringsmomenten zich uitdrukken met levensbeschouwelijke elementen. > 2.5 - 6 Een Bijbelverhaal vierend verdiepen met een lied, een gebed, een doe-activiteit, een symbool of ritueel

SErv1

Zich engageren in relaties, daar deugd aan beleven en zich daarover uitdrukken

• 2.5 - 4 Ervaren dat er ook anderen aanwezig zijn in de klas en op school - interesse tonen voor leeftijdsgenoten en speelkameraden - samen met anderen spelen en werken - voorkeur ervaren voor sommige leeftijdsgenoten De verscheidenheid van mensen als een rijkdom ervaren en deze benutten

(8)

MUva3

De technische en expressieve vaardigheden die nodig zijn om zich muzisch uit te drukken in beeld, muziek, dans en drama verfijnen

• Beeld > Schilderen > 2.5 - 5 Exploreren en experimenteren met het schilderen met verschillende materialen

• Beeld > Tekenen > 2.5 - 5 Exploreren en experimenteren met het tekenen met verschillende materialen

Opmerking: Deze activiteit biedt de mogelijkheid om een ander ontwikkelthema van Rooms-katholieke godsdienst in de kijker te zetten (zie hierboven). Als je dat doet, zorg er dan voor dat dat ontwikkelthema, niet alleen binnen ‘klasrituelen, feesten en vieringsmomenten’ aan bod komt, maar ook binnen:

- ervaringen en belevingen

- geloofsverhalen, geloofsbeelden, godsbeelden en Jezusbeelden