Definities
Burgerparticipatie is een manier van beleidsvoering waarbij burgers, individueel of georganiseerd, direct of indirect de kans krijgen invloed uit te oefenen op de ontwikkeling, uitvoering en/of evaluatie van beleid in een gemeente, provincie of op landelijk niveau. Het gaat om meepraten, meedenken en meebeslissen in het publieke domein.
Bij overheidsparticipatie is sprake van een omgekeerde samenwerking: de overheid participeert in bestaande initiatieven van burgers, geeft deze de ruimte en verbindt deze waar mogelijk met elkaar. Het gaat om burgers die al initiatief nemen in het publieke domein, maar waarbij de overheid een al dan niet faciliterende functie kan vervullen om verdere realisatie mogelijk te maken. In aandachtsgebieden (waar initiatieven afwezig zijn) speelt de overheid geen faciliterende rol, maar een activerende door bewoners te stimuleren zelf actief te zijn in het verbeteren van hun buurt of met ideeën te komen voor het verbeteren van de leefbaarheid van hun woonomgeving.
Inwoners(initiatieven) zoeken steun van de gemeente
Analyse: een omschrijving van het schema
Er is een afstand tussen de inwoners en de gemeente. Dit wordt onder andere versterkt door schaalvergroting van de publieke dienstverlening. De gemeente
belemmert soms initiatieven vanuit inwoners. Dit komt onder meer door uitvoering en handhaving van de wet- en regelgeving en een angst voor het maken van fouten. De gemeente laat veel bij het oude en regeert soms volgens de waan van de dag.
Daarnaast moesten de gemeenten door de bezuinigen een stap terug doen.
Bovenstaande leidt tot het feit dat inwoners het gevoel hebben dat de gemeente niet goed naar hen luistert. De gemeente neemt weinig initiatief, biedt weinig ruimte voor burgerparticipatie en faciliteert inwoners en verenigingen onvoldoende. De
informatiestroom vanuit de gemeente laat daarbij ook te wensen over. Terwijl door social media inwoners juist steeds sneller geïnformeerd worden.
Het beeld is dat de gemeente veel initiatief vraagt van inwoners, vrijwilligers en
verenigingen, maar hen financieel en praktisch te weinig ondersteunt. Mensen hebben daardoor het gevoel dat er niet naar hen geluisterd wordt. Dit doet afbreuk aan het vertrouwen van inwoners in de overheid en politiek.
Onder gemeentelijke medewerkers leeft het gevoel dat je het als gemeente ook niet snel goed kunt doen.
Relevante bronnen, onderzoeken en publicaties
De Loep (2017), Bloemlezing Voorst onder de Loep. Hoe kunnen wij vaker maatschappelijke problemen voorkomen?
Pon (2017), Sociale samenhang in Gelderland. Rapportage monitor sociale samenhang.
Pro Demos (2016), Monitor Burgerparticipatie 2016: Een inventarisatie van gemeentelijk beleid en activiteiten op het gebied van burgerparticipatie
Pro Demos (2018), Waarom participatie
SCP (2016), Niet buitende burger rekenen! Over randvoorwaarden voor burgerbetrokkenheid in het nieuwe omgevingsbestel
Verwey-Jonker Instituut, Movisie, NIVEL (2017) Samen innoveren. Eindverslag evaluatieonderzoek programma kwaliteit van de samenleving
