Geld moet rollen (1) nationaal product

(1)

Geld moet rollen (1) nationaal

product

Geld moet rollen (1) nationaal

product

Overheid Buitenland

Gezinne n

Bedrijven Banken Y Y

S

B

O M M

O>B M>E

M>E E>M E>M

C

A

E E

Iv In

B>O

Y = C + S + B

Y + A + M = C + In + Iv + O + E

Y = C + In + O + E – M

(2)

Staat van Middelen en bestedingen Middelen: op welke wijze

kan het land aan de vraag voldoen

Bestedingen: waaruit

bestaat de vraag in het land

Consumptie van gezinnen (C) Investeringen van bedrijven (I) Particuliere bestedingen (C + I) Overheids bestedingen (O)

Nationale bestedingen (C + I + O) Export = bestedingen door

buitenlanders (E)

Totale bestedingen (C + I + O + E)

Eigen productie (Y) Import (M)

Y + M = C + I + O + E  Y = C + I + O + E –

M

(3)

Bestedingen 2008 Volume 2009 Prijs 2009

in prijzen

Mutatie

% in prijzen

Mutatie

% in prijzen

2008 2008 2009

Nationale Bestedingen 542,4 3/4 546,9 3 563,3

Lopende en basis prijzen

2009 in prijzen van 2008 geeft de reële ontwikkeling weer.

In 2009 is er (546,9 – 542,4) / 542,4 x 100% = 0,83% meer besteed

2009 in prijzen van 2009 geeft de nominale ontwikkeling weer.

In 2009 geven we 3,85% meer uit (563,3 – 542,4) / 542,4 x 100% In 2009 zijn de prijzen met 3,0% gestegen.

Berekening: (563,3 – 546,0) / 546,9 x 100% = 3,0%

(4)

C = 0,75(Y-B) + 10

E = 16 O = 20

B = 1/5Y

Y = EV (evenwichtsvoorwaarde (Ye)

M = 1/6Y I = 22

Macro economisch model

(Alle bedragen in miljarden euro)

Y = EV = C + I + O + E – M

Y = 3/4(Y – 1/5Y) + 10 + 22 + 20 + 16 – 1/6Y

Y = ¾ x 4/5Y - 1/6Y + 68 Y = 12/20Y - 1/6 Y + 68 Y = 36/60Y – 10/60Y + 68

Y = 26/60Y + 68  Y = 13/30Y + 68 Y – 13/30Y = 68

17/30Y = 68

Ye = 68 x 30/17 = 120

Model

Controleer of er aan de evenwichtsvoorwaarde is voldaan:

(S – I) + B – O) = E – M) Model bevat exogene variabelen (c + Co + I0 + O0 + E0 + b + m) en endogene

variabelen

(C + I + O + E + B + M

+ Y)

(5)

C = ¾(Y – B) + 10

S = (Y – B) C + S = (Y – B)

S = ¼(Y – B) -10 en I = 22 

S = ¼ x (120 - 1/5 x 120) - 10 = ¼ x 96 - 10 = 14

S – I = 14 – 22 = -8 B – O = 1/5 x 120 – 20 = 24 –

20 = 4

E – M = 16 – 1/6 x 120 = 16 - 20 = -4

(S – I) + B – O) = E – M) -8 + 4 = -4 Klopt

E V

Y EV = Y

40 80 120 40

12 0 80

EV = 13/30Y + 68

1) Bij een inkomen van € 120 mld is vraag en aanbod aan elkaar gelijk

2) Er kan nog steeds

werkloosheid bestaan

(6)

Inkomensevenwicht en volledige werkloosheid

Bij Ye is er evenwicht op de goederenmarkt (reële

economie )

Bij Y(vw) is er evenwicht op de arbeidsmarkt

Y = 3/4(Y – 1/5Y) + 10 + 22 + 20 + 16 – 1/6Y Dus afhankelijk van de exogene variabelen Ye = € 120 miljard

Y(vw) = Aa x a

Aa = grootte beroepsbevolking A = gemiddelde

arbeidsproductiviteit

Stel: Aa = 4,5 miljoen a = € 30.000 Y(vw) = 4,5 mln x 30.ooo = € 135 miljard

Hoe krijg je nu Ye = Yvw

1. Ye omhoog  O omhoog, s omlaag, b omlaag of m omlaag 2. Y(vw) omlaag  a omlaag of Aa omlaag

Ye omhoog Y(vw) omlaag

Investeren overheid, sparen minder aantrekkelijk maken, belasting verlagen en import beperken

Arbeidstijdverkorting,

pensioenleeftijd verlaging

(7)

Effectieve vraag (C + I + O + E – M)

Consumptie Sparen (S) (C)

Investeringen (I) Overheids-

bestedingen (O)

Export (E)

Inflatie bij

overbesteding Inflatie bij

overbesteding Werkgelegenhe id

(onderbestedin g)

Werkgelegenhe id

(onderbestedin g)

Import (M)

Belastingopbren gst (B)

Nationaal Inkomen (Y)

Werking van de multiplier

Macro economisch model samengevat

(B – O)

(E – M)

(S – I)

(Belastinglek en inverdieneffect importlek

spaarlek

(M x V = P x

T)

(8)

EV 140

Y EV = Y

40 80 120 140

40 12 0 80

EV = 13/30Y + 68

1) Bij een inkomen van € 120 mld is vraag en aanbod aan elkaar gelijk

2) Er kan nog steeds werkloosheid bestaan 135

Y = EV = C + I + O + E – M

135 = 0,75(135 – 0,2x135) +22 + O + 16 – 1/6x135

O =

C = 0,75(Y-B) + 10

E = 16 O = 20

B = 1/5Y M = 1/6Y I = 22

Multiplierwerkin

9