27/03/2018
1
Culturele en religieuze verschillen op de werkvloer:
“Werknemers met de islamitische overtuiging” als voorbeeld.
Mouloud Kalaai Bedrijfsarts ONS-Boerenbond
27/03/2018
2
Inhoudsopgave:
1. Diversiteit.
2. Diversiteit op de werkvloer.
3. Wat is de Islam.
4. Islamitische arbeidsethiek.
5. De moslim op de werkvloer.
27/03/2018
3
De wereld is divers.
• In België leven we momenteel in een multiculturele samenleving. De term ‘multiculturalisme’ heeft verschillende betekenissen. Maar meestal verwijst deze naar een feitelijke beschrijving van de demografische situatie in een samenleving, ook wel ‘cultureel pluralisme’ genoemd (Pierik, 2003).
• In deze betekenis kunnen we multiculturalisme definiëren als het naast elkaar leven van minstens twee ‘anderen’ (Boehme, 2002).
27/03/2018
4
What’s in a word?
• Multicultureel – multireligieus.
• Pluralisme.
• Neutraliteit.
• Diversiteit.
• Gastarbeider.
• Migrant.
• Allochtoon.
• Nieuwe Belg.
• Belg met een vreemde afkomst.
• Discriminatie.
• Pesten.
• … .
27/03/2018
5
Diversiteit op de werkvloer.
27/03/2018
6
Overheidsinitiatief.
• Vlaanderen heeft het Evenredige Arbeidsdeelname en Diversiteit of kortweg het EAD beleid ontwikkeld. Het EAD-beleid heeft met andere woorden als doel om het voeren van een diversiteitsbeleid in
bedrijven, organisaties en lokale besturen te stimuleren (Van de Voorde, 2007).
27/03/2018
7
Diversiteitbeleid heeft valkuilen.
• Polarisering en stigmatisering.
• Verschillen negeren i.p.v waarderen.
• Heterogeniteit > Homogeniteit.
• Solo-rol: druk verhoogt/stereotype kan versterkt worden.
• Organisatiecultuur.
diversiteit moet deel uitmaken van het management en brede beleid om te slagen.
27/03/2018
8
Diversiteit kan positief zijn!
• Onvoldoende aandacht voor de aanwezige diversiteit negatieve affectieve effecten (Janssens & Steyaert, 2001:68).
• Meer kans om alle kwaliteitsvolle kandidaten te bereiken en omdat mensen aandacht voor hun eigenheid waarderen, zal hun
werktevredenheid stijgen (De Vries & Van de Ven, 2005).
• Klanten vinden het bovendien vaak prettig als ze zich kunnen identificeren met de verschillende medewerkers van de organisatie (De Vries & Van de Ven, 2005).
• Stimuleert de creativiteit binnen de organisatie en leidt tot innovatieve producten en diensten (De Vries & Van de Ven, 2005).
• Heterogeen Ervaring Problemsolving.
27/03/2018
9 De
islamitische werknemer
als voorbeeld.
27/03/2018
10
Wat is de Islam?
• Strikt monotheïsme: “bovenal aanbid 1 GOD”.
• Geloof door woord (geloofsgetuigenis) en daad (aanbidding en gedrag).
• Een manier van leven.
Bedenking: Islam als leer en ideaal VS moslim als mens met beperkingen.
27/03/2018
11
Waar een wil is, is een weg!
UZ Leuven stelt zelf hoofddoeken ter beschikking - MO*
Magazine ...
https://www.mo.be/artikel/uz-leuven-stelt-zelf-hoofddoeken-ter- beschikking
9 mrt. 2012 - "Onze hoofdbekommernis is dat de patiëntveiligheid niet in het gedrang komt", zegt hoofdarts Frank Rademakers.
"Hygiëne is zeer belangrijk voor onze patiënten. "Het ziekenhuis staat er wel op dat personeelsleden geen religieuze boodschap opdringen aan anderen. Maar een gewone hoofddoek kan ...
27/03/2018
12
Het gebed.
27/03/2018
13
Getuigenis.
• “Die paar minuten van gebed zijn levensnoodzakelijk voor mij ...
• https://www.vacature.com/.../die- paar-minuten-van-gebed-zijn- levensnoodzakelijk-vo...
27/03/2018
14
De wassing.
27/03/2018
15
Het gebed, apologetisch.
• Ergonomisch.
• Meditatief/Zen.
• Hygiëne.
• Time out.
• Duur: 5 min.
• Kan overal.
27/03/2018
16
27/03/2018
17
Ramadan.
Bespreek het tijdig!
Heb begrip maar durf te wijzen op de gevaren.
Werknemer rijkt zelf soms de oplossing aan.
Kleine aanpassingen in het werkschema zijn soms voldoende.
Vasten heeft ook risico’s!
Vasten heeft wetenschappelijk bewezen voordelen?
27/03/2018
18
Samen leven, samen werken.
Vuistregels:
• Ga na wat de gebruiken van jouw werknemers zijn, ze zullen zich erkend weten.
• Bepaal in overleg wat haalbaar is tijdens de werkuren, maak duidelijke afspraken op bedrijfsniveau en communiceer deze naar alle werknemers.
• Vermijd verschillende systemen voor specifieke groepen (Moslims, Sikhs, Christenen, rokers,…) maar maak algemeen geldende afspraken.
• Moslims kunnen eventueel, in overleg, hun gebed uitstellen tot de gangbare pauzes. Moet ook niet perse gezamenlijk!
• Neem praktisch haalbare maatregelen in functie van de rituele reiniging.
Hierdoor worden natte toiletruimtes vermeden. Sommige werkgevers kiezen voor Franse toiletten of voorzien extra kraantjes.
Kortom maak het bespreekbaar!
27/03/2018
19
Uitdagingen:
• Homogeen in de heterogeniteit: samen maar anders!
Top down + bottom up.
• Onderzoek nodig naar relatie ziekteverzuim en discriminatie (perceptie)?
• Aanleren van copingmechanismen (toolbox meetings?).
• Vertrouwenspersoon opleiding.
• Probeer het positieve aan het andere in te zien.
Aan dezelfde tafel eten met een verschillend menu.
27/03/2018
20
De wijze woorden van meneer de Uil!
• Want moslims zijn net als alle mensen,
• Met dezelfde mensenwensen
• En dezelfde mensenstreken.
• Dat lees je allemaal in de krant
• van … .
• Dus oogjes open en snaveltjes ook, VRAGEN?
