Vaccinatie tegen het humaan papilloma virus en mazelen-bof-rubella

(1)

Vaccinatie tegen het

humaan papilloma virus en mazelen-bof-rubella

Corinne Vandermeulen

KU Leuven – Leuvens Universitair Vaccinologie Centrum

28 januari 2021 – Pentalfa

(2)

2

Humaan papillomavirus

Ref: Schiller JT et al. Human Papillomavirus vaccines. Vaccines 7^thedition Plotkin et al. - https://www.creative-diagnostics.com/news-recombinant-hpv-l1-vlp-68.htm

1970’s  Orth et al: oncogenisch potentieel van HPVs

1980’s  Zur Hausen et al: HPV DNA in de meerderheid van cervix-kankers

 12 oncogene High-Risk HPV-types geïdentificeerd, vooral HPV-16 en -18 die seksueel overdraagbaar zijn

1990’s  begin ontwikkeling HPV-vaccines

Vaccins: viral-like particles  spontane samenvoeging van pentameren van het L1 major kapsel proteïne

+ adjuvans

Beschikbare vaccins in België:

- Cervarix

^®

: HPV-16 en 18

- Gardasil9

^®

: HPV-6, 11 en 16, 18, 31, 33, 45, 52 en 58

(3)

3

HPV – aanbeveling Hoge Gezondheidsraad 2017

Ref: https://www.health.belgium.be/nl/vaccinatiefiches-tegen-het-humaan-papillomavirus-9181

1. Algemene vaccinatie van adolescenten (meisjes én jongens) 9 jaar tot en met 14 jaar

2. Inhaalvaccinatie van jonge vrouwen en mannen 15 tot 26 jaar

3. Vaccinatie van MSM tot en met de leeftijd van 26 jaar

4. Vaccinatie van immuungecompromiteerde

personen (geen leeftijd) met het 9-valente HPV- vaccin

- transplantpatiënten

- patiënten met HIV

(4)

Faculteit Geneeskunde - Leuvens Universitair Vaccinologie Centrum 4 Ref: Lynge et al; Int J Cancer 2020

Vergelijking HPV-prevalentie voor en na HPV-vaccinatie

Humaan papillomavirus – populatie impact - Denemarken

Studie eerste cohorte gevaccineerde meisjes (14jr  eerste scr 23 jr):

Screening door HPV typering

- 2002-2005: cross-sectionele studie Denemarken

- 2011: studie Kopenhagen

- 2017-2019: gevaccineerde cohorte

N=6203 stalen vrouwen geboren in 1994 (1^e cohorte gevaccineerde vrouwen)

Vaccinatiegraad 92%

(5)

5

Humaan papillomavirus – populatie impact - groepsimmuniteit

Ref: Drolet M et al., The lancet 2019 -https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(19)30298-3/fulltext

Meta-analyse:

Evaluatie van Relative Risk pre- en postvaccinatie periode

- 5-8 jaar voor HPV-infecties en anogenitale wratten

- 5-9 jaar voor CIN2+

Stratificatie voor geslacht, leeftijd en jaren sinds introductie van HPV vaccinatie

65 artikels (23 infectie, 29 AGW, 13 HG laesies)

(6)

6

Humaan papillomavirus – effect op CIN2+

Ref: Oxford vaccine group

Data from England: Percentage of 20 year old women diagnosed with cervical abnormalities by birth year

(7)

7

HPV – orofaryngeale kankers

Ref: Timbang MR et al., HVIT, 2019 – Pytynia KB et al Oral Oncol 2014 – Chaturvedi et al , J Clin Oncol 2011

Toename in aantal en percentage van orofaryngeale kankers tgv HPV in US, Europa en Australië

HPV-16 gerelateerd

US: 1984-1989  2000-2004: 16%  >70% HPV-gerelateerd Wereldwijd: 18 en 22 % (cave misclassificatie bij APO)

5% en 6% toename in jaarlijkse % in incidentie van orofaryngeale kankers in respectievelijk US en Finland.

Probleem voor aantonen effect HPV-vaccinatie

- RCT: moeilijk om direct effect van vaccinatie tegen HPV- gerelateerde orofaryngeale kankers aan te tonen

- Wat is klinisch eindpunt? Kanker?  Persistente orale HPV-

infectie Incidence rates for overall oropharyngeal cancer, human papillomavirus (HPV)–

positive oropharyngeal cancers, and HPV-negative oropharyngeal cancers during 1988 to 2004.

(8)

8

HPV – immuungecompromiteerde patiënten

Studie-opzet

UZ Leuven (2018 – 2019) - 100 patiënten met HIV

- 171 patiënten met SOT (hart, nier, long of combinatie)

HIV in behandeling en stabiel SOT >12 maanden geleden, stabiel

Geen HPV-gerelateerde

voorgeschiedenis, behalve AGW voor HIV

3 dosis-schema (0-2-6 maanden) Bloedafname: M0 en M7

Ref: Boey et al, Clinical Infectious Disease 2021

Veiligheid

Gardasil9 wordt goed verdragen in beide patiëntengroep

 Lokale nevenwerkingen

- Pijn op plaats van vaccinatie HIV (67.7%) >SOT (54.7%)

 Algemene nevenwerkingen

HIV (51.5%) >SOT (43.5%) - Hoofdpijn, vermoeidheid

Serious Adverse Events:

 HIV: 3 SAE’s - niet gerelateerd

 SOT: 28 SAE’s – niet gerelateerd

(9)

9

HPV – immuungecompromiteerde patiënten

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Anti-HPV

6 Anti-HPV

11 Anti-HPV

16 Anti-HPV

18 Anti-HPV

31 Anti-HPV

33 Anti-HPV

45 Anti-HPV

52 Anti-HPV 58

Seroconversie na vaccinatie

All patients HIV Kidney Heart Lung

Ref: Boey et all, Clinical Infectious Disease 2021

(10)

10 Ref: Boey et all, Clinical Infectious Disease 2021

HPV – immuungecompromiteerde patiënten

0 500 1000 1500 2000 2500 3000

Anti-HPV

6 Anti-HPV

11 Anti-HPV

16 Anti-HPV

18 Anti-HPV

31 Anti-HPV

33 Anti-HPV

45 Anti-HPV

52 Anti-HPV 58

GMT na vaccinatie

HIV Kidney Heart Lung

(11)

11

Humaan papillomavirus – vermeende nevenwerkingen

Ref: https://www.eurosurveillance.org/content/10.2807/1560-7917.ES.2019.24.19.1800380

Na HPV-vaccinatie meldingen van clusters in Denemarken en Japan van

- POTS Postural Orthostatic Tachycardia Syndrome - CFS Chronic Fatigue Syndrome

- CRPS Complex Regional Pain Syndrome

 Grote cohortstudies in Noorwegen, UK en US: geen bevestiging

(12)

12

Mazelen-Bof-Rubella

Ref: https://www.cagle.com/jimmy-margulies/2014/05/measles-2; https://www.seattletimes.com/opinion/measles-make-a-comeback/

(13)

Faculteit Geneeskunde - Leuvens Universitair Vaccinologie Centrum 13

Mazelen

Mazelen in België: epidemie Wallonië 2016-2017

Ref: https://epidemio.wiv-isp.be/ID/Pages/Rougeole.aspx

- Vooral ongevaccineerde personen - Leeftijdsverdeling:

- 29%: < 5 jaar - 52% > 15 jaar

- 43% werd gehospitaliseerd

- >10% gezondheidswerkers

(14)

Mazelen

Totaal aantal gevallen in 2019: 479 gevallen

(15)

Mazelen

Mazelen epidemieën in

Europa: sinds 2016  >130 overlijdens

01-dec-2018  30-nov-2019

(16)

Mazelen: doel: 95% gevaccineerd met 2 dosissen

Ref: https://www.cagle.com/bob-englehart/2015/02/anti-vaxxers-4

(17)

Oorzaken

• Ouders kennen ziekte niet meer

• Toegenomen (mis)informatie

• Zoekmachines

• Social media

• Toegenomen wantrouwen

• Overheid

• Vaccin producenten

• Wetenschappers - experts

• Toegenomen populisme

Illustration: Chad Crowe

(18)

Mazelenuitbraak bij 77 ongevaccineerde kinderen met bloedafname voor en na mazeleninfectie – 34 kinderen met milde ziekte en 43 met ernstige ziekte en 119 controles (o.m. kinderen voor en na vaccinatie) – doorgedreven immunologische technieken

 Mazelenvirus veroorzaakt diepgaande immuunsuppressie door rechtstreekse infectie van immuuncellen (naïve B- en T-cellen, memory, plasmacellen)

• Functioneel immuun antwoord gedurende 2-4 weken nadat het virus geklaard is 

verminderde mogelijkheid van het immuunsysteem om juist te reageren op nieuwe infectie door verminderd repertoire van antistoffen.

• Immunologische amnesie: verlies van vooraf bestaande immuun-memory antistoffen repertoire door vernietiging lang-levende plasmacellen

 Verhoogd risico op andere infectieziekten met verhoogde morbiditeit en mortaliteit tot 5 jaar na het doormaken van mazelen

 Na mazelen-bof-rubellavaccinatie: geen probleem

Mazelenvirus - Nederland

Referenties: Mina et al, Science 2019; Petrova et al, Science Immunology 2019

(19)

19

Mazelen – vatbare populatie in Vlaanderen

Jaar studie vaccinatie-

graad Baby’s Adolescenten N vatbare

personen /jaar*

Cumulatief n vatbare personen 1e dosis 2e dosis 2 dosissen

1990 - 1999 83.0% 16.250 162.500

1999 - 2005 94.0% 80,6% 83,6% 75,6% 16.250 260.000

2005 - 2008 96,6% 88,1% 90,6% 83,5% 11050 293.150

2008 - 2012 96,6% 89,8% 92,5% 84,6% 9750 332.150

2012 - 2016 96,2% 90,5% 93,4% 87,0% 8450 365.950

*Op basis van gemiddeld geboortecijfer 65.000 tussen 1999 en 2018

Complicaties:

- hospitalisatie 1 op 5  73.190 - pneumonie 1 op 20  18.300 - encephalitis 1 op 2500  150

Vaccinatie tegen het humaan papilloma virus en mazelen-bof-rubella