COPD opname
Opname bij COPD van dag tot dag
COPD is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. Dit zijn aandoeningen aan de luchtwegen, die het ademen moeizaam maken. Door een
infectie/ontsteking in de luchtwegen/longen nemen de benauwdheidsklachten toe. Bij hevige benauwdheidsklachten kan u via de Spoedeisende Hulp of via de polikliniek
Longgeneeskunde worden opgenomen in Tergooi. U wordt dan vijf dagen opgenomen om de benauwdheidsklachten te behandelen. Hieronder wordt beschreven wat u bij zo’n opname per dag kunt verwachten. Zo weet u van opname tot ontslag wat er gaat gebeuren.
Het kan zijn dat uw persoonlijke situatie anders is dan hieronder beschreven. Als u na het lezen van de folder nog vragen heeft, spreek dan gerust een arts of verpleegkundige aan.
De opname
Via de Spoedeisende Hulp (SEH)
De arts-assistent voert bij u een lichamelijk onderzoek uit en stelt vragen over uw klachten en de medicijnen die u thuis gebruikt. Ook vinden verschillende onderzoeken plaats:
• Bloedafname via uw elleboog en uw pols.
• Röntgenfoto en eventueel een hartfilmpje.
Als de arts besluit om u op te nemen, wordt u door verpleegkundigen van de Acute
Opname Afdeling opgehaald.
Via de polikliniek
Uw behandelend longarts besluit om u op te nemen naar aanleiding van uw klachten en lichamelijk onderzoek. Eenmaal op de afdeling wordt u verder onderzocht door de zaalarts, die door uw longarts op de hoogte is gebracht over uw opname.
Uw inhalatiemedicatie van thuis
Wij vragen u om uw eigen inhalatiemedicatie naar het ziekenhuis te laten brengen door een familielid of kennis. U gaat tijdens de opname namelijk door met uw eigen inhalaties.
Wel kan het zijn dat de dosering (tijdelijk) wordt gewijzigd of de arts besluit om andere inhalaties voor te schrijven. Vanzelfsprekend licht de arts u hierover in.
Roken
Roken is de belangrijkste oorzaak van COPD. Als u rookt, bespreken de arts en verpleegkundigen dit met u.
Tergooi is een rookvrij ziekenhuis: de gebouwen en het gehele ziekenhuisterrein zijn rookvrij. Mocht u thuis roken, dan kunt u last krijgen van ontwenningsverschijnselen.
Bespreek dit met de verpleegkundige en zaalarts. Zij kunnen u ondersteunen, adviseren en, indien nodig, medicatie voorschrijven om de ontwenningsverschijnselen te verminderen.
De meeste mensen weten wel dat roken grote nadelen heeft. Toch is stoppen vaak lastig.
Roken is een ernstige verslaving. U heeft mogelijk al eerder pogingen ondernomen om van het roken af te komen. Onder begeleiding van deskundigen wordt de kans van slagen veel groter. De Stoppen-met-rokentraining van Tergooi biedt u die hulp. De verpleegkundige kan u hier meer over vertellen.
Op de verpleegafdeling
Na de onderzoeken en een korte opname op de Acute Opname Afdeling wordt u door een verpleegkundige opgehaald en opgenomen op de verpleegafdeling Longgeneeskunde B0.
De verpleegkundige:
geeft uitleg over de werking van het bed en het belsysteem, de badkamer en het toilet, de bezoektijden en de maaltijdvoorzieningen.
controleert uw bloeddruk, temperatuur, hartslag en zuurstofgehalte.
voert een opnamegesprek met u. Hierbij worden vragen gesteld over uw
contactpersoon, mogelijke allergieën, thuissituatie, thuismedicatie en eventuele andere gezondheidsproblemen.
weegt u en vraagt naar veranderingen in uw gewicht.
bespreekt de COPD-vragenlijst (CCQ) en neemt deze af (zie het kopje Clinical COPD Questionnaire onderaan deze pagina).
eventueel ook de volgende dag.
Afhankelijk van de opdracht van de arts, krijgt u bij aankomst op de afdeling meteen medicijnen zoals antibiotica, prednison, vernevelingen en/of zuurstof. De verpleegkundige informeert u hierover.
Het medicijn prednison kan uw bloedsuikers ontregelen. Als u geen suikerziekte heeft, wordt uw bloedsuiker gedurende twee dagen gecontroleerd. Dit gebeurt voor de
avondmaaltijd met een prik in de vingertop. Als u suikerziekte heeft en daarvoor medicatie gebruikt, dan wordt bij u vier keer per dag de bloedsuiker gecontroleerd. Als u ‘s avonds laat of ’s nachts wordt opgenomen, wordt de bloedsuiker de volgende dag bepaald.
Het ochtendritueel
Rond 06:00 uur wordt u gewekt. De verpleegkundige meet uw bloeddruk, temperatuur, hartslag en zuurstofgehalte.
Rond 08.00 uur geeft de verpleegkundige u uw medicijnen en informeert u over het gebruik ervan.
Afhankelijk van uw benauwdheidsklachten krijgt u hulp bij de persoonlijke verzorging.
Als u slijm ophoest, krijgt u hier dagelijks een schoon opvangpotje voor. De verpleegkundige beoordeelt elke ochtend de kleur en hoeveelheid van het slijm.
In de ochtend komt de zaalarts langs met de verpleegkundige om te vragen hoe het met u gaat en om de behandeling te bespreken. Natuurlijk kunt u ook zelf uw vragen stellen.
Aanspreekpunt
Tijdens werkdagen zijn de verpleegkundige en de zaalarts uw eerste aanspreekpunt. Zij zorgen voor het medisch beleid tijdens uw opname. De longarts is hierbij op de
achtergrond betrokken. Elke week heeft één longarts supervisordienst. Dat kan een andere longarts zijn dan uw eigen longarts. In het weekend is de dienstdoende (long)arts aanwezig voor spoedzaken.
Dag 1
Fysiotherapeut en diëtist
Op de eerste dag komt de fysiotherapeut bij u langs voor ademhalingsoefeningen, om u te leren zo goed mogelijk het slijm op te hoesten en om aan uw conditie te werken. Wordt u in het weekend opgenomen? Dan komt de fysiotherapeut vanaf maandag bij u langs.
De diëtist bespreekt met u wat u het beste kunt eten om voldoende energie te krijgen. Door uw COPD heeft u namelijk een verhoogde voedingsbehoefte, maar benauwdheid maakt het soms moeilijk voldoende te eten.
Onderzoek
Als u slijm/sputum ophoest, vangt u dit op in een kweekpotje. Dit slijm wordt in het laboratorium onderzocht om te controleren of er eventueel bacteriën in zitten die de ontsteking zouden kunnen veroorzaken. Ook is het mogelijk dat de arts opdracht geeft om uw bloed verder te onderzoeken of dat er nog een röntgenfoto gemaakt wordt ter controle.
Dag 2
Vervolggesprek
U en uw naaste krijgen vandaag een uitgebreider opnamegesprek met de
(long)verpleegkundige. Het doel van dit gesprek is om te achterhalen wat de diepere aanleiding is van de opname, een beter beeld van uw situatie te krijgen, uw vragen te beantwoorden en met u te praten over eventuele problemen rondom uw ziek-zijn thuis.
In het gesprek stemmen we de verschillende verwachtingen en wensen omtrent opname en herstel op elkaar af. We kijken vooruit naar wat alvast in orde gemaakt moet worden als u naar huis mag. Ook is er aandacht voor de psychosociale context en spirituele behoeften.
Zo is het mogelijk begeleid te worden door geestelijke verzorging.
Samen kijken we naar oplossingen voor mogelijke problemen. Dit kan bijvoorbeeld zijn:
Voorlichting over inhalatiemedicatie en COPD.
Begeleiding bij het stoppen met roken.
Het regelen van thuiszorg.
Omgang met plotselinge toename van benauwdheid thuis.
Het maken of aanpassen van uw longaanvalplan.
Het eventueel starten van thuismonitoring (zie het kopje Verdere informatie op deze pagina).
Als naar voren komt dat u thuiszorg nodig heeft of dat u zich zorgen maakt over hoe het na ontslag verder moet, schakelen we de transferverpleegkundige in. Er kan, indien nodig, ook gezorgd worden dat u bij ontslag een verwijzing mee krijgt voor de fysiotherapeut of diëtiste bij u in de buurt.
Dag 3
De verpleegkundige gaat met u na of alle informatie die u de afgelopen dagen heeft ontvangen duidelijk is. U kunt aangeven over welke onderwerpen u meer informatie wilt ontvangen. Daarnaast willen we graag weten of:
Het gevoel van benauwdheid afneemt.
U weer dingen kunt aanpakken zoals u thuis gewend was.
U een benauwdheidaanval heeft gehad en zo ja, hoe vaak per dag.
U weer zin heeft in uw maaltijden.
Als uw medicatie is gewijzigd tijdens de opname, kijken we vandaag of deze weer
teruggezet kan worden naar uw thuisdosering. Dit wordt tijdens de dagelijkse visite met de arts besproken.
Dag 4
Vandaag krijgen u en uw naaste een ontslaggesprek met de zaalarts en de
(long)verpleegkundige. U bespreekt met hen het ontslag en alles wat hieromheen geregeld is of nog geregeld moet worden. Het doel is dat u en uw naaste voldoende vertrouwen hebben in het ontslag. Aan de orde komen ook de acties die u kunt ondernemen bij toenemende klachten thuis.
Onderwerpen die aan de orde komen:
Heeft u iemand die u op de dag van ontslag komt ophalen?
Is eventuele thuiszorg geregeld?
Is de eventuele zuurstof die u thuis moet gebruiken geleverd en aanwezig?
Uw longaanvalplan wordt opnieuw besproken en bijgesteld.
Is de inhalatiemedicatie en -techniek duidelijk?
Wanneer moet u contact opnemen met wie?
Eventueel opstarten van COPD-thuismonitoring. Hierdoor kunnen we uw situatie beter in de gaten houden en daardoor een eventuele verslechtering eerder signaleren.
Zie kopje Verdere informatie op deze pagina.
Doornemen noodzakelijke activiteiten van de eerste weken, zoals het huisbezoek van de longverpleegkundige, het thuis opstarten van de fysiotherapie en/of begeleiding van een diëtist.
Dag 5 – de dag van ontslag
De arts maakt uw ontslagpapieren in orde, deze bestaan uit:
Een brief voor uw huisarts. Deze wordt digitaal verstuurd.
Recepten. Deze worden digitaal naar uw eigen apotheek gestuurd of naar de polikliniekapotheek Tergooi.
Een overzicht van uw medicijnen.
De controle-afspraken: huisbezoek longverpleegkundige, polikliniekcontrole longverpleegkundige en longarts.
Een overdracht voor de thuiszorg (indien nodig).
Een verwijzing naar fysiotherapeut en/of diëtiste (indien nodig).
Het longaanvalplan met daarin de benodigde acties die u kunt ondernemen bij toenemende klachten thuis. Ook staan hierin de contactgegevens van degenen die u kunt bellen bij vragen of toename van klachten.
De verpleegkundige neemt de ontslagpapieren met u door.
Na ontslag
Controle-afspraken
Ongeveer 1 week na ontslag krijgt u een huisbezoek van de longverpleegkundige. Tijdens deze afspraak wordt er gekeken hoe het op dat moment met u gaat en hoe het thuis is verlopen vanaf het moment van ontslag. Ook bespreekt de longverpleegkundige samen met u het longaanvalplan. Dit geeft u handvatten om een volgende longaanval of
ziekenhuisopname te voorkomen. Twee weken later wordt dit gesprek vervolgd met de longverpleegkundige op de polikliniek of via een videoconsult of telefonisch consult.
Vier tot zes weken na ontslag wordt u verwacht voor een controle bij de longarts. Alle afspraken staan op het afspraakoverzicht dat u krijgt bij het ontslaggesprek.
Vragen
Tot twee dagen na uw ontslag kunt u telefonisch contact opnemen met de verpleegafdeling Longgeneeskunde als u nog vragen heeft. Zij zijn 24 uur per dag bereikbaar.
Bij toenemende klachten binnen twee weken na ontslag neemt u contact op met de
polikliniek Longgeneeskunde. Zij zijn bereikbaar tijdens kantooruren. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de huisartsenpost.
Contactgegevens
Longverpleegkundigen:Iris Huisman 088 753 38 15 Martine Ritsma 088 753 31 58 Huisartsenpost Blaricum T 088 130 96 00
Ma t/m vrij: 17:00 – 08:00 uur
In het weekend en op feestdagen is er een 24-uursdienst.
Verdere informatie
Thuismonitoring voor COPD-patiënten
Voor patiënten met COPD werkt Tergooi intensief samen met Medisch Service Centrum NAAST. Deze samenwerking maakt het mogelijk om de zorg meer op maat en zo veel mogelijk bij u thuis te geven, zodat u minder naar het ziekenhuis hoeft te komen. Door thuismonitoring kunnen we uw situatie beter in de gaten houden en daardoor een eventuele verslechtering eerder signaleren. Bovendien leert u uw ziekte beter begrijpen, waardoor u er meer grip op krijgt. Klik hier voor meer informatie over thuismonitoring.
begint met bewegen. Dit voorkomt trombose, maar is ook belangrijk om verlies van
spierkracht tegen te gaan. Uit onderzoek is verder gebleken dat de ademhaling beter is als u rechtop zit. Luchtweginfecties komen daardoor minder voor en de zuurstofvoorziening is beter.
Adviezen
Probeer elk uur te bewegen. Bijvoorbeeld oefeningen op bed, zitten in de stoel, lopen op de gang. Als dit niet zelfstandig mogelijk is, kan uw familie/bezoek u wellicht hierbij ondersteunen.
Probeer zo vaak mogelijk uit bed te zijn en het bed alleen te gebruiken om te rusten Draag stabiele en stevige schoenen.
Gebruik, indien nodig, een hulpmiddel. Het prettigste is om uw hulpmiddel vanuit thuis mee te laten nemen omdat u deze gewend bent.
Ophoesten van sputum
Als u last heeft van slijm, dan kunt u dit met speciale technieken proberen los te krijgen om het vervolgens op te hoesten. Probeer daarvoor elk uur het volgende te doen:
Maak 5 diepe ademhalingen en houd bij de inademing aan het eind de adem even vast.
Adem rustig door de neus in. Tuit de lippen een klein beetje en adem langzaam tussen de lippen uit. U ervaart nu een kleine druk bij het uitademen. Herhaal dit 5 keer.
Adem rustig in, daarna een snelle krachtige uitademing. Probeer hierbij de keel te ontspannen en uw mond open te houden. Door de snelheid bij het uitademen, komt het slijm mee naar buiten. Herhaal dit 3 keer.
Hoest nu 3 keer.
Wat te doen bij (acute) toename van benauwdheid
Ga rechtop zitten. Laat uw armen op een tafel (of rollator) rusten/hangen.
Probeer met getuite lippen uw uitademing zo lang mogelijk te maken.
Ga hiermee door totdat u de ademhaling weer naar de buik kunt verplaatsen.
Pas daarna de aangeleerde ademhalingstechnieken toe: adem ontspannen door uw neus in en door uw mond uit om zo weer rustiger te worden.
U kunt eventueel uw kortwerkende luchtwegverwijder gebruiken.
Belangrijke punten bij het bewegen
Beweeg in uw eigen tempo en indien nodig in etappes.
Het is beter om meerdere keren per dag een aantal minuten te bewegen dan één keer per dag flinke inspanningen te leveren.
Let op uw houding tijdens het bewegen. De fysiotherapeut heeft u hiervoor informatie gegeven tijdens de opname.
Let op uw ademhalingstechniek tijdens het bewegen.
Een half uur na de inspanning moet u weer hersteld zijn.
Als u benauwd wordt, moet u in een langzamer tempo bewegen of stoppen. En uw ademhalingsoefeningen toepassen.
Clinical COPD Questionnaire
Hieronder zijn vragen die de verpleegkundige u zal vragen. Leest u deze ter voorbereiding goed door.
Geef bij onderstaande vragen het cijfer aan dat het beste beschrijft hoe u zich de afgelopen week heeft gevoeld. Slechts één antwoord per vraag.
0 = nooit, 1 = zelden, 2 = af en toe, 3 = regelmatig, 4 = heel vaak, 5 = meestal, 6 = altijd.
Hoe vaak voelde u zich in de afgelopen week … 1. Kortademig in rust?
2. Kortademig gedurende lichamelijke inspanning?
3. Angstig/bezorgd voor de volgende benauwdheidsaanval?
4. Neerslachtig vanwege uw ademhalingsproblemen?
In de afgelopen week, hoe vaak heeft u…
1. Gehoest?
2. Slijm opgehoest?
0 = helemaal niet beperkt, 1 = heel weinig beperkt, 2 = een beetje beperkt, 3 = tamelijk beperkt, 4 = erg beperkt, 5 = heel erg beperkt, 6 = volledig beperkt/of niet mogelijk.
In welke mate voelde u zich de afgelopen week beperkt door uw ademhalingsproblemen bij het uitvoeren van…
1. Zware lichamelijke activiteiten (traplopen, haasten, sporten)?
2. Matige lichamelijke activiteiten (wandelen, huishoudelijk werk, boodschappen doen)?
3. Dagelijkse activiteiten (uzelf aankleden, wassen)?
4. Sociale activiteiten (praten, omgaan met kinderen, vrienden/familie bezoeken)?
Contact
Longgeneeskunde - Polikliniek T 088 753 12 10
Ma t/m vrij 08:00 – 16:30 uur
Longgeneeskunde - Verpleegafdeling T 088 753 21 38
7 dagen per week van 08:00 – 22:00 uur.
T 088 753 15 60 (Hilversum)
