bron 1846 : VANDERMAELEN, CARTES TOPOGRAPHIQUES DE LA BELGIQUE
© Geoportaal Onroerend Erfgoed
situering van de verschillende windmolens in Merkem ( gele stip )
1. CAYENNEMOLEN 2. JANSSEUNES MOLENTJE 3. KLOOSTERMOLEN
4. SINT-JANSMOLEN, OOSTMOLEN 5. STENEN MOLEN, HOEKJEMOLEN
6. NOORDEINDEMOLEN, LUIGEMMOLEN, BEUKELAREMOLEN 7. PLAATSMOLEN, KOUTERMOLEN
8. SCHRANSMOLEN, KIPPEMOLEN
© HEEMKRING SIDRONIUS HOSSCHIUS, “MOLENS VAN MERKEM”, 2O1O.
1. CAYENNEMOLEN
boven Postkaart brug Drie Grachten Merckem - Noordschote.
Boven de tussenpijler, in de verte is de Cayennemolen zichtbaar langs de Ijzer.
midden Grondplan van de drie zolders in de Cayennemolen.
onder Firmin DUFLOO & Flavie BAES.
• 1796 : oprichting staakmolen met open voet en drie zolders
• functie : koren- & oliemolen met 2 maalstoelen
• 1854 - 1894 : mechanisme van de oliemolen in de onderste zolder uitgebroken
• 1O.1O.1914 : door Belgische genietroepen neergehaald & in brand gestoken
• na de oorlog werden noch de molen, noch de boerderij, herbouwd
2. JANSSEUNES MOLENTJE
geen illustratie beschikbaar
• 1854 : kleine staakmolen boven gebouw ( dakmolentje )
• 1869 : gesloopt 3. KLOOSTERMOLEN
boven Prentkaart 191O, met vijf wandelende mensen, waaronder 2 nonnen, voor de Kloostermolen.
( collectie Norbert Raes, Heule )
onder Pachtgeld voor de boerderij bij de Kloostermolen en voor de Kloostermolenwal, ca. 167O.
( RAB, Sociëteit van Jezus te Brugge, nr. 2744 )
• < 1460 : oprichting staakmolen met open voet en twee zolders
• 1590 : verwoest door de Oostendse vrijbuiters
• 1624 : heroprichting staakmolen met open voet en twee zolders
• functie : korenmolen met houten askop en houten pestelroeden
• 1794 : toevoeging oliemolen, vanaf nu 3 zolders
& een rosmolen waarbij het paard omheen het gebouwtje liep
• 1834 : mechanisme van de oliemolen weer uitgebroken
• 1894 : 2 grote en 1 kleiner steenkoppel op de steenzolder
• 1918 : de genietroepen bliezen met dynamiet en granaten alles op
• na de oorlog werden noch de molen, noch de boerderij, herbouwd
4. SINT – JANSMOLEN, OOSTMOLEN
geen illustratie beschikbaar
• < 1460 : oprichting I
• 1580 - 1590 : vernield tijdens de godsdiensttroebelen
• begin 17de E : heroprichting II
• 1796 - 1807 : verdwenen om onbekende oorzaak
• 1809 : oprichting III
• 29.11.1874 : omgevallen tijdens een storm
• 1875 : oprichting IV : staakmolen op open voet met twee zolders
• functie : korenmolen met 2 steenkoppels en een haverpletter
• WOI : vernield
• 1930 : ter vervanging werd een mechanische maalderij opgericht
5. STE(E)NEN MOLEN, HOEKJEMOLEN
boven Vooraanzicht op de Stenen Molen.
midden Zicht op de wijk het Hoekje vanop de steenweg naar Ieper
onder Gronplan Stenen Molen : 4 zolders.
Plans du Moulin a vent du sieurGhyselen à Merckem
• 1846 : oprichting hoge stenen molen : gelijkvloers + 5 zolders + gaanderij
• functie : koren- & oliemolen met één klein en twee grote steenkoppels
• 1894 : nog één kollergang bleef over
• 1917 : de molen werd geheel plat gebombardeerd
• 1922 : ter vervanging werd een mechanische maalderij opgericht, met gasmotor en 3 steenkoppels
6. NOORDEINDEMOLEN, LUIGEMMOLEN, STEENTJESMOLEN, BEUKELAREMOLEN
Zie 2. HISTORISCHE NOTA
© HEEMKRING SIDRONIUS HOSSCHIUS, “MOLENS VAN MERKEM”, 2O1O.
links Molen in 1923 bij de afbraak in Poperinge.
Met een rechtmast wordt de bovenas verwijderd.
rechts De molen geïnstalleerd in Merkem na 1923.
Met gesloten voet : een torenkot en dak boven het balkon
“De redding van de Beukelaeremolen”
Uit de toespraak van schepen Jozef Six uit Houthulst
op het inwijdingsfeest van de gerestaureerde molen op zondag 3O augustus 1987 De Beukelaremolen maalde voor het laatst in 1958. Sindsdien geraakte hij in verval.
De Vereniging voor Vreemdelingenverkeer van Oostduinkerke besloot in 1972 de molen aan te kopen om als toeristische trekpleister naar de eigen gemeente over te brengen. De eigenaar wendde zich eerst tot het bestuur van zijn gemeente, dat zich niet aan de molen ongelegen liet.
De aankoopakte dateert van 24 mei 1975 en vermeldt de aankoopsom van 3O.OOO frank. Volgde in hetzelfde jaar, bij akte van 24 oktober, de afkoop van de plaatselijke Commissie voor Openbare Onderstand ( C.O.O. ) van de grond waarop de molen staat, 7 a 5O ca; bedrag: 22.5OO frank.
Intussen is de Beukelaremolen bij Koninklijk Besluit van 23 april 1974 als monument gerangschikt.
De molen, niet meer in bedrijf, takelde verder af. Behoedende voorlopige herstelling drong zich op. De molenbouwonderneming Peel uit Gistel deed de rudimentaire herstelling in 1976 : beschermkappen boven de kruisplaat- hoofden van het gebint werden aangebracht. Prijs van het herstellingswerk : 8.869 frank.
Met het oog op de verdere restauratie van de molen stelde de gemeenteraad in zitting van 1 juni 1976 de jonge architect Dirk Boncquet aan ( op aanbeveling van de molendeskundige E. Devyt, oom van betrokkene, brief van 13 mei 1976 ).
Dan breekt een trieste periode aan waarin de restauratie van de molen, die al maar door verkommerde, over jaren uitgesteld, vertraagd en afgeremd werd.
Op 8 juni 1977 is de raad van de uitgebreide gemeente Houthulst, waartoe Merkem behoort, beëdigd; hierdoor is de nieuwe entiteit een werkelijkheid.
De waarnemend burgemeester stuurt op 3 juli de nog door het gemeentebestuur van Merkem aangestelde architect een brief om te ver- nemen wat al gerealiseerd is voor de restauratie van de molen. De militaire dienst van deze architect en verdere verwikkelingen betekenden een eerste vertraging in het herstel van de molen. Buiten de administratieve sleur, schreef de toenmalige gemeenteraad de donkerste bladzijden in de geschiedenis van de Beukelaremolen : kleinheid, kortzichtigheid, onwil, ontstentenis van realiteitszin en uitspelen van personen waren schering en inslag.
De economische neergang waardoor prijzen en lonen in een opwaartse spiraalbeweging belandden, bewerkstelligde door de vertraagde en afgeremde afwikkeling van de restauratie een aanzienlijke meerkost van de herstelde molen.
De raad aanvaardt algemeen op 26 april 1979 de raming voor restauratie ten bedrage van 3.297.644 frank. Aangezien de molen wettelijk beschermd is, komt de staat tussen voor 6O % en de provincie voor 2O %.
Het verval van de molen vergt dringende instandhoudingswerken. De raad gaat hier unaniem op in, 25 oktober 1979 : afnemen van hekwerk, uittrekken van de roeden, onderschoren van de hoekstijlen; voltooid in 198O : 365.266 frank; de staat betaalt hierin 18O.629 frank, de provincie 62.21O frank.
2O december 1979 : de raad behandelt de gewijzigde restauratieplannen en de gunningsvoorwaarden, 4.119.618 frank : 11 stemmen voor, 6 neen en 4 onthoudingen. Het dossier voor goedkeuring en subsidiëring vertrekt naar de verscheidene bewuste diensten. Er verloopt bijna een jaar.
De aanbesteding van de werken grijpt plaats op 3 december 198O, de molenbouwers Peel uit Gistel halen het : 5.559.O48 frank, BTW 16 % inbegrepen. Er waren 4 deelnemers komen opdagen. De provinciale overheid, 12 februari 1981, past het gunningsbedrag aan, in vermindering : 5.335.487 frank, BTW toen al 17 % inbegrepen.
Intussen gebeurt iets heel vreemds, uiting van weinig plichtsbesef.
Op het gemeentebestuur rust de verplichting om als een goede huisvader te zorgen voor het gemeentelijk patrimonium, de monumenten in goede staat te houden, eveneens om de aangegane verplichtingen na te komen.
Alhoewel de raadsbesluiten van 26 april 1979 en 2O december van hetzelfde jaar de spoedige algehele herstelling van de molen beoogden, besloot een meerder-heid in de raadszitting van 26 maart 1981 de posten voor de restauratie vervat in de gemeentebegroting over 1981 te schrappen : 12 stemmen voor de schrapping, 9 stemmen contra.
Reactie hiertegen van de Nationale Dienst voor Monumenten en Landschapszorg, de Provinciale Overheid en de aannemers Peel bleven niet uit. De provinciale overheid maande daarenboven aan spoedig een begro- tingswijziging door te voeren met de nodige kredieten voor de restauratie erin opgenomen, zo niet zou de Bestendige Deputatie dit doen. Een aangegane verplichting verbreekt men niet !
De bewuste raadszitting greep plaats op 17 september 1981 : 8 raadsleden stemden positief, 2 stemden neen, 9 leden onthielden zich.
Aanvraag voor de lening bij het Gemeentekrediet, ten bedrage van 2.5O8.OOO frank over 2O jaar met wisselende intrestvoet, aanvankelijk O,25 %, in 1987 was dit 9,OO %, kreeg instemming in de raadsvergadering van 19 november 1981 : 1O ja - stemmen; 8 onthoudingen; 1 nee.
Nieuwe vertraging van de restauratie in hel vooruitzicht ! Een horeca - houder verzoekt om de molen te verplaatsen naar zijn exploitatie, gelegen in de gemeente langs een druk bereden weg ( De Kippe - Frans De Pover ) : hij zou goed voor de molen zorgen ! ( Resultaat in besloten raadszitting van 14 april 1982 : 15 contra, 6 pro ).
De restauratie kon verder gaan. De ontmanteling van de molen bracht niet- geweten gebreken aan het licht. Meerwerken ten bedrage van 948.O14 frank drongen zich op. Uitslag van de raadszitting van 28 juni 1982 hieromtrent : 3 leden pro, 14 leden onthielden zich, geen neen - stemmers, 4 afwezigen.
Een nieuwe gemeenteraad werd op 1O oktober 1981 verkozen. De verkiezingscampagne verliep vrijwel rustig. Hetze tegen de molen vanwege de verslagen groep en fulminatie contra de restauratie van een plaatselijke nieuwe groep. Resultaat : veel nieuwe gezichten in de gemeenteraad, 9 leden uit de ontbonden raad keerden niet meer terug.
De nieuwe raad zorgt voor een " coup de théatre ", cfr. de raadszitting van 4 juli 1983 : ' Eenparig wordt besloten, op voorstel van de voorzitter, een verzoek te richten tot de Rijksdienst voor Monumenten en Landschapszorg, teneinde de Beukelaremolen te mogen verplaatsen ". De horeca - houder haalde schijnbaar zijn slag thuis ! ( Het proces - verbaal van deze raadszitting werd in de daaropvolgende vergadering, 24.O8.1983 zonder opmerking goedgekeurd ). De restauratie werd alweer stilgelegd !
Stil verzet tegen deze gang van zaken, een krachtdadig neen vanwege de Provinciale Commissie voor Monumenten en Landschapszorg, alsook van de Rijksdienst voor Monumenten en Landschapszorg, haalde een streep door de verplaatsingsambitie. De restauratiewerken konden met maanden vertraging doorgezet worden. Het jaar 1984 was begonnen. Geen verwikkelingen deden zich meer voor !
De gemeenteraad trof nog de volgende beslissingen :
• 28 maart 1984 : meewerken 2de deel: 237.709 frank; 12 pro, 6 onthoudingen.
• 20 december 1984 : meer- en minwerken 3de deel; in min: 95.480 frank: algemene instemming!
• 31 januari 1985 : aankoop van grond van het O.C.M.W, bedoeld voor aanleg omheen de molen, 21 a 29 ca.: 123.782 frank, met vergoeding aan de pachter (kinderen Decoodt) 156.017 frank;
unaniem akkoord.
• 17 april 1985 : aanstelling van Jos Hooghe tot vrijwillige molenaar.
Alle raadsleden verklaren zich akkoord.
• De restauratiewerken werden voltooid half juli 1985.
De afwikkeling heeft 9 jaar in beslag genomen.
• De restauratie heeft 8.767.697 frank gekost, de tussenkomst van de staat bedroeg 3.773.177 frank, deze van de provincie 1.294.461 frank.
De Beukelaremolen is indrukwekkend in fraaie stoerheid. Aan de kap veert de vaan of windwijzer de hoogte in Een neerbuigende reiger klemt een vis in zijn snavel. Dit motief is in eenklank met de omgeving. Ten noorden van de molen treft men een reigerskolonie aan, daar waar eertijds de eendenkooi gelegen was. Gevestigd aan het Kooivaardeken heet deze plaats nu nog "de Kooie"
( voorstel Six, algemeen aangenomen in de zitting van het schepencollege, 8.9.1982 ). Kritiek kan ingebracht worden tegen de aanleg met binnenstedelijk parkallure, maar onloochenbaar heeft het gemeentebestuur geen moeite gespaard om, alhoewel naar eigen smaak, de molen luister bij te brengen.
De perikelen om de molenrestauratie zijn geschiedenis. Nu staat de gemeentelijke overheid positief ten opzichte van haar cultureel erfgoed. (... ) Een houten staak- of standaardmolen is een reus op lemen voeten. Levend geheel, heeft hij een maalfunctie. Buiten werking sterft hij af. Angstvallig dient over hem gewaakt tegen storm en noodweer. Wij allen zijn verantwoordelijk : een monument is geestelijk gemeenschapsbezit !
In onze in toenemende mate ingewikkelde maatschappij, waar niemand helemaal aan levensongedurigheid ontkomt, kan rust en vrede gevonden worden in verbondenheid met de natuur en met wat de mens aan schoonheid heeft voortgebracht.
Merkem is een uitgelezen milieu van natuurschoon en rust. Luigem, met de vernieuwde en prachtige Beukelaremolen, de staakmolen. Dit eeuwenoude technologisch wonder, aanwijsbaar in het oude graafschap Vlaanderen ontstaan, biedt een omgeving aan waar je - losgerukt uit de doordaagse soms benauwende bedoening - je innerlijk vervlochten voelt met de peiselijkheid en stoere schoonheid die van de molen op je neerkomt en je stil gelukkig maakt.
Ik dank U allen !
" van teerlingen tot windvaan, traditie en vakmanskunst “
Uit de toespraak van schepen Erik VERBEURE uit Houthulst
op de officiële opening van de gerestaureerde Beukelaremolen op vrijdag 1 juli 2O16
Het enthousiasme en de grote respons van jullie allemaal is klaarblijkelijk overgeslagen naar de ganse regio, want bij het naar hier komen, merkte ik overal driekleurige vlaggen uithangen bij de mensen. Dit toont aan dat de Beukelaremolen overal geliefd is.
Toen ik vorige maandag de zondag van de vorige zondag onder ogen kreeg merkte ik dat de vrijdag de droogste dag van de week zou zijn. Was dit nu figuurlijk bedoeld of was dat bedoeld voor mensen die niet naar de opening van de Beukelaremolen zouden gaan. Terloops wie niet buiten roken kan, moet buiten roken.
Het is hoogst uitzonderlijk dat een volledige deelgemeente wordt uitgeno- digd naar een officiële opening. Jullie respons getuigt dat deze uitzondering gerechtvaardigd mag genoemd worden. Het toont aan dat de Beukelare- molen toch wel een speciale waarde heeft. De Beukelaremolen wordt in een adem ook de molen van Merkem genoemd. De Merkemnaren vinden er een stuk zichzelf in terug en zijn dan ook verslaafd geworden aan het aanschouwen van die getuige.
Na de val van de molen restten nog enkel de 4 teerlingen uit steen vervaardigd. Vandaar dat kunstenaar Jimmy Steen zondag tussen de teerlingen zijn talent zal tentoonstellen. Wat teerlingen en een windvaan zijn kunt u straks te weten komen bij onze 5 molenaars : Ann Vergauwen, Jos Hooghe, Marc Hindryckx, Julien Geldof en Bart Castelein.
Tradities
Kruien en inzegening EH Johan Dekeyser
De mensen die komen uit de verschillende windstreken worden gezegend tijdens het kruien van de molen door de kinderen.
De opruiming en de triage van herbruikbare en niet-herbruikbare onderdelen nam toch wat tijd in beslag , de verzekeringsmaatschappij moest haar werk doen en onroerend erfgoed focuste zich op de toepassing van de voorschriften.
Maar er was ook wind en tegenwind , werd er van de daken geschreeuwd dat niet de juiste mensen waren betrokken en dat de heropbouw 1O jaar zou duren. Ondertussen was ik wel overtuigd van mijn gelijk en zette koppig en hardnekkig door, soms de wind op kop. Ik ben goed en gelovig maar daarom niet te goedgelovig.
Nadat de architect was aangesteld en zijn aanbestedingsdossier een uitvoerder vond was het panel compleet. Van meet af aan werd duidelijk gemaakt dat we alleen konden slagen als we in onderling vertrouwen en met de wil om mekaar te versterken zouden samenwerken.
Het werd vrij snel duidelijk dat we de goede mensen hadden gevonden. De berging en triage verliep deskundig olv diensthoofd Karel Dekien, die verder als leidend ambtenaar het dossier vakkundig opvolgde.
Is de gemeente goed verzekerd was de volgende vraag waarop een bevestigend antwoord kwam van de ontvanger Alain Paesbrugghe die als een zeer goede huisvader er altijd over gewaakt heeft dat de gemeente goed verzekerd is. Verzekeraar Ethias stelde zich zeer krachtig en correct op waardoor de financiering van de heropbouw kon gebeuren.
Ook Onroerend Erfgoed van de Vlaamse gemeenschap vaardigde met mevrouw Rita De Hertog een bekwame behoeder van de molenprincipes af.
Ondertussen had architect Freddy De Schacht zijn beste rechterhand Els Vervaet onder de arm genomen en heeft zich weten te ontpoppen tot een scharnierelement in het complexe heropbouwdossier.
Dit koppig duo leverde een aanbestedingsdossier af op basis van klasse, kunde en kennis en botste op een andere koppigaardig iemand, molenbouwer Wieme uit Maln ( Machelen ) later heb ik vernomen dat hij daarmee Machelen bedoelde. Het Oostvlaams dames en heren is het snelst gesproken dialect, maar ge went er aan. Woar.
Mocht ik straks na 3O jaar lid te zijn geweest van de gemeenteraad overwegen om een boek te schrijven dan zou er een afzonderlijk hoofdstuk gewijd worden aan Roland en zoon Kris Wieme.
Ze zijn hier trouwens aanwezig en zijn vergezeld van hun medewerkers : Carl De Decker, Thomas Piens, Steven Claeys en Valerie De Ruyck.
Waarom zijn ze mee d’otots mee, er zit gene schuien tiep tussen en ze zijn niet twisn de zak.
Roland zei wulder telle zuu 1.2 drei en gulder en zulder?
Wa ede gij djek buufstek of bloemkuule in a talure en a goe flasse?
En tons zoaten we nie deisn’ndag mo weunsdags tuube te goare in maln vo de vergoaderinge. 50 kilomeedre van hiere.
Ge moa der nie an begin oas g’en derde studiejoar niet uitgedoan et.
Mijne heren Wieme, Roland en Kris en medewerkers, als schepen werd ik nooit uitgenodigd op een netwerkfeestje op jullie plezierboot, werd ik nooit uitgenodigd om in Sint-Martens-Latem te gaan dineren, hebt ge mij nooit geld toegestopt om mijn campagne te betalen … en moest ik nog zelf mijn kilometers en mijn flitsboetes betalen.
Ewel beste vrienden, wat ge mij persoonlijk en onze gemeente hebt geschonken op materieel en menselijk en vakkundig gebied is gewoon onbetaalbaar en compenseert alle voorgaande insinuaties. Jullie logo is niet voor niets een bloem met een kroon, de kroon op het werk van een schitterend bedrijf is dat de vader zijn stiel kan overdragen op zijn zoon. Wie mijn woorden zeker beamen zijn onze molenaars.
Geschenk
De architectuurgroep en de molenbouwergroep beheersten beiden hun werkdomein en bezondigden zich soms, maar heel weinig aan zacht gekibbel, ten goede en voor de zaak.
Beide grootmeesters vonden mekaar wonderwel alhoewel diploma’s niet de maatstaf waren voor hun competentie.
Els, Freddy, Roland en Kris samen met Rita en die zovele betrokkenen hebben wij een prachtstuk afgeleverd, jullie waren schitterende partners.
T ga ulder goet in maln en ruiselede of ist ruuslee.
Het is jullie opgevallen dat heel wat kinderen actief zijn rond deze inhuldiging.
De vrije basisschool Kouterkind uit Merkem werkte inderdaad heel enthousiast mee aan de inkleding van deze inhuldiging waarbij het thema wind aan bod moest komen.
Zo maakten alle kindjes een eigen molentje dat wind nodig heeft om te draaien. Popup landart = 22O molentjes staan hier sedert woensdag als opkijkend naar de grote molen en wachtend op wind.
“De Beukelaremolen is mooi,” zegt Frank De Craecke laten we even luisteren waarom. En dat zal nodig zijn.
Naast het economisch belang, het belang inzake erfgoed is deze molen een toeristische troef. Naast de dynamiek van vzw de boot waarbij de molen vast item is in de vele arrangementen zullen de komende jaren tal van evenementen voeding geven aan de bezoekershonger van de Merkemse molen.
2O17 brengt in het kader van de herdenking van het oorlogsjaar 2O17 project van mijnexplosies tot drijvende modderzee in samenwerking met o.a.
IEPER * MESEN * LANGEMARK POELKAPELLE * ZONNEBEKE * HEUVELLAND wellicht een pak bezoekers naar de infomodules die zullen opgesteld staan en onderdeel zullen vormen van het groter geheel met de voornoemde gemeenten, dit project loopt van begin juni tot einde jaar 2O17.
De holapostazomerzoektocht doet volgend jaar Merkem aan. Uitleg.
2O18 zal in het teken van de bevrijding staan met een grote doortocht van een colonne van 15O personen op 13 augustus door Merkem van Driegrachten tot de Iepersteenweg. De optocht bestaat uit originele karren en veldkeukens getrokken door paarden, ruiterij, soldaten en wielrijders met de uitrusting en kledij van weleer. Het is een optocht als eerbetoon aan de strijders van 1OO jaar geleden.
Wie meer wil weten over dit en zovele andere toeristische knelpunten kan terecht bij onze engelbewaarder Erik Eloy regiomedewerker van Westtoer.
De provincie West - Vlaanderen neemt onze gemeente trouwens niet alleen met ondersteuning van deze molenwerking op sleeptouw maar keurde vorige week een nieuw subsidiereglement goed waardoor het dossier DRIEGRACHTENSITE opnieuw kan ingediend worden.
U ziet Merkem wordt goed verwend en groeit gestadig in het toeristisch landschap. Daarom dat we het tijdvonden om de merknaam Merkem te gaan koppelen aan de promotie.
Bakker Naessens sinds jaar en dag verbruiker van het Beukelare - biomeel bracht al het Beukelarebrood en de Beukelaretaart op de markt.
Geen twee zonder drei zei ik en vroeg de bakker om een koekje te ontwikkelen in de vorm van een molensteen.
En de experimenten mislukten zoals dat hoort en leiden uiteindelijk tot een heerlijk koekje van eigen deeg.
‘t Merkems molensteentje was geboren : een zandkoekje met kaneel en een alternatief zonder kaneel.
U bent bij de bevoorrechte mensen die vandaag kunnen proeven, laat het horen en zorg dat iedere huiskamer ‘t Merkems molenkoekje in aanbieding heeft.
Wie mij uitnodigt op de koffie weet nu al waarmee ik content ben. Dan vertel ik u misschien iets over het molengeheim dat verstopt zit in deze molen.
Tijdens de opbouw heb ik een groot geheim neergeschreven en in een koker opgeborgen. De molenbouwer heeft de koker verstopt in de molen. De koker komt pas tevoorschijn als de molen opnieuw zou omwaaien of vernietigd worden.
De geheime boodschap zal de vinder toelaten om de molen opnieuw te bouwen, zonder deze geheime boodschap zal de Merkemse molen nooit meer heropgebouwd worden.
7. PLAATSMOLEN, KOUTERMOLEN
boven Zicht op de Plaatsmolen én de rosmolen van Merkem - Plaats, vooraan rechts de Gendarmery van Merckem.
De rosmolen is stilgelegd in 1832.
midden Zicht uit de Couterstraat te Merkem.
onder Zicht op het dorp Merkem, de rosmolen is al gesloopt.
• < 1500 : oprichting
• < 1588 : vernieling
• 1590 : heroprichting staakmolen met open voet en twee zolders
• functie : korenmolen met oorspronkelijk één steenkoppel, later twee houten pestelroeden / ernaast stond een rosmolen
• 1911 : gesloopt één jaar na het overlijden van Honoré Verhelst
8. SCHRANSMOLEN, KIPPEMOLEN
geen illustratie beschikbaar
• 1781 : oprichting staakmolen met drie zolders
• functie : koren- & oliemolen
• < 1830 : nog enkel korenmolen
• 1912 : oprichting mechanische maalderij met twee steenkoppels
• WOI : vernield
• na de oorlog werd enkel de mechanische maalderij herbouwd.
AANVULLING : MOLENS VAN MERKEM
Naast hoger vernoemde windmolens waren er in Merkem nog :
ROSMOLENS
1. Rosmolen van Merkem-Plaats 2. Rosmolen in brouwerij Cornelissen 3. Rosmolen in brouwerij Sint-Andries 4. Rosmolen op hofstede Depuydt 5. Rosmolen op hofstede Weyne
MAALDERIJEN
1. Maalderij Vandenbussche ( 1903-1914 ) 2. Maalderij Dufloo ( 1907-1914 ) 3. Maalderij Geerardijn - Lemahieu ( 1907-1914 ) 4. Maalderij Geldof ( 1912-2000 ) 5. Maalderij Ghyselen / Baes ( 1922-1980 ) 6. Maalderij Dekeyser ( 1931-2000 ) 7. Maalderij Geldof / Depuydt ( 1921-1999 ) 8. Maalderij Frans Depuydt ( 1966-1989 ) 9. Maalderij Cool ( 1935- … ) 10. Maalderij Van Robaeys ( 1949-1994 )
Aanvullende Informatie uit het archief van A.R. GOUSSEY
