• No results found

ONTWERPEN IN MASSIEF HOUT. om schaal te maken

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "ONTWERPEN IN MASSIEF HOUT. om schaal te maken"

Copied!
21
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Nieuw Thureborgh bij avond

ONTWERPEN IN MASSIEF HOUT

om schaal te maken

8-12-2020

(2)

2 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 8-12-2020

INHOUD

URBAN CLIMATE ARCHITECTS 4

SPEELVELD CIRCULAIR BOUWEN 6

DE SWITCH NAAR BOUWEN IN MASSIEF HOUT 8

EISEN VOOR BRANDVEILIgHEID EN gELUID 13

MILIEU IMPACT 14

LESSONS LEARNED MOLSLAAN DELFT 19

(3)

Urban Climate Architects

- 30 professionals

- kantoren in Delft en groningen

- breed scala aan projecten qua schaal en functie - bouwen aan de stad

- bouwen vanuit vakmanschap

25 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 20-04-2020

Nieuw Thureborgh bij avond

Woldringlocatie, groningen Herontwikkeling, Leiden

Stradivarius, groningen Utrechtsebaan, Den Haag

Paviljoen van de dame, Paterswolde

Thureborgh, Dordrecht

Herestraat, groningen

Weverstede, Nieuwegein

De Scheg, groningen

Duinland, Scheveningen

Tamboerijnhof, Zaandijk

(4)

4 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 8-12-2020

Practice what you preach

Ontwerp eigen kantoor Delft.

Bestaande garage Spoorsingel Uitgangspunten:

- zo min mogelijk aanpassingen casco:

- bestaande indeling behouden - armaturen hergebruikt/aangepast - waar nodig dubbel glas

- reststromen materialen:

- resthout CLT (Storaenzo) - partijen plaatmateriaal

- radiatoren uit een gesloten AZC - wtw unit hergebruikt

- restpartij kanalen

- nieuwe gezonde materialen:

- veel groen! Bomen, planten

- mospanelen voor akoestiek

- EKOTEX ecologische muurverf

(5)

Het speelveld van Circulair bouwen

gebouwd van materialen met ervaring experimenten

zelfbouwprojecten vaak tijdelijk

mainstream

projecten voor corporaties, sociale partijen, etc.

vaak lage opbrengsten Marktconforme bouwkosten

icoonprojecten hoger marktsegment

hoge opbrengst hoge bouwkosten

Hof van Cartesius, Utrecht

De Ceuvel, Amsterdam

Stadslab, Groningen

HAUT, Amsterdam

hotel Jakarta, Amsterdam

Circl, Amsterdam

The Greenhouse, Utrecht

?

(6)

6 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 8-12-2020

Het speelveld van Circulair bouwen

gebouwd van materialen met ervaring experimenten

zelfbouwprojecten vaak tijdelijk

mainstream

projecten voor corporaties, sociale partijen, etc.

vaak lage opbrengsten Marktconforme bouwkosten

icoonprojecten hoger marktsegment

hoge opbrengst hoge bouwkosten

Hof van Cartesius, Utrecht

De Ceuvel, Amsterdam

Stadslab, Groningen

HAUT, Amsterdam

hotel Jakarta, Amsterdam

Circl, Amsterdam

The Greenhouse,

Utrecht

(7)

Circulair bouwen vraagt extra kennis

Materiaalkennis

Integrale

ontwerpprincipes Bouwtechniek

Circulair bouwen

- Reversibel bouwen

- Ontwerpen in schaalniveaus - Integreren van kennis ohg

- ecologie - water

- biodiversiteit - klimaatinstallaties

- Oogsten bestaande materialen

- Optimaal inzetten van de eigenschappen van het materiaal

- Modulair bouwen - Reversibel bouwen

- Droge systemen en verbindingen

- Ontwerp op toleranties

(8)

8 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 8-12-2020 Sociale woontoren van 70 meter.

12 kleine appartementen aan de Molslaan in Delft.

Transformatie en uitbreiding bestaand bejaardencentrum tot 450 starterswoningen, Dordrecht

In aanbouw

In ontwerp

In ontwerp

Nieuwbouw 50 woonunits opvanglocatie Leger des Heils, Rotterdam

In ontwerp In ontwerp

De switch naar bouwen in massief hout

(9)

CLT projecten in Den Haag

hybride woontoren van 22 lagen met 120 sociale huurwoningen langs de Utrechtsebaan.

CLT wanden en vloeren op gLT beams rond

betonnen core met trap/lift.

(10)

10 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 8-12-2020

CLT projecten in Den Haag

Optopping Treubflat met 12 woningen, onderdeel van winkelcentrum Sovornin Lohmanplein.

Volledig CLT wanden en vloeren.

b.k. vloer

+35630

2 2

3 3

4 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 9

10 10

11 11

12 12

13 13

14 14

15 15

16 16

17 17

1 1

3600 1500

6200 6200

6200 6200

6200 6200

6200 6200

6200 6200

6200 6200

6200 6200

1500

b.k. nieuwe dak

+38830

o.k. IPE 400 / bestaande dakniveau

+34950

gallerijniveau

+35550

o.k. nieuwe plafond

+38430

18 18

400280080600

b.k. vloer

+35630

B B

C C

A A

D D

1800 9000 1800

b.k. nieuwe dak

+38830

o.k. IPE 400 / bestaande dakniveau

+34950

gallerijniveau

+35550

o.k. nieuwe plafond

+38430

A0 project

onderdeel

in opdracht van

project formaat getekend

gezien datum

Kantoor Groningen:

Poelestraat 44 9712 KC Groningen

Kantoor Delft:

Spoorsingel 23 2613 BE Delft

tel: 085-273 54 11 www.ucarchitects.com info@ucarchitects.com

"DNR 2011" "Standaardvoorwaarden 2011 Rechtsverhoudingen opdrachtgever-Architecten van Toepassing"

URBAN CLIMATE ARCHITECTS

schaal

tek.nr revisie wijzigingsdatum omschrijving van wijziging

1990-3

EKA Vastgoed V bv

23-10-2020

LA 1990-3

UO-500.6

1:100

te Den Haag

De Savornin Lohmanplein

dwarsdoorsnede aanzicht NO

aanzicht SO

langsdoorsnede

(11)

CLT projecten in Den Haag

Nieuwbouw 64 woningen Haverkamp

CLT wanden en vloeren op gLT beams.

(12)

12 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 8-12-2020

Referentieproject:

Residentie de Anjers (Balen, België)

• 4 lagen: Begane grondvloer in beton, daar bovenop 4 verdiepingen met appartementen in CLT.

• 1038 m 3 CLT / houten constructies.

• CO 2 reductie:

- 758.470 kg CO 2 opgeslagen in het

toegepaste hout.

- 110.390 kg CO 2 uitstoot tijdens

de bouw (productie

+ transport).

• Totale bouwtijd: 11 maanden - Start bouw: april 2017 - Oplevering: maart 2018 - Bouwsnelheid CLT constructie:

in totaal in 7 weken

opgebouwd

• Bouwkosten: Niet bekend.

Referentieproject:

Murray Grove (London, Engeland)

• 9 lagen: Begane grond in gewapend beton met daar bovenop 8 verdiepingen met appartementen in CLT.

• 900 m 3 houten constructies.

• CO 2 reductie: 310.000 kg

- 188.000 kg CO 2 opgeslagen in het

toegepaste hout.

- 124.000 kg CO 2 bespaard tijdens de bouw t.o.v. een betonnen constructie.

• Totale bouwtijd: 49 weken - Start bouw: 2007 - Oplevering: januari 2009 - Bouwsnelheid CLT constructie: 1

verdieping per week Tijdbesparing t.o.v. traditioneel: 21 weken

• Bouwkosten: £ 1400 /m 2 (sept. 2010)

Referentieproject:

HAUT (Amsterdam, Nederland)

• 21 lagen: Kelder, begane grond en kern in beton, vloeren en wanden op de verdiepingen in CLT.

• 3.000 m 3 houten constructies

• CO 2 reductie: 2.500.000 kg

- 1.900.000 kg CO 2 opgeslagen in het toegepaste hout.

- 600.000 kg CO 2 bespaard tijdens de bouw t.o.v. een betonnen constructie.

• Totale bouwtijd: ruim twee jaar - Start bouw: eind 2018 - Oplevering: verwacht begin 2021

- Bouwsnelheid: bijna een jaar voor de betonnen constructie, eind 2019 start bouw met CLT elementen.

• Bouwkosten: Niet bekend. Keuze hybride constructie vooral uit financiële overweging. Een

Referentieproject:

Mjøstårnet (Brumunddal, Noorwegen)

• 18 lagen: Betonnen fundering en begane grondvloer, glulam kolommen en balken, LVL vloeren op de eerste 10 verdiepingen, betonnen vloeren op de bovenste 7 verdiepingen.

• 2.685 m 3 houten constructies

- 1400 m 3 glulam (+ 100 m 3 glulam pergola)

- 450 m 3 CLT (+ 85 m 3 CLT balkons) - 650 m 3 LVL vloeren

(- 1100 m 3 beton + 120.000 kg staal)

• CO 2 reductie: Niet bekend. Lage CO 2 footprint van de LVL vloeren: 65 kg CO 2 /m 2 .

• Totale bouwtijd: kleine twee jaar - Start bouw: april 2017 - Oplevering: maart 2019 - Bouwsnelheid houten constructie:

start bouw houten elementen

september 2017.

Bijna 1 verdieping per week.

• Bouwkosten: Niet bekend.

Bron: - KLH UK

- TRADA (https://eoinc.weebly.com/uploads/

3/0/5/1/3051016/murray_grove_case_study.

pdf) Bron: - Stora Enso & CLT-S

- www.gva.be Bron: - www.hautamsterdam.nl

- www.dearchitect.nl - www.dehoutjournalist.nl/

- www.fd.nl

Bron: - www.moelven.com

- Abrahamsen, R. (2017) ‘Mjøstårnet - Construction of an 81 m tall timber building’

- Abrahamsen, R. (2018) ‘Mjøstårnet - 18 storey Volledig houten constructie op betonnen fundering.

≤ 12 verdiepingen Volledig houten constructie op betonnen basis/plint.

≤ 12 verdiepingen bovenop betonnen plint Houten wanden en vloeren op een betonnen basis/

plint met doorlopende betonnen kern.

> 8 verdiepingen

Betonnen fundering, en betonnen vloeren op bovenste verdiepingen, overige constructie in hout.

> 12 verdiepingen

CLT floor / wall panel Concrete

CLT floor / wall panel Concrete

CLT floor / wall panel Concrete

CLT floor / wall panel Concrete

1 2 3 4

Vergelijking constructiemodellen

(13)

Mogelijke toevoegingen om de geluidsisolatie van een externe wand te verbeteren. (Bron:

HASSLACHER NORICA TIMBER & Holzforschung Austria (2013) ‘guidelines: Construction with Cross-Laminated Timber in Multi-Storey Buildings - Focus on Building Physics’) geluidsoverdracht van luchtgeluid

D = direct geluid F = flankerend geluid

geluidsoverdracht van contactgeluid D = direct geluid

F = flankerend geluid

Mogelijke toevoegingen om de geluidsisolatie van een woningscheidende wand te verbeteren. (Bron: HASSLACHER NORICA TIMBER & Holzforschung Austria (2013)

‘guidelines: Construction with Cross-Laminated Timber in Multi-Storey Buildings - Focus on Building Physics’)

Dd Df Fd

Ff

Df Dd

Bouwfysica; brand en geluid

(14)

14 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 8-12-2020

• Hout is een 100% hernieuwbare grondstof:

- In de Europese bossen groeit 1.001 miljoen hectare aan hout, met een jaarlijkse toename van 661.000 hectare.

- De staande houtvoorraad is 22.500 miljoen m 3 hout, met een jaarlijkse toename van 760 miljoen m 3 .

- Per jaar wordt nu 346 miljoen m 3 industrieel rondhout verwerkt, wat neerkomt op 1,5% van de totale houtvoorraad. (Bron: CLT-S)

• Soorten lijm in houtconstructies:

Constructieve lijmen zijn voornamelijk thermohardende lijmen. Deze synthetische lijmen bevatten vroeger vrijwel allemaal formaldehyde, een stof die vluchtige organische stoffen afgeeft die schadelijk zijn voor mens en milieu. Wegens de negatieve impact op milieu en gezondheid is het aandeel formaldehyde in lijmen flink gedaald en worden er steeds meer formaldehydevrije lijmen gebruikt. (Bron: Van Ancum, T. (2019) ‘Terraced housing projects: feasibility and advantages of CLT’)

Naar verwachting zullen de formaldehyde houdende lijmen wereldwijd worden uitgefaseerd. De toegestane hoeveelheden formaldehyde voor in woningen verschillen per land. Waar de norm in Europa op < 0.13 mg/m3 lucht of <

0.1 ppm) staat, zijn de Verenigde Staten en Japan hier met een maximum van 0.03 ppm al een stuk strenger in. (Bron: Van Dam, J., Van den Oever, M.

(2019) ‘Catalogus biobased bouwmaterialen 2019 - Het groene en circulaire bouwen’)

Inmiddels wordt voor de constructieve verlijming van de meeste massieve houten elementen polyurethaan (PUR) lijm toegepast op basis van isocyanaat.

Hier hoeft slechts een kleine hoeveelheid van gebruikt te worden en er is geen additionele verharder bij nodig. (Bron: Messmer, A., Chaudhary, A. (2015) ‘Life cycle assessment of adhesives used in wood constructions’)

Ondanks dat het aandeel lijm in een constructief houten element erg klein is (een lijmlaag in een CLT paneel is slechts ca. 0,1 mm dik) blijft PUR lijm nog steeds een synthetisch product wat het uiteindelijke houtproduct minder circulair/recyclebaar maakt. Er wordt daarom veel getest met en onderzoek gedaan naar biologisch afbreekbare lijmsoorten, bijvoorbeeld op basis van soja(meel). Voorlopig wordt dit type bio-based lijm enkel nog in spaanplaat en multiplex gebruikt. Maar door de grote interesse in bio-based materialen is dit een zeer snel groeiende markt die naar verwachting de synthetische lijmen zal vervangen wanneer de alternatieven op soja basis verder ontwikkeld zijn. (Bron: Van Ancum, T. (2019) ‘Terraced housing projects: feasibility and advantages of CLT’)

Milieubelasting

Lijm wordt machinaal aangebracht (Bron: www.jowat.com/en-VN/applications/wood- industry/solid-wood-processing/glulam/)

Na aanbrengen van de lijmlaag wordt een volgende laag gezaagd hout aan het CLT element (hier handmatig) toegevoegd (Bron: www.bizjournals.com/portland/blog/sbo/2016/02/how- its-made-clt-the-product-that-could-save.html)

Lijm aan de kopse kanten van glulam liggers (Bron: en.woodwindow.ro)

(15)

15 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 8-12-2020

• CO 2 reductie in het materiaal:

Tijdens hun levensduur nemen bomen door fotosynthese voortdurend CO 2 op en geven zuurstof af. De opgenomen CO 2 zal altijd in het materiaal opgeslagen blijven en komt alleen vrij wanneer hout vergaat of wordt verbrand. De grafiek rechts van deze tekst toont aan hoeveel CO 2 wordt opgeslagen in 1 kubieke meter vurenhout, de meest gebruikte houtsoort in de bouw en in massieve houten constructies. Rekening houdend met de dichtheid van de houtsoort bij een luchtvochtigheid van 12% slaat 1 m 3 vurenhout 622,59 kg CO 2 op. Ter vergelijking staan in deze grafiek ook de waarden van CO 2 uitstoot van andere materialen bij eenzelfde volume (1 m 3 ).

(Bron: opslagco2inhout.nl/)

De tabel eronder geeft tevens een overzicht van de CO 2 uitstoot maar neemt hierin ook de CO 2 uitstoot tijdens de productie/verwerking van de bouwmaterialen mee. Hoewel bomen alleen maar CO 2 opnemen komt er bij de productie en het transport van hout wel CO 2 vrij. Dit is echter slechts een kleine hoeveelheid, ca. 5% van de hoeveelheid CO 2 die in het hout opgeslagen is.

(Bron: www.clt.info)

De productie van hout verbruikt minder energie dan die van vele andere materialen. Zo zorgt het substitutie-effect ervoor dat bij de productie van 1 m³ hout ongeveer 1,1 ton minder CO 2 vrijkomt dan bij bijvoorbeeld beton of plastic. Dit betekent dat de toepassingen van 1 m³ hout goed zijn voor een totale ‘besparing’ van een kleine 2 ton CO 2 .

(Bron: Frühwald (2002) University of Hamburg, Centre for Wood Science and Technology)

• CO 2 reductie in het materieel:

Hout is een lichtgewicht materiaal ten opzichte van andere constructies zoals steen en beton. Hierdoor is minder zwaar/energie-intensief materieel nodig en is het bijvoorbeeld mogelijk om een ander type bouwkraan te gebruiken.

Waar bij een betonnen constructie vaak een dieselmotor nodig is voor het leveren van voldoende kracht aan een zware bouwkraan, kan bij een houten constructie een lichtere kraan worden ingezet die volledig op elektriciteit draait.

• CO 2 reductie in het transport:

Houten elementen zijn lichter dan traditionele constructies: 450 kg/m 3 voor vurenhout ten opzichte van 2400 kg/m 3 voor beton. Daardoor kunnen vrachtwagens voller geladen worden en een groter volume transporteren. Dit resulteert in een reductie van het aantal benodigde vervoersbewegingen wat leidt tot minder uitstoot.

CO 2 reductie

CO

2

-emissie tijdens de productie (g/kg) Opgeslagen koolstof (g/kg)

Bron: Puuinfo, Finnish Forest Industries

1000 500 0 –500 –1000 –1500 –2000

stalen

constructies licht betonsteen cellenbeton baksteen beton hout

Kleinste CO 2 -voetafdruk

in vergelijking met andere bouwmaterialen

CO 2 opslag in 1 m 3 vurenhout (picea spp) (Bron: opslagco2inhout.nl/)

De hoeveelheid vastgelegde CO 2 in de houtproducten is 622 kg

Dit compenseert:

Dit certificaat werd uitgegeven door de Centrum Hout rekenmodule Opslag van CO2 in hout. De waarden op dit certificaat zijn indicaties.

Aan de uitkomsten kunnen geen rechten worden ontleend. Centrum Hout kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor oneigenlijk gebruik hiervan. Om zelf de vastgelegde CO2 in uw houtproducten te berekenen of voor meer informatie over de totstandkoming van de berekening

kan u terecht op http://www.centrum-hout.nl.

Certificaat Certificaat

Houtvolume van de producten:

1m 1m 3 3

De Europese bossen slaan deze hoeveelheid CO 2 op in:

Minder dan één seconde Minder dan één seconde

Vastgelegde CO 2 in de houtproducten:

622 kg CO 622 kg CO 2 2

Vergelijking van netto-emissie van Vergelijking van netto-emissie van CO

CO 2 2 voor diverse materialen (KG) voor diverse materialen (KG)

- 622 HOUT

+ 311

BETON

+ 3.888

PVC

+ 12.829

STAAL

+ 20.993

ALUMINIUM

Uitstoot van 5.227 km aan uitlaatgassen van een middenklasse auto

Elektriciteitsverbruik van 8 huishoudens in één maand tijd Vuren (Picea spp)

(Bron: Waugh Thistleton Architects (2019), ‘MET feasibility’) Traditioneel vs.

Overzicht CO 2 emissie door verschillende transportmiddelen, uitgedrukt in gram per 1000 kilo vracht en per kilometer transport.

(Bron: www.timeforchange.org/co2-emissions-for-shipping-of-goods/)

8 I T ' S S U S T A I N A B L E

As timber grows it absorbs Carbon Dioxide from the atmosphere. Much of this carbon is locked away when the tree is felled and used as a construction product, sequestering it from being released into the air and contributing to climate change. Furthermore, timber is a renewable, replenishable material that is grown rather than scraped from the earth. The use of MET therefore promotes this continuous cycle.

Timber's natural finish, where expose, has also been proven to lower anxiety and stress, promoting well being. One reason it is often used in schools.

R E D U C E S S I T E P R O G R A M M E

MET is prefabricated into large format components that are simply screw fixed or bolted together on site with steel connections. Solid structural panels mitigate the need for timber frame or SFS infill - unlike a traditional concrete or steel frame building - mitigating labour costs and consequently reducing programme and the associated costs of preliminaries.

R E D U C E S D E L I V E R I E S & A S S O C I A T E D P O L L U T I O N

Using a single building component for the superstructure helps to mitigate the requirement for third party components and associated sub-contractors, reducing the number of deliveries to site and improving quality. Deliveries are typically "just in time" and can be tightly programmed, helping to reduce disruption, noise and air pollution.

I T ' S S A F E R

Prefabrication is quicker, easier and safer. A crew of 5 people is all that is typically required to build the superstructure. There are no wet trades, while temporary protection can be added to the panels prior to lifting. MET provides a clean, quiet environment in which workers can work.

I M P R O V E D F A B R I C P E R F O R M A N C E

MET is typically manufactured to +/- 2mm tolerances that result in a highly precise building envelope. As such, impressive air tightness values are easy to achieve. MET also has very low psi values that help reduce cold bridging and contributes to improved thermal performance results that can, in turn, mitigate the need for high R-values.

For more information, please refer to our 100 Projects UK CLT book produced for the Binational Softwood Lumber Council in America, and featuring 100 CLT building case studies. Download link: http://thnkwood.co/wgpokI

1 . 5 W H Y U S E M E T ?

8 0 - 8 5 % F E W E R D E L I V E R I E S F O R F R A M E

5 0 - 7 0 % F E W E R S I T E

S T A F F F O R F R A M E

8 0 % L I G H T E R B Y

V O L U M E 2 0 % Q U I C K E R O V E R A L L P R O G R A M M E

T R A D I T I O N A L T I M B E R

S A V I N G S

8 0 - 8 5 % F E W E R D E L I V E R I E S F O R F R A M E

5 0 - 7 0 % F E W E R S I T E

S T A F F F O R F R A M E

8 0 % L I G H T E R B Y

V O L U M E 2 0 % Q U I C K E R O V E R A L L P R O G R A M M E

T R A D I T I O N A L T I M B E R

S A V I N G S

8 0 - 8 5 % F E W E R D E L I V E R I E S F O R F R A M E

5 0 - 7 0 % F E W E R S I T E

S T A F F F O R F R A M E

8 0 % L I G H T E R B Y

V O L U M E 2 0 % Q U I C K E R O V E R A L L P R O G R A M M E

T R A D I T I O N A L T I M B E R

S A V I N G S

Using MET - headline conclusions from our recent book

(16)

16 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 8-12-2020

Maar... It is al about power

(17)

17 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 8-12-2020

Hieronder volgt een globale berekening om inzicht te krijgen in de te verwachten CO 2 besparing bij het toepassen van CLT wanden (dragende en woningscheidende wanden en eventueel buitengevels) en eventueel en vloeren in woningen. Bij drie veel voorkomende woningtypes, namelijk een 3-kamerwoning van ca. 70 m 2 , een 2-kamerwoning van ca. 50 m 2 en een eengezinswoning van ca. 110 m 2 , is op basis van de kubieke meters aan CLT de mogelijke CO 2 besparing berekend.

Vergelijking CO 2 op woningniveau

• 3-kamerwoning 68,8 m 2 180 mm CLT vloer

6,00 * 11,92 m = 71,52 m 2

0,18 * 71,52 m 2 = 12,87 m 3

100 mm CLT woningscheidende wand

2* 6,00 * 2,70 m = 32,40 m 2 0,10 * 32,40 m 2 = 3,24 m 3

120 mm CLT dragende interne wand

11,38 m 2

0,12 * 11,38 m 2 = 1,36 m 3

Totaal: 17,47 m 3 CLT

1m 3 CLT slaat 622,59 kg CO 2 op (uitgaand van vurenhout).

Deze 3-kamerwoning zorgt daarmee voor 17,47 * 622,59 = 10.877 kg CO 2 opslag

• 2-kamerwoning 51,5 m 2 180 mm CLT vloer

6,00 * 8,92 m = 53,52 m 2

0,18 * 53,52 m 2 = 9,63 m 3

100 mm CLT woningscheidende wand

2* 6,00 * 2,70 m = 32,40 m 2 0,10 * 32,40 m 2 = 3,24 m 3

120 mm CLT dragende interne wand

8,38 m 2

0,12 * 8,38 m 2 = 1,01 m 3

Totaal: 13,88 m 3 CLT

1m 3 CLT slaat 622,59 kg CO 2 op (uitgaand van vurenhout).

Deze 2-kamerwoning zorgt daarmee voor 13,88 * 622,59 = 8.642 kg CO 2 opslag

±6000

±3000 ±12000

3-kamerwoning GO = 68.8 m2

±6000

±3000 ±6000

Studio GO = 34.0 m2

±6000

±3000 ±9000

2-kamerwoning GO = 51.5 m2

Woon- / slaapkamer Badkamer

Mk Berging Hal WC

MK Hal

Badkamer Berging Slaapkamer Woonkamer

Woonkamer Slaapkamer 2 Slaapkamer 1

Badkamer Hal

MK WC

Berging

Dragende woningscheidende wand (REI 120, Rw 60) Dragende interne wand (REI 120):

- 120 mm CLT - 50 mm houten regelwerk met 50 mm minerale wol ertussen - 15 mm OSB plaat - 12,5 mm gipsplaat Dragende woningscheidende wand (REI 120, Rw 60):

- 25 mm gipsplaat - 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 20 mm luchtspouw - 100 mm CLT - 25 mm gipsplaat

Dragende woningscheidende wand (REI 120, Rw 60):

- 25 mm gipsplaat - 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 20 mm luchtspouw - 100 mm CLT - 25 mm gipsplaat

±330 ±198 ±330 ±330 ±198 ±330

Dragende interne wand (REI 120):

- 120 mm CLT - 50 mm houten regelwerk met 50 mm minerale wol ertussen - 15 mm OSB plaat - 12,5 mm gipsplaat

(Dragende?) woningscheidende wand (REI 120, Rw 60)

±330 ±330

Dragende woningscheidende wand (REI 120, Rw 60):

- 25 mm gipsplaat - 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 20 mm luchtspouw - 100 mm CLT - 25 mm gipsplaat

Dragende woningscheidende wand (REI 120, Rw 60)

(Dragende?) woningscheidende wand (REI 120, Rw 60):

- 25 mm gipsplaat - 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 20 mm luchtspouw - 100 mm CLT - 25 mm gipsplaat Vloer:

- 30 mm droge dekvloer - 30 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 60 mm korrels/grind - 180 mm CLT

Vloer:

- 30 mm droge dekvloer - 30 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 60 mm korrels/grind - 180 mm CLT

Vloer:

- 30 mm droge dekvloer - 30 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 60 mm korrels/grind - 180 mm CLT

Buitengevel Buitengevel

Buitengevel

(Dragende?) woningscheidende wand (REI 120, Rw 60):

- 25 mm gipsplaat - 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 20 mm luchtspouw - 100 mm CLT - 25 mm gipsplaat

(Dragende?) woningscheidende wand (REI 120, Rw 60):

- 25 mm gipsplaat - 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 20 mm luchtspouw - 100 mm CLT - 25 mm gipsplaat

±11920

±6000

±8920

±6000

±5920

±6000

±6000

±6000

±3000 ±12000

3-kamerwoning GO = 68.8 m2

±6000

±3000 ±6000

Studio GO = 34.0 m2

±6000

±3000 ±9000

2-kamerwoning GO = 51.5 m2

Woon- / slaapkamer Badkamer

Mk Berging Hal WC

MK Hal

Badkamer Berging Slaapkamer Woonkamer

Woonkamer Slaapkamer 2 Slaapkamer 1

Badkamer Hal

MK WC

Berging

Dragende woningscheidende wand (REI 120, Rw 60) Dragende interne wand (REI 120):

- 120 mm CLT - 50 mm houten regelwerk met 50 mm minerale wol ertussen - 15 mm OSB plaat - 12,5 mm gipsplaat Dragende woningscheidende wand (REI 120, Rw 60):

- 25 mm gipsplaat - 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 20 mm luchtspouw - 100 mm CLT - 25 mm gipsplaat

Dragende woningscheidende wand (REI 120, Rw 60):

- 25 mm gipsplaat - 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 20 mm luchtspouw - 100 mm CLT - 25 mm gipsplaat

±330 ±198 ±330 ±330 ±198 ±330

Dragende interne wand (REI 120):

- 120 mm CLT - 50 mm houten regelwerk met 50 mm minerale wol ertussen - 15 mm OSB plaat - 12,5 mm gipsplaat

(Dragende?) woningscheidende wand (REI 120, Rw 60)

±330 ±330

Dragende woningscheidende wand (REI 120, Rw 60):

- 25 mm gipsplaat - 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 20 mm luchtspouw - 100 mm CLT - 25 mm gipsplaat

Dragende woningscheidende wand (REI 120, Rw 60)

(Dragende?) woningscheidende wand (REI 120, Rw 60):

- 25 mm gipsplaat - 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 20 mm luchtspouw - 100 mm CLT - 25 mm gipsplaat Vloer:

- 30 mm droge dekvloer - 30 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 60 mm korrels/grind - 180 mm CLT

Vloer:

- 30 mm droge dekvloer - 30 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 60 mm korrels/grind - 180 mm CLT

Vloer:

- 30 mm droge dekvloer - 30 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 60 mm korrels/grind - 180 mm CLT

Buitengevel Buitengevel

Buitengevel

(Dragende?) woningscheidende wand (REI 120, Rw 60):

- 25 mm gipsplaat - 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 20 mm luchtspouw - 100 mm CLT - 25 mm gipsplaat

(Dragende?) woningscheidende wand (REI 120, Rw 60):

- 25 mm gipsplaat - 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 20 mm luchtspouw - 100 mm CLT - 25 mm gipsplaat

±11920

±6000

±8920

±6000

±5920

±6000

±6000 ±9000

±5400

Eengezinswoning GO = 110,0 m2

Woonkamer

±260 ±260

Vloer:

Traditioneel (beton) Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT

Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT

±5340

±8370

WC MK Hal

Berging

±9000

±5400

Slaapkamer 1

±260 ±260

Vloer:

- 30 mm droge dekvloer - 30 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 60 mm korrels/grind

- 160 mm CLT

Badkamer

Slaapkamer 2 Hal

Vloer: - 30 mm droge dekvloer - 30 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 60 mm korrels/grind - 160 mm CLT

Zolder

Dragende woningscheidende wand (REI 60, Rw 52):

- 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid)

- 100 mm CLT Dragende woningscheidende wand (REI 60, Rw 52):

- 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 100 mm CLT Dragende woningscheidende wand (REI 60, Rw 52):

- 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 100 mm CLT

Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT

Buitengevel (REI 60, Rw 47): - 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT Dragende woningscheidende

wand (REI 60, Rw 52) Dragende woningscheidende

wand (REI 60, Rw 52)

Dragende woningscheidende wand (REI 60, Rw 52)

1x 44,70 m2 * 0,16

= 7,15 m3

2x 16,2 m2 * 0,1

= 3,24 m3

±5400

±3000

2x 16,2 m2 * 0,1

= 3,24 m3

±5400

±3000

Begane grond 1e verdieping 2e verdieping

±5340

±5600

2x 30,24 m2 * 0,16

= 9,68 m3 Dak

Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT

±9000

±5400

±260 ±260

±5340

±8370

1x 44,70 m2 * 0,16

= 7,15 m3 Slaapkamer 3

±9000

±5400

Eengezinswoning GO = 110,0 m2

Woonkamer

±260 ±260

Vloer:

Traditioneel (beton) Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT

Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT

±5340

±8370

WC MK Hal

Berging

±9000

±5400

Slaapkamer 1

±260 ±260

Vloer:

- 30 mm droge dekvloer - 30 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 60 mm korrels/grind

- 160 mm CLT

Badkamer

Slaapkamer 2 Hal

Vloer:

- 30 mm droge dekvloer - 30 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 60 mm korrels/grind - 160 mm CLT

Zolder

Dragende woningscheidende wand (REI 60, Rw 52):

- 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid)

- 100 mm CLT Dragende woningscheidende wand (REI 60, Rw 52):

- 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 100 mm CLT Dragende woningscheidende wand (REI 60, Rw 52):

- 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 100 mm CLT

Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT

Buitengevel (REI 60, Rw 47): - 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT Dragende woningscheidende

wand (REI 60, Rw 52) Dragende woningscheidende

wand (REI 60, Rw 52)

Dragende woningscheidende wand (REI 60, Rw 52)

1x 44,70 m2 * 0,16

= 7,15 m3

2x 16,2 m2 * 0,1

= 3,24 m3

±5400

±3000

2x 16,2 m2 * 0,1

= 3,24 m3

±5400

±3000

Begane grond 1e verdieping 2e verdieping

±5340

±5600

2x 30,24 m2 * 0,16

= 9,68 m3 Dak

Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT

±9000

±5400

±260 ±260

±5340

±8370

1x 44,70 m2 * 0,16

= 7,15 m3 Slaapkamer 3

±9000

±5400

Eengezinswoning GO = 110,0 m2

Woonkamer

±260 ±260

Vloer:

Traditioneel (beton) Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT

Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT

±5340

±8370

WC MK Hal

Berging

±9000

±5400

Slaapkamer 1

±260 ±260

Vloer:

- 30 mm droge dekvloer - 30 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 60 mm korrels/grind

- 160 mm CLT

Badkamer

Slaapkamer 2 Hal

Vloer:

- 30 mm droge dekvloer - 30 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 60 mm korrels/grind - 160 mm CLT

Zolder

Dragende woningscheidende wand (REI 60, Rw 52):

- 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid)

- 100 mm CLT Dragende woningscheidende wand (REI 60, Rw 52):

- 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 100 mm CLT Dragende woningscheidende wand (REI 60, Rw 52):

- 100 mm CLT - 60 mm geluidsisolatie (t.b.v. contactgeluid) - 100 mm CLT

Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT

Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT Dragende woningscheidende

wand (REI 60, Rw 52) Dragende woningscheidende

wand (REI 60, Rw 52)

Dragende woningscheidende wand (REI 60, Rw 52)

1x 44,70 m2 * 0,16

= 7,15 m3

2x 16,2 m2 * 0,1

= 3,24 m3

±5400

±3000

2x 16,2 m2 * 0,1

= 3,24 m3

±5400

±3000

Begane grond 1e verdieping 2e verdieping

±5340

±5600

2x 30,24 m2 * 0,16

= 9,68 m3 Dak

Buitengevel (REI 60, Rw 47):

- 25 mm houten gevelafwerking - 30 mm geventileerde houten regelwerk - 160 mm minerale wol tussen houten regelwerk - 100 mm CLT

±9000

±5400

±260 ±260

±5340

±8370

1x 44,70 m2 * 0,16

= 7,15 m3 Slaapkamer 3

• Eengezinswoning 110,0 m 2 160 mm CLT vloer / dak

2* 5,34 * 8,37 m = 89,39 m 2 + 2* 5,40 * 5,60 m = 60,48 m 2 0,16 * 149,87 m 2 = 23,98 m 3 100 mm CLT woningscheidende wand

4* 8,37 * 2,84 m = 95,08 m 2

+ 2* 14,67 m 2 =

29,34 m 2

0,10 * 124,42 m 2 = 12,44 m 3 100 mm CLT buitenwand

4* 10,20 m 2 = 40,80 m 2 0,10 * 40,80 m 2 = 4,08 m 3

Totaal: 40,50 m 3 CLT

1m 3 CLT slaat 622,59 kg CO 2 op (uitgaand van vurenhout).

Deze studio zorgt daarmee voor 40,50 * 622,59 =

25.215 kg CO 2 opslag

(18)

18 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 8-12-2020 MPGcalc 1.2

Algemene gegevens

Projectnaam: Referentiewoning hout

Plaatsnaam: -

Variant: Tussenwoning basis

Status berekening: Studieberekening

Versie productendatabase/NMD: 2.3

Gebouw Tussenwoning basis

Categorie: woning nieuw; levensduur 75 jaar

Bruto vloeroppervlak: 79 m²

Fundering 12%

Gevels 14%

Binnenwanden 21%

Vloeren 18%

Daken 12%

Installaties 16%

Inrichting 7%

Resultaten

Schaduwprijs: € 2.959 / 79 = 37,46 €/m² BVO Emissies: € 2.935 / 79 = 37,16 €/m² BVO Uitputting: € 24 / 79 = 0,30 €/m² BVO Schaduwkosten

Schaduwkosten

Bouwdeel per jaar per m² BVO

Fundering € 0,06

Gevels € 0,07

Binnenwanden € 0,11

Vloeren € 0,09

Daken € 0,06

Installaties € 0,08

Inrichting € 0,04

Totaal € 0,50

Milieu-effecten

Schaduwkosten Milieu-effecten

Emissies € 2.935,-

Klimaatsverandering € 1.468,- 29.355 kg CO2 eq.

Aantasting ozonlaag € 0,- 0,0018 kg CFC-11 eq.

Humane toxiciteit € 685,- 7.608 kg 1.4-DB eq.

Zoetwater aquatische ecotoxiciteit € 9,- 288 kg 1.4-DB eq.

Mariene aquatische ecotoxiciteit € 110,- 1.099.373 kg 1.4-DB eq.

Terrestrische ecotoxiciteit € 11,- 177 kg 1.4-DB eq.

Fotochemische oxidantvorming € 36,- 18 kg C2H4 eq.

Verzuring € 422,- 105 kg SO2 eq.

Vermesting € 196,- 22 kg PO4 eq.

Uitputting € 24,-

Uitputting abiotische grondstoffen € 0,- 0 kg Sb eq

Uitputting fossiele energiedragers € 24,- 150 kg Sb eq

Totaal € 2.959,-

Resultaat Bouwbesluit

Schaduwkosten per jaar per m² BVO: € 0,50

Pagina 1/2 MPGcalc 1.2 © 2019 DGMR B.V. · www.mpgcalc.nl · 17-3-2020

traditioneel 70m2 GO

MPGcalc 1.2

Algemene gegevens

Projectnaam: Referentiewoning hout 70m2 GO

Plaatsnaam: -

Variant: Tussenwoning basis

Status berekening: Studieberekening

Versie productendatabase/NMD: 2.3

Gebouw Tussenwoning basis

Categorie: woning nieuw; levensduur 75 jaar

Bruto vloeroppervlak: 79 m²

Fundering 15%

Gevels Binnenwanden 14%

18%

Vloeren 14%

Daken

10% Installaties

20%

Inrichting 8%

Resultaten

Schaduwprijs: € 2.351 / 79 = 29,76 €/m² BVO Emissies: € 2.335 / 79 = 29,56 €/m² BVO Uitputting: € 16 / 79 = 0,20 €/m² BVO Schaduwkosten

Schaduwkosten

Bouwdeel per jaar per m² BVO

Fundering € 0,06

Gevels € 0,06

Binnenwanden € 0,07

Vloeren € 0,05

Daken € 0,04

Installaties € 0,08

Inrichting € 0,03

Totaal € 0,40

Milieu-effecten

Schaduwkosten Milieu-effecten

Emissies € 2.335,-

Klimaatsverandering € 841,- 16.825 kg CO2 eq.

Aantasting ozonlaag € 0,- 0,0015 kg CFC-11 eq.

Humane toxiciteit € 742,- 8.242 kg 1.4-DB eq.

Zoetwater aquatische ecotoxiciteit € 9,- 312 kg 1.4-DB eq.

Mariene aquatische ecotoxiciteit € 87,- 866.140 kg 1.4-DB eq.

Terrestrische ecotoxiciteit € 9,- 146 kg 1.4-DB eq.

Fotochemische oxidantvorming € 42,- 21 kg C2H4 eq.

Verzuring € 406,- 102 kg SO2 eq.

Vermesting € 199,- 22 kg PO4 eq.

Uitputting € 16,-

Uitputting abiotische grondstoffen € 0,- 0 kg Sb eq

Uitputting fossiele energiedragers € 16,- 97 kg Sb eq

Totaal € 2.351,-

Resultaat Bouwbesluit

Schaduwkosten per jaar per m² BVO: € 0,40

Pagina 1/2 MPGcalc 1.2 © 2019 DGMR B.V. · www.mpgcalc.nl · 17-3-2020

Milieuprestatie, hout scoort 20% beter

(19)

Circulair proces van A tot Z

Herontwikkeling Molslaan, Delft optimaal Circulair ontwerp door:

- ontwerpen met materiaaleigenschappen - reststromen hergebruiken

- CLT casco

- geen nieuwe fundering nodig

- metselwerk met kalkmortel (demontabel) - gebruik maken van wat er is

- integraal ontwerpen van:

- waterhuishouding - groen/biodiversiteit - gezondheid

- energie Resultaat:

- Marktconform woongebouw

- kostenneutraal t.o.v. traditioneel - Energieneutraal

- CO2 neutraal van sloop tot realisatie

(20)

20 URBAN CLIMATE ARCHITECTS 8-12-2020 CLT / KLH principe opbouw appartementen gebouw _woningscheidingskruisdetail

Urban Climate Architects

CLT / KLH principe BG vloer - CLT

schaal 1 : 20 16 juni 2020 Blad 1

De knoop ontrafeld

Herontwikkeling Molslaan, Delft Optimaisatie CLT t.o.v:

- optimale overspanning (max 6 meter) - geluid onderling (deels zichtwerk) - brandwerend tot 60min

- droog systeem

(21)

Vragen?

Ik kan mij voorstellen dat er ook na vandaag nog vragen of suggesties zijn.

Neem gerust contact op!

dennishauer@ucarchitects.com

Linkedin:DennisHauer

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Douterloigne produceert al betonnen vloeren sinds 1970 en maakt sinds 2020 deel uit van de Belgische familiale Ploegsteert Groep met meer dan 100 jaar ervaring in de

Deze kaart is gegenereerd vanuit een Internet Kaart service en mag uitsluitend als referentie gebruikt worden.. Kaartlagen kunnen mogelijk verouderd of anderszins niet

[r]

Voor het samenstellen hiervan is gebruik gemaakt van diverse databestanden én eigen onderzoeken, waarvan de tweejaarlijkse Oosterhoutse buurtenquête wel de belangrijkste is.

opslag (VRF batterij en warmtebuffer) zo veel mogelijk zelf te verbruiken (o.a. warmtepompen), en tevens nieuwe (opschaalbare) organisatorische en financiële

De Stad kan overgaan tot gehele of gedeeltelijke terugvordering van de uitgekeerde subsidie in geval het doel waarvoor de subsidie werd toegekend geheel of gedeeltelijk niet

Toegang op de werf gebeurt trouwens in elke veronderstelling steeds op eigen risico en zonder dat de koper enig verhaal tegen de aannemer kan uitoefenen voor ongevallen waarvan

Het schuren van de eerste laag: - Schuur de eerste laag licht op met bij voorkeur een excentrische schuurmachine voorzien van een schuurschijf korrel 150, U dient rekening te