MAANDORGAAN VAN DE ONAFHANKELIJKE LIBERALE JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Inhoud:

Krabbels van de voorzitter Nogmaals Vietnam ..

Voorlichting over Het Huwelijk Vermogensaanwasdeling ..

H.R.-verklaring Gruijters en pro- gramma Onderwijsdag

Parlementaire Momenten 111 Districtsdag Noord en VVD-con

pag. 2 id.

pag. 3 pag. 4

id.

pag. 5

MAANDORGAAN VAN DE ONAFHANKELIJKE LIBERALE JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCRATIE

gres pag. 7

---~

M

en mag nog zo negatief denken over de confrontatiepolitiek van president De Gaulle, inkonse- kwent is zij echter in geen enkel op- zicht. Reeds jaren geleden verklaar- de hij in het openbaar, dat het sy- steem van militaire integratie was verouderd, aangezien de twee om- standigheden die beslissend waren geweest voor het opzetten van dat systeem, een permanente bedreiging van de aangesloten landen en het feit dat Frankrijk zich nog niet ge- heel had hersteld, zijns inziens zijn weggevallen. Sindsdien heeft hij konstant geijverd om tot een eigen, nationale kernmacht te komen. Bo- vendien heeft hij elke gelegenheid aangegrepen om zijn afschuw uiL te spreken over een militair systeem, waarvan de leiding duidelijk berust bij de Verenigde Staten.

* • •

D

aarom verwekte hi.i dan ook geen verbazing, toen hij op zijn laatste persconferentie meedeelde, dat Frankrijk van plan is om zijn nu nog geïntegreerde troepen terug te trekken en daadwerkelijke kontrole te gaan uitoefenen over buitenlandse legereenheden die op nationaal ge- bied zijn gestationeerd. De Gaulle suggereerde, dat dit alles niet op bij- zonder korte termijn moest worden gerealiseerd, doch zou worden ge- spreid over een periode van drie jaar.

Als Frankrijk inderdaad de effec- tieve kontrole over de Amerikaanse bases in Frankrijk opeist, zullen de- ze hoogst waarschijnlijk door de Verenigde Staten worden ontruimd.

Het is niet onmogelijk, dat dit vele Franse kiezers zeer wel zal aanspre- ken. Ook in Frankrijk geloven steeds meer mensen, dat het dreigende ge- vaar van oorlog buiten Europa ligt.

Bovendien geloven velen, dat het in belang is van de nationale veilig- heid om de Amerikaanse bases kwijt te raken.

* • *

M

aar dit geldt natuurlijk ook voor alle geïntegreerde instel- lingen in Frankrijk, zoals met name het hoofdkwartier van de Nato. De Gaulle heeft een goede kans door middel van zijn eisen bij de verkie- zingen velen terug te winnen, die bij de presidentsverkiezingen hebben gestemd op Mitterand. Daar staat echter tegenover, dat zij, die op grond van zijn Europese politiek op Lecanuet hebben gestemd, nu nog méér worden of reeds zijn afge- schrikt.

DE ALLIANTIE

N

a de persconferentie werd dan ook aangenomen, dat De Gaulle zijn confrontatie uiterst geleidelijk en behoedzaam zou trachten te win- nen. Het ziet er nu echter naar uit, dat het nog dit jaar tot een beslis- sende strijd binnen de Nato komt.

Begin maart ontving president Johnson een brief van zijn Franse kollega, waarin deze zijn eisen nog eens herhaalde. Bovendien liet De Gaulle weten, dat Frankrijk onder- handelingen wil beginnen om de volledige kontrole over de buiten- landse bases en troepen te verkrijgen.

Washington reageerde verheugend snel. Binnen vier uur antwoordde het, dat deze verlangens, perfect ge- typeerd als "a blow ot the heart of the alliance", natuurlijk niet kon worden besproken tussen de twee landen, aangezien alle Nato-landen er bij betrokken zijn. Twee dagen la- ter vertelde De Gaulle's intendant voor buitenlandse zaken, Couve de Murville, dat soortgelijke nota's on- derweg waren naar Londen, Bonn en Rome en dat alle leden van de Nato op korte termijn gedetailleerd zullen worden ingelicht over de voorne- mens van Frankrijk. Intussen zou de Franse regering reeds maatregelen nemen om het kommando over alle eigen troepen te herkrijgen en de volledige soevereine rechten over buitenlandse troepen op eigen gebied U: g:::an uitoefenen.

* • *

V

anwaar deze plotselinge koorts- achtige haast? Misschien heeft het Amerikaanse antwoord De Gaul- le ervan overtuigd, dat van een lang- zaamaanactie tegen de Verenigde Staten alleen niets te verwachten is.

The Economist wijst echter terecht op de binnenlandse politieke aspec- ten: Misschien denkt De Gaulle, dat de verliezen onder de eigen aanhang meer dan gekompenseerd zullen worden door de verdeeldheid onder zijn tegenstanders. Als de parlemen- taire verkiezingen, die vóór de lente van 1967 moeten worden gehouden, zullen worden beheerst door de Nato, dan is het toch wel zeer twijfelach- tig, of de Atlantisch georiënteerde socialisten zullen besluiten tot een verkiezingsverbond met de commu- nisten, die tot de meest enthousiaste aanhangers behoren van De Gaulle's anti-Amerikaanse politiek.

D

e belangrijkste reden kan echter zijn gelegen in het bezoek, dat De Gaulle in Juni aan Moskou gaat brengen. Misschien verwacht hij dit bezoek tot een enorme diplomatieke en politieke triompf te kunnen ma- ken, als hij nu reeds volkomen dui- delijk maakt, dat Frankrijk zijn "on- afhankelijkheid" volledig gaat her- nemen. Hij heeft zijn best gedaan om Erhard ervan te overtuigen, dat dit bezoek géén inleiding vormt tot een "renversement des alliances··.

Maar het is wel duidelijk, dat in elk geval de aanstaande strijd binnen de Nato de Frans-Duitse betrekkin- gen zal verslechteren. Bonn zal ein- delijk een definitieve keuze moeten dcen tussen Washington en Parijs.

Intussen heeft een regeringswoord- voerder in Bonn reeds verklaard, dat een Nato zonder Frankrijk te verkie-

De verkiezingen voor de Pro- vinciale Staten hebben een kleine aardverschuiving in het Nederlandse politieke land- schap veroorzaakt. De emoties, die rond "het huwelijk" zijn ontstaan, hebben in belangrijke mate de verkiezingen beïn- vloed, en zijn voor de kiezers van meer belang gebleken dan de werkelijke politieke vraag- stukken. Zowel het kabinet der grote mannen als de aanvoer- ders der oppositie hebben in de emotionele weken in het open-

baar staan schutteren. Cals koos zeer ontactisch Amster- dam tot huwelijksstad,

"Zo

is het" maakte iedereen boos, de provo's profiteerden ervan en brachten weer vele anderen tot razernij en

zo

wond men zich steeds. verder op. Dankzij de hetze van de Telegraaf werd Gruijters "gedwongen" tot heengaan en moesten vooraan- staande VVD-ers zelfs beweren, dat de VVD een monarchisti- sche partij is. "Als liberaal voel ik mij niet langer thuis in de VVD" merkte Gruijters toen

zen is boven helemaal geen Nato. Het ziet er naar uit, dat de overige Nato- landen hetzelfde standpunt inne- men.

* • *

H

et gevaarlijke element wordt echter gevormd door de fatale reacties, die deze confrontatie van De Gaulle in Amerika kan oproepen.

Eén zo'n reactie is er al geweest: de voorzitter van de Democratische fractie in de senaat, Mansfield, heeft verklaard, dat de Verenigde Staten deze gelegenheid nu maar moeten aangrijpen om tot een akkoord over Europa met de Russen te komen en de militaire hulpverlening aan Euro- pa te verminderen.

R. M. MARCUSE

fijntjes op en vele jonge libera- len kennen dit gevoel. En de Telegraaf hitzie door.

In deze sfeer vonden de verkie- zingen plaats. Al diegenen, die op de Boerenpartij stemden, ko- zen geen enkel beter alternatief voor de toekomst, zij kozen het absolute niks en dat is een uiterst droeve ontwikkeling.

He~ is te hopen, dat Nederland voorlopig bewaard blijft voor nieuwe emotionele ontladingen, zodat belangrijker zaken dan monarchie,

"Zo

is het" of de provo's weer aan de orde ko- men. Dat ook een oordeel over het beleid van het kabinet-Cals werd gevraagd is blijkbaar slechts gedeeltelijk tot de kie- zers doorgedrongen. VVaar dat geschiedde, heeft dit helaas niet tot een keuze voor de con- structieve oppositie (het plan Joekes bijvoorbeeld) geleid.

Ook die oppositie heeft dus blijkbaar gefaald.

De

democra- tische partijen zullen de les van deze verkiezingen eens goed ter harte moeten nemen. Zij zullen op korte termijn op een zeer strijdbare wijze aan het Nederlandse volk een aan- vaardbaar toekomstbeeld

moe-

ten tonen. Er moet weer poli- tiek worden bedreven. Dan is de huidige malaise snel over.

F. VVAGENMAKER

2 DE DRIEMASTER

VIETNAM (I)

In het laatste nummer van De Drie- master schreef Uw redakteur R. A.

H. een kanttekening bij een verslag van de toespraak van de heer Van Dijk over de kwestie Vietnam. Hij laat in zijn artikeltje, dacht ik, dui- delijk naar voren komen dat hij mi- litair ingrijpen van de Verenigde Staten niet de oplossing acht voor een sociaal-economisch probleem wat er in Vietnam heerst. Ik zie echter niet goed waarom de mening van de afdeling Gouda, dat de Ame- rikanen stand dienen te houden in Zuid- Vietnam welk standpunt voor zo ver ik het kan beoordelen ook de mening is van de afdeling Breda - in strijd zou zijn met het oplossen van de sociale en economi- sche problemen in Zuid- Vietnam. Uit het artikeltje van Uw redakteur kan ik echter maar twee dingen opma- ken:

- of hij acht de Amerikanen, na de beëindiging van de vijandelijk- heden in Zuid-Vietnam, niet ca- pabel om de sociale en economi- sche moeilijkheden aldaar op te lossen;

- of hij gelooft dat de strijd zo vlug mogelijk door de V.S. gestaakt dient te worden, zodat de commu- nisten een aanvang kunnen ne- men met de heropbouw van het land.

Ik wil hierbij opmerken, dat de Ame- rikanen al of niet geholpen door hun bondgenoten zeer wel in staat zijn gebleken landen met sociale en eco- nomische moeilijkheden een eind op

weg te helpen. Men denke bijvoor- beeld aan Japan, Pakistan en For- mosa.

De tweede mogelijkheid is dat Uw redakteur ervan uitgegaan is, dat de sociale en economische problemen in Zuid- Vietnam alleen opgelost kun- nen worden als de Amerikanen de strijd aldaar zo snel mogelijk sta- ken, nu gebleken is dat de Chinezen daartoe geenszins bereid zijn. Ik vraag mij dan echter, evenals de heer Van Dijk, af of hier de verdedi- ging van de Westerse vrijheid niet totaal onderschat wordt. Kernpunt van de Amerikaanse politiek in Vietnam acht ik nl. de zg. Domino- theorie, welke het grote gevaar naar voren beoogt te brengen, dat na de val van Zuid-Vietnam nog vele an- dere landen in Z.O.-Azië zullen vol- gen. Er zijn mensen die deze theorie zonder meer als irreëel van de tafel vegen. Misschien is het nuttig, al- vorens het bovenstaande te doen, ons te realiseren dat de oorlog in Viet- nam door de communisten als een soort "Heilige Oorlog" wordt gezien, uitbundig beschreven, bezongen en bejubeld door de Chinese communist Mao Tse Toeng. Zij geloven, dat na de val van Zuid- Vietnam bewezen zal zijn dat de toekomst aan het com- munisme is en ieder land met ver- trouwen op communistisch China zal kunnen bouwen. Met andere woorden: zij zullen overtuigd raken van hun eigen grandioze kracht. Veel erger is echter, dat ook vele andere landen in Zuid-Oost Azië overtuigd

rH-au Hi'u1

I ^{lt Een} I

I ^origineel I

geschenk!

I • ^Een I

I aanwinst voor I

I ^uw verieling I I

I Gouden munten I

uit diverse landen

1 bij ons verkrijgbaar. I

I

Ook voor Gouden Munten:

I 1 HOLLANDSCHE BANK-UNIE

^{de HBU} N.v.

^I

L ..:·~ ·::· ::":.. .J

zullen raken van dt waarheid van de communistische theorie van be- vrijdingsoorlogen. Tegenstand te- gen Communistische agressie lijkt mij dan wel erg onwaarschijnlijk.

Aangezien Uw redakteur betwijfelt - op welke grond hij dat doet is mij onduidelijk - dat de agressieve taal van de communistische leiders hun ware bedoelingen niet vertegenwoor- digen, zal ik hier gemakshalve over- heen stappen. We gaan er nu dus van uit, dat na de val van Zuid- Vietnam geen andere Zuidoost-Azia- tische landen meer zullen bezwijken onder de communistische expansie- drang. Het komt mij dan echter voor dat wel vele bondgenoten van de Verenigde Staten ontgoocheld zullen worden. Immers als de Amerikanen zich, na herhaalde beloftes aan de Zuidvietnamese regering, zullen te- rugtrekken uit Zuid-Vietnam zullen vele landen gaan twijfelen aan het woord van de Verenigde Staten.

Sterker; zij zullen tot de conclusie moeten komen dat het woord van de Verenigde Staten geen cent waard is. Projecteren wij dit beeld op Ber- lijn, dan zie ik de toekomst van de Vrije Westerse Wereld weinig hoop- vol in. Ik dacht dat het daarom geen zin heeft de Amerikanen aan te val- len op hun militaire acties in Viet- nam, waarbij velen het leven laten en zo hard als we kunnen te schreeu- wen "Yankee go home".

R. LANTAIN (In dit nummer verschijnt ook nog een bijdrage over dit onder- werp van Rob Marcuse. Ik stel mij voor in De Driemaster van april uitvoerig in te gaan op de belangrijkste aspecten van de oorlog in Z.O.-Azië. Ik hoop dan naast het artikel van de heer Lantain nog meer reacties van de lezers te hebben ontvangen

- R. A. H.).

VIBTITAM (11)

Sinds 1954, toen de Verenigde Sta- ten zich volledig stortten in Viet- nam, is geen regering in Zuid-Viet- nam iets anders geweest dan een dik- tatuur, en gewoonlijk een militaire.

Het heet, dat wij pal moeten staan voor de vrijheid en de democratie van het Zuidvietnamese volk. Maar in werkelijkheid verdedigt men slechts de "vrijheden" van een "de- mocratie", die niet democratisch en ook niet vrij is. Na een bijzonder la- waaierig vredesoffensief hebben de V.S. zich gewend tot de Veiligheids- raad. Deze schijnbaar laatste stap in een wanhopig zoeken naar vredes- onderhandelingen werd begeleid door een op dezelfde dag hervatten van de bombardementen op Noord- Vietnam. En van alle kanten kon men vernemen, dat Noord-Vietnam helemaal geen vrede wilde, dat het nooit bereid was geweest en zal zijn om serieus te gaan praten, dat Ame- rika nu toch wel lang genoeg zijn beste wil had getoond.

Ligt de zaak inderdaad zo heerlijk zwart-wit? Heeft Hanoi inderdaad nooit willen praten en had het geen enkele reden om de jongste vredes- gebaren van de V.S. te wantrouwen?

In het tijdschrift Look van 30 no- vember j.l. publiceerde Eric Sevareid het laatste onderhoud dat hij had met Adlai E. Stevenson in Londen, twee dagen voor diens dood. Steven- son vertelde hem over de pogingen van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties in 1964, om tot vredesonderhandelingen te komen.

Oe Thant had de Noordvietnamese regering bereid gevonden een afge- (vervolg op pag. 4)

~rabbel6

11an áe 11oorzitter

N

a het succes van de land- bouwdagen gaat het hoofd- bestuur op 7 mei in Utrecht een dag wijden aan de vraagstukken van het onderwijs. Die problemen gaan de liberalen steeds ze,er ter harte. Goed onderwijs is immers de basis voor een optimale ont- wikkeling van de toekomstige maatschappij.

Alle·en wanneer de ontplooiings- kans·en voor ieder - uit welke sociale groep ook - zo groot mo- gelijk zijn, zodat elk die positie kan bereiken waartoe hij of zij qua intelligentie en karakter in staat is, is een liberale maat- schappij aanvaardbaar.

Liberalen hebben aHijd gestreden voor dat beginsel van gelijke kansen. Die strijd is nog steeds nodig, want behalve financiële barrières zijn er nog vele sociale en psychologische factoren die het functioneren van de maatschap- pelijke lift belemmeren. Daarom heeft het hoofdbestuur gemeend aan de onderwijsvraagstukken aandacht te moeten geven. Op onze onderwijsdag komen de spe- cifit'ke problemen van middelbaar en hoger onderwijs aan de orde, terwijl ook het gelijke kansen principe zal worden uitgewerkt en besproken. Zeker jonge libera- len, vaak zelf direct bij het onder- wijs betrokken, moeten zich hier- voor int.eress.eren.

De stellingen van de drie inlei- ders zullen in het aprilnummer van de Driemaster worden gepu- bliceerd.

Tevens zullen de resultaten van de discussies als basis dienen voor een verdere bestudering van de onderwijspolitiek. Het hoofdbe- stuur hoopt in de toekomst over dit onderwerp een resolutie uit te brengen.

Ook de leden van de Federatie van Liberale Studenten Verenigingen in Nederland zullen op onze on- derwijsdag aanwezig zijn. Dat is extra-verheugend, want goede contacten tussen FLSVN en JOVD stelt het HB zeer op prijs. Wij zien elkaar op 7 mei in Utrecht.

H. WIEGEL

Op 10 maart werd het volgende telegram verzonden:

Aan Hunne Koninklijke Hooghe- den Prinses Beatrix en Prins Claus der Nederlanden, Konink- lijk Paleis op het Dam, Amster- dam.

Namens het Hoofdbestuur der JOVD wens ik Uwe Koninklijke Hooghed.en van harte geluk met Uw huwelijk.

P. H. R. Jonker, Algemeen secretaris.

MARGINALIA

Imago

D

^e heer Portheine, lid van de Tweede Kamer voor de VVD, kan op een succes te- rugzien. Tijdens de debatten over de nota van minister

Den

Uyl over Zuid-Limburg werd

een

door hem ingediende motie, waarin óók regeringsfacilitei- ten worden gevraagd voor klei- nere en kleine bedrijven, met een flinke meerderheid aange- nomen. Dat is zeker een geluk- wens waard.

zijn, terwijl men zelf, om welke reden dan ook, niet aan het imago ontkomt doctrinair dog- matisch tégen te zijn.

Monument

D

e Karel Doorman is weer

de minister van defensie een een reeks zeer kritische vragen gesteld over deze aangelegen- heid.

Men kan over deze activiteiten niet anders dan zeer verheugd zijn. Op dit ogenblik is het nog onbekend, hoe dit alles zal af- Jopen. Maar de liberalen

moe-

ten

zo

nodig niet aarzelen een duidelijke motie in te dienen.

Ook al zou men daardoor tijde- lijk de gunst van de heer Schmelzer en de zijnen verspe- len.

Vrijheidsbeleving

T

ijdens de behandeling van het fractiebeleid op het roemruchte Amsterdamse con- gres van de VVD, merkte een van de vragenstellers op, dat de vrijheidsbeleving van kolonel

Wierda, tweede kamerlid voor de PvdA, toch wel heel wat minder diep zou gaan dan bij een liberaal.

Het verbaasde me dat dergelij- ke flauwe kul zonder enige be- roering werd aangehoord. Want wat gebeurt er, als men van

so-

cialistische zijde stelt, dat de beleving van de sociale gerech- tigheid bij een liberaal onmo- gelijk erg diep kan zitten? Dan schreeuwt men verontwaardigd van de daken, dat dit dogma- tisch doctrinaire demagogie is, dan komt men aandraven met het kinderwetje, met Goeman Borgesius en wat al niet meer.

En terecht. Dergelijke verdacht- makingen van socialistische en andere huize hoort men wel eens en meestal slaan zij ner- gens op. Maar van liberalen mag men verwachten, dat zij zich evenmin schuldig maken aan soortgelijke beweringen.

R.

M.

MARCUSE

De

tweede motie-Portheïne

richtte zich kritisch jegens de staatsdeelneming in de DAF. De regering werd gevraagd nog eens na te gaan, of deze nu ècht nodig is, terwijl bovendien werd gesteld, dat de staatsdeelne- ming van tijdelijke aard moest zijn. Deze motie kreeg slechts de steun van de VVD, de Boe- renpartij en de Staatkundig ge- reformeerden. Ik geloof niet dat de liberalen heel erg handig hebben gemanoeuvreerd met betrekking tot die staatsdeelne- ming. Het werd veelal behan- deld en uitgesproken, alsof het een nogaj pornografisch woord betrof.

eens in ongerede geraakt en deze keer hopelijk definitief.

Met de restauratie van dit schip, dat officieel nog zo'n zes jaar zal moeten meegaan, zou- den vele miljoenen gemoeid zijn en die lijken bij voorbaat al weggegooid. Ik kan

me

dan ook moeilijk voorstellen, dat de minister van Financiën, dr.

Vondeling, zich ook maar enigszins met de restauratie- plannetjes van zijn kollega De Jong zal kunnen verenigen. In de eerste plaats is er geen geld en in de tweede plaats, zelfs al was het er wèl, moet men het nog niet aan zinloze zaken be- steden.

VOORLICHTING

Men doet er echt verstandig aan om niet de politieke tegen- stander af te schilderen als een doctrinair dogmatisch socialist, die bij elke aangelegenheid vóór staatsdeelneming e.d. zal

In de Eerste Kamer heeft mr.

Van Riel duidelijk laten blijken tegen de miljoenen verslinden- de plannen van de marine te zijn. Eigenlijk was daar ieder- een tegen, behalve natuurlijk de KVP. Het liberale Tweede Kamerlid J. H. Couzy heeft tot

[en opinieblad lezen ^r Elke vrijdag verschijnt VRIJ NEDERLAND. Neem een proefabonnement voor 10 weken à f 3,50

BON N a a m - - - - A d r e s - - - - Woonplaats - - - - Handtekening

voor een proefabonnement van tien weken op Vrij Nederland. De kosten hiervan bedragen f 3.- VRIJ NEDERLAND - RAAMGRACHT 4 AMSTERDAM POSTGIRO 13 51 76

De - voor het overgrote deel - on- geveer 15 jaar oude nozems, die er op 10 maart j.l. in slaagden enige rookbommen in het centrum van Amsterdam tot ontbranding te bren- gen, kunnen niet klagen over een groot gebrek aan publiciteit. De bui- tenlandse bladen (die door de als vanouds gebrekkige R.V.D.-voorlich- ting niet beter wisten) en ons eigen verzetsblad Het Parool (waarvan de ve1·slaggevers wél goed op de hoog- te waren) hebben hun activiteiten bijna tot een revolutie opgeblazen.

Men stelle het zich goed voor: veelal nog leerplichtige kinderen, die eer- zame Amsterdamse agenten voor fascist uitschelden, aan hun onder- wijzeres weten te vertellen dat het . ,leuk en spannend" was en de bete- kenis van de gebezigde termen niet kennen; dat wordt in een volle pa- gina Extra van Het Parool voor de lezers beschreven als gold het een serieuze opstand. Een stuk voorlich- ting van zeer laag allooi, waarbij wensdromen meer dan feitelijkheden een beslissende rol hebben gespeeld.

De televisieregisseur Van Langeraad, verantwoordelijk voor de Eurovisie- reportage, deed het anders. Hij ver- meed een al te sterke belichting van de relletjes en liet het bij het beeld van een enkel wolkje. Van bepaalde zijde (w.o. natuurlijk óók Het Parool) is hem dit ernstig kwalijk genomen.

Hij zou zich niet aan de feiten heb- ben gehouden en getracht hebben van zijn reportage een te rooskleuri- ge weergave van de werkelijkheid te maken. Zelfs is er gezinspeeld op een soort overheidscensuur!

Als dit blad verschijnt is natuurlijk de vraag, welke beelden wèl en wel- ke niet voor uitzending vatbaar wa- ren volstrekt niet meer actueel. Het lijkt mij dan echter nog wel nuttig de principiële stelling te verdedigen, dat een verslaggever die alles schrijft of laat zien wat ter plaatse gebeurt, zijn vak kennelijk zeer slecht ver- staat. Een journalist behoort voort- durend de essentiële zaken voor zijn verslag te selecteren. Het overbe- lichten van details kan bij de lezer of kijker onjuiste indrukken veroor- zaken en heeft dus een even slecht

resultaat als het afwezig zijn van voorlichting. Het lijkt erop, dat de heer Van Langeraad dit beter beseft dan zijn collega's van Het Parool.

R. A. HEYTING

':De ':Driema~ter

Maandorgaan van de onafhanke- lijke liberale Jongeren Organisa- tie Vrijheid en Democratie (J.O.V.D.) .

Hoofdredacteur:

Ir. F. Wagenmaker.

Leden van de redactie:

W. A. Maarse, R. A. Heyting, J. Hidding, Mej. J. M. Carol,

R. M. Marcuse (secretaris) Redactie-adres:

Robbemastraat 19, Zaandam.

Administratie-adres:

Balistraat 21, Delft.

Abonnementsprijs minimum

f

5.- per jaar (voor leden gratis).

Betaling van advertentie- en abonnementsgelden uitsluitend op giro-rekening 277.760 t.n.v.

stichting "De Driemaster" te 's-Gravenhage.

Alg. secretariaat:

Savornin Lohmanlaan 66, Gro- ningen, tel. 05900-37511.

Alg. penningmeesteresse:

Herman Colleniusstraat 27, Gro- ningen, postgiro 953500, tel. 05900·

21404.

4 DE DRIEMASTER

WINSTDELING?

Sinds werkgevers en werknemers hun standpunten over de vermogens- aanwasdeling uiteengezet hebben, zijn beide partijen nog geen stap dichter bij elkaar gekomen. Gezien de gecompliceerde problematiek is dit ook wel begrijpelijk. Afgezien van sociale en politieke aspecten (de machtsverhoudingen zullen uitein- delijk de keuze bepalen) zal hier worden ingegaan op de mogelijkhe- den, het aandeel van werknemers in de winst te bepalen.

De winst, die in een onderneming gemaakt wordt, kan men splitsen in twee soorten:

1) de winst, welke in het bedrijf gemaakt wordt;

2) de winst, die gé€n verband houdt met het produktieproces (de z.g.

"speculatiewinsten", welke b.v.

tot stand kunnen komen door overtollige kasvoorraden in aan- delen van anàere ondernemingen

te beleggc=n).

Deze laatste winst kan men nu zon- der meer buiten beschouwing laten, omdat het duidelijk is, dat deze winst niet mede door toedoen van de werknemers tot stand gekomen is.

Resteert dus de bedrijfswinst, die men kan berekenen, door het geld- saldo op de eindbalans te verminde- ren met het geldsaldo op de begin- balans, evenwel met deze restrictie, dat tussentijdse prijswijzigingen in de vermogensaanwas zullen moeten worden geneutraliseerd.

Heeft men eenmaal de "zuivere"

winst bepaald, dan kan men gaan onderzoeken, welke invloed de werk- nemers hebhen gebart op de grootte van het nt-tto~ht•drijf:.;resultaat.

WL>IIw factoren spelen een rol bij het tot ~tand komen van de winst?

1) een gunstige vestigingsplaats;

2) een betere organisatie.

Direct blijkt, dat het onder 1) ge- noemde voornamelijk verdiend wordt door de leiding van de onderneming.

Slechts zijdelings zijn ook de werk- nemers hierbij betrokken, n.l. wan- neer het voor een onderneming van groot gewicht is, om een bepaalde kwaliteit arbeid aan te trekken.

Zelfs indien men het er over eens is, dat bij het tot stand komen van de ondernemerswinst t.g.v. een gunstige vestigingsplaats ook de werknemers

Grufiters

Het Hoofdbestuur, in spoedver- gadering te Zuidlaren bijeen, is het NIET EENS met het Dagelijks Bestuur van de V.V.D., dat zich in een verklaring gekeerd heeft tegen het niet-ingaan van Drs. J.

P. A. Gruijters (toekomstig frac- tieleider van de V.V.D. in de ge- meenteraad van Amsterdam) op de uitnodiging aanwezig te zijn bij het huwelijk van onze Kroon- prinses. Het Hoofdbestuur van de J.O.V.D. betreurt, evenals de heer Gruijters, diens aanvankelijke ar- gumentatie bij deze weigering.

Het Hoofdbe,stuur van de J.O.V.D.

acht het niet-ingaan op een uit- nodiging van het Koninklijk Huis, naar liberaal beginsel, te behoren tot de persoonlijke vrijheid van ieder.

Zuidlaren, 26 febr. 1966.

een belangrijke rol hebben gespeeld, dan doet zich nog de moeilijkheid voor, dat het werknemersaandeel niet kwantitatief meetbaar is.

Anders is het onder 2) gesteld. Met name in het geval van de doelmatig- heid is het duidelijk, dat de werkne- mer in belangrijke mate kan bijdra- gen tot de winst. Het is dan echter de vraag, of het rechtvaardig is, hem in de winst te laten delen, althans wanneer hij reeds door zijn arbeids- prestaties profiteert van premietoe- slagen.

Een andere moeilijkheid ligt hierin, dat, wanneer een uniforme regeling betreffende de winstdeling getroffen is en bepaalde winstmakende onder- nemingen uitkeringen gaan doen, er spanningen zullen optreden, omdat in dezelfde bedrijftak er ook onge- twijfeld ondernemingen zullen zijn, die minder, of in het geheel geen winst maken, dan wel verlies lijden, zodat de uitkeringen aan de werk- nemers per onderneming zullen ver- schillen, zonder dat men kan aanto- nen, dat eventuele verliezen of klei- nere winsten te wijten zijn aan een geringere arbeidsproductiviteit. Van- zelfsprekend geldt dit bezwaar niet alleen voor ondernemingen in één bedrijfstak, maar ook voor de on- derlinge verhouding der verschillen- de bedrijfstakken. Men leze b.v. het artikel van ir. Tuynman in de Drie- master van jan. onder punt 4, waar- bij hij zegt, dat de rentabiliteit in de landbouw nu eenmaal erg laag ligt. Winstdeling zal dan ook bete- kenen, dat nog meer personeel uit deze sector zal af\·loeien.

Het laatste probleem is van psycho- logische aard: Over het algemeen zal de werknemer slechts gestimuleerd worden tot het leveren van grotere prestaties, wanneer hij op vrij korte termijn de winst daarvan kan pluk- ken. Dit is bij winstdeling onmoge- lijk, omdat de winst mee:;tal pas laat - in elk geval enige maanden na sluiting van het boekjaar - bepaald kan worden en dan nog later kan worden uitgekeerd. Een tweede na- deel is, dat wanneer een werknemer enige jaren van winstdeling gepro- fiteerd heeft, hij dit als vanzelfspre- kendheid gaat zien. Gaan de zaken eens slecht en kan geen uitkering worden gedaan, dan zal de werkne- mer zijn consumptie moeten beper- ken. De praktijk heeft geleerd, dat dit onoverkomelijke moeilijkheden veroorzaakt en tot ongewenste situa- ties leidt.

Gezien de boven aangeduide proble- men is het vrijwel onmogelijk, een bevredigende winstdelingsregeling te treffen. Het werkgeversstandpunt, dat misschien- ten onrechte -een conservatieve indruk maakt, is toch wel het meest acceptabel: vorming van een loonstelsel, waarbij P.res- taties van werknemers, die hebben geleid tot (hogere) winst, worden beloond met premies. Zo'n stelsel heeft bovendien tot voordeel, dat de werknemers vrij vlug de vruchten van hun arbeid kunnen plukken, wat ongetwijfeld een stimulans zal zijn voor toekomstige prestaties. Mits de uitkeringen ruim gesteld zijn, gelo- ven wij, dat vele werknemers zich niet achter de ideeën, neergelegd in het vakbondsrapport, zullen stellen.

W. A. MAARSE

In Woudschoten heeft de afdeling Utrecht een drietal amendementen ingediend op de ontwerp-resolutie Woningbouw. Door tijdgebrek was er geen gelegenheid tot verdediging en toelichting ervan. Ik heb de in- druk dat mede daardoor die amen- dementen de mist zijn ingegaan. Zij geven namelijk uitdrukking aan be- zwaren die bij de afdeling Utrecht tegen de punten 3, 6 en 9 van de ontwerp-resolutie bestaan. De afde- ling heeft gepoogd - als een ieder die behoorlijk oppositie voert - met enkele alternatieve oplossingen te komen, om op die manier een discus- siegrondslag te verkrijgen, die op den duur zou kunnen leiden tot een resolutie die voor iedereen aanvaard- baar is.

Punt 3 van de ontwerp-resolutie ver- eist meer 2- en 3-kamerwoningen en bejaardenflats. In dit punt legt men zich wel erg vast op een be- paald woningtype. Er zijn immers ook vele grote gezinnen die een te krappe behuizing hebben. De wo- ningwetbouw houdt evenmin reke- ning met de behoeften van jonge werknemers en studerenden, die slechts een 1-kamerflat nodig heb- ben. Daarom acht de afdeling Utt·echt een nader onderzoek van wat er ge- bouwd moet worden in iedere ge- meente noodzakelijk en kwam tot de uitspraak dat de woninggrootte in de woningwetbouw meer dient te wor- den aangepast aan de samenstelling van de bevolking.

Naar aanleiding van punt 5 (afschaf- fen van huurfixaties bij een juiste vvoningbehoefte-woning.aanbod-ver- houding) spreekt punt 6 van de ont- werp-resolutie van tijdelijke huur- subsidies, die in het geval van onge- wenste repercussies verleend moeten worden. Echter: Indien de vraag in een grote stad het aanbod zou gaan overtreffen, lopen automatisch de huren op. Die hurl'll zoudl'n \'O\lr dt•

huurders draaglijk gehouden kun- nen worden door huursubsidies. Maar de concurrentie-verhoudingen tus- sen de huurders blijven dezelfde, zo- dat de verhuurders een nog hogere huur kunnen vragen, die door de huurders weer ten gevolge van de subsidies gemakkelijk opgebracht kunnen worden. Zo komen we in een voortdurende prijsspiraal terecht, terwijl in andere steden verhuur- ders eenzelfde gang van zaken zou- den kunnen gaan nastreven. Huur- fixaties (tijdelijk en plaatselijk) zou- den dit kunnen vermijden, doch indien de commissie een andere op-

·--- -- ^-

1MONING- BOUW'

lossing voor ons probleem heeft, wil onze afdeling zich daar gaarne bij aansluiten.

Tenslotte punt 9 van de ontwerp- resolutie, waarin de bevordering van het verwerven van een woning in eigendom (voor zelfbewoning) wordt uitgewerkt. Deze vorm van bezits- vorming is een zeer goede zaak, maar moet dan ook voor een ieder mogelijk zijn en dat is niet zo bij verplicht- stellen van een beginbedrag van 10"/o van de stichtingskosten eer men in aanmerking komt voor een spaar- premieregeling. Voor vele jongge- huwden zal het moeilijk zijn - bui- ten het reeds betalen van huur - 5 à 6 duizend gulden te sparen, ter- wijl studerenden ook niet tot dit be- drag komen: zij zullen trachten een tweede hypotheek te verkrijgen, hetgeen echter hun inkomen niet toestaat, zodat zij tot minder juiste beleningsmetboden geraken of in het geheel niet tot hun eigen woning ko- men en achtergesteld geraken bij hen die van huis uit of door grotere in- komsten het beginbedrag gemakke- lijker verkrijgen. Zo kwam men in afdeling Utt·echt tot een amende- ment, waarin bij garantstaan door de staat werd voorgesteld dat normale bankinstellingen hypotheken van 100¹¹/u voor woningkoop zullen ver- lenen, terwijl voor het niet te hoog oplopen van de hypotheekrente de staat financieel moet helpen, welk bt•dmg mi,;,;t·hit•n duur dt• l'tnnmb:.;H' bepaald en met het "matrix·· bedrag vergeleken kan worden. Misschien zullen enkele lezers het spaareffect bij deze voorgelegde eigen woning- bevordering te klein vinden. Aan hen zou ik willen voorstellen te overwe- gen het beginbedrag afhankelijk van het inkomen te stellen, zodat bij een- zelfde spaarzin als in de ontwerp- resolutie, een grotere gelijkheid van kansen voor een ieder ontstaat.

Na deze uiteenzetting hoop ik dat met meer wederzijds begrip de door het hoofdbestuur verleende discus- sietijd in Dalfsen gebruikt kan wor-

den. J. J. P. MEIJER

ONDERWIJSD.Lt\G

Het Hoofdbestuur organiseert op zaterdag 7 mei a.s. in samenwerking met de L.S.V.N. e,en onderwijsdag.

De bijeenkomst, welke om 10.30 u. zal aanvangen en om ongeveer 17.30 u.

zal eindigen, vindt plaats in hotel Pays-Bas te Utrecht.

HET PROGRAMMA LUIDT ALS VOLGT:

10.30-11.00 u.:

11.00-11.05 u.:

11.05-13.00 u.:

13.00-14.00 u.:

14.00-15.30 u.:

15.30-16.00 u.:

16.00-17.30 u.:

±

17.30 u.:

Aankomst der deelnemers.

Opening door de landelijk voorzitter.

Inleiding door Dr. P. G. v. d. Vliet, lid van de Eerste Kamer, over het onderwerp: "De mammoetwet".

Na afloop discussie.

Gelegenbeid voor het gebruiken van een lunch.

Inleiding door Dr. K. van Dijk, lid van de Tweede Kamer, over het onderwerp: "Hoger Ond,erwijs".

Na afloop discussie.

Pauze.

Inleiding door Mr. H. van Riet, lid va.n de Eerste Kamer, over bet onderwerp: "Het onderwijs als maatschappelijk bre,ekijzer".

Na afloop discussie.

Sluiting.

Opgave voor deelname is tot 1 mei mogelijk bij bet algemeen secretariaat.

Parlementaire momenten ^lil

NEGEN JAAR ZONDER BEGINSELEN

De negen jaren, gelegen tussen het aftreden van het eerste kabinet-Thor- becke in april 1853, en het optreden van zijn tweede ministerie op I februari 1862, staan in het boek van de nederlandse staatkundige geschiedenis niet met gouden letters geschreven. De voornaamste politieke strijd in deze perio- de ging tussen Thorbecke, als leider van de liberale oppositie, en F. A. van Hall.

Op voorstel van Floris Adriaan van Hall (1791-1866) werd in 1853 na het aftreden van Thorbecke de Tweede Kamer door de Koning ontbonden. De verkiezingen, geheel in het teken van de aprilbeweging (zie mijn artikel hierover in de Driemaster van februari 1965), leverden een, verwachte, over- winning op voor de conservatieven en anti-revolutionairen. De liberalen ver- loren 11 zetels. Thorbecke zelf kon nergens boven de grote rivieren verkozen worden: als afgevaardigde voor Maastricht zou hij de eerste van de komende negen jaren de oppositie gaan leiden. Een oppositie gericht tegen de conser- vatieven en hun leider Van Hall.

Thorbecke en van Hall

Thorbecke en Van Hall, twee geheel tegenstrijdige figuren. Thorbecke:

recht door zee, zonder compromis, eerlijk en strak, verdedigend en aan- vallend uitsluitend met zakelijke ar·

gumenten, zonder aanziens des per- soons. Van Hall: door en door oppor- tunist, altijd tot een compromis bereid en in staat, zijn standpunten steeds zeer tactisch verdedigend.

Een man die als minister van finan- ciën in 1844, via het dreigen met een belasting op vermogens en daaruit verkregen inkomsten, een wet op een

"vrijwillige" lening door de Kamer aangenomen wist te krijgen, en zo de Nederlandse financiële toestand weer in orde vermocht te brengen.

Van Hall ook was het die in 1853 de hoog opgelaaide protestantse hart- stochten tot bedaren moc~t brengen.

En dat deed hij door een wet op de kerkgenootschappen, een volslagen wassen neus, want de grondwet van 1848, waaraan niet getornd werd, garandeerde de vrijheid van de ker- ken de eigen interne organisatie te regelen, en daar werd niets aan ver- anderd.

Van Hall toonde voorts zijn tactisch inzicht in 1855. Twee jaar tevoren, november 1853, was door Thorbecke c.s. vergeefs getracht het tonnen- geld, de accijns op geslacht, en de in- voerrechten op slachtvee en vers vlees, afgeschaft te krijgen. In 1854 probeerde Thorbecke, weer zonder resultaat, de accijnzen op turf en steenkool te doen verdwijnen. Toen kwam Van Hall, die wel zag dat der- gelijke zaken de populariteit van de voorstellers zeer ten goede kwam, in 1855 tot ieders verbazing met het zeer ingrijpende voorstel tot afschaffing van de accijnzen op graan.

Leugenachtige klap

De conservatieven De Kempenaer en Wintgens keerden zich fel tegen het wetsontwerp, de anti-revolutionair Van Lynden beschuldigde de rege- ring van het streven naar valse po-·

pulariteit, Groen van Prinsterer schreef dat "het ministerie zijne his- torische oorsprong bijkans als ware het een schandvlek, verloochent ....

en thans .... aan den leiband van het vorig kabinet geraakt is". En Thor- becke kon dan ook terecht uitroepen dat de oppositie geworden was tot regerende partij. Bij hetzelfde debat kwam het tot een incident tussen Van Hall en Thorbecke. De minister van financiën, in het nauw gebracht door de aanvallen der conservatieven en anti-revolutionairen, en de steun van de liberalen, insinueerde dat Thorbecke geen eerlijk spel speelde.

Waarop de liberale staatsman, bijna nooit zijn zelfbeheersing verliezend, sprak van een "ellendige leugenach- tige klap".

Ook op het gebied van het onderwijs werden door de regering stappen on- drenomen. Hier kwam vooral Groen in het geweer. Guillaume Groen van Prinsterer (1801-1876), leider der anti-revolutionairen, die door zijn tegenstanders spottend werd ge- noemd een veldheer zonder leger, verzette zich met alle kracht tegen de voorstellen van de minister van binnenlandse zaken, Van Reenen, waarin de gemengde openbare school werd gehandhaafd. Maar toen Wil- lem III, na de verkiezingen van 1856 het oordeel van Groen vroeg over de onderwijswetgeving, en hem polste voor een ministerszetel, kreeg de Ko- ning van Groen geen antwoord waarmee concrete maatregelen lc verwezenlijken waren. En dat is al- tijd Groens zwakke punt geweest.

Hij was een zeer principieel man, elk wetsontwerp, van conservatieven of liberalen, dat hij in strijd met zijn beginselen achtte, werd door hem fel bekritiseerd. Maar als het aankwam op het geven van alternatieve oplos- singen dan gaf Groen niet thuis. Hij was, naar eigen zeggen "een evan- geliebelijder, geen staatsman".

Ook toen het kabinet-Van Hall in 1856 viel, en vervangen werd door dat van Van der Brugghen, die in- dertijd door Groen met vreugde in de Kamer als zijn geestverwant was begroet, verzette Groen zich krachtig tegen de door Van der Brugghen en de minister van binnenlandse zaken, Van Rappard, voorgestelde school- wet. Tevergeefs, want de wet werd in 1857 aangenomen. Waarop Groen van Prinsterer, diep in Van der Brugghen teleurgesteld, zijn ontslag als Kamerlid nam.

De Spoorwegpolitiek

In 1858 viel het kabinet door tegen- stand vanuit de Kamer, tegen Van der Brugghens wetsontwerp op de rechterlijke organisatie, tegen de po- gingen van de minister van finan- ciën, Vrolik, om het belastingstelsel te veranderen, en tegen het spoor- wegbeleid van minister Van Rap- pard. Ook het kabinet Rochussen- Tets-Van Bos se (1858-1860) gelukte het niet voor het spoorwegvraagstuk een oplossing te brengen. En het pro- bleem was er dan ook naar. Aller- eerst speelde de principiële vraag van aanleg en exploitatie door de staat of door particulieren. En oo!{

speelden allerlei plaatselijke belan- gen een grote rol. De Koning koos de

goede oplossing: hij vroeg de be- kwame tacticus Van Hall uitkomst te brengen. En Van Hall slaagde. Hij maakte een wetsontwerp waarin staatsaanleg werd voorgesteld, maar waarin niets werd gezegd over de exploitatie, terwijl hij alle aan te leg- gen spoorlijnen in één ontwerp sa- menbundelde, zo een combinatie van minderheden tot een meerderheid makend. Thorbecke, die via amen- dement had voorgesteld de aanleg van spoorlijnen "van staatswege" uit het ontwerp te schrappen, leed met 46 tegen 25 stemmen een nederlaag.

Woedend over de opportunistische politiek van Van Hall hield hij bij de behandeling van de begroting voor 1861 een shcerpe philippica tegen de regering: "Wanneer ik mij vinde te- genover eene politiek, die niet op goede eigenschappen, maar op de ze- delijke zwakheid en karakterloos- heid der menschen bouwt, eene poli- tiek, die zich met alle elementen en stelsels, hoe ongelijksoortig, veree- nigt, even bereid om dienares te zijn van reactie, als, wanneer de omstan·

digheden het medebrengen of de berekening van een vermoedelijk succes het vordert, dienares van vooruitgang, eene politiek, die ik pa- rasitische politiek zou willen noe- men, omdat zij zich slingert om elk gezag, om elk incident, om elk be- lang, om eiken volksindruk. teneinde naar boven te komen, eene politiek zonder gestadigheid, zonder waar- borg voor den dag van morgen, zon- der moreten invloed, maar van een zeer ruim geweten, van alles los be- halve van den magtstitel,

en die politiek heet te regeren, Mijnheer de Voorzitter, wanneer ik mij vinde tegenover zulk een politiek, hetzij in mijn kamp, hetzij in dat mijner tegenstanders, die politiek stem ik af".

En toen Van Hall zich beriep op zijn vele verdiensten, werd hem door Thorbeeke's medestander, Dullert, toegeroepen: "indien gij op uwe ver- diensten de kroon wilt drukken, ruim uwe plaats!"

(vervolg van pag. 2)

zant te sturen naar Rangoon (Birma) om met een Amerikaanse vertegen- woordiger te spreken. In verband met de presidentsverkiezingen vroeg Washington om uitstel. Na de ver- kiezingen hervatte Oe Thant zijn po- gingen: Hanoi was nog steeds bereid tot besprekingen. De Amerikaanse regering wees het aanbod nu zon- der meer van de hand. Ter verduide- lijking: Dit alles speelde zich enkele maanden af vóórdat de bombarde- menten op Noord-Vietnam begon- nen ... .

Op 28 juli 1965 verklaarde president Johnson op een persconferentie: "We are ready now, as we a 1 w a y s ha v e been (spatiëring van mij - R.M.M.), to move from the battle- field to the conferencetable".

Deze en talloze andere uitspraken van gelijke strekking deden in prin- cipe geloven in een goede en belan-

Beginselen en opportuilisme

Dat deed Van Hall in 1861, na een ge- schil met zijn medeministers over het minister-presidentschap. Op 23 fe- bruari 1861 trad hij af. Hij overleed totaal vergeten in 1866. Door velen ten onrechte zo verguisd, want al was hij (een menselijke eigenschap die bij vele politici valt waar te ne- men) van progressief tot conservatief geworden, en al was hij een man wiens enige beginselen tactiek en op- portunisme waren (en ook dat komt meer voor bij politici), hij heeft voor ons land veel goeds verricht. In 1844 maakte hij de nederlandse financiën gezond, in 1853 apaiseerde hij de godsdiensttwisten, en in 1861 bracht hij oplossing voor het spoorweg- vraagstuk.

Het kabinet Van Zuylen-Loudon ging binnen een paar jaar interne strijd ten onder. Nog trachtte de Koning aan Thorbecke te ontkomen: Hij vroeg Loudon te formeren; deze weigerde. Hij vroeg Van Reenen;

deze slaagde niet. Hij vroeg de grijze Van Goldstein; deze bood Thorbecke een zetel in zijn kabinet aan, maar Thorbecke weigerde mee te gaan

"met iemand die hij beschouwde als een versleten man op het politieke terrein". Toen was aan Thorbecke niet meer te ontkomen. De Koning droeg hem de formatie van een nieu- we regering op, en het tweede kabi- net-Thorbecke trad op 1 februari 1862 in functie.

Negen jaar had men, naar de conser- vatief Wintgeus in 1861 zei, achter- eenvolgens gevonden: "gemis aan beginselen, verzaking van beginse- len, fusie van beginselen gegoochel met beginselen, misverstand omtrent beginselen". Daaraan was in 1862 een eind gekomen.

H. WIEGEL

Men

le~e

voorts:

J. A. de Bruijne: geschiedenis van Nederland in onze tijd (II).

J. G. Gleichman: Mr. F. A. van Hall als minister.

C. E. van Koetsveld: onze politieke partijen.

P. J. Oud: honderd jaren.

W. J. van Welderen Rengers: Schets eener parlementaire geschiedenis van Nederland (I).

geloze wil van de kant van de Ver- enigde Staten. Totdat dan een jaar na dato blijkt, dat Washington eind 1964 het slagveld heeft verkozen boven de conferentietafel. Namens de regering heeft Robert J. McClos- key, persfunctionaris van buiten- landse zaken, de in Look gepubli- ceerde mederoedelingen van Steven- sou bevestigd. Als verklaring achter- af werd gegeven, dat Washington "op grond van alle beschikbare gege- vens" niet had geloofd, dat Noord- Vietnam bereid was tot serieuze vre- desonderhandelingen. Wèlke gege- vens dat zijn geweest, werd niet ge- zegd.

Men kan slechts konkluderen, dat de opwinding over Hanoi's recente blijkbare onwil tot vredesonderhan- delingen op zijn zachtst gezegd over- dreven is.

R. M. MARCUSE

6

DE DRIEMASTER

•• UIT ONZE ORGANISATIE ^... .. -

VAN DE BB-TAFEL

Tijdens de februarivergadering van het hoofdbestuur zijn de alsnog te houden landelijke bijeenkomsten on- der meer ter sprake geweest. Met betrekking tot het weekend van Dalfsen is besloten het weekend reeds te laten starten op vrijdag- avond 10 juni. De afdeling Zwolle zal voor een avondvullend programma zorgen met onder meer een forum voor prominenten uit andere poli- tieke jongerenorganisaties en een optreden van het Zwolse cabaret. De daaropvolgende zaterdagochtend zal benut worden voor een uitgebreide en levendige groepsdiscussie over resolutieonderwerpen en liberale be- ginselen. Zoals reeds bekend is zal de "normale" rest van het weekend worden besteed aan de tussentijdse àlgemene ledenvergadering, aan de slotbehandeling van de resoluties

"Woningbouw" en "Ruimtelijke Or- dening" en aan de JOVD-beginsel- verklaring. Dit zal nog worden afge- wisseld met een feest op de zater- dagavond met o.a. het Gouds cabaret en met speeches van mr E. H. Toxo- peus over de verkiezingsuitslagen en van drs Korthals over de liberale beginselen.

Het hoofdbestuur zal voorts, dit met medewerking van de Federatie van Liberale Studenten in Nederland, op zaterdag 7 mei in Utrecht een onder- wijsdag organiseren. Op het pro-

District N.-HOLLAND/UTRECHT Uit de afdelingen van het district zijn weer vele actiYi!Piten 1P melden.

De afdeling Zaandam - met 123 le- den de grootste in het district - hield op 19 februari een forumavond in samenwerking met andere poli- tieke jongerenorganisaties. Een week la ter werd in Alkmaar gediscussieerd over de verschillende plannen tot sanering van de binnenstad. Grote activiteit heerst ook te Utrecht, waar op 24 februari een vergadering werd belegd. Tijdens deze bijeenkomst werd een commissie gevormd, welke zich zal beraden over het beginsel- programma van de JOVD.

Op 5 maart konden de afdelingen elkaar ontmoeten in Haarlem. 'sMid- dags werd een districtsraad gehou- den. Met grote meerderheid werd de volgende motie, ingediend door ver- tegenwoordigers van de afdelingen Amsterdam, Den Helder en Alkmaar, aangenomen:

Het district Noord-Holland/Utrecht van de onafhankelijke liberale Jon- geren Organisatie Vrijheid en De- mocratie, in vergadering bij een enz.;

kennis genomen hebbende van de verklaringen van 26 februari 1966 van het dagelijks bestuur van de VVD en van het hoofdbestuur van de JOVD inzake het al dan niet aan- vaarden van uitnodigingen van het Vorstenhuis;

spreekt uit, dat zij de verklaring van het hoofdbestuur van de JOVD volledig onderschrijft,

en complimenteert het hoofdbestuur met deze snelle en adequate reactie;

en gaat over tot de orde van de dag.

Tevens was op deze districtsdag een kadercursus georganiseerd. Drs J. P.

A. Gruijters sprak over het libera- lisme in de gemeentelijke politiek en de heer H. J. L. Vonhoff over het binnenlands staatkundig libera- lisme.

gramma staan hier 3 sprekers: dr P. G. van de Vliet, dr K. van Dijk en mr H. van Riel. Aspecten van het Hoger en Middelbaar Onderwijs als- mede van de democratisering in het onderwijs zullen hier aan de orde komen.

Tijdens de overige landelijke evene- menten van dit seizoen, de kader- dag en het Congres, zullen de onder- werpen "Europese integratie" en "In- ternationale Bevolkingsvraagstuk"

ter sprake worden gebracht.

Het hoofdbestuur zal op niet al te lange termijn over gaan tot het la- ten drukken van een nieuwe propa- gandabrochure. De pers- en publici- teitscommissie heeft een ontwerp- tekst opgesteld, de financiering is bijna rond. Op deze wijze komt er weer nieuw materiaal beschikbaar (er is immers al de brochure "Libe- raal Profiel" uitgegeven, en over de eventueel uit te geven JOVD begin- selvPrkbuing wordt binnen de or·

ganisatie ernstig gediscussieerd) voor de ledenwerfactiviteiten van de af- delingen.

Nog gedurende dit verenigingsjaar zal worden geprobeerd tijdens een grootse manifestatie in Limburg de oprichting van drie of vier afdelin- gen in die provincie te verwezenlij- ken. Het zou dan voor het eerst in de geschiedenis van de JOVD zijn dat wij vaste voet krijgen in dit ge- bied! R. H. G. MEIJER

De laatste spreker moest zich krach- tig verdedigen tegen verschillende bezwaren, die in de vergadering tc- gen het VVD-beleid bleken te le\·en.

Wat de toekomstplannen betreft wil- len wij wijzen op de debatten tussen PSJW en JOVD die in verschillende afdelingen georganiseerd worden.

Op 2 en 3 april zal een districts- weekend gehouden worden in de Dromedaris te Enkhuizen. Het on- derwerp zal zijn de woningbouw.

Op 28 april staat weer een districts- raad op de agenda. Dan zal gedis- cussieerd worden over het JOVD- beginselprogramma.

HOOGEVEEN

Zaterdag 12 maart organiseerden de afdelingen Dwingeloo, Hoogeveen en Meppel een gezamenlijke JOVD-ver- kiezingsavond. De meer dan hon- derd enthousiaste aanwezigen kon- den luisteren naar een speech van landelijk voorzitter Hans Wiegel over "liberaal perspectief voor de jongeren", meezingen met Mieke Hage en haar mede-cabaretiers en - tières, en een uitstekend slotfeest plus verloting (de :o>!gemeen secreta- ris won een fles heerlijk brouwsel)

meemak~"11.

GOOI EN OMSTREKEN

Maandag 14 maart is in Hilversum een buitengewone ledenvergadering van de afdeling Gooi en omstreken gehouden waar Lia Been aftrad als secretaresse en Eert Maan als pen- ningmeester. Hun respectievelijke opvolgers zijn Roel van Brink, Die- pendaalsedrift 23, Hilversum en Han Repko. Na deze korte ledenvergade- ring debatteerden op een bijeenkomst belegd tezamen met de PSJW-Hil- versum de heren Wiegel (JOVD) en Van der Kroon (PSJW).

District OOST

Het district Oost is het district van de wat kleinere afdelingen, maar misschien juist wel daardoor bla- kend van enthousiasme.

Apeldoorn houdt vooral veel huis- kamerbijeenkomsten. In januari al is in deze stad opgericht het Politiek Jongeren Contact Apeldoorn. Een JOVD-er, de heer R. v. d. Haak, treedt er als voorzitter op. Ook is er opgericht het comité "Politici". In maart werd 'door deze politici een burgerdag gehouden. Beide activi- teiten zullen, naar we hopen weer vele jongeren dichter bij de politiek brengen en de afdeling Apeldoorn nieuwe leden opleveren. Ede hield in februari een huiskamerbijeenkomst met als onderwerp de PBO. Deze af- deling is tevens actief in het Jonge- renparlement aldaar. Nijmegen heeft een actieve start gehad na de oprich- ting. De conceptresoluties voor Woudschoten werden besproken en begin maart had men het gewaagde initiatief om een spreker van de C.P.N. uit Amsterdam te laten spre- ken. Ook in Twente, met name in Hengelo begint leven in de JOVD- brouwerij te komen. Men neemt er deel aan de jeugdgemeenteraad. In Zutphen heeft men drie avonden be- steed aan de verkiezingen, voorwaar geen kleinigheid. Ook werd de werk- methode bij Het Zutphens Dagblad besproken.

UTRECHT

Woensdag 9 maart organiseerden de Utrechtse afdelingen van JOVD en PSJW een debatavond over "libera- lisme en socialisme·· waar met el- kaar in het krijt traden de heren Talsma (PSJ\V) en Wiegel (JOVD).

Vooral de discussie na de pauze ver- liep zeer levendig, zodat op een ge- slaagde a vond kan .,;orden terugge- zien.

GOUDA

In de afdeling Gouda heeft men het gelukkige initiatief genomen om een cursus Staatsburgerlijke vorming te organiseren. De heer J. v. Dijk, oud J.O.V.D.-er en thans lijstaan- voerder voor de V.V.D. bij de ge- meenteraadsverkiezingen, zal de le- den wegwijs maken op dit gebied.

Ter navolging!

ZUID-OOST DRENTE

In het kader van het derde lustrum van de afdeling in de Zuid-Oosthoek van Drente werd op 19 februari een debat gehouden door de heren H. J.

L. Vonhoff en H. Wieringa, beiden hoofdbestuursleden van respectieve- lijk de VVD en de PvdA. Vanzelf- sprekend kwam de tegenstelling in- dividu en gemeenschap ter sprake, met name toen de kwaliteit van het bestaan in de discussie betrokken werd. In hun oordeel over de con- fessionele partijen waren de beide debaters het roerend eens. "Stem- men op zo'n partij is geen kiezen", aldus de heer Vonhoff.

DOORN

Vrijdag 18 maart belegde de jonge afdeling Doorn van de JOVD een afdelingsvergadering waar eerst Drs.

De Haan een lezing hield over "de Nederlandse Staat", waarna de afde- ling discussieerde over de verkla- ringen van VVD en JOVD n.a.v. de kwestie-Gruijters. Hoofdbestuurs-

voorzitter Hans Wiegel was naar Doorn gekomen om e.e.a. nader toe te lichten.

's-GRA VEN HA GE

Een goed gevulde zaal in het Haagje luisterde op 23 februari naar een propagandaspeech van Drs. H. D.

Schouten en een betoog van de heer H. J. L. Vonhoff over dóórbreken of doorbréken. Tijdens de discussie ver- dedigde het V.V.D.-hoofdbestuurslid zijn politieke vriend Gruijters fel.

(Dit was dus voor alle verklaringen).

Dank zij de hier vermelde propagan- da-avond is het ledental weer boven de 75 gekomPn. DP <>nlangs gehou- den briL'\"enactie heeft ook een zeer gunstig resultaat opgeleverd. De donateurs stromen binnen. Er wordt al over een "rijke" afdeling gefluis- terd.

Kopij voor de afdelingspagina moet uiterlijk 4 april in het bezit zijn van mej. J. M. Carol, Van Akenstraat 24, Den Haag.

dAGENDAg

5/4 ± 17.30 u.:

5/4

±

20.30 u.:

5/4 20.00 u.:

8/4 20.00 u.:

16/4 15.00 u.:

16/4 20.00 u.:

21/4 20.00 u.:

28/4 20.00 u.:

715 10.30 u.:

14/5 11.00 u.:

15/5

2115 20.00 u.:

's-Gravenhage, "Tastevin", Prinsestraat Borreluur.

Amsterdam, de "Oude Herberg", Handboogsteeg. Liberale borrel.

R.V.D., de Koepel te Voorburg. Ridder van Rappard.

Haarlem, Café "de Roemer", Spekstraat 4. Borrel.

Rotterdam, Café-Rest. "De Olifant", Meent 98. Zaterdag- middagbijeenkomst.

Alkmaar, "Het gulden Vlies". Mr. Delprat spreekt over de Verenigde Naties.

R.V.D., te Delft. Oriëntatie over de P.S.P.

's-Gra.venhage, .Pulchri Studio, Lange Voorhout. Spreker is het erelid van de J.O.V.D. Drs. Korthals.

Onderwijsdag te Utrecht in Hotel Pays-Bas.

Hotel Geitenbeek te Zwolle. Vergadering van de verenigings- raad.

JOVD-lenterit van de afdelingen in zuid-west-Drenthe;

auto-rally; forum met Antje van Slooten, Gerlof Boosman, Richard Meijer, Auke Meirink en Hans Wiegel; feest.

Slotfe,est van de afdeling Zaanstreek; op het program: diner met propagandaspeech van Hans Wiegel, cabaret van Mieke Hage c.s., en andere feestelijkheden.