" van het blad van de JOVD, De Driemaster, is overgelopen naar D'66.

(1)

MAANDBLAD VAN DE ONAFHANKELIJKE LIBERALE JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCRATIE

PLAATSBEPALING

De heer Marcuse, hoofdredacteur

" van het blad van de JOVD, De Driemaster, is overgelopen naar D'66.

In een motie werd hem zaterdag verweten, dat het beleid van de re- dactie te veel ten gunste van zijn nieuwe politieke onderdak uitviel. Hij beloofde beterschap: er waren inder- daad fouten gemaakt. De motie is aangehouden tot de volgende ver- gadering en de heer Marcuse krijgt

de

kans zich te beteren."

Tot zover het Algemeen Dagblad van maandag 13 februari over

de

leden- vcrgadering van zaterdagmiddag 11 februari in Woudschotcn. Mede naar aanleiding van dit beschouwinkje heb ik er behoefte aan vast te stellen, dat het laatste nummer van dit blad in- derdaad niet in elk opzicht verstan- dig kan worden genoemd:

De opmaak liet wel iets te wensen over.

De "Spioneur" had niet geplaatst be- horen te worden.

Verkiezingen I

De verkiezingen zijn uitgelopen op een zegepraal van de Democraten '66. On- danks alle praatjes voor de vaak is wel du!d0!:;k t;cb!eker. dot dezs ,.partij zc!'lde~

gezicht" vooral bij de jongere generaties over een enorme aantrekkingskracht beschikt. Het is zeer goed, dat de vijf er- kende partijen (de AR met het Zij/stra- effect uitgezonderd) op een niet mis te verstane wijze de rekening hebben ge- presenteerd gekregen voor hun regenten- gedoe in de afgelopen jaren. Het moet vooral in het bijzonder voor de leiding van de VVD een deprimerende gedachte zijn om te weten dat zij met een eerlijke, gedurfde politiek en met voor nieuwe ideeën openstaande personen zeker de helft van de 0'66-resultaten had kunnen behalen. Dit geldt gedeeltelijk natuurlijk ook voor de PvdA.

Het zou irreëel zijn om er niet bij stil te staan, dat de moeilijkheden voor 0'66 nu eigenlijk pas beginnen. Het zal zeer zeker niet meevallen, om het bestaansrecht waar te maken en de diverse punten uit het programma die nog niet voldoende uit de verf zijn, duidelijk en reëel inhoud te geven.

Ik althans hoop, dat de Democraten '66 hierin volledig zullen slagen.

R. M. MARCUSE

Het was verstandiger geweest als een van de redactieleden die lid van de VVD zijn, of een van de andere VVD- leden uit de vereniging van zijn VVD-overtuiging had blijk gegeven.

Ik heb toegezegd, dat de redactie in het vervolg in meerdere mate reke- ning zal houden met het feit, dat een deel van JOVD-lcden ook lid is van de VVD. Deze toezeggingen vonden

de

VVD-ontevredenen in de JOVD bij monde van de heren Meijer (Utrecht)

en

Verberg (Bilthoven) niet voldoende om de Driemaster-motie van

de

Districtsafdelingen in te trek- ken: zij hebben hun motie opgeschort tot de volgende vergadering, in Dalf-

Sl'n.

Dit ruiterlijk sportieve gebaar heeft bij de redactie zijn uitwerking niet gemist. Ik zal mij uiteraard houden aan

de

toezeggingen. zoals ik die in Woudschoten heb gedaan: Wij zullen er naar streven, onze Driemaster zo

Verkiezingen 11

Het Nederlandse volk heeft gesproken, maar wat heeft het nu eigenlijk r;ezegd?

Voor of tegen Cals? Voor of tegen Zijl- sir::!?

Ik hoop dat de partijleiders twee dingen hebben geleerd:

1. de Nederlanders hebben niet gekozen voor of tegen Cals (Zijlstra); de partijleiders doen s.v.p. geen moeite het tegendeel te bewijzen;

2. de Nederlanders hebben hun buik meer dan vol van alle mooi- en prietpraat.

Er moet iets gedaan worden.

Wie, met mij, van mening is dat de oude- partijen-oligarchie op zijn laatste benen loopt, kan slechts hopen dat de conse- quenties getrokken worden.

Het is voor de VVD verheugend dat zij over een betere uitgangspositie beschikt dan de andere grote partijen. ledere liberaal kan zich daarover slechts verheugen.

Dé taak voor de grote partijen is nu om aan het verschijnsel 0'66 een - door deze partij zélf gewenst - einde te maken.

Ik heb voldoende vertrouwen in de veer- kracht van de VVD en PvdA om hiertoe het initiatief te nemen. Ze moeten wel, want anders graven deze partijen hun eigen graf. 0'66 is al aan het spitten geweest. De tijd dringt om zelf de spade ter hand te nemen.

GERARD VAN DER MEER

representatief mogelijk te houden voor het complex van uiteenlopende politieke overtuigingen, zoals die in

de

ONAFHANKELIJKE JOVD wor- den beleden. Ik hoop, dat ik met deze omschrijving van het redactiebeleid hetzelfde bedoel als de indieners van de motie. Zeker ben ik daar niet helemaal van. De heer Verberg im- mers sprak van het feit. dat men tot nu toe gemeend had dat de redactie links-liberaal was, maar dat het "nog erger was geworden", omdat de re- dactie pro-D'66 was. Het ging hem niet alleen om het laatste nummer:

ook enkele nummers geleden reeds had ondergetekende iets welwillencts geschreven over D'66.

Ik wil hier in de eerste plaats vast- stellen, dat meerdere leden van de redactie ook lid zijn van de VVD. In

de

tweede plaats wil ik vaststellen, dat er geen sprake van zal zijn, dat bepaalde redacteuren hun politieke voorkeur onder de redactietafel gaan

Verkiezingen lil

Als de Kamerverkiezingen iets hebben duidelijk gemaakt, dan is het wel het fail- lissement van de PvdA en bovenal van de KVP. Het commentaar van C.:e heer Schmelzer, uitgesproken om 23.13 uur op de avond van de verkiezingen, als zouden de uitslagen geen kritiek op het gevoerde beleid betekenen, omdat anders PvdA en VVD hadden moeten winnen, kwam in een ander daglicht te staan, toen de overigene helaas geringe winst van de VVD bekend werd. Wanneer men daarnaast in ogen- schouw neemt, dat 0'66 en VVD beide in het zuiden van het land een opmerke- lijke winst boekten, dan blijkt toch wel het tegendeel van 's heren Schmelzers woorden. Door het verlies van KVP en PvdA is het beleid van het kabinet-Cals dan ook zonder meer afgewezen. De drie- slachtigheid van de KVP heeft daar onge- twijfeld nog een extra slag toegebracht.

die naar mag worden aangenomen door 0'66 is opgevangen.

De grootste sensatie van deze verkiezingen is dan ook zonder meer de op- merkelijke intrede van deze 0'66. Helaas!

Onderzoekingen van de socioloog Van Dam hebben uitgewezen, voorzover bekend als dit wordt geschreven, dat haar grootste aanhang bestaat uit jonge en jongere kiezers. De grootste winst moet zij hebben gekregen van de Boerenpartij, KVP en PvdA. Verheugend is de duide-

schoppen. Het beleid van deze redac- tie is er op gericht, dat alle politieke overtuigingen die er onder de JOVD- leden heersen, VVD, D'66 of anders- zins, volledig tot hun recht zullen kunnen komen.

Dit betekent, dat die JOVD-leden, die om de een of andere

reden

van mening zijn, dat aan hun politieke plaatsbepaling te kort wordt gedaan, dat natuurlijk in schriftelijke vorm kunnen gieten en voor plaatsing in dit blad kunnen opsturen. Het was prettig geweest, als een of meer van de heren, die in Woudschoten tegen de redactie te hoop liepen, dit in het recente verleden inderdaad had ge- d;1án: Ook na de laatste Driemaster heeft ons een dergelijke ontevreden- heictsbetuiging niet bereikt.

Met

een

beetje meer bedachtzaam- heid enerzijds en wat meer verdraag- zaamheid anderzijds zal het echt wel lukken.

R.

M. MARCUSE

lijke deconfessionalisering daarbij i _ de·

KVP van jongerenzijde. Ook de VVD h.Qaf:

helaas- zij het in geringere mate- aJn 0'66 stemmer, verlur

.,,1.

Wat nu?

Met betrekking tot de toekomst nog een tweetal opmerkingen:

a. Met betrekking tot de kabinetsforG~a

tie is duidelijk onwenselijk een terugkeer van de socialisten in het kabinet. Ik zou daarom willen pleiten voor de samenstel- ling KVP-WD-AR-CHU en 0'66. 0'66 kan dan reeds direct duidelijk maken wat ze waard is.

b. Een gesprek tussen vertegenwoordigers van WO en 0'66 of wellicht één of andere vorm van samenwerking mogelijk is, óók in partijverband.

Voor wie het verkiezingsprogram van 0'66 heeft gelezen, zal het zonder meer duidelijk zijn, dat vele wensen van deze partij voldoen aan wat een modern liberalisme zeker kan voorstaan. Met een algemeen gevoelde wenselijkheid tot ver- andering van het partij-politieke systeem kan dan tevens een begin worden gemaakt. Misschien kan de JOVD als ver- bindende schakel optreden?

JAN HIDD!NG

(2)

MARGINALIA

programpartij D'66, waarvoor de volgende argumentatie wordt aangevoerd: zonder algemeen filosofische beginselen kan geen enkele partij een totale visie op

mens en maatschappij bieden. Maanblad van de onafhankelijke liberale Jongeren Organisa- tie Vrijheid en Democratie (J.O.V.D.).

Defensie

Het gehele ministerie van Defensie (uitgezonderd de afdeling Landmacht) wordt politiek geleid door (ex-)militairen; de de- fensiedeskundigen van de twee belangrijke kamerfracties (VVD en PvdA) zijn eveneens ex-militairen (Koudijs en Wier- da). Men kan zich afvragen of het prin- cipiële primaat van de politiek boven het militaire apparaat op die manier niet erg .. onduidelijk" wordt. Militairen bekijken het leger van binnenuit, veelal met een soort van heldenromantiek, terwijl het bekend is dat op de officierenkaderscho- len de koude-oorlog-communistenvreters- dogmatiek nog hoogtij viert. Militairen zullen minder dan burgerpolitici geneigd zijn miiitair/financiële pnoriteiten onderge- schikt te maken aan civiel/financiële prio- riteiten: duidelijk is dit gebleken bij de problematiek rondom de .. Karel Doorman"

en de atoomonderzeeërs. In deze tijd van bewuste internationale ontspanning, waarin gestreefd wordt naar reorganisatie van de defensiesystemen (NATO, Pact van Warschau), een tijd waarin het hameren van de militaire die-hards op uitbreiding van hun speelgoed-areaal alleen maar gevaar kan opleveren voor de wereldvrede, is het absoluut noodzakelijk dat burgerc·

politici in parlement en kabinet de defen-

@iezokên l:)êhMdeiM.

India

Ook in India worden in deze tijd verkiezingen gehouden. Een belangrijke .. issue"

in de verkiezingsstrijd daar is in hoeverre de Indiase regering aan de Amerikaanse Vietnampolitiek tegemoet moet komen, om in ruil daarvoor meer ontwikkelingshulp en graanleveranties uit de Verenigde St:Jten te verkrijgen. President Johnson immers heeft het bemiddelende standpunt van, jndia (dat nota bene neutraal lid is Van ;de Internationale Controle Commissie inzake Vietnam) gehonoreerd met het drastisch verminderen van de ontwikkelingshulp.

Aan de bewering dat buitenlandse hulp gelijk staat met buitenlandse politieke pressie wordt op die munier wel behoorlijk voedsel gegeven. De Amerikanen bewijzen het Westen met deze machinaties bepaald een slechte dienst. Het wantrouwen van de ontwikkelingslanden jegens de hulp uit het Westen wordt erdoor ver- groot, de ontvankelijkheid voor commu- nistische of .. neutrale" propaganda eveneens.

De Meijer

Staatssecretaris ( .. onderminister" zoals hij zich graag laat noemen) De Meijer is de afgelopen weken uiteraard veel in het nieuws geweest. Door zijn betuttelende brief aan de VARA, inzake de politieke inhoud van de uitzendingen t.b.v. de Spaanse arbeiders, en door zijn foutieve mededelingen inzake het toepassen van

handarbeid c.q. werkverschaffing bij zijn werkgelegenheidspolitiek, heeft zijn naam een wat nare bijsmaak gekregen.

Uit de artikelen in Vrij Nederland en Het Parool komt De Meijer dan ook als een wat oubollige, slecht geïnformeerde, ouderwetse werkgever naar voren; het is de vraag of de ruil met Bot, in wiens plaats hij op de KVP-kandidatenlijst voor Limburg is gekomen, wel een verbetering is geweest.

Beginselen

In het Nederlandse partijstelsel kan men momenteel twee offensieven waarnemen:

de eerste is die van de niet-confessionele beginselpartijen, VVD E'n PvdA, op de confessionele beginselpartijen KVP, CHU en ARP - bepaald zinvol want confes- sionaliteit heeft als basis voor politiek alle bestaansrecht verloren - . de tweede is de aanval van alle beginselpartijen op de

Binnengekomen

Het moge een ieder al wel genoegzaam bêkétld zu11. dát öM land vèle comltè's kent.

Gezien de veelheid daarvan, bestaat de mogelijkheid, dat onze aandacht te zeer verspreid wordt en sommige niet die aandacht krijgen, die zij eigenlijk verdienen.

Eén daarvan is het Angola-comité, welke de beslist niet vreedzame ontwikkelingen volgt in Angola, Guinée, Mozambique en Portugal, en ons (de redactie) op gezette tijden haar bulletin toestuurt.

Een enkeling zal misschien opperen, dat zo'n Angola-comité weer uitgerekend dat .,linkse jongensgedoe" is. Helaas wel.

Laten we het anders stellen en maar boud zeggen: omda~ een aantal partijen, niettegenstaande hun mooie van humani- teit en van respect voor de menselijke waardigheid getuigende beginselprogram- ma's, niet altijd begrijpen en misschien ook nooit begrijpen zullen wat dat impli- ceert ten aanzien van hun taken en plich- ten voor de mensheid, kon het niet anders, of iets dergelijks moet wel uit de linker- hoek blijven komen.

Bepalen we ons tot de VVD, dan is het mooi, dat zij haar beginselprogram heeft aangevuld met de Universele verklaring van de rechten van de mens. maar plaat-

Ik geloof dat deze argumentatie een doek- je voor het bloeden genoemd mag worden, en dat het eerder de afgunst jegens het zeer reële, concrete en complete program van D'66 moet verbloemen.

In Amerika is gebleken dat het partijstelsel, dat daar niet stoelt op liberale, socia- listische of confessionele beginselen, een afwisselende en alternatieven stellende politieke strijd kan opleveren, die zorgt voor een periodieke .. doorspoeling" (het z.g. spoilsystem) van politieke ideeën, concrete oplossingen en functionarissen . De betrekkelijkheid van de waarde van beginselen blijkt voorts uit het feit dat bij voorbeeld op grond van de vier bekende liberale beginselen evengoed een behou- dende en een vooruitstrevende, een so- cialistische en een liberale politiek te bou- wen is.

Niet de beginselen, maar de concrete pro- grammapunten, de mentaliteit en persoon- lijkheid van de partijleiders, bepalen de waarde en de aantrekkelijkheid van een

partij. R. H. G. MEIJER

sen wij daar de daadwerkelijke bereidheid om daar ook iets aan te doen tegenover, dan moet men wel op z'n minst enkele vraagtekens plaatsen.

Maar nu het informatie-bulletin: het december-januari nummer bevat gegevens over o.a. de Portugese oppositie, militaire opert~thHI 111 Angola en Mozambique.

vluchtelingenhulp (vluchtelingen, die het ongeluk hebben te moeten vluchten uit een niet-communistisch geregeerd land, zitten voor wat hulpverlening betreft in de verkeerde hoek. Ook bij vluchtelingenhulp speelt de politiek een grote rol, waarbij een onwelriekend anti-communisme duidelijk merkbaar is), PIDE-praktijken in Portugal, de moord op Delgade en namen en adressen van politieke gevangenen, aan wie men als schrale troost kerst- en nieuwjaarsgroeten kon sturen.

Voor wie de bron van al die gegevens niet zou vertrouwen, zij vermeld, dat zij af- komstig zijn uit onder meer .. The Guar- dian", .. Le Monde", .. The Times" en van de Anmesty-beweging.

Voor de heren kamerleden zij nog vermeld, dat dit n·Jmmer gegevens bevat. op grond waarvan de heer Luns gevraagd zou kunnen worden of die ten aanzien van de Rhodesische tabak wel voldoende informatie krijgt, naar welke landen dat zoal wordt uitgevoerd, etc.

Voor informaties over het Angola-comité zelf kunnen we u verwijzen naar Vinken- straat 13-11 te Amsterdam.

J. VAN DER BURG

Hoofdredacteur:

Drs. R. M. Marcuse.

Leden van de redactie:

J. Hidding J. v.d. Burg Ineke Hubeek J. Witting Redactie-adres:

Bloemgracht 7 saust.

Amsterdam-C.

Kopij afdelingspagina:

Nieuwe Parklaan

155

Scheveningen.

Administratie-adres:

Balistraat

21,

Delft.

Abonnementsprijs minimum

f 7,50

per jaar (voor leden gratis).

Betaling van advertentie- en abonnementsgelden uitsluitend op giro-rekening

277.760

t.n.v.

stichting "De Driemaster" te 's-Gravenhage.

Alg.

secretariaat:

Savornin Lohmanlaan

66,

Gro- ningen, tel

05900-37511.

Alg. penningmeester:

H. Bosma, Kleine Haddinge- straat

12,

Groningen; postgiro

953500.

N.V. SCHEEPSWERVEN

PIET HEIN

voorheen

FIRMA W. SCHRAM

&

ZONEN WERVEN TE BOLNES

EN PAPENDRECHT

Twee dwarshellingen, elk 115 meter lang. Overdekt droogdok 116x30 meter, geschikt voor

het zwaarste materiaal.

Telefoonnummers Rotterdam 010 139275 Ridderkerk 0 1896 3644-3409

Papendrecht 01850 3774 8329-20466

LIBERALE BEGINSELEN EN POLITIEK

Liberale beginselen bevorderen een onafhankelijke opinievorming, vrij van dogma's. Dat doet eveneens de NRC, die uitgaande van liberale beginselen, onafhankelijk, streeft naar de grootst mogelijke objectiviteit in haar voorlichting en daardoor ook voor vele anders- denkenden een gewaardeerd middel is

voor de algemene oriëntatie.

Als U nog niet op de NRC geabonneerd bent, vraag haar dan vrijblijvend op proef.

NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT

POSTBUS 824, ROTTERDAM - TELEFOON 111.000

(3)

Vraaggesprek met voorzitter Gerard van der Meer

DE VVD ZOU BEST WAT LINKSER MOGEN ZIJN

V.: De verkiezingen zijn eindelijk achter de rug: Wat vind je ervan?

A.: Dat de KVP zo veel verloren heeft.

juich ik toe. Ze verdiende ook niet beter na al het gedraai van de laatste jaren. Van de PvdA kan je zeggen.

dat de radicalisering naar links veel kiezers heeft afgeschrokken. Op zich zelf vind ik het jammer, dat de PvdA als de grootste niet-confessionele niet heeft gewonnen. Ook dit verlies lijkt mij te wijten aan een onduidelijke op- stelling van de PvdA: verleden jaar stonden de collectieve voorzieningen nog centraal. na het échec van het kabinet-Cals is herstructurering van het ondernemingsrecht plotseling op de voorgrond gezet. Ook de PvdA schijnt nog te zoeken, evenals de WD trouwens, maar deze partij heeft zich wel duidelijk opgesteld en daar- uit zou de winst verklaard kL•nnen worden.

V.: Denk je dat de PvdA dezelfde resultaten zou hebben geboekt als men de lijn-Vondeling, in de richting van een grote progressieve volkspartij, was gevolgd?

A.: Dat zou misschien wel kunnen. Voor een soort vrijzinnig-democratische volkspartij is er zeker ruimte.

V.: Is die ruimte intussen niet voor een groot deel opgevuld door het succes- volle optreden van de Democraten '66?

A.: De VVD had veel meer moeten winnen. Er bestaat onbehagen tegen de vijf grote partijen. D'66 heeft daarvan geprofiteerd. Deze partij heeft een on- evenredig aantal stemmen van jonge kiezers verworven. Om nu te zeggen, dat dit allemaal vrijzinnig-democraten zouden zijn, lijkt mij wel wat overdreven.

V.: Geldt een dergelijke redenering niet voor meer partijen? Neem nu de VVD, is het niet wat overdreven om er van uit te gaan, dat deze partij het ideale tehuis vormt van het Nederlandse liberalisme, zoals men hier en daar denkt te menen.

A:

Geen enkele partij is ideaal. Dus ook de VVD niet. Om nu terug te keren tot de oorspronkelijke vraagstelling:

D'66 stelt primair wijziging van het staatsrecht, en daar hoef je geen vrijzinnig-democraat voor te zijn.

V.: Toch kan je uit het programma op- maken, dat D'66 zich zal gaan opstellen tussen de WD en de PvdA, zij het waarschijnlijk meer naar de PvdA toe.

A.: Op het ogenblik is dat inderdaad zo.

Maar omdat D'66 geen politieke ideo- logie heeft, is er niets dat mij de ze- kerheid geeft, dat dit in de toekomst zo zal blijven. De conservatieven kunnen zich in D'66 best van de macht meester maken.

V.: Dan zou die partij er dus ongeveer net zo uitzien als de VVD nu.

A.: De VVD zou van mij best wat linkser mogen zijn. Maar ik vind, dat je als liberaal - en dat zün wij ten slotte toch allemaal in de JOVD -moet pro- beren de VVD van binnen uit te veranderen.

V.: Laten we dit puntje maar rusten.

A.: Er is een verschil in tactische benade- ring: D'66 wil de oude partijen doen verdwijnen. Ik geloof, dat de vernieu- wing uit de partijen zelf moet komen, omdat het gewone politieke werk intussen doorgaat. Dat heb ik in Woud- schoten ook al gezegd.

V.: Wat is voor jou het allerbelangrijkste aspect van deze verkiezingsuitslagen?

A.: Ik was er bang voor. dat na het Koe- koeksucces en 's mans afgang de stemmen weer zouden terugvloeien naar het vijfpartijenblok. Dat is ge- lukkig niet gebeurd. De grote par- ttjen moeten uit deze verkiezingen leren, dat het partijstelsel op de helling moet en dat er misschien enkele wijzigingen aangebracht moeten worden in het kiesstelsel. Als dit niet gebeurt, gaan we met onze democratie vol- komen de verkeerde kant uit, met alle rampzalige gevolgen daarvan.

V.: Nu de JOVD: Ik ben in Woudschoten nogal geschrokken van de vrijwel col- lectief te noemen sfeer van onbe-

VAN DE DB-TAFEL

Op voordracht van de Driemaster- redactie heeft het Hoofdbestuur be- noemd tot opmaak-redacteur v01n de

"Driemaster", de heer J. Witting te Amsterdam. Deze gaat de heer W.

Maarse Nzn, die zijn functie heeft neergelegd, opvolgen.

In het "vaarplan" voor dit vereni- gingsjaar was opgenomen een studie- dag op

22

april. Tijdens het weekend in Woudschoten is het HB er in ge- slaagd een goed onderwerp voor deze studiedag te vinden. De aanwezigheid van de heer Van Natten, lid van de Nederlandse Liberale Kring in Brus- sel, was er de aanleiding toe, dat be- sloten is de studiedag op

22

april (het waar en hoe wordt tijdig bekendge- maakt) te wijden aan discussies over de mogelijke oprichting van een Europese Liberale Partij.

Tijdens de ledenvergadering in Woudschoten is de fasering van de resoluties NAVO en Ontwapening be- kendgemaakt. Tot 13 mei kunnen amendementen op deze ontwerp- resoluties worden ingediend. Op

27

mei vergadert de Verenigingsraad in Zwolle teneinde advies over de bin-

hagen over en wantrouwen tegen al- les, dat in de richting ging van D'66.

Is dit ook achter de bestuurstafel overgekomen?

A.: Ik geloof niet, dat dit juist is. Ik dacht, dat hetgeen jij bedoelt, eerder inciden- teel genoemd moet worden. dan ken- merkend voor de algemene sfeer in de JOVD.

V.: Waren jij en je collega's achter de bestuurstafel nu zo daverend enthou- siast over het feit, dat de ontevredenen vrijwel zonder meer de vergadering meekregen?

A.: Ik geloof eerder, dat de vergadering te verbaasd was om hierop te reage- ren.

V.: Laten we van dit deprimerende onderwerp maar afstappen. Laatste vraag: Hoe zie jij in de toekomst de verhouding JOVD-D'66-VVD?

A.: Ik geloof. dat jij hier de functie van D'66 te eng ziet. D'66 heeft een functie voor álle partijen. Het succes van de Democraten wijst aan. dat er veel moet veranderen. De VVD moet zich dit ook aantrekken. In De Stemverhef- fing wordt gezegd, dat alle partijleiders zich moeten bezinnen over nieuwe parttjformaties en ik sta daar helemaal achter.

V.: Dit was niet helemaal wat ik precies bedoelde. vandaar mijn allerlaatste vraag: De VVD gaat er zonder meer

nengekomen amendementen uit te brengen en op 9, 10 en 11 juni vindt de eindbehandeling van beide reso- luties plaats. Natuurlijk: in Dalfsen!

Op

9

maart zal de JOVD de Veluwe veroveren. Dan wordt de afdeling Harderwijk e.o. opgericht.

In het Westen heeft het JOVD-ter- ritoir ook al uitbreiding ondergaan.

Op

23

januari werd de afdeling Bloembollen- en Duinstreek opge- richt, die zo'n groot gebied omvat, dat een splitsing wel spoedig zal vol- gen. Meer over deze oprichtingsbij- eenkomst op de afdelingspagina, die dankzij de oproep in Woudschoten een flinke omvang heeft. Houen zo!

Karel Doorman in discussie

Het Hoofdbestuur, de heer Carol en twee driemaster redacteuren brach- ten 2·1 januari een bezoek aan het ministerie van Marine om met staats- secretaris Van :Es en enkele stafof- ficieren van gedachten te wisselen over de rol en functie van de marine, en speciaal de taak van de Karel

van uit, dat D'66 een ,.partij zonder gezicht" is. getuige de uitlatingen van de heer Toxopeus. Dit kan nauwelijks of niet de mening zijn van verstan- dige JOVD-ers. omdat de meeste punten van onze Stemverheffing vrijwel stuk voor stuk in het programma van D'66 zijn terug te vinden. Van een zekere driehoeksverhouding is hier toch echt wel sprake, vind je ook niet?

A.: Dat laatste mag wel waar wezen. Maar een feit is. dat de VVD midden in de politieke realiteit staat. De JOVD steunt in de Stemverheffing de VVD in haar strijd voor een gezond fin<::m- cieel-economisch beleid. Ik heb al gezegd, dat de VVD wat moet doen om het image te verbeteren. Maar ondanks alle kritiek die iedere JOVD-er heeft op de VVD. is zonder meer duidelijk dat de jonge liberalen zich altijd positief hebben opgesteld ten opzich- te van juist dat belangrijke beleids- aspect. D'66 moet dat nog waar maken.

V.: Kort samengevat: de VVD zal de ideale partü zijn, als zij de Stemver- heffing in haar programma heeft opgenomen. zoals D'66 reeds heeft gedaan.

A.: Je stelt dit niet juist: D'66 heeft niet eerst gekeken naar wat de JOVD in de Stemverheffing uitspreekt. De VVD heeft dit natuurlijk ook niet gedaan.

ledere partij stelt zijn programmOl autonoom op. Zelfs voor de nabije toekomst heb ik vertrouwen dat de VVD meer gaat luisteren, zal moeten luisteren naar wat onder de jongeren

!eeft. Dat is de les van 15 februari

1967. R. M. MARCUSE

Doorman binnen het NA'DO verband te belichten.

KVP en AR jongeren waren in deze politieke iobby al voorgegaan. Toen in een vraag naar voren werd ge- bracht, dat het uitnodigen van poli- tieke jongeren organisaties voor een gesprek een vorm van politieke pres- sie zou zijn, werd dit door staats- secretaris Van Es en enige zijner staf- officieren ten stelligste ontkend. Wel zou men zich dan kunnen afvragen binnen welk kader men dit bezoek zou moeten rangschikken.

Hoofdschotel van het gesprek was de discussie over het al of niet hand- haven van de Karel Doorman. De hoofdargumentatie klonk overtuigend zolang ter vervanging van haar taak - bescherming van de koopvaardij tegen de dreiging van de steeds groeiende russische onderzeeboot- vloot - er geen ter beschikking staande vervangende atoomonderzee- boten zijn.

Toch moet .men bij deze als voorlich- ting bedoelde bezoeken, gezien de ge- compliceerde problemen, het gevaar onderkennen dat de discussie niet uitmondt in het van een kant over- spoelen van feitenkennis en cijfer- materiaal.

J.

HIDDING

J. WITTING

(4)

WOUDSCHOTEN:

In JOVD .

zs en blijft ruimte voor alle Liberale jongeren

studie van de hervorming van het kiesstelsel zal maken, alvorens samen met de WD (toezegging van mr. Toxopeus in Rotterdam) een studie hiervan te maken. Deze motie werd met 27 stemmen voor en 24 tegen aangenomen.

,.Voor de invloed van het liberalisme is het van belang, dat alle liberalen in éér:1 partij verenigd zijn," zei Gerard van der Meer, landelijk voorzitter van de JOVD, in zijn openingsrede van het voorjaars- congres in Woudschoten. "Daarom zou het hoofdbestuur van de JOVD zo graag de VVD en 0'66, in welks programma toch een aantal duidelijk liberale punten is opgenomen, aan één tafel willen hebben.

Dit ondanks verklaringen van D'66-lijsttrekker Van Mierlo, dat zijn partij geen liberale is. Tijdens het congres in Leeu- warden heb ik door mijn verklaring, dat D'66 op dezelfde voet zou worden behandeld als tot nu toe de VVD, duidelijk een hand uitgestoken. De nieuwe partij heeft daar nog niet op gereageerd. Het spreekt echter vanzelf dat ondanks dat in de JOVD ruimte is en blijft voor alle liberaal den- kende jongeren."

De landelijk voorzitter zei een zeker vertrouwen in de VVD te hebben, vooral nu er zich een zekere openheid in de partij ontwikkelt en jongeren, met name tijdens het laatste WO-congres in Rotterdam, de kans kregen zich actief te weren. Kritiek had de heer Van der Meer echter op het feit, dat de VVD pretendeert een volks"

partij te zijn, maar dat nog altijd niet is.

Hij verweet de partij dat zij tot nu toe te weinig aandacht heeft geschonken aan de lagere inkomensklassen. Het huidige stemmenpercentage voor de WO kan omhoog, veel omhoog, maar dan moet er keihard gewerkt worden. Gerard van der Meer noemde het een goede zaak, dat mr. Toxopeus heeft verklaard open te staan voor het zoeken naar een breder partijverband en zei te wensen dat alle partijen de openheid konden opbrengen, die de VVD de laatste tijd getoond heeft te bezitten.

De JOVD-voorzitter maakte in het begin van zijn rede enige opmerkingen over de algemeen politieke situatie in ons land. Hij noemde het jaar 1966 een dieptepunt voor de democratie, die de oprich<ing van vele splinterpartijen tot gevolg heeft gehad.

"En als er nu ergens géén behoefte aan be;:;taat, dan is het wel aan splinterpartijen." Gerard van der Meer zei te hopen, dat als het nieuwe kabinet mocht vallen, er eerst algemene verkiezingen zullen worden gehouden. "Het is een treurig feit, dat dit in ons democratisch land geen van- zelfsprekendheid is," aldus de landelijk voorzitter, die zijn openingsrede besloot met een oproep aan de JOVD-Ieden om het hoofdbestuur terzijde te staan bij het zoeken naar nieuwe (liberale) wegen.

Van dat terzijde staan is bitter weinig gebleken tijdens de algemene ledenvergadering, die in Woudschoten werd gehouden. Johan Meijer, voorzitter van district Centrum, wierp het hoofdbestuur vier grimmige moties voor de voeten, waarvan er twee tot duidelijke teleurstelling van het HB werden aangenomen. Er ontspon zich een felle discussie bij de behandeling van een motie van de afdelingen van

het district Centrum, waarin de HB-verklaring tegen levering door Nederland van duikboten aan Zuid-Afrika, werd afge- keurd. De districtsledenvergadering van Centrum had al een motie van deze strek- king aangenomen. Een motie, die de lan- delijke pers en zelfs de radio heeft bereikt. De heer Meijer zei van mening te zijn, dat de levering van duikboten niet in strijd is met de VN-resolutie, waarop de heer Van den Burg hem de exacte tekst van deze resolutie vroeg. De heer Meijer zei, dat die tekst er niet toe deed, waarop de heer Van den Burg de resolutie in het Engels (gegniffel onder de Centrum- afgevaardigden) voorlas. De heer Ver- berg, districtsbestuurslid van Centrum ("Dat ik dit zeg zal me de kop wel kos- ten"), wees erop, dat deze motie al in de openbaarheid is geweest, zodat behandeling in Woudschoten irrelevant was.

De heer Van Amerongen droeg ook het zijne bij: "Waarom wél Portugal in de NAVO en géén levering van duikboten aan Zuid-Afrika?"

Het verweer van politiek vice-voorzitter Bert Hubert, waarin hij o.a. stelde dat levering door ons land van duikboten Zuid- Afrika de indruk zal geven, dat Nederland niet zó tegen apartheid is, mocht niet baten. Met 33 stemmen vóór, 27 tegen en 2 onthoudingen werd de motie aangenomen.

De tweede motie van de afdelingen van het district Centrum deed de emoties hoog oplaaien. De heer Meijer vroeg daar het HB o.m. in stappen te nemen tegen de Driemaster-redactie die z.i. teveel naar de 0'66-zijde was overgeheld.

De heer Verberg zei van mening te zijn, dat de Driemaster-redactie vrij moet zijn in zijn partijsympathieën. Reinier Heyting kon immers ook redacteur blijven nadat hij had verklaard PvdA te zullen stemmen.

Spreker meende echter toch, d2t De Drie- master wat teveel D'66-propaganda had bevat. Hij zei geen bezwaar te hebben tegen het stellen van meningen, maar dil!

nu het evenwicht in het blad was ver- broken.

Rob Marcuse, hoofdredacteur van De Driemaster en dus naar buiten toe de ver- antwoordelijke figuur, zei het niet onver- standig te vinden als de redactie-leden met VVD-sympathieën ook hun mening hadden gegeven. Over de inhoud van de laatste Driemaster was Marcuse zelf ook niet te spreken. Hij had voor de strek- king van Spioneur een excuusbrief aan de heer Toxopeus geschreven. Bovendien is nu schriftelijk vastgelegd, dat bij de opmaak geen wijziging in de inhoud meer zal worden aangebracht. De hoofdredacteur achtte het nuttig als er een redacteur met uitgesproken VVD-sympathie zou worden benoemd en stelde in deze functie de heer Meijer voor.

Voorzitter Van der Meer stelde in verband met de kritiek op De Driemaster, dat zijn uitlating in Leeuwarden over D'66 al- lerminst heeft betekend, dat het HB blij is met deze partij.

De heer Wiegel, die zijn verkiezingstour- nee zojuist had afgesloten, meende, dat de verontschuldigingen van Marcuse en het standpunt van het HB voldoende waren om de motie niet meer in stemming te brengen.

De heer Meijer bleef aandringen op in stemming brengen van de motie, "als ga- rantie dat de beloften zouden worden nagekomen". De vergadering ~::r;1 echter genoegen met de verschillende toezeggingen.

De derde motie van de afdelingen van het district Centrum zou, indien die alleen maar in stemming was gebrac:1t, het bG- gin zijn geweest van een onafzienba;-e ellende. De heer Meijer stelde daarin namelijk dat op grond van het feit dat het uit de resolutie Demostaat afgeleide punt in Stemverheffing, waarin het ge- mengd districtenstelsel werd aanbevolen, niet was aangenomen, de gehele resolutie Demostaat diende te worden herroepen.

De heer Meijer stelde aanvankelijk een wijziging voor (Centrum-lid Van Wermes- kerke: "Dat kunt u zomaar niet doen";

Meijer: "Jawel"), maar bezweek ten slotte voor de argumenten van voorzitter Van der Meer en diende een nieuwe motie in, die stelde, dat de JOVD éérst zelf een

Mej.

J.

M. Carol had vele bezwaren tegen De Driemaster: te kleine afdelingspagina, te korte agenda en overname van een stuk uit Vrij Nederland. Mej. Hubeek merkte op, dat de afdelingen niet mee- werken en dat er vrijwel niets voor de afdelingspagina binnenkomt. Zij deed een dringend beroep op de afdelingen ver- slagen en agenda's te sturen (dit verzoek heeft gevolgen gehad, zie afd.-pag. - red.). Voorts vroeg mej. Carol wie er zitting hebben in de commissie van beroep (voor antwoord zie elders in dit nummer - red.).

De rest van het congres in Woudschoten was gewijd aan de ontwerp-resoluties NAVO, toegelicht door Bert Hubert, en Ontwapening, toegelicht door H. du Mar- chie van Voorthuysen. De zaterdagavond was gewijd aan het liberaal feestgedruis en 's zondags na de lunch sprak de heer M. Keyzer, nu kamerlid voor de VVD, over NAVO en ontwapening naar aanleiding van de resoluties.

Dat JOVD-ers zich niet alleen met politiek ophouden, bleek uit de grote belangstel- ling voor Ard en Keessie, die precies tussen de resolutie-behandelingen door hun rondjes-in-wereldtijd reden. De televisie in Woudschoten bewees goede diensten!

MIEKE HAGE

I I

Open óók een

rekening bij de HBU

I Hij is opgetogen over de vlotte service, de •• I

persoonlijke behandeling, en de financiële ad- viezen van de HBU. Bovendien ontvangt hij

1 1

1

rente van zijn geld. ~~~

. Ook voor U: de HBU .

L.: . OLLANDSCHE BANK-UNIE N:Jv.

AMSTERDAM - DEN HAAG - ROTTERDAM

---

(5)

Hoe Toxopeus de show stal

Uitgerust met de wetenschap, dat een verkiezingsprogram niet op een regen- achtige namiddag in elkaar te draaien is, zUn wU voor onze bladen de buitenge- wone algemene vergadering van de VVD op 6 en 7 januari gaan verslaan.

De vergadering werd gehouden in een gymnastiekzaal annex toneel, met dit ve:·- schil, dat de gymnastiektoestel!e:l vervangen waren door zich eveneens daar- toe lenende stoelen; de toneelentourage was vervangen door een lange tafel met daar achter onder meer een op vrijdag- avond NRC en VN lezende senator Van A iel.

Na de redevoering van lijsttrekker Toxo- peus verzocht partij-voorzitter Van der Pols de vergadering er mee akkoord te willen gaan, dat voornoemde lijsttrekker dan ook maar het vergadering-voorzitter- schap op zich nam, hetgeen geschiedde.

Dit nu leidde tot een vergadertechniek, die veel weg had van het uitvoeren van aanbesteed stoomwalswerk, foefjes met zich meebracht welke waarschijnlijk in een Tweede Kamer beter tot hun recht komen, en bij ons enigszins de indruk wek- te als ware het verkiezingsmanifest al lang gedrukt.

De vergadertechniek was overigens niet zonder gevolgen: de minzaam gestemde vergadering vertoonde verschillende vormen van apathie en aversie welke zich uitte in het roepen van "boe" als haar geen betere argumenten ten dienste stond en het meermalen uitkreten dat men geen stemming wilde.

Wie dan ook zou denken, dat de opvoe- ring een tam verloop had en meer gezien zou moeten worden als een tegemoet- koming aan de reglementaire formalitei- ten, komt echter bedrogen uit.

Mede dank zij het optreden van de heren Boosman, Franken, Van Bremen, Schou- ten en Evenhuis is er het nodige leven in de brouwerij gebracht.

Een eerste manifestatie daarvan kwam, toen Boosman verzocht om soepelheid te betrachten en later ingekomen amendementen alsnog in behandeling te nemen.

Het heeft niet mogen baten; overigens bleek later al wel duidelijk, dat niet de nodige zorgvuldigheid in acht was genomen bij het in het VVD-krantje afdrukken van de op tijd binnengekomen amende-

"Krachtige ondersteuning van het Ameri- kaanse streven om in Vietnam door onder- handelingen te komen tot een vreedzame regeling, die de rechten en vrijheden van het gehele Vietnamese volk ten volle waarborgt.''

Met ter zake doende, goede argumenten drong Schouten er op aan, het woordje

"Amerikaanse" te vervangen door "ieder"

waar de vergadering niets anders tegenover kon stellen dan maar "boe" te roepen.

Van Riel deed dat niet, maar gaf zijn argumentatie tegen het amendement-Schou- ten, gevolgd door een afgevaardigde die, al van zijn briefje af stamelend, om reden van o.a. de verleende Marshall -hulp, aan- drong om ons maar achter Amerika op te stellen, hetgeen geschiedde.

Een poging van Franken om ook op te nemen, dat de Vietcong erkend zou worden als onderhandelingspartner, ging eveneens roemvol onder boe-geroep ten onder.

door

JAN VAN DER BURG

Een zelfde lot onderging Boosman, toen hij trachtte de woorden "demonstratie- vrijheid, zoveel mogelijk na aanmelding"

in het verkiezingsprogram opgenomen te zien worden. Misschien wel, dat de vergadering die zinsnede op zich zelf toe- passelijk achtte, want het werd verworpen.

Inzake de ontwikkelingshulp werd het re- latief betere amendement v~n de afdeling Sleen (Evenhuis) afgedaan met de mede- deling, dat het te lang was en niet alle onderwerpen bevatte die in het concept- program stonden.

Mede dank zij het optreden van de heer

menten. Wiegel kon de redactiecommissie toch

Een zeer lovensvvaardige suggestie van nog vermurwd worden een tweetal pas- Toxopeus was het om het aantal urgen- sages uit het amendement-Sieen in over- tiepunten met één uit te breiden tot zes

en daarin een uitspraak op te nemen over Vietnam. Waarschijnlijk niet inziende hoe noodzakelijk dat laatste was, oordeelde een afgevaardigde van Den Haag het toch nog nodig te gaan lamenteren over hun zesde urgenflepunt, namelijk vereenvou- diging van overheidsadministratie en -wetgeving, zo van "weg met de romp- slomp".

weging te nemen. Echter, men moet niet het vel verkopen, voordat de beer ge- schoten is.

Een wettelijke regeling van het stakings- recht, benadrukt door de heer Schouten, zat er evenmin in, hetgeen ons ook niet verwonderde, aangezien bij een voorgaan- de gelegenheid, de belastingen en des- zelfs progressie, al duidelijk te verstaan was gegeven, dat maar eens wat meer De uitspraak over Vietnam kwam er, zij gedaan moest worden voor de niet- het na een schorsing: cao'ers, dus waarom zou men.

Dikkertje

Dap

Viel van de trap, staat er in het kinderliedje. Dicky Democraat is, dank zij gebrek aan gewicht(?), omhoog gevallen.

Dicky woont nu niet meer in het blauwe dal onder de blauwe berg, maar op een klein kleurloos heuveltje, in een klein glazenhuisje.

Hij heeft een fraai panoramisch uitzichtraampje op de blauwe en rode bergen. En Dikkertje heeft heel wat om naar te kijken.

Op de blauwe berg verbouwt het mannetje Taks z'n pannenkoeken- huisje, want er is gezinsuitbreiding geweest. Het mannetje Taks is vitaler dan de dalbewoners dachten: al werd het geen tweeling zoals het mannetje gehoopt had, toch is de nieuwe aanwinst gezond van lijf en leden. De rode berg is minder leuk om naar te kijken. Daar wordt nu al jaren uitgehuild zonder opnieuw te beginnen.

Dikkertje Dap moet nu kiezen waar hij zijn vriendjes gaat zoeken.

De hoge rede berg is vulkanisch geworden, en de top is er net af- gevlogen . .Aan alle kanten slaat de oliewalm er nog van af, en de jonge aanplant smeult neg van de verschroeiende rode lava. Op de blauwe berg gonst het van de activiteit. Vrolijk klinkt er het ge- hamer voor de nieuwe constructie van het huisje, en uit het jonge groen klinkt, met stemverheffing, fris nieuw geluid. Zouden de be- woners het niet te druk hebben om met Dikkertje te spelen?

Dikkertje moet oppassen in z'n glazen huisje op z'n kleurloze heuveltje in het dal. Een weggeslingerde sintel van de rode berg, die nog altijd rommelt, of een waardeloos stuk bouwmateriaal van de blauwe berg, achteloos over de schouder geworpen, kan ieder moment het panoramische ruitje van Dikkertje verbrijzelen.

Dikkertje moet maar pragmatisch gaan ravotten in het glazen huisje; hij heeft een leuk bouwpakketje gekregen bij zijn geboorte:

een hardstenen huisgodje genaamd De Gekozen Minister-President.

Dikkertje weet het nog niet, maar het bouwpakket past niet in el- kaar, en als iets niet past gaan onervaren kameraadjes lastig wor- den. En als de kameraadjes gaan smijten met stukjes van het bouw- pakket kan het vervelend worden voor het glazen huisje. Want glazen huisjes kunnen van buiten, maar ook best van binnenuit ge- broken worden. En dan staat Dikkertje in z'n hemd en in de kou.

Dikkertje moet kiezen: hij kan knokploegje gaan spelen met zijn kameraadjes en 's nachts het huisje op de blauwe berg gaan af- breken en de bossen op de rode berg in brand steken, maar hij kan ook cp de rode of de blauwe berg vragen of hij mee mag helpen met het

werl~.

En als Dikkertje verstandig is dan gaat hij naar de blauwe berg, want die is veel dichter bij, en het uitzicht is er veel mooier.

CONTR.A-SPIONEUR

Spioneur is ook in het glazen buisje gaan wonen.

W. Maarse Nzn.

ISTRICT NOORD-HOLLAND

Districtsdag op 1 april (geen grap!) te Koog- Zaandijk in de Lindeboomschool om 14.00 uur.

Spreker is de heer H. C. FAAS over "Waarom ik het Liberalisme verwerp".

's Avonds forum waarin de heer Lammers, Bak-

ker en Koudijs zitting zullen hebben.

(6)

UIT ONZE ORGANISATIE

HANS WIEGEL IN EMMEN

HANS WIEGEL IN EMMEN Voor de afdelingen van de VVD en de JOVD in Z.O. Drenthe kwam Hans Wiegel een boeiend betoog houden voor een goed gevulde zaal Grevink in Emmen. De avond werd geopend door de JOVD-voorzitter (Gr. Ziengs) die zijn grote vreugde uitsprak voor de goede samenwerking in Z.O.

Drenthe tussen de VVD en de JOVD.

Hans Wiegel had zijn betoog inge- steld op vragen, welke hem waren voorgelegd door enige journalisten uit Emmen waardoor ter sprake kwam de werkgelegenheid, Vietnam, democratisering van de onderneming e.a. Na deze toespraak volgde een goede discussie en een gezellig bal.

Hieronder volgen de verschillende commissies, welke in onze organisatie werkzaam zijn:

Financiele comm.: H. Bosma, C. P.

Kortleven, W. Zink, D. Jansz.

Contactcomm.: G. M. A. Lekker ker- ker, mej. C. W. Hubeek, voorzitters v. d. districten.

Centrale kader comm.: A. J. B.

Hubert, G. M. A. Lekkerkereker, G. van Dijk,

R.

H. G. Meijer, G. Ch.

0. Bcosman.

Comm. buitenlandse contacten: A. J.

B. Hubert, J. van der Burg, mej.

C. W. Hubeek, R. H. G. Meijer.

Comm. van beroep: E. Hoven, mej.

mr. E. Brouwer, ir. F. Wagen- makel'.

Juridische comm.: mej. mr. E. Brou- wer.

Reglementencomm.: mr. J. E. J. Hem- mes.

Studiecommissies:

Ontwapening: H.T. Bienfait, H. du Marcbie van Voorthuysen.

Onderwijs: D. Jansz, mej. J. van Schouwenburg, mej. J. M. Carol.

Liberale cultuurpolitiek:

subcomm.: drs. R. Straatsma, J.

Os inga.

*)

Secretariaat: P. H. R. Jonken, De Savonin Lobman laan '66, Groningen.

Stichting "De Driemaster". Voorzit- ter: G. v. d. Meer; secretaris: P. H.

R.

Jonker; peningmeester: H. Bosma;

leden: A. J. B. Hubert, G. M. A. Lek- kerkerker, P. J. Veenhouwer; admini- strateur: R. Hofman.

Rijswijk-Voorburg-Delft

In het Chr. Lyceum te Voorburg hield de afdeling RVD een teaeh-in met alle politieke jongerenorganisaties op 23 januari. Een heel beschaafde ver- toning, die dankzij Ed van Thijn een beetje vrolijk werd. Verder moest D'66 zich op een zeer onprettige manier doen gelden door zeer oude VVD-koeien uit de sloot te halen.

Een van deze koeien dateerde zelfs uit 1948!

Op 12 januari had RVD de Partij v. h.

Recht op bezoek in de personen van de heren Geften en Meijer. De merk- waardige stelling, dat deze partij een rechtssysteem voorstond, waarbij de uiteindelijke beslissing bij God moest liggen, gaf veel stof tot discussie. De inleiders stonden erop de afdeling een rondje te geven!

Leiden

Onder de titel "Anderen leren zich- zelf te helpen" sprak op 25 januari voor de afdelng Leiden de heer J. J.

van Riesen, adjunct-inspecteur van het onderwijs te Leiden over de Stichting Nederlandse Vrijwilligers.

De afdeling Leiden heeft getracht met deze inleiding het werk bij de ontwikkelingshulp onder de aandacht van de Leidse jongeren te brengen.

Doordat er o.a. op middelbare scholen affiches waren opgehangen waren er veel scholieren onder het gehoor. Er werd halverwege deze avond een in- formatieve film vertoond.

's-Gravenhage

Op 27 januari hielden VVD en JOVD gezamenlijk een forum-avond, gewijd aan de verkiezingen in de Dierentuin.

Direct na de opening ontstond een fel debat tussen leden van het forum en vertegenwoordigers van D'66 in de zaal. Op het punt van demonstra- tievrijheid werd op aandringen van verschillende zijden een lange dis- cussie gehouden, waaraan ook door het Haagse provotariaat werd deel- genomen. Onze oud-voorzitter Hans Wiegel hekelde in zijn betoog het gebrek aan respect voor de mense- lijke waardigheid door de PvdA. Een enthousiasteling in de zaal, de heer Griffith hield een fel betoog ten gun- ste van de ViVD en benadrukte dit met de uitroep "Voor mij is er maar één partij, de VVD!" Het geheel was, hoewel weinig leerzaam toch wel de moeite waard.

DISTRICTSDAG DISTRICT NOORD

Zaterdag 18 maart in de Sprook- jeshof te Zuidlaren. Thema: Noor- den tweede randstad?

Inleiders: de heer mr. S. Willinge Gratema: Industrialisatie en Leef- baarheid; de heer mr. J. F. G.

Schlingerman: Leefbaarheid voor de Landbouw; discussie.

Om 18.30 uur Drentsche koffie- tafel; om 8 uur Het Groninger studenten Cabaret; hierna BAL o.l.v. de Bragie Band.

Zeist e.o.

In Zeist werd op 20 januari een teaeh-in gehouden waaraan de JOVD, de F JG PvdA, de JOKVP, CHJO en Arjos deelnamen. Van FJG-er Ton Regtien hadden we wat meer idealis- me en kennis van zaken verwacht.

Gerard van der Meer was heel wat sterker in het debat. Zoals gebruike- lijk kwam D'66 in de discussie ver- kiezingspropaganda maken. Er werd gesproken over confessionele politiek, ontwikkelingshulp en sociale en eco- nomische politiek. In de pauze werd op de tv het debat Den Uyl-Schmelzer gevolgd.

Hoeksewaard

Voor een zaal met maar liefst 250 mensen, van wie 100 belangstellenden voor de JOVD, sprak op 20 januari in Strijen mr. H. van Riel voor de afde- ling Hoeksewaard over "TOekomst- gedachten". Na afloop was er feest.

Utreeht

Voor de afdeling Utrecht sprak op 19 januari drs. L. C. Biegel, weten- schappelijk hoofdambtenaar aan de universiteit van Amsterdam over het Midden-Oosten. De spreker poneerde een aantal stellingen, waarover werd gediscussiëerd.

Assen

Op 27 januari heeft de afdeling Assen haar eerste propaganda-feestavond na de heroprichting georganiseerd.

Dr.

K.

van Dijk hield een inleiding over de liberale politiek in de maat- schappij van heden. Na dit boeiende betoog gaven het Groninger Studen- tencabaret '66 en de New Dalton Jazz Band nog meer glans aan deze zeer geslaagde avond.

Bloembollen- en duinstreek

Op 23 januari vond in Sassenheim de oprichtingsvergadering van de JOVD afd. Bloembollen- en Duin- streek plaats. De vergadering werd geleid door de voorzitter van het op- richtingscomité, de heer J. B. Kap- teyn. De heer G. M. A. Lekkerkerker, vice-voorzitter organisatie van de JOVD was uitgenodigd als spreker.

Een dertigtal jongelui luisterde met aandacht naar de uiteenzetting over de JOVD.

Na de pauze was er discussic en werden diverse vragen over de or- ganisatie behandeld, terwijl ook de binnen en buitenlandse politiek ter sprake kwam.

Daar geen tegenkandidaten waren gesteld werd het oprichtingscomité als bestuur door de heer Lekkerker- ker geïnstaleerd. Voorzitter is J. B.

Kaptyn, Sassenheim, vice-voorzitter W. N. Grimme, Lisse, secretaris B.

Langenegger, Oude Zeeweg 49,

Noordwijk, penningmeester mej.

W. A.C. J. Hamberg, Hillegom en lid H. W. Knip.

In het Slotwoord dankte de voorzitter mej.

R.

M. v. Weeleen de heer H. G.

Meppelink, bestuursleden van de af- deling Leiden, voor de hulp bij de oprichting.

De nieuwe afdeling strekt haar ac- tiviteiten uit over de plaatsen: Kat- wijk, Noordwijk, Noordwijkerhout, Sassenheim, Lisse, Hillegom, Benne- broek.

Deventer

Op 11 januari sprak voor de afdeling Deventer mr. J. A. Heemstra, wet- houder van financiën over "Gemeen- tepolitiek". Volgens mr. Heemstra is er over het algemeen te weinig fel- heid in de gemeenteraad. Dit zou een gevolg zijn van het feit, dat de leden elkaar te goed kennen. Partijbegin- selen moeten vaak zwichten voor nut- tige plannen van plaatselijk karakter.

De spreker licht o.m. de problemen, die aan het opstellen van een ge- meentebegroting kleven, toe. Na de inleiding volgde een levendige dis- cussie.

De afdeling Noord-Groningen van de JOVD in vergadering bijeen op donderdag

9

februari 1967 over- wegende dat:

Het huidige beleid van de redactie van de Driemaster tot grote on- tevredenheid aanleiding geeft, hetgeen gemotiveerd wordt door a. de duidelijke voorkeur van de redactie voor D'66, een niet be- wezen liberale partij;

b. totale doodzwijging van de liberale volkspartij, dit terwijl de Driemaster zich het officieel or- gaan van de onafhankelijke JOVD noemt.

Spreekt haar afkeuring uit:

over het gevoerde beleid van de redactie en in het bijzonder dat van de hoofdredacteur en gaat over tot de orde van de dag.

de Grondwet IJ

In de daarop volgende jaren kwam telkens een nieuwe regeling tot stand.

In 1810 werd ons land bij Frankrijk ingelijfd, waarna het in 1813 weer vrijkwam.

Daarmee begint voor ons land het tijdperk, dat men als dat van de tot- standkoming van onze tegenwoordige grondwet kan bestempelen.

Onmiddellijk na terugkeer had de souvereine vorst de macht aanvaard

"inder waarborg van een wijze Con- stitutie, welke Uwe vrijheid tegen volgende mogelijke misbruiken ver- zekert" (2 december 1813 en bij de proclamatie van 6 december 1813, waarbij hij de souvereiniteit aan- vaardde, bevestigde de vorst dat tegenover het volk.

Met behulp, doch veelal met afwij- kingen, van een door Van Hogendorp gemaakte schets, werkte een in de- cember 1813 ingestelde commissie een

staatsregeling uit, die in maart 1814 gereed was en de 29e maart door een vergadering van Notabelen, het ge- hele volk vertegenwoordigende, werd bekrachtigd.

Die grondwet leefde maar een jaar;

de vereniging met België maakte een nieuwe regeling noodzakelijk, die mede door een commissie voorbereid en na de vastgestelde procedure te hebben ondergaan, op 24 augustus 1815 als grondwet is tot stand ge- komen. Niettegenstaande de inhoud en de vorm, vooral in 1848, geheel ge- wijzigd zijn is het de grondwet van 1815 waaronder wij leven.

In chronologische volgorde zullen wij thans de achtereenvolgende grond- wetswijzigingen en de eventueel daarbij behorende achtergronden de revue laten passeren.

1840 Na de afscheiding van België

heeft het bestuur zich tot de noor-

(7)

voor alle Staalconstructies

Speciaalbedrijf voor zwaar Constructiewerkplaatsen

doeleinden plaatwerk

W. HUIZER N.V.

Capelle a/ d IJs se I telefoon 01804- 2657

delijke provincies bepaald al werd dat ook eerst in 1839 formeel erkend en geregeld. De grondwet paste tus- sen 1830 en 1839 dan ook eigenlijk niet meer voor de gewijzigde ver- houdingen; men haastte zich even- wel niet met een onvermijdelijk ge- worden herziening.

W cl

was er in 1831 een commissie benoemd om te onderzoeken welke wijzigingen nodig zouden zijn, maar haar rapport is nooit gepubliceerd.

Eerst in 1840 werden wijzigings- voorstellen ingediend, die alleen dat- gene behandelden wat onvermijdelijk was geworden. Tegen die beperking rees echter verzet. Het ontbreken van regelen voor voldoende deelneming van het volk aan de regeling, en het misnoegen over het persoonlijke be- wind van de koning, dat in velerlei opzichten geen succes had gehad, deden ingrijpende wijzigingen ver- langen; slechts in zeer beperkte mate werd hieraan ten slotte in 1840 vol- daan door invoering van de straf- rechtelijke (niet ook van de politieke) verantwoordelijkheid der ministers en van het verplicht doen contrasig- neren van koninklijke besluiten en beschikken.

1848 De tijd na 1840 ziet dan de voortdurende strijd van de voor- en tegenstanders van een meer ingrij- pende wijziging. De regering blijft zich daartegen verzetten, en een poging om een oplossing te bereiken langs de weg van een initiatief-voor- stel uit de Kamer, mislukt. Het is het voerstel van de zogenaamde Negen mannen, onder aanvoering van Thor- becke dat de gehele grondwet om- vatte. In 1845 wordt het voorstel tot grondwetsherziening verworpen, maar het ontwerp zal de feitelijke grcndslag vormen voor de herziening van 1848.

N. V.

Lijm~

en Gelatinefabriek

TWEE TORENS Telefoon 25242 Delft

De Februari-revolutie van dat jaar in verschillende landen bracht ook bij ons de zaak van grondwetsher- ziening opnieuw naar voren. Te dien einde kwam de regering met een voorstel, maar haar ontwerp, de zoge- naamde 27 ontwerpen, voldeed nog lang niet aan hetgeen men wenste.

De Koning benoemde, onder indruk van de toen heersende ontevreden- heid, in maart 1848 een commissie, onder leiding van Thorbecke, die binnen een maand haar voorstellen, gebaseerd op die van de Negen man- nen, kan aanbieden. Die voorstellen, goeddeels overgenomen in nieuwe (ditmaal

12)

regeringsontwerpen, ver- wierven de goedkeuring der Staten- Generaal.

3 november 1848 werd de herziene grondwet afgekondigd.

Door deze herziening kreeg Neder- land een voor die tijd geheel moderne en levenskrachtige staatkundige or- ganisatie, door o.a. de invoering van:

volledige ministeriële verantwoorde- lijkheid, vastlegging onschendbaar- heid van de koning, invoering ver- kiezing voor Eerste (door Provinciale Staten) en Tweede (rechtstreeks) Kamer, invoering recht van vereni- ging en vergadering en vaststelling vrijheid van onderwijs.

1887 Aan het persoonlijk bewind van de koning was aldus een einde gekomen en ook werd in vele geval- len de wet geroepen tot regelingen, welke voorheen aan de koning toe- kwamen. Hier moest de praktijk de entwikkeling bepalen en gaandeweg heeft zij zich gevormd in die zin, dat het overwicht ten slotte kwam te liggen bij het parlement. De jaren van strijd die in dit opzicht beslissend kunnen worden geacht, vallen tussen

18f6

en

1868.

J. VAN DER BURG (wordt vervolgd)

ANNO e177•

A. VAN HOBOKEN & Co.

BANKIERS ROTTERDAM ,ARKLAAN II·U BIJKANTOREN

1

• 'a-GRAVENHAGI RHENEN

• CORRESPONDE!NTSCHAP

~

WIJK BIJ DUUUTEDI

dAGENDAg

februari

24 Leeuwarden: 8 uur jeugdgemeenteraad.

28 Leiden: bijeenkomst in rest. Van der Heijden, Breestraat 85, 8 uur.

maart

3

7 9

10 15

16 17

Spreekster: mej. mr. E. J. Smits, ond. "De gang van zaken bij een kabinetsformatie".

Gouda: Teaeh-in "Wie is er bereid zijn partij op te heffen?" Lid v. h.

pannel: Gerard v. d. Meer.

Noordwijk: propaganda-feestavond in Casino van de afdeling Bloem- bollen- en Duinstreek. Spreker: G. M. A. Lekkerkerker, 8 uur.

's-Gravenhage: borreluur in "Tastevin", Prinsestraat 84, aanvang 17.30.

Harderwijk: oprichtingsavond afd. Harderwijk e.o., plaats nog onbe- kend, aanvang 8 uur. Spreker: G. M. A. Lekkerkerker.

Utrecht: borrel in kelder Engelenzang, Nieuwe Gracht 40, aanvang 8.30 uur.

Amsterdam: "De Rode Leeuw", debat H. Wiegel (VVD)-J. P. A.

Gruyters (D'66); 20.00 uur.

Utrecht: afdelingsbijeenkomst over ontwapening in de Poort van Kleef, Mariaplaats 7, 7.30 uur.

Leeuwarden: afdelingsbijeenkomst in hotel "De Klanderij", 8 uur.

Spreker: R. L. Krooshof (Tien over Rood), onderwerp "Wat

is

so- cialisme?"

17 's-Gravenhage: propaganda-feestavond in café-restaurant Den Hout om 8 uur. Sprekers: H. Wiegel en G. M. A. Lekkerkerker.

18 Zuidlaren: districtsdag "Noord" in "Sprookjeshof", 's middags sprekers S. Willinge Gratema en J. G. F. Schlingeman onder het motto "Noorden, tweede Randstad?" 's avonds 8 uur optreden het Groninger Studenten- cabaret, daarna bal o.l.v. de Bragi Band.

20 Groningen: liberale sociëteit in Concerthuis, aanvang 8 uur. Spreker:

mr. A. Stempels, ond. "Beïnvloeding publieke opinie".

april

4 Amsterdam: Borrel; "Oude Herberg", Handboogsteeg, aanvang 21.00 uur.

14 Leeuwarden: afdelingsbijeenkomst in hotel ,,De Klanderij", aanvang 8 uur. Spreeksters: mevr. A. Wierda-Haanstra, ond. "Het beleid van de VVD-fractie in de Friese Provinciale Staten".

22 Studieda.g JOVD over Europese liberale partij (plaats en tijd worden nog bekendgemaakt).

OOK AFDELINGSKRANTEN

NAAR NIEUWE PARKLAAN 155

SCHEVENINGEN

(8)

Voor betere en gezondere oogst:

l AA-BESTRIJDINGSMIDDELEN en ORIGINELE ZAAIZADEN

WIERSUM GRONINGEN

BOELE's

Scheepswerven en Machinefabriek N.V.

BOLNES

Uitvoerders van warmte-, koude- en geluidsisolatie

Kantoor: IPELO 15, ROTTERDAM • Telefoon 1 7 5 5 0 7

N.V.

W. A. HOEK's

MACHINE- EN ZUURSTOFFABRIEK Hoofdkantoor en Machinefabriek te Schiedam INSTALLATIES voor de bereiding van zuurstof, stikstof, enz.

COMPRESSORS voor alle gassen en iedere druk.

• FRIESCH-&RONIN&SCHE HYPOTHEEKBANK ^N.v.

Amsterdam - Arnhem - Eindhoven - 's-Gravenhage Groningen - Enschede - Rotterdam

Vlotte behandeling van hypotheekaanvragen

N.V. Scheepsbouwwart - Machinefabriek

"DE KLOP"

Industrieweg 4 Sliedrecht

Seheeps- reparatie-

bedrij,f

en Machinefabriek

FIGEE-

SCHEEPSBOUW SCHEEPSREPARATIE MOTORENREPARATIE

.RINK

WaalhaTen Pier 8 Rotterdam Telefoon 77610 (31ijnen)

Na 18 uur: 73554, 70341. 41782, 171502

VLA AR D I N G EN N.V.

STAALBOUW APPARATENBOUW TANKS

PloiPLEIDINGEN

WATERZUIVERI"fGSAPP.

N.V. ROTTERDAMSCHE :KOPER- EN METAALGIETERIJ

H. F. A. W E IJ E R

GUSTOWEG 43 - ROTTERDAM-7

TELEFOON Nos.: 266038 - 266490

TELEFOON NA 6 UUR 274863

Leeuwenstijn • Staalbouw

Schiedam • Jan van Riebeeckweg 1 0 Telefoon (01 0) 15 32 52- 5 32 63

- - - - -