Leefbaarheid in Albrandswaard

(1)

RIGO Research en Advies BV Woon- werk- en leefomgeving www.rigo.nl

E INDRAPPORTAGE

Leefbaarheid in Albrandswaard

Lemon vervolgmeting 2013

(2)

De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij RIGO. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. RIGO aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere onvolkomenheden.

(3)

RIGO Research en Advies BV De bewoonde omgeving www.rigo.nl

RIGO Research en Advies BV Woon- werk- en leefomgeving www.rigo.nl

E INDRAPPORTAGE

Leefbaarheid in Albrandswaard

Lemon vervolgmeting 2013

Opdrachtgever

Gemeente Albrandswaard

Auteurs

Esther Cozijnsen

Rapportnummer

P24750

Uitgave

27 juni 2013

(4)

Inhoud

1 Inleiding 1

2 Onderzoeksopzet 1

3 Totaaloordeel en samenvatting 6

4 De fysieke woonomgeving 8

5 De sociale woonomgeving 12

2.1 De vragenlijst 1

2.2 De Lemon-wijkindeling 2

2.3 Werkwijze en respons 2

2.4 De onderzoeksgroep 3

2.5 De analyse 4

3.1 Inleiding 6

3.2 Totaaloordeel 6

3.3 Ontwikkeling wijk 6

3.4 Totaaloverzicht 7

4.1 Inleiding 8

4.2 Kwaliteit van de woningen in de wijk 8

4.3 Woonomgeving 8

4.4 Groenvoorzieningen 9

4.5 Speelvoorzieningen 10

4.6 Algemene voorzieningen 10

4.7 Conclusies fysieke woonomgeving 11

5.1 Inleiding 12

5.2 Betrokkenheid 12

5.3 Omgang tussen bewoners 12

5.4 Sociale contacten 13

5.5 Conclusies sociale woonomgeving 14

(5)

6 Ongenoegens 15

7 Veiligheid 19

8 Wijkprofielen 21

Bijlage 1: cijfers voorgaande meting(en) 28

Bijlage 2: analyse 29

Bijlage 3: vragenlijst 32

6.1 Inleiding 15

6.2 Overlast van personen 15

6.3 Overlast van activiteiten 16

6.4 Vervuiling 16

6.5 Verkeersoverlast 17

6.6 Conclusies ongenoegens 18

7.1 Inleiding 19

7.2 Criminaliteit 19

7.3 Veiligheidsgevoel 20

7.4 Conclusies veiligheid 20

8.1 Inleiding 21

8.2 Poortugaal Noord 22

8.3 Poortugaal Zuid 23

8.4 Rhoon Noord 24

8.5 Rhoon Zuid 25

8.6 Portland 26

8.7 Aandachtspunten per wijk 27

(6)

1 Inleiding

De gemeente Albrandswaard maakt inmiddels bijna 12 jaar gebruik van Lemon om de leefbaarheid in de gemeente in kaart te brengen. De eerste Lemon -meting heeft plaats- gevonden in 2001 en daarna is om de 4 jaar een vervolgmeting uitgevoerd. In het voor- jaar van 2013 is opnieuw een vervolgmeting van dit leefbaarheidsonderzoek uitgevoerd.

In dit rapport worden achtereenvolgens de onderzoeksopzet, de resultaten per leefbaa r- heidsthema en de resultaten per wijk beschreven.

2 Onderzoeksopzet

In dit hoofdstuk komt de inhoud en de opzet van het onderzoek aan bod . Allereerst worden de verschillende leefbaarheidsthema’s doorgenomen, waarop de vragenlijst geba- seerd is. Vervolgens gaan we in op de buurtindeling, de werkwijze, de behaalde respons en de onderzoeksgroep. Tot slot wordt een korte toelichting gegeven op de analyses die in dit onderzoek zijn uitgevoerd.

2.1 De vragenlijst

Om de leefbaarheid te meten is gebruik gemaakt van een vragenl ijst die ingaat op 4 leefbaarheidsthema’s: de fysieke woonomgeving, de sociale woonomgeving, overlast en veiligheid. Daarnaast is gevraagd naar een totaaloordeel en de ontwikkeling van de eigen buurt. Hieronder is weergegeven welke onderwerpen in de vragen lijst aan bod zijn ge- komen. De bewoners is gevraagd voor al deze aspecten een rapportcijfer te geven, waa r- bij een 1 zeer negatief is en een 10 zeer positief.

Fysieke woonomgeving Ongenoegens

Kwaliteit woningen Overlast van activiteiten

De woonomgeving Vervuiling

Het groen Verkeersoverlast

De speelvoorzieningen Overlast van personen

De voorzieningen Veiligheid

Criminaliteit Sociale woonomgeving Veiligheidsgevoel

Betrokkenheid bij de buurt Overig

Omgang tussen bewoners Totaaloordeel

Sociale contacten Ontwikkeling buurt

(7)

2.2 De Lemon-wijkindeling

In dit onderzoek is dezelfde wijkindeling gehanteerd als bij de voorgaan de meting in 2009. Deze indeling is als volgt:

2.3 Werkwijze en respons

Verspreid over alle buurten, zijn voor het onderzoek in de gemeente Albrandswaard in totaal 1.200 bewoners benaderd met een schriftelijke vragenlijst. Op wijkniveau is een aselecte steekproef van 240 personen getrokken, waarbij elk adres maar één keer in de steekproef voorkomt.

Van alle bewoners die benaderd zijn, hebben 427 bewoners de vragenlijst ingevuld en teruggestuurd, wat een totale respons van 36% betekent. In onderstaande tabel is te zien hoeveel enquêtes er per wijk zijn uitgezet en hoe de respons over de wijken verdeeld is. Voor alle wijken is de respons voldoende om tot betrouwbare resultaten te komen.

Aantal uitge-

zet

Respons

Aantal %

1. Poortugaal Noord 240 83 35%

2. Poortugaal Zuid 240 103 43%

3. Rhoon Noord 240 75 31%

4. Rhoon Zuid 240 101 42%

5. Portland 240 65 27%

Totaal 1200 427 36%

1. Poortugaal Noord

2. Poortugaal Zuid

3. Rhoon Noord

4. Rhoon Zuid

5. Portland

(8)

2.4 De onderzoeksgroep

Onderstaande leeftijdsopbouw laat zien dat uit alle leeftijdsgroepen bewoners zijn g e- enquêteerd. Een kwart van de respondenten heeft een leeftijd tussen de 45 en 55 jaar en de helft van de respondenten is 55 jaar of ouder. De onderzoeksgroep bestaat voor 54% uit vrouwen en voor 46% uit mannen.

F i g u u r 2 - 1 L e e f t i j d s o p b o u w re s p o n d e n t e n

40% van de respondenten maakt deel uit van een tweepersoonshuishouden zonder thuiswonende kinderen. Daarnaast is 35% onderdeel van een gezin met kinderen en woont 18% alleen.

F i g u u r 2 - 2 H u is h o u d e n s s a m e n s t e l lin g 1%

7%

17%

25%

21%

18%

11%

< 25 jaar 25 - 34 jaar 35 - 44 jaar 45 - 54 jaar 55 - 64 jaar 65 - 74 jaar

>75 jaar

0 20 40 60 80 100 120

18%

2%

5%

18%

17%

40%

alleenwonend

éénoudergezin, jongste thuiswonende kind onder de 12 jaar

éénoudergezin, jongste thuiswonende kind 12 jaar of ouder

gezin, jongste thuiswonende kind onder de 12 jaar

gezin, jongste thuiswonende kind 12 jaar of ouder

tweepersoonshuishouden zonder thuiswonende kinderen

(9)

Ruim 70% van de respondenten heeft een koopwoning en bijna 30% een huurwoning. De meeste respondenten wonen in een eengezinswoning (73%). 14% heeft een vrijstaande woning en iets meer dan 10% woont in een appartementencomplex.

F i g u u r 2 - 3 W o n in g t y p e

2.5 De analyse

In deze paragraaf wordt een korte beschrijving gegeven van de analyses die in dit onde r- zoek zijn uitgevoerd. Voor een uitgebreidere (technische) toelichting op de statistische analyses verwijzen we naar bijlage 2.

Voor elk leefbaarheidsaspect in dit onderzoek wordt per buurt en voor de gemeente als geheel, het gemiddelde van alle respondenten berekend. Vervolgens wordt gekeken naar de verschillen tussen de cijfers voor de buurten en het gemeentelijk gemiddelde.

Om aan te geven of er betekenisvolle verschillen zijn, wordt de statistische term signifi- cantie gehanteerd. Wanneer verschillen significant zijn dan is er 95% kans dat dezelfde uitkomst bij herhaling van het onderzoek weer optreedt. Is een verschil niet significant, dan is de kans groter dat de uitkomst op toeval berust.

Als er sprake is van significante verschillen wordt dat in de tabellen met rode en groene cijfers weergegeven, wat respectievelijk betekent dat het cijfer voor de buurt significant lager of hoger is dan het gemeentelijk gemiddelde.

Omdat het om een vervolgmeting gaat, worden de nieuwe cijfers ook vergeleken met de cijfers uit de voorgaande meting. Beide cijfers worden in de tabellen in het rapport weergegeven. De significante verschillen worden weergegeven met groene ▲ en rode ▼ pijltjes. Deze pijltjes wijzen respectievelijk op een significante voor- of achteruitgang ten opzichte van het voorgaande jaar.

73%

14%

9% eengezinswoning

vrijstaande woning

appartementencomplex met lift appartementencomplex zonder liftseniorenwoning

(10)

Het landelijk gemiddelde

Ter vergelijking worden waar mogelijk landelijke cijfers genoemd, die als referentie ku n- nen dienen voor het gemeentelijk gemiddelde. Het landelijk gemiddelde is berekend over alle gemeenten die in 2011 en 2012 een Lemon -onderzoek hebben uitgevoerd.

Leefbaarheidsmonitor meet beleving

De leefbaarheidsmonitor geeft de beleving van de leefbaarheid weer. Er dient bena- drukt te worden dat beleving en feitelijke situatie niet altijd overeenkomen. De result a- ten uit Lemon geven de gevoelens van bewoners weer en niet in hoeverre deze gevo e- lens in overeenstemming zijn met feitelijke cijfers.

(11)

3 Totaaloordeel en samenvatting

3.1 Inleiding

Naast de cijfers voor alle afzonderlijke leefbaarheidsaspecten is de bewoners ook g e- vraagd een totaalcijfer voor de leefbaarheid in de eigen buurt te geven. Ook is gevraagd of de eigen buurt in het afgelopen jaar positief of negatief veranderd is. De antwoorden op deze vragen komen in dit hoofdstuk aan bod. Tot slot wordt een totaaloverzicht geg e- ven van de wijkscores voor alle leefbaarheidsaspecten, waarin ter vergelijking tevens het landelijk gemiddelde van 2011/2012 is weergegeven.

3.2 Totaaloordeel

De gemeente Albrandswaard krijgt als totaaloordeel gemiddeld een 7,6 van haar bewoners, wat iets hoger is dan het landelijk gemiddelde van 2011/2012 (7,5).

De cijfers voor het totaaloordeel liggen voor alle wijken dicht bij elkaar en zijn vergelij k- baar met het gemeentelijk gemiddelde. Met een 7,4 krijgt Rhoon Noord van alle wijken het laagste cijfer. De bewoners van Poortugaal Noord geven met een 7,7 het hoogste totaalcijfer.

De spreidingscijfers laten zien dat 47% van alle respondenten een 8 geeft als totaalcijfer voor de eigen wijk. 10% geeft hiervoor een 9 en 29% een 7. Een 5 of lager wordt door 4%

van de respondenten gegeven.

Twee respondenten hebben een algemene opmerking gemaakt over de wijk waarin ze wonen. Een bewoner van Poortugaal Zuid zegt kort maar krachtig “ Alles naar tevreden- heid” en een bewoner van Portland maakt de volgende opmerking: “ Een enorme fijne buurt, aan de rand van een mooi natuurgebied en toch de stad/markt en A15 binnen handbereik".

3.3 Ontwikkeling wijk

Aan het einde van de vragenlijst is aan de bewoners gevraagd in welke mate zij vinden dat hun buurt er het afgelopen jaar op voor- of achteruit is gegaan. Cijfers tussen de 5

TOTAALOORDEEL 2001 2005 2009

1. poortugaal noord 7.7 7,9 7,8 7,7

2. poortugaal zuid - - 7,3 7,5

poortugaal centrum west 7.6 7,4 - -

poortugaal oost 7.5 7,6 - -

3. rhoon noord 7.4 7,4 6,8 7,4

4. rhoon zuid - - 7,4 7,5

rhoon centrum 7.8 7,8 - -

rhoon zuid 7.3 7,7 - -

5. portland 7.5 7,7 7,4 7,6 GROEN Hoger dan gemeente totaal ▲ Hoger dan 2009

totaal gemeente 7,6 7,7 7,3 7,6 ROOD Lager dan gemeente totaal ▼ Lager dan 2009 2013

(12)

en 6 zijn daarbij neutrale scores die betekenen dat de buurt stabiel is gebleven in het afgelopen jaar.

Zowel het gemeentelijk gemiddelde als de cijfers voor de afzonderlijke wijken wijzen uit dat de bewoners van de gemeente Albrandswaard geen grote veranderi ngen in hun wijk hebben waargenomen. Daarnaast zijn de cijfers voor de ontwikkeling vergelijkbaar met de cijfers van 2009.

Een enkele respondent heeft een opmerking geplaatst over de ontwikkeling van zijn of haar wijk. Zo zegt een bewoner van Rhoon Noord het volgende: ”Toen ik met vrouw en kinderen hier kwam wonen vonden we het een prettig dorp. Maar dit is wel de laatste jaren sterk achteruit gegaan”.

3.4 Totaaloverzicht

ONTWIKKELING 2001 2005 2009

1. poortugaal noord - 6,3 5,9 5,8

poortugaal centrum west - 5,5 - -

poortugaal oost - 5,9 - -

3. rhoon noord - 5,6 5,2 5,5

4. rhoon zuid - - 5,8 5,9

rhoon centrum - 5,9 - -

rhoon zuid - 5,7 - -

5. portland - 6,8 5,8 5,8 GROEN Hoger dan gemeente totaal ▲ Hoger dan 2009

totaal gemeente - 5,9 5,7 5,8 ROOD Lager dan gemeente totaal ▼ Lager dan 2009 2013

1. Poortugaal Noord 7,7 7,8 7,1 6,9 6,7 6,8 - 6,3 - 7,2 7,4 - - 7,0 8,8 7,0 6,6 6,9 7,5 5,8

2. Poortugaal Zuid 7,5 7,5 7,0 6,4 6,3 7,1 - 6,5 - 6,9 7,1 - - 7,1 8,6 6,5 6,3 7,1 7,6 5,7

3. Rhoon Noord 7,4 7,2 6,5 6,0 5,3 5,8 6,1 6,0 6,1 6,8 7,0 6,3 6,3 6,7 8,5 5,5 5,6▲7,3▲7,7 5,5

4. Rhoon Zuid 7,5 7,2 6,7 6,1 5,8 7,0 - 6,1 - 6,5 6,7 - - 7,4 8,5 7,1 6,3 7,4 7,8 5,9

5. Portland 7,6 7,7 7,1 6,9 6,5 7,8 6,2 6,2 6,1 6,9 6,9 6,0 6,2 6,3 8,6 5,8 5,8 6,7 7,4 5,8

Totaal gemeente 7,6 7,5 6,9 6,4 6,2 6,9 - 6,2 - 6,8 7,0 - - 7,0 8,6 6,5 6,2▲7,1▲7,6 5,8

Landelijk gemiddelde 7,5 7,3 6,8 6,6 6,3 7,2 - 6,5 - - - - - 6,8 8,2 6,7 6,2 6,9 7,6 6,1

Totaaloordeel Kwaliteit woningen Woonomgeving Groenvoorzieningen Speelvoorzieningen Algemene voorzieningen Eigen betrokkenheid Criminaliteit

Sociale contacten

Betrokkenheid Inzet buurt Omgang bewoners Informatievoorziening

Participatie Ontwikkeling buurt

Veiligheidsgevoel

Verkeersoverlast

Vervuiling

Overlast van activiteiten

Overlast van personen

(13)

4 De fysieke woonomgeving

4.1 Inleiding

Als we het hebben over de fysieke woonomgeving, dan gaat het globaal om de inrichting en het onderhoud van de ruimte en de bebouwing in de omgeving. Binnen dit thema worden in dit onderzoek de volgende aspecten behandeld: de kwaliteit van de woningen in de wijk, de woonomgeving, groenvoorzieningen, speelvoorzieningen en algemene voorzieningen. In dit hoofdstuk worden de resultaten per aspect doorgenomen.

4.2 Kwaliteit van de woningen in de wijk

De aantrekkelijkheid en de staat van onderhoud van de woningen in de wijk wordt door de bewoners van de gemeente Albrandswaard gemiddeld met een 7,5 beoordeeld. Hie r- mee scoort de gemeente iets hoger dan het landelijk gemiddelde (7,3).

De cijfers voor de afzonderlijke wijken variëren van een 7,2 voor Rhoon Noord en Rhoon Zuid tot een 7,8 voor Poortugaal Noord. Deze laatste wijk scoort daarmee als enige hoger dan het gemeentelijk gemiddelde.

Bijna de helft (46%) van de respondenten geeft voor de kwaliteit van de woningen in zijn of haar wijk een 8. Daarnaast geeft 12% een 9 of een 10 en 28% een 7. 6% geeft voor dit aspect een 5 of lager.

Over de kwaliteit van de woningen zijn slechts enkele opmerkingen geplaatst. Eén van deze opmerkingen is afkomstig van een bewoner van Rhoon Zuid en luidt als volgt: “De woningen in de wijk gaan zeer snel achteruit. Er wordt geen onde rhoud aan gepleegd, bv. verven, voegen. Er is nog steeds enkel glas boven, dit is vooroorlogs!”

4.3 Woonomgeving

De woonomgeving, waaronder bijvoorbeeld de bestrating en de inrichting van straten en pleintjes vallen, wordt door de bewoners van Albrandswaard ge waardeerd met een 6,9.

Dit cijfer is iets hoger dan het landelijk gemiddelde (6,8).

KWALITEIT WONINGEN 2001 2005 2009

3. rhoon noord 7.2 7,3 7,0 7,2

4. rhoon zuid - - 7,4 7,2

(14)

Met een 7,1 krijgen Poortugaal Noord en Portland het hoogste cijfer voor de woonomg e- ving. Rhoon Noord krijgt hiervoor met een 6,5 het laagste cijfer. Ten opzichte van 200 9 zijn geen betekenisvolle veranderingen waar te nemen op dit aspect.

De woonomgeving wordt door 62% van de respondenten gewaardeerd met een 7 of een 8. Daarnaast geeft 17% een 6 en 15% een 5 of lager.

Met betrekking tot de woonomgeving zijn enkele opmerkingen gemaakt over de bestra- ting. Een bewoner van Rhoon Zuid zegt daarover het volgende: “ Meerdere keren is hier de straat open geweest. Bij elke keer wordt de bestrating beroerder lijkt het wel. Bij h e- vige regen staan de straten snel blank”.

4.4 Groenvoorzieningen

Het onderhoud en de gebruikswaarde (hond uitlaten, recreatie, etc.) van de groenvoo r- zieningen waarderen de bewoners van Albrandswaard gemiddeld met een 6,4. Daarmee scoort de gemeente als geheel iets lager dan het landelijk gemiddelde (6,6).

De cijfers voor de wijken variëren van een 6,0 voor Rhoon Noord tot een 6,9 voor Poo r- tugaal Noord en Portland. Hoewel er ten opzichte van 2009 geen significante verschillen te zien zijn, lijken Rhoon Noord en Portland zich door de jaren heen wel positief te on t- wikkelen met betrekking tot de groenvoorzieningen.

Uit de spreidingscijfers komt naar voren dat de meningen over de groenvoorzieningen sterk verdeeld zijn onder de bewoners van de gemeente. De helft van alle respondenten geeft voor de groenvoorzieningen in de eigen wijk een 7 of een 8. Daarnaast geeft 18%

een 6 en 25% een 5 of lager.

WOONOMGEVING 2001 2005 2009

3. rhoon noord 5.6 6 6,2 6,5

4. rhoon zuid - - 6,4 6,7

GROENVOORZIENINGEN 2001 2005 2009

3. rhoon noord 4.7 5,5 5,7 6,0

4. rhoon zuid - - 5,9 6,1

(15)

Met betrekking tot de groenvoorzieningen hebben veel bewoners van Poortugaal Zuid een opmerking geplaatst. Eén van deze bewoners zegt: “ Groenvoorziening is vooruit gegaan, echter het snoeien v/d bomen op het speelveldje achter de meidoorn wordt niet goed bijgehouden! Bomen zijn immens en nemen heel veel zon weg! ”.

4.5 Speelvoorzieningen

De bewoners van Albrandswaard waarderen het aanbod en het onderhoud van de spee l- voorzieningen gemiddeld met een 6,2, waarmee de gemeente iets lager scoort dan het landelijk gemiddelde (6,3).

Wat betreft de speelvoorzieningen zijn grote verschillen te zien tussen de wijken . De bewoners van Rhoon Noord geven hiervoor een 5,3. Daarmee krijgt deze wij k als enige een onvoldoende en een cijfer dat lager is dan het gemeentelijk gemiddelde. Met een 6,7 geven de bewoners van Poortugaal Noord het hoogste cijfer voor de speelvoorzi e- ningen. Deze wijk scoort als enige hoger dan het gemiddelde voor de gemeente.

De spreidingscijfers laten zien dat de meningen over de speelvoorzieningen sterk ve r- deeld zijn. 27% van de respondenten geeft hiervoor een 5 of lager, 24% een 6, 27% een 7 en 19% een 8.

Over de speelvoorzieningen worden door bewoners van alle wijken opmer kingen ge- maakt. Een opmerking van een bewoner van Rhoon Noord luidt als volgt: “ Wat ik mis is een grotere gelegenheid/ speeltuin waar kinderen en ouders samenkomen. Speeltoeste l- len voor 2 t/m 4 zijn slecht vertegenwoordigd. Groter park brengt mensen samen. Voor- beelden vind je in Spanje en VS”.

4.6 Algemene voorzieningen

De algemene voorzieningen, zoals winkels, scholen, openbaar vervoer en dergelijke, worden door de bewoners gemiddeld met een 6,9 beoordeeld. De gemeente scoort hiermee lager dan het landelijk gemiddelde (7,2).

SPEELVOORZIENINGEN 2001 2005 2009

3. rhoon noord 4.7 4,8 5,2 5,3

4. rhoon zuid - - 6,1 5,8

(16)

Van alle wijken geven de bewoners van Rhoon Noord het laagste cijfer voor de algemene voorzieningen. Met een 5,8 scoort deze wijk als enige lager dan het gemeentelijk gemi d- delde. De bewoners van Portland geven met een 7,8 een bovengemidd eld cijfer voor dit aspect.

De spreidingscijfers laten zien dat 60% van alle respondenten een 7 of een 8 geeft voor de algemene voorzieningen in de eigen wijk en 11% geeft een cijfer dat nog hoger is.

17% is hierover minder tevreden en geeft hiervoor een 5 of lager.

Met betrekking tot de algemene voorzieningen zijn de meeste opmerkingen afkomstig uit Rhoon Zuid. Eén van deze bewoners zegt het volgende: “ Rhoon was vroeger het Was- senaar van Rotterdam, en nu? Zwembad wordt gesloten. Bibliotheek wordt geslote n. De Klepperwei moet/gaat naar de rand van het dorp. Gemeente waar bent u mee bezig, Rhoon is absoluut geen aantrekkelijke plaats meer”.

4.7 Conclusies fysieke woonomgeving

Met betrekking tot de fysieke woonomgeving scoort de gemeente Albrandswaard op twee van de vijf aspecten hoger dan het landelijk gemiddelde. Dat geldt voor de kwal i- teit van de woningen en voor de woonomgeving. Voor de groenvoorzieningen, spee l- voorzieningen en algemene voorzieningen krijgt de gemeente cijfers die lager zijn dan het landelijk gemiddelde.

Op wijkniveau is er één wijk die in positieve zin opvalt en één wijk die in negatieve zin opvalt. Poortugaal Noord krijgt voor twee aspecten bovengemiddelde cijfers, namelijk voor de kwaliteit van de woningvoorraad en de speelvoorzieningen. Rh oon Noord krijgt voor de speelvoorzieningen en de algemene voorzieningen beneden gemiddelde cijfers.

ALGEMENE VOORZIENINGEN 2001 2005 2009

3. rhoon noord 5.3 5,7 5,8 5,8

4. rhoon zuid - - 6,9 7,0

(17)

5 De sociale woonomgeving

5.1 Inleiding

Met de sociale woonomgeving worden elementen bedoeld die het samenleven van bewoners en daarmee de sfeer in een buurt bepalen. In dit onderzoek wordt de sociale woonomgeving in kaart gebracht met behulp van drie aspecten: de mate waarin de b e- woners betrokken zijn bij de wijk, de manier waarop de bewoners met elkaar omgaan en de mate waarin zij voldoende sociale contacten hebben in de wijk.

5.2 Betrokkenheid

De betrokkenheid van de wijkbewoners wordt in de gemeente Albrandswaard gemiddeld met een 6,2 beoordeeld. Daarmee scoort de gemeente lager dan het landelijk gemiddelde (6,5).

De cijfers voor de wijken zijn allemaal vergelijkbaar met het gemeentelijk gemiddelde en met de cijfers bij de vorige meting. Het laagste cijfer wordt gegeven door de bewoners van Rhoon Noord (6,0) en het hoogste door de bewoners van Poortugaal Zuid (6,5).

Ruim de helft (54%) van de respondenten geeft voor de betrokkenheid van andere wijkbewoners een 6 of een 7 en 16% geeft een 8. 27% geeft voor dit aspect een 5 of lager.

Over de betrokkenheid van wijkbewoners zijn weinig opmerkingen gemaakt. Een bew o- ner van Portland merkt hierover wel iets op: “De mensen denken steeds meer aan eigen belang, zien een ander niet meer staan. Oftewel: ied er voor zich en God voor ons allen”.

5.3 Omgang tussen bewoners

De gemeente Albrandswaard krijgt voor de omgang tussen de bewoners gemiddeld een 6,8. Het gaat hier om de manier waarop bewoners uit verschillende doelgroepen (qua inkomen, etnische achtergrond, leeftijd, e.d.) met elkaar omgaan. Voor dit aspect is geen landelijk gemiddelde beschikbaar, omdat deze vraag niet in voldoende andere gemeenten is gesteld.

BETROKKENHEID 2001 2005 2009

3. rhoon noord - 5,7 6,5 6,0

4. rhoon zuid - - 6,1 6,1

totaal gemeente - 6,1 6,2 6,2 ROOD Lager dan gemeente totaal ▼ Lager dan 2009 2013

(18)

De cijfers voor de wijken zijn op dit aspect allemaal vergelijkbaar met het gemiddelde voor de gemeente en met de cijfers bij de vorige meting. Voor de omgang tussen de bewoners krijgt Rhoon Zuid met een 6,5 het laagste cijfer. Het hoogste cijfer wordt geg e- ven door de bewoners van Poortugaal Noord (7,2).

De spreidingscijfers laten zien dat 37% van de respondenten voor dit aspect een 7 geeft.

Daarnaast geeft 25% een 8 en 21% een 6. 11% geeft voor de omgang tussen de bew o- ners een 5 of lager.

Eén van de weinige opmerkingen die over die onderwerp zijn gemaakt, is afkomstig van een bewoner van Poortugaal Zuid: “Ik woon hier een jaar en merk dat men in bepaalde

‘groepen’ is ingedeeld binnen de gemeente Albrandswaard. Men is niet onaardig , maar contacten leggen is moeilijk”.

5.4 Sociale contacten

Met een 7,0 geven de bewoners van de gemeente Albrandswaard aan voldoende sociale contacten te hebben in hun wijk. Voor dit aspect is geen landelijk gemiddelde beschi k- baar, omdat deze vraag niet in voldoende andere gemeenten is gesteld.

Op wijkniveau zijn de meeste cijfers vergelijkbaar met het gemeentelijk gemiddelde. Er is één wijk die er in positieve zin uitspringt; met een 7,4 krijgt Poortugaal Noord als enige een cijfer dat hoger is dan het gemiddelde voor de gemeente.

Van alle respondenten geeft 63% een 7 of een 8 voor de sociale contacten die men in de buurt heeft. 10% geeft hiervoor een 9 of een 10. 12% geeft voor dit aspect een 5 of l a- ger.

OMGANG BEWONERS 2001 2005 2009 2013

3. rhoon noord 5.9 6,5 6,5 6,8

4. rhoon zuid - - 6,8 6,5

totaal gemeente 6,3 6,7 6,8 6,8 ROOD Lager dan gemeente totaal ▼ Lager dan 2009

SOCIALE CONTACTEN 2001 2005 2009 2013

3. rhoon noord - 6,5 6,8 7,0

4. rhoon zuid - - 6,8 6,7

totaal gemeente - 6,9 7,0 7,0 ROOD Lager dan gemeente totaal ▼ Lager dan 2009

(19)

Over het aspect sociale contacten zijn slechts twee opmerkingen gemaakt. Een bewoner van Poortugaal Noord zegt hierover: “Heel veel hulp van de naaste buren. Verder geen contacten (alleen groeten)”. Uit Poortugaal Zuid komt de volgende opmerking: “Ik be- merk dat sommige buren toch wat terughoudend zijn om contact te leggen . Wij zijn soci- aal aangelegd, maar respons blijft soms uit”.

5.5 Conclusies sociale woonomgeving

Op sociaal gebied scoort de gemeente Albrandswaard op twee aspecten een ruime vo l- doende. Met een 6,8 en een 7,0 geven de bewoners aan tevreden te zijn over de sociale contacten en de omgang tussen bewoners uit verschillende doelgroepen. Voor de b e- trokkenheid geven de bewoners op gemeenteniveau een 6,2, waarmee dit cijfer iets lager is dan het landelijk gemiddelde (6,5).

Wat betreft de sociale woonomgeving scoren alle wijken vergelijkbaa r met het gemeentelijk gemiddelde. Er is één wijk die op één van de sociale aspecten bovengemiddeld scoort, dat is Poortugaal Noord met een 7,4 voor de sociale contacten.

(20)

6 Ongenoegens

6.1 Inleiding

Ongenoegens hebben het bijzondere kenmerk dat ze alleen worden opgemerkt als ze (te veel) aanwezig zijn. In dat geval leveren zij een negatieve bijdrage aan de leefbaarheid in een wijk. De ongenoegens die in dit onderzoek in beeld zijn gebracht, zijn de overlast van personen, activiteiten, vervuiling en verkeer.

6.2 Overlast van personen

De bewoners van Albrandswaard geven met een 7,0 aan in beperkte mate overlast te hebben van (het gedrag van) wijkbewoners of andere personen. De gemeente scoort op dit aspect hoger dan het landelijk gemiddelde (6,8).

LAAG CIJFER = VEEL OVERLAST, HOOG CIJFER = WEINIG OVERLAST

De bewoners van Portland geven met een 6,3 het laagste cijfer op dit aspect; van alle wijken ervaren zij de meeste overlast van personen. In Rhoon Zuid hebben de bewoners daar het minste last van, zij geven met een 7,4 het hoogste cijfer op dit aspect.

De spreidingscijfers laten zien dat de meningen over dit onderwerp redelijk verdeeld zijn onder de bewoners van de gemeente; 24% geeft een 9 of een 10, 22% een 8 en 21% een 7. Daarnaast geeft ook 21% een 5 of lager voor dit aspect.

Veel opmerkingen hebben betrekking op hangjongeren. Een bewoner van Poortugaal Noord zegt hierover het volgende: “Bankjes bij de Volkesteynse Poort trekken hangjonge- ren aan, hierdoor veel vervuiling, overlast, graffiti. H et aanzicht van de Valkesteynse Poort is ook vaak vies! Zet die bankjes bij het speeltuintje wat net is geplaatst, veel mo e- ders staan daar uren!”. Ook (geluids)overlast van buren/omwonenden wordt meerdere keren genoemd.

OVERLAST VAN PERSONEN 2001 2005 2009 2013

3. rhoon noord 5.7 6,2 6,3 6,7

4. rhoon zuid - - 6,8 7,4

(21)

6.3 Overlast van activiteiten

De bewoners van de gemeente Albrandswaard geven met een 8,6 op dit aspect aan dat zij weinig overlast ervaren van activiteiten als horeca, markten en evenementen. De gemeente scoort op dit aspect hoger dan het landelijk gemiddelde (6,2).

LAAG CIJFER = VEEL OVERLAST, HOOG CIJFER = WEINIG OVERLAST

De cijfers voor de wijken liggen dicht bij elkaar en zijn vergelijkbaar met het gemeent e- lijk gemiddelde. Met een 8,5 krijgen Rhoon Noord en Rhoon Zuid het laagste cijfer op dit aspect. Het hoogste cijfer is een 8,8 en wordt gegeven voor Poortugaal Noord.

Uit de spreidingscijfers komt naar voren dat de meningen van de respondenten over de overlast van activiteiten redelijk eensluidend zijn. 37% geeft hiervoor een 10, 25% een 8 en 20% een 9. 4% geeft voor dit aspect een 5 of lager.

Over dit onderwerp zijn twee opmerkingen gemaakt, beide afkomstig van bewoners van Rhoon Noord. Deze opmerkingen luiden als volgt: “ Bij café/ kasteel/ restaurant doen ze zomers bij trouwerij deur open i.v.m. warmte/ roken, ernstig geluidsoverlas t dan” en “Bij mooi weer en activiteiten bijna altijd last van het Wapen van Rhoon ”.

6.4 Vervuiling

Voor de overlast van vervuiling, waaronder van zwerfvuil, stank , verkeerd geplaatst vuil- nis, ongedierte en hondenpoep, geven de bewoners van de gemeente Albrandswaard gemiddeld een 6,5. Daarmee scoort de gemeente wat lager dan het landelijk gemiddelde (6,7).

OVERLAST VAN ACTIVITEITEN 2001 2005 2009 2013

3. rhoon noord 8.1 8,3 7,7 8,5

4. rhoon zuid - - 8,1 8,5

(22)

LET OP: LAAG CIJFER = VEEL OVERLAST, HOOG CIJFER = WEINIG OVERLAST

De meningen van de bewoners omtrent vervuiling verschillen behoorlijk tussen de a f- zonderlijke buurten. De bewoners van Rhoon Noord geven hiervoor met een 5,5 het laagste cijfer en een cijfer dat als enige lager is dan het gemeentelijk gemiddelde. Het hoogste cijfer wordt op dit aspect gegeven door de bewoners van Rhoon Zuid.

In de spreidingscijfers valt op dat bijna een derde van de respondenten voor de vervu i- ling in de wijk een 5 of lager geeft. Daarnaast geeft 21% een 8, 17% een 6 en 13% een 9.

Over het onderwerp vervuiling zijn veel opmerkingen binnengekomen, waarvan het me- rendeel betrekking heeft op uitwerpselen van honden, katten of paarden. Deze opmer- kingen komen uit alle wijken. Uit Rhoon Noord komt de volgende opmerking: “ Jonkerhof.

Van huis naar school is 200 meter; de hondendrol len zijn niet te tellen. Veel zwerfvuil.

Het begint op een achterbuurt te lijken!!”

6.5 Verkeersoverlast

Met betrekking tot verkeersoverlast scoort de gemeente Albrandswaard gelijk aan het landelijk gemiddelde. De bewoners van de gemeente geven hiervoor gemiddeld een 6,2.

LET OP: LAAG CIJFER = VEEL OVERLAST, HOOG CIJFER = WEINIG OVERLAST

VERVUILING 2001 2005 2009 2013

3. rhoon noord 5.8 6,4 6,0 5,5

4. rhoon zuid - - 6,5 7,1

VERKEERSOVERLAST 2001 2005 2009 2013

3. rhoon noord 4.9 5,7 5,2 5,6

4. rhoon zuid - - 5,9 6,3

(23)

De cijfers voor verkeersoverlast variëren tussen de wijken van een 5,6 voor Rhoon Noord tot een 6,6 voor Poortugaal Noord. Hoewel vrijwel alle wijken hoger scoren dan in 2009, zijn de verschillen niet significant.

De spreidingscijfers laten zien dat 36% van de respondenten met een 5 of lager aangeeft (veel) overlast te hebben van verkeer. Daarnaast geeft 35% hiervoor een 7 of een 8 en 18% een 9 of een 10.

De opmerkingen die over dit onderwerp zijn gemaakt hebben veelal betrekki ng op parkeerproblemen, geluidsoverlast en te hard rijden. Enkele opmerkingen hebben een andere strekking. Een bewoner van Poortugaal Zuid zegt bijvoorbeeld het volgende:

“Emmastraat t.h.v. kerk/ Aldi: Veel te smalle stoep en een leuke racebaan gemaakt! Nu was er gelegenheid en ruimte om het goed te doen en dan wordt het niet gedaan! Teveel mensen lopen op de rijbaan, het wachten is op ongelukken ”.

6.6 Conclusies ongenoegens

Wat betreft de ongenoegens scoort de gemeente Albrandswaard op één aspect hoger dan het landelijk gemiddelde, namelijk op de overlast van activiteiten. Het cijfer voor verkeersoverlast is gelijk aan het landelijk gemiddelde en het cijfer voor vervuiling is wat lager.

Op wijkniveau zijn vrijwel alle cijfers vergelijkbaar met het gemiddelde v oor de gemeente. Er is één wijk die op één aspect lager scoort dan het gemeentelijk gemiddelde; de bewoners van Rhoon Noord hebben meer dan gemiddeld overlast van vervuiling in de wijk.

(24)

7 Veiligheid

7.1 Inleiding

Veiligheid is een centraal element als het gaat om de beleving van leefbaarheid door bewoners. De aspecten van veiligheid die in dit onderzoek aan de orde komen zijn de mate waarin criminaliteit aanwezig is en het veiligheidsgevoel van de bewoners.

7.2 Criminaliteit

In de gemeente Albrandswaard hebben de bewoners in beperkte mate last van criminaliteit. Ze geven hiervoor gemiddeld een 7,1, wat hoger is dan het landelijk gemiddelde (6,9). Ten opzichte van 2009 is het cijfer gestegen, wat betekent dat de criminaliteit in de beleving van de bewoners is verminderd.

LAAG CIJFER = VEEL CRIMINALITEIT, HOOG CIJFER = WEINIG CRIMINALITEIT

De cijfers voor de wijken zijn allemaal vergelijkbaar met het gemeentelijk gemiddelde.

De bewoners van Portland geven voor dit aspect het laagste cijfer (6,7) en de be woners van Rhoon Zuid het hoogste (7,4). In Rhoon Noord is de criminaliteit volgens de bew o- ners afgenomen ten opzichte van 2009. Deze wijk krijgt nu een 7,3, terwijl dat in 2009 nog een 6,2 was.

Ruim de helft (51%) van de respondenten geeft met een 7 of e en 8 aan beperkt last te hebben van criminaliteit in de eigen wijk. 19% heeft daar helemaal geen last van en geeft hiervoor een 9 of een 10. Eveneens 19% geeft voor dit aspect een 5 of lager en heeft dus wel (veel) last van criminaliteit.

Een bewoner van Rhoon Noord merkt het volgende op met betrekking tot de criminal i- teit in de wijk: “Metrostation Rhoon zeer onveilig, 's avonds/'s nachts met name voor de.

jeugd die naar huis gaat. Worden overvallen bij de metro door Marokkanen”. Ook is uit deze wijk de volgende opmerking afkomstig: “Ik ben blij met het preventieteam!”.

CRIMINALITEIT 2001 2005 2009 2013

3. rhoon noord 6.1 6,5 6,2 ▲ 7,3

4. rhoon zuid - - 7,1 7,4

totaal gemeente 6,5 6,6 6,7 ▲ 7,1 ROOD Lager dan gemeente totaal ▼ Lager dan 2009

(25)

7.3 Veiligheidsgevoel

De bewoners van de gemeente Albrandswaard geven met een 7,6 aan zich over het a l- gemeen veilig te voelen in de wijk waar zij wonen. Het veil igheidsgevoel is op gemeenteniveau gestegen ten opzichte van 2009. De gemeente scoort op dit aspect gelijk aan het landelijk gemiddelde.

Met betrekking tot het veiligheidsgevoel variëren de cijfers voor de wijken van een 7,4 voor Portland tot een 7,8 voor Rhoon Zuid. Vergeleken met 2 009 is vooral in Rhoon Noord het gevoel van veiligheid sterker geworden; dit cijfer is gestegen van een 6,8 naar een 7,7.

De spreidingscijfers laten zien dat een derde van alle respondenten een 8 geeft voor het veiligheidsgevoel. Ruim een kwart (27%) geeft een 9 en iets minder dan een kwart (23%) een 7. 8% geeft met een 5 of lager aan zich niet erg veilig te voelen in zijn of haar wijk.

Over het veiligheidsgevoel zijn weinig opmerkingen gemaakt door de respondenten.

Opvallend is dat uit Poortugaal Noord drie opmerkingen komen waarin het metrostation wordt genoemd. Eén van die opmerkingen luidt: “ Voel me niet veilig als ik 's avonds van metrostation naar huis loop. Fietspad achter school slecht verlicht en wandelpad achte r- zijde Jan van Almondestraat (naast de school, bij voetbalveld) is helemaal niet verlicht.

Echt onveilig daar ’s avonds”.

7.4 Conclusies veiligheid

De gemeente Albrandswaard scoort op twee van de drie veiligheidsaspecten hoger dan het landelijk gemiddelde. Dat geldt voor de overlast van personen e n voor de criminaliteit. Het veiligheidsgevoel is op gemeenteniveau gestegen ten opzichte van 2009. De gemeente scoort op dit aspect gelijk aan het landelijk gemiddelde.

Op wijkniveau is opvallend dat Rhoon Noord op twee van de drie veiligheidsaspecten hoger scoort dan in 2009. Volgens de bewoners is de criminaliteit in deze wijk afgen o- men, waarmee het veiligheidsgevoel is toegenomen.

VEILIGHEIDSGEVOEL 2001 2005 2009 2013

3. rhoon noord 6.7 7,3 6,8 ▲ 7,7

4. rhoon zuid - - 7,5 7,8

totaal gemeente 7,0 7,3 7,3 ▲ 7,6 ROOD Lager dan gemeente totaal ▼ Lager dan 2009

(26)

8 Wijkprofielen

8.1 Inleiding

In dit laatste hoofdstuk wordt een korte beschrijving gegeven van de leefbaarheid per buurt. Daartoe worden per buurt de cijfers voor alle aspecten in staafdiagrammen weergegeven, waarbij de cijfers voor de laatste meting worden vermeld. In de figuren worden kleuren gebruikt om aan te geven of de scores significant afwijken van het gemeentelijk gemiddelde of van het cijfer bij de vorige meting.

Als het cijfer in het rood is weergegeven is de score significant lager dan gemiddeld op dit aspect. Een groene kleur geeft aan dat de score significant hoger is dan gemiddeld in de gemeente. De gemiddelde score voor de gemeente als geheel is tevens weergegeven in de figuur. Significante ontwikkelingen ten opzichte van de vorige meting worden weergegeven met rode en groene staven.

(27)

8.2 Poortugaal Noord

De bewoners van Poortugaal Noord waarderen de wijk gemiddeld met een 7,7. Dit totaaloordeel is net als de meeste cijfers voor de afzonderlijke leefbaarheidsaspecten, vergelijkbaar met het gemeentelijk gemiddelde. Op twee leefbaarheidsaspecten scoort de wijk hoger dan gemiddeld, namelijk op de kwa liteit van de woningvoorraad en de speelvoorzieningen. Op deze twee aspecten krijgt Poortugaal Noord van alle wijken het hoogste cijfer. Daarnaast zijn ook de cijfers voor de omgang tussen de bewoners, de sociale contacten, de overlast van activiteiten en de verkeersoverlast voor deze wijk het hoogst.

Met een 5,8 voor de ontwikkeling geven de bewoners van Poortugaal Noord aan dat zij in het afgelopen jaar geen grote veranderingen hebben waargenomen binnen de wijk.

7,7 7,8

7,1 6,9

6,7 6,8

6,3

7,2 7,4 7,0

8,8

7,0 6,6 6,9 7,5

5,8

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Totaaloordeel Kwaliteit woningen Woonomgeving Groenvoorzieningen Speelvoorzieningen Algemene voorzieningen Eigen betrokkenheid Betrokkenheid Inzet buurt Omgang bewoners Sociale contacten Participatie Informatievoorziening Overlast van personen Overlast van activiteiten Vervuiling Verkeersoverlast Criminaliteit Veiligheidsgevoel Ontwikkeling buurt

▪

²⁰⁰⁵

▪

Hoger dan 2009

□

Gemeentelijk gemiddelde

▪

²⁰⁰⁹

▪

Lager dan 2009 GROENHoger dan gemeentelijk gemiddelde

▪

²⁰¹³ ^ROODLager dan gemeentelijk gemiddelde

(28)

8.3 Poortugaal Zuid

Poortugaal Zuid krijgt van haar bewoners gemiddeld een 7,5 als totaaloordeel en scoort daarmee gelijk aan het gemeentelijk gemiddelde. Ook alle cijfers voor de afzonderlijke wijken zijn vergelijkbaar met het gemiddelde voor de gemeente. Van alle wijken scoort Poortugaal Zuid het hoogst als het gaat om de betrokkenheid van de bewoners bij de wijk.

Zowel de cijfers voor de leefbaarheidsaspecten als het cijfer voor de ontwikkeling geven aan dat de wijk de laatste jaren redelijk stabiel is gebleven. Vooral over de speelvoorzieningen lijken de bewoners wat positiever te zijn dan in 2009, maar dat is op basis van deze cijfers niet met voldoende zekerheid vast te stellen.

7,5 7,5 7,0

6,4 6,3 7,1

6,5

6,9 7,1 7,1

8,6

6,5 6,3

7,1 7,6

5,7

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Totaaloordeel Kwaliteit woningen Woonomgeving Groenvoorzieningen Speelvoorzieningen Algemene voorzieningen Eigen betrokkenheid Betrokkenheid Inzet buurt Omgang bewoners Sociale contacten Participatie Informatievoorziening Overlast van personen Overlast van activiteiten Vervuiling Verkeersoverlast Criminaliteit Veiligheidsgevoel Ontwikkeling buurt

▪

²⁰⁰⁵

▪

Hoger dan 2009

□

Gemeentelijk gemiddelde

▪

²⁰⁰⁹

▪

Lager dan 2009 GROENHoger dan gemeentelijk gemiddelde

▪

²⁰¹³ ^ROODLager dan gemeentelijk gemiddelde