23 april 2020 - Pagina | 1 VN verdrag Handicap de samenleving in
Het VN verdrag Handicap raakt aan alle aspecten van het dagelijkse leven. Het beperkt zich tot mensen met een handicap en de belemmeringen zij ervaren. Het verdrag stelt dat iedereen op een waardige manier kan meedoen.
De hoofdvraag is steeds weer wat heb je individueel nodig om dat voor elkaar te krijgen. Mensen verschillen van elkaar.
We denken anders, handelen op verschillende manieren. We gaan allemaal verschillend met problemen om. Het verdrag leert ons omgaan met die diversiteit in de samenleving.
Overheid, instellingen, bedrijven en ook inwoners vinden het moeilijk om met al die verschillen om te gaan. Men gaat van alles regelen in vaste structuren, procedures en principes op basis van overeenkomsten. Veel organisaties zijn niet ingericht op de diversiteit van de samenleving en kunnen nog niet goed inspelen op wat er met het VN verdrag van hen wordt gevraagd. Ze hebben ook geen oog voor de diversiteit binnen hun eigen organisatie. Om het VN verdrag Handicap goed in de samenleving te borgen, moeten overheid en bedrijven binnen hun eigen organisatie kijken wat werknemers nodig hebben om hun werk te kunnen doen. Als een organisatie oog heeft voor eigen diversiteit, dan stralen ze die diversiteit ook naar buiten uit en kunnen buiten de deur stappen gezet op weg naar een inclusieve samenleving.
Dit is de basis waarop de overheid zich moet richten. Inclusie gebeurt immers niet alleen buiten de deur, maar begint in de werkomgeving van de gemeenten, provincies en de landelijke overheid.
Ik ga nog een stap verder door te stellen dat ook burgers met en zonder beperking ook met die principiële diversiteit aan de slag moeten. Graag zou ik zien dat Burgerparticipatie en het VN verdrag Handicap samen komen.
Burgerparticipatie gaat immers ook over diversiteit en meedoen, betrokken worden bij nieuw en bestaand beleid.
Ik weet niet of deze gedachte haalbaar is. Door mijn geestelijke stoornis kan ik de ingewikkelde structuren in grotere organisaties niet overzien. Ik hoop dat lezers dit als toekomstperspectief gaan uitwerken.
Hendrik Jan Menninga, panellid
Jaarverslag 2019 VN-panel Tynaarlo
– 23 april 2020Het jaar 2019 had voor het panel een zon- en schaduwzijde. Tot en met september is met tomeloze inzet gewerkt aan veel
verschillende onderwerpen. Op 1 oktober besloot het college van de één op de andere dag lopende (subsidie-)afspraken te wijzigen.
Dat heeft in het 4e kwartaal tot grote onrust in de groep en het stoppen van de externe ondersteuning geleid. Met als gevolg dat het panel de meeste activiteiten, waarvoor het op aarde is, heeft moeten opschorten.
Vanaf begin 2020 probeert men de draad weer een beetje op te pakken. Maar omdat toezeggingen t.a.v. de subsidiëring tot op heden niet worden nagekomen, ontbreekt vertrouwen en konden eigenlijk geen nieuwe afspraken gemaakt worden. Daardoor gaan dingen nog steeds langzaam of gewoon niet. Het is het panel niet gelukt om (tijdig) ruggensteun van de gemeenteraad te verkrijgen.
Samenstelling panel. Het panel ging 2019 in met 14 leden en eindigde met 13. Drie leden zijn om gezondheidsredenen gestopt, twee zijn nieuw toegetreden. Eén van de 14 is een ondersteuner.
Twee anderen houden sinds de zomer afstand i.v.m. werk en studie. Eén lid twijfelt over het voorzetten van deelname. Er is nog geen oplossing voor belemmeringen die zij ondervindt.
Externe ondersteuning. Eind 2018 zijn verschillende initiatieven in gang gezet om het panel vanuit de samenleving meer ondersteund te krijgen. Dat had zijn beslag moeten krijgen in 2019, maar heeft niet tot duurzame support geleid. Met de Rabobank (hand en spandiensten) en NewNexus (website / digitaal podium) hebben verschillende gesprekken niet geleid tot een steunrelatie. Een experiment met een ervaringsdeskundige externe vrijwilliger pakte niet uit als gehoopt. Zowel vrijwilliger als panel verwachtten zelfstandige voortgang in werkzaamheden. Dat bleek i.v.m. ook de gezondheid niet realistisch. Opname in de vrijwilligersvacaturebank leidt niet tot reacties. Het hele jaar door kon het panel rekenen op een vrijwillige verslaglegger bij de maandelijkse vergaderingen.
Van januari tot oktober is het panel - volgens eind 2018 met het college gemaakte afspraken - extern ondersteund. Deels betaald tegen een vaste vergoeding, maar voor een belangrijk deel
vrijwillig. Als gevolg van de situatie is ook de vrijwillige component van deze externe ondersteuning in het vierde kwartaal uiteindelijk stil gevallen. De ondersteuningsafspraken hingen samen met de realisatie van een integraal plan voor de inwonersbetrokkenheid.
Benodigde steun voor het panel zou daarin een plaats krijgen, zo werd het panel herhaaldelijk in bestuurlijk overleg verzekerd.
Wethouder Vemer bevestigde dit medio september op het moment dat de bestuurlijke verantwoordelijkheid herverdeeld werd. Toen moest nog een medewerker geworven die dit plan zou gaan maken.
23 april 2020 - Pagina | 2
Panelactiviteit 2019
Hierna beschrijven we beknopt een aantal belangrijke activiteiten. De bijlage geeft een overzicht van overige bezigheden. In 2019 is heel veel werk verzet, zijn heel veel mensen bewuster gemaakt.
Verkiezingen. Een wisselend samengestelde werkgroep heeft zich in de eerste helft van het jaar flink beziggehouden met verschillende activiteiten rond de verkiezingen. Zowel de Provinciale Staten (en Waterschap) verkiezingen in maart als ook in mei de verkiezingen voor het Europees Parlement. De activiteiten hebben veel inzicht gegeven in belemmeringen bij mensen om hun stem zelfstandig uit te kunnen brengen. Van de activiteiten zijn evaluatieverslagen gemaakt.
Sporthal Groote Veen. Het hele jaar is gebouwd aan de dubbele sporthal in Groote Veen / Eelde.
Meerdere panelleden zijn daar actief bij betrokken (geweest). Dat begon al in het planstadium in 2018. Eind 2019 vond een rondgang langs de aandachtspunten van het panel plaats. Ook een eerste demonstratie van de installatie waarmee slechthorende sporters, coach en scheidsrechter via hun hoorapparaat kunnen horen. Waarmee slechthorenden ook vanaf de tribune wedstrijdleiding en scheidsrechters goed kunnen verstaan. Gaandeweg 2019 is het panel ook betrokken geraakt bij de inrichting van de openbare ruimte rond deze sporthal. Evaluatie zal waarschijnlijk in 2020 gebeuren na volledige oplevering. Daarop vooruitlopend is de samenwerking wel erg goed bevallen al maakte het ontbreken van support in het 4e kwartaal de betrokkenheid erg moeilijk. Dit project was het eerste experiment in de geest van het eind 2018 vastgestelde toegankelijke bouwbeleid.
In Zuidlaren kan je op de pot. In 2018 rondde het panel de schouw van alle horecabedrijven in Tynaarlo af. Samen met ondernemers van de Vereniging Ondernemend Zuidlaren onder aanvoering van Marc Willemse van Bij Cosineros is in 2019 een aansluitend plan gemaakt en uitgevoerd. Bij wijze van experiment hebben panel en ondernemers zich er hard voor gemaakt dat er in Zuidlaren op
iedere paar honderd meter een openbaar toegankelijk toilet is / komt voor bezoekers van het dorp. Goed voor de gastvrijheid en goed voor mensen met chronische blaas/darm moeilijkheden. Rond de zomer is de actie voorbereid en zijn gangmakers gezocht. De gemeente heeft een licentie op de Hoge Noodapp aangeschaft om te toiletten ‘zichtbaar ‘ te maken en verdere werving te stimuleren. Begin oktober vond een startbijeenkomst plaats.
Sindsdien heeft het initiatief te lijden onder de supportsituatie.
De gemeente formuleerde een opdracht voor de externe ondersteuning, met daarin drie projecten:
1. Tynaarlo gaat inclusief! In oktober 2018 vroeg de gemeenteraad bij motie om een informatieve bijeenkomst voor gemeentepersoneel en samenleving. Bij de uitwerking is stevig ingezet op het warm maken van sleutelfiguren onder inwoners, bedrijven en instellingen. Panel- en raadsleden gingen de eerste maanden van 2019 samen op pad om met bedrijven en instellingen gesprekken te voeren over inclusie en hun werk. Dit werd door de ondersteuner van het panel gecoördineerd. Het resulteerde in een bijeenkomst bij Visio De Brink op 11 april. In twee ronden werden daar thema’s besproken met deelnemers. Dit leverde aanvullingen op voor de Inclusie Agenda van Tynaarlo.
23 april 2020 - Pagina | 3 2. Kadernota Sociaal domein. Het proces voor de kadernota kwam in de zomer 2019 op gang. Na schermutselingen over de aanpak haakte het platform burgerparticipatie af en nam Stamm CMO het voortouw. Bij de vormgeving van het traject waren enkele panelleden intensief betrokken. De ondersteuner van het panel zorgde uiteindelijk voor deelname van bijna alle panelleden en veel maatschappelijk betrokken inwoners in de bijeenkomsten voor inwoners in de drie dorpskernen.
3. Integraal plan inwonersbetrokkenheid. De gemeente wenste dat panelleden betrokken zouden worden bij het opstellen van een alles omvattend plan voor de inwonersbetrokkenheid vóór de zomer 2019. Panelleden wilden dit maar al te graag, om ook de onzekerheden rond passende support naar de toekomst zeker te stellen. Het traject is echter in 2019 niet op gang gekomen. In het najaar werd hiervoor door de gemeente nog een nieuwe medewerker geworven. Tot op heden wordt hier voor het panel niet merkbaar aan gewerkt.
VN-panel in beeld.
Bij veel activiteiten in 2019 is actief media-aandacht gezocht en ook verkregen. Direct, in lokale en ook regionale media en ook op sociale media. Maar ook meer indirect, doordat veel mensen het verhaal van Tynaarlo hebben gehoord afgelopen jaar.
Het panel kwam in de media met: haar verkiezingsactiviteiten,
betrokkenheid bij de sporthal in Eelde, het initiatief Zuidlaren op de pot, de bijeenkomst Tynaarlo gaat inclusief!, betrokkenheid bij de kadernota voor het sociale domein, een bijeenkomst in de bibliotheek van Zuidlaren en de parkeeractie in Vries.
Veel mensen kregen een goed beeld van aanpak en resultaten door optredens voor de werkgroep Toegankelijk Drenthe, het netwerk inclusieve gemeenten in Heerenveen en het werkbezoek aan de gemeenten Dongen en Waalwijk met en bij de collega’s van Samen Top.
Het opschorten van de ondertekening van het manifest Iedereen doet mee van de VNG en de commotie vanwege het zonder overleg verbreken van ondersteuningsconstructie was natuurlijk minder goed medianieuws.
Wat is bereikt in 2019
Bewustwording samenleving. In 2019 is het panel meer naar buiten gericht geweest dan eerder. Bij de activiteiten zijn veel bedrijven en instellingen betrokken. Dat samen met de vele media-aandacht zal meer dan eerdere jaren hebben bijgedragen aan de bewustwording van inwoners en organisaties in de gemeente. En met de actie “In Zuidlaren kan je op de pot” hebben ook ondernemers de waarde van het panel ervaren.
Samenwerking gemeente. Ook in 2019 liep de betrokkenheid van gemeenteambtenaren op het VN- panel door en toe. Met name vanuit de fysieke hoek werd het panel actief benaderd (fietspaden,
brug, Vries-Zuid, …). Zichtbare aanwezigheid op het
gemeentehuis loont. Maar ook Publiekszaken stond duidelijk open voor bijdragen aan verkiezingsactiviteiten van het panel en wil leren van de inzichten die voor haar relevant zijn. Qua beleidsvorming waren Tynaarlo gaat inclusief! en de Kadernota sociaal domein ook voorbeelden van goede samenwerking. De positie van het panel bleek erg broos gezien de impasse sinds 1 oktober.
23 april 2020 - Pagina | 4 Voorbeeldfunctie. Door de vele vragen van buiten de gemeente, blijkt de interesse in de formule van het VN-panel als invulling van het verdragsprincipe “niets over ons, zonder ons”. Het panel heeft inmiddels een voorbeeldfunctie in de regio en verder in Nederland.
Nog niet gelukt. Het panel heeft ook 2019-ambities moeten laten lopen. De “keukentafelpilot” en aanverwante activiteiten i.v.m. de ontwikkelingen rond het platform burgerparticipatie en de kadernota. De evenementenvergunningen i.v.m. gebrek aan tijd bij een betrokken panellid en de impasse eind 2019. Nieuw gemeentelijk beleid om leningen te verstrekken voor levensloop bestendig verbouwen bracht ambities m.b.t. bouwvergunningverlening uit koers.
Sleuren. Sommige onderwerpen komen niet tot afronding. De toegankelijkheidsverklaring bij de website van de gemeente komt maar niet op orde. Hopelijk heeft de wettelijke deadline van 23 september 2020 het effect dat het helemaal voor elkaar komt met de toegankelijkheid. Nieuwe afspraken over het effenen van de rest van het wandelpad in Zeijen leiden niet tot beweging in die richting. Het in 2017 op verzoek van de gemeenteraad afgesproken en in 2018 gestarte onderzoek naar de inclusiviteit van het onderwijs in Tynaarlo bleek in september nog niet voldoende gereed om openbaar te maken. Ook het opvolgen van een aantal aanbevelingen voor de toegankelijkheid van het gemeentehuis lijkt gestaakt.
Het staat allemaal “open” op de Inclusie Agenda.
Financieel
Het VN-panel maakt gebruik van een eigen bankrekening bij de Vereniging Inclusie Nederland (VIN).
De penningmeester van de vereniging verzorgt betalingen voor het panel. Een panellid houdt
overzicht over uitgaven, een ander controleert facturen en declaraties en geeft opdracht tot betalen.
Vanaf 2020 wil het panel zelf betalingen gaan verrichten. In 2019 is een andere en anders werkende penningmeester bij VIN aangetreden. Het panel wil het overzicht over haar financiën verbeteren.
Posten Bedragen Toelichting
1 Inclusieprojecten 1.226,97 verkiezingen, sporthal, parkeren Vries, Tynaarlo inclusief!, Zuidlaren op de pot 2 Ondersteuning 2.907,78 vergoeding vrijwilliger, jaarverslag, bedankje verslaglegger, ondersteuning Q4 3 Zichtbaarheid 1.328,67 sweaters, website, nieuwsbrief, telefoon, filmpjes maken
4 Werving 1.760,98 wissellijsten en wervingsmapjes met materiaal sociale teams 5 Teambuilding 1.251,40 Hei-dag
6 Reiskosten 572,39 gemeentehuis<->huis, filmcursus, Hardenberg inspiratiedossier, Samen Top 7 Representatie 76,91 politiek café, gasten, werkbezoek, werkgroepen
8 Diversen 157,20 bankkosten, abonnement 9 Totale kosten 2019: € 9.282,30
Subsidie 2019
10 Ontvangen € 7.500,00 2x 3.750, gehalveerde oorspronkelijke subsidie volgens afspraken met college 2018 11 Niet ontvangen € 1.875,00 niet ontvangen deel 4e kwartaal na stoppen gewijzigde subsidie-afspraken 2019 12 Niet besteed € 92,70 maar …. zie regel 11
13 Tekort aan middelen € 1.782,30 waardoor nog niet alle verplichtingen zijn voldaan!!! Zie regel 11
Extra ondersteuningssubsidie 2019 van gemeente Tynaarlo Toelichting Bedrage I 8 uur per week gedurende 9 maanden à € 2.250 per maand € 64,90 per uur bruto en inclusief BTW € 20.250 n
Werkelijke inzet gemiddeld ca 20 uur alle werkzaamheden inbegrepen Feitelijk ca € 15,00 netto per uur
II Eigen bijdrage panel 2019 aan externe ondersteuning 9/12e van € 7.500 (helft € 15.000) € 5.625 III Overschot 2018 bestemd voor externe ondersteuning Voor ondersteuning Inclusie Agenda 2019 € 8.784 IV Feitelijke extra bijdrage 2019 aan externe ondersteuning Voortvloeiend uit collegebesluit dec 2018 € 5.841
Subsidie 2018
A Niet gebruikt € 8.784 Zie jaarverslag 2018 en regel III B Niet ontvangen € 7.500 Zie jaarverslag 2018
C Saldo € 1.284 Nog in bezit van het panel, maar onvoldoende voor liggende verplichtingen. Zie regel 13
23 april 2020 - Pagina | 5
Toelichting financieel
1 t/m 13. Over 2019 is € 92,70 van de subsidie niet gebruikt. Echter een deel van de subsidie (€1.875) heeft het panel niet ontvangen, ook niet na verzoek daarom aan en afspraken daarover met het college op 10 december. Feitelijk kan het panel gemaakte kosten over 2019 momenteel niet volledig betalen!
I t/m IV. Op 18 december 2018 heeft het college van B&W besloten oorspronkelijke subsidie- afspraken met het panel te wijzigen. Aanleiding was een verzoek daartoe van het panel. De vraag was extra externe ondersteuning tegen betaling voor één dag per week (naast vrijwillige inzet). In deze context werd de werksubsidie van het panel gehalveerd. De gewijzigde afspraak werd begrenst tot inbedding in het integrale plan voor inwonersparticipatie. Na vertraging hiervan heeft het college de gewijzigde afspraak in eerste instantie een kwartaal verlengd en met ingang van het 4e kwartaal toch zonder overleg beëindigd.
A t/m C. Tot 2019 werd niet gebruikte subsidie van het voorafgaande jaar ingezet voor het beheer van de Inclusie Agenda. In de nieuwe constructie werd het beheer van de agenda onderdeel van de externe ondersteuningsopdracht. Het panel suggereerde daarom het overschot van 2018 (€ 8.784) aan die ondersteuning te besteden. In de antwoorden op schriftelijke raadsvragen komt deze bijdrage niet terug. Het panel heeft na beëindigen van de extra ondersteuning daarom dit bedrag opgevraagd om ondersteuning te kunnen continueren. Maar dit is nadien niet gebeurd.
Ambities 2020
Het panel wil vanaf begin 2020 de draad weer proberen op te pakken. Eind 2019 was echter nog geen enkele afspraak over de subsidie van het panel nagekomen. Niet over de niet ontvangen
subsidie over 2018 en 2019 en ook niet over de toezegging voor de eerste helft 2020. Het panel heeft tijdens haar ‘heidag’ daarom nauwelijks ambities voor 2020 kunnen uitspreken. Dat bleef steken in het niet kunnen maken van ondersteuningsafspraken. Van de bezieling van het panel en de motivatie van de leden in de eerste driekwart van 2019 is aan het eind van het jaar weinig meer te merken.1 Inclusie Agenda.
Intern bij de zijn ook onderwerpengemeente is de betrokkenheid bij de Inclusie Agenda en het VN- panel gewisseld per maart 2019. Kort na Tynaarlo gaat inclusief! is de agenda voor het laatst in werkgroepverband besproken en vervolgens bijgewerkt (n.a.v. de opbrengsten van 11 april). In het bestuurlijk overleg in september is de agenda op hoofdlijnen doorgenomen. Op de Inclusie Agenda staan alle op Tynaarlo gerichte activiteiten waar het panel bij betrokken is. En ook activiteiten waar het panel de gemeente in volgt. Verschillende agendapunten zijn in 2019 afgehandeld, vaak met nieuwe vervolgactiviteiten. Enkele onderwerpen van de agenda kwamen stil te liggen en andere werden niet opgepakt. In de evaluatie van de agenda zijn ontwikkelopgaven onder regie van de gemeente benoemd voor 2019. Daar heeft het panel niets van gemerkt. Nu hun ondersteuner vertrokken is, vraagt het panel zich af wie waakt voor continuïteit en beheer van de Inclusie Agenda.
1Feitelijk is dat eind maart nog dezelfde situatie. Begin 2020 is een paar keer aandacht besteed aan de voorbereiding van de verkiezingen in 2021. Echte voortgang blijft afhankelijk van ondersteuning die er nu beperkt is.
23 april 2020 - Pagina | 6
Bijlage: overige activiteiten
Hieronder staat een opsomming van andere activiteiten. Ze zijn in samenhang maar in willekeurige volgorde beschreven.
Het panel hield 11 keer een gezamenlijke vergadering in 2019 om af te stemmen. In twee- of drietallen werkten de panelleden aan verschillende onderwerpen in een vergaderkamer op het gemeentehuis. Verder is gebruikgemaakt van de bibliotheek in Zuidlaren en ruimten bij Visio.
Begin van het jaar is een jaarverslag over 2018 opgesteld en een update van de Inclusie Agenda voor de gemeenteraad gemaakt. In maart, juni en september is bestuurlijk overleg gevoerd met wethouder Gopal. In april is de nieuw ingeslagen weg met de ondersteuning tussentijds geëvalueerd. En in de zomer is i.v.m. vragen bij het college ook een financieel halfjaarverslag opgemaakt.
De al langer voorgenomen “heidag” van het panel heeft uiteindelijk pas op de valreep van 2020 plaatsgevonden. Door de situatie van het panel had de dag meer het karakter van een reddingsactie. I.v.m. vertrouwensproblemen, ziekte en het ontbreken van support, deden helaas niet alle leden mee.
Gedurende het jaar zijn het bloemencorso Eelde, het Lentisfestival en de Zuidlaardermarkt bezocht, deels ook om het effect van eerdere bemoeienis te ervaren . Het mooie weer is een paar keer te baat genomen om foutparkeerders in Vries op ludieke wijze een gele kaart aan de spiegel te bevestigen en chauffeurs aan te spreken. Met deelname aan de
golfprokkel, het bezichtigen van de molen in Oudemolen, samen eten bij de verkiezingsbijeenkomsten en een enkel cafébezoekje was de stemming binnen het panel erg goed.
De in 2019 voorgenomen te lanceren nieuwsbrief is helaas gestrand met het terugtrekken van de vrijwilliger (gezondheid en ondersteuningsbehoefte). Het voornemen om een nieuw ‘digitaal podium’ voor het panel op te zetten strandde bij het niet nakomen van gewekte verwachtingen door NewNexus. Het panel had zich ook voorgenomen om van activiteiten korte filmjes te gaan maken voor gebruik in dit verband2. Twee panelleden hebben daarvoor in Utrecht een cursus gevolgd bij PGOsupport. Maar door verlies aan enthousiasme en een weer opgepakte studie zijn nog nauwelijks filmpjes gerealiseerd.
Verder is een begin gemaakt met de aanwezigheid van het panel op het platform Buurtbrink2. Het is echter nog niet duidelijk of dit platform toegankelijk is voor iedereen. Begin van het jaar bleek voor de opgeschorte “keukentafelpilot” met het platform burgerparticipatie geen ruimte vanwege het traject voor de kadernota.
Vóór de zomer droeg het panel bij aan de discussie over het sluiten van de voortgezet onderwijs school in Zuidlaren met inbreng in een bijeenkomst van de gemeenteraad en in een georganiseerde café bijeenkomst met raadsleden. Een nieuw panellid verzamelde mensen om zich heen om voor het onderwerp ‘mantelzorg’ aandacht te vragen2. Een aantal langer lopende zaken als het wandelpad in Zeijen2 en toegankelijkheidsvoorstellen voor het gemeentehuis zijn opgerakeld.
In 2019 heeft het panel de betrokkenheid van bewoners van Visio De Brink geëvalueerd met directeur en teamleider. Ook omdat het handelen conform mensenrechten soms tot wrijving met instellingsbeleid en persoonlijke zorgplannen leidde. In het verlegde hebben de panelleden een managementteamvergadering bezocht om uitleg te geven over het panelwerk. De afwerking van de brug over de vijver in Groote Veen kwam langs toen
bleek dat alleen mensen die hun beide armen kunnen gebruiken vooruitkijkend over de brug kunnen bij het vasthouden van de eenzijdige leuning. En de plannen voor Vries-Zuid zijn op initiatief van de gemeente met het panel besproken. Gedurende het hele jaar hebben enkele panelleden zich actief bemoeid met de herinrichting van de openbare ruimte in Eelde-Paterswolde op verschillende plekken.
Al aangestipt is het werkbezoek aan Dongen/Waalwijk bij Samen Top. Verder leverde het panel een bijdrage aan een bijeenkomst in Beilen van de provinciale werkgroep “Iedereen doet mee” en aan een netwerkbijeenkomst met alle 18 Friese gemeenten. De gemeente De Bilt heeft zich op afstand laten informeren over het opbouwen van en werken met een panel. Op een middag in begin juli is een flinke groep ervaringsdeskundigen uit Assen, Noordenveld, Aa en Hunze en Emmen op bezoek geweest. Daar is het voornemen geuit om ons over de verschillende gemeenten heen in de problemen met Publiek Vervoer te gaan verdiepen2. In al deze situaties was het doel om van de ervaringen van Tynaarlo te leren.
Vóór en in de zomer is eindelijk het langer gewenste wervingsmateriaal voor sociale teams gerealiseerd. Het materiaal voor op de werkplek en in de werkkoffer is echter nog niet verspreid2. Met de gemeente is het traject voor het VNG manifest opgestart en afgerond op ondertekening na2. Door het ontbreken van ondersteuning kon de door de gemeente georganiseerde bezoeken aan vrije t ijdsbedrijven in de Week van de Toegankelijkheid in oktober niet doorgaan.
2Als gevolg van het stoppen van de panelondersteuning zijn panelactiviteiten in het 4e kwartaal plotseling stilgevallen. Alle energie werd vanaf dat moment gestoken in de interne consequenties en het voortbestaan.
