'Beheren is vooruitzien'

(1)

Behoort bij het besluiti van de raad van - i/ "¹

de griffier,

Beheerplan wegen 2014-2018

G e m e e n t e Beuningen A . van Binsbergen

G E M E E N T E B E U N I N G E N

'Beheren is vooruitzien'

Datum Ons kenmerk Opgesteld door

27 augustus 2013 AL/12033/201303

Martijn Buitenhuis -it ^{C E O}imtī hk-h tiNvauaiŭfi

CEO RE

MAAKt BEHEER EENVOUDIGER

GeoCare BV.

Florijnweg I Ic Postbus I I 6880 AA Velp Tel 026 - 38 40 568 Fax 026 - 38 40 569 E-mail info@geocare.nl www.geocare.nl KvK Arnhem nr. 09158987

BEHEERPROGRAMMA S GIS SYSTEMEN ONDERHOUD EN BEHEER ADVIES

OUTSOURCING

(2)

Rapport Beheerplan wegen 2013 - 2017

Inhoudsopga ve

Inhoud

1 Inleiding 4 1.1 Aanleiding 4 1.2 Doel 5 1.3 Leeswijzer 5

2 K a d e r s e n richtlijnen 6 2.1 Diverse kaders en richtlijnen 6

2.2 W e t en regelgeving 6 2.2.1 W e t geluidhinder 7 2.2.2 Verantwoord beheer 7 2.3 Gemeentelijk beleid 8

3 Inventarisatie en analyse 9

3.1 Inventarisatie 9 3.1.1 Wegenareaal 9 3.2 Uitleg weginspectie en kwaliteitsnormering 13

3.2.1 Schadebeelden 14 3.2.2 Analyse kwaliteit wegverhardingen 15

3.2.3 Waargenomen schadebeelden Beuningen 19

3.3 Signalen uit de praktijk 25 3.4 Conclusies inventarisatie en analyse 26

3.4.1 Kwaliteit (op basis van inspectie) 26

3.4.2 Meldingen 26 3.4.3 Kanttekeningen bij huidig kwaliteitsniveau 26

4 B e h e e r v i s i e 28 4.1 Vertaling H K O R 28 4.2 Uitwerking bezuiniging 30 4.3 Onderhoudsnorm en beeldkwaliteit 30

4.4 Weginspecties 31 4.5 Prioriteiten wegbeheer 32

4.6 Ontwikkelingen 33 4.7 Integraal werken 33 4.8 Wijkgericht werken 33 4.9 Wortelopdrukken 33

4.10 Bermen 34 4.11 Omgang w e t Geluidhinder 34

4.12 Buitengebied 34

5 M a a t r e g e l e n en acties 36 5.1 Achterstallig beheer en onderhoud 36

Kenmerk: AL/12033/201303 Pagina 2/61

(3)

Rapport Beheerplan wegen 20 13 - 2017

5.2 Dagelijks beheer en (klein) onderhoud 37 5.2.1 Klein onderhoud I dagelijks onderhoud 38

5.2.2 Preventief onderhoud 39 5.3 Vervanging, rehabilitatie en reconstructies 41

5.3.1 Vervanging 8c groot onderhoud 41 5.3.2 Reconstructies 8c rehabilitaties 41

5.4 Beheerorganisatie 43

6 P r o g n o s e e e u w i g d u r e n d e b e h e e r k o s t e n 44

6.1 Algemeen 44 6.2 Uitgangspunten 44 6.3 Eeuwigdurende beheerkosten 44

6.4 Rehabilitatie 46

7 B e h e e r k o s t e n 2014 - 2018 50

7.1 Inleiding 50 7.2 Onderhoudskosten 2014 - 2018 50

7.2.1 G r o o t onderhoud verhardingen 50 7.2.2 Klein onderhoud verhardingen 50 7.3 Totaaloverzicht kosten korte en middellange termijn 5 I

7.4 Beschikbare financiële middelen 51 7.4.1 Wegenfonds (financiële middelen groot onderhoud) 51

7.4.2 Budget klein onderhoud 52 7.5 Overzicht kosten en baten 2014 - 2018 52

8 V e r v o l g 53 8.1 Communicatie 53 8.2 Evaluatie 53 8.3 Integraal werken 53

9 C o n c l u s i e s 8c aanbevelingen 55

9.1 Conclusies 55 9.2 Aanbevelingen 55

10 Bijlagen 57 10.1 Wegenstructuurkaart Beuningen 57

10.2 Schadebeelden Elementverhardingen 59 10.3 Schadebeelden asfaltverhardingen 60 10.4 Uitgangspunten berekening cycluskosten (na 2018) 61

(4)

Inleiding

Heel algemeen w o r d t wegbeheer gedefinieerd als volgt:

"Wegbeheer is het op systematische wijze plannen, budgetteren, voorbereiden en uitvoeren van activiteiten die erop gericht zijn dat de weg zijn bestaande functie kan blijven vervullen"

(Handboek Verkeer S Vervoer, 2000).

Activiteiten die t o t doel hebben om de functie te veranderen, behoren niet t o t het feitelijke wegbeheer. Deze activiteiten noemen we reconstructies.

"Beheren is vooruitzien" wil zeggen dat er geen sprake is van een starre planning maar dat de planning jaarlijks w o r d t bijgesteld, bijvoorbeeld aan de hand van:

het beschikbare budget, visuele inspecties, politieke wensen, herprioritering, afstemming met andere werkzaamheden (integraal beheer), clustering van werkzaamheden, vorstschade, etc.

O o k heeft de titel betrekking op het feit dat onderhoud aan wegverhardingen altijd komt en altijd duurder is naarmate men dit langer uitstelt (dus niet onderhouden als het onvoldoende is, maar voorkomen dat het onvoldoende w o r d t ) .

1.1 Aanleiding

In de gemeente Beuningen ligt een uitgebreid areaal wegen. V o o r de mobiliteit van de gebruikers van de openbare ruimte is het veilig gebruik kunnen maken van deze wegen van essentieel belang.

De gemeente Beuningen onderkent het belang van het beheer van wegen. In de toekomstvisie van de gemeente, het HKOR, zijn daarom ambities opgenomen voor het beheer en

onderhoud. O m deze ambities in de toekomst te kunnen behalen is het BBO-pad opgesteld.

De afkorting "BBO" staat voor beleid, beheer en onderhoud. Het BBO-pad is een dynamisch stappenplan voor de (door)ontwikkeling van beheerinstrumenten in de periode 201 1-2015.

Aanleiding hiervoor is de toenemende behoefte aan:

Een financiële doorkijk op korte en lange termijn;

Een planmatige aanpak van beheer en onderhoud;

Transparante informatievoorziening voor burgers en ondernemers;

Integrale samenwerking op het terrein van (beheer) openbare ruimte.

De kortetermijnvisie uit het HKOR is in dit beheerplan vertaald naar beheer en onderhoud voor het wegen areaal. Daarnaast worden concrete aaies en afspraken omschreven over hoe de gemeente op een planmatige manier werkt en de kosten voor beheer en onderhoud in balans houdt De

versobering, zoals november 2012 door de raad besloten, zal in dit plan nader toegelicht worden.

Kenmerk. AŲ12033/201303 Pagina 4/61

(5)

Rapport Beheerplan wegen 201 3 -2017

1.2 Doel

Het doel van dit rapport is het verschaffen van inzicht in:

De onderhoudstoestand van de wegen en het verloop van het beheerproces;

Aangeven hoe en waarom welk onderhoudsbudget nodig is om de wegen op een afgesproken onderhoudsniveau te houden of te brengen en uitleg te geven over de te hanteren onderhoudsniveaus voor wegbeheer;

Aangeven op welke manier en binnen welke periode het onderhoud aan de wegen w o r d t uitgevoerd. De manier waarop onderhoud w o r d t uitgevoerd heeft niet alleen betrekking op de technische maatregelen, maar ook op zaken als planmatig beheer, integrale samenwerking, transparante communicatie naar burgers en ondernemers, etc.

1.3 Leeswijzer

Deze rapportage is chronologisch opgebouwd; u w o r d t op volgorde door de diverse stappen geleid die nodig waren o m t o t de eindconclusie van dit beheerplan te komen.

In het k o r t onderscheiden we de volgende stappen; eerst worden de kaders en richtlijnen aangegeven. Daarna worden de gegevens uit de inventarisatie en analyse gepresenteerd. Deze gegevens zijn onder andere verkregen uit de weginspecties, maar ook de reeds beschikbare gegevens van de gemeente Beuningen uit het beheersysteem en het klachtenmeldsysteem zijn gebruikt. De gegevens uit het beheersysteem en de weginspecties zijn vanuit beheer vertaalt in maatregelen en acties; de kosten hiervan worden weergegeven in hoofdstuk 7. O p het eind van deze rapportage worden conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan. Als laatste w o r d t nog gesproken over integraal werken en de evaluatie van het beheerplan.

(6)

Kaders en richtlijnen

2.1 Diverse kaders en richtlijnen

Als wegbeheerder heeft de gemeente Beuningen te maken met diverse kaders en richtlijnen.

De meeste van deze kaders en richtlijnen zijn vastgesteld door de Nederlandse overheid en nader uitgewerkt door diverse instanties zoals de C R O W ' . In verschillende documenten en nota's w o r d t dit vertaald naar het plaatselijk beleid. De belangrijkste kaders en richtlijnen zijn vastgelegd in de volgende documenten:

Landelijke w e t en regelgeving (zoals de wegenverkeerswet en het burgerlijk wetboek; deze zijn ook plaatselijk van toepassing);

CROW-publicatie 147, 'Handboek wegbeheer';

CROW-publicatie 185, 'Handboek aansprakelijkheid beheer openbare ruimte' (juridisch);

H K O R (Handboek Kwaliteit Openbare Ruimte) gemeente Beuningen. (document B W 12.00984);

G W P (Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan201 I); de gemeentelijke mobiliteitsvisie (document B W I 1.00660);

Kadernota duurzaam Beuningen (document BW09.00292);

Leidraad inkoop- en aanbestedingsbeleid (document B W 12.01 104).

In deze rapportage w o r d t k o r t samengevat wat de belangrijkste kaders en richtlijnen zijn, voor meer informatie w o r d t verwezen naar bovengenoemde documenten.

2.2 Wet en regelgeving

De gemeente heeft een wettelijke zorgplicht voor het onderhoud van de openbare weg.

Onder andere uit oogpunt van financiën en capaciteit is het redelijkerwijs niet altijd mogelijk om het onderhoud voor de gewenste volle lOO/o uit te voeren.

Indien er schade ontstaat bij derden als gevolg van de slechte staat waarin de verharding verkeert, w o r d t aansprakelijkheid erkend op basis van C R O W - n o r m e n waarop het beheersysteem is gebaseerd. Het is daarom van groot belang, op de hoogte te zijn van de gehanteerde uitgangspunten voor wat betreft de gewenste eisen van het onderhoudsniveau.

Hoewel iedere burger een eigen verantwoordelijkheid heeft, is de gemeente ingevolge artikel 6:174 van het Burgerlijk W e t b o e k risicoaansprakelijk. Alleen als de tijd tussen het ontstaan van de oneffenheid in de openbare weg en de geleden schade zo kort is, dat de gemeente redelijkerwijs niet de tijd en de mogelijkheid gehad heeft om de oneffenheid te herstellen en hiermee de schade kon voorkomen én zij dit kan aantonen, dan kan de gemeente deze risicoaansprakelijkheid afwijzen. Het is daarom zaak dat bij een constatering van een

oneffenheid die schade zou kunnen veroorzaken, een bord c.q. afzetpaal w o r d t geplaatst met

C R O W (oorspronkelijke afkorting van "Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek") is een Nederlandse organisatie die kennis over verkeer en vervoer bundelt. C R O W werkt daarbij met werkgroepen van deskundigen uit de verschillende vakgebieden, die samen aanbevelingen en richtlijnen opstellen over bijvoorbeeld vormgeving en maatvoering van verkeersinfrastructuur. D e z e aanbevelingen en richtlijnen worden voor een groot deel in CROW-publicaties of op diverse websites gepubliceerd. D e C R O W - r i c h t l i j n e n hebben geen wettelijke status. C R O W geeft alleen adviezen voor bijvoorbeeld de wegbeheerder. O v e r het algemeen geldt wel dat een wegbeheerder in Nederland goed moet kunnen motiveren waarom van de richtlijnen is afgeweken

(7)

Rapport Beheerplan wegen 2013 - 201 7

daarbij een waarschuwing. Alleen dan kan de gemeente met recht haar aansprakelijkheid afwijzen (tijdelijke maatregel) en de benadeelde wijzen op zijn of haar eigen

verantwoordelijkheid. Deze waarschuwingsborden hebben juridisch gezien slechts een tijdelijke functie.

2.2.1 W e t geluidhinder

Sinds het einde van de jaren zeventig v o r m t de W e t geluidhinder (Wgh) een belangrijk juridisch kader voor het Nederlandse geluidsbeleid. De W e t geluidhinder biedt geluidsgevoelige bestemmingen (zoals woningen) bescherming tegen geluidhinder van wegverkeerlawaai, spoorweglawaai en industrielawaai door middel van zonering. Met de invoering van geluidproductieplafonds voor hoofd(spoor)wegen op I juli 2012 geldt de W g h niet meer voor de aanleg/wijziging van hoofd(spoor)wegen, maar nog wel voor de bouw van gevoelige bestemmingen langs deze wegen (voor de complete wettekst zie www.wetten.nl).

Wijzigingen aan bestaande wegen kunnen invloed hebben op het akoestische klimaat van bestaande geluidsgevoelige bestemmingen. Deze bescherming w o r d t geregeld in afdeling 4

"Reconstructies" van hoofdstuk VI "Zones langs wegen" W g h .

2.2.2 Verantwoord beheer

Het doel van een gemeente moet zijn adequaat beheer te verrichten en op deze wijze claims te voorkomen. Dit kan gerealiseerd worden door te werken conform de richtlijnen voor wegbeheer (CROW-publicatie 147) en het 'Handboek Aansprakelijkheid Beheer Openbare Ruimte' (CROW-publicatie 185). De CROW-richtlijnen zijn opgesteld vanuit het uitgangspunt dat groot onderhoud structureel w o r d t uitgevoerd. De richtlijn heeft een 'standaard C R O W invulling', waarbij ervan w o r d t uitgegaan dat onderhoud w o r d t uitgevoerd op het technisch optimale moment. Te laat uitvoeren kan betekenen dat verkeersonveilige situaties ontstaan met als gevolg een verhoogde kans op aansprakelijkheidsstellingen. V o o r asfaltverhardingen komt door te laat uitvoeren van onderhoud daar nog kapitaalvernietiging bij.

S C H A D E N O R M E N

Het beleidsprofiel voor een bepaald wegtype kan worden vertaald naar maximaal toelaatbare schade. Deze schadenormen zijn een gelijkschakeling van:

1. de uitgave van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties 'Slim beheer van Kapitaalgoederen' (bestuurlijk); Hierin w o r d t omschreven dat verantwoord beheer moet worden uitgevoerd op basis van de wegbeheersystematiek waarbij een minimaal niveau w o r d t nagestreefd en claims zoveel mogelijk worden voorkomen;

2. CROW-publicatie 185, 'Handboek aansprakelijkheid beheer openbare ruimte' (juridisch);

Dit handboek omschrijft de richtlijnen waaraan de verhardingen moeten voldoen teneinde claims te voorkomen. De beschreven richtlijnen zijn gebaseerd op de wegbeheer-

systematiek zoals omschreven in C R O W publicatie 147 (3);

3. CROW-publicatie 147, 'Wegbeheer' (technisch); In deze publicatie w o r d t beschreven op welke wijze wegverhardingen binnen een gemeente moeten worden beheerd, zodat sprake is van verantwoord beheer.

De drie bovengenoemde stukken hanteren dezelfde normering, waardoor er een koppeling ontstaat. De CROW-richtlijnen zijn opgenomen in het wegbeheersysteem en zodoende zijn bovengenoemde uitgangspunten gewaarborgd en is er sprake van verantwoord beheer.

(8)

Voorwaarde daarbij is wel dat alle maatregelen, die door het wegbeheersysteem in de planning worden voorgesteld, door de gemeente worden uitgevoerd.

2.3 Gemeentelijk beleid

De volgende beleidsstukken hebben direct of indirect invloed op het inpassen van het rationeel wegbeheer:

H K O R ( H A N D B O E K K W A L I T E I T O P E N B A R E R U I M T E ) ( B W 1 2 . 0 0 9 8 4 )

Het Handboek Kwaliteit Openbare Ruimte legt de visie van de Gemeente Beuningen vast aan de hand van ambities voor de beeld- en belevingskwaliteit, de gebruikskwaliteit en de

beheerkwaliteit.

In 2012 is door de raad voor de korte termijn (2013-2017) een versoberde variant gekozen.

V o o r wegbeheer houdt dit in dat de asfaltverhardingen op B-niveau worden onderhouden, elementenverhardingen op C-niveau.

G W P ( G E M E E N T E L I J K V E R K E E R S - E N V E R V O E R S P L A N 2 0 1 I ) ( B W I 1 . 0 0 6 6 0 )

Het G W P geeft een duurzame invulling van mobiliteit, waarbij verkeersgedrag beïnvloed w o r d t . D i t levert een bijdrage aan het leefbaar houden van de openbare ruimte. De doelstelling van het G W P is: Verbeteren van de bereikbaarheid, leefbaarheid en verkeersveiligheid in de gehele gemeente voor zowel inwoners als bezoekers.

K A D E R N O T A D U U R Z A A M H E I D ( B W 0 9 . 0 0 2 9 2 )

O p 14 april 2009 heeft de gemeente Beuningen de Kadernota en het Uitvoeringsprogramma Duurzaam Beuningen vastgesteld. Integraal onderdeel van dit beleid is Duurzaam Inkopen. De doelstelling gemeente Beuningen: 50^. duurzaam inkopen in 2010 en 100 X duurzaam inkopen in 2015 (e.v.).

O m duurzaam inkopen vorm te geven heeft Agentschap.NI (voorheen SenterNovem) voor 52 productgroepen inkoopcriteria (minimumeisen, selectie- en gunningcriteria) vastgesteld.

De gemeente Beuningen hanteert de minimumeisen uit de criteriadocumenten van Pianoo voor het inkoopbeleid. De criteriadocumenten schrijven daarnaast gunning- of selectiecriteria voor die kunnen worden opgenomen in aanbestedingsdocumenten zodat de inkoop verder verduurzaamd kan worden. De gemeente Beuningen heeft een moederbestek ontwikkeld waarin deze duurzaamheideisen gewaarborgd zijn.

A A N B E S T E D I N G S B E L E I D ( B W 1 2 . 0 1 1 0 4 )

Maatschappelijk w o r d t er veel belang gehecht aan de wijze waarop de overheid haar opdrachten aan derden verstrekt. Daarom is in 2012 het aanbestedingsbeleid geactualiseerd.

Kenmerk. AL/12033/201303 Pagina 8/61

(9)

Inventarisatie en analyse

3.1 Inventarisatie

Het wegenareaal in de gemeente Beuningen omvat zo'n 2,2 miljoen m2 verhardingen, verdeeld over ca. 230 km weg, 40 km vrij liggend fietspad en 155 km voetpad. Met behulp van een aantal grafieken worden diverse overzichten gegeven naar locatie, materiaalgebruik en gebruik.

3.1.1 Wegenareaal

G R A F I E K W E G T Y P E S

Vanuit de CROW-systematiek w o r d t de volgende verdeling van wegen in wegtypes aangehouden, naar gebruik en belasting:

Wegtype I Wegtype 2 Wegtype 3 Wegtype 4 Wegtype 5 Wegtype 6 Wegtype 7

Hoofdwegennet;

W e g zwaar belast;

W e g gemiddeld belast;

W e g licht belast, buurtstraten;

W e g in woongebied, woonstraten, parkeerplaatsen;

W e g in verblijfsgebied, voetpaden, pleinen, winkelgebieden;

Fietspaden, alle fietspaden (wel/niet vrij liggend) en fietsstroken.

De indeling voor wegtypes bij verschillende gebruiksfuncties van de weg staat in onderstaande tabel:

i c « O. 0» ü O ü Q.

> Û. UI

i. - i. s-

(i ; « «

« Ş ai «2 ĩ p ť i

rt h *t is

Stroomwegen 3 (of 2) 6 7 5 (of 4) 5

Gebiedstoegangswegen 4 (of 3) 6 7 5 (of 4) 5

Erftoegangswegen 5 6 7 5 5

Woonstraten 5 6 7 5 5

Overige wegen 5 6 7 5 5

W e g t y p e I en 2, "hoofdwegen" en "zwaar belaste wegen" (meestal Provinciale wegen of Rijkswegen) zijn niet in beheer bij de gemeente Beuningen. Onder wegtype 3 vallen de voornaamste doorgaande wegen, zoals de Van Heemstraweg en Schoenaker. Wegtype 4 omvat de wijkontsluitingswegen (zoals de Wilhelminalaan, Leigraaf en Lagunesingel) de bus routes en de snelfietsroutes. Wegtype 5 omvat buurtontsluitingswegen (zoals de Balmerd en de Wolfsbossingel), doorgaande fietspaden en centrumgebieden, en o o k wijkstraten (zoals de Tichelaar, Christinastraat of Are). Wegtype 6 omvat pleinen, winkelgebieden en voetpaden.

W e g t y p e 7 betreft alle overige fietspaden, zowel aanliggend als vrij liggend.

(10)

4 7

197

287

387

B 3 Gemiddeld belast a 4 Licht belast B 5 Woongebied

6 Verblijfsgebied B 7 Fietspaden

W e g t y p e nr. W e g t y p e o m s c h r i j v i n g O p p e r v l a k t e ( m 2 )

3 Gemiddeld belast 190.254

4 Licht belast 488.155

5 Woongebied 663.026

6 Verblijfsgebied 344.696

7 Fietspaden 79.276

Het grootste gedeelte van de wegen valt in wegtype 5, "weg in woongebied". Wegtype 4,

"licht belaste weg" (meestal buurtontsluitingswegen) en wegtype 6 "verblijfsgebieden"

(meestal voetpaden of winkelgebieden) vormen o o k een groot deel van het wegenareaal.

G R A F I E K V E R H A R D I N G S S O O R T E N

Onderstaande grafiek t o o n t de onderverdeling van

2,l7o

49.67 7,0. 0 k 1

B Asfalt B Beton B Elementen

Overig 1,77

het areaal op verhardingssoort;

V e r h a r d i n g s s o o r t O p p e r v l a k t e ( m 2 )

Asfalt 823.230

Beton 30.337

Elementen 875.266

Overige 36.574

Tabel met verhardingssoort per m2 van het totale verhardingsareaal:

(11)

G R A F I E K O N D E R V E R D E L I N G A S F A L T V E R H A R D I N G E N

V o o r wat betreft asfalt is er een onderverdeling te maken in verschillende deklagen. Sommige wegen hebben een oppervlakbehandeling en andere niet. V o o r de oppervlakbehandelingen is een verdeling te maken tussen EAB (Emulsie Asfalt Beton) en slijtlagen.

45,87

I l,47o V e r d e l i n g A s f a l t O p p e r v l a k t e ( m 2 )

• EAB Asfalt deklaag 93.715

EAB deklaag 377.216

B Slijtlaag Slijtlaag 352.299

i Asfalt

O p ca. 5 7 7 van de asfaltverhardingen zijn oppervlakbehandelingen toegepast zoals EAB of slijtlagen.

G R A F I E K V E R H A R D I N G S T Y P E W E G T Y P E 3 E N 4

Het grootste gedeelte van de hoofdwegen (wegtype 3 en 4, wijken buurtontsluitingswegen) bestaat uit asfaltverhardingen, al dan niet voorzien van oppervlaktebehandelingen (87,97). Een relatief klein gedeelte van de hoofdwegen bestaat uit elementen (9,17) en beton (2,37).

9,17 0,77 2,37

İ

m Asfalt

H Betonverharding U Elementen

Overig

G R A F I E K V E R H A R D I N G S T Y P E W E G T Y P E 5 E N 6

H e t grootste gedeelte van secundaire wegen (wegtype 5 en 6, woonstraten, winkelgebieden, woonerven en voetpaden)bestaat uit elementenverhardingen (79,77). O o k komen

asfaltverhardingen veelvuldig voor op dit wegtype (16,97).

m Asfalt 3,17 16,97

0,37

B Betonverhardin g

B Elementen

Overig

(12)

G R A F I E K V E R H A R D I N G S T Y P E PER W I J K , B E B O U W D E K O M B E U N I N G E N

De verhardingssoorten per wijk verschillen nogal. Z o zijn in het Centrum Oost relatief veel elementenverhardingen toegepast en zijn in de wijken Schoenaker (industrieterrein), De Haaghe en Den Balmerd relatief veel asfaltverhardingen toegepast. In de overige wijken komen elementenverhardingen het meest voor.

m Asfalt

9 0 7

B Elementen Beton

8 0 7

Overig

707 607 5 0 7 4 0 7 307 2 0 7 107

0 7 _í

c ^ xľ Je x©"

ŕ O V

G R A F I E K V E R H A R D I N G S T Y P E PER WIJK, B U I T E N G E B I E D 4- K E R N E N

De verhardingssoorten in het buitengebied N o o r d en Zuid zijn redelijk gelijkmatig verdeeld.

D i t geldt o o k voor de kernen in het buitengebied, maar het valt op dat in Winssen relatief veel asfalt is toegepast en dat in W e u r t - N o o r d relatief veel elementenverhardingen zijn toegepast.

B Asfalt B Elementen B Beton Overig

9 0 7 -ŕ 8 0 7 7 0 7 6 0 7 5 0 7 4 0 7 3 0 7 2 0 7 0 7 0 7

A0

e *3

(13)

Rapport Beheerplan wegen 2013 - 2011

GRAFIEK V E R H O U D I N G W I J K G R O O T T E

In onderstaande grafiek is de verhouding per wijk weergegeven qua verhardingsoppervlakte ten opzichte van het totale beheerareaal ( 7 )

7,47c 3,27 6,27

4,37 2,57 2,17 2,57

2,07

4,67 3,57

2,07 0,97 2,37 2,17

3,57

M Winssen (buitengebied) fflo)

» Ewijk Vording (buitengebied) (4%) m W e u r t Zuid (buitengebied) (SX)

» Buitengebied Zuid (buitengebied) (19/ź)

Ē Centrum O o s t (binnen de kom) (5/Ó)

H Duivenkamp (binnen de kom) Ģ.%)

B Hoeve (binnen de kom) Ģ.%)

Aalsterveld (binnen de kom) Ģ.%)

Blanckenburg (binnen de kom) (2%)

Tinnegieter (binnen de kom) (4/Ó)

Heuve (binnen de kom) (6%)

3,77 3,97

0,97 5,57

13,27

18,67

" Ewijk centrum (buitengebied) (4X)

• W e u r t Noord (buitengebied) (\X)

M Buitengebied Noord (buitengebied) (I3%)

« Centrum (binnen de kom) (4/6)

« D e Haaghe (binnen de kom) (2/6)

D e Linde (binnen de kom) ( I X )

Schoenaker (binnen de kom) (3/Ó)

t Olden Tempel (binnen de kom) (2%)

Viermorgen (binnen de kom) (2%)

D e n Balmerd (binnen de kom) (3X)

Beuningse Plas (binnen de kom) (75Ó)

3.2 Uitleg weginspectie en kwaliteitsnormering

O m de schadebeelden in kaart te brengen worden jaarlijks weginspecties uitgevoerd, waarna een kwaliteitsniveau aan het wegvak kan worden toegekend. De inspecties worden uitgevoerd d o o r gediplomeerde inspecteurs, volgens de C R O W - m e t h o d e van globale visuele

weginspecties. Tijdens deze inspecties w o r d t de conditie van de weg vastgelegd, waarbij de voorkomende schade w o r d t beoordeeld op omvang en ernst. Bij de kwaliteitsbeoordeling w o r d t onderscheid gemaakt in elementen-, asfalt- en betonverhardingen. Deze scheiding w o r d t aangebracht, omdat de vervolgschade bij asfaltverhardingen in korte tijd de hele verharding kan aantasten; waardoor onderhoudsmaatregelen duurder uit zullen vallen. Bij de elementenverhardingen is dit risico minder groot. O o k moeten daarom bij asfaltverhardingen meer schadebeelden worden geïnspecteerd.

(14)

3.2.1 Schadebeelden

In deze paragraaf is per schadegroep aangegeven wat de gevolgen zijn voor de gebruiker en voor de verhardingsconstructie. Er is onderscheid gemaakt in wegen, die zijn voorzien van een asfaltverharding en wegen, die zijn voorzien van een elementenverharding. De reden t o t opdeling van de schadebeelden ligt in het feit dat beide typen wegen een verschil vertonen in de ontwikkeling van schade en de consequenties van die schade voor het functioneren van de weg.

A S F A L T V E R H A R D I N G

Textuur

In de schadegroep textuur komen schadebeelden voor die het gevolg zijn van defecten aan het asfaltoppervlak. Het gevolg kan zijn dat de veiligheid en het comfort van de weg afnemen.

D o o r slijtage aan het oppervlak kan de stroefheid van de weg verminderen met belangrijke gevolgen voor de verkeersveiligheid, zoals een langere remweg.

Vlakheid

Vlakheid of, beter gesteld, onvlakheid is tevens een voorbeeld van een oppervlakteschade. De oorzaak van de schade ligt echter dieper in de constructie, waardoor niet meer kan w o r d e n volstaan met een simpele onderhoudsmaatregel. N e t als bij de elementenverharding komen bij deze schadegroep dwarsonvlakheid en oneffenheden voor.

Samenhang

Schade, die zich manifesteert in de vorm van scheuren in lengterichting en/of scheuren in lengterichting en dwarsrichting, die onderling verbonden zijn. In het laatste geval is er sprake van craquelé. De oorzaak van de scheurvorming zit diep in de constructie. Veel scheuren beginnen zelfs aan de onderkant van het asfalt. Dit houdt in dat dit type schade alleen goed hersteld kan worden door de gehele constructie te vervangen.

In bijlage 10.3 worden de schadebeelden aan asfaltverhardingen uitgebreider toegelicht m.b.v.

tekst en foto's en in paragraaf 3.2.3 worden een aantal schadebeelden weergegeven die in Beuningen zijn waargenomen.

E L E M E N T E N V E R H A R D I N G

Vlakheid; Oneffenheden

Plaatselijk voorkomende, verticale vervormingen van de verharding met een oppervlakte kleiner dan 5 m2. Voorbeelden zijn plaatselijke verzakkingen, hoogteverschillen als gevolg van boomwortelgroei of gefundeerde elementen, die niet mee zakken zoals inspectieputten.

Vlakheid; Samenhang

Klinkerwegen, die al enige tijd in gebruik zijn, vertonen een toename in de voegwijdte tussen de klinkers. De toename w o r d t meestal veroorzaakt door een gebrek aan kantopsluiting , een hoge verkeersintensiteit of door een boomwortel.

Vlakheid; Dwarsonvlakheid

Een verticale vervorming van het dwarsprofiel van de weg met een lengte van minimaal 5 meter. Een veel voorkomend voorbeeld van dwarsonvlakheid is spoorvorming.

In bijlage 10.2 worden deze schadebeelden aan elementenverhardingen uitgebreider toegelicht m.b.v. tekst en foto's.

(15)

Rapport Beheerplan w e g e n 2 0 1 3 - 2017

3.2.2 Analyse kwaliteit wegverhardingen

Uitgaande van de weginspectie kan geconcludeerd worden dat alle wegvakken met het kenmerk "slecht" een D-kwaliteit hebben, kenmerk "matig" C-kwaliteit en " g o e d " een (Basis) B of hoger (A of A + ) .

G R A F I E K K W A L I T E I T T O T A L E W E G E N A R E A A L

O p basis van de onderstaande diagram kan men constateren dat op 2 0 7 van het

wegoppervlak in Beuningen is geconstateerd dat de onderhoudsnorm (zie paragraaf 2.2.1) is overschreden. Dat wil niet zeggen dat er op 2 0 7 van alle wegen sprake is van een acuut gevaarlijke situatie, maar wel dat er kapitaalvernietiging plaats vindt en lof dat er gevaarlijke situaties dreigen te ontstaan als er niet tijdig w o r d t ingegrepen. O p deze wegen of

weggedeelten moet in principe op relatief korte termijn (bij voorkeur binnen 2 jaar) onderhoud gepleegd worden o m er voor te zorgen dat deze weer aan de normen voldoen.

Als noodzakelijk onderhoud, met name aan asfaltverhardingen, te lang w o r d t uitgesteld nemen de aard en de omvang van de schade toe. O o k kan de matige schade over ongeveer 3 jaar naar de categorie slecht verschuiven, en zal een deel van de categorie goed naar matig en/of slecht kunnen verschuiven als noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden te lang worden uitgesteld.

Kwaliteit wegen per m2

3 7 i B of hoger

C D

Dat 2 0 7 van de onderhoudstoestand van de wegen als slecht is geclassificeerd wil zeggen dat er op ongeveer 350.000 m2 wegverharding op korte termijn onderhoudsmaatregelen uitgevoerd dienen te worden.

Drie procent van de wegen is als matig geclassificeerd; dit k o m t overeen met ongeveer 52.000 m2 wegverharding.

Kenmerk: A L / 1 2 0 3 3 / 2 0 1 3 0 3

Pagina 15/61

(16)

Rapport Beheerplan w e g e n 2 0 1 3 - 2017

G R A F I E K K W A L I T E I T PER M A T E R I A A L S O O R T

O p basis van de onderstaande diagram kan geconstateerd worden dat ongeveer op 2 1 7 van de asfaltverhardingen en 197 van de elementenverhardingen de onderhoudsnorm is overschreden. Bij betonverhardingen is dit in slechts 2 7 het geval.

9 8 7

I Kwaliteit per

materiaalsoort in 7 B of hoger

Kwaliteit per

materiaalsoort in 7 C

i Kwaliteit per

materiaalsoort in 7 D

asfalt elementen beton

G R A F I E K K W A L I T E I T PER W E G T Y P E

O p basis van de onderstaande diagram kan geconstateerd worden dat op alle wegtypes schade voorkomt. Het meeste onderhoud dient uitgevoerd te worden aan wegtype 3 en 4.

Hiervan is op 2 6 7 en 2 4 7 van het wegdek de onderhoudsnorm overschreden. Van wegtype 5 en 6 voldoet in 167 en 177 van de gevallen het wegdek niet meer aan de onderhoudsnorm.

Van wegtype 7 is in 107 van de gevallen de onderhoudsnorm overschreden.

9 0 7 8 0 7 7 0 7 6 0 7 5 0 7 4 0 7 3 0 7 2 0 7 107 0 7

i i r - i n

S a B I -a id a mm

^ fc S «o A

c z z z z

sţ v

i Kwaliteit per wegcategorie in 7 B of hoger

Kwaliteit per wegcategorie i n 7 C

I Kwaliteit per wegcategorie in 7 D

De wegen vallend onder wegtype 3 betreffen de hoofdwegen en zijn voor de mobiliteit in Beuningen belangrijk. O p 2 6 7 van de verhardingen binnen dit wegtype zijn

onderhoudsmaatregelen noodzakelijk, dit wil zeggen dat op 49.466 m2 de onderhoudsnorm is overschreden.

Kenmerk: A L / 1 2 0 3 3 / 2 0 1 3 0 3

Pagina l ó / ó l

(17)

Rapport Beheerplan w e g e n 2013 - 2017

I 17 van alle wegverharding in Beuningen bestaat uit wegtype 3 (o.a. van Heemstraweg).

Daarvan scoort 2 6 7 een D-kwaliteit. Dit komt overeen met bijna 3 7 van het totale wegenareaal.

G R A F I E K K W A L I T E I T PER W I J K ; B E B O U W D E K O M B E U N I N G E N

In de onderstaande grafiek is de kwaliteit per wijk weergegeven.

m B of hoger C n D 1007 -ť

9 0 7 - ' 8 0 7 7 0 7 6 0 7 5 0 7 4 0 7 3 0 7 2 0 7

lllllllllllllll,

1 i 1 1 1 1 1 r

l i l

107

0 7 H* i

cv

Ž8 Í T yť" X« vo0 Ŵ .e" ^Cv

Cv

-⁰ »\«* x\OS

G

Er vallen een aantal zaken op:

Duidelijk is dat het kwaliteitsniveau van het centrum en de nieuwbouwwijken relatief hoger is dan in de rest van de wijken. Dit valt te verklaren doordat de constructies in deze wijken ook veel jonger zijn en daardoor minder schades aanwezig zijn. Aan het

centrumgebied w o r d t , vanwege de representatieve uitstraling en veiligheid voor met name voetgangers, meer en intensiever aandacht besteed;

Bij de wijken " D e Linde", "Hoeve", "Schoenaker" en "Den Balmerd" valt op dat meer dan 2 0 7 van de verhardingen in deze wijken kwaliteit D scoort.

W i j k " D e Linde" betreft een kleine wijk, wat inhoudt dat wanneer een aantal wegen van slechte kwaliteit zijn dit procentueel veel invloed heeft. Daarnaast betreft het een wijk uit de jaren '80 waardoor nu o o k onderhoud te verwachten was.

W i j k " H o e v e " betreft een kleine wijk uit de jaren '70.

W i j k "Schoenaker" betreft een industriegebied eveneens uit de jaren '80. De steeds zwaardere belasting van de weg door zwaardere vrachtwagens en wringend verkeer kan een oorzaak zijn van deze score.

W i j k " D e n Balmerd" betreft ook een relatief kleine wijk voornamelijk uit de jaren '90. Met name de kwaliteit van de elementverharding scoort slecht, voor zowel de voetpaden als woonstraten. Een verklaring kan zijn dat langs de gehele weg Den Balmerd een schouw pad aanwezig is.

Kenmerk: A L / 1 2 0 3 3 / 2 0 1 3 0 3

Pagina I 7/61

(18)

Rapport Beheerplan wegen 2 0 1 3 - 2017

Deze w o r d t nauwelijks gebruikt waarbij er ook geen onderhoud is uitgevoerd en de toestand van de verharding op deze weggedeelten slecht is. In verhouding is dit veel verharding waardoor de kwaliteitsscore een vertekend beeld geeft.

Met name in de oudere wijken valt ook op dat daar waar bomen staan deze vaak in de verharding staan waardoor wortelopdrukken ontstaan.

GRAFIEK K W A L I T E I T PER WIJK; BUITENGEBIED ± KERNEN

Hieronder w o r d t de kwaliteit per wijk weergegeven voor het buitengebied en de kernen.

Opvallend is dat er in de wijk Ewijk Vording relatief veel wegen niet meer aan de norm voldoen. In deze wijk komen relatief veel elementenverhardingen voor waarbij schade is veroorzaakt door boomwortelopdruk.

• B o f hoger C " D

..cÃP fè» -b

0 9Ï

Kenmerk. A L / 1 2 0 3 3 / 2 0 1 3 0 3 Pagina 18/61

(19)

3.2.3 Waargenomen schadebeelden Beuningen

Hieronder worden een aantal plaatselijke schadebeelden met behulp van foto's kenbaar gemaakt. Het is onmogelijk o m alle waargenomen schade visueel weer te geven. De foto's zijn slechts bedoeld o m inzichtelijk te maken welke schadebeelden visueel waarneembaar zijn, en om een beeld te schetsen van de gevolgen van achterstallig onderhoud.

"1

\

^I

I V

í

r V / l x 7

s

N

Spoorvorming en kruip (vergrote voegwijdte en verminderd verband van de straatstenen) ter plaatse van de Christinastraat Dit heeft onder andere de volgende nadelige gevolgen; er blijft water staan in de verzakkingen, versnelde onkruidgroei, dames met naaldhakken blijven steken, meer

geluidsoverlast, het rijcomfort en het aanzien van de weg worden vermindert

(20)

Rapport Beheerplan wegen 2 0 1 3 - 201 7

Boomwortelopdruk ter plaatse van het Koolzaadveld (th.v. 't Schrijverke). Hierdoor ontstaat struikelgevaar, krijgt onkruid meer kans, en het comfort en het aanzien van de weg worden vermindert. De kans op aansprakelijk- heidsstellingen neemt toe.

Boomwortel in

parkeerplaats, gesitueerd aan het Ornament.

•Jļ -5||lJļljİ

Boomwortelopdruk ter plaatse van de Trajanussingel. In deze situatie functioneert de goot niet meer, waardoor enige wateroverlast kan ontstaan. Als hier langdurig niets aan wordt gedaan zal er ook schade en overlast ter plaatse van de asfaltverharding ontstaan.

(21)

Rapport Beheerplan wegen 201 3 - 2017

i

•Mm.

' ë

Spoorvorming, kruip, en een plaatselijke verzakking ter plaatse van de Uiterwaard. De

verkeersintensiteit is op deze weg laag, maar door de combinatie van zwaar landbouwverkeer en een vermindert draagvermogen van de ondergrond op deze locatie ontstaat er spoorvorming over de gehele lengte van het wegvak. Tevens kan men een plaatselijk verzakking waarnemen midden op de foto, welke tijdelijk is gerepareerd met koud asfalt. Met name van fietsers en motorrijders lopen op deze locatie kans op schade.

.~7' ^_

i '; 1^

i-:-

idem ais vorige foto, maar op deze foto is de spoorvorming beter zichtbaar.

Kenmerk: AL/12033/201303 Pagina 2İ/Ò1

(22)

Rapport Beheerplan wegen 2 0 1 3 - 2017

-

Scheurvorming, ernstige craquelé en (tijdelijk) herstelde gaten ter plaatse van de Zilverwerf. Hierdoor moeten steeds vaker tijdelijke plaatselijke reparaties uitgevoerd worden om schadeclaims te

voorkomen. Een preventieve onderhoudsmaatregel voldoet bij dit schadebeeld niet meer, de gehele deklaag zal moeten worden vervangen.

Ml

Idem als vorige foto, ter plaatse van de Goudwerf.

Kenmerk. A l / 1 2 0 3 3 / 2 0 1 3 0 3 Pagina 22/61

(23)

r

Emulsieasfaltbeton (EAB) ter plaatse van de Von Heemstroweg. Er is op deze /ocot/e nog we/n/g ernst/ge schade zichtbaar, slechts enige spoorvorming. EAB heeft als eigenschap dat als er schade ontstaat, dit binnen een korte tijd snel in omvang toeneemt Als onderhoudsmaatregel kan dan enkel een volledige deklaagvervanging nog uitkomst bieden. Een uitleg over de toepassing van EAB is te vinden in hoofdstuk 5.

(24)

^C.;•-SS"*

!

1 - s

« S M

Si ..'.VS..

Bermsc/iade en randschade aan het asfalt aan de Kooistraat in het buitengebied. Vooral in het buitengebied zijn wegen vaak te smal om voertuigen elkaar te kunnen laten passeren. Hierdoor ontstaat randschade aan het asfalt en spoorvorming in de bermen. In deze situatie is Grauwacke toegepast in de berm om het ontstaan van randschade aan het asfalt en spoorvorming in de berm te vertragen (meer hierover in hoofdstuk 5).

(25)

3.3 Signalen uit de praktijk

In het meldsysteem van de gemeente Beuningen worden jaarlijks klachten en meldingen geregistreerd. In dit hoofdstuk w o r d t alleen gekeken naar de klachten op het gebied van wegenonderhoud.

In 2012 zijn er in totaal 339 meldingen gedaan met betrekking t o t verhardingen. Het aantal meldingen is ten opzichte van 201 I iets gedaald; er waren toen 374 meldingen geregistreerd.

De meeste voorkomende meldingen gaan over verzakkingen in het t r o t t o i r ; 141 meldingen in 2012. Daarnaast komen meldingen over gaten in de weg (60 stuks) en over wortelopdruk in het t r o t t o i r (76 stuks) relatief vaak voor.

In de onderstaande tabel w o r d e n de meest voorkomende meldingen samengevat:

M e e s t v o o r k o m e n d e m e l d i n g e n

W o r t e l o p d r u k t r o t t o i r 87 76 Verzakking t r o t t o i r 176 141

Gat in de weg 76 60

In de onderstaande tabellen worden de meldingen per wijk samengevat:

W i j k 2012 W i j k 2012

Aalsterveld 1 1 Industrieterrein Schoenaker 1

Beuningen buitengebied 9 Keizershoeve 0

Beuningen centrum 22 Olden Tempel 5

Beuningen oost 4 Schoenaker 2

Beuningese Plas 17 Tinnegieter 1 1

Blanckenburg 1 1 Viermorgen 4

Buitengebied W e u r t 3 Vording 2 5

Buitengebied Winssen 2 Vording 3 0

Centrum oost 2 W e u r t buitengebied 0

Centrum oost Beuningen 12 W e u r t N o o r d 2

De Haaghe 10 W e u r t oost 0

De Linde 2 W e u r t Zuid 6

Den Balmerd 9 Winssen buitengebied 0

Duivenkamp 7 Winssen centrum 2

Ewijk buitengbied 9

Ewijk centrum 16

Heuve-I 9

Heuve-2 1

Heuve-3 2

Heuve-4 1

H o eve-2 5

Hoeve-3 0

(26)

3.4 Conclusies inventarisatie en analyse

3.4.1 Kwaliteit (op basis van inspectie)

Zowel op de asfaltverhardingen als bij de elementenverhardingen voldoet een aanzienlijke hoeveelheid areaal niet aan de gestelde eisen (resp. 2 1 7 en 197).

V o o r asfaltverhardingen is dit deels te wijten aan het uitblijven van onderhoud in de jaren 201 I en 2012. D o o r het aflopen van onderhoudscontracten in combinatie met 2 uitzonderlijk zware winters (winter 2010-201 I en winter 201 1-2012), hebben de asfaltwegen zwaar te leiden gehad. Dít is bijvoorbeeld terug te zien op de Van Heemstraweg en op de wegen in het buitengebied. De teruggang in het kwaliteitsbeeld van de asfaltverhardingen gaat sneller dan men gemiddeld mag verwachten, in het bijzonder op de asfaltwegen waarop EAB is toegepast.

O o k gaat de kwaliteit van de asfaltverhardingen zichtbaar sneller achteruit dan van elementenverhardingen.

Binnen de kom van Beuningen geldt dat de slechte of matige kwaliteit van elementenverhardingen in veel gevallen terug te leiden is naar de oudere wijken.

In de overige kernen en het buitengebied is een gelijkmatig beeld te zien, waarbij de kwaliteit van wegen voor ca. 2 0 7 of hoger niet voldoet aan de norm.

3.4.2 Meldingen

O p basis van het aantal meldingen kan men niet concluderen wat de kwaliteit van de

openbare ruimte is. Het aantal meldingen per wijk is niet in overeenstemming met de leeftijd van de weg en de waargenomen kwaliteit op basis van visuele inspecties. De beleving van de openbare ruimte heeft vaak te maken met gewenning en acceptatie. Pas wanneer een bepaalde acceptatiegrens w o r d t overschreden voelt een inwoner zich genoodzaakt o m er melding van te maken. Inwoners houden hierbij geen rekening met objectieve landelijke richtlijnen, zoals de C R O W die voorschrijft, vandaar dat er vanuit sommige wijken, waar men op basis van de weginspecties meer meldingen zou verwachten, relatief weinig meldingen worden gedaan (en omgekeerd).

Opvallend zijn de relatief veel voorkomende meldingen over wortelopdruk en verzakkingen in het t r o t t o i r (417 van de meldingen).

3.4.3 Kanttekeningen bij huidig kwaliteitsniveau

Het gevaar bestaat dat de weergegeven conclusies over de kwaliteit van de verschillende verhardingstypes verkeerd geïnterpreteerd worden.

Na een snelle blik op de resultaten lijkt het allemaal wel mee te vallen met de kwaliteit van de wegen.

Daarom een nadere uitleg:

De gemeente Beuningen heeft een groot oppervlak aan wegen in beheer. De weergegeven percentages moeten eerst worden omgezet in vierkante meters (in een aantal grafieken is dat ook gedaan). Daarna w o r d t berekend wat de onderhoudskosten zijn. Kleine

percentages van ernstige schade kunnen grote onderhoudskosten inhouden.

(27)

De verhouding tussen ernst en omvang zijn maatgevende factoren voor de planning van onderhoud. Schades van kleine omvang dienen hersteld te worden als klein onderhoud. Bij ernstige schadebeelden dienen de onderhoudsmaatregelen zonder uitstel uitgevoerd te worden. Deze maatregelen worden gepland in het I6 planjaar. Matige schadebeelden worden gepland in planjaar I en 2. Lichte schadebeelden worden gepland in planjaar 3-5.

De kwaliteit van een weg kan, vooral bij aanwezigheid van ernstige schadebeelden en grote verkeersbelasting, sneller in kwaliteit achteruitgaan dan volgens de gedragsmodellen w o r d t uitgerekend.

Wanneer geen tijdig onderhoud gepleegd w o r d t (door bijvoorbeeld een te laag onderhoudsbudget) kan een weg zo snel in kwaliteit achteruit gaan dat zwaardere onderhoudsmaatregelen noodzakelijk zijn. In sommige gevallen is zelfs geen onderhoudsmaatregel meer toe te passen en vraagt de kwaliteitstoestand om een complete rehabilitatie. Kapitaalverlies treedt dan op omdat de kosten van zwaardere maatregelen veel duurder zijn dan de kosten van het tijdig uitvoeren van onderhoud.

(28)

Rapport Beheerplan wegen 2 0 1 3 - 201 7

4 Beheervisie

4.1 Vertaling HKOR

Het H K O R (handboek kwaliteit openbare ruimte) voor de gemeente Beuningen onderscheid kwaliteitsniveaus doelen voor de lange termijn (tot 2030) en voor de korte termijn (2012 - 2016). V o o r de looptijd van dit beheerplan worden de uitgangspunten van het H K O R korte termijn vertaald.

Afweging HKOR korte termijn:

Kwaliteitsverlaging voor asfaltverhardingen zou op korte termijn t o t kapitaalsvernietiging leiden. Het onderhouden van asfaltverhardingen kent één juist moment, te vroeg onderhoud plegen is zonde van de investering, te laat investeren leidt t o t duurdere

onderhoudsmaatregelen (kapitaalsvernietiging). Z o kan een klein gaatje in de deklaag, aan het begin van de winter, er voor zorgen dat na de winter de hele constructie vervangen moet worden. V o o r elementenverhardingen geldt dit minder, de grotere onderhoudsmaatregelen zijn naar rato minder kostenverhogend.

Dit leidt voor wegbeheer t o t de volgende uitwerking van het HKOR:

B e h e e r - discipline

B e h e e r - niveau n a 2018

V e r s o - bering t o t 2018

O n d e r b o u w i n g

W e g e n -

asfalt B B

B-niveau is een aanvaardbaar onderhoudsniveau, zowel technisch als financieel. Bij

onderhoudsniveau B w o r d t onderhoud precies op het juiste moment uitgevoerd en vindt er geen kapitaalsvernietiging plaats.

W e g e n -

e l e m e n t e n B C

Kapitaalvernietiging kan alleen optreden bij asfaltverhardingen. Wanneer onderhoud niet op het juiste moment w o r d t uitgevoerd, w o r d t de noodzakelijke maatregel zwaarder. Bij

elementenverhardingen vertaalt uitgesteld onderhoud zich in een grotere omvang van de maatregelen. De maatregelen worden echter niet zwaarder. De extra kosten voor de maatregelen bij asfaltverhardingen, die als gevolg van uitstel van onderhoud ontstaan, worden beschouwd als kapitaalvernietiging.

Bron: C R O W publicatie 147, wegbeheer 2011.

W e g e n -

beton B B

B-niveau is een aanvaardbaar onderhoudsniveau, zowel technisch als financieel. Bij

onderhoudsniveau B w o r d t onderhoud precies op het juiste moment uitgevoerd en vindt er geen kapitaalsvernietiging plaats.

Kenmerk: AL/12033/201303 Pagina 2 8 / 6 1

(29)

Rapport Beheer plan wegen 2013 - 2017

H a l f v e r h a r -

dingspaden B C

Halfverhardingspaden, meestal ingericht voor recreatieve doeleinden zoals parkpaden, worden versoberd t o t C-niveau. D i t heeft t o t gevolg dat ze meer mogen overgroeien, en er grotere gaten en oneffenheden mogen ontstaan. H e t moment van ingrijpen is correctief, op het moment dat de aansprakelijkheidsgrens is overschreden.

B e r m e n (half-

v e r h a r d i n g ) B B

B-niveau is voor bermen het meest optimale onderhoudsniveau. De kans bestaat dat bij versobering van de bermen aansprakelijkheidsstellingen steeds vaker toegewezen zullen worden. De kosten van onderhoud wegen niet op tegen de risicoaansprakelijkheid.

M a r k e r i n g e n B B / C

Kant- en asmarkeringen worden voor de korte termijn op C-niveau onderhouden. Veiligheid mag nooit in het geding raken, voorrangstekens, voetgangersoversteek plaatsen en stopstrepen zullen om deze reden op B-niveau worden onderhouden.

Bovenstaande tabel geldt v o o r het technisch onderhoud van de wegvakken, dus het repareren van bijvoorbeeld gaten, wortelopdrukken en andere oneffenheden. V o o r netheidbeheer zoals vegen, onkruidbestrijding enz. is het niveau vastgesteld op beeldkwaliteit C. Netheidbeheer w o r d t uitgevoerd vanuit de groenbestekken en hebben slechts een indirect gevolg voor wegbeheer (B en W voorstel B W 13.00604).

In het H K O R is een bijzondere positie weggelegd voor e n t r e e s , p o o r t e n en parels.

Entrees zijn die plekken, waar het allereerste contact met de openbare ruimte van Beuningen w o r d t gemaakt. Poorten zijn de plekken waar kernen w o r d e n ontsloten. Dit zijn dus de visitekaartjes van de gemeente Beuningen. Tevens vormen de entrees en poorten belangrijke oriëntatiepunten. V o o r wegbeheer ligt de nadruk van parels en poorten vooral in het netheidbeheer: schoon en heel zijn de speerpunten. Bandenlijnen in de omgeving van entrees en poorten zullen op B-niveau worden onderhouden, evenals de element verhardingen in bijvoorbeeld de overrijdbare stroken van rotondes. V o o r asfalt w o r d t geen onderscheid gemaakt, de kosten wegen niet op tegen het beoogde effect.

(30)

Legenda

ţ ļ ) Entree

In de diverse kernen zijn verschillende bijzondere locaties als parel aangemerkt, bijv. de molens in Beuningen en Winssen, park de grote Aalst in Ewijk of 't Tempeltje in Beuningen.

Deze locaties krijgen de status bijzonder, en worden onderhouden op een basis niveau. O o k de begraafplaats is aangemerkt als parel.

V o o r wegbeheer worden de trottoirs in de centrumgebieden van de 4 kernen ook als zijnde

" p a r e l " beheerd. Uit het oogpunt van veiligheid en mobiliteit in een vergrijzende samenleving zullen deze t r o t t o i r s ook op een basis niveau worden onderhouden.

4.2 Uitwerking bezuiniging

De bezuiniging voor wegbeheer is vastgesteld op C 350.000,-. Deze bezuiniging w o r d t ingestoken door het areaal elementenverharding, dat op of boven het C-niveau ligt, uit te stellen in de onderhoudsplanning. Tevens zullen de maatregelen die wel op de planning v o o r k o m e n op een sobere manier ten uitvoer worden gebracht. D i t heeft t o t gevolg dat een wegvak dat op de planning staat niet volledig w o r d t herbestraat, maar slechts door lokale ingrepen op het versoberde C-niveau w o r d t gebracht. Bijkomende effecten van de versobering voor elementenverhardingen zijn: spoorvorming en piasvorming op rijbanen, grote kieren (tot 30mm) waardoor er ook een grotere kans op onkruid in verharding ontstaat. Er moet voor gewaakt worden dat de aansprakelijkheidsgrens niet w o r d t overschreden.

4.3 Onderhoudsnorm en beeldkwaliteit

In eerdere hoofdstukken werd al gesproken over de onderhoudsnorm. De wegen binnen gemeente Beuningen worden onderhouden volgens de C R O W methode Wegbeheer

(publicatie 147). Deze methode kent de onderhoudsnormen R++, R+, R en R-. Omdat steeds

(31)

meer organisaties ingericht worden op beeldgericht werken, is een indicatieve relatie gegeven met de niveaus zoals vastgesteld in C R O W publicatie 288, Kwaliteitscatalogus openbare ruimte 2010.

Publicatie 288 C R O W

Kwaliteitscatalogus

Publicatie 145 B e h e e r k o s t e n

A + ( z e e r g o e d ) R++ (uitstekend)

A (goed) R+ (goed)

B ( v o l d o e n d e ) R (basis) C ( m a t i g ) R- (sober) D (slecht)

De methodes wegbeheer en beeldkwaliteit worden naast elkaar gebruikt en zijn door bovenstaande tabel met elkaar te combineren. In tegenstelling t o t publicatie 147 beperkt publicatie 288 zich wat betreft de onderhoudskwaliteit t o t de zichtbare onderdelen, oftewel t o t de beeldkwaliteit. Buiten beschouwing blijven zaken als de technische kwaliteit van een fundering van een weg.

4.4 Weginspecties

O m te voldoen aan de zorgplicht, is een jaarlijkse inspectie van de wegen een minimum eis.

De weginspectie w o r d t door een externe partij uitgevoerd volgens de methode visuele inspectie van het C R O W .

De jaarlijkse inspectie is tevens noodzakelijk o m te monitoren of de versobering het vastgestelde effect bereikt, of dat de kwaliteit sneller dan voorzien onderuit schiet. De weginspecties worden door een externe partij uitgevoerd o m de gevolgen van de

bezuinigingen voor het gehele areaal op een objectieve manier in kaart te brengen. Aan de hand van de weginspecties w o r d jaarlijks de uitvoeringsplanning bijgewerkt. Deze planning zal in het voorjaar worden voorgelegd aan het college.