L0392 Stichting Havensteder Rotterdam

(1)

Pagina 1 van 4

> Retouradres Postbus 16191 2500 BD Den Haag

L0392

Stichting Havensteder t.a.v. het bestuur Postbus 1612 3000 BP Rotterdam

Datum 6 april 2020 Betreft Toezichtbrief 2020

Inspectie Leefomgeving en Transport

Autoriteit woningcorporaties Graadt van Roggenweg 500 Utrecht

Postbus 16191 2500 BD Den Haag www.ilent.nl Contactpersoon

Ons kenmerk H450547

Geacht bestuur,

Hierbij ontvangt u de toezichtbrief naar aanleiding van het door mij uitgevoerde onderzoek op basis van het gemeenschappelijk beoordelingskader Aw-WSW¹. Gezamenlijk beoordelingskader

Bij het onderzoek op basis van het gezamenlijk beoordelingskader focust de Autoriteit woningcorporaties (Aw) zich op de governance van uw organisatie. Bij het onderdeel bedrijfsmodel maakt de Aw gebruik van de inzichten van

Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). In afstemming met WSW beoordeelt de Aw de financiële continuïteit van uw corporatie.

Integraal toezicht

De Aw houdt integraal toezicht. Dit betekent dat verschillende risicogebieden in onderlinge samenhang worden onderzocht. Rechtmatigheid en integriteit zijn geen onderdeel van het gemeenschappelijk beoordelingskader Aw-WSW, maar wel onderdeel van het integrale Aw toezicht. Als er bij uw corporatie sprake is van een risico in het kader van rechtmatigheid of integriteit, komt dit aan de orde in deze toezichtbrief.

In verband met de vereisten in de wet toetst de Aw daarnaast jaarlijks gericht op rechtmatigheid. Deze toets richt zich in ieder geval op de onderdelen passend toewijzen, staatssteun, huursom en WNT. Voor deze beoordeling wordt gebruik gemaakt van de gegevens van de verantwoordingsinformatie (dVi). De conclusies van deze rechtmatigheid beoordeling ontvangt u jaarlijks vóór 1 december in een aparte brief.

Risicogerichte aanpak

De risico-inschatting is medebepalend bij de planning en uitvoering van het onderzoek. Daarbij is nadrukkelijk het streven om jaarlijks voor elke corporatie een onderzoek op basis van het gezamenlijk beoordelingskader uit te voeren.

Na afronding van het onderzoek ontvangt u een toezichtbrief. Als op basis van het onderzoek wordt ingeschat dat het risico laag is, zal de inhoud van de

toezichtbrief beknopt zijn; de brief vermeldt dan dat er geen aanleiding is tot het verrichten van nader onderzoek.

1 https://www.ilent.nl/documenten/publicaties/2018/11/12/gezamenlijk- beoordelingskader-aw-wsw

(2)

Autoriteit woningcorporaties

Datum 6 april 2020 Ons kenmerk H450547

Pagina 2 van 4

Als sprake is van een (mogelijk) verhoogd risico, beperkt de brief zich tot die onderdelen waar een verhoogd risico is ingeschat of is gesignaleerd. Op deze onderdelen benoemt de brief dan vervolgafspraken, actiepunten,

aandachtspunten en/of interventies.

Basisonderzoek 2020

Ik heb voor uw corporatie een onderzoek uitgevoerd. Daarbij heb ik gebruik gemaakt van de volgende informatie:

• dVi gegevens 2018

• dPi gegevens 2019

• Jaarverslag 2018

• Meerjarenbegroting 2020 en verder

• Management letter 2018 en accountantsverslag 2018

• Uitkomst visitatie, rapport van 19 maart 2019, en reactie bestuur daarop

• Onderzoeksresultaten WSW, meest recent vastgelegd per brief dd. 12-03-

• 2020Voorgaande oordelen Aw

Conclusie

Het door mij uitgevoerde onderzoek geeft geen aanleiding om voor uw corporatie een nader onderzoek uit te voeren. Ten opzichte van de vorige beoordeling heeft u goede voortgang geboekt, waardoor op alle onderdelen van het

beoordelingskader het risico inmiddels verminderd is tot laag. Dit betekent dat ik geen interventies opleg en geen toezichtafspraken met u maak.

In het kader van monitoring sprak ik op 27 februari jl. met u. Tevens had ik een gesprek met van het bestuur van Stichting Huurdersalliantie De Brug. Naar aanleiding hiervan heb ik een aantal aandachtspunten, waar ik hieronder op in ga. Ik blijf uw corporatie monitoren op de diverse punten en plan met u een vervolgafspraak.

Financiële continuïteit

Onderdeel van de beoordeling financiële continuïteit is de financiële positie van uw corporatie. Ik heb onderzocht of uw corporatie op basis van haar financiële positie in staat is om op korte en lange termijn haar bezit in stand te houden en haar volkshuisvestelijke opgave uit te voeren. Ik heb mij daarbij mede gebaseerd op de meest recente beoordeling zoals uitgevoerd door WSW en de daarbij

behorende brief van WSW d.d. 12 maart 2020.

WSW heeft besloten dat uw corporatie niet langer onder Bijzonder Beheer valt.

Mede als gevolg van de herijkte portefeuillestrategie en de invoering van het waarde begrip beleidswaarde, voldoen de vermogensratio’s van uw corporatie aan de normen. Hierbij dient wel de nodige voorzichtigheid betracht te worden met betrekking tot het niveau van de onderhoudsuitgaven en de investeringsuitgaven van projecten in 2020 en verder. Dit wordt het komende jaar door u verder geconcretiseerd.

Tevens is geconstateerd dat de LTV niet langer de meest knellende ratio vormt, maar dat dit nu de ICR is. U constateert dat de ICR in de niet-DAEB tak in 2020 en 2021 naar verwachting onder de gestelde norm uitkomt. De oorzaak hiervan ligt in een hoge toerekening van de vennootschapsbelasting. Dit is een incidentele situatie en het structureel solide maken van de niet-DAEB tak neemt u mee in de geplande update van visie, strategie en aanpak van de niet-DAEB tak.

WSW geeft aan dat het opheffen van de status Bijzonder Beheer niet betekent dat er geen sprake meer is van risicogebieden. Ik onderschrijf dat. Er blijft namelijk spanning bestaan tussen de volkshuisvestelijke opgaven, specifiek de langjarige kwaliteit- en duurzaamheidsopgave, en de financiële mogelijkheden.

Ik blijf hierover graag met u in gesprek.

(3)

Pagina 3 van 4

Governance

Governance omvat de activiteiten van sturen, beheersen, toezicht houden en verantwoorden in hun onderlinge samenhang. Centraal staat de vraag in hoeverre uw corporatie voldoende waarborgen heeft ingericht om de strategische

doelstellingen op een integere, rechtmatige en doelmatige wijze te realiseren binnen de financiële ratio’s.

In relatie tot de governance zijn er diverse risicogebieden die van belang zijn bij een goede beheersing van de activiteiten van uw corporatie. Hierbij is gekeken naar de wijze waarop uw corporatie in algemene zin aandacht heeft voor risicomanagement, de voorspelbaarheid en betrouwbaarheid van data en de risico’s die samenhangen met organisatorische keuzes rondom het bedrijfsmodel.

Besturing

U heeft aangegeven – na het opheffen van de Bijzonder Beheer status bij WSW - met uw organisatie in een nieuwe fase te zijn gekomen. Dit jaar bereidt u een nieuw Havensteder plan voor en ook de organisatie- en topstructuur worden aangepast. Ik blijf graag in gesprek met u over de verdere concretisering hiervan.

Bevindingen risicomanagement

Naar aanleiding van het in het najaar van 2018 bij Havensteder uitgevoerde governance onderzoek op het thema risicomanagement heeft u in 2019 een aantal aandachtspunten ter harte genomen. Bij ons overleg op 27 februari heeft u aangegeven dat:

• in-control statements deel uit maken van uw rapportage cyclus;

• de Naris tool intern verder uitgerold wordt;

• het risicobewustzijn in de organisatie verder wordt verhoogd, onder andere door het organiseren van een interne risico workshop.

De door u aangegeven maatregelen zullen naar verwachting in voldoende mate effect hebben op de werking van het risicomanagement binnen uw organisatie. Ik beoordeel het risico op dit onderdeel daarom als laag.

Rechtmatigheid Huursomnorm

Over de naleving van wet- en regelgeving betreffende het passend toewijzen, de staatssteunnorm en de huursomnorm heeft de Aw u per brief van 27 november 2019 geïnformeerd. In deze brief is onderstaande passage opgenomen:

Voor 2018 is de maximale huursomstijging 2,4% (inflatie van 1,4% plus 1 procentpunt).

Uit uw verantwoordingsstukken over verslagjaar 2018 maak ik op dat de accountant de juistheid en volledigheid van uw opgave over de

huursombenadering heeft kunnen vaststellen en dat u nu niet heeft voldaan aan de bepalingen in het kader van de huursombenadering.

U heeft bij ons overleg op 27 februari jl. mij aangegeven de overschrijding in 2018 (het gedeelte boven de norm) in het verslagjaar 2019 te zullen

compenseren. Hierbij is het van belang dat de accountant de juistheid en de volledigheid van de verantwoording op dit punt kan bevestigen.

Met betrekking tot de huursom ontwikkeling 2020 en verder heeft u meerjarige afspraken gemaakt met Stichting Huurdersalliantie De Brug en de gemeente, waarin u bent overeen gekomen de huursom gemiddeld te laten stijgen met inflatie + 0,4%. De gemaakte afspraken zijn betwist door de Huurdersraad West.

U bent in overleg met de Huurdersraad West en De Brug. Met beide partijen heeft u onlangs afspraken gemaakt, gericht op het gemeenschappelijk belang van de huurders van uw corporatie. De afspraken beogen een heldere

huurdersparticipatie en goede afspraken over de huurontwikkeling voor 2021 en verder.

(4)

Pagina 4 van 4

ZoHo

U participeert in de gebiedsontwikkeling van de locatie Zomerhofkwartier, waarbij u niet zelf ontwikkelt, maar grond/vastgoed inbrengt en sociale huurwoningen (DAEB) turnkey afneemt. U heeft overeenstemming bereikt met de gemeente Rotterdam over de bijbetaling en de aantallen sociale huurwoningen die u uitneemt bij deze ontwikkeling. Medio 2019 is via een tenderproces een marktpartij geselecteerd. Op dit moment worden de contracten gefinaliseerd.

Hiermee is de Aw voldoende geïnformeerd over de voortgang met betrekking tot de locatie ZoHo en beëindig ik de monitoring op dit dossier.

Hofbogen

De Hofbogen zijn in oktober 2018 in verkoop gegaan. Dit betreft een

gezamenlijke verkoop van zowel de bogen als het dak in opdracht van Hofbogen BV, waarvan Havensteder – naast Vestia - voor 50% aandeelhouder is en ProRail.

Na een openbare verkoop via een tenderprocedure is medio 2019 een kandidaat geselecteerd aan wie de Hofbogen vorig jaar zijn verkocht en overgedragen.

Momenteel bent u bezig met de afronding van dit dossier , waaronder de liquidatie van Hofbogen BV en het afwikkelen van de laatste

grondlocatie (Pompenburg). Ik waardeer de wijze waarop u succesvol tot verkoop van de Hofbogen bent gekomen en beëindig de monitoring op dit dossier.

Tot slot

Ik verzoek u deze brief te delen met uw Raad van Commissarissen. Tevens verzoek ik u de voor uw organisatie relevante stakeholders over de inhoud van deze toezichtbrief te informeren. Tot slot wijs ik u er nog op dat de Aw deze toezichtbrief publiceert op haar website.

Voor nadere informatie kunt u contact met mij opnemen.

Hoogachtend,

SENIOR INSPECTEUR/AUTORITEIT WONINGCORPORATIES,