ff een pas op de plaats! Hoe?ZO!... Overal waar hij wordt gebruikt kan uiteraard ook zij worden gebruikt. We hebben geen gender voorkeur.

(1)

KVK: 74986473, BTW: NL8600.98.564B01, KNAB: NL37KNAB0259120286 Gallo2 BV h.o.d.n. de HoeZO-kaart

“…ff een pas op de plaats! Hoe?ZO!...”

Overal waar hij wordt gebruikt kan uiteraard ook zij worden gebruikt. We hebben geen gender voorkeur.

Doel van de HoeZO-kaart™

Er bestaan géén lastige kinderen, maar er bestaat wél lastig en storend gedrag!

Kinderen die storend gedrag vertonen horen vaak: "niet doen, hou eens op, hoe vaak moet ik je het nog zeggen, ga maar naar de gang, ja hoor jij weer, het zal ook eens niet".

Kinderen snappen met deze opmerkingen vaak niet wat er wordt bedoeld. Met welk gedrag hij moet stoppen, waarom hij vaker straf of strijd krijgt dan anderen kinderen.

De meeste kinderen willen helemaal geen straf of strijd hebben, het overkomt ze zonder te weten hoe ze hier zelf verandering in aan kunnen brengen.

Na een langere periode van deze opmerkingen kan een kind een negatief zelfbeeld ontwikkelen.

Voorbeelden die ik in de praktijk heb gehoord zijn: ach laat ook maar, ik krijg toch altijd op mijn kop, ze moeten mij ook altijd hebben, wat ik ook doe het is toch nooit goed, zie je nou wel.

Het zelfbeeld werd negatief, de schoolprestaties stagneerden en er was veelal ruzie met de mensen om hen heen, met alle gevolgen van dien.

Het is belangrijk om te weten welk gedrag nou precies storend is, maar het is nog belangrijker voor het kind om te weten welk gedrag er verwacht wordt, zodat het kind weer in zijn kracht komt te staan.

De druk bij de docenten, leerlingen en ouders is de laatste jaren groter geworden. Ik heb met alle “partijen” gesproken en wat me opviel is dat ze allemaal graag willen samenwerken, maar niet meer goed weten hoe dit te realiseren.

Er wordt steeds meer van de docent verwacht en de leerlingen moeten binnen de bepaalde kaders functioneren. Deze kaders passen nog wel bij de gemiddelde leerlingen, maar de leerlingen die daarbuiten vallen ervaren problemen. Ze krijgen vaak straf, voelen zich niet begrepen en voor je het weet zit je in een negatieve strijd modus. De leerling wil niet meer naar school, voelt zich niet begrepen, thuis ontstaat er ruzie en onbegrip.

(2)

Docenten willen “ongestoord” hun klas les kunnen geven, de leerling wil de les volgen en zijn best doen maar wordt “gestoord” door zijn eigen gedrag en verstoord daarmee de les. Het verstoren van de les zorgt weer voor een consequentie en de leerling moet naar de gang of zich melden. Dit is gericht op straf en veroorzaakt veelal een negatieve spiraal.

Elke docent heeft zijn of haar grens, de leerling weet niet altijd wat zijn gedrag tot gevolg heeft en denkt daarbij dat hij altijd degene is die het verkeerd doet.

Dat heeft weer invloed op zijn zelfbeeld en vervolgens komt de gedachte ik doe het toch nooit goed, ze moeten elke keer mij hebben, wat ik ook doe…

Het aantal leerlingen met storend gedrag neemt in het reguliere onderwijs sterk toe, met alle gevolgen van dien.

Met de HoeZO-kaart willen we de symptoombestrijding stoppen en de

gedragsverandering vanuit intrinsiek motivatie tot stand brengen, gericht op inzicht, samenwerking en wederzijds respect.

Doelstelling

• Lastig en storend gedrag wordt in kaart gebracht (Hoe?ZO!)

• Er vindt gedragsverandering plaats

• Versterkt intrinsieke motivatie

• Versterken en in kaart brengen van de zwakkere executieve functies

• Zelfbeeldversterkend

• Versterkt zelfsturend vermogen

• Strijd en straf verminderend

• Samenwerken en verbindend effect

• Consequente aanpak

• Geen ruimte voor discussie

• Ondersteunend en inzicht gevend

Doelgroep

De HoeZO-kaart is zo ontwikkelt dat het toepasbaar is binnen verschillende settingen, bijvoorbeeld:

• Thuissituatie

• Basisonderwijs

• Eerste klas voortgezet onderwijs

• BSO

• Behandelgroepen

• Zorginstellingen

• Zorgboerderijen

(3)

De HoeZO-kaart kan ook ingezet worden als extra visuele en tactiele ondersteuning, voor ouders/verzorgers, leerkrachten en andere professionals die al wel het storende en gewenste gedrag benoemen, maar merken dat de boodschap moeilijk beklijft bij het kind. Dit door bijvoorbeeld belemmerende omgevingsfactoren, zwakkere

executieve functies ten gevolge van ontwikkelingsproblematiek bij het kind.

(4)

Gebruiksaanwijzing (school)

We noemen het kind de ontvanger en degene met wie hij samenwerkt de begeleider.

De begeleider kan bijvoorbeeld de ouder, verzorger, leerkracht of groepsleider zijn.

De HoeZO-kaart bestaat uit 4 gedeeltes, 3 kaarten met de cijfers 1 t/m 3 én 1 kaart met een afbeelding van een zandloper. De kaarten met de cijfers zijn voor de begeleider en de kaart met de zandloper is voor het kind, de ontvanger.

Voordat deze kaart gebruikt wordt, gaat het kind samen met de begeleider op zoek naar een goede en vaste “pas op de plaats” plek en maken ze samen een

tijdsafspraak hoe lang het kind hiervan gebruik kan maken.

Je kan denken aan:

• Een rustige “pas op de plaats” plek bij de conciërge, leerlingbegeleider of zorgcoördinator.

• Een rustige “pas op de plaats” plek op de slaapkamer.

• Een rustige “pas op de plaats” plek binnen de woongroep.

De begeleider geeft een kaart op het moment dat het kind storend gedrag laat zien.

Met de volgende boodschap:

[naam ontvanger], ik wil dat je stopt met

[noem het gedrag]. Ik geef je deze 1ê, 2ê 3ê HoeZO-kaart, omdat ik [uitleg

verwachte gedrag] van jou verwacht.

Bij de 3^e HoeZO-kaart gaat het kind naar de afgesproken “pas op de plaats” plek toe, met als doel dat hij uit de situatie gaat om straf te voorkomen en de ruimte krijgt om het storende gedrag te stoppen.

Wat gaat het kind (ontvanger) doen:

• Pakt zijn spullen, zodat het mogelijk is om verder te werken op de “pas op de plaats” plek. Tenzij er wat anders is afgesproken.

• Zonder strijd en discussie naar de “pas op de plaats” plek.

• Na de “pas op de plaats” gaan het kind en begeleider met elkaar in gesprek.

Ze bespreken samen de Hoe?ZO! Welk gedrag was storend, waardoor

ontstaat het storende gedrag, welk gedrag wordt er van het kind verwacht, hoe kan het storende gedrag veranderen, nou ZO…

(5)

Het kind heeft zelf ook een HoeZO-kaart, de kaart met de afbeelding met de zandloper erop. Deze kaart kan ingeleverd worden door het kind zelf. Als hij merkt dat het lastig is om het storende gedrag te reguleren of te stoppen, of het storende gedrag op voelt komen en merkt dat hij even een pas op de plaats wil zetten.

Wat gaat het kind (ontvanger) dan doen?

• Hij legt de kaart bij de begeleider.

• Pakt de spullen, zodat het mogelijk is om verder te werken op “de pas op de plaats” plek. Tenzij er wat anders is afgesproken.

• Hij gaat naar de afgesproken “pas op de plaats” plek en houdt zich aan de afgesproken tijd.

• Na de “pas op de plaats” gaan het kind (ontvanger) en de begeleider met elkaar in gesprek. Je bespreekt samen de Hoe?ZO! Waarom ging het kind naar de “pas op de plaats” plek, welk gedrag was volgens het kind storend of welk storend gedrag probeerde hij te voorkomen door de HoeZO-kaart in te zetten, hoe verander je het storende gedrag, nou ZO…

De HoeZO-kaart kan meerdere keren ingezet worden, dit verschilt per setting en ontvanger/begeleider.

Voorbeeld basisschool:

- start schooltijd tot kleine pauze - kleine pauze tot grote pauze

- tijdens de grote pauze ook in te zetten - grote pauze tot einde schooltijd

Voorbeeld voortgezet onderwijs:

- elk lesuur weer opnieuw inzetbaar - per vak/docent inzetbaar

Voorbeeld thuis/zorginstelling:

- opstaan tot schooltijd

- na schooltijd tot het avondeten - eten tot bedtijd

- kan ook specifieker ingezet worden: bijvoorbeeld het eetmoment

Versie 1.1.2

(6)

Pas op de plaats bespreking

Leerkracht:

Leerling:

Datum:

Welk gedrag was storend

Waardoor ontstaat het storende gedrag

Welk gedrag wordt er van het kind verwacht

Hoe kan het storende gedrag veranderen, nou ZO…