VERPLEEGKUNDE DEELTIJD
Praktijkgericht onderzoek
begeleiden
Werkbegeleidersbijeenkomst studiejaar 2020-2021 SEM 2
Introductie op de module
Voorbeelden van praktijkgericht onderzoek Het onderzoeksproces
Onderzoek in het kort
Aandachtspunten in de begeleiding: tips en tricks
INHOUD
2
Onderzoekende houding Professioneel gedrag
EVL7.1
Beeldvorming en ontwikkeling van de verpleegkunde
EVL7.2
Onderzoeksbijdrage leveren t.b.v.
kwaliteit van zorg
CANMEDS-ROLLEN, KERNBEGRIPPEN &
EVL-EN
Lambregts, J., Grotendorst, A., & van Merwijk, C. (Eds.). (2016). Bachelor of Nursing 2020: een toekomstbestendig opleidingsprofiel 4.0. Springer.
EVL7.2
Onderzoeksbijdrage leveren t.b.v. kwaliteit van zorg
DT Onderzoeksbijdrage leveren en rapporteren Praktijkgericht onderzoek uitvoeren Onderzoeksartikel
OB-ZIDP
DT Onderzoeksresultaten presenteren Praktijkpresentatie
5-Minute Pitch en Verdediging PR-ZIDP
22,5 ECTS
TOETSING
4
OPBOUW VAN DE MODULE
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
EVL 7.1 Beeld- vorming
en ontwik-
keling
EVL 7.2 Onderzoeksbijdrage
leveren t.b.v. kwaliteit van
zorg
Inlevermoment OB- ZIDP
(Onderzoeksartikel Uitvoeren
Praktijkpresentatie
Uitvoeren PR- ZIDP (pitch en verdediging) Pitchen
onderwerp
onderzoek Go/No Go
Onderzoeksopzet
Toetsing Betoog
6
‘Hoe beleven de naasten van een patiënt de
overplaatsing van de Intensive Care of Medium Care naar de
verpleegafdeling Traumachirurgie?’
Bron: https://www.nursing.nl/student-corner- verbeter-de-communicatie-bij-overplaatsing- van-ic-naar-verpleegafdeling/
Yvonne Leusink
7
https://www.cwz.nl/fileadmin/user_upload/_overCWZ/Document/NotesForNursing2018_web.pdf
https://www.cwz.nl/fileadmin/user_upload/_overCWZ/Foto/Strategie_en_visie/Topklinische_zorg/Notes-for-nursing-2019.pdf
Welke interventies gebruiken
verpleegkundigen op de afdeling
Kindergeneeskunde om procedurele pijn te reduceren en wat zijn daarbij de
belemmerende en bevorderende
factoren.
Marieke Pothoven
https://www.cwz.nl/fileadmin/user_upload/_overCW Z/Foto/Strategie_en_visie/Topklinische_zorg/Notes- for-nursing-2019.pdf
8
‘Welke bevorderende en belemmerende
factoren ervaart het verpleegkundig team van de hartbewaking/EHH ten aanzien van
de implementatie van EBP?’ Patricia Driessen
https://www.cwz.nl/fileadmin/user_upload/_overCWZ/Foto/Strategie_en_visie/Topklinische_z org/Notes-for-nursing-2019.pdf
9
Welke
ervaringen hebben
zwangeren in het gebruik van
Ehealthtool- Zwapp op een polikliniek
verloskunde?
Jeanne Boumans- Verhoeven
Jeanne Boumans-Verhoeven
Praktijkgericht onderzoek is…
….. onderzoek dat wordt uitgevoerd door zorg- en dienstverleners,
waarbij op systematische wijze in interactie met de omgeving
antwoorden verkregen worden op vragen die ontstaan in de eigen beroepspraktijk en gericht zijn op verbetering van deze praktijk
(Van der Donk & Van Lanen, 2019)
DEFINITIE VAN PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEK
HET ONDERZOEKSPROCES
• Bron: Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2019). Praktijkonderzoek in zorg en welzijn
FASE VAN ORIËNTEREN [1]
Hierbij staat het komen tot een onderwerp centraal
Technieken op zoek naar een praktijkprobleem (Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2019). Praktijkonderzoek in zorg en welzijn. Hfst. 3)
• Brainstormen vanuit vragen en problemen
• Logboek bijhouden
• Observatie door een collega of een patiënt
• In gesprek gaan met collega’s, patiënten en andere betrokkenen
Eerder onderzoek: wat ligt er op de plank?
FASE VAN ORIËNTEREN [2]
• 8 technieken voor de nadere probleemanalyse:
• Brainstormen gericht op het praktijkprobleem
• Mindmapping
• Conceptmapping
• Freewriting
• Verkenning van de literatuur (verplicht!)
• Perspectiefwisseling
• Vooronderstellingen formuleren (en toetsen!)
• Informatie verzamelen in de praktijk
• Wat is het probleem?
• Wie heeft er te maken met het probleem?
• Wanneer treedt het problem op?
• Waarom is het een probleem?
• Waar doet het probleem zich voor?
• Hoe is het probleem ontstaan?
De uitwerking hiervan is te toetsen aan de criteria die vanuit de opleiding zijn gesteld (volgende dia).
(te vinden in de Memo voor werkbegeleiders)
5XW+H
CRITERIA VOOR HET ONDERWERP
Focus op definiërend, beschrijvend, vergelijkend, evaluerend, verklarend of ontwerpgericht onderzoek (Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2019). Praktijkonderzoek in zorg en welzijn)
Het onderzoek bevindt zich binnen het verpleegkundig domein (CanMEDS-rollen)
Er is géén pasklaar antwoord: onderzoek doen is noodzakelijk
Niveau en complexiteit: een opdracht in een complexe context en zonder een van tevoren vastgestelde methode
De opdrachtgever is bereid om een investering te doen in geld, tijd, relevante informatie én organisatievoorwaarden. Binnen de uren
werkplekleren krijgt de student tijd om praktijkgericht onderzoek te doen
FASE VAN RICHTEN: formuleren van doelstelling
• Centraal in deze fase staat het bepalen van de focus van het onderzoek en het bepalen van het doel en de
onderzoeksvraag.
• Richtlijnen voor het opstellen van het onderzoeksdoel
• Gebaseerd op de probleemanalyse
• Geformuleerd in termen van opbrengsten
• Voldoende afgebakend en eenduidig geformuleerd
• Besproken met belanghebbenden
(Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2019). Praktijkonderzoek in zorg en welzijn. Hfst 4)
Voorbeeld
Het evalueren van ervaringen van de patiënt opgenomen met COPD of longkanker met de artsenvisite, zodat er aanbevelingen gedaan kunnen worden om de
artsenvisite beter te laten aansluiten bij de behoefte van de patiënt.
FASE VAN RICHTEN: op zoek naar de onderzoeksvraag
Verschillende soorten onderzoeksvragen:
• Beschrijvend
- hoe verloopt het proces van opname tot ontslag van….?
• Definiërend
- wat verstaan verpleegkundigen onder….?
• Evaluerend
- hoe wordt de intakeprocedure door…ervaren?
• Verklarend
- waarom maken patiënten weinig gebruikvan de…?
• Ontwerpgericht
- hoe moet SDM vormgegeven worden op afdeling….?
• Vergelijkend
- welke verschillen zijn er in de wijze van omgang bij…?
Voorbeeld
Wat zijn de behoeften en knelpunten met betrekking tot de artsenvisite van patiënten met COPD of longkanker, opgenomen op verpleegafdeling xx?’
1. Kwantitatief onderzoek: “harde onderzoek”, frequenties, statistiek, generaliseren
2. Kwalitatief onderzoek: “zachte onderzoek”, belevingen, ervaringen
3. Mixed methods onderzoek: Een combinatie van beide.
De keuze wordt bepaald door:
• Onderzoeksvraag
• Onderzoekspopulatie
DRIE ONDERZOEKSSTROMINGEN
DATAVERZAMELING BIJ KWALITATIEF ONDERZOEK
Diepte interviews:
• Open interview: 1 ingangsvraag
• Semigestructureerd: topics met enkele vragen
• Individueel
• Groepsinterview: focusgroep Observaties:
• Participerend: verhuld, onverhuld
• Niet participerend Documentenverzameling:
• Persoonlijk: dagboek, weblog, correspondentie.
• Algemeen: archiefdocumenten, dossiers, statussen.
• Vragenlijsten
• Bestaande tests
• Metingen aan het lichaam
• Diagnostische tests
• Voorwaarde!
• Er moet hierbij wel een grotere groep zijn waar je iets van wil weten.
• Voorbeeld: totale populatie bestaat uit minder dan 20 personen dan is het zinvoller om interviews te houden dan een vragenlijst te sturen.
GEGEVENSVERZAMELING KWANTITATIEF
ONDERZOEK
• Samenwerking met alle betrokkenen
• Praktische begeleiding bieden
• Draagvlak creëren
• Werkplekleren vormgeven
Vraag: Welke tips en trucs kun je elkaar geven?
BELANGRIJKE THEMA’S T.A.V. DE BEGELEIDING
- UITDAGINGEN
• Breng samen met de student in kaart wáár of bij wie in de organisatie iets ‘te halen valt’ t.a.v. alle verschillende fases van het onderzoeksproces.
• Laat de student samenwerkingsafspraken maken.
• Laat de student een gedetailleerde planning voorleggen over de komende 5 maanden en bepaal samen of deze haalbaar en werkbaar is.
• Ondersteun de student in het onderzoeken wanneer het mogelijk is om de student uit zorg te plannen t.b.v. de uitvoering van het onderzoek (in alle fasen van het onderzoeksproces).
AANDACHTSPUNTEN EN TIPS VOOR DE
BEGELEIDING
Mijn rol op de afdeling is veranderd. Ik kijk veel kritischer naar mijn werk en wat we
doen 23
Ervaringen van studenten
Hard werken, maar heel mooi dat de praktijk er echt iets aan heeft
Ik heb geleerd om niet zomaar aannames te doen;
eerst goed zoeken naar de oorzaak Ik vond het leuk om mijn
verpleegkundige bril eens af te zetten tijdens gesprekken met
naasten, en uitgebreider te horen hoe mensen de zorg
ervaren.
Bronnen
• CWZ (z.d.). Notes-for-nursing. Geraadpleegd op 29 januari 2021, van https://www.cwz.nl/over-cwz/nieuws-en-
pers/nieuwsoverzicht/notes-for-nursing-2019/
• Lambregts, J., Grotendorst, A., & van Merwijk, C. (Eds.). (2016).
Bachelor of Nursing 2020: een toekomstbestendig opleidingsprofiel 4.0. Springer.
• Van der Donk, van der C., & van Lanen, van B. (2019).
Praktijkonderzoek in zorg en welzijn. Bussum: Coutinho
Planningsgroep Module ZIDP Janine Roenhorst MSc
Babette van Vught MSc Mariska van Dijk PhD
Voor vragen kun je altijd de planningsgroep benaderen via: m7deeltijd.hbov@han.nl VERPLEEGKUNDE DEELTIJD
