De vraag van de week: m Optreden of aftreden? 00 O

x

p

re

s

s

e

O

00

m

Optreden of aftreden?

tot™ etSaf t re cfe'n?«f; h e n **e n aan de rellen die een paar jaar geleden Groningen “Fp„ t dden Van burgemeester Ouwerkerk ian

heb ik toen gezegd M eTanderpT®1 J * 1 aftreden. maar optreden," '■ wat de bestuurder en aan het voorkomen van herhaling in dTtïekom st ° ntStane <soms ernst,ge) probleem Deze week debatteerde de Kamer over het rapport dat de Commissie-Oosting heeft pnS| n p t n p ^ h eeH H aa r^ p n ^ n h m V "Ler^r a P in Enschede. Dat is een gold rapport HniHpliNfhppfr h p f L dh1npftnpppiLwdp ljkeng0! de reactie °P gegeven. Open, eerlijk en duidelijk heeft het kabinet toegegeven welke fouten er ziin

gemaakt Het heeft daarmee

S s e / n t ï k I d X ' K h \ K f t ? ° rdelijkheid 8e"°™ e" voor datgene waar de minis- treffen660 ^ac^ en' bet beeft aangegeven welke maatregelen het denkt te gaan

Er zijn door Oosting en het kabinet diverse problemen geconstateerd, zowel bij de gemeentelijke als bij de rijksoverheid. En niet te vergeten bij particulieren. Samengevat komt het er op neer, dat de handhaving te wensen overliet en dat verkokering tot onvol­ doende samenwerking leidde. Alle verantwoordelijke bewindslieden hebben aan het parlement tekst en uitleg gegeven Een andere vraag is of het parlement er voldoende vertrouwen in heeft dat nu die noodzakelijke vervolgstappen in gang worden gezet. Ik heb al vaker gezegd: we moeten de verantwoordelijkheidsregel goed onderscheiden van de vertrouwensregel. De VVD vindt dat het kabinet moet optreden, we vinden niet dat bewindslieden moeten aftreden. Er is onvoldoende reden om het vertrouwen in kabinets­ leden op te zeggen.

Bij optreden hoort ook de notie dat de overheid zorg moet dragen voor extra hulp waar dat nodig en gewenst is. Daarmee bedoel ik niet dat de overheid verantwoordelijkheden weg moet halen bij mensen zelf. Waar mensen zelf verzekeringen konden sluiten, waar risico's tot de beroepsaangelegenheden hoorden, kan de samenleving zelf veel aan. We moeten zien hoe de overheid een toegevoegde waarde kan hebben bij specifieke hulpver­ lening voor de bijzondere gevallen in deze bijzondere situatie. Hans Dijkstal

De vraag van de week:

Moeten gemeenten alternatieve opvang voor

uitgeprocedeerde asielzoekers organiseren ?

Het antwoord deze week komt van woord­ voerder Henk Kamp:

Na jaren van aandringen door de VVD, is bij de vaststelling van de nieuwe

Vreemdelingenwet eindelijk besloten om consequent op te treden tegen asielzoekers waarvan de asielaanvraag definitief is afge­ wezen (uitgeprocedeerden). De opvang wordt beëindigd en zij moeten Nederland verlaten.

Besloten is de opvang behalve voor uitge­ procedeerden ook te beëindigen voor asiel­ zoekers die een herhaalde asielaanvraag hebben ingediend. Na de definitieve afwij­ zing van de eerste aanvraag moet men immers Nederland verlaten en niet proberen weer van voren af aan te beginnen. Tenslotte krijgen ook de zogenaamde Dublinclaimanten geen opvang. Dat zijn asielzoekers, waarvan Nederland kan aanto­

nen dat ze eerder in een ander veilig land verbleven, waar men asiel had kunnen vragen. Meestal kan dat alleen aangetoond worden als asielzoekers in een ander EU- land al een asielprocedure hebben doorlo­ pen en na afwijzing naar Nederland zijn gereisd. Het overgrote deel van alle asiel­ zoekers verbleef eerder in een ander veilig land, maar Nederland kan dat veelal niet bewijzen. Men heeft geen documenten en zegt niet te weten hoe de reis naar Nederland precies is verlopen.

Door consequent opvang te weigeren, kan uiteindelijk bereikt worden dat afgewezen asielzoekers Nederland verlaten, geen herhaalde asielverzoeken worden ingediend en asielzoekers die elders afgewezen zijn niet naar Nederland reizen. Gemeenten die vervangende opvang organiseren, staan dit in de weg en maken de asielproblematiek nog groter dan die al is.

IN V E R B A N D M E T H E T M E I R E C E S V A N DE T W E E D E K A M E R V E R S C H I J N T DE V O L G E N D E V V D - E X P R E S S E O P 19 M E I .

e x p r e s s e

380

Leraar-in-opleiding

Een aantal jaren geleden heeft minister Ritzen experimenten met zgn. LIO's, Leraren-in-opleiding, mogelijk gemaakt. Het betreft een vorm van duaal leren (leren en werken), waarbij de student praktijkervaring opdoet alvorens hij in 'het diepe van een klas' geworpen wordt.

Hoofddoelstelling is dan ook het verminderen van de zogeheten prak­ tijkschok bij de beginnende leraren. Uit de evaluatie van het experiment is gebleken dat onder zekere voorwaar- aen een duaal leertraject bij kan dragen aan het verminderen van deze ‘praktijkschok'. Die voorwaarden zijn onder meer een goede begeleiding door de begeleidende docent die verbonden is aan de school en bege­ leiding door een lerarenopleider die verbonden is aan het opleidingsinsti­ tuut. De VVD is minister Hermans erkentelijk dat hij ons verzoek heeft gehonoreerd en deze verantwoorde­ lijkheid nadrukkelijk een plaats heeft gegeven in het wetsvoorstel, dat deze experimenten een meer structurele basis geeft. Ook in het debat werd het belang van goede begeleiding benadrukt.

Duale trajecten garanderen bovendien een betere aansluiting tussen de oplei­ ding en de praktijk en een beter contact tussen scholen en lerarenoplei­ dingen. Deze laatste kunnen opleidin­ gen beter laten aansluiten op de prak­ tijk en de scholen krijgen een grotere betrokkenheid bij de lerarenopleiding.

Kort samengevat komt onze opvat­ ting over de LIO op de volgende vier punten neer:

1 De VVD is voor meerdere routes naar het leraarschap, waarbij de duale variant er één is.

2 De VVD heeft altijd kritisch gestaan tegenover experimenten met de LIO, omdat een experi­ menten betekent dat pas nadat gebleken is dat deze succesvol zijn, beslist kan worden over invoering.

3 De VVD is van mening dat je zowel tijdens de experimenteer- fase als bij invoering van de leraar-in-opleiding ae verantwoor­ delijkheden tussen het opleidings­ instituut, de school, de begelei­ dende docent en de

LlO-werknemer helder moet afba­ kenen. Waarbij de eindverant­ woordelijkheid voor het onder­ wijsleerproces altijd bij een bevoegae leraar aient te liggen. 4 De voorwaarden waaronder de leraar-in-opleiding een plaats krijgt in het onderwijs moeten bijdragen aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs, zij

mogen er in ieder geval geen afbreuk aan doen.

Het debat heeft twee belangrijke winstpunten opgeleverd. Op het verzoek van VVD-woordvoerder Clemens Cornielje om te bezien of er een fiscale regeling in de vorm van een afdrachtvermindering onderwijs voor werknemers met een leerar- beidsovereenkomst in het kader van duale trajecten bestaat, heeft de minister positief gereageerd. De minister zal in overleg met de staats­ secretaris van Financiën bezien of LlO-werknemers en zij-instromers, die vooralsnog buiten deze faciliteit vallen, hier onder geschaard kunnen worden.

Bij het vergroten van de autonomie voor scholen, hoort meer eigen verantwoordelijkheid voor het perso­ neelsbeleid. Het inzetten van leraren- in-opleiding is ook een keuze binnen het integraal personeelsbeleid van een school. Het is bemoedigend dat de minister heeft toegezegd dat hij bij de Voorjaarsnota hiervoor extra budgetten ter beschikking zal stellen. Informatie: Clemens Cornielje Tel: 070-3182904

E-mail: C.Cornielje@tk.parlement.nl

Vuurwerkramp Enschede

brandje eindigde op 13 mei vorig jaar in een ramp. Een ramp waarbij 22 mensen omkwamen en 950 gewonden vielen. Honderden wonin-

en werden verwoest en raakten eschadigd.

Afgelopen week vond in de Tweede Kamer de plenaire behandeling van de Vuurwerkramp Enschede plaats. VVD-woordvoerder Theo van den Doel stond allereerst stil bij de mensen in Enschede die zonder enige schuld slachtoffer van deze ramp werden. Hij sprak zijn waardering uit voor het onafhankelijke onderzoek van de Commissie Oosting en vroeg de regering de instelling van een onafhankelijke onderzoeksraad nog tijdens deze kabinetsperiode te reali­ seren.

De gemeentelijke en landelijke over­ heid zijn op het gebied van regelge­ ving, toezichthandhaving en advise­ ring tekortgeschoten. De

VVD-woordvoerder benadrukte echter dat deze ramp nooit was gebeurd als de betrokken onderne­ mers hun verantwoordelijkheid hadden genomen.

Iedereen heeft zijn eigen verantwoor­

delijkheid, burgers, ondernemers en de overheid (rijk, provincie, gemeente). De overheid is verant­ woordelijk voor adequate wetgeving.

H a n d h a v in g

De primaire verantwoordelijkheid voor het toezicht en de handhaving van de regels ligt bij de gemeente en in bepaalde situaties bij ae provincie. Regels zijn er echter in de eerste

laats om te worden nageleefd door urgers. Gemeenten en/of provincies die falen in toezicht en handhaving kunnen en mogen zich niet verschui­ len achter Den Haag. Het door de jaren heen ontstane vacuüm van niet handhaven en geen toezicht uitvoe­ ren, moet niet worden opgevuld met het voorschrijven van nog meer regels. De gedachte dat meer regels tot een veiliger samenleving leiden is echter een illusie. Noodzakelijk zijn niet tegenstrijdige, heldere en hand­ haafbare regels. De VVD stelde voor een interdepartementale operatie te starten die rijksbreed de wet- en regelgeving en het toezicht- en sactieregime op het terrein van veilig­ heid gaat doorlichten. Met als doel duidelijke, onderling consistente, uitvoerbare en handhaafbare regels.

Daarnaast dient het normbesef bij burgers en ondernemers verbeterd te worden, ze moeten zich ervan bewust zijn dat indien men regels overtreedt men zelf verantwoordelijk is.

V e rsn ip p e rd e O ve rh e id

De ramp in Enschede heeft een versnipperde overheid op het gebied van veiligheid laten zien. De voorstel­ len van het kabinet om op rijksniveau tot integraal veiligheidsbeleid te komen vond de woordvoerder niet overtuigend, omdat nog steeds geen sprake zal zijn van nauwe samenwer­ king en integrale benadering.Hij heeft het kabinet aan ook gevraagd hoe deze coördinatie er in de praktijk zal gaan werken. Om het corrigerend vermogen op gemeentelijk niveau te versterken en belangenverstrengeling te voorkomen, pleitte de woordvoer­ der voor een functiescheiding tussen beleid, uitvoering en toezicht. De rol van de provincie mag op het punt van toezicht worden versterkt. Daarnaast dient de adviesfunctie van de brandweer te worden versterkt, de brandweercommandant moet de veiligheidscoördinator op lokaal

o c c o

380

De Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening

debatteerde de Kamer recentelijk over de algemene beleidsvoornemens waarop nu kan worden ingesproken. Het debat was daarom slechts informerend en agenderend.

Het gaat dan om ae 7 te onderscheiden functies, wonen, werken, verkeer, landbouw, recreatie, water en open ruimte, waarvan de VVD-fractie vindt dat de ene functie op voorhand niet belangrijker mag wegen dan de andere.

De hoofdlijn van de nu voorliggende nota kan de VVD-fractie onderschrij­ ven: centraal wat moet, decentraal wat kan. Een selectievere rol voor het Rijk, die krachtig mag sturen op de beleidsuitvoering van de hoofdlijn, maar niet streeft naar een van bovenaf gedicteerde ruimtelijke orde­ ning. Duidelijk anders dus dan de VINEX (de vorige Nota Ruimtelijke Ordening), waarvan de centralistische uitgangspunten ons weinig goeds hebben gebracht; weinig keuzemoge­ lijkheden, verslechterende prijs-kwali- teitverhouding en een koopwoning- markt die voor starters steeds moeilijker te betreden was.

De VVD-fractie vindt dat de omslag naar een decentrale opzet alleen kansrijk kan zijn als voldaan wordt aan een aantal voorwaarden. Allereerst moet het kabinet een heldere hoofdlijn uitwerken waarbin­ nen provincies en gemeenten hun eigen keuzes kunnen maken. Bovendien dient daaraan een instru­ mentarium te worden gekoppeld dat ook daadwerkelijk handhaafbaar is. Een zeer belangrijk punt vindt de VVD de democratische legitimatie, we moeten vasthouden aan de drie bestuurslagen en de uitvoering van beleid laten plaatsvinden binnen het raamwerk van de bestaande bestuur­ lijke organisatie; ook op dit punt

hebben we kunnen leren van de VINEX.

Daarbij signaleert de VVD-fractie op verschillende punten ook problemen. De minister introduceert een groot aantal nieuwe concepten en instru­ menten van ruimtelijk beleid zoals; rode en groene contouren, balansg- bieden, aeltametropool, netwerkstad, nationaal landschap en de watertoets. Op dit moment weet niemand nog precies wat die concepten inhouden, laat staan welke gebieden worden aangewezen. Daarnaast is onduidelijk of er financiële middelen aan worden gekoppeld. Deze vaagheid zorgt niet alleen voor veel commotie, maar verhindert ook de stap naar het inhoudelijke debat. Dat maakt het beleid extra kwetsbaar.

Bovendien zijn er nog enkele concre­ tere punten waarop ae minister kritiek vanuit de VVD-fractie kan blij­ ven verwachten.

Bijvoorbeeld over de keuze om vlieg­ veld Valkenburg en de Duin- en Bollenstreek te verstedelijken. De minister wijkt daarmee ook af van zijn eigen voornemen om geen bouwloca­ ties aan te wijzen op rijksniveau. De VVD wil dat deze gebieden open blij­ ven en zoekt de oplossing voor woningen elders binnen ae corridor Katwijk-Leiden-Alpen aan de Rijn,

waarbij ook de door reconstructie verrommelde gebieden betrokken kunnen worden.

De Vijfde Nota stelt zich, anders dan de VINEX, niet langer ten doel de (auto)mobiliteit terug te brengen. De VVD is hier blij mee omdat dit getuigt van realisme. In de Vijfde Nota zou ook de langverwachte visie op de A4 moeten zijn opgenomen, maar dat is opnieuw niet gebeurd. De VVD riep de minister dan ook op om niet langer met de PvdA in bochtjes te draaien en de A4-as op de kaart te zetten.

De Vijfde Nota is zorgelijk over de ruimtedruk op de Zuidvleugel van de Randstad. De optie van een mogelijke landaanwinning tussen Den Haag en Hoek van Holland is echter geschrapt. Door het ontbreken van die optie wordt het debat over opvang van de ruimtedruk op voorhand wordt verschraald. De VVD wil daarom dat de kustlocatie als zoeklocatie behou­ den blijft.

Tot slot vindt de VVD-fractie dat de landbouw in de nota een te margi­ nale plek heeft toebedeeld gekregen. De landbouw moet zich dynamisch kunnen ontwikkelen, mede in relatie tot haar functie als drager van open ruimte. In Deel 3 van de Nota wil de VVD daarom een uitgewerkte visie voor een kwalitatief sterke en vitale agrarische sector opgenomen zien. Informatie: Nelly Verbugt Tel: 070 - 318 28 92/

06 - 51 55 42 14

E-mail: p.verbugt@tk.parlement.nl

Per soonsgebonden budget:

groot succes en zorgenkindje

VVD op Internet

De VVD-Expresse

is een uitgave van de

Mr. Annelien Kappeyne

van de Coppello Stichting

eindredactie: Herbert Raat E-mailadres: h.raat@tk.parlement.nl

toestelnummer: 070 - 318 2919 (speciale dank aan B. de Beijer) De VVD-Expresse wordt gedrukt bij

Drukkerij Stimuka in Rijswijk. Pré-postale verwerking door Adrepak Direct Mail te Den Haag.

Tijdens het Algemeen Overleg over het Persoonsgebonden Budget (PGB) heeft Erica Terpstra nogmaals bena­ drukt hoezeer ae VVD necht aan een volledige doorvoering van het persoonsgebonden budget als alter­ natieve keuze voor geïndiceerde AWBZ-zorg in natura.

Nu, vijf jaar nadat zij als staatssecre­ taris het PGB invoerde, als typisch liberale bijdrage aan een nieuw systeem waarbij de cliënt de regie krijgt over de invulling van zijn eigen zorgvraag, kan gesproken worden over een groot succes en tegelijkertijd over grote zorgen over de bureaucra­ tische uitvoeringsregelingen. Al bijna vijfentwintigduizend cliënten (thuis­ zorg, ouderen, lichamelijk en geeste­ lijk gehandicaptenzorg, en thans ook in de GGZ) maken reeds gebruik van deze keuzemogelijkheid. Het komt er

nu op aan de regeling te vereenvou­ digen, verder uit te breiden en de PGB-pakketten zo flexibel te maken dat ook voor meervoudige, complexe zorgvragen een PGB beschikbaar komt. Met een constructief- kritische bijdrage heeft de VVD nogal wat zorgen geuit en detailoplossingen aangedragen, die door de staatsse­ cretaris werden toegezegd. De groot­ ste dissonant was de mededeling van de staatssecretaris dat de invoering van een PGB ook voor geïndiceerde verpleeg- en verzorgingshuiszorg moet worden uitgesteld. De Kamer was hierover zeer ontevreden en vroeg op korte termijn nadere inlich­ tingen. Wordt vervolgd.

Informatie: Erica Terpstra Tel: 070 - 318 2893

e x p r e s s e

380

Tienpuntenplan:

1. De VVD is voorstander van vergaande invoering van het

Persoonsgebonden Budget in de zorg!

Zolang de AWBZ-instellingen in hun budget niet worden geconfronteerd met de gevolgen van de keuzen die houders van een PGB maken, komt hieruit geen prikkel voort om het zorgaanbod van de instellingen te laten aansluiten bij wat de gebruikers willen. Voor de verzekerde is het PGB bij uitstek een instrument om zijn eigen zorg te kunnen sturen.

2. De VVD wil wonen en zorg zoveel

mogelijk scheiden!

Patiënten moeten die combinaties van wonen en zorg kunnen kiezen die het beste aansluiten bij hun persoon­ lijke wensen. Wonen en zorg moeten daarom zoveel mogelijk gescheiden aangeboden en gefinancierd worden.

3. De VVD is voor meer bouwmoge­ lijkheden voor instellingen!

De patiënt heeft belang bij een ruim aanbod aan voorzieningen. Het is daarom ook niet de taak van de over­ heid om het aantal voorzieningen te beperken (m.u.v. zeer gespeciali­ seerde zorg), de overheid dient uitsluitend te waken over het geld dat uit de collectieve middelen wordt uitgegeven. Als instellingen voor eigen rekening en risico willen bouwen moeten ze die mogelijkheid dus krijgen.

4. De VVD is voorstander van vergro­ ting van het zorgaanbod!

Nieuwe aanbieders van zorg kunnen bijdragen aan het verkorten van wachtlijsten, het vergroten van keuzemogelijkheden voor de cliënt en vernieuwing van de zorg. De over­ heid moet nieuwe toetreders dan ook

Patiënt Centraal

niet tegenhouden, maar zich beper­ ken tot het stellen van kwaliteitsei­ sen.

5. De VVD wil meer en betere infor­

matievoorziening aan cliënten!

Cliënten hebben behoefte aan infor­ matie om bij hen passende zorg te kunnen kiezen. Instellingen in ae gezondheidszorg moeten informatie over bijvoorbeeld de lengte van wachtlijsten en de kwaliteit van de zorg dan ook in eenvoudig toeganke­ lijke vorm beschikbaar steNen. Internet kan daarbij een belangrijke rol spelen.

6. De VVD is voorstander van

adequate indicatiestelling!

Trage indicatiestelling levert een belangrijke bijdrage aan de wachtlijs­ ten voor AWBZ-voorzieningen. Indicatiestelling voor kortdurende zorg moet daarom overgeheveld worden van de Regionale Indicatie Organen (RIO's) naar huisartsen en andere zorgverleners.

7. De VVD wil patiënten meer keuze­

vrijheid geven!

Wanneer patiënten uit eigen geld zorg willen inkopen die verder gaat dan het wettelijk minimum, bijvoor­ beeld omdat ze gespaard hebben voor de oude dag, moet dit mogelijk zijn. Wetgeving die de inkoop van extra zorg bemoeilijkt moet worden aangepast.

8. De VVD is voorstander van één basisverzekering in de curatieve zorg met de mogelijkheid tot bijverzeke­ ren!

De zogenaamde verplichte basisver­ zekering moet in de plaats komen van het huidige systeem van particu­ liere verzekering en ziekenfonds. Dit

betekent een einde aan het "gejojo" van de ene verzekering naar de andere. De zorg die niet onder de AWBZ of de basisverzekering valt, kan worden bijverzekerd of “out-of- the-pocket” worden betaald. Het gaat hier om waardevolle zorg in medisch opzicht, als om “lifestyle" behandelingen, als om de wensen die de verzekerde zelf verkiest en voor wil betalen.

9. De VVD biedt de verzekerde

keuzemogelijkheden in een nieuw ziektekostenstelsel!

De VVD vindt de keuzevrijheid van de verzekerde in de gezondheidszorg van groot belang. De verzekerde moet kunnen kiezen uit verschillende zorgverzekeraars, die voor hem de AWBZ uitvoeren en tussen verschil­ lende instellingen die de zorg leveren ook buiten de eigen regio. Tevens moet het voor de verzekerde mogelijk worden om bij het afsluiten van een zorgverzekering voor de curatieve zorg te kiezen voor een eigen risico, in ruil voor een verlaging van de premie.

10. De VVD wil een gezondheidszorg zonder wachtlijsten!

De gezondheidszorg is momenteel niet voldoende berekend op de eisen die eraan worden gesteld. Dit uit zich onder andere in (lange) wachtlijsten voor een aantal behandelingen en voor een aantal instellingen. Daarom wil de VVD de omslag maken van aanbodgestuurde naar vraagge­ stuurde zorg. Bovendien biedt dere­ gulering zorginstellingen mogelijkhe­ den hun zorgaanbod ruimer te maken en in te spelen op de behoefte van de verzekerden.

Vervolg van pagina 2 Vuurwerk

niveau worden.

De overheid heeft als taak daar waar mogelijk rampen te voorkomen en wanneer deze zich voordoen te bestrijden. Over deze taak van de overheid bestaat geen misverstand. Voor veel inwoners van Enschede heeft het leven na de ramp een andere wending gekregen.

Voorkomen moet worden dat slacht­ offers tussen wal en schip vallen. De VVD gaat ervan uit dat, wanneer aanvullende steun nodig is voor schrijnende gevallen waar de huidige regelingen niet in voorzien, een beroep kan worden gedaan op bestaande fondsen, zoals het rampenfonds. De gemeente zal op sociaal gebied specifiek maatwerk moeten leveren. Mocht dit de gemeentelijke capaciteit overstijgen dan kan worden aangeklopt in Den Haag.

De ramp in Enschede heeft aange­ toond dat onverantwoordelijk gedrag van enkelen dramatische gevolgen

kan hebben voor velen. De overheid moet zorg dragen voor heldere regels, voldoende handhaving en interne afstemming. De regering heeft veel actiepunten op papier gezet om haar verantwoordelijkheid te nemen. Veiligheid is echter niet het exclusieve domein van de overheid. Ook burgers hebben hun verant­

woordelijkheid. Het realiseren van grotere veiligheid vereist een radicale wijziging van het gedrag en het normbesef van zowel de overheid als de burger.

Informatie: Theo van den Doel Tel. 070 - 3182891

m.vddoel@tk.parlement.nl Een abonnement op de VVD-Expresse? Stuur deze bon naar:

De VVD Tweede Kamer-fractie, postbus 20018, 2500 EA Den Haag Of bel: 070-318 2875 Naam: m-v Adres: Postcode en Plaats: Handtekening: Telefoon: