.
•
•
,
STRIJD 'EN OPBOUW
119 Jaar Jagers
Jubileumuitgave van lJ(~t ~e Bataljon ter gelegenheid van Let 1l9-jarig Leslaan
van bet Garderegiment Jagers
*
Strijd en Opbouw
Redactie: 2e Lt.
J.
van Ceemert JouerC.
Sipkei•
K.I.T.L.V LEIDEN
Eerhiedig opgedragen
aan de /7 makkers uit It.t Bataljon die ons gedurende het verhliif in de tropen
zijn ontvallen
I ·
I
•
De Jagers vieren de 7 e J uH
1948de 11ge verj aardag
VaQhun Regiment. Voor ons, de Jagers van het 3e Bataljon i. het de derde maal dat wij met elkaar dit feest vieren. Omdat de traditie bij de Jagers; "Hare Majestei18 gardetroepen" altijd levend is
gebleven, zijn de vel'jaardagen van ons Regiment altijd zeerbijzondere dagen geweest. In Ede hebben wij een prachtig feest
gevierd en vorig jaar in Buitenzorg was het niet minder.Vorig jaar hebben wij, de redactie Van 11et Jagertje, een herinne.
ringsboekje uitgegeven, dat een jaar van hel Jagersleven in Holland
en Indië
inbeeld bracht. Wij hebben gemeend dit jaar een de ..
ge1ijke uitgave te moelen verzorgen.
Het boekje dat thans voor U ligt hebben wij "Strijd en opbouw"
genoemd. Hierin hebben wij de herinnering willen vastleggen aan de 8trijd die wij gezamelijk hebben p,oeten voeren. Daama.st hebben wij vooral de berinnering willen bewaren aan de opbouw,
waaraan wij hebben mogen meewerken, schouder aan schouder Jnet de heste vertegenwoordigers van het Indonesische volk, de overige bevolkingsgroepen en de Nederland.ee malmen en vrouwen, die eveneens hun beste krachten geven aan de opbouw van dit land.Wij
hebben daarom een beroep gedaan op degenen waarmee wij
in deze periode hebben mogen samenwerken, om een bijdrage te leveren aan dezeJ
ager-herinneringsuitgave en zonder uitzonde~Ting is aan dit herDep gehoor gegeven. Dank zij deze bijdragen is dit boekje niet alleen voor ons een gedachtenis geworden aan onze strijd in Indië, maar ook een waardevolle herinnering aan ben, die naast ODS gestaan hebben in de uitvoering van de op.
bouwende. taak, die Hare Majesteit de Koningin ons opgedragen
heeft.
i
Juli
1948.Redactie.
I
•
119 JAAR JAGERS
Voor de tweede maal hier in Indië maken wij on3 gereed onl de verjaardag van ons Regiment te gaan vieren en de redactie ~n ttHet Jagertje"
gaat
ookditmaal cen mooi jubileumnummer uitgeve~ hetl!;ecn, ik ben er zeker van, door het gehele Dataljon met
\'teugde begroet zal worden. Een woord van hulde aan den Hoofdredacteur, den Lt. van Gcemerr en zijn zeer actieve medewerkers, lijkt mij hier zeker op Eijn plaats.
Om een voorwoord uit te spreken is hel nodig de blik achterwaarts te richten om vooral datgene de revue te laten passeren, wat in hel afgelopen jaar is
""oorgevfllien.
Dil is niet weinÎg. De vcrsch..il1ende gebeurtenissen op allerlei gebied, zullen door velen in dit jubileum·
nummer belicht worden en ik wil mij bepalen tot wat voor on6 nllen, maar zeer zeker ook voor de geschie.
denis van ons ReBiment, het meest belangrijk WU!,
n.l. onze deelname aan de politionele actie, die ann- ving op 21 Juli 1947 en de daarop volgende periode van de strijd tegen de nog steeds actief blijvende extremistische eenheden.
Op 21 Juli 194.1, toen het "Uur U" dan ei.ndelijk aanbrak. lag ons bataljon verspreid in een gebied West van Buitenzorg met het front naar het Westen, terwijl de andere bataljons van onze Brigade boord.
:r.:akelijk front Zuid innamen .. De grootste beweging àie onze Brigade zou maken, was op het Zuiden ge·
richt en ons Bataljon kreeg een geheel zeUstandige opdracht om westwaarts Ie opereren.
Hoofddoel van deze eerste opdracht die wij kregen, was hel in bezit nemen van de centrale Karatjak en het bezetten van een groot gebied rondom daarvan.
(te hezetten plaatsen waren Poercseda, Leuwilliang en Djllmboe).
Dit eerste werkelijk sctief optreden van bijna bet
!chele Bataljon is, zoals ik io mijn dagorder van 3 Nov. '41 heb gememoreerd, tot ecn eclatant succes seworden, hetgeen in hoofdzaak te danken was aan an hoog nUlreel in bet ge}lele Bataljon en bovendien aan de voorbeeldige samenwerking.
Reeds op 22 Juli ~41 mochten we een telegram ontvangen van onze Brigade Commandant, de kolonel A. A. 1. J. Thomson, die ons uit zijn Stafkwartier als volgt seinde:
Van Cdt. 1 Int Bri.gade Groep.
Aan Cdt. 3 Reg. Jagen.
Detuis mijn grote erkentelijkheid voor hel nemen van Centra1e Karatjak cn andere operaties. Schrif.
telijke bevestiging volgt.
De Lt. Dro{{elaar (toen nog vaandrig) en de Lt.
Heerkens en von Bodenhousen hebben zich bij deze aetie bijzonder onderscheiden en werden op de ere,..
lijst van onze Brigade geplaatst.
Op 24 Juli '48 sprak onze Divisie Commandant\
de Generaal Majoor H. J. J. W. Dürst Britt zijn te·
vrc<,lenbeid uh in de bier nevenstaande dagorder:
Kort nadat we dit nieuwe gebied hadden gecon- lolideeM, ongeveer medi.o Augustus, kregen.wij op.
I DIVISIE ,,7 DECEMBER"
DAGORDER
Hare Majesteit de Koningin lieert beslist, dM de overec,lkomst van Linggadjati krach:dadig
zOu worden l,Jitgevoerd. '
Het geduld was Icn einde Da het hetoonen van een lankmoedigheid, welke zulk een groole zclfbchcef8ching van ons eischte.
Op bevel VUD UW cotllnlsndant hebt gij de demureatielijnen overschreden om de loezeg- gingen vun nare Mojesteit. in Haar rede van 7 Deeember 1942, waaraan wij onze naam ont·
leenen, gestand te doen.
Aan alle opdrachten. gegeven aun onze di.
visie, is ten volle voldaan, 2e118 binnen de doar·
voor bepaaJde tijdstippen.
Namen als Krat jak, Lampei;an, Tandjocng- poera, Soekaboemi, Krawang cn vele andere zullen in de herinnering van onze Divisie vuortleven.
Onze verliezen zijn uiterst gering; wij ge- denken hen, die ons ontvielen.
Ondanks slechte weersomstandigheden heh.
ben alle onderdeden hun plicht ve.rVuld op een wijze, die boven alle lof is verheven en groote bewondering verdient.
Ik heb mij daarvan persoonlijk kunnen over·
tuigen, evenals van de voortrefrelijke geest, welke bij aUe onderdeden heerscllt.
Door dit
"nes
hebt gÜ meer dan ooit mede- gewerkt om de naam van de 7 December Divisie hoog te houden.Ik ben er trots op Uw commandant te mogen
~-ijll en weet, dat gij steeds op de'l.l! wijze 2uh voortgtu:m.
Ik dank U aUen.
De Generaal-Majoor, H. J.
J.
W. DURST BRITT.T.
Velde, 24 Juli 1947.dracht Soekahoerni over te nemen van onze wapen- broeders de Grenadiers, die meer naar het WeEteu opschoven. Het gebied direct ten Zuiden van deze stad tot aan de Oceaan moest gezuiverd worden. Wat dit betekende weet thans elke Jager van het 3c Batal·
jon. Reeds 3 dagen na onze aankomst in Soeknboemi werd een grote actie ingezet op de stellingen in de hergrand, Zuid van de stad en op diezcIrde dag werllcn de T.N.I. troepen een 30 km naar het Zuiden verjllagd. Oe jagers waren van die dllg af "Bergjagers"
ceworden. Alle compagnieën hebben op hun beurt aan grote en kleine acties deelsenomen ; Njulindocng, Sagaranten. Takokak, Soek.anegara. Tanggeung, BC!n.
breng, Sindangbarnng en niet te verl§cten het gebied direct rondom Sockahoemi gelegen, brengen voor ecn·
ieder van ona vele herinneringen naar voren. Het enOrm zware doortrekken van het bergterrdn, de.
v~ moeilijkheden van onbegaanbare wegen, de beschie·
",;; tingen uit hinderlagen, waartoe dir rerrein zich zo
bij uitstek leende, dit alles moest overwonnen worden voor wij er in slaagden het gebied te beheersen. Met voortdurende zware inspanning werd dit echter toch bereikr en toen het tijdstip aanbrak dat de T .N.l.
eenheden gingen evacueren naar Djocja. waren deze zeer verheugd deze streek, waar hen nacht en dal leen uur rust werd gelaten door onZe actieve patroun·
les, te kunnen verlaten.
En zo zijn wij gekomen tot de toestand van heden.
In dit grote en grootse gebied, waar dag en nacht moord en brand gepl~egd werd, waar de bevolking, voor zo ver niet gevlucht or meegevoerd, werd onder·
drukt, waar bijna alle ondernemingen volkomen ver·
nietigd werden, heent thans een sfeer van volkomen rust en wordt met de opbouw van wat vernietigd werd begonnen. De ondernemingen gaan langzaam en moeizaam weer aan de gang. De bevolking is terug·
,ekeerd. Langs de destijds volkomen verlaten berg- wegen, waar altijd gevaar was voor het Hsnipersvuur", trekken thans de Inheemsen met hun pikolaDs, om de producten van hun opnieuw bebouwde land naar de passars in de omgeving te brengen. Langzaam maar De commandant van 3 Regt. Jagers, de Luitenant
Kolonel der Jagers. H. vair Leeuwen.
zeker zien we het resultaat van onze strijd, de op·
houw van het tijdens en vooral na de Japanse bezetting zo zwaar geteisterde West·Java.
De ruïnes, toen we te Soekaboemi arriveerden.
Groep!commandanten -van de evacuerenàe T.NJ. staan aangetreden..
Als we hierop terugsien denken we allereerst aan onze kameraden, die tijden! dese periode :zijn ge·
.sneu veld. Om dit resultaat te bereiken :zijn
sU
gevallen.Hun nagedachteni.s in hoge ere te houden is ons een blijvende plicht. Ook gaan on:e gedachten uit naar hen die door verwonding of door :ziekte reed"
naar het Vaderland moesten terugkeren. OPl.Je be.s'e wensen voor hun spoedig herstel vergesellen hen.
Laat ons hopen dat de nu nog zo moeilijke politieke situatie spoedig tot klaarheid J!,:ebracht wordt en met kracht zal worden aangestuurd op de nageslreerde oplossing van het "Indonesische probleem". De op·
108sing zoab aangegeven door H. M. onze Koningin in"Haar bekende rede van -7 December '42, de ver·
schillende staten van Indonesië in rederatief verband met ons Koninkrijk te verbinden onder de Neder·
landee Kroon.
We mogen en kunnen er trots op gaan, aan dil grote gebeuren in onze gesclliedenis te hebben mede·
gewerkt. Gezamenlijk met de andere Bataljons van het Regiment Jagers die in verschillende streken van Indië ook hun laak vervulden, heert het 3e Bataljon de naam van het Regiment Jagers hoog gehouden.
OHicieren, OnderoHicieren en Jagers, laat ons deze 1Ige verjaardag van het Regiment in vreugde met elkander vieren. Vreugde, omdat we in goede kame·
raadschap met elkaar hebben samengewerkt om de eer en de naam van ons Regiment Voort te dragen in onze geschiedenis. naar wij hopen tot heil van ons Vaderland en de volkeren van Indi.a.
Lang leve het Regiment Jagers!
.' De Commandant van 111 Regimen,t 'Jalen
De Lt. KoJonel der Jagers H. VAN LEEUWEN.
• s
I
t
IN MEMORIAM
Korp. R. Bobbink ... 10 November '46 Jager L. Vlug ... ... 3 December '46 Jager T. Boogaard ... 30 Januari '47 Jager H. Mensink •... 21 Juli '47 Korp.
J.
Leeuw ... 22 Juli '·17 lager G. de Zoeten ... 22 Juli '47 Jager A. J. Wigmane ... 8 Augustus '47 lager P. Kerkhof ... 13 September '47 Korp. A. B. PeppelenboscI} 10 October '47 Jager A. v.d. Kreeke ... 10 October '47 Jager Ie kl. W. J. Venneman 24 October '47 Jager L. van Vliet ... 25 October '47 Sgt. ,. H. Hoendervanger ... 20 November '47 Jager W. Tromp ... 30 November '47 Jager P. F. 0000 ... 23 Januari '48 Majoor W. Kobus ... 2 Fehruari '48 Jagerte
kl. P. v.d. Berg ... 29 Mei '48Mooie dingen zijn vaak duur tm kostbaar. Om de hoge prijs te kunnen beto.len~ moet men bereid zijn afstand Ie doen van iets anders, even kostbaar cn van gelijke waarde. Vrede en rust zün kostbare zaken . . Men krijgt ze niet voor niets. Vrede vraugt een hoge prijs, slechts ten koste van mensenlevens schijnt de wereld van vandaag orde en rust te kunnen verkrijgen.
Dit alles wisten ook de mannen, wier namen wij bier eerbiedig willen herdenken. Toen zij aan boord gingen, om in Indië hun soldntenplicht te vervullen, wisten zij, dat ook van hen dat offer gevraagd zou kunnen worden. En hel i& \'BD hen gevraagd. Zij beo taalden met hun leven de vrede, die wij ontvingen, hun bloed WilS de prijs voor de lerugkeer van rust en orde.
Mannen, wij allen zijn jullie dankbaar. Wij aan·
vaarden ook de verantwoordelijkheidl die jullie dood ons heeft gegeven. lullie offer zal niet tevergeefe zijn gebracht.
Moge God jullie Lclunen en geven Zijn eeuwige rust.
J. N. Klaver O. Cama.
Aalm. 111 Reg. Jagen.
,
NA SAMEN\\'ERKING
De Recomba lt~m Weu-lat'a, R. A. A. Hilman Djaja.
diningral, voormalig Regent van Soebboemi, sc1lrijft Oller /tet contact dal,
"U
met tIe Jagers heelt ge/IO(1.De Jagers leerden de Heer R. A. A.H. Djaja·
diningrat hermeu, toen zij wacht moesten leveren. bij ::.ijn woning. Soekaboemi lOOS nog nJ(lar ellkele u;ekert be::.et en de overheids- persottf'II warcn het mi/qnwt vort alle soorten bedreigingf'tI. Voor beiden, de Jagers en de tegemtJoordige necomba was de kennisnw.king inleressant: de gewone Nederlarlds~ soldaat IlOd merl in lrldië vroeger nooit gekend en wij waren zeldcn in flauraking gekomen met Indo- nesische hoogwaardiglleidsbekleders. In gemot!- .delijke gesprekkerl in het voor kamertje. dat a~
UXlchtlokaaZ diclIst deed of tijdcII! de rilten in de auto, lecrder~ wij de heer Djajadirtingrot kC1I11C1/; iemarld die er oprecht naar streefde
~ij,t ltmdgelloten il1 samclltlJerking met de Nederlanders een goede toekomst te verzekeren.
IJet alsellei.cl kwam toe" de regent benoemd werd tOt Recomba van lP est·Java, de hoogste
lun~lie in dit gewest. Hem werd opgedralen het bestuur iu deze proviucie te leiden tot de Indonesische bestuursorganen zover zouden zijn ontwikkeld, dat zij
:elf
het beheer in handen k01ldcli nemen.Peel heeft de heer Djajadinillgrat ook bij.
gedragen tot de oprichting van de Negara Jlasoendan. Hij WOl ecn der belangrijkste figuren bij de W C3t-1avCJ conferenti.es.
Ter gelegenheid van het 119·jarig bestaan van het Regiment Jagers moge ik een bescheiden plaats ver·
zoeken in de aandacht van }Ien, die onge\wijreld met alle trots de dag herdenken, waarop hun Regiment Jagers kan bogen op een beslaan van meer dan een
eeuW.
ln het bijzonder heb ik daaraan een behoehe, omdat ik de mannen V'an het Regiment Jagers van het 3e Bataljon van nabij heb leren kennen. niet aBeen, doch ook met hen, die in 't verre Oosten met hun schone doel zijn gekomen, met achterlating van hun vader, moeder, zuster en anderen, die ben na aan het hart liggen, nauw samen gewerkt heb in de woelige dagen, welke wij ,gezamenlijk hebben moeten door.
maken.
Boe kort de tijd ook ,geweest is, die ik met hen hÜ het herstel van rust en orde in deze streken, heb mogen doorbrengen, de intensiteit en de innige samenwerking, de aangename en haast broederlijke verhouding, welke ik zowel in de dienstuitodenin, als in de prlvê·sreer heb mogen ondervinden, zolang ik met hen in het Soekaboemische hcb doorgebracht.
zijn bij mü de "lfugeullalllsle herinneringen gebleven, welke onuitwisbaar zullen zijn in mijn verder leven en in dat van mijn gezin.
Rel 3e Bataljon Regiment Jagers, onahcheidelijk verbonden aan zijn Commandant, de Luitenant Kolo·
nel H. van Leeuwen zal bij mij in herinnering blijven a]s een symbool van ideale samenwerking, verhouding en hoge plichtsbetrachting.
Mei gevoelens van dankbaarheid, niet in woorden uit te drukken, gedenk ik en met mij mijn gezin, de dagen waarin mijn eigen leven in gevaar verkeerde.
na 21 Juli 1947, ('11 op welke wijze de zorgzaamheid tot uiting kwam, eerlit van de zijde van de Luitenant- Kolonel Baron Taets van Amerongen met zijn Grena·
diers en Overste Zanino met zijn artilleristen en daarna in het bijzonder van de Jagers, onder commando van de Luitenant·Kolonel van Leeuwen. Dit alles om mij te behoeden tegen elke bedreiging van de zijde van de veelal onbekende tegenstanders.
ZeUs na mijn vertrek uit Soekaboemi blijft die zorgzaamheid van Overste van Leeuwen voortduren en is onze prettige verhouding blüven bestaan en "'er·
stevigd. terwijl mijn gevoelens van dankbaarheid spoedig en, ah het ware automatisch, zijn geworden tOt een band van oprechte en ware vriendschap.
Waar mijn vertrek uit Soekaboemi verband hield mei de vervulling van een taak, welke mij door de Overl1eid werd toevertrouwd en een gebied omval, waarin de Jagers van het 3e Bataljon huig zijn, hun diensten te verrichten, is het wel zo preuig, bedoelde lagers nog steeds als mijn medewerkers Ie hebben in ons gezamenlijk streven om rust en orde te her- stellen.
Een streven. dat tot dusver met succes tOl uitvoering is gebracht. waarvoor ik hen bij dezen mijn hart·
,rondige dank betuig, niet alleen ah overheids·
ambtenaar, doch ook ah mens en persoon, die zich tot taak en roeping l!telt de belangen von de bevolking in deze streken te behartigen.
Mijn gevoelens van erkentelijkheid en mijn aan.
gehome herinneringen belreeren thans niet "Heen de Jagers van het 3e Bo.I0\jOD, die in mijn geheugen weliswaar steeds op de voorgrond treden, doch ook hun brigadecommandant de Kolonel Thomson en sinds mijn komst in Bandoeng in bel bijzonder hun Divisie·Commandant, de Generaal.Majoor H.
J.
J. W.Dürsl Britt, hij wie ik reeds 818 fd. Regent van Soekaboemi door bemiddeling en vriendelijkheid van Overste van Leeuwen, werd geïntroduceerd.
Naast de voorttetting von de aangename verhouding met de Jagen van hel 3e Bataljon met hun c;omman.
dant, de Overste van Leeuwen, moge ik hierbij ver.
klaren, dat die herinnering van goede sa.menwerking en alles, wat een mens en ambtenaar verlangt om zich in een prettige en aangename sfeer te verkeren, zich heert uitgebreid tot de gehele 7 December Divisie met haar Territoriaal Commandant, Generaal Majoor H.
J. J.
W. Düm Brilt.De Bataljonsstal
De railjeep gaat op verkenning.
Nadat ik uiting heb gegeven aan mijn gevoelens, welke niet geheel in woorden zijn uit te drukken, moge ik mijn allerhartelijkste geluk ... ensen lallge oeze weg betuigen ter gelegenheid van het ll9·jarig beSlaan van het Regiment Jagers, waarbij ik mijn woorden in het bijzonder "lOge wijden aan hel 3e Butaljon van genoemd Regimeut.
Moge het Regiment Jagers alle beste wensen, welke een medS kan bieden, van mij en mijn gezilJ aun- vaarden.
De Recomba voor West·Java, R. A. A. Hilman Djajadinillgrat.
Knooppunt van de administratie
Ook op mijn bureau dwarrelde tllssen de vele post.
stukken een brief van de R.AD. officier met het vriendelijke verzoek ook een "stukje" te willen schrijven in het Jubileumnunlmer van "Het Jagertje"
Dat stukje zou dan moeten. behandelen de weder- waardigheden van de BataJjonsstaf in het afgelopen 11ge jaar. Nu wilde ik. natuurlijk gaarue aan dit ver.
erend verzoek voldoen, op dot van rekening krijg je niet elke dag de gelegenheid om je .,sehrij"ers"- prestaties vereeuwigd te zien in een jubileumnummer vall "Rel Jagertje". Ik wilde mij dan ook volijverig zetten tot het schrijven van een uitgebreid artikel over de wederwaardigheden van de zo heterogene onder·
delen die samen een bataljonssta! vormen t.w. het
DE STAFCOMPAGNIE
tn
(JInHOTEL VICTORIA
Het was tegen hel einde van de maand Juni 1947, dal de kapitein J. M. Kuiper" de Starcompagnie verliet om ecn laak te gaan vervullen bij de derde divisie.
Een tirailleur uit het bataljon zou het commando vun de compagnie overnemen; hij scharrelde al cen poosje bij de Star rond en heette Kapitein van Beurden.
Hij liet je ijskoud om zes uur opstaan en animeerde zeUs exercitie! Het was ontstellend, zoveel Jagers als er voetklacbten hadden (kregen) en toen bleek pas hoeveel er aan hel schoeisel mankeerde. Er was vrijwel geen paar schoenen te vinden, waarop een goed mens kon lopen.
Deze pret duurde echter nict Jang. Spannende dagen braken aan en ook de Starcompagnie kreeg haar aan·
deel in de politionele actie. Die taak lag voor de meeslen ni.et binnen het gepacificeerde gebied rond Duitenzorg. Er werd Jlard gewerkt; verbeten wer<ren moeilijkheden opgelost. "Kan niet" bestond niet. "isrcr niet" was er niet en nachtrust voor velen ook niet.
Zij, die hUil wrrk in de stad hadden trachtten zo ~oed mogelijk de operaties te volgen. Het bleek, dat zij ook een droeve taak te vervuUen kregen.. .... reeds dadelijk in het begin van het gewapend optreden van het bataljon bewezen zij de laatste eer aan de gesneu·
velde Jogers Mensink en Wigmans. Het was ernst, de successen van het bataljon werden niet zonder een
dure prijs verkrrgen.
Half Augustus. Een hergroepering van troepen deed de compagnie naar Soekaboemi verhuizen. Toen nog een hal{ verlaten stad, di.e eerst korte tijd bevrijd was en de sporen van "verschroeide.aarde.takliek" maar al te duidelijk vertoonde. Voornamelijk de Chinese wijk was een ruïne, openbare gebouwen waren slechts puinhopen. Niettemin werd een goede legering ver·
kregen; klimaat en echte waterleiding, zo tnaar de hele dag, waren een genot.
Naarmate verdere zuiveringsacties plaatsvonden, her·
stelde zaeh het normale leven in de Blad. Hel werd al drukker en drukker op IJtraal, allerwegen werd wederopbouw "gepleegd."
Toch was de tijd nog niet gekomen, dat de wapens konden rusten. Subversieve elementen maakten !IIpe·
eiaal de wegen onveilig; menige wagen van de Staf.
compagnie bleef niet zonder kogelgaten en dat was niet hei ergsie ... Het verbindingspeleton kreeg een harde slag toen de korporaal Peppelenbosch en de
Jager van der Kreeke bij een wegbeschieting sneuvel- den en Jager Zijlmans ernstig werd gewond. De houding van de bevolking van de beruchte kam'ponl Tjisaiit werd oorzaak, dat bij een nootlottig ongeval chaurreur van Vliet om kwam. Wij gedenken hen allen met eerbied. zij waren van onze besten en wij zullen hen niet vergeten.
De lijd gaat voort en Sint Nicolau zet de zorgen aon de kant. Onze mooie cantine ,,'t Centrum" i8 de plaats wllar de heilige man met paard en .. 1.eleman."
binnenrijdlom de Jagers zijn welgemeende blijken van waardering te schenken en, waar nodig, wijze en geestige vermaningen te geven. IIet is een avond in Hollandse sfeer, ongedwongen stemming en plezier voor hoog en laag. We zien onze motortransport·
ofHcier. de luitenant Ringoir, nûg zijn vervoermiddel - ecn ficls - ontvangen, compleet met valheJm, 8tol.
bril en handschoenen tot over zijD ellebogen!
St. Nicolaas werd gevolgd door de viering van on.
2c kerstfeest in Indië. Reeds lang van tevoren kon men overal een activiteit waarnemen, die een prettile viering van dit eeuwenoBde (eest waarborgde.
11
leder, die zijn oor te luisteren legde, kon merken, dat daar iets groots verricht zou worden. En dat die pogingen geslaagd zijn, hebben niet alleen de koks ondenronden. die voor een bijzondere kerslmaaltijd hadden gezorgd, maar ook de Toneelgroep van de R.A.O. bij de uitstekende opvoering van hun kerstspel
..En
waar de sterre bleef stille 6taan" van F. Timmer- mans. De opvoeringen werden opgeluisterd door het Jager~koor. dat onder leiding vBn de sergeant·majoor Vrieze een keurige muzikale omlijsting 8af. Zo werd Kerstmis 1947 in Indië een echt Kerstfeest.De commandogroep van de compagnie, met als vooraanstaande figuren S. M. A. Vrieze, de inmiddels naar elders overgeplaatste S. M. 1 Broerse en sergeant.
fourier Bolleurs, draaide steeds zijn toeren. En al was het toerental soms hoog - vraag maar aan de Jagers Broekhoven cnv. Vondelen - men bleer de situatie meester. Als iemand zonder geld zat, dan lag het in ieder geval niet aan de administrateur. Een
extra woord van waardering komt zeer zeker ook toe aan de koks, die onder leiding van Jager van Durn zonder blikken ol blozen Voor een mannetje of duizend boven de normale sterkte kookten. Och, det zijn zo vaD die dingen, die doe je "even". (U ook?) Nu, na de evacuatie van de T.N.!. uit het gebied van de Jagers, breken normale tijden aan. Soekaboemi is weer "stad" geworden. Augustus 1947 - April 1948, welk een verschi1. Ons werk is niet vergeefs geweest, wij hebben iets bereikt in het belang van Indië en van Nederland. De inmiddels aangekomen Nederlandse burgers kunnen nu in samenwerking nlet de Indonesi.
sche autoriteiten voortbouwen op de mede door de Jagers opnieuw gelegde basis van orde en goodwill.
Wij wensen hun succes.
De kwartiermeester, transport· en verbindingsofficier vertellen U zelf van hun ervaringen.
Kapitein van Beurden .
•
DANK ZIJ HET LEGER
Een we~terling kan %Îch moeilijk een voor-
~tellinB maken van de positie, die de Regent in. de lndone~i~che ~amenleving inneemt. In de verhouding tot hem spreekt de bevolking eer·
biedig over hem als "vader" CIl 110emt :ich aelf de "kinderen". Zij hurken eerbiedig, wan·
neer hij zich met toe~praken tot hen richt.
Den vor~telijke po~itie wordt ook ingenomen door de regent van Soekaboemi, de heer R. A. A..
Soeriadanoediningrat. Deze functionaris heeft in belangrijke mate bijgedragen tot het her~telde
vertroUWen van de bevolking iu de .militaire en politieke bedoelingen van de Nederlandse autoriteiten. Hij wees op de staatkundige en tnaalschappelijke veranderingen, die :ich vol- trekken en waaraan de bevolking tot eigen voordeel kon meehelpen. Tegenover ons ge·
tuigde hij steeds van de deugden en van de kunstzin, die in :Un volk leven.
Honderd en negenti~n jaren bestaat reeds het Regi.
ment .,Jagers".
Hoewel het mij moeilijk valt om een en ander over dit reliment te schrijven, hetgeen toe te schrijven is aan mijn geringe kennis omtrent de plaats gehad hebbende wapenfeiten in zijn roemrijk bestaan. zou ik toch niet willen nalaten een korte uiteenzetting te leven over hetgeen dil regiment voor en in Soeka.
boemi beelt verricht en tot stand ,ebrachL
u
De politionele actie, die op 21 Juli 1947 werd in.
gezet, heert een ommekeer teweeggebracht in de toen bestaande toestanden. Als gevolg dallrvan ontstonden wanordelijkheden, die in het begin een langdurig karakter schenen te t:u1len Illlnnemen en die heel wat moeite hebben gekost bij de pogingen om de normale toestanden te doen terugkeren.
Toen ik op 22 November ]947 weer te Soekaboenti terug kwam, zag deze streek cr geheel anders uil dan toen ik in April 1942 na de bezetting door de Japan·
nen, deze stad en dit regentschap moest verlaten.
Het beeld. dat Soekaboemi reeds op het eerste ge.
zic!ht gaf, wekte alom de indruk, dat hier inderdaad buitengewone toestanden heersten, die veel leed aan de ingezetenen in het algemeen hebben veroorzaakL Verbrande huizen, eeonomisc11e ontwrichting, vcr·
waarloosde gezondheidszorg, scherpe politieke tegen.
stellingen naast dagelijkse terreurdaden - dit alles was voor een ieder merkhaar. Ieder burger scheen door vrees te zijn bevangen. wist geen zekerheid wat te moeten doen en ondanks het reit. dat het overgrote deel der bevolking reeds lang naar rus! en orde terug·
verlangde, durfde men geen positieve pogingen te doen ter bereiking van de gewenste normale toe·
atanden.
De thans steeds voortschrijdende verbetering hierin is zeer zeker in het bijzonder te danken aan het krachtdadig doch tact· en beleidvol optreden van het leger. waarin ook het Regiment .Jagers" een ruim aandeel had.
De kennismaking begon bij
,.. OOM ERNEST
Volgaarne voldoen wij aan het verzoek van uw BntaljonscommandlJnt en geven hierbij blijk van en uiting ann onze vreugde lcr gelegenheid van uw jaar.
leest. Een vnn ons is in den Hang geboren en getogen en de ondere heeft er lang gewoond; en den Haag is immers de wieg. het stamslot en, nis lu~t ware de horst van het Regiment Jagers!
Wij herinneren ons het gnla·unirorm van Oom Ernest, die omtrent het begin dezer eeuw Luitenant was bij dit dO'orluchte Regiment. Hij droeg daarbij op het hoord een klein, omgekeerd, kuipje, dat later werd ingewisseld legen de uw bekende Kepi; waarop voornoemd kuipje, in onbruik gerankt zijnde, aan onze kinderen werd gegeven om verder bij verkleedpartijen te benutten (minus de groene haneveren, want die kon Oom Ernesl ook op de kepi gebruiken; or wel.
lichl tante Riekje op haar uitgaanshoed).
Aangezien dus een onzer recds op vijfjarige leertijd de jl1gershoed heeh gedragen kunnen wij in deze ook historische rechten doen gelden.
Wanneer een Jager gevraagd wordt: floe denk je ov-;;'-de bltrg~;·S in lncliii: dan ~;l hij,' naar z.ijn aard en beleverlÎsscn, een alo/ niet waarderc/ld verhaal a/steken. Maar onveranderd z.al aan het antwoord worden toegevoegd:
.. Profcuor en mevrouw Baas Becking zÜn :ól"
Zün d(Lim gaat data omhoog. Dat is de hoogste waardering.
Hoe dat :0 komt? Geregeld tvaren groepjes vnn drie of vier Jaffers vier dagen (le ga!t 11al't
de familie Baas Becking te Buitenzorg. Ze werdell geheel in de familiekring opgenomen, de gasten konden zelf hun tijd besteden saaIs :e wensten en het huisgezin regelde zich daar- naar. Iedere bezoeker was zonder uitzondering vol lof over de dagen die hij in deze gastvrije Buiten:orgse fam.ilie heeft doorgebracht. Ecn bed met lakellS, (waarvan je :0 lang kon ge- nieten als je zeIl wou}), het lekkerste eten, uitstapjes met de ,oogen en natuurlijk een be- zichtiging van de beroemde plantentuin, woar- van de gastheer directeur is.
Wilde je naar de bioscoop, dan kwam de auto voor eu je werd erheen gereden, wilde je in de huiselijke kring blijven en bijvoorbeeld gaan kaarten, darl werd er gekaart!
Vraag het aan de Jagers: de familie Baas Boeking is :ó!
JagerIJ, tezamen met hun tweelingbroeders, de Grena- diers, brachten wat kleur en wat vertier in onze deflige Residentie. In onze jeugd lagen de geoogste lauweren meer op muziekgebied waar eerst de grote Bouman, later Walther Boer de Kapel herhaalde malen ter zege voerdë. Vandaar dat, ondanks Oom Ernest, onze ge.
negenheid vrijwel gelijkelijk verdeeld was tussen Grenadiers en Jagers. Toi verleden jaar December is dit zo gebleven, hoewel de kennismaking, in Maarl 1946, met Uw dappere Eerste Bataljon in Depok en in Tjibinong ons enigszins aan 't wankelen bracht.
Verleden jaar genoten wij het voorrecht op het reest ter gelegenheid van uw US·jarig beSlaan aanwezig te mogen zijn. Teneinde onze onpartijdige vreugde te de.
monstreren moesten wij, nauwelijks hersteld van der Jagerij dMilé op Tjikeumeuh. op twee wielen rennen naar Pantjassan, om door de Grenadiers ontllaald te worden (lP .. Tud in je ransel". Wij eindigden echter bij hel Cabarel Madelein en het "Paardehoo(dstel aan de Muur".
•
Ret w •• te voorzien, bij het 1190 Jaar(eelltt dat de tweelingbroeders nog verder uit elkander zouden wijken. En, waar zij ieder tlums een gans Derlogdolll bestrijken zouden wij niet, op dezelfde dag de ping.
pongwedsttijd te Leuwimanggoe en hel sjoelbakken
~ Pelaboehan Raloe kunnen bijwonen zonder de maximum snelheid aanmerkelijk te overschrijden!
Wij hebben echter gekozen, Vanaf December 1941 hebben wij iedere week onze kennismaking met uw Bataljon met vier jonge lieden kunnen uitbreiden.
·En tot op beden met groeiend senoegen. In de eerste plaats leren wij van jullie Holland kennen; hoe hel denkt en IlreelL
Maar het belangrijkste is dat wij sprcken met mensen voor wien de woorden kameraadschap, naastenliefde, verantwoordelijkheid, moed cn zelfbeheersing geell lege woorden zün. \Voorden dus, die jullie :r.:clvc zeI.
den gebruiken. Maar woorden die de geest, die in het Derde Bataljon Jagers heerst, gelloegzaam kCnEchenen 1
Wij zijn er trots op, gastvrouwen gastheer van 3·RJ.
te mogen zijn!
Buiten:orl. 's Lands Plantentuid.
R. en L. Bcuu Beckinr.
Jager van 1906 te gast bij de Jagers van 1948
December 1947 werd een sroepje planters bij hunne verkenning welwillend gastvrijheid verleend ter onder·
neming LEUWI MANGGOE door den Commandant en OWcieren van de 4e Compagnie 3e Regiment hgert, aldaar gestationneerd.
Een typische omstandigheid was hierbij, dat steller dezes in 1906 Korporaal was bij de 16le Compainie 4e Bataljon van het Regiment Grenadiers en Jagers.
Palmen Ipiegelen ,ich in de lIuvuver bij T jb4ät.
He'
kon.r
ook IJredig lijn . •• . .Det Regiment werd toentertüd gecommandeerd door Kolonel Baron van Voorst tot Voorst, Adjudant in Buitengewone Dienst van H. M. de Koningin, terwijl het Jager.bataljon onder aanvoering stond van Majoor Jhr. Teding van Berkhout.
Behalve veel andere dingen hebben ook de uiter.
lijke omslandigheden ûch sedert sterk gewijzigd.
Vooral uniform en kazernering zijn geheel anders.
Nu alles eenvoudige veld·uniCorm, waarbij alleen enkele emblemen als het lloorntje nog aan de oude tijd herinneren. Vooral officieren cu ondcnCCicieren hadden in 1906 een zeer fleurige unHorm van groen laken afgezet met gele biezen en puljes op den kraag.
De grote tenue JOet de shako met witte vangsnoeren kon, hoe krijgshaFtig ook, op zomerse Zondagen zeer drukkend zijn.
De oude Oranjekazerne aan de Mauritskade in den HUlls met zijn ruime galerijen nis slaap- en dagver- blijven hadden als groolste voordeel, in het celltrum van het Haagje te staan. De kautpOeniwoningen die nu tot behuizing der Jagers dienen, hoe ver ook van hws, doen hier echter kennelijk aan de goede geest van de Jagers geen afbreuk.
Gllarne bied ik bij bel 1lge jaarfeest, mede namens mÜn collega's planters ulhier onze gelukwensen de Jubilerende Jugers aan. Daarbij dankbaar gedenkend alle hulp en bijstund, die we op zo prettige wijze.
hier te Leuwi Manggoe van de Compagnie.comman.
dant Kapitein van Leeuwen met zijn OeCicieren. Onder·
officieren en a.lle Jagers sleeds hebben mogen ont·
vangen.
Mei de wens, dat alle Jagers in goede gezondheid dit jaar in het Vaderland behouden mogen terugkeren en bet oude "Turf in je ran~el" voor hen nog in de Maliebaan in het Haagje moge klinken, eindig ik. met een:
LEVE HET REGIMENT JAGERS.
Oud·Jager.
I. Ph.
d.Ion,.
De I.V.O. •
De ogen en oren van het Bataljon
De geschiedenis van de lnlichtingendicml in ons Bataljon laat zich dit jaar in twee hoofdstukken schrijven.
Het eerste 8peeh zich af op het schaakbord van Midde~.Bl1ntllm met de krachtcentrale van KARA.
TJAK als vijandelijke koning, die in zet na tegen.
zet tensloUe op 21 Iuli 1947 verrassend genomen werd.
Toen op de :tiende Maart het bericht binnenkwam dat de T.R.!. bezetting Kal'arjak ontruimd had en daarmee dit voor ons zo belangrijke object aan de willekeur van saboteurs had overgeleverd vielen er snelle beslissingen; beslissingen, die iedere man in het peleton de ogen opende en deed vermoeden wat ook in de toekomst zijn VOOl'naamste taak aan dit lront worden zou. De eerste Compagnie bezette de Centrale, die onbeschadigd en in bedrijr werd aan·
Betrorren. Er werd ook een belangrijk document ont·
dekt dien dag, waarover later. N'atuurlijk knoopte de tezenstander onderhandelingen aan en kwam met het verwachte argument, dat er aan weerszijden van de kali TlIANTEN, die toen als demarcatielijn gold, volgens de laatste bepalingen een neutrale zöne b~
hoorde te bestaan, waaruit alle posten teruggetrokken moesten worden, dus ook die van Karatjak. Op 15 Maart kwam onze Bataljonscommandant met de Lt.
Kol. Soeganda van de T.H.T. overeen, dat de tegen·
partij schriFtelijke garanties zou doen t.o.v. de veilig.
heid der Krachtcentrale. Intussen zou een aemengde bezetting het hedrijf beschermen.
Deze dagen van onderhandelen zijn een hoogtepunt geweest in de gesehiedenis van onze Inlielltingendienst.
De Inlichtingenomcier nam deel a8n de besprekingen, de sergeant fungeerde als tolk, he! verdere personeel ..,bekeek" den tegenstander, identificeerde de kopo stukken, fotografeerde hen, knoopte gesprekken aan met T.R.I. chnurfeurs en soldaten, peilde het moreel, schatte de sterkte, doorvorste de organisatie, door·
zocht de omgeving op achtergelaten documenten. Er zijn er zelCs die beweren dat wij er debet aan waren, dat kort daaro-p twce vUegtuigbommen in de Centrale werden ontdekt. Dit moeten wij helaas categorisch ontkennen. fn elk geval werden naar aanleiding van deze vondst de T.R.I. orricieren hij de Overste van Leeuwen "op het matje" geroepen. Wat dat betekent weten we.
De besprekingen werden stopgezet, de T.R.I. com- mandanten haast hun bommen gerotogra(eerd en teruggestuurd. Daarna herinnerden wij 0013 het docu·
ment dat de eerste dag gevonden werd. Een com.
plete zendinstal1ntic, behevens radiotoestel, een hoeveelheid mortier.brisantgranaten, geweerpatronen, een japans ,eweer (toen DOi vermeldenswaard) CD
weer nieuwe documenten werden aan de hana VaD
dit vodje papier dankbaar geïncasseerd.
Zo was de toestand op 20 Maart. tocn een kleine patrouille door de Lt. Bodenhausen meegenom~n werd in de richting Poeraseda. Hij was met de Lt.
Heerkens in die richting gewandeld om daar contact te maken met de Inlichtingenkorporaal Leeuw;
Ternauwernood waren zij echter lIjr een hinderl.al
Na :ijn overgave liet overste WaZoejo van de Bamboe Roentjin, :lick temidden van zUn baUJljonscomman-
danU!n fotograferen..
kunnen ontsnappen en men wa. ban, dat Korp.
Leeuw, die zich vanuit Tjipitjoeng binnendoor naar 'Poeraseda begeven had met niet nleer dan een hren.
en Inheemse magazijnendrager bij zich, in de knel zou raken. Hevig vuur uit de richting waar hij zich moest bevinden versterkte dit vermoeden. Toen de patrouille in Poeraseda arriveerde zat de verloren gewaande daal' echter op een stoepje rustig een sigaret te roken. Zijn verhaal, boe hij onder zwaar vijandelijk vuur op zijn buik door de sawahs daarheen gekropen was, werd door een nieuw salvo onderbroken. En dit werd de oorzaak dat wij op die dag onze eerste vinger uitstaken in de richting van TJIANTEN.
BERANG, een steile weg vol bochten en hinderlagen, waar later bij het inzetten van de politionele actie, de korporaal Leeuw, wiena hoge gevechtsmoreel toen in bredere kring bekend raakte, zijn heldenmoed mei de dood moesl bekopen. Voor onB die hem hier gedenken heeft hij naast vele andere nog de aparte verdienste door zijn arbeid de umenwerking tussen inranterist en Inlichtingcnman in zijn Compagnie tot een voor·
beeld gemaakt te hebben voor het gehele Bataljon.
Want ook Da Qn%e terugtocht uit Karatjak op 22 ldaart ia hij onze voornaamste bron van Inlichtingen
11
omtrent de vijand gebleven. Nog is er een papiertje in ons archieC vootbandcn, wuarop hij posities omtrent vijandelijke mijnen aangeeft. gegevens, die wellic1IL meerderen \llln DOS het leven hebben gered.
Uit gestadige observatie, spionnage en patrouille.
Cang heelt de Inlichtingendienst getracht zich een beeld van de vijand te vormen.
En op de twintigste Juli hebben wij voorzover mo·
gelijk schouder aan &chouder met de anderen gestaan om de proef op onze Bom te trekken.
Een van on8, ik durf te zeggen de beste, heeft zijn leven geoHerd en is door de Cdr. van de Compagnie waarbij hij gedetacheerd was, Voor een onderscheiding voorgedragen. Zijn graf op het ereveld Menteng Podo zij ons allen een teken.
Lag in dete eerste pLase bet accent op het speCifieke, element in het werk van de Bataljonsinlichtingen·r sectie: n.1. bet inwinnen van gegevens achter en inJ de vijandelijke linies, na onze verhuizing naar Soeka., boemi werden wij allengs gedwongen ons te eoncenl treren op de activiteit van benden in het reeds door!
ons bataljon hezette gebied. Van een Cront of een linie was nauwelijks meer sprake, wilarom wij dan ook met bet inmiddels uit Holland gearriveerde Veldveilig.
heidspersoneel werden ondergebracht in een nieuwe organisatie: de gecombineerde Inliclltingen en Veld.
veiligheids Dienst n.V.D.) onder commando van den lnl ichti n geno Weier.
Vierduizend vierkante kilometer bedroeg ons nieuwe bataljonsvak ongeveer in den beginne. Het merendeel van bet personeel werd op het hoofdkwartier in de stad teruggetrokken, maar dat wat in de Compagnie niet gemist kon worden heert de traditie hoog ge- houden.
Namen als die van lager Tilma, van sergeant nakse, Dietvors en Blauw waren in de djaspora geen on·
belCende. Ik zal niet uitweiden over de diverse acties en consolidaûes van ons Bataljon, daar dit elders in
ons Jubileumnummer te vinden zal zijn. Zeker Is echo ter dat bet personeel dat bij de Compagnieën gede- tachecrd geweest is hierbij zijn mannetje gestaan beeh.
Een stroom van gevangenen uit alle hoeken van 008
bataljonsvak was het resultaat. Deze werden onder.
gebracht in het "Rebabilitatiekamp van Delden", een monument van samenwerking met welhaast iedere oCfi.ciële instantie in Soekaboemi dat wij als trotse herinnering van het derde Bataljon Jagers achter ge.
laten hebben. Wij rekenen hel ons tot een ecr met de Regimentspolitie de organisatie hiervan in handen gehad te hebhen.
Er zijn dagen geweest, dat wij in samenwerking met Nens, A.P .. recherche eu M.P.·recherche meer dan honderdvijftig personen per dag inschreven, idenlifi.
ceerden en schiftten. De inleidende verhoren bereikten vaak een daggemiddelde van vijftig.
Onder leiding van de sergeant Soewarno en met medowerldng van den regent van Soekaboemi per.
soonlijk werden de gevangenen op deskundige wijze in de eigen landstaal voorgelicht Ovcr het politiek gebeuren, waarvan zij vaak ongewild het slach:oHer geworden waren.
De bende t.'an nadji Koetli (met horloge).
Inmiddels waren de meesten van hen seen "rrisse jonlens", en de I.V.O. leverde hardnekkig slag mei hun bendeleiders Koetsi, Kossim, So.mhik, Madoedin e.d. die onmiddellijk rond de stad opereerden en do verbindingen me! de buitenpo~ten Irachtten te ver·
breken. Ter illustratie van oni .. bui'tenwerk'09 in dio tweede phase te Soekaboemi het volgende:
Wij waren in samenwerking met de Carriers en de NeCis, wier hulp we in die dagen als onmisbaar hebben leren waarderen, op huisonderzoek uil aan de rand van de stad, toen de Vcldvciligheidsofficier die voor.
op liep in het aardedonker ~en rauwe gil slankte.
Hij was met zijn haast blote buik tegen een onder stroom staande draad gelopen. Met zijn revolver in de vuist, en nog verschrikkelijker dingen in de mond drong hij Op' het lluis in waarheen de draad leidde, zijn kleine patrouille goedgelovig en strompelend als Breughels zeven blinden achter hem aan. Slechts het hoog moreel der Jagers kon een paniek voorkomen bÜ ZÜn tw~ede I~ een onbeschrijnijke.
Wij znten in een spinneweb van koperdraad onder Itroom, en toen wij eindelijk de deur van de woning konden openbreken zat daar in een Oosters in:ericur van opgestapelde pottebakkersartikelen een oude Chinees ons bij zijn olielampje naargeestig u:t Ie lachen.
Dat was het in die tiid orecies ... eeD spinneweh van hinderlagen rond de stad, onzichtbare draden waartegen je opliep... en grinnikende spinnen ...
Ondanks het (eit dat ons Bataljon de grootste wapeflbuit Juul van de gehele Eerste In(anterie Brigade Groep waren we blij toen tenslotte n8: de lallta:e wapenstilstand de bendeleiders en de resten van de uiteengeslagen T.R.I. Brigufle "Soeriakentjnnu" zich kwamen melden om nuur Djocja te worden afgevoerd.
En wie wn.s her niet? Zij kennelijk ook!
In de twee evacuBtieknmpen inKericht te SoekaneK::tra en Ratllawati (bij Njalindoeng) werden de personen, die zich meldden. geregistreerd en jn ploegen per truck in de richtinst Cheribon argevoerd.
Vele kopstukkf>n, ons van photo9s en ui.t rapporten welbekend kwamen opdagen, onder andere .. jeep Kawilarnng" die, naar 2ijn oHicieren vertelden, beo (aamd was om zijn hardlopen en ook de kleine, Iympathieke commnndunt van het VII Bataljon T.R.I., de kapitein Kos$usih. wiens troep opviel door uitzon·
derlijk goede dicipline. ZeUs een aangeboden sigaret wisten .zij te weigeren, zulks in tegenstelling tot de troepen van de "Bumboe.Roenljing" liet inderhaast ge·
rubriceerde volksleger, die er een kwamen schooieren.
Buiten verwaehting was daar ook de beruchte Hadji Marphoedin. de bendeleider uit het Tjisaiitse.
Later nll de afwerking van de meer geregelde troepen is er onder auspiciën van de I.V.O. nog ccn apurt kamp ingericht voor dergelijke bendehoofden en hun volgelingen die na een behoorlüke "screening"
in st.l1llt werden gesteld te demobiliSeren.
Bij bet vertrek van ons Bataljon naar Tjiandjoer konden we het aan ons toevertrouwde gebied in goede orde achterlaten.
Met nog een hnU or driekwart jaar voor de boeK willen we echter nog niel tevreden in het verleden terug gaun bHkken. Er is in ons nieuwe gebied nog
Hadji Marloe. -din en Boellg I/oed.
bergen werk te verzetten, meer dan we verwacht lUidden.
Wsnneer de medewerking van het gehele Batnljon zal blijven zoals zij steeds geweest is, en dal zal zü ook naar wij vertrouwen, hoopt bij het vertrek i,nar Holland ook de I.V.O. van het derde Bataljon Jager met nlle anderen op een suceesrijke tropendienst terug te kunnen zien.
Laat ons de laatste etappe inzetten mer een sober reest ter ere van het 119·jarig bestaan ..
Maar ook die dag za) er een van ons bij de teleroon duen en voor jullie zijn wat do I.V.O. is, wil en zal zijn:
DE OGEN EN DE OREN VAN HET BATALJON.
,i
T
oen medio Auguslus 1947 het 3e Bataljon laser!de bezeuing van Soekaboemi overnam, vertoon.
de zich voor hun ogen het beeld van ecn ont.
redderde stad, waarin vooral de Chinezenwijk, door terugtrekkende T.N.T..troepen in brand IeSloken en daardoor grotendeels een puinhoop geworden, het in triestheid won. Bovendjen getuigden onrust en ar- moede van een zich DOg niet hersteld leven in de stad.
De Overste van Leeuwen. helast met het phat8clijk commando cn a1ras verwikkeld in problemen, welke varieerden van verdwenen stoelen tot vermiste bur- gers, haastte zich een bureau in te stellen, dat her routinegarnizoenswerk op zich zou nemen. Dit bureuu, .1 spoedig bekend onder de naam van .,het P.M.C."
(Plaatselijk Militair Commando), werd in een dag uit de grond gestampt, kreeg als bezetting de Kapr.
Kortbeek, de 2e Lr. v.d. Meuten, de Bergt. Bremer en de kotp. van Roon, voorzag zich van een vlag en een l1'oot hord en streek neer in het perceel Lodjiweg 1 regenover de Regentswoning. Maar verder had het geen enkele pretentie; zowel kantoorhehoeften en Icl1rijfmaehine als een omschrijving van haar taak waren "rida ada". Nog geen 24 uur later echter had sleh een lange queu VOOr het bureau gevormd, welke m.er ho()pvolle ogen naar binnen keek. Ontroerd over
Nieuwjaar en de Tjap·Goh·Meh.feesten re vieren~ ge.- tuigde van samenwerking en cen krachtige opleving van de Chin. bevolkingsgroep.
Behalve dat het P.M.C. de registratie van de door het leger geoccupeerde huizen ter hand nam in nauw contact met smi Ploeg van de Plaats. Genie, zag het zich tevens vertegenwoordigd in de Huisvestingsor,a.
nisatie van Soekaboemi. Een en ander Ieidde tot een prettig verstilan met de Burgemeester en de gemeente.
diensten; bij gemeentewerken, met de heer Bleiker aan het hoofd, waren de Jagers 8poedig "kind aan huis".
Wanneer tenslotte een van ons zijn hoofd daar om de deur 8tak, ging men elkaar al waara::huwen met ,..Pas ap, het zijn Jagers, dat kan ons geld kos:en", Met welk een grote activiteit veranderde gemeeDle- werken in zeer korte tijd het stadsbeeld door wegen.
herstel en reparatie!
Hulde ean de heer Bleiker en zijn personeel, die in samenwerking met de korporaal van Rees van het Pionier Peloton een waardige rustplaat8 voor de ]8 gevallen makkers op het Europese Kerkhaf maakten.
Het is moeilijk het terrein van de werkzaamheden van het P.M.C. in extenso te belichten. Het werkte samen met de Spoorwegen, hielp de bioscoop "Rex"
IETS OVER HET P. M. C. TE SOEKABOEMI
zoveel belangstelling en zo'o duidelijke onderstreping van het nut van het P.M.C., ontfermde het personeel zich over de menigte. De verzoeken om passen Slroom.
den binnen. Want Soekaboemi was een Z.g. "gesloten stad'" en voor burgcrs was voor het verlaten een mach.
ti;ing en VOOT het betreden een toestcmming van liet P.M.C. noodzakelijk. De eerste symptomen ~an de passende nachtmerrie openbaarden Ziell en menig toko heeh zich de klandizie gewenst, die het P.M.C. de eerste maanden had. Maar ook op ander gebied begon de taak van bet bureau zich duidelijker af te tekenen.
mede tevens door de wetenschap, die de Kapt. Kort.
beek in een driedaagse curSus hij het Plaatselijk Commando te Buitenzorg vergaarde. De Lt. v. d.
Meulen maakte een fortuinlijke tocht naar Batavia en slaagde erin het bureau te voorzien van kantoor- materiaal, w.o. zelts een schrijf. en stencilmachine.
Het P.l\f.C. voelde zich officieus erkend en wierp zich enthousiast op alle klUSjes, die maar onder haar vingerbereik kwamen!
Het contact met hel Binnenlands Bestuur werd ge.
legd in het bijwonen van de dagelijkse bijeenkonlsten van de boofden van dienst, aanvankelijk onder leiding van de assistent·resi.dent \V empe, daarna onder zijn opvolger do A. R. Poutsma.
Terugziende kunnen wij ons alleen verbazen over de geweldige snelheid, waarmede Soekahoemi zich herstelde. De Chinezen slaagden erin om in twee maanden tijds hun wijk grotendeels weer op te bouwen.
'Het contact met hun verenigingen de Chung 11ua Chung Hui eu de Pao An Tui was zeer vruchtbaar en de wijze waarop hel mogelijk was bet Chinese
oprichten, fungeerde als inlichtingenbureau, CM.V,.
klachtenboek, maakte llUuroverecnkomsten en mars.
orders op en gaf de garnizoensorders uit. KN.lL ..
verlofgangers met hun gezinnen werden liefderijl:
oneIer haar zorgen genomen. De Gravendienst meldde zieh helaas manr al te vaak in Soekaboemi om oorlogs.
81achtorters op te grBven.
En ook te vaak gaf het P.M.C. haar toewijding en zorg bij de teraardebestelling van de gesneuvelden op bet EUT. Kerkhof te Soekaboemi.
Het Doorgangshuis van de Jagers, onder leiding van de sergt. van Hunnik was meeT dan eens een ware uitkomst om de gestranden in Soekaboemi onder dak te helpen,
Hel P.M.C. werd meermalen voor zo verschillende problemen gesteld, dat hel al spoedig tot de verge.
lijking kwam, dat een ieder, die - Ciguurlijk le~p-o~cen - met een onhespannen karretje in het leven zeulde, bij haar voor kwam rijden om cr iemand of wat te vinden om er voor te spannen.
Bij het vertrek der Jagers uit Soekaboemi was de bezetting van het P.M.C. teruggelopen tot de Kapt.
Kortbeek en de scrgt. Bremer, waarvan de één de ,.buitendienst',\ de ander de administratie vet'J:orgd.
De verrichtingen van het P.M.C. kunnen ~icb als büdrage voegen bij aller inspanning om orde, rust en welvaart ook in Soekaboemi weer te vestigen.
Om on8 heen zi.ende konden wij met een dankbaar gevoel onze taak overdragen, De stad getuigde ervan, dat hier iets was verricht en dat een bladzijde in haar geschiedenis was geschreven, welke sprak van opbouwen herstel. mede in samenwerking met het 3e Bataljon laserl!
Het Rode Kruis en de Jagershoorn
De verpleegsters van het Rode Kruis te Soekaboemi hebben een goede naam bij OnJ
bataljon verworven. Toen 1VÜ ih. de stad arri·
veerden, waren zij daar reeds hard aun het.
werk de bevolking de geneeskundige hulp te verlenen, die zij zo bitter nodig had. Toen de eerste nood in Soekaboemi zell gelenigd was, werden ook in de omgeving van de stad poli.
klinieken. geopend. Ondank! de tvegbeschietin.
gen (de bedrijvers hiervan spaarden ook hel Rode Kruis niet!) gingen de meisjes dagelijks met de M.T.D.-truckJ op pad en hielpen in de kampongs de duizenden lijden. Ook de kleding- uitdelingen vonden OIlder aWJpiciën van het Rode Kruis plaats.
T ensloue dient hier nog gememoreerd te worden de be=elting van de onontbeerlijke vrouwenrollen in het eerste cabaret, dat o.a.
naar het gevaarlüke T angeung durfde te gaan en de medewerking van de verpleegsters aan bet Kerstspel. Duim op voor de meisjes van hef, Rode Kr,Û' te Soekaboemi. Ze zÜn zól
Polikliniek in de kamponG. De motorkap van de jeep als medidjnkast. Een kind met ontstoken ogen onder
6ehamlelin, van de mcmtri.
Dankbaarheid is iets waar wij.van.het.Rode.Ktuis nogal vaak mee in aanraking komen; bij kleding·
uitdelingen, op de poliklinieken, overal komt het je tegemoet. In dit stukje zal vaak het woord dankbaar.
beid voorkomen, maar deze keer is 11el Het Rode Kruis dat dankbaar is, zijn wij degenen die "Danlt U"
zeggen.
Toen de eerste Rode Kruis ploeg in Juli 1941 in Soekaboemi arriveerde, brandde de stad nog en was er al dadelijk veel te doen. 't Eerst van alles werden er poliklinieken in Soekaboemi zel( opgericht en toen deze goed liepen, kwamen ook de buitenposten aan de beurt: Tjireungast Gandasoli en Tegalpandjang.
Het waren de jongens van het carrierpeleton. die trouw elke dag met ons meegingen voor bewaking.
Zo'n pleûerig baantje leek ons dat niet, we hadden meestal lang werk, er waren veel patiënten en in.
tussen moesten onze bewakers moar rustig wachten.
Dit was een tijd dat Soekaboemi en omgeving vrij onrusti~ was en zo stonden we op een kwade dag voor de nog smeulende resten van onze eens zo bloeiende poliklinieken in Gandasoli en de carrieris·
• ten treurden met ons mee.
De tüd kwam, dat er buiten Soekaboemi begonnen moest worden met het Rode Kruis werk. Bodjong·
lopang was het eerst aan de beurt en ook hier was de samenwerking Rode Kruis·Militair Apparaat per·
fect, aan alle kanten hielp men mee.
In Februari trokken twee zusters naar Soekanegara, vol goede moed, manr toch lag er een somber waas over het geheel: ook wij leerden beseffen wat 't beo tekent: ge·en eigen vervoer. Je mopperde op de grote lui in Batavia, die volop in hun auto's zaten en de buitenardelingen maar lieten tobben. Je had soms zin de hoeI er bij neer te gooien, maar je deed het niet, merkte 'leUs op een gegeven moment dat het wel ging. Dat er ook in deze streek Jagers gelegerd waren. die zoveel mogelijk hielpen met hel vervoer van en naar de diverse poliklinieken en weer was het Rode Kruis het 3e Bataljon dankbaar.
In het begin hielpen ook de Huzaren van Boreel ons heel vaak. maar zij gingen weg uit Soekanegara en tenslotte is een Fordlinks niet het bij uitstek. ge·
schikte vervoermiddel voor kisten vol flessen met medicijnen, zalfpotten e.d.
Dan herinner ik me de tijd dat er zwaar gegapt werd in, om en uil de huizen van het Rode Kruis in Soekaboemi en weer waren })Cl de Jagers, die hier een eind aan-maa):c.ten door hun 'onvermoeibaar wllcht·
lopen.
Het is beel goed mogelijk dat er
nog~wat
meer is, waarvoor wij de Jagers moeten bedanken, maar we zullen het Ilierbij laten. De bedoeling van dit stukje is in ieder geval duidelijk.
Mannen van het 3e Bataljon lagere, al hebben jullie Soekaboemi ~u verlaten, weest ervan overJujgd dat jullie voort zullen leven in de Soekaboemische Rode Kruis geschiedenis en nogmaals, het Rode Kruis dank. U!
D. 1 sI .. Com p agnIe
De Kranke/weg van
Waar waren we ook weer gebleven hel vorig jaar, toen we 118 jUf werden? Ob ja. in Tjibatok, daar aan de demarcatielijn, de Tjinnten.
Al gauw na het vieren van onze vcrjartrdag werd hel tpannend en iedereen voelde dat er iels moest scbeuren om die knapen aan de andere kant VBD de lijn manieren te leren.
Het onafwendbare komt 108 op 21 Juli. Zondog '. avonds als alle voorbereidende werkzaamheden klaaf zijn, verzamelen we in de cantine; het al lang nict meer geheim zijnde seheiID wordt bekend aemaakt:
natuurlijk Karatjak, "onze centrale", en het zou dit·
maal niet zo gemakkelijk gaan als de vorige keer.
Een paar bemoedigende woorden in tegenwoordigheid van onze B.C. en toen begon de tocht.
Iedereen zal zich nog wel herinneren hoe ontzettend donker bet juist deze nacht was; voetje VOOt voctje moesten we vooritit, elkaar vasthoudend om het ver- band niet te verliezen. Een commando met Luil van DroCCelaar en toegevoegd Luit.. Heerkens zou vooruit om de centrale beneden overrompelen. Een peleton
10U de Tjianten ten Noorden van de Centrale door.
schrijden en het complex uit het Noorden tumvallen, een pt:leton hetzclfde om het Zuiden en een derde zou nog weer naar het Zuiden op de grote watervang aan. Een vierde peleton zou in reserve blijven tegen.
over de Centrale. }
Op uur U, voor ons 24.00 uur had de fipaoning zijn hoogtepunt bereikt; op dit tijdstip moest de eigenlijke overrompeling van de Centrale plaatsvinden.
Het licht bleef rustig branden, toen incens de ver.
lo.sende lichtpatroon afgeschoten werd ten teken dat beneden alles Oke was. Een pracht prestatie van Luit.
vap OroCCclaar en Luit. Heerkens, die in donker bij het doorlchrijden van de kali de rest van hun stoot·
!roep waren kwijt geraakt en nu moesten kiezen tussen het opzoeken van de groep en te laat komen in het ontworpen schema of samen alles op alles
Tjibafok naar Tjibeber
zeilen om de Centrale te bemachtigen. Zij kozen het laatste en dus het l111ermoeilijkste. Met z'n tweeën wordt de T.N.!. wacht onschadelijk gemaakt en het per$oneel nan Ilct werk gehouden. Samen beleerden zij heel angstige 3 kwartier met een ratelende telefoon van de wacbt boven en de kant> op een aflossing.
Het Ie pelcton onder com~ando van Luit. Arnoldus kon ondanks alles de Tjianten, zij het wat overtijd, ongehinderd overkomen, zodat het Noorden veilig was.
Het 2e peleton onder commando "an Luit. Boden.
hausen had in de duisternis zeet nweilijke hin·
dernissen te Demen, cen bijna loodrechte atdo.Jing naar de kali en een dito beklimming. Toch wordt
~oorgezet en na diverse mislukkingen en valpartijen, 10 à 20 meter naar beneden, komt Luit. Bodenha.m~el\
met een groep van 7 man aan de overkant, wanr zij nog al wat weerstand ondervinden. Gelukkig komt alles voor elkaar en met een buit van 1 mitrailleur en diverse geweren en enkele gesneuvelde tegenstnn- ders is de eleclrische voorziening van West-Java veilig gesteld.
Nu komen er een paar weken van rust en is KLua.
tjak ons vacantieoord ; waar is het beter zwemmen dan in de watervang van 18.000 mS, een voetbalveld is er ook al en tij die bun beenspieren willen ver·
sterken hoeven maar enkele malen pcr dag de trap naar beneden van zo'n kleine 200 treden op en
ar
te lopen.
Doch dit duurt niet lang. hel hele Bataljon wordt overgeplaatst nasr Soekaboemi, waur wij san de Baras, weg komen, maar voor enkele dagen, want we moeten verder, ofsc110on de politionele actie voorbij is, daar het gebied len Zuiden van Soekabol(mi tot door Nederlandse troepen bezet gehied is verklaard.
Op een vroege morgen begint voor ons de tocht nasr Njalindoeng. Onder de veilige bescherming van
