Correctievoorschrift VBO-MAVO-D

-

r::: ::s

JII::

.-

'J:

e en

Correctievoorschrift VBO-MAVO-D

Voorbereidend Beroeps Onderwijs

Middelbaar Algemeen Voortgezet Onderwijs

Tijdvak1

Inzenden scores

Uiterlijk 3juni de scores van de alfabetisch eerste drie kandidaten per school op de daartoe verstrekte optisch leesbare formulieren naar het Cito zenden.

_ 1 Regels voor de beoordeling

Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtnemingvan deartikelen 41en 42 van het Eindexamenbesluit VWO/HAVO/MAVOIVBO.Voorts heeft deCEVO op grond van artikel 39 van dit Besluit de Regeling beoordeling centraal examen vastgesteld (CEVO-94-427van september 1994)en bekendgemaakt in het GeleKatern van Uitleg, nr. 22a van 28 september 1994.

Voor de beoordeling zijn de volgendepassages van de artikelen 41 en 42 van het Eindexamenbesluit van belang:

1 De directeurdoet het gemaaktewerk met een exemplaar van de opgaven en het procesverbaal van het examen toekomen aan deexaminator. Dezekijkt hetwerk na en zendt het metzijn beoordeling aan de directeur. Deexaminator past bij zijn beoordeling de normen en de regels voor het toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door de CEVO.

2 De directeur doet de van de examinator ontvangen stukken meteen exemplaarvan de opgaven,de beoordelingsnormen,het procesverbaal en de regels voorhet bepalen van de cijfers onverwijld aan de gecommitteerde toekomen.

3 De gecommitteerde beoordeelt het werk zo spoedig mogelijk en past bijzijnbeoordeling de normen en de regels voor het toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door de CEVO.

4 Deexaminator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg het aantal scorepunten voor het centraalexamen vast.

5 Komen zij daarbij niet tot overeenstemming,dan wordt hetaantal scorepunten bepaald op het rekenkundig gemiddelde van het door ieder van henvoorgesteldeaantal

scorepunten,zo nodig naar boven afgerond.

_ 2 Algemene regels

Voor de beoordeling van hetexamenwerk zijn devolgende bepalingen uit de CEVO- regeling van toepassing:

1 De examinator vermeldt op een lijst denamenen/of nummersvan dekandidaten,het aan iedere kandidaat voor iedere vraag toegekende aantalscorepunten en het totaal aantal scorepuntenvan iedere kandidaat.

2 Voor het antwoord op een vraag worden door deexaminator en door de

gecommitteerde scorepunten toegekend in overeenstemming met hetantwoordmodel.

Scorepunten zijn de getallen 0,1,2,..,n,waarbij n het maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is.

3 Scorepunten worden toegekend met inachtneming van de volgende regels:

3.1 indien een vraag volledigjuist is beantwoord,wordt hetmaximaal te behalen aantal scorepunten toegekend;

3.2 indien een vraag gedeeltelijk juist is beantwoord,wordteen deel van de te behalen scorepunten toegekend in overeenstemming met hetantwoordmodel;

3.3 indien een antwoord op een open vraag niet in het antwoordmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare,vakinhoudelijkeargumentenals juist ofgedeeltelijk juist aangemerkt kan worden,moeten scorepunten wordentoegekend naar analogie ofin de geest van het antwoordmodel;

3.4 indien één voorbeeld, reden,uitwerking,citaat of andersoortigantwoord gevraagd wordt, wordt uitsluitend het eerstgegevenantwoord beoordeeld;

3.5 indienmeer dan één voorbeeld,reden,uitwerking,citaat ofandersoortig antwoord gevraagd wordt,worden uitsluitend de eerstgegeven antwoorden beoordeeld,tot maximaal het gevraagdeaantal;

3.6indien in een antwoord een gevraagdeverklaring of uitlegofberekeningofafleiding ontbreekt dan wel foutief is,worden 0 scorepunten toegekend,tenzij in het

antwoordmodel anders isaangegeven;

900009 CV14 2 Lees verder

3.7indien in het antwoordmodel verschillende mogelijkheden zijn opgenomen, gescheiden door het teken I,gelden deze mogelijkhedenals verschillende formuleringen van hetzelfde antwoord;

3.8indien in het antwoordmodel eengedeelte van hetantwoord tussen haakjes staat, behoeft ditgedeelteniet in het antwoord van de kandidaat voortekomen.

4 Eenfout magin deuitwerking van eenvraagmaar één keerworden aangerekend, tenzij daardoor de opgave aanzienlijkvereenvoudigdwordten tenzijin het antwoordmodel anders is vermeld.

5 Eenzelfde fout indebeantwoording van verschillende vragen moet steedsopnieuw wordenaangerekend,tenzij in het antwoordmodel anders is vermeld.

6Het juiste antwoord opeengeslotenvraagisdehoofdletter diebehoort bij dejuiste keuzemogelijkheid.Voor eenjuist antwoord opeengeslotenvraag wordt het in het antwoordmodel vermeldeaantal scorepunten toegekend. Voor elk ander antwoord wordengeenscorepunten toegekend.

Indien meer danéén antwoordgegevenis, wordeneveneens geenscorepunten toegekend.

7Indien de examinator of degecommitteerde meentdat ineen toets of in het

antwoordmodel bijdie toets een fout of onvolkomenheidzit,beoordeelt hij het werkvan de kandidaten alsoftoets enantwoordmodel juistzijn.

Hij kan defout of onvolkomenheid mededelen aan de CEVo.

Het isniettoegestaan zelfstandig af te wijkenvanhet antwoordmodel. Meteeneventuele fout wordt bij dedefinitievenormeringvan het examenrekeninggehouden.

8Voordeze toetskunnen maximaal100 scorepunten wordenbehaald.

Het aantalscorepunten isde somvan:

a. 10 scorepunten vooraf;

b.hetaantalvoor debeantwoordingtoegekende scorepunten;

c. de extra scorepunten diezijn toegekend opgrondvan eenbeslissing van de CEVo.

9 Het cijfer van het centraal examenwordt verkregen doorhet aantal scorepunten te delen door het getal10.

_ 3 Vakspecifieke regels

Voorhet vakScheikunde VBO-MAVO-Dzijnde volgende vakspecifieke regels vastgesteld:

1 Alsineen berekening één of meer rekenfouten zijngemaakt,wordt pervraag één scorepunt afgetrokken.

2 Eenafwijking in deuitkomst vaneen berekening door acceptabel tussentijds afronden wordtdekandidaat niet aangerekend.

3 Als in deuitkomst vaneen berekening geeneenheid is vermeld ofalsde vermelde eenheidfout is,wordtéénscorepunt afgetrokken,tenzijgezien de vraagstelling het weergevenvan de eenheid overbodig is.Inzo'ngevalstaat in het antwoordmodel de eenheid tussenhaakjes.

4Deuitkomst vaneenberekening mag éénsignificantcijfermeer ofminderbevatten dan opgrondvandenauwkeurigheidvan de vermelde gegevens verantwoord is,tenzijin de vraagis vermeld hoeveelsignificante cijfersdeuitkomst dient tebevatten.

5 Alsin het antwoord opeenvraagmeer van debovenbeschreven fouten (rekenfouten, foutin de eenheid vandeuitkomst en fout in de nauwkeurigheidvan deuitkomst) zijn gemaakt,wordt in totaal pervraag maximaaléénscorepunt afgetrokken vanhet aantal dat volgenshet antwoordmodelzou moeten worden toegekend.

6Indienineenvraagniet naar toestandsaanduidingen wordt gevraagd,mogenfouten in toestandsaanduidingen niet inrekening worden gebracht.

_ 4 Antwoordmodel

Antwoorden Deel-

scores

Aan hetjuisteantwoord opeen meerkeuzevraag worden2punten toegekend.

_ Ion

1. ^A

2. D

_ Etiket

Maximumscore 2

3 D Deleerlinghad met hetetiket naar boven moeten schenken.

Indien eenantwoord is gegevenals"voorzichtig schenken"

o

4. B

Maximumscore 3

5 D Eenvoorbeeld vaneen juistantwoord is:

Bariumhydroxide. Als ereen neerslagontstaat, bevat defles zwavelzuur (enals ergeen neerslagontstaat,bevat de fles zoutzuur).

·naam vaneengeschikte stof ---'1'----__

· beschrijving vaneenjuiste mogelijkewaarnemingbij toevoegen vaneenoplossingvan

deze stof ----'1'---__

·beschrijvingvaneen juiste conclusieuit dezewaarneming ----'1'---__

Indien eenantwoord is gegevenals:"Bariumhydroxide.Alsereen reactie optreedt, bevat

defles zwavelzuur" . --=2 _

Indien ineen overigensjuist antwoord "Ba^2+" of een onoplosbaar bariumzout wordt

genoemd ~2,---__

Indien het antwoord is gebaseerd op verschiltusseneen matig eneenslechtoplosbaar

zout(bijvoorbeeld Ag²S0⁴ en AgCl) --,1__

_ Autoclean NS

6. A 7. E

Maximumscore 2

8 D Voorbeelden van juiste antwoorden zijn:

·Blauw lakmoes(papier) in de oplossinghouden,dit kleurt rood(alsdeoplossing zuur is).

·Een stukjepH-papier in deoplossinghouden,dit krijgt een kleur diepast bijeen pH lager dan7 (alsde oplossing zuur is).

· beschrijving geschiktehandeling _1'----__

· beschrijving van bij diehandeling passende waarneming _1'----__

Indien een antwoord is gegevenals:"Rood lakmoesin deoplossinghouden,dit blijft rood

alsde oplossing zuur is." ----'1'---__

900009 CV14 4 Lees verder

Antwoorden Deel- scores Maximumscore 2

9 D •er treedt een reactie op

· (van hetzink/zinkoxidelaagje van de emmer) met dezure oplossing

1 1

Opmerking

Antwoorden als"Zink lost op ineenzure oplossing"oj"De zinken emmerwordtaangetast door dezure oplossing" goed rekenen.

Maximumscore 3

10 D Een juiste uitlegleidt totde conclusiedat Joop gelijk heeft.

·de oplossingin minder water heeft een hogereconcentratie zuur/H+/Autoclean

· hierdoor reageert deoplossingsneller/beter (met ijzer(II)oxide)

·conclusie

1 1 1

_ Cafeïne-vrije koffie Maximumscore 2 11 D C6H14

· aantal koolstofatomen: 6

· aantal waterstofatomen: tweemeer dan het dubbele van het aantal koolstofatomen

1 1

12. A

Maximumscore 3

13 D Een juiste berekening leidt tot de conclusie dat de koffienietvoldoet aan de norm voor cafeïne-vrijekoffie.

· berekening aantal gram cafeïne in 40gram koffie:52 delen door 1000 _~---1

·berekening massapercentage cafeïnein dekoffie:aantal gram cafeïnein 40gram koffie

delen door40envermenigvuldigen met 100 ~1-,---__

·conclusiedoor vergelijkingmet denorm _~---1

of

·berekening toegestaan aantal gram cafeïnein 40 g cafeïne-vrijekoffie:

40 vermenigvuldigen met 0,10en delen door 100

·berekening toegestaan aantal mg cafeïnein 40 g cafeïne-vrije koffie: toegestaan aantal gram cafeïne in 40gkoffievermenigvuldigen met 1000

· conclusiedoor vergelijking metgemeten hoeveelheid

1

1 1

_ Etheen

14. B

Maximumscore 2

15 D H H

c=c

I \

H H

· structuurformule waarin 2 koolstofatomen en 4 waterstofatomen zijn weergegeven

·koolstofkoolstofbinding dubbel enkoolstofwaterstofbindingen enkel weergegeven

1 1

16. B

Antwoorden Deel- scores

Maximumscore 4

17 0 Eenjuiste berekening leidt tot deuitkomst 856 (gram).

·berekening van de molecuulmassa van CZH4 (28,0u)

·berekening van demolecuulmassa vanBrz(159,8u)

·berekening aantal gram broom: 150 delen door demolecuulmassa vanetheen en vermenigvuldigen met demolecuulmassa van broom

_ Zoutzuur ontzuren

1 1 2

18. 0

_ Dieselmotoren 19. c

Maximumscore 1

20 0 Stikstofoxiden veroorzaken zureregen.

Maximumscore 3

21 0 6NO +4NH3~ 5Nz+ 6 HzO

·NOen NH³voor depijl

·Nzen HzOnadepijl

•aantal deeltjes vanelk element voor en nadepijlgelijk

1 1 1

Maximumscore 2

22 0 Voorbeelden vanjuisteantwoorden zijn:

•Ermoet steedsureum worden getankt /ureum wordtverbruikt, dus ureum is geen katalysator.

·Ureum wordt omgezet (inammoniak dat bijdereactie verbruikt wordt), dusureum is geen katalysator.

·Ermoet steedsureum worden getankt /ureum wordt verbruikt /ureum wordtomgezet (in

ammoniak dat bij de reactie verbruikt wordt) ---'1'---__

·conclusie __:1,--__

_ Ontijzeren van grondwater

23. A

24. B

Maximumscore 2 25 0 verdelingsgraad

Indien het antwoord "concentratie" isgegeven

o

Opmerkingen

Als het antwoord" (groter) oppervlak" is gegeven, ditgoed rekenen.

Een antwoord als" de vermenging is veelbeter", goed rekenen.

Maximumscore 2

26 0 Aangegeven moet zijn dat ijzerhydroxide onoplosbaar is (en ijzerionen opgelost zijn) (en alleen vaste/onoplosbare stoffen door filtreren verwijderd kunnen worden).

Indien alleen als antwoord is gegeven"ijzerhydroxide is eenvaste stof" 1

900009 CV 14 6 Lees verder

Antwoorden Deel- scores

_ XTC afval

27. D

Maximumscore 3

28 D CaC03 +2 H+^-7Ca2++ H20 +CO2

· CaC0³ en H+ voor de pijl

· Ca2+,H20 en CO2nade pijl

·aantal deeltjes van elk element voor en na de pijl gelijk

1 1 1

29. A

Maximumscore 2

30 D Op grotere afstand zijnde (giftige) gassen meer verdund of

de concentratie (giftige) gassen (in de lucht) neemt op grotere afstand af.

Indien een antwoord is gegeven als: "Op grotere afstand is de kans op inademen (van de giftige stof) kleiner", of als:"de gassen worden door de wind weggevoerd", zonder dat

aangegeven is dat het gas meer verdund is of dat de concentratie afneemt _1:____

Maximumscore 4

31 D Een voorbeeld van een goed antwoord is:

Wanneer chemisch afval iIJ.dit gebied wordt gestort,kunnen giftige stoffen uit dit afval in het grondwater komen. Het gebied is een waterwingebied, dat wil zeggen dat grondwater wordt gebruikt om er drinkwater van te maken. Zo kunnen de giftigestoffen dus in het

drinkwater komen en drinkwater met giferin kan de volksgezondheid schaden. CsS'" ClèI .v.- I: )

· vermelding dat het afval het grondwater kan vervuilen _1 _

•vermelding dat het grondwater in een waterwingebied dient als (bron voor) drinkwater _1~__

·vermelding dat slecht/giftig drinkwater de gezondheid kan schaden _1~ __

·dedriegenoemde vermeldingen staanin een logische volgorde en geven een logisch

verband aan tussen de afvaldumping en de gezondheid _1 _

Opmerkingen

Het punt voor delogischevolgorde (enzovoort) kan alleenworden toegekend als alledrie de genoemde vermeldingen in de gegeven tekstvoorkomen.

Voor overschrijdingvan het aantal woorden met minder dan 20,geen punt aftrekken.Als het antwoord méér dan 120 woorden telt,1punt aftrekken.

_ Staalproductie

32. D

Maximumscore 1

33 D Uit het antwoord moet blijken dat deionen in gesmolten ijzer(III)oxide vrij kunnen bewegen (zodat stroomgeleiding mogelijk is).

Maximumscore 2

34 D IJzerionen zijn positief en gaan naar /reageren aan denegatieve elektrode, dus het ijzer ontstaat aan denegatieve elektrode.

· ijzerionen zijn positief

·conclusie

1 1

Antwoorden Deel- scores Maximumscore 1

35 D De juisteberekening (45delen door 3000 en vermenigvuldigen met 100) leidt tot de uitkomst 1,5 (massaprocent).

Maximumscore 3

36 D Een juiste berekeningleidt tot deuitkomst60 (kilogram).

• berekening molecuulmassa methaan (16,0u) ---"1__

· berekening aantal kg methaan: 45 vermenigvuldigen met demolecuulmassa van methaan

en delen door de atoommassa van koolstof (12,0 u) ---"'2'----_

Maximumscore 2

37 D Een juist argumentleidt totde conclusiedat Jan gelijk heeft.

· bij het verbranden van steenkool wordt koolstofdioxide gevormd

• conclusie inovereenstemming methet argument

1 1

_ Oplosbaarheid Maximumscore 3

38 D Een juiste berekening leidt tot deuitkomst 2,9 (gram).

·bepaling oplosbaarheid kaliumnitraat bij 20°C: 32 gram per 100 gram water _1'---__

_. berekening aantalgram kaliumnitraat datin 5,0 gram water kan oplossen:32 delendoor

100 en vermenigvuldigen met 5,0 _1.____

·berekening aantal gram neerslag:4,5 minus aantal gram kaliumnitraat dat in5,0 gram

water kan oplossen ^_1'---__

of

·aflezen oplosbaarheid kaliumnitraat bij 20°C: 32gram per100 gram water ---'1'--__

·berekening aantal gram neerslag per100 gram water:90 minus de oplosbaarheid bij 20

oe

·berekening aantal gram neerslag per 5,0 gramwater:aantal gramneerslag per 100 gram

water delen door 100 en vermenigvuldigenmet 5,0 ---'1'--__

_ Practicum

Maximumscore 2

39 D Uit het antwoord moet blijken dat de bekerglazen gemerkt moeten zijn,bijvoorbeeld:

·de bekerglazen nummeren met behulp van (watervaste) viltstift

·etiketjes met namen/nummers op de bekerglazen plakken

Indien een antwoord is gegeven als: "zorgen dat de bekerglazen niet verwisseld worden" ---'0'---__

40. B

41. F

I§I.I.•

900009 CV14 8