MOVISIE Kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling
MOVISIE is hét landelijke kennisinstituut en adviesbureau voor maatschappelijke ontwikkeling. We bieden toepasbare kennis, adviezen en oplossingen bij de aanpak van sociale vraagstukken op het terrein van welzijn, participatie, zorg en sociale veiligheid. In ons werk staan vijf actuele thema's centraal: huiselijk &
seksueel geweld, kwetsbare groepen, leefbaarheid, mantelzorg en vrijwillige inzet.
We investeren in de kracht en de onderlinge verbinding van burgers. We doen dit door
maatschappelijke organisaties, overheden, maatschappelijk betrokken bedrijven en burgerinitiatieven te ondersteunen, te adviseren én met hen samen te werken. Lokaal of landelijk, toegesneden op het vraagstuk en de organisatie. Zo kunnen deze organisaties en hun professionals hun werk voor de samenleving zo goed mogelijk doen. Kijk voor meer informatie op www.movisie.nl.
Colofon
Auteur
Marijke Lammers (MOVISIE)
Mede-ateurs
Robert Hubers (MOVISIE)
Trudy Bijl en Mariëlle Malak (MEE Gelderse Poort Tiel) Ingrid Remeijer en Tessa de le Lijs (Abrona)
Bijdragen en uitvoering Pilots
Karin de Pater en Irene Vink (Stichting Blijf van mijn Lijf ZHZ) Margreet Sas (De Stromen Opmaat Groep)
Hans Pollema (MEE Drechtsteden)
Meelezers
Wendela Wentzel (MOVISIE)
Karin de Pater (Stichting Blijf van mijn Lijf ZHZ)
Tekeningen Roger Klaassen
Eindredactie
Nonja Meintser (MOVISIE), afdeling Communicatie MOVISIE
Tekstcorrecties en Layout
Ilse Zwart Olde en Lotte Kronenburg (MOVISIE), Avant la lettre (omslag)
Projectnummer: P1863 Datum: september 2010
© MOVISIE
Bestellen: www.movisie.nl
Dankbetuigingen
ETV.nl heeft de aflevering ‘Vingers in je oren’ uit de programmaserie ‘Eerste hulp bij huiselijk geweld’
op DVD aan MOVISIE verstrekt, om deze toe te kunnen voegen aan deze methodiek.
Karin de Pater en Irene Vink (St. Blijf van mijn Lijf ZHZ), Hans Pollema (MEE Drechtsteden) en Margreet Sas (Aafje, voorheen de Stromen Opmaat Groep) die de pilots in Dordrecht hebben uitgevoerd. De Belgische site: www.sclera.be waarvan we vele picto’s hebben gebruikt.
Deze methodiek is mede tot stand gekomen met subsidie van: Fonds Nuts Ohra, VSBfonds, Kinderpostzegels en SKANfonds.
Deze methodiek is een samenwerkingsproject van/met: Abrona, MEE Gelderse Poort regio Tiel, Stichting Blijf van mijn Lijf ZHZ, MEE Drechtsteden en De Stromen Opmaat Groep.
Kindergroep Hé kijk mij nou!
Dit is het
werkboek van
Inhoudsopgave
Bijeenkomst 1: Wat gaan we doen? 5 Bijeenkomst 2: Wat gaan we doen? 15 Bijeenkomst 3: Wat gaan we doen? 29 Bijeenkomst 4: Wat gaan we doen? 43 Bijeenkomst 5: Wat gaan we doen? 57 Bijeenkomst 6: Wat gaan we doen? 69 Bijeenkomst 7: Wat gaan we doen? 83 Bijeenkomst 8: Wat gaan we doen? 97 Bijeenkomst 9: Wat gaan we doen? 109 Bijeenkomst 10: Wat gaan we doen? 121
Fijn dat je meedoet aan de kindergroep van Hé kijk mij nou!
Dit is jouw werkboek
In dit boek kun je lezen over de kindergroep
In dit boek kun je ook zelf schrijven
Tekenen of plakken wat jij belangrijk vindt
Dit boek is van jou
Jij beslist of je het iemand laat lezen
3
Jij en je moeder kwamen samen binnen
Jullie zijn in een kring gaan staan en hebben een kneepje doorgegeven
Je moeder is weggegaan naar de moedergroep
Jij bent in de kindergroep gebleven
Over de kindergroep
De kindergroep is 10 keer op
……….
Adres: ………
Het begint om …….. en eindigt om ………..uur
………. en ……….
zijn de begeleiders
FOTO FOTO
Bijeenkomst
1
Bijeenkomst 1 Wat gaan we doen?
Welkom
Kneepje doorgegeven
Naamkaartje maken
Voorstellen aan elkaar
Regels van de groep
Pauze
Waarom deze groep?
Wat heb jij meegemaakt?
Afscheid
Naam
Wie ben jij?
Je hebt een naamkaartje gemaakt
zodat iedereen weet wie je bent
Je hebt gehinkeld en verteld over jezelf
Bijvoorbeeld:
1. Hoe heet je?...
2. Hoe oud ben je?...
3. Waar woon je?...
4. Hoe heet jouw school?...
5. Wat is je lievelingskleur? ...………..…..……….
6. Wat eet je het liefst? ………..….……….
7. Wat doe je graag? ...……….…..……….
Naam
Regels van de kindergroep
In de kindergroep mag je vertellen wat je wilt Jij bepaalt wat je vertelt
Ook als je iets niet wilt zeggen is dat goed
We luisteren goed naar elkaar
We praten niet over elkaar met anderen
Nare en leuke geheimen moet je altijd aan de begeleiders vertellen
Grapjes maken mag, maar niet over elkaar
We lachen elkaar niet uit
Als je ziek bent, bel je af
Waarom de kindergroep?
In de kindergroep leer je dingen maar het is geen school!
Er was ruzie thuis tussen je moeder en vader Schreeuwen, schelden en pijn doen
Ruzie en geweld is voor kinderen niet leuk Je kunt er zelf niks aan doen!
Je kan er verdrietig van worden
Of boos of bang
Het geweld is nu misschien over
maar je moet er nog wel vaak aan denken Je voelt je soms nog naar
We gaan leren wat je kan doen als je boos bent
of bang bent of verdrietig
Wat heeft ieder meegemaakt?
Wie heeft dit meegemaakt?
Erge ruzie thuis?
Thuis vielen er klappen?
Als mensen erg ruzie maken en elkaar pijn doen
dat heet geweld
Als er thuis veel ruzie is
er thuis veel wordt geschreeuwd
en thuis klappen vallen
dan heet dit huiselijk geweld
Wat gebeurt er bij huiselijk geweld?
erge ruzie maken schreeuwen
uitschelden
dreigen
zeggen dat je alles fout doet
slaan, schoppen
door elkaar schudden
je opsluiten
geld afpakken
Even afreageren
Praten over het geweld thuis is moeilijk
Je hebt even lekker ‘gek’ gedaan
Werkboek
Je hebt een werkboek gekregen Het werkboek heb jij mooi versierd
Huiswerk
Je hebt huiswerk meegekregen Dat is leuk huiswerk
Je gaat samen met je moeder iets leuks doen
Huiswerk
Lees met je moeder de groepsregels Versier samen met je moeder
de groepsregels met stickers
Einde bijeenkomst 1
Je moeder is gekomen
Je hebt je moeder verteld wat je hebt gedaan
Jullie zijn in een kring gaan staan en hebben een kneepje doorgegeven en geroepen: tot de volgende keer!
Met je moeder ben je weggegaan
Wil je vertellen
over de kindergroep?
Voor mijzelf
Misschien dat je zelf iets wilt schrijven tekenen of plakken
Bijeenkomst
2
Bijeenkomst 2 Wat gaan we doen?
Welkom
Kneepje doorgegeven
Wat gaan we doen vandaag?
Huiswerk
Gevoelens
Hoe voel jij je?
Spel: ren je rot
Pauze
Naar gevoelens luisteren gevoelens uitbeelden
Kneepje in de kring afscheid
Praten over het huiswerk
Met je moeder heb je
het blad de groepsregels versierd
Je hebt het blad
aan ieder in de groep laten zien
Je hebt gepraat
over de groepsregels
Gevoelens
De begeleiders hebben verteld over gevoelens
boos bang blij verdrietig
Hoe voelde jij je?
Je hebt verteld hoe jij je voelt Wat was jouw gevoel?
boos bang blij verdrietig Je hebt verteld waarom je je zo voelt Je hebt verteld of deze week
iets bijzonders is gebeurd
……….
Gevoelens zijn belangrijk!
In de cursus praten we veel over gevoelens Waarom is dat belangrijk?
Als je niet verdrietig mag zijn van jezelf dan ga je je naar voelen je kunt ook buikpijn krijgen
Of als je boos bent en je houdt het binnen dan komt het er ineens uit
dan doe je soms dingen die je niet wilt
Als je je eigen gevoel begrijpt
Dan kun je er iets goeds mee doen
Als je gevoelens op een goede manier laat zien begrijpt de ander je beter
Spel: Ren je rot
Je hebt een spel gespeeld Op de vloer waren 4 vakken en er was een ?
De begeleiders lazen iets voor
Wat voor gevoel geeft dat?
boos bang blij verdrietig
Jij rende naar het gevoel dat jij had
en hebt gepraat over
boos bang blij en verdrietig
Herken je dit gevoel?
De begeleiders zetten muziek op muziek over
boos bang blij verdrietig
Kon jij horen welke muziek bij welk gevoel paste?
Gevoelens uitbeelden
Hoe kijk je als je
boos bang blij verdrietig bent?
De begeleiders hebben foto’s gemaakt De volgende keer krijg je de foto’s
Huiswerk
Je hebt huiswerk meegekregen Dat is leuk huiswerk
Je gaat samen met je moeder iets leuks doen
Je hebt 2 tijdschriften meegekregen
Je hebt ook 4 lege bladen gekregen
Op elk blad staat een gevoel
Zoek met je moeder plaatjes van de 4 gevoelens
Knip ze uit en plak ze op het goede blad
BOOS
Plak hier plaatjes over BOOS
BANG
Plak hier plaatjes over BANG
BLIJ
Plak hier plaatjes over BLIJ
VERDRIETIG
Plak hier plaatjes over VERDRIETIG
Einde bijeenkomst 2
Je moeder is gekomen
Je hebt je moeder verteld wat je hebt gedaan
Jullie zijn in een kring gaan staan en hebben een kneepje doorgegeven en geroepen: tot de volgende keer!
Met je moeder ben je weggegaan
Wil je vertellen
over de kindergroep?
Praat met je moeder of
iemand anders die jij vertrouwt
Voor mijzelf
Misschien dat je zelf iets wilt schrijven tekenen of plakken
Bijeenkomst
3
Bijeenkomst 3 Wat gaan we doen?
Welkom
Kneepje doorgegeven
Wat gaan we doen vandaag?
Huiswerk
Hoe voel jij je?
Thema: boos
Pauze
Verhaal
Boos zijn: oefenen
Kneepje in de kring Afscheid
Praten over het huiswerk
Je hebt 4 lege bladen gekregen Op elk blad staat een gevoel
Op die bladen heb je met je moeder plaatjes geplakt:
wat past bij boos?
wat past bij bang?
wat past bij blij?
wat past bij verdrietig?
Je hebt de bladen in de groep laten zien
Je hebt verteld
hoe het was om met je moeder
Foto’s
plak hier je foto’s
zo kijk jij als je boos – bang – blij – verdrietig bent
Hoe voel jij je?
Je hebt verteld hoe jij je voelt Wat was jouw gevoel?
boos bang blij verdrietig
Je hebt verteld waarom je je zo voelt Je hebt verteld of deze week
iets bijzonders is gebeurd
……….
……….
Boos zijn
Je hebt geluisterd
naar muziek over BOOS zijn
Je hebt gepraat over boos zijn
Iedereen is wel eens boos
Ben je wel eens boos?...
Wat maakt jou boos?...
Wie maakt jou boos?...
Hoe word je boos? ………
Hoe kan je dat zelf merken?...
Hoe merken anderen dat?...
Boos zijn kan heel goed zijn
Wat is een goede manier van boos zijn?
Wat is veilig boos zijn?
Maar boos zijn kan ook NIET goed zijn
Boos zijn: wat mag wel en wat mag niet
schreeuwen op je kamer mag
maar niet in het oor van je moeder
op je kussen slaan mag
maar iemand slaan niet
boos weglopen mag
maar met iets gooien in huis niet
Wat ook helpt is vertellen dat je
boos bent aan je moeder
Verhaal over boos
Het verhaal ging over boos
Wat gebeurt er in het verhaal?
………..……….…
Welk gevoel herken je?
………
Heb jij weleens gehad dat je boos was maar niet meer wist waarom?
………..………..
Oefenen met boos zijn
Je hebt geoefend met boos zijn Hoe kun je veilig boos zijn?
tot 10 tellen
schreeuwen
boos kijken
op een kussen slaan
krant tot prop frommelen
tekenen of schrijven waarom je boos bent
naar buiten rennen voetballen
time out nemen
Wat helpt jou als je boos bent?
Hoe kun jij veilig boos zijn?
Je hebt een stressbal gekregen
daar kun je in knijpen als je boos bent dat helpt vaak ook!
Rood en groen kaartje
Je hebt een kaartje gekregen rood is: STOP!
groen is: OKÉ!
Je hebt geleerd
wat je met dat kaartje kunt doen als je boos bent
Als je gevoelens op een goede manier laat zien
TIPS
Huiswerk
Oefenen met het rode en groene kaartje
Oefen met je moeder gebruik thuis het kaartje
Wanneer is het voor jou groen als je boos bent?
Wanneer is het voor jou rood als je boos bent?
En denk aan je stressbal
daar kun je in knijpen als je boos bent dat helpt vaak ook!
TIPS
Einde bijeenkomst 3
Je moeder is gekomen
Je hebt je moeder verteld wat je hebt gedaan
Jullie zijn in een kring gaan staan en hebben een kneepje doorgegeven en geroepen: tot de volgende keer!
Met je moeder ben je weggegaan
Wil je vertellen
over de kindergroep?
Praat met je moeder of iemand anders die
Voor mijzelf
Misschien dat je zelf iets wilt schrijven tekenen of plakken
Bijeenkomst
4
Bijeenkomst 4 Programma van vandaag
Welkom
Kneepje doorgegeven
Wat gaan we doen vandaag?
Huiswerk
Hoe voel jij je?
Thema: bang
Verhaal
Pauze
Bang zijn: kies een dier Bang zijn: oefenen
Kneepje in de kring en afscheid
Praten over het huiswerk
Je hebt geoefend met je moeder gebruik thuis het kaartje
Je hebt verteld
Hoe het was om met je moeder te oefenen met de kaartjes
Heb je de stressbal nog gebruikt?
TIPS
Hoe voel jij je?
Je hebt verteld hoe jij je voelt Wat was jouw gevoel?
boos bang blij verdrietig
Je hebt verteld waarom je je zo voelt Je hebt verteld of deze week
iets bijzonders is gebeurd
……….
……….
Bang zijn
Je hebt geluisterd
naar muziek over BANG zijn
Je hebt gepraat over BANG zijn
Ben jij wel eens bang?
Wat maakt jou bang?...
Wie maakt jou bang?...
Wat doe je als je bang bent? ………
Als er thuis ruzie is kun je bang zijn
Je kunt bang zijn
dat ze elkaar pijn doen
Wat kun je doen als je bang bent?
Afleiding zoeken
Iets doen wat jij leuk vindt
Wat vind jij leuk?...
Een plekje zoeken waar jij je veilig voelt
Wat is voor jou een veilig plekje?...
Als je bang bent
is het goed om met iemand te praten
iemand die jij vertrouwt
Naar wie ga jij als je bang bent?
.…………..………..
Verhaal over bang
Het verhaal ging over bang
Wat gebeurt er in het verhaal?
………..……….…
Welk gevoel herken je?
………
Ben jij weleens bang?
Wat of wie helpt je dan?
………..………..
Kies een dier
Welk dier laat zien dat je bang bent?
……….
Welk dier helpt jou
om je sterker te voelen?
……….
Als je bang bent is het goed met iemand te praten
iemand die jij vertrouwt
Oefenen met bang zijn
Hoe loop jij als je bang bent?
Welk dier past daar bij?...
Hoe loop jij als je stoer bent?
Welk dier past daar bij?...
Voel jij je bang?
Denk aan een sterk dier dat helpt!
Als je bang bent is het goed
Huiswerk
Je gaat met je moeder de kleurplaat inkleuren
Je mag natuurlijk ook zelf een dier tekenen en inkleuren
Voel jij je bang?
Denk aan het dier dat jij hebt gekleurd
Einde bijeenkomst 4
Je moeder is gekomen
Je hebt je moeder verteld wat je hebt gedaan
Jullie zijn in een kring gaan staan en hebben een kneepje doorgegeven en geroepen: tot de volgende keer!
Jullie zijn samen weggegaan
Wil je vertellen
over de kindergroep?
Praat met je moeder of met iemand anders die jij vertrouwt
KLEURPLAAT
Voor mijzelf
misschien dat je zelf iets wilt schrijven tekenen of plakken
Bijeenkomst
5
Bijeenkomst 5 Wat gaan we doen?
Welkom
Kneepje doorgegeven
Wat gaan we doen vandaag?
Huiswerk
Hoe voel jij je?
Thema: blij
Verhaal
Pauze
Blij: twister!!!
Kneepje in de kring Afscheid
Praten over het huiswerk
Heb je de kleurplaat
met je moeder ingekleurd?
Je hebt verteld hoe het was om de kleurplaat in te kleuren
Je hebt de kleurplaat laten zien
Heb je je bang gevoeld?
Heeft het geholpen om
aan een sterk dier te denken?
Heb je nog met iemand
Hoe voel jij je?
Je hebt verteld hoe jij je voelt Wat was jouw gevoel?
boos bang blij verdrietig
Je hebt verteld waarom je je zo voelt Je hebt verteld of deze week
iets bijzonders is gebeurd
……….
……….
Thema: blij zijn
Je hebt geluisterd
naar muziek over BLIJ zijn
Je hebt gepraat over BLIJ zijn
Ben jij wel eens blij?
Wat maakt je blij?...
Wanneer ben je blij?...
Wie maakt je blij?... ………
Wat doe je als je blij bent?... ………
Hoe merk je zelf als je blij bent?...
Hoe merken anderen dat jij blij bent?...
Je kunt blij zijn
als er thuis geen ruzie meer is
Verhaal over blij
Het verhaal ging over blij
Wat gebeurt er in het verhaal?
………..……….…
Welk gevoel herken je?
………
Wat maakt jou blij?
Wie maakt je blij?
………..………..
Spel Twister
Je hebt het spel Twister gespeeld In het begin
is het nog makkelijk
Maar daarna
wordt het moeilijker?
Moest je lachen?
Kon je zeggen als
je het niet leuk meer vond?
Poster maken
Je hebt een poster gemaakt over blij
Wat maakt je blij?...
Wanneer ben je blij?...
Wie maakt je blij?...………
Wat doe je als je blij bent?... ………
Hoe merk je zelf als je blij bent?...
Hoe merken anderen dat jij blij bent?...
Is ie mooi geworden?
Kijk er vaak naar
dan zie je waar jij blij van wordt
Huiswerk
Maak de collage af met je moeder Zoek met je moeder
een mooi plekje voor de collage
En doe met je moeder iets waar je blij van wordt
Waar word jij blij van?
………..
Einde bijeenkomst 5
Je moeder is gekomen
Je hebt je moeder verteld wat je hebt gedaan
Jullie zijn in een kring gaan staan en hebben een kneepje doorgegeven en geroepen: tot de volgende keer!
Jullie zijn samen weggegaan
Wil je vertellen
over de kindergroep?
Praat met je moeder of met iemand anders die jij vertrouwt
Voor mijzelf
misschien dat je zelf iets wilt schrijven tekenen of plakken
Bijeenkomst
6
Bijeenkomst 6 Wat gaan we doen?
Welkom
Kneepje doorgegeven
Wat gaan we doen vandaag?
Huiswerk
Hoe voel jij je?
Thema: verdrietig
Verhaal
Pauze
Spel: gevoelens en ren je rot
Krijten
Kneepje in de kring
Praten over het huiswerk
Je hebt verteld
of je je collage hebt opgehangen of in je werkboek hebt gedaan
Je hebt ook verteld wat je met je moeder hebt gedaan
waar jij blij van wordt
Hoe is het om met je moeder iets leuks te doen?
Word je er blij van?
Wordt je moeder blij?
Hoe voel jij je?
Je hebt verteld hoe jij je voelt Wat was jouw gevoel?
boos bang blij verdrietig
Je hebt verteld waarom je je zo voelt Je hebt verteld of deze week
iets bijzonders is gebeurd
……….
……….
Verdrietig zijn
Je hebt geluisterd
naar muziek over VERDRIET
Je hebt gepraat over verdrietig zijn
Ben jij wel eens verdrietig?
Wat maakt je verdrietig?...
Wanneer ben je verdrietig?...
Wie maakt je verdrietig?...………
Wat doe je als je verdrietig bent?………
Hoe merk je zelf als je verdrietig bent...
Hoe merken anderen dat jij verdrietig bent?...
Je kunt verdrietig zijn als er thuis ruzie is
Wat je kunt doen als je verdrietig bent?
Je kunt huilen dat lucht soms op
Afleiding zoeken
iets doen wat jij leuk vindt
Een plekje zoeken waar jij je veilig voelt
Vertellen aan je knuffel of huisdier
Wandelen of rennen
Muziek luisteren, meezingen of dansen
Een tekening maken of iets schrijven
Als je verdrietig bent
is het goed om met iemand te praten die jij vertrouwt
Verhaal over verdrietig
Het verhaal ging over verdrietig
Wat gebeurt er in het verhaal?
………..……….…
Welk gevoel herken je?
………
Wat maakt jou verdrietig?
………..………..
Wat of wie helpt je als je verdrietig bent?
……….………..………..
Krijten
Je hebt een vel papier gekleurd met veel kleuren
Daarna heb je er zwart overheen gedaan
Zwart staat voor verdriet
Maar het mooie is
dat als je het zwart wegkrast er vele mooie kleuren zitten
Zo is het ook bij jou Je voelt je verdrietig
maar er kan ook weer iets moois komen
Weet je nog: ren je rot
boos bang blij verdrietig
spel: ren je rot
Je hebt een spel gespeeld Op de vloer waren 4 vakken
Je hoort muziek
Bij welk gevoel hoort de muziek?
boos bang blij verdrietig
Huiswerk
Je hebt een stripje of tekeningen gekregen Kijk met je moeder
is het poppetje
boos bang blij verdrietig
Knip en plak bij welk gevoel het hoort
Huiswerk Stripje
Einde bijeenkomst 6
Je moeder is gekomen
Je hebt je moeder verteld wat je hebt gedaan
Jullie zijn in een kring gaan staan en hebben een kneepje doorgegeven en geroepen: tot de volgende keer!
Jullie zijn samen weggegaan
Wil je vertellen
over de kindergroep?
Praat met je moeder of met iemand anders die jij vertrouwt
Voor mijzelf
Misschien dat je zelf iets wilt schrijven tekenen of plakken
Bijeenkomst
7
Bijeenkomst 7 Wat gaan we doen?
Welkom
Kneepje doorgegeven
Wat gaan we doen vandaag?
Huiswerk
Hoe voel jij je?
Thema: schamen en schuld
Verhaal
Pauze
Ballon beschrijven en doorprikken
Blad versieren
Kneepje in de kring
Praten over het huiswerk
Je hebt verteld over het stripje of de tekeningen
is het poppetje
boos bang blij verdrietig
Heb je het samen met je moeder gedaan?
` Hoe ging dat?
Hoe voel jij je?
Je hebt verteld hoe jij je voelt Wat was jouw gevoel?
boos bang blij verdrietig
Je hebt verteld waarom je je zo voelt Je hebt verteld of deze week
iets bijzonders is gebeurd
……….
……….
Je schamen
Als er thuis ruzie is kun je je schamen
Kinderen denken vaker:
het is mijn schuld
Ze schamen zich
en durven er niet over te praten
Maar het in NOOIT jouw schuld!
Heb jij je wel eens geschaamd?
Als er thuis ruzie is?
Wanneer schaam je je?...
Waarom schaam je je?...
Je schuldig voelen
Sommige kinderen voelen zich schuldig ze konden het geweld niet stoppen
Maar ruzie en geweld is NOOIT jouw schuld
Je kunt je ook schuldig voelen omdat je wel houdt van je vader
ook al was er geweld
of omdat je boos bent op je ouders
Als je je schaamt of schuldig voelt
is het goed om te praten
Naar wie ga jij toe als je je schaamt of schuldig voelt?
Ballonnen beschrijven en doorprikken
Op de ballon schreef je
Het is NIET mijn schuld!
Daarna prik je de ballon lekker kapot!
Dat lucht op
Dat er ruzie was is NIET jouw schuld!
Praten over
schuld en schaamte
Je hebt gepraat
over schuldig voelen of je schamen
Je hebt geroepen wat er is gebeurd is NIET mijn schuld!!
Als je nu nog eens denkt
dat die nare ruzies jouw schuld zijn
Denk dan: het is NIET mijn schuld!
Naam: ………..
het is NIET mijn schuld
het is NIET mijn schuld
Handtekening moeder………
Wat er is gebeurd is NIET mijn
schuld!!
Wat er is gebeurd is niet mijn schuld
Je hebt een blad versierd Wat er is gebeurd
is NIET mijn schuld
Je laat het blad aan je moeder laten zien Wat er is gebeurd is NIET mijn schuld
Je moeder zet een handtekening
Je moeder zegt:
wat er is gebeurd is NIET jouw schuld!
Het is NIET mijn schuld
Huiswerk
Je moeder laat jouw blad aan de helper zien
en vertelt waarom zij een handtekening heeft gezet
Wil je er zelf nog over vertellen?
Praat met je moeder en de helper Wat er is gebeurd is NIET jouw schuld
het is NIET mijn schuld
Einde bijeenkomst 7
Je moeder is gekomen
Je hebt je moeder verteld wat je hebt gedaan
Je moeder heeft een handtekening gezet
Je moeder zei:
Wat er is gebeurd is NIET jouw schuld!
Jullie zijn in een kring gaan staan en hebben een kneepje doorgegeven en geroepen: tot de volgende keer!
Jullie zijn samen weggegaan
Wil je vertellen
over de kindergroep?
Praat met je moeder of met
Voor mijzelf
Misschien dat je zelf iets wilt schrijven tekenen of plakken
Bijeenkomst
8
Bijeenkomst 8 Wat gaan we doen?
Welkom
Kneepje doorgegeven
Wat gaan we doen vandaag?
Huiswerk
Hoe voel jij je?
Thema: je (stief)vader
Brief aan je vader Pauze
Collage maken met je moeder
Kneepje in de kring afscheid
Praten over het huiswerk
Heeft je moeder aan de helper het blad met het is NIET mijn schuld laten zien?
Heeft ze verteld waarom zij haar handtekening heeft gezet? Hoe ging dat?
Heb je met haar gepraat over
wat er is gebeurd is NIET jouw schuld?
Ging dat goed?
het is NIET mijn schuld
Hoe voel jij je?
Je hebt verteld hoe jij je voelt Wat was jouw gevoel?
boos bang blij verdrietig
Je hebt verteld waarom je je zo voelt Je hebt verteld of deze week
iets bijzonders is gebeurd
……….
……….
Je (stief)vader
We hebben gepraat over je vader
Wat is leuk aan je vader?...
Wat is niet leuk aan je vader?...
Heeft je vader een hobby?...
Zie je je vader nog?...
Doe je nog dingen met hem?...
Wat doe je graag met hem?...
Kun je met je vader praten?...
Slaan mag nooit
maar je vader is en blijft je vader Je ouders kunnen kiezen
uit elkaar te gaan
Je ouders blijven je ouders Je mag van allebei houden!
Misschien zie je je vader niet vaak Moet je steeds afscheid nemen
Maar het is WEL je vader en je MAG van hem houden maar het hoeft niet
Soms hoor je nare verhalen over je vader
Of denk je dat je moeder boos zal zijn als jij je papa wilt zien
Dan kun je in de war raken Is dit zo bij jou?
Het is goed om erover te praten met je moeder
of met iemand je je vertrouwt
Brief aan je (stief)vader
Wil je nog wat zeggen tegen je vader?
Schrijf het op
of maak een tekening
De brief doe je in je werkboek er mag ook een envelop omheen
Als jij het wil
mag de brief ook laten zien aan je moeder
of aan iemand je je vertrouwt
Brief aan mijn vader
Huiswerk
Je hebt een blad gekregen Wie zijn belangrijk voor me?
Naar wie ga je als je je rot voelt?
Met wie kunt jij goed praten?
Wie kan je helpen
als het thuis niet zo goed gaat?
Van wie word jij blij?
Vul het blad samen met je moeder in
Vriendenkaart
Naar wie kun jij toe als je je rot voelt?
Met wie kunt jij goed praten?
Wie kan je helpen als het niet zo goed gaat?
Wie maakt jou blij?
Mijn belangrijkste helper is als die er niet is ga ik naar
Naam:………...
Telefoon: ……….
Naam: ……….……….
Telefoon: ………….………
Naam: ……….…………. Naam: ………..
Einde bijeenkomst 8
Je moeder is gekomen
Je hebt je moeder verteld wat je hebt gedaan
Je hebt met je moeder een collage gemaakt over je vader
Jullie zijn in een kring gaan staan en hebben een kneepje doorgegeven en geroepen: tot de volgende keer!
Jullie zijn samen weggegaan
Wil je vertellen
over de kindergroep?
Voor mijzelf
M
isschien dat je zelf iets wilt schrijven tekenen of plakkenBijeenkomst
9
Bijeenkomst 9 Wat gaan we doen?
Welkom
Kneepje doorgegeven
Wat gaan we doen vandaag?
Huiswerk
Hoe voel jij je?
Thema: je veilig voelen
Goede en foute geheimen
Pauze
hulp vragen
Spelletje met je moeder
Kneepje in de kring en afscheid
Praten over het huiswerk
Wie zijn belangrijk voor jou?
Dat stond op de vriendenkaart
Naar wie ga je als je je rot voelt?
Met wie kun jij goed praten?
Wie kan je helpen
als het thuis niet zo goed gaat?
Van wie word jij blij?
Heeft je moeder je geholpen de vriendenkaart in te vullen?
Naam……….….
Telefoon: …………..
Hoe voel jij je?
Je hebt verteld hoe jij je voelt Wat was jouw gevoel?
boos bang blij verdrietig
Je hebt verteld waarom je je zo voelt Je hebt verteld of deze week
iets bijzonders is gebeurd
……….
……….
Je veilig voelen
1 persoon kan nooit alles dat geldt ook voor je moeder
Iedereen heeft meer mensen nodig
Daarom is het goed dat je weet
wie voor jou belangrijke mensen zijn!
Dan weet je naar wie
je toe kunt als je je rot voelt
Wie je kan je helpen
als het thuis niet zo goed gaat
Soms is hulp vragen niet makkelijk
Als je je schaamt
Of als iemand je zegt dat het geheim is dat je er niet over mag praten
Een geheim kan goed en leuk zijn
Bijvoorbeeld als je voor je moeder een cadeautje hebt
Maar een geheim kan ook fout en niet leuk zijn
Bijvoorbeeld als je niet mag praten over ruzie thuis
Als je iets naars meemaakt
Wat kun jij doen
als je een geheim hebt
Als je niet mag praten van jezelf dan ga je je naar voelen
Als je iets naars meemaakt
is het altijd goed om erover te praten!
Aan wie kun jij
een geheim vertellen?
Wie kan jou helpen?
………..
Kindertelefoon
Stel je wilt met iemand praten maar die is er niet
of je durft niet goed
Dan kun je bellen met de kindertelefoon Je mag over ALLES praten
Je hoeft je naam niet te zeggen
Op alle dagen van 2 tot 8 uur ‘s avonds Alle dagen: ook als het vakantie is
of Kerst of Pasen
Telefoonnummer
0800 – 0432 het is gratis ook met je mobiel
Je kunt ook naar de website www.kindertelefoon.nl
Daar vind je informatie en kun je chatten
Je kunt ook chatten
via Windows Live Messenger
Voeg chatbot@kindertelefoon.nl toe aan
Oefenen met hulp vragen
Met welke vragen of problemen ga je naar je moeder?
………
………
………
Met welke vragen of problemen ga je naar je steunfiguur?
………
………
………
Wie staan er op je vriendenkaart
Met wie ga je praten?
Je hebt geoefend met hulp vragen
Naam……….….
Telefoon: …………..
Naam:………
………...
Telefoon:
………
….
Naam……….….
Telefoon: …………..
Naam:………
………...
Telefoon:
………
….
Huiswerk
Oefen met je moeder
hoe je om hulp kunt vragen
Kies iemand
van de vriendenkaart
Naar wie wil je toe
als je je rot voelt of als je iets naars hebt meemaakt?
Vertel dat hem of haar wilt bellen of er naar toe wilt gaan
als het niet goed met je gaat
Je kunt ook je werkboek
laten zien
je vriendenkaartje
Naam……….….
Telefoon: …………..
Naam:………
………...
Telefoon:
………
….
Naam……….….
Telefoon: …………..
Naam:………
………...
Einde bijeenkomst 9
Je moeder is gekomen
Je hebt je moeder verteld wat je hebt gedaan
Je hebt een spelletje met je moeder gespeeld
Jullie zijn in een kring gaan staan en hebben een kneepje doorgegeven en geroepen: tot de volgende keer!
Jullie zijn samen weggegaan
Voor mijzelf
Misschien dat je zelf iets wilt schrijven tekenen of plakken
Bijeenkomst
10
Bijeenkomst 10 Wat gaan we doen?
Welkom
Kneepje doorgegeven
Wat gaan we doen vandaag?
Huiswerk
Hoe voel jij je?
Evaluatiespel
Complimenten geven en krijgen
Pauze
Certificaat
Taart versieren en opeten
Kneepje in de kring en afscheid
Certifi- caat
Praten over het huiswerk
Heb je geoefend met je moeder hoe je om hulp kunt vragen?
Wie van je vriendenkaart
heb je gekozen?
Heb je gepraat dat je naar hem of haar toe wilt als je je rot voelt
of iets naars hebt meemaakt?
Heb je je werkboek
en naamkaartje
nog laten zien?
Goed hoor
je kunt nu vast
Naam……….….
Telefoon: …………..
Naam:………
………...
Telefoon:
………
Naam……….….
Telefoon: …………..
Naam:………
………...
Telefoon:
………
….
Evaluatiespel
Er was een doos met briefjes
met vragen
Vragen over de kindergroep
Vragen over
wat jij hebt geleerd
Vragen over wat je leuk vond en wat minder leuk
Jij hebt verteld
wat jij vond van de kindergroep
Certificaat
Complimentjes!
Je hebt complimentjes gegeven en gekregen
Welke complimentjes kreeg jij?
Stop het blad met complimenten in je werkboek
Je hebt een certificaat gekregen
Omdat je hebt meegedaan aan de kindergroep
van Hé kijk mij nou!
Einde bijeenkomst 10
Je moeder is gekomen
Je hebt je moeder verteld wat je hebt gedaan
Je moeder heeft jou complimentjes gegeven
en jullie hebben taart gegeten
Jullie zijn samen weggegaan
Wil je vertellen
over de kindergroep?
Praat met je moeder of met iemand anders die jij vertrouwt
En denk aan je vriendenkaartje!
DAAAAAG!!
Naam……….….
Telefoon: …………..
Naam:………
………...
Telefoon:
………
….