CONCEPT
Beleidsprogramma 2020-2024
Golfclub Zwolle
v. 1.0
Inhoudsopgave
1. Een fijne vereniging in een gezonde onderneming 3 1. vastgestelde ontwikkelagenda ALV 27 november 2019
2. streefdoelen
2. Sport en spel; boeien, binden en behouden 5
1. maatschappelijke betekenis 2. de kracht van golf
3. boeien, binden en behouden
4. introductieprogramma voor nieuwe golfers 5. jeugd
6. NGF competitie
7. Golfschool Zwolle en pro’s 8. Players 1st
9. onze bijdrage aan de vitale Zwolse samenleving 10. baanbezetting en speelkalender
3. Mooie baan en moderne faciliteiten 11
1. duurzaam beheer en onderhoud 2. investeren in ontwikkeling van de baan 3. moderne faciliteiten
4. gebruik van de baan
4. Bloeiende horeca als hart van de golfgemeenschap 15 1. gezamenlijke visie op de horeca
2. samenwerking tussen golfclub Zwolle en de Horeca BV 3. samenwerkingsafspraken
4. personele unie
5. Open cultuur van gastvrijheid voor iedereen 17
1. sfeer van gastvrijheid.
2. creëren van een goede sociale infrastructuur 3. vrijwilligers
4. subgroepen 5. businessclub
6. open cultuur en verbinding naar stad en regio 7. uitgebalanceerde speelkalender
6. Duurzaam financieel gezond 20
1. 2019/2020 als start voor een nieuwe koers
2. uitgangspunten voor duurzaam financieel gezond beleid 3. meerjarenbegroting 2021-2024
4. onderhoud en investeringen 5. relatie met de gemeente
7. Bedrijfsmatige en professionele besturing en organisatie 26 1. een fijne ledenvereniging in een gezonde golfonderneming
2. de huidige besturing en inrichting 3. de huidige praktijk
4. werking van het model in de toekomst
1. Een fijne vereniging in een gezonde onderneming
Tijdens de ledenbijeenkomst en ALV van 27 november 2019 is gesproken over de financieel moeilijke situatie van de club en is ook duidelijk geworden dat er meer aan de hand is dan alleen een financiële crisis. Aan de leden is op hoofdlijnen een perspectief geschetst hoe het tij te keren en te groeien naar een duurzaam gezonde vereniging. Het interim bestuur heeft aangegeven te willen werken aan een visie (Wat voor vereniging willen we zijn?), een betere balans tussen de verschillende belangen, aan clubgevoel, de baan en faciliteiten, de
organisatie en de financiën.
Dit is neergelegd in een beleidsbrief met ontwikkelagenda op hoofdlijnen. De kern van deze agenda is:
1. De vereniging heeft behoefte aan een duidelijke visie: wat voor vereniging willen we zijn? Samen werken aan het creëren van een mooie en goede ambiance voor zowel golf als beleving. Een vereniging zijn waar men komt om te golfen, maar net zo goed ook voor de gezelligheid, een hapje eten, ontmoeting en zaken doen. Waar zowel prestatief als recreatief golf een plek krijgt. Een vereniging voor alle doelgroepen van junior tot senior.
2. Het creëren van een nieuwe balans in het gebruik en de functies van onze belangrijkste twee onderdelen: de baan en het clubhuis/restaurant. Als de baan meer wordt bezet door zowel gasten, ondernemers en nieuwe leden ontstaan er meer inkomsten voor de club en voor de exploitatie van het clubhuis. Er is balans nodig tussen onder meer sport en recreatie; leden en gasten; commercie en vereniging; ondernemers en niet ondernemers; de gesloten cultuur van een club en een open cultuur van gastvrijheid.
3. Werken aan een sterker clubgevoel. Voor nieuwe leden is het lastig om snel een weg te vinden in de club. Investeren in de sociale infrastructuur is een van de belangrijkste sleutels voor succes van een golfclub. Veel beginners in de sport haken binnen twee jaar af, omdat er geen clubbinding ontstaat.
We willen een positieve flow en optimisme terugbrengen: samen maken we de club!
4. Investeren in baan en faciliteiten. Vanuit een duidelijke visie, samen met de greenkeepers wordt al gewerkt aan permanente verbetering. De waardering gaat naast de baan, zeker ook over de faciliteiten, horeca en beleving en daar is veel werk te doen. De ambitie is om met onze baan in de Nederlandse top 50 te komen.
5. Organisatie aanpassen. Een heldere geformuleerde visie en strategie met ondersteunend beleid is essentieel. Van daaruit ontvangen de commissies heldere kaders waarbinnen men kan werken. Meer samenhang en eenheid in het handelen van bestuur en commissies is nodig. In dat verband wordt gekeken naar de huidige structuur met commissies. Het bestuur moet zorgdragen voor de verbinding naar de commissies èn het faciliteren van de verbinding tussen de commissies. Een goede interne communicatie, ledenbijeenkomsten en het transparant delen van kennis moeten vanzelfsprekend zijn.
6. Duurzaam financieel gezond: kwalitatieve groei als ambitie. Werken aan een duurzaam financieel gezonde vereniging. Ambitie is om de komende drie jaren elk jaar (netto) te groeien in aantallen leden en sponsoren. Golfstart zal met kracht worden doorgezet en uitgebouwd. Meer green fee spelers zijn eveneens een must. Oprichten van een Club van 100 en houden van een jaarlijkse sponsorwedstrijd waarvan de opbrengst ten goede komt aan een goed doel binnen de club. Afspraken maken met de gemeente over de erfpacht en vormen van synergie in samenwerking.
7. Een goede horeca, vernieuwing clubhuis en een businessclub. Uitbesteding van de horeca en modernisering van het clubhuis. Oprichten van een businessclub waar sponsoren en ondernemers meer worden verbonden en zich thuis voelen voor ontmoeting en zaken doen. Plannen maken voor verbetering van entree, een locker ruimte, de driving range en de wasplaats.
8. De club zal zakelijker en professioneler moeten worden geleid. We hebben te maken met een vereniging van leden en vrijwilligers, en zijn tegelijkertijd een onderneming. De keuze om de horeca uit te besteden maakt bovendien noodzakelijk om tot een meerjarige, goede samenwerking te komen teneinde continuïteit, stabiliteit en kwaliteit te kunnen blijven borgen.
Op de ALV is aangegeven dat we de ontwikkelagenda verder gaan werken in een meerjarig beleidsplan en een investeringsprogramma. Dat beleidsprogramma ligt nu voor.
In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op sport en spel waarin de aspecten boeien, binden en behouden centraal staan. Hoofdstuk 3 gaat over de baan en faciliteiten. De horeca en de relatie tussen de golfclub en de Horeca BV zijn in hoofdstuk 4 beschreven. Hoofdstuk 5 beschrijft de gewenste cultuur en sociale infrastructuur van de vereniging en gaat in op het belang van de opvang van nieuwe leden. De financiën staan centraal in hoofdstuk 6, waarna in hoofdstuk 7 wordt afgesloten met de governance en organisatie van de vereniging.
De 6 delen van het beleidsprogramma met concrete lange termijn streefdoelen voor 2024:
1. Gastvrije cultuur creëren en oprichten businessclub voor ondernemers 2. Sportief beleid:
• Jeugd en nieuwe doelgroepen (30-55 jaar) aantrekken
• Samen trainen programma’s: 150 leden doen mee
• golf als teamsport en community
3. Top 50 positie baan in Nederland verwerven, realiseren van 9 holes par 3 baan en uitvoeren van programma modernisering faciliteiten
4. Bloeiende horeca:
• Gastvrij clubhuis en restaurant voor golfers en andere bezoekers
• Investeren in modernisering clubhuis
• Geslaagde intensieve samenwerking met Horeca BV om samen te groeien
5. Financieel gezond beleid: ruimte creëren om te investeren in wegwerken achterstallig onderhoud en modernisering. Groeiambitie in inkomsten van 1 miljoen naar 1,250 miljoen euro.
• groei in leden
• groei in sponsoren
• groei in gastspelers
6. Modernisering en professionalisering van organisatie en aantrekken clubmanager
2. Sport en spel: boeien, binden en behouden
Inleiding
Het sportief beleid is bedoeld om de sportbeleving van onze leden te vergroten en een aantrekkelijke vereniging te zijn voor (potentieel) nieuwe leden. Dit beleid staat niet op zichzelf maar verhoudt zich sterk met de vereniging die we willen zijn (daarover meer in het onderdeel cultuur). Het vormgeven van nieuw sportief beleid is veelomvattend en heeft alleen kans van slagen als we in de vereniging voldoende draagvlak weten te creëren.
In het voorjaar van 2020 is een intentieverklaring met de Nederlandse Golf Federatie voor een ondersteuningstraject ondertekend. Een werkgroep onder leiding van het bestuur heeft de opdracht om samen met een professional van de NGF een nieuw sportief beleid te ontwikkelen met als belangrijkste doelen:
• Groei ledenaantal, doelgroep specifiek (jeugd, leeftijdsgroep 30-45, dames, familiegolf, mensen met een fysieke beperking)
• Toegankelijke programma’s gericht op Samen trainen, Samen lessen, Samen spelen.
• Programma Golf als revalidatiesport (i.sm. Isala).
• Golf als prestatiesport naar een hoger niveau brengen.
• Herkenbaarheid van de golfsport in Zwolle vergroten.
Voor de zomer van 2021 zullen de resultaten als geheel worden gepresenteerd. Tussendoor zullen al eerder resultaten merkbaar zijn, zoals met samen trainen en prestatiesport.
1. Maatschappelijke betekenis
In termen van sport, vitaliteit en recreatie speelt de golfsport een relevante rol, omdat golf vanuit haar eigen structuur naadloos aansluit bij een tweetal ontwikkelingen in onze huidige samenleving:
Ten eerste: bewegen, gezondheid en natuur nemen een steeds belangrijkere plaats in. We streven er naar deze drie aspecten slim te combineren. Voor de ontwikkeling van de baan en bijbehorende natuurgebieden
verwijzen we naar het hoofdstuk Mooie baan en moderne Faciliteiten. We willen een vereniging zijn voor alle doelgroepen: van jong tot oud en van recreatief tot prestatief. Ons land vergrijst in rap tempo en onderzoek heeft uitgewezen dat golfers op latere leeftijd langer fit blijven. Golf draagt dus bij aan vitaliteit.
Ten tweede: mensen willen sporten wanneer het hen uitkomt, in een bij voorkeur licht sociaal verband zonder al te veel (lange termijn-) verplichtingen. Tegelijkertijd bestaat de behoefte om in groepsverband op te trekken, die iets gemeenschappelijk (leeftijd, sekse, speelniveau) hebben. Ons sportaanbod gaan we hier op aanpassen zodat meer verbinding ontstaat. Individualisering en tijdsdruk veroorzaken een groeiende behoefte aan maatwerk en ons digitaal reserveringssysteem blijkt een zinvolle aanvulling hierop.
2. De kracht van golf
Veel mensen denken in eerste instantie niet aan golf als actieve wedstrijdsport of sportieve vrije tijdsbesteding, totdat men er serieus mee aan de slag gaat en de sterke kanten van deze sport ontdekt. Golf is een gezonde en sociale buitensport die nagenoeg het gehele jaar door beoefend kan worden en voor alle leeftijden geschikt (life time sportdeelname). Tot op hoge leeftijd kan het speelniveau worden verbeterd. Door het unieke handicapsysteem kan golf op alle niveaus (top-, breedte -, recreatie sport) samen worden beoefend. En tenslotte, maar zeer relevant: golf is een groene, duurzame sport.
Inzet voor de komende jaren is om de kennismaking met de golfsport te verbeteren en het sport- en spelplezier van de verschillende doelgroepen een nieuwe impuls te geven. Als doelgroepen zien we mede gelet op ons huidige ledenbestand met name de 30-45-jarigen, dames en jongeren/jeugd. We gaan deze impuls vormgeven aan de hand van de begrippen boeien, binden en behouden.
Belangrijk is dat mensen bij hun eerste stappen in de golfsport op een individuele, aantrekkelijke en sportieve wijze worden begeleid om zo te ervaren dat het sportieve aanbod van onze vereniging naadloos aansluit bij de wijze waarop zij hun vrije tijd sportief, recreatief en zinvol kunnen invullen. Daar komt de prettige
bijkomstigheid van een golfbaan prachtig gesitueerd aan de rand van de stad, inclusief ecologische gebieden rijk aan flora en fauna, en een club waar een prettige sfeer hangt met een goede en gastvrije horeca.
3. Boeien – Binden – Behouden
Jaarlijks beginnen 20.000 mensen met golf en …. jaarlijks stoppen 20.000 mensen met golf !
Dat zijn opzienbarende cijfers die direct aangeven dat de winst in groei van de club voor ons te behalen is in het behouden van leden. Daar gaan we de komende jaren maximaal op in zetten.
Het nieuwe sportief beleid gaan we vormgeven aan de hand van drie fasen: boeien – binden – behouden.
Iedere fase vraagt andere producten (lidmaatschapsvorm, oefenprogramma’s, groeps- en individuele lessen, wedstrijden, etc.). Met de ontwikkeling van nieuwe en vernieuwde producten willen we voor iedere golfer een unieke ‘klant reis’ mogelijk maken. Tegelijkertijd willen we meer dan voorheen het aspect “samen”
inbrengen. Golf wordt nog door veel mensen als een individuele sport gezien, maar we hebben elkaar nodig om beter te worden, het gezellig te hebben, nieuwe contacten te leggen en om een geweldige golfervaring te delen.
Met de ontwikkeling van vernieuwde en nieuwe producten verwachten we dat golfclub Zwolle binnen afzienbare tijd een positieve trendbreuk (t.o.v. het aantal stoppers met golf) zal kunnen laten zien en dat wij wèl in staat zijn om startende golfers te behouden voor de golfsport en voor onze club. Een mooie manier om dat voor elkaar te krijgen is golf te benaderen als teamsport en door samen te trainen in groepjes van 6-8 waar nieuwe leden kunnen instromen. Dat gaan we organiseren met de NGF door er een gericht programma voor
‘samen trainen’ te ontwikkelen voor doelgroepen. En bij de herinrichting van de governance zullen we de commissies meer gaan organiseren rond de groepen uit het 9-stappenplan van de NGF: Beginnen met golf, Verder met golf en Gevorderd en prestatiegolf. Doel is om op die manier tot meer ledengroei en ledenbehoud te komen.
Boeien
We zien starters die voor golf kiezen als eerste sport. Ook zien we veel starters die met name met voetbal, hockey of tennis zijn gestopt. Daarnaast melden zich belangstellenden die veel waarde hechten aan de vrijheid om te sporten wanneer het hen uitkomt. Anderen kiezen voor de koppeling van sportief met actief zijn in de natuur.
Wie begint met golfen, wil plezier ervaren en de basistechniek leren. Golfclub Zwolle wil de golfsport voor iedereen uit de regio Zwolle bereikbaar maken. Dit blijven we doen door het aanbieden van een all-in-pakket onder de naam Golfstart-1, dat bestaat uit een lespakket en een periode van een paar maanden om te oefenen.
De golfpro speelt hierbij een sleutelrol. Voor het eerst op een golfclub, uit je comfort zone is de pro de persoon die precies weet hoe het er op de club aan te gaat, en natuurlijk weet hij hoe je moet leren golfen. Aansluiting bij een groep beginnende golfers die gelijkgestemd zijn is de eerstvolgende stap. Hier wordt, nog in het
golfstart programma, de verbinding gelegd met een mentor. In deze fase wordt het accent van pro’s en mentor meer gelegd op de human skills in plaats van op de technische skills.
Gedurende deze periode volgt men in kleine groepjes enkele lessen van onze pro’s en staan alle
oefenfaciliteiten, de Par-3 baan en golfmateriaal ter beschikking. De mentor vervult een belangrijke rol. Dit is een ervaren golfer die de deelnemers enthousiast begeleidt bij het oefenen, samen met ze de par-3 baan op gaat en wegwijs maakt in de vereniging. We gaan meer aandacht besteden aan de werving van mentoren, zodat de beginnende golfer zich snel thuis voelt, plezier ervaart en al een eerste aansluiting vindt bij mensen in de club. Door goede samenwerking met commissies als de Rabbit en de VAC wordt bekeken op welke wijze deelname aan wedstrijden al mogelijk is.
Na deze eerste kennismaking met de golfsport volgt ‘Golfstart-2’, waarbij de beginners zich onder leiding van onze pro’s in groepslessen en een oefenlidmaatschap van enkele maanden verder bekwamen in de techniek van o.a. de golfswing. Naast de praktijklessen volgen de deelnemers theorielessen want die zijn noodzakelijk om de regels van het spel en de omgang met de golfbaan te leren kennen. Wie intussen over voldoende technische bagage beschikt krijgt baanpermissie en kan met handicap 54 de baan in. Door meedoen aan de zogenaamde ‘Rabbit-wedstrijden’ zal het enthousiasme groeien en moet ook deelname aan de VAC mogelijk zijn. We overwegen voor deze categorie ook een apart clubkampioenschap te organiseren, tegelijk met de andere kampioenschappen. Ook in deze tweede fase is de begeleiding door enthousiaste mentoren belangrijk.
Binden
Deze fase is cruciaal voor het vasthouden van leden. Belangrijk is dat men plezier ervaart in het spel, bevangen raakt door golf en zich thuis voelt op de club. Het in groepjes samen trainen kan hier erg helpen. In deze fase
biedt golfclub Zwolle op dit moment al diverse lidmaatschapsvormen aan om zoveel mogelijk aan te kunnen sluiten bij de mogelijkheden (financieel en qua tijdsbesteding) en wensen van de enthousiast geworden golfer.
De komende jaren zullen we onderzoeken of een grotere variatie in lidmaatschappen, meer op maat van de verschillende doelgroepen gesneden, gewenst is. Uiteindelijk biedt het volledige lidmaatschap vanzelfsprekend de meeste mogelijkheden, maar om daar naar toe te groeien kan een par 3 lidmaatschap of een ander pakket de opmaat zijn. Zaak is om alle leden, ongeacht type lidmaatschap, het gevoel te geven dat ze allemaal bij de club behoren. Dat moet horen bij de cultuur van onze club, daarover verderop bij Cultuur meer.
Naarmate beginnende golfers vaker op de club komen en zij steeds meer wegwijs zijn geworden, mogelijk al een par 3 lidmaatschap hebben en al de eerste rondjes hebben gespeeld is het zaak om op regelmatige basis onze club ‘in de etalage’ te zetten. Dit gaan we doen door regelmatig laagdrempelige golfmiddagen te organiseren. Hierbij worden alle lesgroepen, par 3 leden en andere ‘verse golfers’ uitgenodigd voor een golfmiddag waarbij de focus wordt gelegd op plezier, in contact brengen en gezelligheid. In communicatie en aanwezigheid moet dit een initiatief zijn vanuit de pro’s, maar gesteund vanuit het ecosysteem door de mentoren van de club en de medewerkers.
Behouden
Wie eenmaal een bepaald niveau heeft bereikt, wil dit graag behouden of zelfs nog een stapje verder komen.
Dit verhoogt natuurlijk het spelplezier. Hiervoor doen onze leden individueel of in groepsverband een beroep op het lessenpakket van de pro’s.
Binnen onze club signaleren we een trend dat leden groepjes vormen om naast 18-holes te spelen ook met elkaar te trainen. Samen trainen wordt dus een belangrijk speerpunt. We gaan ervoor zorgen dat hiervoor samen met de pro’s trainings- en spelvormen worden ontwikkeld die via de website beschikbaar komen.
Juist in de golfsport zien we dat het individuele karakter van de sport steeds meer plaats maakt voor spelplezier en beleving met elkaar. Golf (ook) als teamsport! Traditioneel kent de golfsport de zogenaamde wekelijkse
‘Dames- en Herendag’, zo ook in Zwolle. Deze dagen zijn erg belangrijk voor het clubgevoel. En voor wie 18- holes teveel wordt, schrijft zich in voor 9-holes. Daarnaast zijn er andere wedstrijden. daarover verderop meer.
Om leden te behouden is naast hetgeen hiervoor staat over het sportieve aspect, natuurlijk minstens zo belangrijk dat men zich thuis voelt bij de club en dat de horeca goed is. Daarover meer in de betreffende hoofdstukken.
4. Introductieprogramma voor nieuwe golfers
De ervaringen van golfclubs leert dat de eerste 90 dagen van het lidmaatschap allesbepalend zijn voor de duurzaamheid van het lidmaatschap. Vindt de nieuwe golfer in deze periode aansluiting en voelt zij/hij zich prettig op de club, dan is er een brede basis voor een langdurig lidmaatschap.
Daarom gaan we werk maken van een introductieprogramma. Om te beginnen met een gesprek waarin we proberen te achterhalen wat het nieuwe lid verwacht van het lidmaatschap, wat de interesses zijn en hoe we kunnen helpen bij het wegwijs worden in de club. Ook wordt uitleg gegeven over de club, de speelkalender, welke commissies er zijn, etc. Deze gesprekken worden gevoerd door de clubmanager en een mentor. Ook hier speelt het ecosysteem een grote rol; het is zaak nieuwe leden te betrekken bij clubactiviteiten.
5. Jeugd
Golfen is al lang geen oude mensen sport meer. Op nationaal en internationaal niveau zien we steeds meer toppers tussen de 20 en 30 grote toernooien winnen. Bovendien maakt de huidige topgolfer volop gebruik van krachttraining. Als gevolg zijn slagen over een lengte van ver over de 300 meter meer regel dan uitzondering geworden. Daarbij komt dat live-uitzendingen van golftoernooien de sport ook in de huiskamer brengt. Deze ontwikkelingen spreken de jeugd ook aan, maar voor veel ouders is de keus van hun zoon of dochter voor golf niet altijd vanzelfsprekend.
De meeste golfclubs kennen weinig jeugdleden, zo ook onze club. Voor de juiste balans in de club en voor de ontwikkeling van golf is dat niet goed. Daar gaan we verandering in brengen door actief beleid voor de jeugd en met een enthousiaste, initiatiefrijke jeugdcommissie.
Een vergelijkbaar traject als beschreven onder Boeien is speciaal voor kinderen ontwikkeld. Deze activiteiten
vinden altijd op zondagochtend plaats. Tijdens de Coronacrisis hebben we voor de jeugd uit Zwolle e.o. enkele nieuwe producten ontwikkeld. Als deze aanslaan zullen we deze producten opnemen in ons aanbod.
Voor jeugdleden kent de NGF een speciale competitie waaraan golfclub Zwolle vanzelfsprekend ook deelneemt. Deze jeugdleden volgen een speciaal programma onder leiding van onze pro’s. Bovendien organiseren onze pro’s jaarlijks enkele jeugdwedstrijden waaraan ook clubs uit de omliggende regio’s deelnemen.
In samenwerking met onze pro’s bieden wij verschillende middelbare scholen golfkennismakingslessen aan.
Onderwijsinstellingen in Zwolle die sportklassen in huis hebben, weten inmiddels de weg naar onze golfbaan te vinden. De verbinding met het MBO en HBO in Zwolle vinden we belangrijk en zullen we actief stimuleren. We blijven onze accommodatie beschikbaar stellen aan het CSE Landstede zodat hun golftalenten uit de regio ook tijdens schooltijd onder leiding van speciale trainers of onze pro de noodzakelijke trainingsuren kunnen maken.
6. NGF competitie
Deelname aan de NGF-competitie is voor onze club vanzelfsprekend. De vorming van competitieteams gebeurt op verschillende wijze. We maken onderscheid in prestatie- en recreatieteams. Voor de prestatieteams is sporttechnisch beleid gewenst met heldere selectie criteria en dat wordt voorzien in deskundige begeleiding.
Prestatiebeleid is een pijler in het te ontwikkelen sportief beleid, zoals in de inleiding genoemd.
Het aantal teams dat deel kan nemen aan de NGF competitie is beperkt en dat betekent, als de belangstelling groot is en het aantal plaatsen beperkt, er aandacht moet zijn voor doorstroming. Dat is een lastige opgave omdat we ons realiseren dat er veel vriendenteams zijn.
Het eerste team van de club (jeugd, heren, dames) is het vlaggenschip van de club. Dit betekent dat er hier meer aandacht voor is en, indien onze financiële positie het toe laat, er extra middelen worden toegekend.
Voor alle teams geldt dat teamtrainingen erbij horen zoals bij andere sporten heel gewoon is. Samen trainen versterkt het wij-gevoel en draagt bij aan prestaties. We willen producten ontwikkelen die ook interessant zijn voor de competitiespelers. Het Pro Team Zwolle moet hier een belangrijke rol gaan spelen.
7. Golfschool Zwolle en pro’s
In de uitvoering van het sportief beleid van beginnen met golf tot en met competitie spelen bouwen we aan een éénduidige structuur en éénduidig marketinglabel in de vorm van Golfschool Zwolle (streefdatum invoering 01-01-2021). Onze ambitie is om alle lesactiviteiten onder een (virtueel) dak te brengen en in samenhang aan te sturen resp. te coördineren. Dat gaat van Golfstart tot en met clinics, en van individuele lessen tot en met groepslessen.
Op verschillende plaatsen in het beleidsprogramma benoemen we de rol van de pro’s. We gaan de pro’s intensiever betrekken bij de club en de activiteiten binnen de club. Zij zijn immers een essentieel onderdeel van wat we het eco systeem van golfclub Zwolle noemen.
Bij de golfstart speelt de pro een sleutelrol. Voor het eerst op een golfclub is de pro de persoon die precies weet hoe het er op de club aan toe gaat, en natuurlijk weet hij hoe je moet leren golfen. Aansluiting bij een groep beginnende golfers die gelijkgestemd zijn is de eerstvolgende stap. In deze fase wordt het accent van pro’s (en mentor) meer gelegd op de human skills in plaats van op de technische skills. Na deze eerste kennismaking kan de beginnende golfer zich onder leiding van de pro’s verder bekwamen in de techniek van o.a. de golfswing. Voor degenen die een bepaald niveau hebben bereikt en dit willen behouden of een stapje verder komen, moeten de pro’s passende lespakketten aanbieden voor individueel of groepsgebruik. Samen trainen wordt een belangrijk speerpunt en dus zijn trainings- en spelvormen gewenst. Jeugdleden die meedoen aan de NGF competitie volgen een speciaal programma onder leiding van onze pro’s. Bovendien organiseren zij jaarlijks enkele jeugdwedstrijden waaraan ook clubs uit de omliggende regio’s deelnemen. Voor de competitiespelers moeten tenslotte ook producten worden ontwikkeld die voor hen interessant zijn.
De pro’s zijn zelfstandigen en niet in dienst van de club. Elk van hun werkt bij golfclub Zwolle op basis van een samenwerkingsovereenkomst. We gaan deze overeenkomsten herzien, waarbij de pro’s (met behoud van hun zzp status) meer onderdeel worden van het ecosysteem van de club en een actievere bijdrage gaan leveren aan de ontwikkeling van de club en de leden, zodanig dat ze daar zelf ook van profiteren.
8. Players 1st
Aan de hand van bovenstaand sportaanbod, gecombineerd met de opbouw van een open structuur van onze vereniging en in samenwerking met een grote groep vrijwilligers is het onze ambitie om te groeien in aantallen leden. De groep 50+ weet ons traditioneel uitstekend te vinden. De uitdaging ligt men name in de
leeftijdsgroepen jeugd, 35- tot 45-jarigen en dames. Met de invoering van Players 1st, een online tool voor het meten van klanttevredenheid onder golfers, gaan we voortdurend de wensen en behoeften monitoren van bestaande en nieuwe doelgroepen en mensen die deelnemen aan de programma’s ‘Golfstart-1’ en ‘Golfstart- 2’. Op deze manier kunnen we vanuit gevalideerde data sturing geven aan het beleid en die golfclub worden die we willen zijn.
9. Onze bijdrage aan de vitale Zwolse samenleving
Als derde sport van Nederland met 380.000 geregistreerde leden speelt golf in termen van sport, gezondheid en recreatie een relevante rol. Als golfclub Zwolle willen we die rol ook spelen ten behoeve van de Zwolse samenleving en regio.
Zwolle gaat de komende periode groeien naar ruim 160.000 inwoners: een prachtige stad met een
aantrekkelijk woon- en werkklimaat. Een stad met veel jongeren en ook steeds meer ouderen, een regio met veel ruimte voor ondernemers. Voor al deze groepen is golf relevant. Kenmerkend voor de golfsport is de life time deelname: golf is gezond (golfers leven tot 5 jaar langer).
Met meer dan 800 leden zijn we een van de grotere verenigingen van Zwolle. Golfclub Zwolle heeft de ambitie haar toegevoegde waarde aan de Zwolse sportinfrastructuur duurzaam te vergroten en haar toegankelijkheid voor iedere Zwollenaar nog verder te verbeteren. Met onze accommodatie en sportaanbod vormen we een aantrekkelijk geheel voor business to business events. Door te investeren in het clubhuis is de recreatieve en restaurantfunctie van de golfclub, met het mooiste terras van Zwolle, voor de stad vergroot.
Golfclub Zwolle heeft het Zwols Sportakkoord ondertekend. De ondertekenaars komen uit het onderwijs, de zorg, welzijn, overheid, sport en beweegaanbieders en het bedrijfsleven. Er zijn concrete afspraken gemaakt om de gedeelde ambitie te realiseren: “Voor alle Zwollenaren een vitaal leven met plezier in sport en bewegen, in een veilige en gezonde omgeving. Als sporter, vrijwilliger of toeschouwer.”
10. Baanbezetting en speelkalender
Ons belangrijkste doel voor de komende periode is de golfclub laten groeien in kwaliteit en beleving,
gastvrijheid en in kwantiteit en zo meer inkomsten te verwerven. Dat is absolute noodzaak om te overleven als golfclub. Dat betekent meer leden (andere doelgroepen aanboren), gastspelers en sponsoren. Groei in de leeftijdscategorie 30-45 jaar zal meer druk op het weekend betekenen. Voor onze golfclub zal de inbreng en daarmee ook het belang van de sponsoren en gastspelers groter worden. In de wetenschap dat de kans dat nieuwe golfers afhaken het grootst is in de eerste twee jaar na de start moeten we ook voor deze doelgroep aantrekkelijke activiteiten organiseren.
Elk jaar lijkt de speelkalender een herhaling van het jaar daarvoor. Wedstrijden (maandbeker,
clubkampioenschappen) kennen helaas een afnemende deelname en weinig belangstelling boven hcp. 18. Ook de ‘fun-wedstrijden’ kennen een beperkte deelname van vaak dezelfde mensen. De herendag en damesdag zijn populair met hoge deelname. De VAC is relevant voor beginnende golfers maar de inloop is beperkt. Daarnaast zijn er Rabbit wedstrijden die zeer relevant zijn voor beginners elke maand op zaterdag en er zijn regelmatig jeugdwedstrijden op zaterdag. De Golf4fun vierdaagse wordt gewaardeerd en kent een wisselende deelname, met de cross country als hoogtepunt.
Het beeld is: veel activiteiten in het weekend, beperkte deelname en vaak dezelfde doelgroep. In de beleving van veel leden, sponsoren en gastspelers is de baan te vaak dicht of beperkt open, met name in het weekend.
We hebben behoefte aan meer data om beleid op te maken en zullen daarom de wedstrijden gaan analyseren op deelname (aantal), doelgroep en belang voor de club. In de werkgroep sportief beleid is om deze reden ook een data-analist opgenomen.
Om alle doelgroepen het naar de zin te maken is een buitengewoon ingewikkelde opgave omdat de golfbaan helaas niet 24/7 bespeelbaar is en ook omdat de belangen verschillend zijn. Het is woekeren met de
beschikbaarheid van de baan. Een 27-holesbaan heeft het wat dat betreft makkelijker dan een 18-holes baan.
We gaan daarom, zoals andere clubs dat ook kennen, een richtsnoer voor baangebruik ontwikkelen:
bijvoorbeeld: 50% van de baan voor leden en greenfees, 30% voor leden (onder andere voor wedstrijden) en 20% voor sponsoren.
Rondom ieder georganiseerde wedstrijd en evenement zal ook geprobeerd worden om ruimte te laten voor leden en gastspelers zodat die ook een ronde kunnen lopen. Omdat de ledengroei vraagt om investeren in starters en beginners (incl. par 3 leden), is het belangrijk om ruimte te geven aan wedstrijd-concepten voor deze groepen. Bijv. rabbit wedstrijden mogelijk ook op woensdagavonden.
We vinden het gewenst dat er enkele vlaggenschip activiteiten zijn, waardoor àlle groepen leden zich aangesproken kunnen voelen en die een impuls geven aan het verenigingsgevoel. Samen maken we de club!
Het huidige concept van Golf4fun biedt goede aanknopingspunten; clubkampioenschappen voor doelgroepen ook.
Na overleg met voorzitters van commissies over de baankalender is een beleidskader voor de agenda vastgesteld. We gaan we dit regelmatig evalueren en indien nodig bijstellen. Het doel is kort samengevat tweeledig: meer ruimte in de baan en meer impact van wedstrijden.
Enkele onderdelen van dit beleidskader: bekendmaking deelnemerslijst voor de wedstrijdcie. vier dagen tevoren; voor Dames en Herendagen om 17.00 uur de dag tevoren. Voor wedstrijden geldt dat beneden de 27 deelnemers de wedstrijd niet door gaat. Beperking van shotgun wedstrijden en in beginsel over 9h (of 18h maar dan 2 keer dezelfde lus). Aanvangstijdstip wedstrijden naar 08.30 uur; eerder mag ook. Geen “fun- wedstrijden” in weekend en niet op (zon)feestdagen, tenzij besluit van het bestuur en dan alleen op zaterdag.
Clubkampioenschappen Strokeplay in één weekend en voor alle doelgroepen.
3. Mooie, duurzame baan en moderne faciliteiten
Inleiding
De golfbaan Zwolle is in twee fases aangelegd. De eerste 9 holes zijn in 1997 gerealiseerd en de uitbreiding naar 18 holes heeft in 2003 plaatsgevonden. De totale oppervlakte van de baan is ongeveer 75 hectare.
Het halfopen landschap waarin de golfbaan is gesitueerd kenmerkt zich door de overgang van het natte beekdal naar hogere dekzandruggen. De golfbaan ligt in en op de flanken van het beekdal van de Herftewetering.
Binnen het gebied komen lichte hoogteverschillen voor.
Het behoud van het landschap waarin de golfbaan is gesitueerd was en is een voorwaarde voor het ontwerp van de golfbaan. In de beschreven omgevingsvisie dient de baan zich verder te ontwikkelen tot een landschap met een parkachtig karakter.
Inmiddels zien we dat de baan volwassen is geworden. Struiken en boomgroepen zijn tot volledige ontwikkeling gekomen en het open beekdal is bewaard gebleven. Er is ruimte voor natuurlijke processen. Ecologische relaties binnen de golfbaan en met het omliggende landschap zijn verbeterd en functioneren als verbindingszones voor flora en fauna. De oevers herbergen diverse planten en dieren. Voor een groter aantal soorten planten en dieren is een geschikt leefgebied ontstaan. De golfbaan vormt een eenheid met- en sluit goed aan op het omliggende landschap.
De waardering van leden en gastspelers voor de kwaliteit van de baan is de afgelopen jaren toegenomen. De landelijke waardering ligt rond plek 90. Het waarderingscijfer is opgebouwd uit een aantal componenten: de baan, de natuurlijke omgeving, de faciliteiten (horeca, clubhuis en drivingrange) en de gastvrijheid. Het is onze ambitie een plaats in de Nederlandse top 50 van golfbanen te veroveren. Om dat te bereiken zal de komende jaren op alle waarderingspunten een extra inspanning geleverd moeten worden.
1 Duurzaam beheer en onderhoud
Het beheer en onderhoud van de golfbaan kan in twee aandachtsgebieden verdeeld worden: het
speltechnische onderhoud en het beheer van de natuurlijke groenelementen. Het onderhoud van beide is vastgelegd in het Baan- en Natuurbeheerplan Golfclub Zwolle 2020 e.v. Dit document is tevens de basis voor het Plan van Aanpak onderhoud Golfclub Zwolle, opgesteld door Vos Golf &Sport (VGS). VGS is belast met het onderhoud tot 31 december 2027.
Monitoring Kwaliteit
Met het afsluiten van een langdurig contract met VGS verwachten we het onderhoud van de baan naar een hoger niveau te brengen. Om de gevraagde kwaliteit van het Baan- en Natuurbeheerplan te monitoren wordt gebruik gemaakt van het Kwaliteitshandboek van de NGF. In dit handboek wordt aan de hand van
beelden/output bepaald wat de gewenste kwaliteit is op de speltechnisch onderdelen. Samen met de hoofdgreenkeeper wordt een aantal keren per jaar gekeken of de gewenste kwaliteit ook daadwerkelijk behaald wordt.
Voor de komende jaren zijn de aandachtspunten m.b.t de speltechnische kwaliteit vastgesteld. Voorbeelden hiervan zijn het anders maaien van de semi-rough (breder en korter, ballen moeten beter vindbaar zijn);
uitvlakken van met name de oudere tees; verbeteren van de greens (met name op het gebied van stimp homogeniteit); creëren van run-off area’s rond de green en niet te vergeten ander zand in de bunkers.
Uitdagingen voor het onderhoud
Het onderhoud van de golfbaan staat de komende jaren voor een aantal grote uitdagingen, mede als gevolg van veranderde wet- en regelgeving en klimatologische veranderingen:
• Het wordt droger en warmer;
• Gebruik van water op de golfbaan wordt ingeperkt;
• Toenemende baanschade door wormen, engerlingen en dassen;
• Een planmatige integrale aanpak (het IPM) om schade door ziekten, plagen en onkruiden onder een bepaald niveau te houden;
• Voor de golfsport bestond een uitzondering op het verbod van het gebruik van bestrijdingsmiddelen en gewasbeschermingsmiddelen. Per 1 april 2020 mogen deze middelen niet meer gebruikt worden.
Wat de gevolgen voor de golfsport zijn, is nog niet te overzien, maar dat er effecten zijn is duidelijk.
Het nieuwe credo is niet voor niets “geel is het nieuwe groen”.
Natuurontwikkeling
Als golfclub vinden we het belangrijk bij te dragen aan verdere natuurontwikkeling. Daarbij moet gedacht worden aan verdere verschraling van de ecogebieden; vergroten van de biodiversiteit (meer bloemrijke graslanden); met behoud van het parkachtige landschap aanplanten van meer bomen met drachtwaarde voor bijen en insecten; inventariseren van soorten op het gebied van flora en fauna en tenslotte het creëren van houtopslag in de plantvakken t.b.v. schuilplaatsen voor dieren en opslag van CO2.
De komende jaren wordt gezocht naar een nauwe samenwerking met de gemeente Zwolle, want de
natuurontwikkeling op de golfbaan is voor wat betreft flora en fauna belangrijk voor de stad. Ons gebied telt alleen al meer dan 160 verschillende vogelsoorten. Het gebied is stikstof en ammoniakvrij en draagt bij aan het CO2-beleid en klimaatbeleid Zwolle ( waterberging, natte bodems). We willen met de gemeente o.m.
afspraken maken over het jaarlijkse onderhoud van de (ca. 40 ha) natuur op de golfbaan en het grootonderhoud van de waterpartijen en watergangen.
Geo-certificering
Golfclub Zwolle heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan en spant zich in om aan alle
duurzaamheidseisen van het GEO-kwaliteitslabel te voldoen. We zijn sinds 2007 gecertificeerd. In 2019 heeft de NGF de nieuwe Geo-applicatie “ GetonCourse “ in het leven geroepen. Deze applicatie maakt het voor golfclubs mogelijk om data met betrekking tot de vereiste duurzaamheidsthema’s in te voeren en up to date te houden. Golfclub Zwolle voldoet aan alle gestelde duurzaamheidseisen en heeft begin 2020 verlenging van de certificering aangevraagd.
2 Investeren in ontwikkeling van de baan
Leden en gastspelers geven regelmatig aan dat de eerste 9 holes niet uitdagend zijn. Dit geldt vooral voor holes 2 en 3. De holes 10 t/m 18 worden als moeilijker ervaren. De baan is dus niet in balans. Dit is niet alleen een gevoel, dit komt ook tot uitdrukking in de handicaptabellen na de jongste course rating van de NGF.
Bovendien geven beginnende golfers aan dat de par 3-baan in feite te moeilijk is, mede omdat er veel water in het spel komt.
Daarom onderzoeken we op welke wijze de eerste 9 holes aantrekkelijker en uitdagender kunnen worden gemaakt. Mogelijke oplossing is de huidige par 3-baan weer terug te brengen naar de oorspronkelijke twee par 4 holes en deze toe te voegen aan de eerste 9 holes. Op de huidige holes 2 en 3 zou dan de nieuwe oefen par 3-baan aangelegd kunnen worden met voldoende ruimte voor negen par 3 holes. Deze par 3-baan zal makkelijker speelbaar zijn en daarmee geschikt voor verschillende doelgroepen binnen de club (starters met golf, jeugd, baanlessen voor de pro’s en wellicht ook voor golfers met weinig tijd).
Het is ons streven dit plan de komende periode geleidelijk tot uitvoering te brengen. Investeringen in de baan kunnen uiteraard alleen uitgevoerd worden, als de benodigde financiën beschikbaar zijn. De totale kosten bedragen circa 185.000 euro. (prijspeil 2019)
1. Huidige par 3 holes weer opzetten naar 2 par 4 holes 35.000
2 Aanleggen par 3 op huidige hole 2 en 3 150.000
3. Verhard pad aanleggen op par 3 (optioneel) 50.000
In onderstaand schema is een mogelijke fasering opgenomen van deze operatie.
Uit NGF onderzoek blijkt dat een groeiende groep golfers negen holes in combinatie met werk en/of gezin nog te veel tijd vindt kosten. Daarom gaan we bekijken of de routing van onze baan kan worden aangepast zodat we drie lussen van 6 holes kunnen maken.
3. Moderne faciliteiten
Naast investeringen in de baan, zijn ook de faciliteiten rond de baan en het clubhuis aan modernisering toe.
Hiervoor is een werkgroep in het leven geroepen die een inventarisatie van de benodigde investeringen heeft gemaakt. De uitvoering van deze plannen staat of valt met het vinden van de benodigde financiën.
Uit de inventarisatie zijn onderstaande plannen naar voren gekomen, die we als afzonderlijke projecten beschouwen met een eerste prioriteitsvolgorde.
project kosten
1. Verbeteren entree 7500
2a Verbeteren ontvangst binnen de hekken - Snoeien struiken e.d. 5000
2b Verbeteren terrein binnen de hekken
- Afsluiten terrein greenkeeping en pad naar hole 1 20000
3a Aanpassen afspuitplek (lange termijn)
- Eventueel opnemen in nieuwe driving range Pm
3b Verbeteren afspuitplek (korte termijn)
- Verharden pad na de afspuitplek 5000
4 Overdekte plek voor golftrolleys 20000
5 Nieuwe matten driving range 3000
6 Toilet en watertappunt hole 14/5 pm
7 Overdekte fietsenstalling 12500
8a Parkeerplaats, camperplekken toevoegen 1250
8b Verbeteren onderhoud parkeerplaats PM
9 Achteringang verbeteren Nader uitwerken
10 Nul op de meter Nader uitwerken
11 Marshallhuisje Nader uitwerken
12 Aanpassen driving range Nader uitwerken
2021 2022 2023 2024
1 e kw 2e kw 3e kw 4e kw 1e kw 2e kw 3e kw 4e kw 1e kw 2e kw 3e kw 4e kw
Van Par naar Par 4 aanleg 2 holes huidige oefengebied ingroei fase in gebruik 2 holes
aanleg 9 holes par 3 aanleg 9 kunstof tees op een tegel plateau inmaaien wintergreens 7 stuks aanleg greens par 3 ingroei greencomplexen par 3
in gebruik name Par 3 baan afh van groei
aanleg paden structuur door Par 3
4. Gebruik van de baan
Reserveringssysteem e-golf
M.i.v. 1 november 2019 is het reserveringssysteem ingevoerd. Het is geïntegreerd in e-golf4u, een software pakket dat al eerder gebruikt werd voor de ledenadministratie, het indelen van wedstrijden en handicap registratie. Het reserveringssysteem is een belangrijk middel voor het verkrijgen van data over het baangebruik (het gebruik per lid; gebruik door gastspelers; aantal gespeelde holes, enz.). Leden kunnen op verschillende manieren een starttijd boeken: via de website, een app, via de zuil in de hal van het clubhuis en bij de receptie.
Er kan een tijd voor 9 en/of 18 holes gereserveerd worden. Gastspelers kunnen bij de receptie en online een starttijd reserveren.
De voordelen van reserveringstijden zijn:
• Het geeft duidelijkheid wanneer er gespeeld kan worden;
• Het aantal spelers wordt gereguleerd. Dit kan in de huidige veranderende maatschappij; (anderhalve meter) belangrijk zijn, ook naar de toekomst toe;
• Gastspelers kunnen eenvoudig een starttijd boeken;
• De baancapaciteit wordt optimaal gebruikt.
Marshal 2.0
Gelijktijdig met de invoering van reserveringstijden is Marshal 2.0 gelanceerd. De belangrijkste taak van de marshals is optreden als gastheer/gastvrouw. Zij ontvangen de spelers en informeren de leden en gastspelers over bijzonderheden in de baan. De marshal ziet er op toe dat op de juiste tee gestart wordt en is vooral op de tee van hole 1 en 10 te vinden, met name als er gastspelers starten. Verder controleren zij of leden en gastspelers gerechtigd zijn om te spelen,ook op de par 3 baan, de driving-range, putting- en chipping area.
Binnenkort wordt op de zuil in het clubhuis een Q-Reader geïnstalleerd, zodat de leden zich zelf aanwezig kunnen melden. De marshals rijden incidenteel door de baan om te zien of de flights voldoende door kunnen lopen en er geen problemen in de baan zijn. Mocht dat wel het geval zijn, dan treedt de marshal handelend op.
In de periode november t/m maart zijn er per dag twee marshal diensten, van april t/m oktober zijn er drie diensten per dag.
4. Bloeiende horeca als hart van de golfgemeenschap
Inleiding
De baan kan er fantastisch bij liggen, maar als de biefstuk niet te eten is, wordt er geen golfgeluk gerealiseerd.
En andersom is dat net zo. Behalve dat de faciliteiten hiervoor in orde moeten zijn, is het net zo belangrijk dat de kwaliteit van dienstverlening goed is. Het clubhuis fungeert als sociaal ontmoetingspunt voor en na een golfronde of andere gerelateerde activiteit; hier wordt de club beleefd zoals deze is.
Een investeerdersgroep van trouwe leden, veelal uit het Zwolse bedrijfsleven, is opgestaan om de horeca exploitatie een financiële injectie te geven. Basis van deze investering is de zeer geslaagde herinrichting van het horecagedeelte van het clubhuis en de exploitatie hiervan. Om dit laatste succesvol te laten zijn is een goed functionerend eco systeem van Golfclub Zwolle van belang. In dit eco systeem staan de golfer en bezoeker centraal: horeca, golfaccommodatie, golfvereniging, golfschool en greenkeepers faciliteren.
Belangrijk is een gezamenlijke visie die zowel het belang van de horeca als de golfclub dient. Een duurzame samenwerking op basis van partnerschap tussen Golfclub Zwolle en Horeca Golfclub Zwolle BV is cruciaal.
1 Gezamenlijke visie op de horeca
Golfgeluk is de kapstok waaraan alle activiteiten zowel horeca als golfclub kunnen worden opgehangen. Groei van leden en sponsoren is goed voor de club, maar ook voor de horeca; groei van bezoekers aan het clubhuis is goed voor de horeca en draagt ook bij aan een betere sfeer binnen de club. De relatie die horeca en club met elkaar aangaan wordt bestempeld als ‘samen verantwoordelijk’.
Het clubhuis heeft een clubhuis-café-vergader- en restaurantfunctie dat gezelligheid, ontmoeting, eten, drinken, meetings, feesten e.d. combineert met golfgeluk en ontspanning. Het niveau van uitstraling dat we nastreven is dat van een brasserie. Er wordt één kaart gevoerd die gedurende de dag zowel tijdens lunch als diner kan worden ingezet. Het clubhuis heeft één belangrijke unique selling point, namelijk het terras dat het mooiste terras van Zwolle is.
In de bedrijfsvoering zal de horeca zich richten op:
• het clubleven; de leden die voor, tijdens en na hun golfronde gebruik maken van de faciliteiten van de horeca.
• golfspelende gasten: gastspelers , sponsoren en andere leden van de businessclub
• open horecafaciliteit; de horeca is niet alleen toegankelijk voor leden en bezoekende golfers. Ook passanten (wandelaars, fietsers) en zakelijke bezoekers (zakelijke afspraken, lunches en diners
• partijen en evenementen; uiteraard de verzorging van golfdagen en evenementen, maar ook jubilea, personeelsfeesten, jaarafsluitingen en anders dan gebruikelijke groepsactiviteiten vallen hieronder.
De horeca onderneming heeft hierbij aandacht voor een goede balans tussen bedienen van verschillende klantgroepen en een daarop afgestemd service- en prijsniveau. Als indicatieve openingstijden gelden in het hoogseizoen 9.00 -21.00 uur en in het laagseizoen 9:00 – 17:00 uur.
Belangrijke randvoorwaarde voor een succesvolle horeca op de golfclub is goed management en personeel dat gericht is op gastvrijheid en de wereld van golf snapt en er mee kan omgaan. En aandeelhoudersbeleid van HGZ dat dit mogelijk maakt.
2. Samenwerking tussen golfclub Zwolle en de Horeca BV
Een goede horeca trekt nieuwe leden, ondernemers en gasten voor de baan. En een goed draaiende golfclub trekt klanten voor de horeca. Het mes snijdt zo aan twee kanten zo en beiden hebben elkaar keihard nodig voor een gezonde rendabele exploitatie. Dat moet hand in hand gaan in een relatie van samen verantwoordelijk zijn.
Indien de belangen niet parallel lopen maar de relatie er een is van” ieder voor zich” werkt het niet. Die ervaring hebben we zelf intussen en zien we ook bij andere golfclubs in het land.
De doelen moeten gelijkgericht zijn, waarbij je eisend mag zijn naar elkaar. Het is logisch dat de club eisen stelt aan de kwaliteit van de Horeca BV, maar het is net zo logisch dat de Horeca BV eisen stelt aan de club en belang heeft bij professionaliteit, continuïteit en stabiliteit in de aansturing van de golfclub.
Die wederzijdse afhankelijkheid zal worden omgezet in een goede en zakelijke samenwerking uitgaande van partnerschap. Gezamenlijk zal worden gebouwd aan groei en bloei van zowel golfclub als de horeca. De samenwerking vertaalt zich op het uitvoeren van gemeenschappelijke activiteiten, op efficiënte en
gemeenschappelijke inzet van personeel en het delen van diensten. Dat bespaart kosten en maakt integrale dienstverlening mogelijk.
3. Samenwerkingsafspraken
We sluiten een langjarige samenwerkingsovereenkomst en een pachtovereenkomst af met de Horeca BV voor een periode van 10 jaar met mogelijkheid verlenging van 5 jaar. Dat geeft continuïteit en geeft de mogelijkheid om de investeringen in het clubhuis op termijn terug te verdienen. Op bestuurlijk niveau zorgen we ervoor dat golfclub en Horeca BV afspraken hebben gemaakt die voorzien in eenduidige aansturing van de directeur (in opdracht en beloning), zodat er geen conflicten ontstaan of tegengestelde belangen in de directievoering. Partijen zullen op bestuurlijk niveau geregeld (minimaal vier keer per jaar) overleggen over de voortgang van de samenwerking. De governance tussen vereniging (inclusief Golfcourse BV en Stichting) en de Horeca BV luistert om verschillende redenen (zeggenschap, fiscaal, juridisch) nauw. Daarover meer in het hoofdstuk over de governance.
In de samenwerkingsovereenkomst en huurovereenkomst zijn de zakelijke afspraken vastgelegd. Enkele hoofdpunten:
• samenwerking is gebaseerd op partnerschap, waarbij gemeenschappelijke doelen zijn vastgelegd
• het clubhuis heeft een clubhuis-café-vergader-restaurant functie
• niveau van uitstraling is van een brasserie en buitenpaviljoen van de stad in de natuur
• ook aan niet-golfers wordt gastvrijheid geboden
• een afgestemd marktconform service -en prijsniveau zoals bij golfclubs gebruikelijk
• indicatieve openingstijden winter 09.00-18.00 uur en zomer 09.00-21.00 uur
• gemeenschappelijke doelen bereiken door effectieve samenwerking waardoor het oogt als één bedrijf
• directeur Golfcourse BV (in dienst bij golfclub) tevens directeur Horeca BV
• kosten directeur (personele unie) gedeeld, jaarlijks de verdeling bekijken
• personeel GC Zwolle wordt voor horeca en adminstratie ingeleend door Horeca BV, kosten doorbelast
• huur voor eerste drie jaar vastgesteld; daarna percentage omzet begroting Horeca BV
• servicekosten worden naar rato aan Horeca BV doorbelast
• bij groei sponsorinkomsten van GC Zwolle profiteert de Horeca BV in redelijkheid mee
4. Personele unie
Binnen de golfclub is een bedrijfsmatige aansturing en professionalisering van de golfclub noodzakelijk. Dit wordt ingevuld door een actieve exploitatie en directievoering vanuit de Golfcourse BV. In de dagelijkse operatie zal gewerkt gaan worden in een personele unie, waarbij aansturing van de medewerkers van de golfclub alsook de medewerkers van de horeca wordt gedaan door een en dezelfde directeur. Naast het goed organiseren van de horeca heeft de directeur de opdracht om te werken aan de kwalitatieve groei van de club.
De samenwerking tussen golfclub en horeca maak het mogelijk dat deze directeur kan worden ingezet om één gezamenlijk belang te dienen. De directeur is in dienst van de golfclub en de kosten worden gezamenlijk gedragen door golfclub en Horeca BV. Daarnaast worden medewerkers van de golfclub uitgeleend aan de horeca (receptie en administratie) en worden servicekosten gedeeld. Deze synergie leidt tot kostenreductie en efficiënte inzet van personeel.
Alle betaalde krachten binnen en rond de golfclub zijn samen het visitekaartje en moeten eendrachtig samenwerken, en aangestuurd worden vanuit eenzelfde visie. De operationele organisatiestructuur kent geen verschil in wie waar werkt en omvat tevens een grotere betrokkenheid van het pro team en de greenkeepers.
Daarover meer in het hoofdstuk organisatie.
5 Open cultuur van gastvrijheid voor iedereen: samen maken we de club
Inleiding
Het clubhuis fungeert als sociaal ontmoetingspunt voor en na een golfronde of andere gerelateerde activiteit;
hier wordt de club beleefd zoals deze is. Voor een duurzaam lidmaatschap is het nodig dat leden zich thuis voelen.
Golfclub Zwolle is een open en openbare vereniging en dat moet terug komen in ons doen en laten. Van de medewerkers zowel als de leden. We willen een open houding en gastvrijheid uitstralen naar sponsoren, gastspelers en andere bezoekers, of ze nu wel of niet geïnteresseerd zijn in golf. Dat kan in het clubhuis, maar geldt net zo goed in onze bejegening naar fietsers en wandelaars rond de baan.
Dit is relevant voor ons voortbestaan omdat we moeten groeien als club, maar veel belangrijker is dat we ons realiseren dat we onderdeel zijn van de samenleving. Als golfclub willen we geen uitstraling hebben van een elitaire vereniging. We zijn er voor iedereen en realiseren ons dat wij bevoorrecht zijn om te kunnen golfen, op 70 ha grond dat we van de gemeente pachten.
1 Sfeer van gastvrijheid
Gastvrijheid is cruciaal. Dit vraagt een gast-gedreven instelling van alle medewerkers die werkzaam zijn op ons golfcomplex. Gastgedrevenheid gaat over de wil om iemand te helpen, dus meer dan alleen kunnen. Het vraagt een proactieve houding van de medewerkers, vooruitdenken, niet alleen glimlachen tot er is afgerekend.
Gastvrijheid gaat ook over de houding van de leden in de club, met elkaar en naar buitenstaanders. Het sterke sociale netwerk wat er heerst op onze golfclub is een kracht, maar kan ook een valkuil zijn. Er zijn veel zgn.
subgroepjes op de club. Dat is heel waardevol want het is prettig en vooral gezellig om ergens bij te horen, samen een rondje golf te spelen en na afloop een drankje te nuttigen. Het kan ook de uitstraling krijgen van een club die wat minder toegankelijk lijkt; een sfeer van exclusiviteit, hoogdrempelig en besloten. Dit in combinatie met het elitaire imago wat de golfsport nog heeft, maakt het voor nieuwkomers niet altijd makkelijk om aan te sluiten.
We moeten werken aan een sterker clubgevoel. Voor nieuwe leden is het lastig om snel een weg te vinden in de club. Investeren in de sociale infrastructuur, naast ambitie en vernieuwing, is de belangrijkste sleutel voor succes van een golfclub. Je welkom en thuis voelen. Veel beginners in de sport haken binnen twee jaar af, omdat er geen clubbinding ontstaat. Ons mooie golfstart programma zorgt o.a. voor het werven van nieuwe leden, maar de opgave is dan om ze vervolgens ook een plek te geven in de club en ze zodoende bij de club te houden. Dat geldt evenzeer voor onze par 3 leden.
2 Creëren van goede sociale infrastructuur
Bezoekers en beginnende golfers moeten zich snel thuis voelen. Golfers die enthousiast zijn geraakt en een lidmaatschap overwegen moeten zich prettig voelen en een idee hebben waar en bij wie zij zich kunnen aansluiten. We moeten ons ervan bewust zijn dat mensen andere mensen aan ons binden. Iemand wordt niet lid van Golfclub Zwolle omdat het uitzicht er zo mooi is of omdat de baan zo mooi is. Het is zeker een
belangrijke voorwaarde, maar uiteindelijk wordt iemand lid van een vereniging omdat zij of hij zich prettig voelt op de club en de mensen die daar lid zijn, waarbij makkelijk aansluiting kan worden gevonden wanneer dit nodig is.
1. Vrijwilligers
Een vereniging draait in belangrijke mate op vrijwilligers. We hebben bijna twintig commissies waarin geweldig en veel werk wordt verricht. Tegelijkertijd is een te klein deel van onze leden actief betrokken. Veel leden kiezen er voor om alleen te komen golfen en na hun rondje naar huis of werk te gaan, hooguit na een kort bezoek aan het clubhuis voor een drankje. Ook die leden koesteren we. Maar als vereniging hebben we wel de hulp van vrijwilligers nodig, ook (maar zeker niet alleen) om de kosten te beheersen. Bij andere
sportverenigingen wordt meer clubgevoel ervaren en is het gewoon om als vrijwilliger een bijdrage te leveren om samen de club te dragen. Ook al gaan en moeten we professionaliseren in de organisatie, dat wil niet zeggen dat we het straks wel zonder vrijwilligers kunnen stellen. Integendeel: meer dan ooit zijn vrijwilligers hard nodig. Daarom gaan we serieus werk maken van vrijwilligersbeleid.
2. Subgroepen
Mensen binden mensen. Dit is de basis gedachte van het faciliteren van subgroepen binnen de club. Vaak is dit een natuurlijk proces, waarbij gelijkgestemde golfers elkaar vinden en opzoeken om samen de golfsport te delen, vaak op een vast moment in de week. Wanneer wij in staat zijn om deze groepen te herkennen en erkennen door te weten wie het zijn, wat hen verbindt en hoe wij hen goed kunnen faciliteren, zijn we in staat om een duurzame relatie aan te gaan. Het faciliteren kan op verschillende manieren, afhankelijk van de groepswens (vaste starttijd, vaste tafel reserveren, golflessen, anderszins). Hoe beter wij als golfclub in staat zijn om deze subgroepen kwalitatief en kwantitatief te faciliteren, hoe steviger het fundament van de club zal zijn
3. Businessclub
Zwolle als stad en regio heeft de afgelopen jaren een enorme groei aan bedrijvigheid gekend. Het is onze overtuiging dat hier meer van geprofiteerd kan en moet gaan worden. Een goed functionerende golfclub kent als belangrijke pijler een actieve Businessclub. Sociaal contact zal de sleutel zijn. Leden van de Businessclub gaan een lidmaatschap aan met een persoonsgebonden lidmaatschapskaart. Naast speelrecht geeft dit lidmaatschap de mogelijkheid om deel te nemen aan het activiteitenprogramma voor businessleden. Door een persoonsgebonden lidmaatschap ontstaat een community in de businessclub waarbij er herkenning is en waarbij in een vertrouwde omgeving kan wordt genetwerkt. Bedrijfsleden kunnen gasten uitnodigen waardoor het open karakter behouden blijft. De rode draad door de Businessclub is de bedrijvencompetitie, een
competitie over 6 speeldagen die van ontvangst tot en met afsluitend diner verzorgd. is.
4. Open cultuur en verbinding naar stad en regio
Golfclub Zwolle is een open en openbare vereniging en dat moet terug komen in ons doen en laten, stellen we in het begin van dit hoofdstuk. We willen een open houding en gastvrijheid uitstralen. We moeten ons (nog) meer bewust zijn van het feit dat we onderdeel zijn van de samenleving in Zwolle en de regio. De verbinding tussen de gemeente en golfclub zal versterkt moeten worden.
Het streven is om buiten de golfclub steeds meer ambassadeurs te krijgen: mensen die golf en de golfclub een warm hart toe dragen. Als golfclub willen we meer zichtbaar zijn voor de omgeving. Door vertegenwoordigt te zijn in bestuurlijke en zakelijke netwerken laten we zien een open club te zijn die aansluiting zoekt bij de stad en regio. Één van de ideeën is om ons regelmatig bij een netwerk te presenteren dan wel uit te nodigen voor een clinic en geïnteresseerden een leuk (groeps)kennismakingspakket aan te bieden.
Golf is een sport waarbij op toeristisch gebied veel kansen liggen. Iedere golfbaan is anders en dat maakt dat golfers vaak genegen zijn om een stedentrip of weekendje weg te combineren met een ronde golf. Wanneer we hiervoor met meerdere accommodatie aanbieders leuke arrangementen aanbieden draagt dat bij aan onze positie in het toeristisch aanbod van Zwolle en Overijssel. Ook kan gedacht worden aan het aanleggen van enkele camperplaatsen met de mogelijkheid van overnachten.
We gaan samenwerking zoeken met andere sportclubs. Het complex van Golfclub Zwolle en de directe omgeving hiervan is uitermate geschikt voor een multifunctionele sportaccommodatie: “Klein Papendal” met onze golfclub als centrale uitvalsbasis is in de toekomst geen ondenkbaar scenario. Dit heeft als voordeel dat er meer mogelijkheden zijn voor dubbele gebruiksfuncties en mogelijk kostendeling en reductie dan wel
commerciële uitnutting. Tevens maakt het golf meer bereikbaar.
Golfclub Zwolle is GEO gecertificeerd, daarmee een van de meest duurzame sportveldenbeheerder van Zwolle en omgeving. Het thema duurzaamheid wordt meer en meer van belang en dus moeten we met trots uitdragen dat wij een als vereniging voorop lopen op het gebied van duurzaamheid. Juist omdat de aanname van velen is dat dit niet het geval is, gaan we dit meer onder de aandacht brengen.
De vernieuwing van het clubhuis met gastvrije en uitstekende horeca gaan we actief naar buiten toe uitdragen.
Door in onze communicatie te benadrukken dat de horeca voor iedereen toegankelijk is verwachten we veel mensen te trekken. Naast de positieve beleving van een gastvrije en uitstekende horeca, brengen we golf ook dichterbij voor velen. Dat moet ons imago ten goede komen en mogelijk weer mensen stimuleren om nader met golfsport kennis te maken.
5. Uitgebalanceerde speelkalender
De invulling en het gebruik van de speelkalender zegt veel over hoe de club functioneert. Er moet ruimte zijn voor wedstrijden, serieus of minder serieus. Daarnaast moet er ook voldoende ruimte zijn voor leden en gastspelers buiten die activiteiten, alsmede voor sponsoren en businessclub activiteiten. Dat vraagt om regie en balanceren tussen club, vrij spelen en commercie. In het hoofdstuk over sport en spel zijn we daar op ingegaan. We gaan goed bijhouden hoe de baan gebruikt wordt en door welke doelgroep. Een correcte registratie, evaluatie en jaarlijkse herziening is belangrijk. Een uitgebalanceerde kalender draagt bij aan een goede en sociale infrastructuur van de club. Dit betekent dat er voor elk wat wils op deze kalender staat, maar ook ruimte biedt voor individuele speelmogelijkheden en voor subgroepen.
Daarnaast zullen we als bestuur een aantal ‘vlaggenschip activiteiten’ aanwijzen waarbij er in de breedte van de club wordt opgeroepen om deel te nemen; hierbij voert de sociale cohesie de boventoon en zullen de activiteiten een hoog ‘fun’ gehalte hebben en zeer toegankelijk zijn. Dit moeten de activiteiten zijn waarin de club in optima forma wordt beleefd zoals deze is; in een positieve flow met veel optimisme: samen maken we de club!
Het meetbaar maken van de prestaties en de tevredenheid van de club vindt plaats in Players 1st. Door middel van enquêtes gaan we regelmatig meten hoe Golfclub Zwolle wordt ervaren. Hier komt zeer waardevolle informatie uit die inzicht geeft in wat goed gaat en waar we kunnen verbeteren. De enquêtes gaan over de sportieve en sociale aspecten maar ook over de faciliteiten. Daarnaast is er ruimte voor benchmarking en krijgen we een goed beeld hoe onze club het in de golfmarkt doet.
6 Duurzaam financieel gezond
Inleiding
De afgelopen jaren is sprake geweest van een terugloop van inkomsten aan contributie en sponsoring terwijl de kosten jaarlijks stegen. Om de dalende inkomsten en reguliere kostenstijgingen te compenseren is steeds gezocht naar kosten verminderingen en bezuinigingen op onderhoud. De dalende inkomsten hebben er voor gezorgd dat de reserveringen van geldmiddelen voor afschrijvingen niet zijn gedaan om aan de verplichtingen te kunnen voldoen (cash flow sturing). Elk jaar wordt de flexibele kredietfaciliteit bij de Rabobank gebruikt om aan de verplichtingen te voldoen. Tenslotte is de keuze om de horeca in eigen beheer te doen verkeerd uitgepakt met een groot negatief resultaat medio 2019 tot gevolg. De financiële toestand van de club is al langer niet goed en als vereniging zijn we financieel gesproken chronisch ziek. Essentieel is dus om weer duurzaam financieel gezond te worden.
1 2019/2020 als start voor een nieuwe koers
Om de vereniging financieel gezond te maken en te houden is een aanpak over meerdere jaren nodig. In de tweede helft van 2019 hebben we hier een begin mee gemaakt.
In de najaars ALV 2019 is besloten de contributie met 6% te verhogen en jaarlijks te indexeren; hiermee is geborgd dat we de jaarlijks stijgende kosten kunnen opvangen. Om het ontstane verlies bij de horeca op te vangen is door de leden eenmalig een extra bijdrage in de vorm van een tijdelijke toeslag op de contributie betaald.
Een deel van onze structurele lasten zit in de hoge jaarlijkse erfpacht die aan de gemeente wordt betaald. De gemeente heeft in december 2019 de erfpacht voor 2020 omlaag gebracht als eerste stap. Vanuit het belang dat de gemeente hecht aan behoud van de golfclub voor de groeistad Zwolle, worden er momenteel meer lange termijn afspraken gemaakt over het toekomstige financieel arrangement, waarbij ook over onderhoud van een deel van onze baan als natuurgebied en meer samenwerking op sportgebied wordt gesproken. We hebben in onze meerjarenramingen een korting van 50% op de erfpacht opgenomen.
De horeca is weer uitbesteed en wordt sinds 1 april 2020 uitgevoerd door de Horeca BV met brasserie De Afslag in een totaal vernieuwd deel van het clubhuis. Er is een pacht- en samenwerkingsovereenkomst met de Horeca BV gesloten, daarover meer in het hoofdstuk over de Horeca. De Golfcourse BV ontvangt een
pachtsom, servicekosten en een deel van de personele en materiele kosten wordt doorbelast.
Door goed samen te werken met de horeca zal een vliegwiel ontstaan waarbij meer leden, gastspelers en sponsoren zorgen voor hogere inkomsten voor zowel de horeca als de golfclub. Hiermee wordt een basis gelegd voor continuïteit van bedrijfsvoering en bestaan en ruimte gecreëerd om benodigde investeringen en ambities te verwezenlijken. Ambitie om de baan en faciliteiten te verbeteren zullen afgestemd moeten worden op het afbouwen van het gebruik van de flexibele kredietfaciliteit om duurzaam financieel gezond te worden.
2 Uitgangspunten voor duurzaam financieel gezond beleid
Ons doel is om de komende jaren duurzaam financieel gezond te worden om zelf te kunnen investeren in de ontwikkeling van de club, de baan en faciliteiten. Dat is nodig om te kunnen overleven en te groeien. Als uitwerking van de koers van de ALV van 2019 hanteren we de volgende uitgangspunten voor het te voeren financiële beleid de komende jaren:
1. Duurzaam financieel gezond betekent dat de club jaarlijks voldoende inkomsten heeft om de lasten, aflossingen, rente en afschrijvingen te betalen. Hiermee wordt aan de verplichtingen aan leveranciers
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Opbrengsten € 1.256 € 1.229 € 1.192 € 1.160 € 1.106 € 1.056 € 1.084 € 1.039 € 1.009 Kosten € 1.202 € 1.167 € 1.129 € 1.006 € 1.084 € 1.053 € 1.286 € 950 € 1.123
en banken voldaan en gereserveerd voor toekomstige investeringen en onderhoud. De flexibele kredietfaciliteit bij de bank willen we alleen in uitzonderlijke gevallen als vangnet gebruiken.
2. Financiële sturing zal van cash flow naar EBITDA (Inkomsten voor aftrek van interest, belastingen en afschrijvingen) gaan. Hiermee krijgt de club de zekerheid dat aan de verplichtingen naar de banken wordt voldaan en dat er geïnvesteerd kan worden zowel in onderhoud als vernieuwing.
3. Voor de toekomst is het nodig om de BV en verenigingsactiviteiten beter te (onder)scheiden in besturing, besluitvorming en administratie. Dit wordt ook vereist door de huidige fiscale regels.
4. De komende jaren zal in financieel opzicht in het teken staan van een noodzakelijke doch realistische groei van de inkomsten in combinatie met efficiënt beheer en sturing op kosten .
5. Het grote, periodieke onderhoud is nu onvoldoende voorzien. Tegelijkertijd is er achterstand. We zullen een Meerjaren Onderhoudsplan opstellen en jaarlijks de vereiste middelen toevoegen aan de Onderhoudsreserve.
6. We creëren een Investeringsreserve om jaarlijks nieuwe en achterstallige investeringen te kunnen doen. We moeten eerst middelen verwerven om het te kunnen uitgeven en we stellen prioriteiten voor investeringen in projecten. De middelen voor investeringen komen uit de aanpassing van ons huidige arrangement met de gemeente, de vereniging vrienden van Golfclub Zwolle en sponsoracties.
Deze werken als vliegwiel voor het genereren van meer inkomsten uit groei.
3 Meerjarenbegroting 2021-2024
We hebben een indicatieve meerjarenbegroting opgesteld die we elk jaar bijstellen op basis van de resultaten.
De gepresenteerde meerjarenbegroting op de ALV is richtsnoer en is nu wat verfijnd. Dit is nu nog een geconsolideerde begroting van BV en vereniging. We gaan vanaf 2021 aparte jaarbegrotingen opstellen voor Golfcourse BV en voor de vereniging uit fiscaal en juridisch oogpunt (zie hoofdstuk Governance).
De laatste jaren is met name op de beperking van de kosten gestuurd. We zullen het de kmende jaren vooral van groei aan de inkomstenkant moeten hebben om onze ambities uit dit beleidsprogramma te realiseren.
Naast de vastgestelde jaarlijkse indexering van de contributie is groei absoluut nodig. We hebben er
vertrouwen in dat onze club de potentie heeft om te groeien. De NGF bevestigt dit uit eigen onderzoek waarbij zij veel geïnteresseerden in golf en daarmee veel potentie ziet. Zij zien de groei vooral in een veel sterker doelgroepenbeleid en een hybride organisatie (balans vereniging/zakelijk). Zwolle en omgeving behoort tot de regio’s met de meeste economische potentie en zal qua inwonertal gaan groeien. Zoals elders beschreven zetten we voor de komende jaren in op boeien-binden-behouden: meer nieuwe leden en het behouden van onze leden. Door de combi baan/horeca kwalitatief en qua beleving te verbeteren is het daarnaast realistisch te verwachten dat we meer sponsoren en gastspelers aan zullen trekken. Groei van de omzet van de horeca zal deels ten goede komen aan de vereniging door een hogere pacht. Tenslotte zien we mogelijkheden om het clubhuis verder uit te baten door verhuur van ruimtes, al dan niet in combinatie met leuke arrangementen.
De kosten zitten met name in personeel, onderhoud baan, de erfpacht en rente en aflossing van leningen.
Kostenreductie zal beperkt mogelijk zijn en zit vooral in het treffen van een goed arrangement met de gemeente. Onze medewerkers zullen tegen vergoeding (kunnen) worden ingezet bij de Horeca BV. Verder zijn er weinig mogelijkheden zonder aan kwaliteit van dienstverlening in te boeten.
Samenvattend zijn de uitgangspunten voor de meerjarenbegroting:
- wegwerken van het tekort 2019
- voor 2020 is het als gevolg van corona pas op de plaats en het doel geen verlies te lijden - prijsindexatie contributie en sponsoring 2% per jaar
- omzetgroei (leden, gastspelers en sponsoren) van de eerste jaren met circa 5% per jaar extra op totaal aan omzet. Daarna afvlakkende groei.
- indexatie stijging kosten 3% per jaar
- structurele verlaging van de erfpacht vanaf 2020 en inzet op vergoeding van kosten van onderhoud van een deel van de baan dat voor natuur is bestemd
- vullen van onderhouds reserve voor uitvoering meerjarenonderhoudsprogramma voor onderhoud baan, clubhuis en faciliteiten
