prof.dr.ir. Marijn Janssen dr. Pieter van Langen 28 september 2021
16:00-17:30 uur
Open de zwarte dozen in publieke en private organisaties
Webinar Transparency by Design
Webinar Transparency by Design
Programma
16:00 Opening
16:05 Voorstelronde 16:10 Begrippen
16:20 Barrières in de praktijk 16:30 Ontwerpprincipes
16:40 Praktijkoefening
17:05 Ontwerpproces
17:15 Vragenronde
17:25 Sluiting
Opening
Frank van Geffen
Voorstelronde
Pieter van Langen
www.delftdesignforvalues.nl
Sinds 2017
Interdisciplinair
Internationaal verband
Fundamenteel en toegepast onderzoek en onderwijs in (technologisch) ontwerp dat verschillende waarden omvat
Ontwerpen gebaseerd op waarden
prof.dr.ir. Marijn Janssen Hoogleraar
ICT & Governance
dr. Pieter van Langen Senior onderzoeker Complex Systems Design
Ricardo Matheus Promovendus
Big and Open Linked Data www.tudelft.nl/tbm
TU Delft – Faculteit Techniek, Bestuur en Management
Bedenkers en sprekers
Naam?
Functie & Organisatie?
Interesse?
Graag reageren in de chat
Vraag aan de deelnemers
KNVI Interessegroep Open The Blackbox
Begrippen
Marijn Janssen
Vraag aan de deelnemers
Welk beeld heb je bij het begrip transparency by design?
Hulpvragen:
Wat verwacht je ervan in de praktijk?
Welke voordelen zou het moeten bieden?
Graag reageren in de chat
Transparency by design
“Het principe dat alle stappen van de datacyclus beïnvloedt en vormt,
van het verzamelen van data tot aan het ontsluiten van data.”
Als uitkomst
Janssen, Matheus, Longo & Weerakkody (2017)
Transparency by design
“Rekening houden met transparantie in elke fase van een ontwerpproces, leidend tot het
automatisch ontsluiten van relevante data, zodanig dat het publiek begrijpt wat deze
data betekent en wat je ermee kunt.”
Als proces
Janssen, Matheus, Longo & Weerakkody (2017)
Transparency by design
Aandachtspunten
Janssen, Matheus, Longo & Weerakkody (2017)
Transparantie van data
Meetmethode voor analyse: SEM (Structural Equation Modelling)
Voorbeeld
Horizon 2020-project OpenGovIntelligence Testen van de transparantie van een aantal
applicaties voor overheidsdiensten aan burgers in zes Europese landen
OpenGovIntelligence
Transparantie van data
Meetmethode voor besluitvorming: BWM (Best Worst Method)
Hoofdfases
Formuleer het probleem in termen van doelen, alternatieven en criteria
Evalueer alternatieven Weeg de criteria
Breng data bijeen om een oplossing te vinden Ga betrouwbaarheid en geldigheid ervan na
Rezaei (2015)
Barrières in de praktijk
Marijn Janssen
Window Theory
Het zicht op data is afhankelijk van context en perspectief
Transparant beeld Beeld dat iemand in een specifieke situatie heeft
Diverse factoren bepalen hoe ‘de gordijnen hangen’
Voor iedereen kan het zicht op data anders zijn
Voorbeeld
Vraag aan de deelnemers
Welke factoren beïnvloeden in jouw praktijk het zicht op data?
Hulpvragen:
Welke factoren hebben een positieve invloed? En welke een negatieve?
Graag reageren in de chat
Factoren die het zicht op data beïnvloeden
Uit wetenschappelijk onderzoek: 42 (“and counting…”)
Matheus & Janssen (2019)
Determinanten Effecten
Ontwerpprincipes
Marijn Janssen
Vraag aan de deelnemers
Wat heb je nodig om transparantie van data te realiseren?
Hulpvragen:
Welke activiteiten moeten plaatsvinden?
Welke middelen moeten worden ingezet?
Graag reageren in de chat
Ontwerpprincipes
Om transparantie van data te realiseren
Matheus, Janssen & Janowski (2021)
Voorbeeld: Vlaamse milieugegevens
Praktijkcasus
Voorbeeld: Shell Company-dashboard
Praktijkcasus
Praktijkoefening
Pieter van Langen
Reductie van CO 2 -emissies van vliegverkeer in Europa
• Raamwerk voor mobiliteit en transport door de lucht
• Hervormen van ATM (Air Traffic Management) in Europa om het hoofd te bieden aan de aanhoudende groei van het vliegverkeer, onder de meest veilige, kosten- en vluchtefficiënte en milieu-
vriendelijke condities:
• Defragmenteren van de Europese luchtruimte
• Verminderen van vertragingen
• Veiligheidsstandaarden en vluchtefficiency verhogen om de milieuvoetafdruk van de luchtvaart te verminderen
• Verminderen van de kosten van dienstverlening
In het kader van Single European Sky
Single European Sky
Reductie van CO 2 -emissies van vliegverkeer in Europa
• Europees luchtruim:
• 10,8 miljoen km
2groot
• 26800 vluchten per dag (2014)
• 60 controlecentra
• 0,5 minuut gemiddelde vertraging per vlucht onderweg (2021)
• € 4 miljard geschatte jaarlijkse kosten van fragmentatie
• Belanghebbenden:
• Industriepartners
• Luchtverkeersleiders
• Nationale toezichthouders
In het kader van Single European Sky
Single European Sky
• Vakbonden
• Luchthavenautoriteiten
• Militaire instanties
• Certificeringsinstanties
• EUROCONTROL
Vraag aan de deelnemers
Waarover heb je data nodig om CO 2 -emissies van vliegverkeer in Europa te reduceren?
Hulpvragen:
Over welke objecten zou je iets willen weten?
Wat kun je dan hiermee/hierdoor doen?
Graag reageren in de chat
Onze gedachten
Waarover heb je data nodig om CO 2 -emissies van vliegverkeer in Europa te reduceren?
Benodigde gegevens
Vlucht in Europa CO
2-emissie Reductie-activiteit
Luchtweg Geografische sector Meetcampagne
Alle objecten zijn tijdgebonden
Vraag aan de deelnemers
Graag reageren in de Mentimeter
Op welke factoren voor het zicht op data
verwacht je het moeilijkst grip te kunnen krijgen in
deze casus?
Onze gedachten
Factoren
Op welke factoren voor het zicht op data
verwacht je het moeilijkst grip te kunnen krijgen in
deze casus?
Vraag aan de deelnemers
Wat lijken je de
lastigst toe te passen ontwerpprincipes voor het realiseren van transparantie van
data in deze casus?
Graag reageren in de Mentimeter
Onze gedachten
Ontwerpprincipes
Wat lijken je de
lastigst toe te passen ontwerpprincipes voor het realiseren van transparantie van
data in deze casus?
Ontwerpproces
Pieter van Langen
Vraag aan de deelnemers
Wat zijn je eigen ervaringen met het realiseren van transparantie van data?
Hulpvragen:
Wat was de aanpak?
Wat ging goed? Wat kon beter?
Graag reageren in de chat
Ontwerpproces
Generiek model
Beheersings- niveau van
ontwerp Besturings-
niveau van ontwerp
Uitvoerings- niveau van
ontwerp
Invoer Doorvoer Uitvoer
Doelstellingen Kader Resultaat
Evaluatie
Middelen Plan Voortgang
Strategie
Gebaseerd op Brazier, van Langen & Treur (1996) en Brazier, van Langen, Lukosch & Vingerhoeds (2018) Waarden
⎯
Verwachtingen
Ontwerp Concept
⎯ Oplossing Behoeften
⎯ Eisen
Factoren
Principes
Ontwerpmethode: Design Thinking
Activiteiten
STANFORD D.SCHOOL
Ontwerpmethode: Design Thinking
Verloop
STANFORD D.SCHOOL
Vragenronde
Marijn Janssen & Pieter van Langen
Vraag aan de deelnemers
Waarover zou je meer willen weten?
Hulpvragen:
Waar loop je tegenaan of in vast?
Wat zou je helpen om vooruit te komen?
Graag reageren in de chat
Sluiting
Frank van Geffen
Open de zwarte dozen in publieke en private organisaties
Webinar Transparency by Design
Dank aan alle deelnemers!
Open The Blackbox
