Romeinen 12: “Kwaad met goed vergelden”.
Orde van dienst:
Welkom en mededelingen.
Votum en zegengroet Nieuw liedboek 287: 1, 2, 5 Gebed
Kindmoment Lied
Inleiding op Romeinen 12.
Lezen Romeinen 12
Opw. 176 U bent mijn schuilplaats, Heer Tekst: Romeinen 12: 21
Preek
Sela – Wees bij ons.
Wet
Psalmproject 139 Heer de mij ziet zoals ik ben.
Gebed Gaven
Geef vrede, Heer, geef vrede.
Zegen.
---
Welkom: Wat mooi om weer met meer mensen in de kerk te zijn. Laten we hopen en bidden dat dit steeds meer kan zijn en onze samenleving weer helemaal open kan gaan. Want er gaat niets boven de echte ontmoeting. Nu mogen we ons klaarmaken om onze God te ontmoeten.
Afgelopen maandag was er weer een webinar van Kerk-2030. Dia 1
Deze keer sprak Stefan Paas. Dia 2
Over “Leven uit liefde, gericht op gemeenschap”.
In zijn bijdrage vertelde hij, dat in de Bijbel het woordje vrede een heel centraal woord is. Shalom. Als Paulus het over het Koninkrijk heeft, dan gebruikt hij vaak het woordje vrede. Dia 3 Hij zegt in Romeinen 14: “…want het koninkrijk van God is een zaak van … gerechtigheid, vrede en
vreugde door de Heilige Geest”.
En juist de kerk mag een plek zijn waar mensen met al hun verschillen toch in vrede met elkaar kunnen leven en die vrede ook mogen uitstralen. De kerk is dus erg belangrijk voor onze
samenleving. Een licht. Een zout. Een hospitaal waar gewonde mensen kunnen herstellen en hoop krijgen.
Alleen: die vrede is er niet vanzelf. Die vrede is duur gekocht door Jezus aan het kruis. Die vrede is een vrucht van de Heilige Geest. Het is een vrede die je moet veroveren.
Daar gaat deze dienst over.
---
Gebed: Vader in de hemel, we danken u voor de vrede waarmee u ons zegent. Een vrede die vanuit de hemel op ons neerdaalt. Een vrede die wij niet hoeven te bevechten of te verdienen. Maar die we mogen ontvangen. Die we mogen zien in uw liefde door Christus.
We danken u voor de rust en de zekerheid die u ons door Hem geeft. Onze vredesvorst.
Zo mogen we samenkomen. Mogen we bidden om vergeving.
Op een plek waar zondaren ontvangen worden. Niet verguisd, maar schoongewassen.
Rond het licht dat leven doet.
Zegen deze dienst. Hier in de kerk. Thuis in de huiskamer en de binnenkamer. Of als we meeluisteren via de Golfbreker. Amen.
Inleiding:
Op 1 februari vierden chinezen nieuwjaar. Dat is dit jaar het jaar van de tijger. Dia 4
Tijdens die viering wordt er veel lawaai gemaakt. Dia 5
Er is vuurwerk. Harde knallen van duizendklappers. Luid tromgeroffel. Dansende, vuurrode draken.
Dat wordt gedaan om de grote draak, Nian, en zijn boze geesten te verjagen.
In onze westerse ogen is dat allemaal wel leuk om te zien, maar ook wat vreemd. We geloven niet meer zo in draken en boze geesten. Niet meer in duivels en kwade machten.
Voor zover er kwade machten zijn, zijn dat mensen, die macht zoeken en geld.
Duivels en demonen zien we alleen in rare films. Om even te griezelen. Maar allemaal niet echt.
Tijdens de tweede wereldoorlog schreef de Ierse schrijver C.S. Lewis een boekje met de titel “Brieven
uit de hel”. Dia 6
Dat is een boekje, waarin Lewis ons brieven laat lezen van een hoge duivel aan een lagere duivel.
Daarin geeft die hogere duivel instructies aan een lagere, onervaren duivel. Hoe hij mensen moet verleiden en bedriegen.
Daarmee wil Lewis aangeven, dat er echt duivels bestaan en een satan. Ook al zijn die brieven natuurlijk door hemzelf bedacht. In zijn voorwoord geeft hij aan, dat er twee gevaren zijn als het om
de satan en zijn duivels gaat. Dia 7
Hij schrijft in het voorwoord: “We kunnen aangaande de duivelen twee vergissingen maken, die echter beide even ernstig zijn. De ene is niet aan ze te geloven. De andere: wel aan ze te geloven, maar een buitensporige en ongezonde belangstelling voor ze te koesteren”.
Lewis schreef dit boekje midden in de Tweede Wereldoorlog. Een tijd van groot kwaad. Duizenden mensen verraadden elkaar, slachten elkaar af, stopten mensen in concentratiekampen. Het kwaad en de haat was zo groot, dat je wel ging geloven in een grotere kwade macht. Dit kwaad ging boven het kwaad uit, dat mensen elkaar soms toewensen.
De boze, de satan, toonde zijn ware gezicht.
Die chinezen geloven er misschien te veel in en steken vuurwerk af om ze te verjagen.
Wij, in het verlichte westen, geloven er misschien wel te weinig in. Ons vuurwerk spat uit elkaar in een wereld vol leegte, waarin geen God en geen duivels meer zijn.
En ik ben bang dat we daar in de kerk iets van meekrijgen.
Dat we het veel hebben over God en de Heilige Geest en over genade en succes, maar dat we nog weinig bezig zijn met het bestaan van de boze geest. Met het bestaan van satan en zijn duivels, die de kerk willen vernietigen. Door vervolgingen of door welvaart.
Juist Jezus vertelt veel over die satan. Die tegenstander van God.
In het begin van zijn optreden, toen in de woestijn, kwam de satan zelf bij hem om hem te verleiden.
Ze stonden samen op een hoge berg en toen liet satan Jezus alle koninkrijken van de wereld zien en hun heerlijkheid. Hij zei toen tegen Jezus: “Dit alles zal ik aan u geven als u zich voor mij neerwerpt
en mij aanbidt”. Dia 8
Die macht had hij blijkbaar. Macht over mensen en hun koninkrijken.
Hij is vooral de grote complotdenker. Een groot complot tegen de Messias.
Daar hebben complotdenkers dus gelijk in: er is een kwade macht aan het werk!
Jezus vertelt daarna een paar keer over de ‘overste van deze wereld’. Over zijn macht. Zijn
verleidingen. In het Onze Vader leert Hij ons bidden “Leid ons niet in verzoeking maar verlos ons van de boze”.
Paulus heeft het over ‘de god van deze eeuw’. Petrus over de duivel, die rondgaat als een brullende leeuw. En in het boek Openbaring zien we de grote draak terug, die met zijn verleidingen heel de wereld verleidt.
Het kwaad en de Boze zijn dus heel reëel. Echt. Het is erg naïef om er niet in te geloven. Je ziet en ervaart zijn kracht elke dag. Hoeveel vragen je misschien nog over deze satan hebt.
De ‘god van deze eeuw’ verjaag je niet met wat vuurwerk of dansende draken.
Daar heb je een wapenrusting voor nodig en veel gebed.
Ook in Romeinen 12 wijst Paulus op de kracht van het kwaad. Het kwaad dat de vrede wegneemt.
Hoe moeten we daarmee opgaan?
--- Preek:
Harde woorden. Oordelen. Een gekwetst hart.
Een conflict.
En jij, je ligt er wakker van. In je hart is het donker.
Wat moet je daar als christen mee? Mag je terugslaan of moet je alles maar goed vinden? Mag je niets terugdoen?
Dat zei Jezus toch: 'Niet terugslaan. Keer ook je andere wang toe'?!
Dat heeft Hij ook zelf gedaan: Toen Hij in de Hof van Gethsemane gevangen genomen werd, heeft Hij zich maar laten slaan en bespugen. Hij keerde letterlijk zijn andere wang toe.
Moeten wij dat nu ook? Is dat de les van het kruis? Alles maar verdragen en goedvinden?
Over je heen laten lopen?
Het antwoord is kort en goed: "Nee!".
De bijbel leert ons geen passieve slachtofferrol.
De bijbel maakt christenen juist heel actief als het om conflicten gaat.
Jezus leert ons een weg, die verbazend mooi is. Jezus zegt: "Heb je vijand lief en bid voor wie je vervolgt". "Doe goed aan degenen, die jou haten." "Keer je andere wang toe".
Het hoort bij het basispakket van een christen: "Laat u niet overwinnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede."
Een heel mooie regel, vindt u niet? Wat Jezus leert is indrukwekkend.
Alleen: wie doet dit nu? Wie keert zijn andere wang toe? Wat moeilijk!
Hoe komt dat? Dia 9
Om twee redenen: 1. We begrijpen niet wat de bijbel bedoelt.
2. We hebben de regel losgemaakt van de Krachtbron.
Ad 1-Wat de bijbel hier leert, kun je alleen begrijpen vanuit het kruis .
Ad 2-En alleen het kruis waaraan Christus stierf kan je de kracht geven om dit te doen.
1. Ik begin met uit te leggen: wat betekent deze regel niet.
Om te beginnen dit: deze regel roept niet op tot passiviteit, maar tot activiteit!
Er staat niet: ‘Laat die ander je maar slaan en doe niets terug’.
Er staat: "Laat u niet overwinnen...., maar overwin...".
Dat woord "overwin" is een heel actief woord. Het is een militaire term. Het is: "Versla! Overwin!".
Een heel agressief woord. En agressief betekent: aanvallend!
Er is dus blijkbaar een vijand, die je moet verslaan. Je moet in de aanval.
Alleen, en dat is de kern: die vijand is niet die broeder of die collega, maar die vijand is het kwaad, de boze, de duivel. Die moet je verslaan. Want hij wil alles stuk maken.
De band met God, maar ook de band tussen mensen.
Stel je hebt een conflict. Met een collega, met een zuster uit de kerk of met je man of vrouw.
Die boze wil nu niets liever, dan dat je één van tweeën doet: afstand nemen, de band verbreken óf terugslaan, terugbetalen.
En dat gebeurt vaak: òf mensen trekken zich terug en mijden het contact òf mensen slaan hard terug.
Maar als je zo reageert, doe je precies wat die boze wil: hij wil je uit elkaar trekken!
Dus als je terugslaat of de band verbreekt, dan doe je wat het kwade, de Boze, wil.
En dan ben je dus niet actief, maar juist passief: je laat je verstrikken in het complot van de Boze.
Je doet wat hij graag wil.
Het kwaad heeft je in zijn macht.
Het gebeurt zo vaak: "Mhr. X. zei tegen mij.... zr. Y. heeft mij diep verwond...".
Je zit vol bitterheid en verdriet.
Je slaapt er niet van! Zij bezetten je denken en je gevoelens. Het tast zelfs je geloofsblijdschap aan!
Het kwade dreigt te winnen.
Paulus beseft dat en hij zegt: "Als je écht iets wilt terugdoen, als je ècht agressief wilt zijn, dan moet je dus niet kwaad met kwaad vergelden. Niet terugslaan. Geen afstand nemen. Het is wel heel menselijk, maar zo wint de boze. Je komt zomaar in een negatieve spiraal van gekwetst worden en op jouw beurt de ander kwetsen.
Tussen twee haakjes, hier ziet u, dat christen-zijn veel moeilijker is, dan mensen vaak denken.
Mensen vinden christenen vaak maar vaag en slap: "Die hebben een God nodig. Die laten over zich heen lopen! Die vergeven alles". Maar dat is niet waar: Christen-zijn vraagt veel meer creativiteit en zelfbeheersing, dan we van nature kunnen opbrengen. Veel meer vindingrijkheid en persoonlijkheid. Het kwade overwinnen door het goede vraagt veel meer, dan gewoon terugslaan en lik op stuk geven. Dàt is heel makkelijk, dat ligt in onze natuur.
Vergeven en vrede maken, dat is een kunst!
Als christen ben je dus niet passief of soft, als je niet terugslaat. Je bent juist heel actief, heel agressief: agressief vriendelijk, agressief mild, agressief vergevingsgezind. Agressief, naar satan, die jou wil controleren. Die een breuk wil tussen jou en de ander.
Dat is dus wat het niet is: Het kwade overwinnen door het goede is dus niet, dat je passief bent, zwak. Nee, je moet in de aanval. Een liefdesoffensief.
Herkent u hier de Here Jezus niet?
2. Wat is het wel?
Dit: 'Stapel gloeiende kolen op het hoofd'. Een klein versje, maar vaak verkeerd begrepen. Het wordt vaak aangevoeld als ‘Even goed vertellen waar het op staat! Die ander maar eens goed laten voelen, waar hij mee bezig is!'.
Een nogal subtiele vorm van terugslaan dus.
Maar dat betekent het niet, want op zo'n manier probeer je nog steeds die ander te raken, alleen nu een stuk venijniger en dus gemener. En daar kan de duivel wel wat mee!!
Nee. Paulus legt uit wat het betekent: "Gloeiende kolen op iemands hoofd stapelen" betekent, dat je je vijand te drinken geeft, als hij dorst heeft, eten geeft als hij honger heeft. Je stapelt vurige kolen op zijn of haar hoofd.
En die vurige kolen zijn een vorm van alarm!
Als je slaapt en iemand stapelt vurige kolen op je hoofd, dan begrijpt je wel, dat je in één keer wakker bent. Van een flinke straal water word je al wakker, maar van vurige kolen nog meer!
Het is een alarmsignaal, dat het kwaad jullie probeert te overwinnen.
Vurige kolen: wordt wakker! De vijand slaat toe en drijft een wig tussen ons!
Doe je ogen open en kijk wat er tussen ons aan het gebeuren is!! We raken elkaar kwijt! Alarm!
Weet u wat het bijzondere van het christelijk geloof is?
Dit: dat je leert zien, dat het kwaad, de Boze, meer je vijand is, dan die mens, die jou pijn doet. Dat leer je in de kerk: dat kwaad, de boze, is méér je vijand, dan die mens, die jou dat kwade aandoet.
Wij, mensen, maken van nature dat onderscheid niet. Iemand, die ons kwetst, is onze vijand en die mens wordt voorwerp van onze haat. En we zien niet, dat achter die vijand een veel gevaarlijker vijand zit, die door die mens heen ons hart wil verwonden en wil bezetten met allerlei gevoelens van wrok en malende gedachten over terugslaan.
Christus wijst ons op die andere vijand: het kwade, de Boze.
De vraag is alleen: Hoe overwin je die Boze, dat kwade?
Nou, zoals je iedere vijand overwint: vernietig de kracht van die Vijand, de invloed van die Vijand.
Maak hem onmachtig: pak z'n wapens af.
Hoe doe ik dat?
Nou, als je op kwaad reageert door kwaad terug te doen, door terug te slaan, door wraak te nemen, dan doe je precies wat het kwaad wil en wordt het van kwaad tot erger. De ene scherpe opmerking roept de andere op. Je komt in de vicieuze cirkel van kwaad.
Maar: als ik vergeef, te eten geef, te drinken geef, dan zwak ik die invloed af.
Dan toon ik, dat ik het goed met die ander bedoel.
Ik laat zien, dat niet ìk zijn vijand ben, maar het kwaad, dat ons in de greep wil krijgen.
Gloeiende kolen: 'Pas op! Het kwaad heeft je bij de keel! Laat die verkeerde gedachten over mij los!
Ik ben geen vijand van je, maar je broer, je zus.
Alsjeblieft!, laat de duivel ons niet uit elkaar trekken. Ik heb je lief mijn broeder, ik heb je lief mijn zuster en kijk maar: ik geef je te eten, ik geef je te drinken."
Zo overwin je het kwade door het goede. En dat was het doel.
Ja, zegt u nu misschien, dat klinkt wel aardig, heel hoogstaand, maar in de praktijk gaat het wel anders! Ik blijf vriendelijk en geef te eten en te drinken, maar er gebeurt verder niets. Ik krijg geen contact. Alleen maar boosheid.
Ja, dat beseft de Bijbel. Die is heel realistisch!
Paulus schrijft dan ook in vers 18: dia 10
"Stel, voor zover het in je macht ligt, alles in het werk om met alle mensen in vrede te leven."
Dat is: misschien wil die ander helemaal niets toegeven.
Maar: doe jij wat Christus heeft geleerd. Misschien, dat je de ander toch nog wakker maakt en breek je de kracht van het kwaad.
En als dat niet gebeurt?
Als die zuster, die mij zo gekwetst heeft, als die geen berouw toont, geen toenadering, moet ik dàn
toch ook niet terugslaan? Ik moet mijzelf toch verdedigen? Dia 11
Nee, zegt Paulus: (vs.19) "Neem geen wraak, geliefde broeders en zusters, maar laat God uw Wreker zijn. Want er staat geschreven, dat de Heer zegt: “Het is aan mij om wraak te nemen, ik zal vergelden!”.
Vind u dat niet een heel rustgevende idee?
God zal uiteindelijk alles goedmaken, aan het licht brengen, straffen, als het moet.
Er wordt straks rechtgedaan. Alle onrecht wordt berecht. Ook alles wat in het duister gebeurde, tussen de vier muren van een huis. Wat geen rechter heeft gezien.
Als mens kun je daar namelijk enorm mee zitten: al dat onrecht wat er maar gebeurt, dat gebeurt allemaal maar. Kinderen, die omkomen in dwaze oorlogen. Oude mensen beroofd en vermoord.
Armen uitgebuit. Slaven verminkt. Jarenlang misbruikt en niemand heeft het ooit gezien.
Ja, maar God is er! En Hij ziet veel meer en veel scherper dan wij! Hij kan oordelen. Barmhartig en heel rechtvaardig. Laat het maar aan Hem over. Leg het in je gebed allemaal bij Hem neer. Hij heeft alles gezien en gehoord. Veel onrecht kun je niet alleen dragen. Leg het daarom bij Hem neer en draag het samen.
Kom bij Hem tot rust: niet jij hoeft alles recht te zetten. Dat zal Hij wel doen. Kom maar tot rust. Bij Hem.
3e. Hoe doe je dat?
Paulus noemt 4 dingen. Vier 'haakjes', die je strategie bepalen. Want u begrijpt wel: als je een vijand wilt verslaan, dan heb je een strategie nodig.
Een christen heeft een strategie! Een christen is geen zwak iemand, die zich maar over zich heen laat lopen, maar een christen moet juist creatief zijn, zichzelf beheersen.
Weglopen, terugslaan... ja, dat is je eerste reactie. Dat is makkelijk. Maar de ander blijven zoeken is veel moeilijker.
Wat moeten we doen? Vier dingen: Dia 12
1. haat het kwade.
2. wees nederig.
3. zegen de ander.
4. vergeef van harte.
1e. Haat het kwade: Dat zie je in vs 9: "Verafschuw het kwaad...". dia 13 Dat is: neem afstand van het kwade en niet van je broeder. Wees er bang voor: voor de
vernietigende kracht van het kwade. Onderken dat kwaad en haat het.
Dat zie je ook terug in het leven van Jezus. Die wordt soms heel kwaad. Kwaad op de dood, kwaad op de handelaren op het tempelplein.
Waarom is Jezus kwaad? Mag dat wel?
Nou, Jezus is kwaad, omdat Hij zo goed is en omdat Hij weet hoeveel het kwaad stukmaakt.
Denk bijvoorbeeld aan een vader en een zoon. Hoe meer een vader van zijn zoon houdt, hoe méér hij het kwaad in zijn zoon haat. Want dat kwade maakt zijn zoon lelijk en karakterloos. Hoe méér een vader van zijn zoon houdt, hoe meer hij ín zijn zoon de dronkaard haat, de leugenaar, de bedrieger.
En een vader die er niet alles aan doet om zijn zoon tot een goed mens te laten opgroeien, die heeft zijn zoon niet lief. Onverschilligheid is de uiterste vorm van haat.
2e. Wees nederig: vs. 16 'wees niet hoogmoedig, maar zet uzelf aan tot bescheidenheid…'. Dia 14 Bescheiden, nederig. Door niet trots te zijn, kun je de andere wang toe keren. Want u voelt wel, dat het heel vernederend is, wanneer iemand je slaat. Beledigend.
Je wilt terugslaan! Je wilt je gezicht redden. Dat is je eerste reactie.
Jezus zegt: Nee! Je moet niet je gezicht willen redden, maar je moet je broeder willen redden! Je bent een discipel van Jezus.
En nu denk je niet eerst aan jezelf en of jij je gezicht verliest, maar je denkt aan die broeder, die zuster: hoe houd ik de relatie goed en bewaar ik m'n broeder, m'n zuster.
Je bidt: "Help mij Here, want in mij wellen zulke scherpe gevoelens op en dat wil ik niet. Ik wil mijn broeder liefhebben, maar ik kan het niet. Helpt u mij om hem weer te vinden."
Trouwens, christenen hebben allang hun gezicht verloren. Toen Christus stierf aan het kruis verloor de mens zijn gezicht: Hij hing daar voor ons. Naakt, eerloos.
Juist het kruis van Golgotha geeft ons de kracht om nederig te zijn en niet uit te zijn op het redden van ons gezicht.
3e. Zegen de ander: (vs. 14) "Zegen uw vervolgers, vervloek hen niet". Dia 15 Vervloeken betekent die ander alle ellende toewensen, die je maar bedenken kunt. Met woorden iemand tegen de muur spijkeren.
Het betekent: de band helemaal doorsnijden.
Zegenen betekent: Iemand goede dingen toewensen. Iemand de waarheid vertellen, maar zo, dat je bevestigt. Dat de ander voelt, dat je zijn hart wilt bereiken.
Dia 16
4e. Vergeef van harte: Vergeef als je broer of zus daarom vraagt, want aan jou zelf is ook veel vergeven. Kijk daarom eerst naar wat jezelf deed, naar je eigen fouten, en daarna naar de ander.
Dat is weer die kracht van het kruis.
Vergeving.
Zelfs al voel je die vergeving nog niet.
Vergeving schenk je vaak voordat je het voelt.
Vergeven om nooit meer op terug te komen.
Als het voorbij is, leg je het ook nooit meer op tafel. Niet steeds weer de band terugspoelen. Want als je toch steeds weer ophaalt wat de ander zei, dan probeer je die ander toch weer met je woorden te raken. Dan ben je hem aan het straffen. En dan domineert het kwade.
Hoe kun je dat? Ja, het is moeilijk. Je moet vragen en luisteren en open blijven staan, zelfs voor die mens, die je niet meer kunt zien. Een enorme inspanning. Een offer.
Daar moet u voor bidden.
Daar moet u veel voor naar het kruis kijken.
Maar daarvoor zitten we nu juist in de kerk.
Amen.
---
Wet: Romeinen 12: 1, 2 + tien woorden van het verbond.
Zingen: Psalm 139 Gebed:
Zegen:
