Docentenhandleiding DOEBOEK. Tweede Kamerverkiezingen 2021

(1)

ProDemos – Huis voor democratie en rechtsstaat Doeboek verkiezingen 2021 | 1

Docentenhandleiding DOEBOEK

Tweede Kamerverkiezingen 2021

(2)

Inleiding en inhoud

Met behulp van het Doeboek Tweede Kamerverkiezingen 2021 kun je met de klas aandacht besteden aan alles wat met de aanstaande verkiezingen te maken heeft.

Inhoudsopgave:

Antwoordmodel Doeboek ... 3

Wet-strijd! Bordspel voor 4 personen ... 5

Wet-strijd: Pionnen en schema ... 6

Informatie over Kinderverkiezingen ... 7

Andere lestips voor de verkiezingen ... 9

Activiteiten van derden ... 10

(3)

Antwoordmodel Doeboek

Pagina 4, 5

Leve de democratie!

1. Tweede Kamerverkiezingen 2. 18

3. Tweede Kamer 4. 150

5. alcohol 6. rijden 7. geld 8. democratie 9. mening 10. politiek

Pagina 7

Spreek jij Tweede Kamer-ees?

1. b 2. a 3. e 4. c 5. f 6. d

Pagina 10, 11

Wat willen de politieke partijen?

VVD: Mark Rutte PVDA: Lilianne Ploumen SP: Lilian Marijnissen CDA: Wopke Hoekstra D66: Sigrid Kaag PVV: Geert Wilders

ChristenUnie: Gert-Jan Segers GroenLinks: Jesse Klaver SGP: Kees van der Staaij PvdD: Esther Ouwehand 50PLUS: Liane den Haan DENK: Farid Azarkan FvD: Thierry Baudet

Pagina 16, 17

Kloppen deze stemregels?

1. Waar 2. Waar 3. Waar 4. Niet waar 5. Waar 6. Waar 7. Niet waar 8. Niet waar 9. Waar 10. Waar

Rebus

In de grondwet staat dat elke Nederlander vanaf achttien jaar mag stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen.

Pagina 18, 19

Woordzoeker

Antwoord: verkiezingsuitslag

Reken uit!

66.667

Geldverdeelspel

Posten Afgerond budget 2018 *

Leger 8 miljard

Natuur 1 miljard

Veiligheid 10 miljard

Sport & cultuur 2 miljard

Zorg 77 miljard

Arme landen 2 miljard

Scholen 35 miljard

Sociale Zaken 80 miljard

Vervoer 8 miljard

*Totaal: 223 miljard (de post ‘overig’ (54 miljard) is niet meegeteld)

(4)

Pagina 20

Wie is wat?

Regering: Dit zijn de ministers en de koning

Kabinet: Dit zijn de ministers en de staatssecretarissen

Staatssecretarissen: Dit zijn hulpministers, ze mogen niet meevergaderen in de ministerraad

Ministerraad: Hier overleggen de ministers, dat doen ze elke vrijdag

Wordt het een wet?

1. VVD, CDA , CU, D66 nee

2. VVD, CDA, PVV, SGP nee

3. GL, D66, SP, PvdA, ChristenUnie, PvdD nee

4. VVD, CDA, D66, GL nee

5. CDA, D66, SP, GL, PvdA , PvdD ja

6. VVD, CDA, PVV, 50PLUS, FvD ja

Pagina 22 en 23

Wat voor burger ben jij?

1. B 2. C 3. A 4. B 5. C 6. A 7. B 8. A 9. C 10. A

(5)

Wet-strijd! Bordspel voor 4 personen

Korte omschrijving van het spel

Elke speler is een politieke partij. Welke wetten vindt jouw partij goed? Stuur die zo snel mogelijk naar de koning. En welke wetten vindt jouw partij slecht? Die moeten naar de

prullenbak.

Elke partij heeft een eigen opdracht. De partij die zijn opdracht het best uitvoert, heeft gewonnen!

Wat heb je nodig?

• schaar

• 1 dobbelsteen

Uitleg

De regering heeft 5 wetten bedacht. De ministers hopen dat de Tweede Kamer en de Eerste Kamer voor deze wetten stemmen. Dan kan de koning ze ondertekenen en gaan de wetten gelden. Maar de politieke partijen zijn het niet allemaal eens met de nieuwe wetten…

Spelregels

1. Knip de 5 wetten uit en zet ze op Start.

2. Knip de partijkaartjes. Elke speler kiest een partij en legt kaartje goed zichtbaar voor zich neer.

3. Zoek in het schema ‘Voor/Tegen’ op welke wetten jouw partij vóór is, en welke tegen.

4. Gooi met de dobbelsteen. Wie 6 gooit, mag beginnen: kies een wet en loop daarmee naar de prullenbak (als je tegen bent) of naar de koning (als je voor bent). Loop zoveel vakjes als je ogen hebt gegooid (nu dus 6). Omdat je 6 hebt gegooid, mag je nog een keer gooien.

5. Je mag een wet niet neerzetten op een vakje waar al een andere wet staat.

6. Altijd als je 6 gooit, móet je een nieuwe wet in het spel brengen, behalve als alle wetten op zijn (of als de vakjes bezet zijn).

7. Als een wet in de Eerste Kamer is, kan die niet meer terug naar de Tweede Kamer.

8. Om een wet in de prullenbak of bij de koning te krijgen, moet je precies op dat vakje terechtkomen!

9. Als jouw partij een wet op de ‘goede plek’

aflevert (dus bij de koning als je voor bent, en in de prullenbak als je tegen bent), krijg jij 2 punten. Waren andere partijen het met jouw partij eens? Dan krijgen die 1 punt.

10. De partij die aan het eind de meeste punten heeft, is de winnaar!

(6)

Wet-strijd: Pionnen en schema

Partijkaartjes (knip uit)

Partij Blauw Partij Rood Partij Geel Partij Groen

Wetten (knip de icoontjes uit)

Wegenwet Arbeidswet Zorgwet Natuurwet EU-wet

Schema: Voor/Tegen

Voor Tegen

Wegenwet

Partij Blauw

Partij Rood

Partij Geel

Partij Groen

Arbeidswet Partij

Rood

Partij Geel

Zorgwet Partij

Rood

Partij Geel

Natuurwet Partij

Rood

Partij Geel EU-wet Partij

Blauw

Partij Rood

Partij Geel

(7)

Informatie over Kinderverkiezingen

Van maandag 1 maart t/m dinsdag 16 maart 2021 kun je meedoen aan de Kinderverkiezingen.

Bij de Kinderverkiezingen stemmen de leerlingen met papieren stembiljetten (net als in het echt). De leerkracht geeft de stemresultaten van de school vervolgens door via de website.

Let op: omdat de stemming fysiek is, kunnen de Kinderverkiezingen alleen doorgaan als de leerlingen weer naar school mogen.

Organisatie

Wil je Kinderverkiezingen op jouw school organiseren? Dat werkt zo:

1. Meld jouw school aan via www.kinderverkiezingen.nl.

Bij aanmelding geef je aan hoeveel leerlingen er op jouw school meedoen aan de Kinderverkiezingen (groep 7 en 8, of alleen groep 7 of groep 8).

2. Plan de dag(en) waarop je de Kinderverkiezingen op je school gaat houden.

3. Richt een stembureau in met stemhokje en stembus en vraag leerlingen of collega’s om het stembureau te bemensen.

4. Log in op je beheerpagina en print & kopieer voldoende stembiljetten (A4).

Het stembiljet is beschikbaar vanaf 1 februari.

5. Laat de leerlingen stemmen.

Zorg zelf voor rode potloden. Alle stemgerechtigde leerlingen moeten op een lijst worden vermeld die in het stembureau aanwezig is. Zie het reglement op www.kinderverkiezingen.nl.

Zorg ervoor dat elke leerling niet meer dan één keer kan stemmen.

6. Voer de uitslag in op je beheerpagina.

Dit kan alleen vanaf 1 maart (08.00 uur) tot dinsdag 16 maart (16.00 uur). Zorg dat je niet te laat bent met invoeren, want dan telt de uitslag van je school niet mee in de einduitslag.

Hoeveel tijd kost het?

Het stemmen zelf kost weinig tijd. Maar het is natuurlijk leuker om er wat meer aandacht aan te besteden, bijvoorbeeld door de leerlingen zelf het stembureau op te laten bouwen (stemhokjes en stembus maken, een aanmeldtafel klaarzetten, posters ophangen en dergelijke) en de echte verkiezingen op die manier zo goed mogelijk te simuleren. Trek er dan zeker twee uur voor uit.

Wil je er nog meer van maken, dan kun je de kinderverkiezingen naar wens uitbreiden met bijvoorbeeld het doornemen van het Doeboek over de verkiezingen, het bestellen van het Derde Kamerkoffertje, of een debat in de klas. Zodat je leerlingen goed begrijpen wat verkiezingen eigenlijk zijn en waar ze uit kunnen kiezen.

Tips voor de inrichting van het stemlokaal

Probeer tijdens de Kinderverkiezingen zoveel mogelijk de 'echte' verkiezingen te simuleren. Richt een stembureau in, bijvoorbeeld in een klaslokaal of een gemeenschappelijke ruimte. Zorg voor

verkiezingshokjes en een stembus. Soms is het mogelijk om echte stemhokjes en stembussen te lenen. Je kunt dan het beste contact opnemen met je gemeente en vragen naar de afdeling burgerzaken (medewerker verkiezingen).

(8)

Achterin deze handleiding vind je een aantal posters die je kunt gebruiken. Ze zijn ook te vinden op www.Kinderverkiezingen.nl.

Mocht dit niet lukken, dan kun je ook zelf een hokje improviseren met bijvoorbeeld houten schotten en kartonnen dozen.

Striptekenares Margreet de Heer heeft voor ProDemos een speciale poster gemaakt over het hele politieke krachtenveld. Deze poster kun je bestellen via:

https://reserveren.prodemos.nl/webshop/publicaties/product/poster-politiek-krachtenveld.

Tip voor de leden van het stembureau

Bedenk van tevoren wie het stembureau gaan bemensen. Deze personen (minimaal drie, van wie één de rol van voorzitter op zich neemt) moeten tijdens de verkiezingsdag toezien op de gang van zaken en zorgen voor een ordelijk verloop. In het reglement staan de taken van het stembureau

omschreven. Wij raden je aan de leerlingen (of leerkrachten) van het stembureau de tijd, ruimte en middelen te geven om zich goed voor te bereiden op deze verantwoordelijke taak. Je kunt ze als voorbereiding dit korte filmpje laten zien: https://youtu.be/3zCLFKV3IE4.

(9)

Andere lestips voor de verkiezingen

Lesmateriaal ProDemos

In onze zoekfunctie vind je werkvormen over de Tweede Kamer op het niveau van je groep. Dit lesmateriaal kun je vinden op www.prodemos.nl/lesmateriaal.

De Derde Kamer: website, leskoffertjes en spellen

Het lesmateriaal van de Derde Kamer bestaat uit twee koffertjes. Het lesmateriaal van het eerste koffertje behandelt de thema’s Prinsjesdag, Wie is de baas, Verkiezingen en Democratie. Het

lesmateriaal van het tweede koffertje gaat vervolgens wat dieper in op deze thema’s. Iedere les (van ongeveer een uur) heeft dezelfde opbouw: een kort filmpje, een handboekje met informatie en vragen en een debatspel.

Op derdekamer.nl kunnen de kinderen alle informatie vinden voor het beantwoorden van de vragen, onder andere met behulp van 8 filmpjes: vanuit de studio en het Binnenhof geven Joyce en Bobby uitleg over Prinsjesdag, verkiezingen en de democratie.

Daarnaast staan er op https://derdekamer.nl/spelletjes veel educatieve spelletjes over de Eerste Kamer, de Tweede Kamer en de verkiezingen.

Zelf activiteiten organiseren

Natuurlijk kun je ook zelf een evenement organiseren, zoals een debat of een wedstrijd wie de mooiste verkiezingsposter maakt. Om het helemaal echt te maken kan er een schoolkrant of vlog gemaakt worden waarin leerlingen verslag doen van zulke activiteiten:

Politieke partij oprichten en/of Verkiezingsaffiches maken

ProDemos heeft verschillende werkvormen die aansluiten bij de Tweede Kamerverkiezingen.

• Laat je leerlingen in groepjes een politieke partij oprichten: https://www.prodemos.nl/leren/politieke- partij-oprichten

• Of laat je leerlingen zelf verkiezingsposters ontwerpen. Laat ze voor inspiratie eventueel een kijkje nemen op http://www.verkiezingsaffiches.nl/Affiches (verkiezingsaffiches van 1918 tot en met 2017). Tip: Als extra aanmoediging kun je er een wedstrijdelement aan toevoegen door een prijs toe te kennen aan de mooiste verkiezingsposter.

Schoolkrant/verkiezingsvlog

Een speciale verkiezingskrant, verkiezingsvlog, of artikel voor de nieuwsbrief maakt de kinderverkiezingen en de andere activiteiten op je school helemaal af. Het geeft je de mogelijkheid om leerlingen die niet rechtstreeks willen deelnemen aan de politieke activiteiten, toch in te schakelen en indirect kennis te laten nemen van ‘de politiek’ op je school. Zorg dat ze goed verslag doen van alle onderdelen, zoals de voorbereiding, het

stembureau, het stemmen, het tellen van de stemmen, etc.

(10)

Activiteiten van derden

Nieuws in de klas

Het nieuws speelt een belangrijke rol tijdens de verkiezingen. De journalistiek wordt gezien als de waakhond van de democratie. Nieuwsmedia informeren, agenderen, controleren en zijn een platform voor debat. Bij de Kinderverkiezingen kunnen docenten gebruik maken van Nieuws in de klas, waarmee zij kosteloos toegang hebben tot regionale en landelijke nieuwstitels. Van het AD tot Vrij Nederland en van De Telegraaf tot het Dagblad van het Noorden.

• De Bezorgdienst voor docenten (https://www.nieuwsindeklas.nl/onze-diensten/nieuwsservice- docenten) levert twee weken lang alle verschillende nieuwstitels op school of bij de docent thuis. Docenten kunnen zelf aangeven in welke periode zij de dag- en weekbladen willen

ontvangen. De nieuwstitels kunnen twee weken voor of juist na de verkiezingen bezorgd worden.

• De Nieuwsservice Digitaal (https://www.nieuwsindeklas.nl/onze-diensten/nieuwsservice- digitaal) geeft vier weken toegang tot alle verschillende nieuwstitels. De docent kiest in welke periode de leerlingen toegang hebben tot het nieuws digitaal.

Hoe kun je Nieuws in de klas bestellen?

Bestel direct via https://mijn.nieuwsindeklas.nl/?ref=ProdemosLM en doorloop de stappen om kosteloos de gewenste dag- en weekbladen te ontvangen.

Over Nieuws in de klas

Nieuws in de klas is het educatieplatform van NDP Nieuwsmedia, de brancheorganisatie voor nieuwsbedrijven. Nieuws in de klas helpt docenten in het primair en het voortgezet onderwijs om nieuwsmedia in hun lesprogramma te verwerken ter bevordering van taalvaardigheid, mediawijsheid en burgerschap.

Nieuws in de klas

Hogehilweg 6, 1101 CC Amsterdam T 020-4309190

E info@nieuwsindeklas.nl W www.nieuwsindeklas.nl