Zet de mijter op

VRIJHEID IN

DEMOCRATIE

Zaterdag 28 November 1953 - No. 28Z

Zet de mijter op

(Zie

pag.

3>

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Voldaan·

. .

'

-De ^P.v.d.A.' is niet bepaald f~rtuinlijk met haar parlementaire leiders. Aan het

fractievoorzit~

terschap van Jhr. Van der Goes van Naters moest zij een abrupt einde gemaakt zien. Voor de

he~

kwame Mr. Donker had zij geen andere opvolger dan de heer Burger.

De lezers van ons weekblad kennen "Deze Burger" als een libertijn. Het tegendeel van een libertijn is de Burger van de P.v.d.A., die er

tel~

kens in slaagt de aandacht tot zich te trekken door gestes, die doen denken aan de zelfvoldaanheid van de bourgeois satisfait. Parlementair leider van het bewuste proletariaat of van wat daarvoor

te~

genwoordig doorgaat, kiest hij zijn vrienden

on~

der adellijke hanzen die jachten bezitten. Lijdt hij met zulk een jacht eens schipbreuk, hij weet .,in-het nieuws" te komen, zelfs door politie en

·journalisten te ontlopen. Komt hij aan het hoofd te staan vari een Kamerfractie, die 31 leden telt, hij mee'nt zich te kunnen veroorloven wat geen ander fractieleider pleegt te doen. Pocht hij coram populo op z'n .Amerikaans op zijn partij, die

im~

mers met haar 31 zetels de grootste, zo niet in de wereld dan toch in het goede Nederland is, hij vraagt er als 'n ware Hollebollegijs maar liefst -dadelijk twee bij. Komt hij in de Kamer 'n beetje heel erg in zijn hemd ·te staan, ook daar schip-- breuk lijdende,· hij verschijnt daags daarna weer vrolijk en welgemoed op een propagandacongres om zijn volgelingen duidelijk te maken, dat zij hun regeringspartners, die niet goedschiks tot een

"progressieve" politiek bereid mochten zijn, in de toekomst daartoe moeten dwingen door de macht van een verhoopte zetelwinst. Een Paul Henri Spaak in duodecimo en met zeebenen!

* * *

Û nze Kameroverzichtschrijver zal in zijn Parle-- . taire Flitsen het zijne wel zeggen over het heibeltje, dat de heer Burger verleden week Vrij- dag tegen Prof. Oud trachtte te ontketenen. De socialistische fractieleider moest ervaren, dat hij een boemerang had gehanteerd, die slechts

hem~

ielf raakte.

Dat dit laatste ook zijn vrienden niet ontging moge door Het Vrije Volk voor zijn lezers zoveel mogelijk verhuld gehouden worden, de

parlemen~

taire redacteur van Het Parool (doorgaans even- min uitmuntend in objectieve waardering van het politieke beleid van Prof. Oud!) is mr. Burgers recente optreden toch blijkbaar te gortig

gewor~

den. Hij ziet zich althans gedwongen, toe te ge- ven dat de heer Burger zijn geestverwant

minis~

ter Donker geen dienst bewezen heeft met zijn - door niets gemotiveerd en wel zeer ongewoon ..

(Zie pagina 3)

maar ^{DOOit •} _genoeg

onverhoeds ingrijpen in het debat, waaraan hij in eerste instantie geen deel had genomen. Het

ⁿ .1~

rooi spreekt van Burgers menselijk

waard~c.:~

bare maar tactisch riskante rondborstigheid. En ja, daar is de heer Burger nu eenmaal zeeman voor, maar het zal hem toch wel pijnlijk getroffen hebben, juist in Het Parool te moeten lezen, dat hij ,.een aanvechtbare voorstelling van zaken"

heeft gegeven en dat "prof. Oud nu Burger dan ook meteen vakkundig over de knie (legde) met de opmerking, dat deze dan wel buitengewoon slecht had geluisterd". Nog pijnlijker moet het voor mr. Burger zijn geweest, dat de socialistische minister tegenover het hele opgewonden betoog van de socialistische fractieleider een

allerschrik~

kelijkst zwijgen in acht nam.

W el zelden zal een fractieleider een zo

droe~

vige figuur geslagen hebben als waaraan de heer Burger in zijn kleinburgerlijke

zelfvoldaan~

heid juist als leider van de grootste fractie zich meende te mogen verblunderen zonder zelf al te grote risico's te lopen. Hij heeft ditmaal het

par~

lementaire spel o.i. nog heel wat onnozeler ge- speeld dab destijds de heer Van der Goes. In elk geval: grover. En smadelijk verloren.

Zijn partijcongres bood hem daags na deze voor hem toch wel heel smadelijke

Kamer~episode

gelegenheid tot revanche. Hij heeft daarvan a. · het gebruik gemaakt dat men van een staatsman van zijn allure kon verwachten. In Utrecht

voer~

de hij voor de zijnen een Don

Quichotte~aanval

uit op de daar immers niet aanwezige Prof. Oud.

De man, die hem Vrijdags in de Kamer zo

vak~

kundig over de knie gelegd had, dat de heer Burger zelf er niet van terug had, werd nu door de op het parlementaire veld verslagene voor zijn goedgelovige

congres~auditorium

geschilderd als de drager van een verkalkt liberalisme, al wist de nobele Burger er gelukkig bij te vertellen, dat niet àlle liberalen in Nederland of zelfs niet alle leden van de V.V.D. zo denken als pr9f. Oud.

En ach ja, de heer Burger kan zulke dingen

we~

ten: hij zal daags tevoren in de Kamer ook wel hebben bemerkt, dat zelfs niet zijn eigen

partij~

genoten in de volksvertegenwoordiging en in het Kabinet over de heer Oud dachten als hij.

Typisch in zijn kleinburgerlijke

zelfvoldaan~

heid was nog slechts dat de socialistische

fractie~

leider hierbij ook nog weer de ethiek in 't geding bracht en zich en de zijnen op de borst sloeg door te verklaren dat het liberalisme een verkalkte

po~

litieke beweging zou blijven of worden (vanwaar deze contradictio in terminis? de R.). indien het zich zou blijven kanten tegen het streven om niet winstbejag (hear, hear!) en eigen belang (hear, hearl) maar zedelijke normen ( hear. driewerf hear!) te maken tot de centrale drijfveer in pro- ductie en verdeling!

En dat alles omdat die grote partij, waarvan mr.

Burger in de Tweede Kamer de fractieleider is, met haar 31 zetels het land niet naar haar hand kan zetten.

Dát bracht de heer Burger op het lumineuze denkbeeld. dat hij en de zijnen er bij een volgende

· Kamerverkiezing nog twee zetels bij moesten zien te winnen, om dit wèl te kunnen doen.

"Drie~en~dertig

zetels op de honderd levert in een democratische samenleving toch geen meer ..

derheid?" zal een enthousiast congresbezoeker.

opgevoed in de nieuwe leer van het democratische socialisme

d~t

immers geen

sociaal~democratie

meer is, zich misschien hebben afgevraagd.

Tijd om hierover na te denken liet de congres- redenaar zijn toehoorders niet. Hij wist ze veel ..

eer in vuur en vlam te zetten voor zijn reuze ..

vondst: met 33 zetels

~

slechts twee onnozele ze ..

teltjes meer, vrienden - kunnen we onze rege- ringspartners vloeren. Want dan hebben wij wel niet in het parlement de meerderheid, maar vol ..

doende macht om het "conservatisme" ook onder onze regeringspartners te breken .

Ge ziet: voldaan is de P.v.d.A. in de ogen van haar leiders slechts, wanneer zij zich voor

'togen~

blik op het feit kan beroepen dat zij de grootste partij is, die dáárom haar stempel op 's lands po- litiek meent te mogen drukken.

Maar genoeg heeft ook deze Hollebollegijs nooit.

En daar zij wel weet, op een meerderheid geen kans te hebbèn, vraagt ze nu, in voor haar onge- wone bescheidenheid, om slechts twee zetels meer.

Dit ter inzet van de Statenverkiezingen van het volgende jaar.

G. A. DE RIDDER.

...

EIGENLIJK ZIJN WIJ ONVERBETERLIJKE KAPITALISTEN

Daar heeft die scharlaken-rode heer Burger wel gelijk in; want nu ziten wij wéér tot onze schoon-gewassen nek in de chèque-boekjes;

à!

maar chèqÛe-boekjes, chèque-boekjes, chèque-boekjes, chèque-boekjes .... en wij maar chèques uitschrijven.

Dat kunnen wij maar niet afleren.

Al zijn die dan geen tonnen gouds meer waard - kostbaar zijn zij wèl: iedere chèque een baas (of een bazin) van een nieuw lid en dat is óók kapitaal, waar of niet?

Nu

bemocken wij pas wat een geheide, door- gefourneerde, gebóren

kapitali~ten

wij zijn:

want het chèque-schrijven gaat ons gemakke- lijk af. Het zit ons in ons dikke kapitalisten- bloed, vrienden; wij hanteren die chèque-boek- jes met sierlijk en licht gemak.

Het is een leuk werk.

Al dat kapitaal-voor-de-Iedenlijst vergaren.

Dik-rente-gevend kapitaal.

Ieder nieuw lid is een mooi dividend voor de Partij en een kapitalist tegen mijnheer Burger méér.

Ieder nieuw lid een stuk rente-gevende _vrij- heid en wanneer wij ons doel van de verdub- beling bereiken, dan betekent dat een v e r- m o g ·en aan gezond, menselijk idealisme;

aan menselij,ke waardigheid.

Het is bèst dat meneer Burger boos op ons is: wij zullen zijn boosheid met een regen van chèques beantwoorden.

Opdat wij des te sterker worden ·in ons ver- zet tegen de Burgers.

Dáár gaat het om.

Met iedere chèque een lid op de neus van Meneer Burger.

~TT~nM~~TT~nM~~TTrnnM~TTT~ ~

:,. ,

~ ' '

I ~

VRIJHEID EN DEMOORATIE Z8 JWVEMBER

Jnl -

PAG.

S

DE TWEEDE KAMER OVER HIDDENSTANDSAANGELEGENHEDEN

Vele belangwekkende opmerkingen ^{IR •} het Voorlopig Verslag

Uit het Voorlopig Verslag van de Tweede Kamer over de Rijksbegroting van Eco- nomisahe Zaken voor 1954 blijkt, dat de actieve belangstelling voor de positie en de belangen van de ondernemers in midden- en kleinbedrijf ook ditmaal tot uiting komt in uitvoerige beschouwingen over de veelzijdige aspecten van de middenstands- vraagiltukke:n,

de winkelnering na sluitingstijd wordt voortgezet, in strijd met het doel der wet. Op welke wijze denkt de minister hierin verbetering te brengen?

Sommige leden achtten de practische toepassing van de Winkelsluitingswet niet altijd even bevredigend. Zo wordt de regeling van de z.g. "halve-dag-slui- ting" ondermijnd door een arrest van de Hoge Raad inzake de positie van ge- mengde bedrijven, zoals warenhuizen, die volgens het arrest niet aan de bedrijfs- taksgewijze regeling onderworpen zijn.

Zo werden enige opmerkingen gemaakt over de houding van de overheid t.o.v.

bedrijfsregelingen. Gevraagd werd, of daarbij .,het in voldoende mate en op de juiste wijze tunetionneren van de cnncurrentie" voorop staat.

Verder wordt gevraagd, of het voornemen om in de komende jaren aan .,nuttige bedrijfsregeiingen" steun te verlenen door deze algemeen verbindend te verklaren, geen venterking van de grote ondernemingen en een bedreiging voor de kleinere

11111 betekenen.

Verkoop in militaire

gebouwen

Wij JDO.,en hierbij opmerken, dal; bet z.g. llartelbeleid, althans voor zover het midden- en kleinbedrijf betreft, nog altijd in nevelen is gehuld.

Is de Minister bereid, zo vroegen de eerder aan het woord zijnde leden, in overleg te treden met zijn ambtgenoot van Oorlog en Marine, omtrent de toene- mende verkoop van distinctieven, kle- ding enz. beneden normale handelsprij- zen in militaire .gebouwen? Acht hij het tegenover de in de omgeving daarvan gevestigde handel redelijk, dat ook ster- ke drank, horloges en andere gebruiks- voorwerpen in deze verkoop betrokken zijn?

V eatigingsbeleid

Sommige leden ac: ~ten het wenselijk, met het oog op een goede toepassing van de komende Vestigir.:;swet Bedrijven en mede in verband met een gezamenlijk adres van 29 Kamers van -Koophandel, waarin critiek wordt uitgeoefend op het vestigingsbeleid, dat het probleem der practische toepassing van de vestigings- eisen (ook die van handelskenni8 en cre- dietwaardigheid) in studie wordt gege- ven aan een commissie van brede sa- menstelling.

Deze commissie zal alle vestigingabe- sluiten nauwkeuring kunnen toetsen aan de wettelijke normen en aan de behoef- ten van het bedrijfsleven. Deze procedu- re zou ongetwijfeld meer bevrediging schenken dan een summiere schriftelijke gedachtenwisseling en polemieken in vergaderingen en persorganen.

Ook de speciale verhoudingen ten plat- telande kunnen in dit onderzoek betrok- ken worden. Is de Minister bereid aan deze suggestie gevolg te geven?

J1 akopleiding en -examens niet in één hand

De eerder aan het woord zijnde leden noegen of de minister niet van mening is, dat aan de ongewenste toestand een einde dient te worden gemaakt, dat met de opleidingen voor het vakdiploma in het raam van de Vestigingswet Kleinbe- drijf dezelfde personen belast zijn, die ook de leiding hebben bij de organisatie en het afnemen van de betreffende exa- mens. Hier toch zou een bevoordeling van candidaten van eigen opleiding kun- nen ontstaan.

Fiscale verlichting ontoereikend

Sommige leden wezen er op, dat het bij de recente behandeling van het com- plex van belastingmaatregelen en de wij- ziging van de Huurwet wel duidelijk is geworden, dat het samenstel van fiscale maatrege'en weinig bevat ter verbete- ring van de situatie in het bijzonder van de kleinere middenstand en ter compen- satie van de huurverhoging van bedrijfs- panden voor middenstanders.

Huns inziens is nu tevens wel geble- ken, dat juist die categorieën van de middenstand, die in de meest Onbevre- digende omstandigheden verkeren en het meeste behoefte hebben aan een verbete- ring van hun positie, deze verbetering niet zullen kunnen verkrijgen door mid- del van tegemoetkomingen op belasting- gebied.

In aansluiting aan hun zo juist ge- maakte opmerkingen vroegen deze le- den daarom, welke middelen de regering bereid is aan te wenden ter verkrijging van een verbetering van de positie met name van de kleinere middenstand.

MiddeJUtandacrediet

Uitvoerig werd gesproken over de cre- dietbehoeften en de regeling van het middenstandscrediet.

Vele leden merkten op, dat er in Ne- derland nog 150 gemeenten zijn, die niet bij een borgstellingsfonds zijn aangeslo- ten. Het gevolg hiervan. is, dat midden- standers in die gemeenten uitgesloten zijn van de heil~e werking dier fond- sen. Is de regering bereid en in staat be- doelde gemeenten er toe te brengen zich bij een borgstellingsfonds aan te sluiten'!

Of zou b.v. kunnen worden overgegaan tot het oprichten van een centraal borg- stellingsfonds, gesubsidieerd door het Rijk en bestemd voor de middenstan- ders in die gemeenten, die niet bij een borgstellingsfonds zijn aangesloten?

Zeer vele leden waren van mening, dat bij de credietverstrekking nog te veel uitgegaan wordt van een commercieel standpunt. Hun was dit meermalen ge- bleken en het komt ook tot uiting in de geringe verliezen, welke op deze ere- dieten worden geleden. Zij drongen aan op een credietverlening, waarin het ro-

ciale element meer tot zijn recht komt.

Vele andere leden vroegen zich af, of inmiddels verruiming der interne uitvoe- ringsvoorschriften inzake de credietver- lening heeft plaats gehad.

Vele leden achtten het een zeer onbe-.

vredigende toestand, dat vestigingscre- diet slechts verleend kan worden in be- drijfstakken, die zelf een waarborgfonds hebben. Slechts én bedrijfstak heeft tot dusverre aan die voorwaarde kunnen vol- doen.

Naar de mening van de hier aan het woord zijnde leden is de voorwaarde der waarborgfondsen in strijd met de doel- stelling van het vestigingscrediet; zij vroegen de minister die voorwaarde te doen vervallen.

Vele andere leden wensten het vesti- gingscrediet ook ruimer te interpreteren en hieronder mede

u

verstaan de finan- ciering van bedrijfsbOUV<', met name van winkelpanden. Zij vreesden n.L dat het middenstandsbedrijf een relatief te ge- ring aantal verkoopplaatsen zal bezet- ten bij de uitbreiding van de gemeenten.

Zijn de minister hierover cijfers bekend?

Ten aanzien van de eredieten voor de middenstand, welke door het Rijk wor- den gegarandeerd, vroegen de hier aan het woord zijnde leden, of het renteper- centage niet lager gesteld behoort te worden dan van het gewone bankcrediet."' Zij meenden, dat het sociale element, dat mede aan de verlening ten grondslag ligt, dit zou rechtvaardigen.

Cadeaustelsel

Algemeen werd aangedrongen op een spoedige wettelijke regeling van het ca- deaustelsel op.zodanige wijze, dat er vol- doende mogelijkheid blijft voor regeling door publiekrechtelijke bedrijfsorganen.

Winkelsluiting3problemen

Vele leden achtten het onbevredigend, dat de bepalingen der Winkelsluitings- wet blijkbaar niet kunnen voorkomen, dat na het sluitingliuur het kopen in de automaten voor de klanten vergemakke- lijkt wordt, doordat een buurman als geldwisselaar optreedt of zich daartoe zelfs iemand, wellicht de ondernemer zelf, bij de automaat heeft geposteerd.

Naar deze leden meenden te weten, kan dit alles ongestraft geschieden, ofschoon dit huns inziens- ten gevolge heeft, dat

Vliegende winkeu

De hier aan het woord zijnde leden be- treurden het, dat het euvel der z.g. vlie- gende winkels weer de kop opsteekt, zon- der dat blijkbaar de bestaande wetge- ving (o.a. de Vestigingswet Kleinbedrijf 1937) voldoende mogelijkheid tot wering daarvan biedt. Kunnen maatregelen van verdere strekking tegemoet worden ge- zien?

Vitverkopen en opruimingen

Vele leden merkten op, dat de Wet op het opruimen _ en uitverkopen vele ma- zen vertoont, welke leiden tot misleiding van het publiek en tot oneerli;j'ke con- currentie, hetgeen in strijd is met het doel der wet.

Verscheidene leden sloten zich hierbij aan en waren van mening, dat ook de regeling van de halfjaarlijkse opruimin- gen niet meer aan de eisen van deze tijd voldoet.

Vrijlating der prijzen in kalnerverhuurbedrijven

Sommige leden zouden gaarne verne- men, tot welk resultaat de overweging van de reeds bij de behandeling van de Rijksbegroting voor 1952 gestelde vraag omtrent de huurprijsvoorschriften voor bedrijfsmatig uitgeoefende kamerver- huurbedrijven, welke onder de z.g. Ho- reca-richtlijnen vallen, heeft geleid. Kan vrijlating van deze categorie onderne- mingen, welke tengevolge van de te lage wettelijke normen met grote financiële moeilijkheden te kampen heeft, nu tege- moet gezien worden?

Teruggaaf van omzet- belasting en accijnzen

Vele leden achtten de regelingen bij verlaging of opheffing van omzetbela.s-

DEZE BURGER

heeft met steeds stijgende bewondering gelezen wat die andere Burger in Utrecht allemaal voor, kwaads en akeligs gezegd heeft van de liberalen.

Wat is die heer in 't (scheepvaart) verkeer te keer gegaan, hè?

Wat heeft die politicus het allemaal mooi en fijn gezegd, hè?

Dat wij - gij en ik en wij allemaal, broeders liberalen - gewoon eigen- lijk maar vuile, vieze kapitalisten zijn: egoisten, duitendieven, chaos-makerN, dikke portefeuilles-in-de-achterzak-dragers.

Wij allemaal krom Jopen onder de zware last van het goud en meneer Burger en meneer Van der Goes en meneer Nederhoest en al d~e ferme rooie rakkers maar op een houtje bijten.

't Was net of je de Notenkraker van veertig jaar geleden las; maar daar stond dan altijd een mooi plaatje bij: wij allemaal met machtige buü:en van het vele, vette eten, en een hoge hoed op met een rand van zilveren knaken.

Niet om 't een of 't ander, maar is meneer Burger niet een beetje achterop geraakt?

Is bij niet een tikkeltje conservatief - ik zou bijna zeggen: reactionnair geworden - zèlfs in de demagogie?

Hij is echt k: waad op ons.

En dat is niet eens zo'n slecht teken.

Want je zou zeggen; dan vindt hij ons eigenlijk niet zo'n on b e I a n g- r ijk stelletje kapitalistische smeerlappen. Smeerlappen natuurlijk wèl, maar - niet zo onbelangrijk.

Als mensen kwaad worden, hebben ze altijd ergens een beetje angst.

En dus: sans rancune en de hartelijke groeten aan die Burger van DEZE BURGER

ting en accijnzen onbevredigend. ResU.

tutles op goederenvoorraden vinden slechts plaats, indien het bedragen be- treft, welke een zeker minimum oveJio schrijden. In vele gevallen is dit mini- mum allerminst laag, hetgeen onbillijk is tegenover kleine ondernemingen en detaillisten in kleine plaatsen, vooral die detaillisten, die in een grote verschei- denheid van goederen handel drijven.

Deze leden verzochten de minister hier aandacht aan te schenken, opdat geen onredelijke nadelen aan de voorraad hou- ders worden toegebracht.

Huisbrandlevering na 1 Januari ·

Ten aanzien van de detailha~el hl huisbrand voorzagen de leden moeilij)l.

heden in verband met de beëindiging der omzetbelasting op 1 Januari a.s. Vele verbruikers hebben hun inkopen zoveel mogelijk beperkt. Na 1 Januari zullen de handelaren niet over voldoende vervoera- capaciteit beschikken om op korte tep.

mijn aan de grote vraag te voldoen. Ziet de regering een mogelijkheid om de te verwachten moeilijkheden te voorko- men?

Vele leden spraken hun waardering uit over de subsidie ter bevordering van het ambacht en van de export van pro- ducten van het scheppend ambacht.

Zeer vele leden zouden gaarne verne- men, waarom de werkzaamheden van het Centraal Orgaan voor het Scheppend Ambacht overgedragen werden aan eea ander orgaan.

Vele van deze leden waren van OOI"-·

deel, dat het ambacht meer benut zou kunnen worden als toeleveringsindustrie voor de grote industrie. Kan de ministw dit bevorderen?

Met betrekking tot het schilderwerk, dat in de wintermaanden wordt verricht, vroegen deze leden, of de minister be- reid is een uitbreiding van deze rege- ling te bevorderen in die zin, dat ook aan kleine schilderabazen, die geen pel'-

soneel hebben, de ·toelage wordt va- strekt. Zolang dat niet geschiedt, bestaat er een discriminatie ten nadele van de kleine schildersbazen, doordat hun gro- tere concurrenten het werk goedkoper kunnen verrichten.

Publiekrechtelijb bedrijfsorganiMJtûJ

Vele leden konden het optlmisme YBil de minister voor de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie met betrekking tot de ontwikkeling van het nieuwe instituut niet delen.

Het was de hier aan het woord zijnde leder. opgevallen, dat de minister op het standpunt blijkt te staan, dat een be- drijfslichaam, ook zonder te beschikken over bevoegdheden op economisch ge- bied. een reële inhoud kan vinden in de behartiging van algemene bedrijfsbelan- gen. Zonder dit te willen tegenspreken, merkten zij op, dat het toch in het alge- meen niet juist lijkt aan bedrijfschappen geen economische bevoegdheden te ver- lenen. De Wet op de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie heeft mede ten doel in de afzonderlijke bedrijfstakken de on- dernemers en arbeiders gezamenlijk te brengen tot àet uitoefenen van bevoegd- heden op economisch gebied. Dat hieJio mede in de aanvang met omzichtigheid te werk wordt gegaan, is juist. Dit zal er echter niet toe mogen lelden, dat hl het geheel geen bevoegdheden op ecoa.- mîsch gebied worden verleend.

Midderutmtdstoporganen

Gevraagd werd, of het juist is, dat de besprekingen tussen de betrokken maat.- schappelijke organisaties en de organi- satiecommissie van de S.E.R. over een middenstandstoporgaan in een impasse zijn geraakt. Indien deae vraag bevestl- gimd wordt beantwoord, kan de miiÜII- ter dan mededelen, welke de oorzaken daarvan zijn! Het zou hUDS inziens toch zeer te betreuren zijn, indien voor deze belangrijke en brede groep uit het be- dri.jfsleven, die bovendien zo positief is ingesteld t.a.v. de pubHekrechtelijke or- ganisatie, niet spoedig een zodanig or- gaan tot stand zou kunnen komen.

Weliswaar zullen formeel eerst de In de wet genoemde bedrijtschappen tot stand moeten komen, voordat tot de VOPo

ming van een toporgaan, als hiervóór bedoeld, kan worden overgegaan. Het leek deze leden echter geen bezwaar te- gelijk met de voorbereiding van deze or- ganen ook de organisatie van een top- (Vervolg op pag. 7)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

De V. V.D. ledenwervingsactie

Een woord ter aanbeveling

D

e inleiding van de heer Dorlas gehouden in de vergadering van de Centrale Drente op 7 No- vember j.I. geeft mij aanleiding nog enkele · beschou- wingen hieraan vast te knopen.

Allereerst kan de waag gesteld worden, of het doel dat nagestreefd wordt, n.l. het aantal leden van de V.V.D. te verdubbelen, bereil.~baar is. Naar inijn mening kan deze vraag met een ondubbelzinnig ja beantwoord worden, maar daarvoor is nodig, dat ieder lid zijn krachten daarvoor geeft.

Wanneer wij zien, dat nog geen 5 % van het aantal kiezers; dat in 1952 op de V.V.D. stemde, lid is van onze partij, dan is het duidelijk, dat dit percentage zeker op 10 % is te brengen, maar ook zeker op 10 % moet worden gebracht. Zo ligt de situatie dus lan- delijk.

Hoe staat het nu met deze verhouding in Drente.

Wij kunnen gelukkig constateren, dat in Drente de verhouding aantal leden v.V.D. en aantal uitge- brachte stemmen gunstiger ligt, maar toch mag dit voor ons geen reden zijn om nu maar te zeggen, Iaat de andere provinciën eerst haar achterstand maar eens inhalen.

Drente is van ouds een bolwerk van het liberalisme geweest. Bij de Statenverkiezing in 1950 stond de V.V.D. met de op haar uitgeb!'achte stemmen na de P. v. d. A. op de 2e plaats. Bij de komende verkie- zingen in 1954 kunnen wij dus aanspraak maken op het trotse lijstnummer 2. Wij zijn daar inderdaad trots op, maar dit brengt ook verplichtingen mee, wij moeten trachten, en dit is naar mijn mening be- reikbaar, deze plaats te behouden: Noblesse oblige.

Hoe staat het nu in Drente met d.e kans on.S leden- aantal op te voeren? Naar mijn mening liggen deze kansen gunstig, omdat, wanneer wij om ons heen zien, het onmiddellijk duidelijk is, dat ~r zo velen zijn, die wel gp onze partij stemmen, maar toe:• geen lid van onze partij zijn.

Hoeveel gemeenten zijn er niet, ik zou ze met name kunnen noemen, waR!: veel stemmen op de V.V.D.

uitgebracht worden, terwijl er geen afdeling van de V.V.D. is, zodat de conclusie, dat hier geen leden of althans zeer weinige van onze partij aanwezig zijn,

niet gewaagd is. · ·

Hebt U zich wel eens afgevraagd, waarom een lid van de P. v. d. A., die in een overheidsfunctie wordt benoemd, lid van deP. v.d. A. blijft, terwijl het-dik- wijls voockomt, dat een V. V.D.-er in een dergelijk ge- val voor het lidmaatschap van de V.V.D. bedankt?

Wie heeft in deze nu gelijk, het lid van de P. v. d. A ..

of het gewezen lid van de V.V.D.?

Naar mijn mening zeer positief de eerste; men zal niemand er ooit een verwijt van maken, dat hij voor zijn overtuiging uitkomt, eerder het tegendeel. Door geen kleur te blijven bekennen, dient men zeker niet zijn eigen belangen en nog minder die van de partij, waartoe men krachtens zijn beginselen behoort.

Ik ben van mening, dat men zeker in deze tijd po- litiek kleur moet bekennen, tot welke functie men ook geroepen wordt.

Al met al kom ik tot de conclusie, dat de leden- werfactie ook in Drente een succes kan wocden, ik

Zet de mijter

op

en bezorl{t de V. V. D. een I{Oede Sinterklaas

Hoort wie klopt daar

*

vrienden Hoort wie tikt daar vrienden 't Is een nieuw lid van de V.V .D.

K

inderneu2len drukken zich tegen de ruiten der

· étalages-met-zoveel-begeerlijkheden. Door de helverlichte winkelstraten drentelen de volwassenen en laten hun ogen dwalen over de duizend-en-één-ar- ' tikelen, die duizend-en-één mensen gelukkig kunnen ' maken.

Zou dat iets voor Moeder wezen? Zou Vacter daar-

zou het sterker willen zeggen, de velden zijn wit om te oogsten. De minimum contributie van f 5.- per lid en f 2.50 voor huisgenoten, kan toch voor niemand ' een bezwaar zijn.

Drente neemt in de rij der zustergewesten een ere- positie in, wij willen deze plaats behouden en ons daarvoor enige inspanning getroosten.

Onze partij is in volle opgang, haar invloed wordt steeds groter, deze opgaande lijn moet voortgezet worden; meer leden betekent meer propagandisten, betekent ook, en dat is belangrij'k, meer stemmen voor onze partij. Elk lid van onze partij dient zich hiervan bewust te zijn en daarom, laten wij ons allen inspannen om de ledenwerfactie te doen slagen. De zaak, waarom het gaat, is dit ten volle waard.

H. MEIJERINGH,

Lid Gedeputeerde Staten van Drenthe.

• • •

Nieuws uit de afdelingen over de

V. V. D. ledenwervingsactie

Ü

ok in de afgelopen week ontvingen wij weer een aantal exemplM"en van circulaires, die door de V.V.D. afdelingsbesturen aan hun leden waren ge- zonden ter opwekking voor deelname aan de grote ledenwervingsactie.

Er komt beweging in de afdelingsbesturen, waar- van er nu verscheidene in vergadering bijeen kwa- men, teneinde het ondersteunen van de activiteit voor het werven van nieuwe leden in hun afdeling te bespreken.

En het blijkt, dat er argumenten te over zijn, die gebruikt kunnen worden om de V.V.D.-leden aan te sporen in hun naaste omgeving, bij familie en kennis- sen, nieuwe leden te maken. Luister maar eens, wat de afdeling Alkmaar in haar circulaire aan haar leden, heeft te zeggen:

Alkmaar, November 1953.

·Op 14 September j.l. heeft Z.K.H. Prins Bernhard in het Amstel Hotel te Amsterdam een interview ver- leend aan Nederlandse journalisten. Een der eocste vragen, die hem werd gesteld, was: "Hoe denkt Gij over de positie der intellectuelen?"

Op even openhartige als krachtige wijze heeft Prins Bernhard daa!"op geantwoord. en als Zijn over- tuiging naar voren gebracht, dat deze groep in de verdrukking was gekomen en dat de ontwikkeling van hun levensomstandigheden is achter gebleven bij die van andere werknemet<s.

Een der oorzaken van de moeilijkheden der zoge-

naamde~MIDDENGROEPEN was volgens de Prins de weinig organisatorische macht, die deze groep tot nog toe heeft ontwikkeld. Daarmee wees hij ook de rich- ting aan, die deze middengroepen moeten gaan.

Wij brengen U de2le woorden in herinnering, doch willen U er. tevens op wijzen, dat een vereniging, bond of genootschap van de beoefenaren van speciale be- mee ingenomen zijn? Zou Jantje daar wat aan hebben?

Het is deze sfeer, die de nadering van het aloude feest van Sint Nicelaas aankondigt. Het is deze sfeer, die de mens het weldadige gevoel van het willen ge- ven doet ondergaan. Wie speelt er, verkleed of on- verkleed, niet graag voOt" 'Sinterklaas?

Het is de bereidheid tot geven, die de mensen be- zielt. Meestal wordt er dieper in de beurs getast dan anders het geval is of kan zijn. Het begint in de regel met: "Wij doen er dit jaar niets aan" en het eindigt met: "Wij konden het niet over ons hart verkrijgen'', De geest van Sint Nicelaas overwint atlijd.

Nu U, (lid van de V.V.D.), zich toch met de tab- hert siert, vergeet dan de v.v.D. niet. Zij weet, dat U het in deze hoogtijdagen drukker hebt dan ooit, maar zij weet ook, dat al Uw kennissen en vrienden wat makkelijker, wat vlotter met hun geld omgaan dan anders. U, als actief lid van de V.V.D., laat U dez·e gunstige momenten niet ontgaan. Hier is de kans schoon om er een nieuw V.V.D.-lid bij te werven. Nu kunt U als goede Sint voor de V.V.D. optreden. Zet de mijter op!

Uw naam zn de krant

Elk V-V.D.-lid, dat van 1 tot en met 7 December a.s. een blauw coupon B uit het chèque-boekje aan het Algemeen Secretariaat, Koninginnegracht 61 te 's-Gravenhage inzendt, en op deze coupon het woord

"SINTERKLAAS" vermeldt (tussen de gedrukte woorden Volkspartij en Nieuw Lid), wordt in het Weekblad Vrijheid en Democratie, dat 12 December a.s. verschijnt, extra vermeld.

Wie meer dan één coupon met de toevoeging "SIN- TERKLAAS'' inzendt, krijgt achter zijn naam 't aan- tal. "cadeautjes" vermeld, dat hij de V.V.D. in Sinter- klaastijd heeft geschonken.

ZET DUS DE MIJTER OP EN BEZORGT DE V.V.D.

EEN GOEDE SINTERKLAAS!

!8 NOVEMBER 195S - PA.G. I roepen, slechts dan alleen kan rekenen op enig wel- willend gehoor bij het centrale gezag, indien daar- naast een politieke partij staat, die deze verlangens in het openbaar, maR!: vooral ook in het Parlement wil verdedigen.

Dit is nu eenmaal realiteit geworden. Niet alleen in Nederland, maar ook in het buitenland zijn deze vel'- schijnselen merkbaar.

Hoe zeer U ook afkerig mag staan ten opzichte van "de Politiek", bedenk dat de Politiek nu een- mS;~l ~oodzakelijk is. _Onze partij, de Volkspartij_ voor VriJheld en Democratie (V.V.D.) heeft gezien ae op haar uitgebrachte stemmen een beduidende aanhang i~ Nederland. Velt;n

VB:Jl

hen zouden wij zo graag als lid of als begunstiger m ons midden 2lien. Natuurlijk het liefst als lid, maar indien Uw ambt of beroep of zaak _het voor U minder gewenst doet zijn, dat U zich als hd opgeeft, treed dan toe als begunstiger van ons Waarborgfonds.

Wanneer de vrijzinnige gedachte U niet onver·

schillig laat en de toenemende maat van overheid&•

bemoeiing in ons partucliere leven U zocgen baart, sluit U dan aan bij hen voor wie deze ideologie een levensvervulling is geworden, een ideologie die haar weerklank heeft gevonden in de Partij voor Vrijheid en Democratie.

Het Bestul.ll' van de Afd. Alkmaar van de V.V.D.

Zo ontvingen wij ook een afschrift van de circu- laires van de afdelingen Ede, Assen en Driebergen.

Ja, daar in Ede bevinden zich ook V.V.D.-voor- vechters onder de leden. Dit blijkt wel uit een der alinea's van de circulaire, die de afdeling Ede aan haar leden zond:

,.Weet U, dat één van onze oudste leden, voor wie het toch veel moeilijker is dan voor de jongeren, er in geslaagd is in drie dagen tijd vier nieuwe leden te winne~. waarvan er twee waa-én, bij wie tot dusver tijdens de verkiezingen het portret van Vader Drees voor de ramen had geprijkt! Ze hadden ontdekt, dat op de collectieve weg van de cöllectieve wieg naar het collectieve graf, alles kolossaal duur werd. Er zijn dus Wel mogelijkheden.

Maar U moet over het drempeltje heen ... ! enz."

Ziet U, er zijn argumenten, gebaseerd op de prak- tijk en het dagelijkse leven genoeg, die ook U in staat zullen stellen Uw taak in de V.V.D. LEDENWER- VINGSACTIE te vervullen, d.w.z. minstens één nieuw lid aanbrengen.

U KUNT HET!

H. DORLAS.

••••

Wij steken dP- ll~ftrompet

W

ij steken de loftrompet voor de vele V.V.D.-leden, die ook deze week weer hun steentje hebben bijgedragen de V.V.D. DUBBEL ZO STERK te ma- ken. Zij zonden ons hun chèque-boekje(s) in, waaruit bleek, dat zij 5 of meer nieuwe leden hadden gewor·

ven. Hun namen volgen hieronder:

E. K. BOS te Warffum W. VAN DUINEN te Franeker B. J. NUGTEREN te Slikkerveer

J. D. BARON SWEERTS DE LANDAS te Bloe- mendaal

A. TUITERT te Diepenveen

Drs H. HARTHOORN te Wassenaar Ir A. VAN DRIEL te Oegstgeest D. VAN WIJNGAARDEN te Heemstede

Mevr. A. H. S. HUBENET-TELJER te Leeuwarden Mej. L. v. d. MEIJ te Apeldoorn

BESTUUR van de Afdeling Alkmaar A. VELDMAN te Kuinre

F. MELZER te Breda J. BOOGERD te Arnhem W. G. TER LAAG te Leerdam G. RITMEESTER te 's-Gravenhage

En wij zouden gaarne de loftrompet steken voor degenen, die thans ook reeds 5 nieuwe leden hebben aangebracht, maar die nog in gebreke bleven hun opgebruikte chèqueboekje en de blauwe coupons (B), in te 2lenden aan het Algemeen Secretariaat te 's-Gra- venhage.

Helaas, is ons dit nog onmogelijk, omdat de namen van deze enthousiaste leden tot nu toe onbekend zijn.

Wel weten wij, dat het er vele zijn en wij branden van verlangen ook hun namen in de2le kolommen te ver- melden, ter aanmoediging van hunne plaats- en af·

delingsgenoten.

28 NOVEl\:IBER 1953

PAG. 4

* ^partemer

TWEEDE KAMER STRUIKELDE OVER H

Zoals wij in ons overzicht van de vorige week reeds kort vermeldden, was tijden'! het debat in de Tweede Kamer over de begroting van Maatschappelijk Werk een moti" door prof. Lemaire (K.N.P.) ingediend ten behoeve van de z.g. Indische Nederlanders.

Deze motie, v.an V.V.D.-zijde mede-ondertekend door de heer Ritmeester, overwoog, dat de activiteiten van de Regering ten behoeve van de Indische Nederlanders in Indo- nesië, die daar in moeilijke maatschappelijke omstandigheden verkeren, gebaseerd die- nen te zijn op het beginsel, dat tenslotte de betrokkenen zelf hebben te bepalen wat hun eigen belang vordert, weshalve zij de Regering uitnodigde, zodanige maatregelen te treffen, dat bij het verstrekken in Indonesië van voorschotten voor overtocht naar Nederland (op grond van sociale noodzaak) met het oordeel der betrokkenen ten aan- zien van het vertrek uit Indonesië als doorslaggevende factor wordt rekening gehouden.

In een later stadium van het debat vulde de heer Lemaire, met instemming van zijn mede-ondertekenaren, zijn motie, ter tegemoetkoming aan de Regering, nog aldus aan, dat tussen de woorden "betrokkenen" en "zelf" werd opgenomen: "na overweging van hun verschafte nauwgezette en objectieve voorlichting omtrent hun vooruitzichten bij overkomst naar Nederland".

Desondanks handhaafde minister Van Thiel zijn afwijzende standpunt en werd de motie door een meerderheid van de Kamer verworpen, waarna een motie van mr De Graaf (K.V.P.), welke practisch het Regeringsstandpunt huldigde, werd aanvaard.

T

Udens de eigenlijke begrotingsbehan- deling had de heer Ritmeester reeds van zijn grote verontrusting met betrekking tot de situatie, waarin deze mensen verke- re, die hun Nederlanderschap niet hebben willen prijsgeven voor een Indonesisch staatsburgerschap, ·getuigd,

De Regering had, blijkens de toelichtin- gen van minister van Thiel, verklaard, dat z\i zich van haar grote verantwoordelijkheid volkomen bewust was, maar dat zij de over- tuiging had, dat de belangen van het over- grote deel van de in Indonesië geboren en getogen personen van Nederlandse nationa- liteit het beste gediend zijn met een voort- gezet verblijf in Indonesië en dat zij al het- geen in haar vermogen lag zou doen, om de betrokkenen bU de staan en hulp te vet·- lenen in hun moeil\ike omstandigheden.

Dit standpunt riep heel wat vraagpunten op, waarvan de heer Ritmeester, evenals de heer Lemaire en verscheidene andere ledea van .. de Kamer, er. in eerste aanleg reeds enige naar voren bracht. Bijvoorbeeld: lo- pen wij niet de risico, dat uiteindelijk deze mensen zullen worden uitgewezen?

Hebben niet de vertegenwoordigers van de Indonesische vakverenigingen bij herha- ling de wens geuit, je zelfs de eis gesteld, dat Indonesië zich op de kortst mogelijke termUn van deze ongewenste groep van on- geveer 30.000 "buitenlandse werkers" zou ontdoen? Verscheidene overheidsdiensten, zo zei de heer Ritmeester, hadden deze men- sen reeds ontslagen en het particuliere be- drUfsleven zou z.i. moeten volgen krachtens de nieuwe Indonesische arbeidswetten. Zij worden, zo bond hij Regering en Kamer op het hart: ontslagen om wille van hun Ne- derlandse nationaliteit.

En hoe moest dat dan· verder? Er is thans f 6 millioen uitgetrokken voor maatschap- pelijk werk voor Nederlanders in Indonesië en ondertussen stijgt de werkloosheid onder hen.

De Surinaamse landsregering schijnt niet sympathiek te staan tegenover hun emigra- tie naar dat gebied.

De Nederlandse Regering laat cursussen in de Portugese taal, alsmede agrarische voorlichting geven en een zekere waarborg voor een bestaan, teneinde hen naar Brazi- lië te doen emigreren, maar daarvoor is nu eenmaal weinig animo. En tenslotte is er nog Nieuw-Guinea, maar breng daar maar eens een zo groot aantal mensen onder op dit ogenblik!

En tenslotte, zo merkte de heer Rit- meester op, is dit alles een gevolg van de haastige, onvoldoende overeenkomsten, wel- ke met de Regering van Indonesië zijn aan- gegaan.

Bij• de replieken, nadat de heer Lemaire, te zamen o.a. met de heer Ritmeester, zijn motie had ingediend, kwam onze geestver- want nogmaals hierop terug, er daarbij de nadruk op leggend, dat wij deze mensen in hun beslissing vrij moeten laten. Voor hem was vooral van betekenis, dat zij Nederlan- ders Z\in en dat elke Nederlander recht heeft op vrijheid van beschikking over z\i11 persoon en vrijheid om te zeggen, wàt hij wil.

• • •

M

inister Van Thiel was door de indie- ning van deze motie inmiddels zo in de knoop geraakt, dat hij verzocht, zijn ant- woord enige Uid te mogen uitstellen. Twee dagen later, toen de behandeling van de be- groting werd voortgezet, kwam dat ant- woord.

In volkomen tegenstelling tot wat inmid- dels op een persconferentie, belegd door het hoofdbestuur van de Vereniging van Indi- sche Nederlanders hier te lande, door een aantal personen (o.a. een predikant), die pas

1·ort geleden uit Indonesië waren terugge- komen en veelvuldig conbet met t'ln-·0

groep van personen hadden gehad, werd medegedeeld, beriep minister Van Thiel zich nu op een verklaring, hem gegeven door de eveneens juist hier te lande vertoevende Hoge Commissaris van Nederland in Indo- nesië, "dat van een voor de Indische Neder- landers onhoudbare situatie thans geen sprake is".

En de minister verklaarde: "Indien de Kamer deze motie onverhoopt zou aanvaar- den, zou de Regering, uitsluitend op grond van haar overtuiging, dat op de door haar voorgestane wijze het belang der betrokke- nen het beste wordt gediend, niet de verant- woording op zich kunnen nemen, aan deze motie gevolg te geven en zou zij dus ver- plicht zijn, haar naast zich neer te leggen.,.

Daarna kwam de motie-De Graaf (K.V.P) welke in feite een open deur intrapte, want alleen maar een door de minister reeds voor- genomen organisatievorm van het maat- schappelijk werk voo'r de Nederlanders in Indonesië vroeg en organen, die elke aan- vrage om voorschot voor 'overtocht naar Nederland ,:conscië't1tieÎi's'' ·en' deskundig zouden be'k\iken.

Daarmede was dit dus tot een • grote, prin- cipiële kwestie geworden en werd, na een ordedebat, waarbij vooral de heren Oud en Schouten zich weerden; in afwijking van het aanvankelUke voorstel van de Kamervoor- zitter, besloten deze moties afzonderlijk in behandeling te nemen, los van de verdere behandeling van de begroting van Maat- schappelijk Werk (over de ·begroting heb- ben wU de vorige week reeds geschreven).

* * *

E

n zo werd dan op 17 November het beslissende debat gevoerd, waaraan nu van onze zlide de heer Oud deelnam.

De heer Oud, die zich in vele opzichten kon aansluiten bij hetgeen dr Schouten (A.R.) vóór hem reeds had gezegd, stelde voórop, dat wij deze zaak zien als een zeer principiële. Het standpunt, dat de Regering hier geroepen zou zijn, de mensen tegen zichzelf te beschermen, verwierp hij vol- strekt.

De heer Stufkeus (Arb.) had wel gezegd, dat wij bij de sociale wetgeving de mensen ook tegen zichzelf beschermen, maar dat betwistte de heer Oud. Het uitgangspunt van de sociale wetgeving is niet, de mensen tegen zichzelf te beschermen, maar om hun de gelegenheid te geven, zich volledig te ontplooien en zichzelf te zijn, meer dan in de tijd, toen er een onbeperkte arbeidsduur, was.

Wat was nu het standpunt van minister Van Thiel? De minister bestreed, dat m~n

de Indonesische Nederlanders niet vrijliet om naar Nederland te komen. Alleen als zijn de overtocht niet (direct) zelf konden betalen en dus om een voorschot bij de over- heid aanklopten, wenste de overheid, die dan mede-verantwoordelijk werd, zelf te be- oordelen, of zij die overkomst in hèt belang van de aanvrager achtte.

De heer Oud verwierp dit standpunt met kracht. Hier werd verschil gemaakt tus~en

hen, die het betalen konden en die het niet (direct) zelf konden betalen.

Dit herinnerde de heer Oud aan het oud- liberale standpunt in de negentiende eeuw in de schoolstrUd. Een standpunt, dat nu reeds lang overwonnen is en het verwon- derde hem, dat nu uitgesproken een ,.minis- ter van rechts" daar in deze zaak nu nog eens mee kwam aandragen.

Bovendien: De Regering zei nu wel, dat, als z\j voorschotten verleent, zij voor de overkomst en het verdere lot van betrok- kenen de medeverantwoordelijkheid op zich neemt, maar meent zij, dat zij géén mede- verantwoordelijkheid draagt als zij over- komst weigert? Dan draagt zij evengoed medeverantwoordelijkheid en een zeer dn,kkende!

De heer Ritmeester schetst de situatie de de motie-Lemaire · Proj. Oud trekt nog motie- De Graa.f aanvaard. · Ontwe11 Cornelissen Steun bij de gehele V. V.J Mevrouw Fortanier-de Wit over de verh De heer Cornelissen bespreekt Nieuw-G1

De heer Oud keurde het ook af, dat de minister in eerste aanleg al had aangekon- digd, dat de Regering bij eventuele aan- vaarding van deze motie haar naast zich neer zou leggen.

Natuurlijk, zo zei prof. Oud, heeft de Re- gering volkomen de bevoegdheid, moties naast zich neer te leggen, maar hij achtte het toch geen goede verhouding tussen Re- gering en Kamer, als de minister al bij voor- baat begon met te zeggen: ik voer haar niet uit. Men mag toch van de Regering ver- wachten dat zij zulk een motie in ieder geval n~uwgezet zal overwegen en komt zij dan achteraf tot de conclusie, dat het toch niet kan, dan kan daar achteraf in de Ka- mer nog nader over gepraat worden;

De heer Oud maakte daarbij één uitzon- dering, namelijk tenzij de zaak zo ligt, dat de minister zegt: Als de Kamer met een dergelijke uitspraak komt, ligt er een zo- danige afstand tussen de Kamer en mij, dat ik meen daarin aanleiding te moeten vinden om mijn portefeuille ter beschikking te stellen.

• • •

0

p dat ogenblik werd er van enige :kan- ten in de Kamer "Aha" geroepen.

Blijkbaar dachten die leden: daar komt de oppositieleider. Hij ruikt bloed en wil de minister in een po-sitie dringen, dat, als· de motie-Lemaire mocht worden aangenomen, hU moet aftreden.

Maar de heer Oud, kennelijk wat geprik- keld, antwoordde bits: "Er schijnen leden te zijn, die denken, dat ik op het bloed van deze minister aas. Dat is geenszins het ge- val; ik wil hem op de goede weg brengen.

Dat ii!l m\i veel meer waard. Als ik op de politieke jacht ben, jaag ik liever op groter wild dan .deze minister."

Inmiddels had de heer De Graaf (K.V.P.) nu ook een motie ingediend, die in feite vol- komen overbodig was, omdat zij het Rege- ringsstandpunt practisch geheel dekte. De heer Oud verklaarde dan ook kort en goed, dat hij en zijn fractiegenoten aan die motie hun stem niet zouden kunnen geven.

Het was ondertussen duidelijk, dat de motie-Lemaire zou worden verworpen. De P.v.d.A. stond er in haar geheel tegenover en eveneens de overgrote meerderheid van de K.V.P.-fractie. Slechts mr Van Rijcke- vorsel kwam de motie-Lemaire steunen en bij de stemming bleek hij nog één lid van zi.În fractie, namelijk de heer Visch (een oud-officier, kolonel bij de luchtmacht) ach- ter zich te hebben.

De rest echter stemde tegen. En natuur- Hik waren ook de christelijk-historischen weer totaal verdeeld. Het was dit maal zelfs zo sterk dat één lid van de C.H.-fractie (de heer va'n de Wetering) de motie-Lemaire had mede-ondertekend en een ander lid (mr Beernink) de dwars daar tegenin gaande motie-De Graaf.

H ~t eindresultaat was, dat de motle-Le- ma:te werd verworpen met 48 tegen 26 stemmen. Tegen stemden de P.v.d.A., de K.V.P., met uitzondering van de heren Van Rijckevorsel en Visch en de C.H., met ~it­

zondering van de heren Van de Wetermg en Schmal.

De motie-De Graaf werd daarna met de- zelfde stemmenverhouding aangenomen (48 tegen 26). De tegenstemmers waren thans voor, en omgekeerd. Onze V.V.D.-fractie heeft dus eenstemmig gekozen vóór de mo- tie-Lemaire en tegen die van de heer De Graaf.

• * *

T

ussen de behandeling van de begrotin- gen door heeft de Tweede Kamer nog een niet onbelangrijk ontwerp afgedaan.

Wij bedoelen het ontwerp: "Regelen ter bevordering van een goede bedrijfsuitoefe- ning", kortweg genoemd: "Vestigingswet bedrijven". Dit ontwerp kwam de Vesti- gingswet Kleinbedrijf 1937 vervangen, om- dat de behoefte was gebleken, vestigings- eisen ook voor andere bedrijven dan die, waarop de wet van 1937 van toepassing was, te kunnen stellen.

De hoofdbeginselen van dit nieuwe ont-

werp waren ondertussen gelijk aaJI van 1937: invoering van vestiginga leen, wanneer het verlangen daal de betreffende bedrijfstak zelf ui deze eisen mogen alleen objectieve

inhouden. .

D.w.z. er mogen alleen eisen wó steld van vakbekwaamheid, hand1 en credietwaardigheid en met naml hoefte-element mag niet worden ·Î keld. Ieder, die aan de gestelde o voorwaarden voldoet, kan zich ves Onder de Vestigingswet bedrijve nu niet meer, zoals bij de wet van geval was, uitsluitend het ambach1 tailhandel en de kleine nijverheid vallen, maar thans ook (indien da1 kringen gewenst wordt), de hore<

ven, de industrie en de markt- è handel.

Wat de industrie aangaat, deze;

in haar geheel onder het ontwerp men, omdat de scheidslijn tussen

c

nijverheid en de overige industrl wet moeilijk te trekken was.

Het is echter, zoals in de mem toelichting ook van regeringszij~

werd opgemerkt, wel duidelijk, , wet slecht3 van belang kan zijn 1

men de "kleine nijverheid" noem uit de kringen van de grote indu geen verzoeken tot een vestigiJl zullen binnenkomen.

. In hun toelichting hebben de er op gewezen, dat het kapitaalrl bij grote en middelgrote industriël ven met de vestiging gepaard gas gevallen dermate groot is en de . · de ondernemer ook dermate spec en gecompliceerd, dat het voldoel het noodzakelijk minimum afgeste tigingseisen geen waarborg vanc '~

t('kenis voor het welslagen van:·, onderneming inhoudt. · ·.' ' De ministers schrijven dan ool!

dat het "examen", dat in deze !

door de kapitaalverstrekkers aan komstige ondernemer wordt afgelll reële toetsing is, welke hier p~lU

Volgens artikel 2 van het ontwe bepaaldelijk n i et van toepassiOI landbouw, de visserij, het bankQe verzekeringsbedrijf en het ver'\f41 omdat deze bedrijven zozeer "ei14 zijn, dat men een eventuele vestiJ ling in die bedrijven niet door de:a kan laten bei;J.eersen. .,, Werd het ontwerp Vestigings\\l4 bedrijf in December 1936, zoals oq voerder van thans, de heer Corn~

herinnering kon brengen, zondel lijke stemming goedgekeurd, met tekening van slechts één stem tj

van mr Westerman), thans bleek stemmigheid nog iets groter en ontwerp met geen enkele aanteke een tegenstem aanvaard.

Ook onze V.V.D.-fractie hel!ft stem aan het nieuwe ontwerp daarbij het voorbeeld volgend , vrijzinnige voorgangers (de libe v.rijzinnig-democraten) van 1936 •.

raai, dr I. H. J. Vos verklaard«

zelfs, dat deze regeling hem en

ziJ

genoten buitengewoon sympathi Hier gold het - zo zei hij - nu een bureaucratische regeling, dié staatssocialistische richting, doch ~ pen van algemene voorwaarden, ~

bedrijfsleven zichzelf zal kunnen

!

En dat die sanering toen wel z was, bleek, zoals de heer Corne recht zei, wel uit de noodtoestat toendertijd dreigde te ontstaan 1

tot uiting kwam in de zeer vele menten. Vandaar, dat de regering drang van de middenstandsorj overging tot de maatregelen, w verankering vonden in de Ves1 Kleinbedrijf.

• • •

D

at in de practijk nog heel ~

aan deze geheel nieuwe r 1<-"'1 te kleven, is ondertussen ni ·