Uitwerking hoorzitting MA Radio (hoorzitting II) d.d. 2 september 2008 afdeling Markten
Hoorzitting naar aanleiding van het marktanalysebesluit Radio Transmissie.
Opta
De heer D. Verduijn projectleider marktanalyse, voorzitter De heer F. De Ruijter afdeling Markten
De heer N. Muselaers afdeling Markten Partij 1
De heer R. Poeze, Quality Radio B.V.
Voorzitter
U heeft een schriftelijke zienswijze ingediend, u heeft ook aangegeven dat u graag mondeling nog een toelichting wilt geven op deze zienswijze. Daarvoor bied ik u nu de gelegenheid.
De heer Poeze
Als ik uw ontwerpbesluit goed begrepen heb, is de conclusie daarvan dat er geen regulering nodig of mogelijk is omdat er sprake is van een open transparante markt. Met andere
woorden, er is ook geen sprake van een aanzienlijke marktmacht van een bepaalde partij.
Waardoor in feite sprake is van een normaal functionerende markt. Als we kijken naar middengolf, voor FM weet ik dat niet precies, voor een aantal frequenties met bijbehorende toegewezen opstelpunten, valt het me op dat het niet goed mogelijk is geweest, zeker de afgelopen periode -met de afgelopen periode bedoel ik de periode 2003 van de toewijzing van de etherfrequenties tot in ieder geval 2006 en wellicht ook tot heden- is het niet goed mogelijk geweest om van bepaalde opstelplaatsen gebruik te maken met als gevolg dat het niet mogelijk was op een verantwoorde manier frequenties in de lucht te krijgen. Dit met als gevolg dat deze werden ingetrokken wegens het niet tijdig uitrollen.
Ik denk dat ik het voorbeeld het beste kan illustreren aan één bepaalde frequentie. Dat was ook onze hoofdfrequentie, dat was ook onze belangrijkste frequentie, 828 kHz. Ik dacht kavel C4. Opstelplaats Heinenoord, onder Rotterdam. Die was op het moment dat wij die
frequentie toegewezen kregen van Nozema - die vroeg daar een bedrag voor wat volgens onze berekening ongeveer het dubbele was van wat het normaal zou moeten kosten- ik heb dat gebaseerd op berekeningen die zijn gedaan door een financier waarmee ik samenwerkte en die zelf in deze industrie zat, zowel in Engeland als buiten Engeland in Europa. Deze financier was zeker niet van plan om hieraan mee te doen, ikzelf ook niet, omdat we stellig de indruk hadden dat die prijzen nogal overdreven waren.
We hebben eerst nog geprobeerd, en 'we' is dan samen met Radlon, dat is een bedrijf dat 1008 kHz toegewezen had gekregen, en ook die opstelplaats was volledig in handen van Nozema. Om te kijken of we daar op een andere manier mee om konden gaan, is toen geprobeerd om inzage te krijgen in die kosten. Het probleem was dat Nozema alleen maar een lump sum bedrag opgaf, dus een totaalbedrag, toch wel tot achter de komma, bij wijze van spreken. Er zat geen enkele specificatie bij wat er aan energie werd gebruikt, wat er nodig was om bepaalde elementen van die opstelplaats zoals, zendmasten, antennes, zendinstallatie, service, dat soort zaken te gebruiken.
Geen enkele vorm van specificatie dus. Zowel Radlon als Quality Radio hebben
aangedrongen, gezamenlijk, uiteraard eerst in prettig overlegsfeer, om te komen tot een specificatie waarna wij, dat was onze achterliggende gedachte, konden zien of we bepaalde elementen wellicht zelf in konden vullen. Bijvoorbeeld zelf zendapparatuur kopen, bepaalde dingen zelf doen, of dat we een ander bedrijf zouden inschakelen, kortom dan hebben we mogelijkheden om elementen die naar ons idee te duur zijn, die we zelf goedkoper en beter kunnen invullen om dat op die manier aan te pakken. Op zich was Nozema daar niet op tegen dat we ook delen van de opstelplaats konden huren, maar dat kan alleen maar als je dan weet wat die aparte delen kosten.
Tot op de dag van vandaag hebben we nog nooit die specificatie gekregen. Zowel Radlon niet als Quality Radio. Dus toen zaten wij vast.
Voorzitter
U kent het bestaan van de regelgeving. Volgens mij heeft u dat bij het beantwoorden van de vragenlijst aangegeven. U had zich natuurlijk in die periode tot OPTA kunnen wenden met de vraag 'ik kom er niet uit met Nozema over het tarief voor het gebruik van opstelpunten'. U heeft dat niet gedaan, heeft u daar een reden voor?
De heer Poeze
Niet gewend tot OPTA. In eerste instantie omdat wij daar het bestaan niet van weten. Niet elke radio-ondernemer weet precies wat er allemaal aan de hand is en waar Abraham de mosterd haalt. Dat wordt ook niet verteld door met name agentschap Telecom of in een verdeelprocedure. Dat moet je allemaal zelf uitzoeken. Wij gingen er vanuit dat daar verder weinig aan te doen was en hebben ons in eerste instantie dus geconcentreerd op het zelf aanbrengen van oplossingen. Dat leek ons interessanter dan te gaan klagen al dan niet officieel over die te hoge prijzen van Nozema. Het leek ons ook een snellere weg. Later hebben we begrepen, toen we contact hadden met Broadcast Partners, die we dus op een zeker moment hebben ingeschakeld, dat de weg naar OPTA een ongelooflijk lange weg is, die in ieder geval ver de uitroltermijn van onze frequenties zou overschrijden. Dat is toen dus niet gebeurd. We hebben OPTA toen niet ingeschakeld. Bovendien begrepen we dat er een marktanalyse aan zat te komen.
Voorzitter
Maar u had toch altijd met de OPTA zelf contact op kunnen nemen. Dan inlichting via derden informeren maar de termijn voor de ingebruikname van de frequenties was toch een periode van een jaar. Dat wij zo lang over een geschil doen, we moeten er soms wel lang over doen omdat we één en ander moeten uitzoeken maar zo’n lange termijn hebben we er in ieder geval niet voor nodig.
De heer Poeze
Het was me in ieder geval allemaal niet bekend. Dat hebben we inderdaad niet geprobeerd wat de mogelijkheden waren. Nogmaals, we hebben ons gefocussed om te kijken of we inderdaad op een andere manier goedkoper gebruik konden maken van bepaalde faciliteiten omdat het niet mogelijk is om daar zelf faciliteiten naast te zetten. Het gaat om masten van 100 à 200 meter, die kun je niet zomaar ernaast zetten. Daar krijg je natuurlijk nooit een vergunning voor. Dat hadden we natuurlijk zelf ook al lang bedacht.
Vervolgens waren wij op de hoogte van het feit dat er een verbetering zat aan te komen omdat in die tijd al speelde, dat is al begonnen voor de frequentieverdeling, dat er sprake was van een splitsing van Nozema. Dus wij hebben dat afgewacht, niet wetende dat het zo lang zou duren, en vervolgens ook nog gigantisch getraineerd en geboycot werd door
Nozema in de uitvoeringsfase daarvan. Wij hebben op dat punt bepaalde aannames gedaan en ons daarop gericht. Het eerste was kijken of we zelf een alternatief konden verzinnen en het tweede was als die splitsing eenmaal een feit is, als dat correct gebeurt, dan is ons
probleem in principe opgelost, want dan hebben wij toegang tot die masten. En dan kunnen we verder zelf invullen hoe we daar verder mee gaan uitzenden. Dat was de achterliggende gedachte, niet wetende dat het allemaal zo verschrikkelijk lang ging duren. Waar we
overigens wel uitstel voor hebben gekregen voor de uitrol tot het begin van Novec, tot de oprichting van Novec en dat pas is geweest op 1 januari 2005, dus bijna twee jaar na de verdeling van de frequenties. In feite had dit natuurlijk allemaal voor de verdeling moeten gebeuren. Je moet eerst als overheid zorgen dat je zaakjes op orde zijn en daarna ga je die frequenties verdelen. Als je ze dan toch verdeelt, laat dan die ingebruikname, uitroltermijn, weg. Dat was natuurlijk ook nog een optie geweest als je weet dat de zaak nog niet in orde is. Dat zijn kennelijk zaken die niet gebeurd zijn. Omdat het de commerciële omroep ook weer niet te makkelijk gemaakt moet worden. Hoe dan ook, wij hebben ons op een gegeven moment gemeld bij Broadcast Partners met het verzoek; kunnen jullie daar gebruik van maken. Broadcast Partners is daarmee aan de slag gegaan en kwam er snel achter dat men die faciliteiten wel kon huren maar dat dat nagenoeg dezelfde prijzen waren als die we direct aan Nozema moesten betalen. Eerst moest er bij Nozema gehuurd worden en vanaf 2005 zou er bij Novec gehuurd kunnen worden, ware het niet dat Novec geen flauw idee had waar ze mee bezig waren. Ze wisten helemaal niet wat voor masten ze hadden, laat staan wat die dingen moesten gaan kosten per jaar. Al die tijd konden wij niet verder, konden de lucht niet in, tenzij we de Nozema prijzen gingen betalen, omdat die middengolf een hele slechte markt is, in principe onhaalbaar is. Het is ook een kwestie van wij zijn een buitenbeentje als het gaat om de markt voor radio-omroep. Verreweg de meeste radiostations zijn bestaande radiostations die al uitzonden, al dan niet in de ether, maar meestal in de ether. Die hadden een lopend bedrijf, met afspraken met zowel medewerkers als met adverteerders, met de klanten. Krijg je op een gegeven moment een etherfrequentie, dan ben je blij en ga je dat ding ook meteen in gebruik nemen en let je niet zo heel erg op de prijzen. Je vindt natuurlijk vervelend dat die prijzen zo hoog zijn maar je moet wat. Overigens gaat het bij de radiomarkt grotendeels om FM partijen waar nou juist, wat ik begrepen heb, vooral door inzet van Boardcast Partners, de zaak wel geregeld was.
Broadcast Partners heeft zich, althans dat zijn hun woorden, suf geprocedeerd om toegang te krijgen tot de masten en dan gaat het om delen van de masten, want dat is weer verschil tussen middengolf en FM, bij FM gebruik je een deel van de verticale mast en bij middengolf heb je de hele mast nodig, dus dat maakt het ook weer gecompliceerder. Voor FM was het mogelijk om a) toegang te krijgen tot de meeste masten en bovendien is er ook nog
geprocedeerd om dat tegen redelijke prijzen te krijgen, marktconforme prijzen. Dus voor de FM partijen is er wat minder urgentie, misschien nog steeds, dan voor de middengolf, waar dat niet voor geregeld was. Broadcast Partners begint bovenaan de markt en dat is FM. Dat is begrijpelijk. Voor middengolf was men er nooit aan toegekomen. Het was zelfs nog
onduidelijk, toen Novec werd opgericht, of middengolf daar wel in meegenomen zou moeten worden. Daar is door bepaalde partijen op aangedrongen. Ik heb dat niet zelf gedaan, maar wel indirect via bijvoorbeeld Broadcast Partners. Die zag dat op een gegeven moment ook wel in, toen wij ons bij hen meldden, en bij Radlon die heeft geprobeerd bij Broadcast Partners zaken te doen, dat die zaak voor middengolf niet geregeld was. Middengolf wordt constant vergeten, dus misschien ter inleiding en als het gaat om frequentieverdeling dat heeft het in de volksmond ook de naam FM frequentie maar niet alleen in de volksmond, officieel in alle stukken van de overheid gaat om FM frequentie verdeling. En middengolf, oh die hebben we ook nog, nou die verdelen we dan en hier passen we gewoon dezelfde regels op toe. Kortom, we verkopen goud en leggen in die goudwinkel ook nog wat lood en ijzer neer want dat hadden we toevallig ook nog. Dat verkopen we dan. En daar geldt dan grotendeels dezelfde regelgeving voor. De uitroltermijn voor FM of middengolf is exact hetzelfde. Dat kan natuurlijk niet. Dat is koeien en paarden op een hoop gooien, dat zijn de problemen die we hebben met de overheid die niet goed begrijpt wat de problemen met middengolf zijn. Terwijl ze het eigenlijk hadden kunnen weten want iedereen weet dat het lastig is om middengolf zenders neer te zetten in verband met vergunningen, stralingen, overlast en dat soort zaken.
Voor de middengolf was het in ieder geval voor ons praktisch niet mogelijk om dat ook nog te doen. Je hebt te maken met een slechte markt. FM is een veel betere markt. Het gaat om lopende bedrijven die dus hun bedrijfsvoering willen doorzetten en dus minder kritisch zijn dan een beginnend bedrijf, wat wij waren. Want dat was het onderwerp, wij waren een beetje een buitenbeentje. Wij zonden nog niet uit. Dat deden we met opzet niet omdat wij nooit handel hebben gezien om alleen op de kabel uit te zenden. Veel partijen deden dat wel voordat er überhaupt sprake was van een frequentieverdeling. We hebben juist gewacht tot die frequenties eindelijk eens een keer vrijkwamen, waarbij het trouwens ook onduidelijk was waarom we op middengolf zo lang moesten wachten, want er was sprake van een
ingewikkelde zero base operatie die ook al flink gefrustreerd is. Maar het ging alleen maar over FM, ging niet over middengolf. We hebben vaak ook bij de overheid bij Verkeer en Waterstaat deed dat toen nog, aangedrongen van verdeel nu alvast maar die middengolf, want het kan gewoon verdeeld worden. Je hoeft helemaal niet te wachten op een zero-base onderzoek of operatie. Dat geldt hier helemaal niet. Maar daar werd niet naar geluisterd. Het moest ook allemaal tegelijkertijd verdeeld worden. Dat vindt de overheid nog steeds dat het tegelijkertijd verdeeld moet worden. Met alle gevolgen van dien dat we daar dus erg lang op moesten wachten. En toen we het hadden, was het voor die prijzen niet in de lucht te krijgen en kon de concurrent Broadcast Partners er niet bij en dat heeft geresulteerd op een
gegeven moment in een eye-opening event wat ik daaromtrent heb meegemaakt. Op een gegeven moment hadden we met Novec een survey bij 828 site afgesproken om gewoon te bezien van wat is het precies en hoe moeten we daar exact technisch mee omgaan. Toen bleek Novec helemaal niet te beschikken over de sleutels van die site. We konden dus nergens bij en moesten onverrichter zake weer naar huis. En die sleutels weigerde Nozema af te geven. Want die wil niet dat daar een ander bedrijf komt op dat terrein. Dat kan ik me best wel voorstellen maar helaas de regelgeving is in feite anders. Dan kunnen ze eindeloos lang frustreren en boycotten.
Voorzitter
De kern van het betoog zoals u het in ieder geval inleidde, is van de tarieven die eerst Nozema en later Novec voor die infrastructuur vraagt, die zijn exorbitant hoog.
De heer Poeze
Ik heb het in ieder geval nog niet gehad over de Novec-tarieven, dat wil ik nog wel toelichten, ja.
Voorzitter
U had zes frequenties, De heer Poeze
Ja.
Voorzitter
U heeft er nu nog één?
Of heeft u er twee? Voor mij is niet helemaal duidelijk, ik heb nog gekeken in het AT register, die frequentie van 1395 AM.
De heer Poeze
Die is verkocht. Die staat op naam van Big L.
Voorzitter
Aanvankelijk had u die frequentie wel. Maar die is tussentijds overgedragen?
De heer Poeze
Die is overgedragen ja.
Voorzitter
Omdat bij de registratie in het register van AT staat dat de ingangsdatum op juni 2003 van Big L. Per wanneer is hij overgegaan?
De heer Poeze
Ik dacht in 2005 pas. Ik denk zelfs pas in 2006.
Voorzitter
En Big L? Is dat een gevestigd radiostation in Nederland voor die tijd?
De heer Poeze
Het is een Engelse organisatie. Maar dat is ook weer een apart iets bij middengolf. Je kunt het ook internationaal gebruiken. Je hebt ook gegevens waar de overheid geen flauw idee van had. We mochten zelfs eerst niet in een andere taal gepresenteerde programma’s uitzenden. Dat heb ik er nog af weten te krijgen omdat we natuurlijk met dit internationale bedrijf bezig waren.
Dat was onze partner, nou ja partner niet. Daar werkten we mee samen.
Voorzitter
Het punt is namelijk. Wij hebben nota genomen van uw opmerking zoals bij de vragenlijst naar voren gekomen. Ik ondervind de tarieven als te hoog.
De heer Poeze
Dat gold ook voor 1395.
Voorzitter
Voor de businesscase. Je moet constateren dat kennelijk andere zenders die nu die frequenties in handen hebben, wel in de lucht zijn.
De heer Poeze
Dan gaan we ze even allemaal aflopen. Zullen dan maar met Big L beginnen? Daar hebben we het dan aan verkocht. Die heeft eerst een tijdje uitgezonden via Nozema toen de prijzen overigens al een stuk lager waren geworden. Zomaar plotseling, maar nog steeds aan de forse kant. Wilt u weten wat daarvan betaald is? Ze hebben vier maanden uitgezonden: nul.
Is nooit een rekening betaald.
Voorzitter
Maar ze zenden nu nog steeds uit toch?
De heer Poeze
Nee. Ze zenden ook niet uit. Ze zenden momenteel niet uit. Sinds een maand zenden ze niet uit. Big L is begonnen als Radio London. Dat was toen Radlon. En Radlon heeft 1395 van mij gehuurd. Overigens heb ik ook 1395 eerst nog verhuurd aan Radio 10, aan Talpa. Dat is vanaf het begin geweest, ongeveer 2003 al. Eén van de eerste weken. Talpa had voor Radio 10 geen FM frequentie gekregen, heeft ook geen middengolf frequentie aangevraagd. Het verhaal daarachter was dat men, en dat verhaal is ook bevestigd door Arrow, dat het
aanvragen van middengolffrequenties de aanvraag voor FM in gevaar brengt. Ook niet goed natuurlijk maar zo was het wel. Dus stonden ze met lege handen voor Radio 10 en kwamen van armoede bij mij terecht. Ik had nogal wat middengolf frequenties. Talpa wilde toen voor Radio 10 wel op 1008 kHz uitzenden, die was in handen van Radlon. Radlon ging ermee akkoord. Ik bemiddelde daartussen, dat is wat makkelijker als je dat vanuit Nederland doet.
Maar die frequentie was niet te krijgen bij Nozema. Dat was ook weer een akkefietje wat nooit is uitgespeeld. Nozema zei: die verhuren wij niet. Met andere woorden Radlon had een frequentie, wilde die in gebruik nemen, al was het dan voor Talpa, Radio 10, maar dat doet
niet ter zake en kon die niet in gebruik nemen omdat Nozema gewoon keihard weigerde, wij verhuren die zender niet. En wat was de opgave van redenen: Dat men nog een claim op de publieke omroep had. Ik neem aan dat het bekend is dat die contracten onlangs zijn
afgelopen voor alle publieke omroepen, zenders en frequenties, en die 1008 is eruit gehaald.
Die werd niet meer gebruikt door de publieke omroep. Dan wordt ie dus verdeeld onder commerciële omroepen en Nozema had dus, waarschijnlijk is dat nog waar ook, inderdaad een claim daarop. Maar je krijgt dan als commerciële omroep op die frequentie, dat je hem niet in gebruik kan nemen, vanwege dat soort gezeur. Het is de macht van Nozema. Die bepaalt dat.
Voorzitter
Nou toen in ieder geval De heer Poeze
Ja toen. Het was alleen maar Nozema die dat bepaalde.
Voorzitter
Nu is het Novec geworden De heer Poeze
Dat is pas vanaf officieel 1 januari 2005.
Het is drie jaar geleden maar in het begin hebben we meteen via Broadcast Partners contact op laten nemen met Novec: kunnen wij die masten huren? Tegen welke prijzen? Novec had geen flauw idee wat ze in huis hadden en wat het moest kosten. Denk dat ze daar ongeveer een jaar over gedaan hebben om daar enige uitspraak over te doen. Daar kwam ook nog bij dat van een van onze andere frequenties 1224, waar wel een opstelplaats voor was, maar dat is een zendschip in Pampushaven in Almere, en daar horen dus vergunningen bij. Dat zendschip was verdwenen. Dat wilde ik ook niet gebruiken vanwege de asbest die erin zat.
Dan ben je eindgebruiker en zit je met dat asbest. Dus moest daar een nieuw schip komen, maar dan heb je natuurlijk wel de vergunningen nodig. Wij wilden die vergunningen
gebruiken die daar voor dat vorige zendschip waren gebruikt. Je hebt twee vergunningen nodig, een milieuvergunning en een ligplaatsvergunning, en daar hebben we eerst nog aan Nozema gevraagd of wij die vergunningen konden overnemen. Het antwoord was
categorisch: Nee. U kunt die vergunningen niet overnemen. Met andere woorden we gingen er ook vanuit dat die vergunningen nog bestonden. Toen kwam er op een gegeven moment een splitsing Nozema en Novec en gingen we ervan uit dat die vergunningen naar Novec zouden gaan. Novec heeft zich helemaal suf gezocht, heeft daar meer dan een jaar over gedaan en kwam tot de conclusie dat de vergunningen verlopen waren. Dus daar is goed opgepast, zullen we maar zeggen. Met als gevolg dat wij ze opnieuw moesten aanvragen en na een jaar heb ik dan die milieuvergunning weten te krijgen, maar de ligplaatsvergunning niet meer. Dus die zender kon ook de lucht niet in:1224. Is nog steeds niet in de lucht want Gemeente Almere is tot de conclusie gekomen dat zelfs het vorige zendschip in strijd was met het bestemmingsplan. Dus die had er nooit mogen liggen. En toch is die frequentie aan ons uitgegeven op dezelfde opstelplaats en is weer opnieuw uitgegeven op diezelfde opstelplaats. Waarom toch? Die wordt niet benut. Van alle ingetrokken frequenties van Quality Radio is nog maar eentje in de lucht en dat is 828. En is ook een soort
noodprogramma. Wordt ook gezegd: tijdelijk staat dit programma erop, dat heet Caz. Het is van Arrow, die heeft de frequentie op laatste moment even aangevraagd. En die zendt daar dus eigenlijk voor niets uit. Want iedereen begrijpt ook dat dat format totaal niet aansluit bij middengolf. Het is eigenlijk in strijd met de aanvraag. Want er wordt gevraagd: is uw format geschikt voor middengolf. Men had plannen voor een talkradio station. Nou dat gaat echt nooit komen en men heeft er nu dus een ander programma opgezet wat toevallig hoorde bij de FM frequentie die hem had overgenomen. Dat werd alleen maar via de kabel uitgezonden en dan nu ook maar via de middengolf. Wat er voor afspraken zijn gemaakt
[VERTROUWELIJK], ik heb er geen flauw idee van maar ik kan me niet voorstellen dat
[VERTROUWELIJK]. Maar goed, daar kom je dus niet achter. [VERTROUWELIJK].
[VERTROUWELIJK]. Dus dat is de enige frequentie die in de lucht is die in principe ook technisch de lucht in kon, want dat is natuurlijk het verhaal bij 828. Het kon technisch wel de lucht in maar voor ons was het niet verantwoord om het in de lucht te brengen. 1035 kon op voorhand niet, dat wisten wij van te voren, alle vergunningen waren daar verlopen en dat spul had allang afgebroken moeten worden, heeft er nog een tijdje gestaan. Dat hebben we wel aangenomen met het idee om het te verplaatsen naar de Randstad. Zover zijn we nooit gekomen.
Voorzitter
Die vergunningen zijn dus wel uitgegeven.
De heer Poeze
De bouwvergunning en de milieuvergunning waren tijdelijk. Het was nog voor 2003. Die waren voor 2003 voor de eerste verdeling al afgelopen. Toch wordt het weer op die plek uitgegeven. En dan met het halsstarrige beleid van de overheid over verplaatsing waar men heel moeilijk over doet. Heel vreemd, want vroeger kon er van alles. De publieke omroep kon helemaal alles, daarna is een tijd geweest dat er ook heel veel kon. Toen deed Nozema het allemaal zelf. Was daar zeer creatief in. Wat dat betreft bewondering voor dat bedrijf en nu kan er opeens helemaal niets meer.
Voorzitter
Als ik het dan op een rijtje zet, van 1224 dat was al een probleem vanwege die ligplaatsvergunning.
De heer Poeze
Dat wisten we niet ten tijde van de aanvraag.
Voorzitter
Het gaat even om het verhaal van: ik heb mijn frequenties niet kunnen benutten omdat ik tegen de hoge tarieven van infrastructuur stuit. 828 is daar een duidelijk voorbeeld van. Dat gaf u aan.
De heer Poeze
En eigenlijk ook 1008 want ik was natuurlijk vertegenwoordiger van Radlon.
Voorzitter
1395 is dat ook een voorbeeld ervan?
De heer Poeze
Ja is ook een voorbeeld van. Dat was ontzettend duur. Talpa heeft getandenknarst wat ze daarvoor moesten betalen. Nogmaals, dat is dus een heel andere bedrijfsvoering. Dat is een lopend station, Radio 10. En dan betaal je dus dat soort prijzen en doe je dat gewoon. Dat wil niet zeggen dat ze kloppen.
Voorzitter
Daarom is mogelijk dat de staking van de uitzending daarmee te maken heeft.
De heer Poeze
Het is op een gegeven moment naar Broadcast Partners gegaan. Die 1395 wordt nu geëxploiteerd of althans de operator is Broadcast Partners, want die frequentie heeft toen een hele tijd leeg gestaan omdat Radlon het niet volhield. Er werd dus niets betaald en toen heeft Nozema dat ding uitgeschakeld. Toen stond hij dus weer werkeloos. Daarna is hij verkocht door Big L. Is wel een ander bedrijf, wel ongeveer zelfde mensen, zelfde programma, maar het is formeel een ander bedrijf met andere eigenaren, financiers. Die
heeft dat gekocht en heeft dat weer in de lucht gebracht via Broadcast Partners. Daar is het dus wel gelukt om Nozema of KPN toen, om de spullen weg te laten halen, waardoor er fysieke toegang was tot de mast en de antenne. De mast is van Novec, dus daar is toegang toe omdat de Nozema of KPN containers zijn weggehaald, waardoor er dus fysiek toegang was tot de mast, zowel het terrein wat ook bij de mast hoort, wat dus ook eigendom was van Novec, gebruikt kon worden, dus meegehuurd kon worden met de mast waardoor Broadcast partners er zijn eigen container op kon zetten, zijn eigen generator. Dat ding is diesel
gestookt. En zo dus aan de slag kon.
Voorzitter
En in uw tijd was dat allemaal niet mogelijk en had u toen de frequentie al over gedaan?
De heer Poeze
Inmiddels had ik die al overgedaan. Dus dat is inderdaad een verandering geweest en tegelijkertijd is dus geprobeerd om 828 vrij te krijgen maar dat resulteerde dus in die survey waar we dus helemaal niet bij konden zijn. Later nog een keer geweest en toen konden we wel bij een bepaald deel van de antenne, de antenne-tuner als u dat wat zegt, maar het gebouwtje, de opstal die er stond, waar de zender en ook die dan van Nozema is, daar loopt ook de voedingskabel naar de antenne. Daar moet je bij kunnen, wil je die antenne kunnen gebruiken plus natuurlijk de stroomvoorziening die er loopt. Die middengolf zenders staan allemaal in de middle of nowhere, dus die stroomvoorziening is heel belangrijk dat je die hebt. Je kunt niet even een draadje leggen naar het dichtstbijzijnde stopcontact, dat gaat niet.
Voorzitter
Waar bestaan die kosten van transmissie nou uit. Je zit met infrastructuur maar ook met energie. Je hebt veel energie nodig. Hoe liggen die verhoudingen. Zijn de
infrastructuurkosten een veelvoud van de energiekosten?
De heer Poeze
Jazeker. Daar heb ik een heel mooi voorbeeld van want de 828. Die is op een hele rare manier in gebruik genomen. Ik kreeg die frequentie in 2003. Daar stonden onze vrienden van Arrow. Die hadden onze frequentie gebruikt en die gingen vrolijk door met uitzenden. Maar die hadden 675 gekregen, omdat Arrow geen FM frequentie had gekregen, heeft men daar Arrow op gezet. En vervolgens liep er een verwijsbandje op 828, wat vanaf dat moment onze frequentie was. Wij wisten niets van verwijsbandje, wisten nergens van. Noch Arrow, noch Nozema, niemand heeft contact met ons opgenomen of enig overleg. Dus mijn financier uit Engeland hoorde dat toevallig als eerste dus die kwam laaiend aan de telefoon van wat is dat nou. Wij betalen die frequentie, want je moet natuurlijk vanaf het moment dat je hem krijgt betalen, en iemand anders gaat er op uitzenden. Dat kan toch helemaal niet. De macht van Nozema, daar hebben we het nog steeds over, dat blijft toch de rode draad door het geheel. Dat was een uiterst wonderbaarlijke situatie waar we flink over hebben gevochten.
Om het verhaal kort te maken, ik kwam er ook achter dat Nozema die zender voor 14 dagen aan Arrow had gegeven. Met de frequentie erbij die dan van ons was, dus op onze kosten.
Dat heb ik onthouden en heb ik meteen gezegd, want op een gegeven moment hebben we toch overeenstemming gehad met Arrow van nou ja laat dan maar staan, maar ik heb het constant onthouden dat Nozema 14 dagen lang gratis 828 weggegeven. Dat wil ik ook.
Waarom was het gratis weggeven, omdat Arrow natuurlijk 675 huurde bij Nozema maar ja, ik huurde 1395 op een gegeven moment bij Nozema. Al was het dan voor Radio 10, dat doet er niet toe. Dus heb ik ook inderdaad die 14 dagen gekregen. Dat heb ik omgezet naar vier weken, want ik vond 14 dagen een beetje te kort, maar dan alleen tegen energiekosten. Dan had ik de energiekosten behoorlijk hoog ingeschat, € 0,15 per kW uur wat echt te duur is. Ik denk 30 procent te duur, maar dat doet er niet toe. Ik moest gewoon even een richtlijn hebben. Ik heb toen wel grotendeels met lager vermogen, want je kan natuurlijk het
vermogen een beetje terugdraaien en dan bespaar je kosten, dat heb je zelf in de hand, toen
heb ik € 1500,-- betaald. Terwijl de vraagprijs voor Nozema voor het huren van het geheel inclusief energie en alles er op en eraan € 19.000,- was. Dat geeft aan wat de verhoudingen waren. Nu hadden we op vol vermogen wat meer moeten betalen, laten we zeggen € 3.000,- misschien wel € 6.000,-- maar dan nog blijft de verhouding een beetje raar. Dus die
energiekosten vallen wel mee, zeker nu de laatste tijd, want die energiemarkt is natuurlijk geliberaliseerd en daar hebben de zenderoperaties het meeste maximale van geprofiteerd.
Want die hebben beiden, zowel Nozema als Broadcast Partners, een contract, wat niet alleen een bulk contract is maar ook een constante afname contract. Wat niemand kan, want Hoogovens gebruikt waarschijnlijk meer energie, die zou een hogere korting kunnen krijgen, maar het is onregelmatig als ze daar die boel moeten opstarten, dan hebben ze in een keer een hoop energie nodig, en dat vindt de electriciteitsmaatschappij niet leuk, maar al die zenders gebruiken constant energie. Het is aanzetten, en aan laten staan en verder gebeurt er niets mee. Wat middengolf verandert in vermogen, daar zit een klein beetje variatie in, maar over het gehele park gezien is dat één constante afname. Vroeger kon je alleen met je regionale energiemaatschappij wat afspraken maken maar die zenders staan overal
verspreid over het land dus je moet nu regionaal wat afspraken te maken. Nu kan je in één keer, wellicht een betere en goedkopere leverancier een groot bulk contract afspreken. Zelfs internationaal als je slim bent. Broadcast Partners werkt internationaal, dus wie weet zit dat er ook wel in. Dat weet ik niet. Kortom, die energiekosten zijn niet het probleem. Bovendien is dat ook een beetje flauw om daarover te zeuren, want energiekosten zijn gewoon
energiekosten. Die moet iedereen betalen, elk bedrijf en elk huishouden. Zolang dat maar één op één wordt doorberekend en de operator daar niet nog eens enorm een bedrag op gaat leggen.
Met die discussie zijn we bij Nozema nooit ver gekomen omdat we die specificatie maar niet kregen. Dan hadden we daar nog over kunnen bekvechten. Jullie rekenen zoveel per kw uur, volgens ons zou dat dat moeten zijn.
De heer de Ruijter
Mag ik een vraag stellen over die specificatie? Heeft Nozema ooit de reden gegeven waarom ze niet willen specificeren.
Poeze
Nee. We weten natuurlijk wel uit concurrentie-overweging. Maar er is nooit officieel een reden voor opgegeven. We hebben er herhaaldelijk om gevraagd, zowel Radlon uit Engeland als wij vanuit Nederland.
De heer de Ruijter
En het antwoord was dan gewoon nee?
De heer Poeze
Nee doen we niet. Er kwamen alleen maar lump summen op tafel..
Voorzitter
Op dit moment heeft u alleen frequentie 1584.
De heer Poeze
Ja, die hebben we zelf in de lucht gebracht. Dat is een stuk makkelijker. Dat is Utrecht en omstreken.
Voorzitter
Wat is het verste bereik dan.
De heer Poeze
Op dit moment zenden we met een heel gereduceerd vermogen uit. Er is geen exploitatie van te maken. Dus ik wacht even de bui af. We hebben ook heel veel kritiek gehad, zowel
van de buitenwereld maar zeker ook van AT dat we dus niets in gebruik namen, ook de kleintjes niet. Dat deden we niet omdat we die kleintjes als onderdeel van een compleet bedrijf waarbij bij de grote zenders de key-stations zouden worden met de belangrijke grote formats en de kleinere frequenties zouden daar met wat meer alternatieve programma’s op gaan draaien en dan in een keer de reclame verkoop doen. Daarom zijn we terughoudend geweest om die kleintjes in de lucht te brengen omdat die groten maar niet de lucht in kwamen, met name die 828 en de 1224, dat waren onze grote frequenties. Wij hebben er op dit moment noodzendertjes op staan met heel beperkt vermogen. Met een beetje fantasie kom je nog tot Den Haag vanaf Utrecht, maar goed, het bereik is heel klein. Er is ook geld meer te verdienen. De markt is zo slecht, en met name voor de kleine regionaal middengolf, dat is een zinloze onderneming.
Voorzitter
Even een vraag over 828. Toen Novec al opgericht was, daar had u mee te maken, ook bij 828? En dat was voor u ook een probleem dat u dat tarief van Novec niet kon opbrengen?
De heer Poeze
Nee. Op een gegeven moment kregen we het tarief onder ogen en dat was € 80.000,-- per jaar. Nou voor zo veel geld zet ik dus een compleet nieuwe mast neer. Dat betekent dat we dus elk jaar een nieuwe mast zouden moeten betalen met alles erop en eraan. Het is nu een tarief van tussen de € 35.000,-- en € 40.000,-- maar dat is nog te duur. Dat betekent dat je elke twee jaar een nieuwe mast neer kunt zetten en de afschrijvingsperiode van een mast is 30 jaar.
Voorzitter
Zijn de tarieven van Novec dan in korte tijd lager geworden?
De heer Poeze Ja.
De heer Muselears
Zijn de bedragen van Novec dan exclusief energiebedragen?
De heer Poeze
Ja, het is een kale mast. Er komt ook nog een probleem bij. Aan die mast zit een antenne vast. Dat is geïntegreerd bij middengolf. De mast en de antenne zijn één geheel. Voor zover ik weet, maar dat zou uitgezocht moeten worden, claimt Nozema of KPN, nog steeds het eigendom van die antenne, dus die moet weer apart gehuurd worden bij KPN. Nozema bestrijdt dat maar ik weet niet hoe die strijd is afgelopen. Er is een strijd tussen Novec en KPN over wie de eigenaar is. Het is een splitsingsprobleem en daar hebben wij dus mee te maken. En die eigenlijk tot op de dag van vandaag niet opgelost zijn.
Vandaar dat met name die intrekking, waar wij ons heel boos over maken, overigens is voor één frequentie de intrekking door het CBb afgekeurd.
Voorzitter
Dus er is wel hoger beroep aangetekend?
De heer Poeze
Ja. Er is uitspraak geweest. Een paar dagen geleden. Het kwam er kort op neer dat één frequentie 1224, die is volgens CBb ten onrechte ingetrokken. Daar moet een nieuw besluit over genomen worden.
Voorzitter
Maar daar zat u met het probleem van die ligplaats?
De heer Poeze
Ja, maar we hadden natuurlijk verplaatsing aangevraagd maar daar is nooit meer antwoord op gekomen.
Voorzitter
Dus die verplaatsing zou dan nog mogelijk zijn?
De heer Poeze
Ja. Het is wel ingetrokken maar geen antwoord gekomen op het verplaatsingsverzoek.
Voorzitter
Maar richt u dan zelf iets op?
De heer Poeze
We krijgen die frequentie niet meer terug want is die is opnieuw uitgedeeld.
Voorzitter
Maar dat is met FM frequenties ook anders gegaan. Met 100% NL en RTL FM.
De heer Poeze
Ja. Maar dat is een ander verhaal.
Voorzitter
Als hij nog niet echt ingetrokken is en ze kunnen het niet echt verbeteren dan heeft u misschien nog wel een kans.
De heer Poeze
Dat ik hem gewoon terug krijg en dat de huidige eigenaar hem gewoon kwijt is?
Voorzitter Ja.
De heer Poeze
Dat is een lekkere manier van werken van de overheid ten opzichte van de nieuwe eigenaar.
Voorzitter
Maar u vecht het toch niet voor niets aan?
De heer Poeze
Ja, maar ik kan altijd nog schadevergoeding krijgen. Eén van de twee partijen, of het nou de nieuwe eigenaar is of wij, want één krijgt hem natuurlijk niet meer.
Voorzitter
Maar u zou hem nog wel willen hebben?
De heer Poeze
Ja, dan moeten we natuurlijk gaan kijken hoe we hem in de lucht gaan brengen. Dan moeten we dat verhaal wel weer opnieuw doen. Overigens hadden we daar een oplossing voor, maar dat was een gecombineerde oplossing met 828. Wat wij wilden was zoveel mogelijk frequentie op de 828 site in gebruik nemen want op een gegeven moment kwamen we er dus achter, en hebben dat ook technisch laten onderzoeken door Broadcast Partners, met een gunstig resultaat, dat het mogelijk is om meerdere frequenties op één mast te zetten.
Dat kan met filters, met aanpassingen, met draden erbij spannen e.d.
Voorzitter
Welke mast zou dat zijn?
De heer Poeze
Wij hadden het idee om die 828, als we die mast nou eenmaal maar binnen zouden krijgen, bij Novec, het liefst tegen een redelijke prijs, dan zou het zeer verstandig en handig zijn om daar zoveel mogelijk frequenties 1224 en ook 1035, om die daar in de lucht te brengen.
Waarbij het verzorgingsgebied nog behoorlijk gunstig is en natuurlijk de kosten dan
acceptabel worden en verantwoord worden. We betalen dan één keer de mast van 828 aan Novec en hebben daar drie frequenties op lopen. Dus we kunnen boekhoudkundig gezien qua exploitatie, die kosten over die drie frequenties verdelen. Dan wordt het opeens een heel ander verhaal. Dat soort creatieve oplossingen hadden we al en we stonden ook op het punt om die uit te voeren. Wel samen met Broadcast Partners maar goed paar weken daarvoor werden de frequenties ingetrokken.
Voorzitter
Maar zou in dat geval de prijs van de infrastructuur een groot probleem zijn?
De heer Poeze
Dan niet, maar dan moet je dus wel toegang hebben tot die mast. En dat kon omdat wij zoveel frequenties hadden. Nu kan dat dus niet meer, want nu zitten onze vrienden van KPN met Arrow daar vrolijk op uit te zenden en nu moeten we maar zien of we daar bij kunnen.
Officieel is het natuurlijk zo dat die mast gedeeld moet worden. Ik zal u een geheim vertellen, mag u dus echt niet verder vertellen, maar [VERTROUWELIJK] wil dus heel graag de [VERTROUWELIJK] daar bij [VERTROUWELIJK] zetten. En waarom? Dan hebben ze beter bereik [VERTROUWELIJK]. Goedkopere mastkosten, ze delen die mast. Bovendien bezuinigen ze enorm veel geld doordat ze van [VERTROUWELIJK] naar
[VERTROUWELIJK] installatie gaan. Maar hoe komen ze bij die [VERTROUWELIJK] erbij?
Daar wordt op dit moment aan gewerkt maar ik heb er nog geen uitsluitsel over gehoord dat dat zomaar kan. We hebben ook het idee, maar dat is speculatie, dat de
[VERTROUWELIJK] in gebruik is genomen door [VERTROUWELIJK].
De heer Muselaers
Hoeveel besparen zij om van diesel gestookt over te gaan op het net?
De heer Poeze
Dat kan ik niet zeggen maar het is meer. Je gaat zelf ook wel es naar de pomp en voor diesel moet meer betaald worden en voor die diesel die zij stoken, in die generator, ook. Het gaat om de ruwe prijs, het is niet het kwartje van Kok, het is niet de accijnzen die omhoog zijn gegaan. Het gaat om de basis diesel prijs. Procentueel is dat nog meer dan dat wij betalen aan de pomp. Maar bij ons, als autorijders, zit er nog een heleboel belasting bij. Die rode diesel, of nog goedkopere diesel, die bestaat grotendeels uit de grondstofprijs met nog wat accijnzen erbij, maar veel minder dan voor ons. Dat is naar verhouding omhoog gegaan.
Dat is de reden geweest, althans dat wordt niet toegegeven maar dat weet ik bijna zeker, in een gesprek met de eigenaar is daar wel zwaar op gezinspeeld, dat dat de reden is waarom hij nu uitstaat. Het is niet meer te betalen.
De heer Muselaers
Maar dan leid ik daaruit af dat energieprijzen wel een heel groot effect hebben op business case.
De heer Poeze
Ja bij dat specifieke geval. Omdat het diesel gestookt is. Diesel is ontzettend duur en je moet niet alleen naar de prijs kijken maar je moet een generator huren en onderhouden. In ieder geval die kosten ervan zijn velen malen groter.
De heer de Ruijter
De prijs voor electriciteit is toch ook gekoppeld aan de olieprijs.
De heer Poeze
Maar dat merkt u pas later in de afrekening.
De heer de Ruijter
Je merkt het op termijn wel, het komt een keer terug.
De heer Poeze
Maar als ik nu rood ga tanken heb ik NU al te maken met de prijs. Dus ik weet niet precies wanneer de energie, ik hoop dat ze er nog even mee wachten, de electriciteit en de gasprijzen gaan verhogen, maar in Engeland is al een verhoging van de prijzen van 33%.
Dat zou natuurlijk hier ook kunnen. En elektriciteit 10%, 11% in Engeland. Ik verwacht dat hier ook.
Maar dat is al minder procentueel dan diesel. En dan heb ik het alleen nog over auto diesel.
Ik rijd zelf diesel en dat is van € 1,00 naar € 1,30 gegaan. En dat is gewoon 30%. Energie is een probleem bij middengolf maar niet het hoofdprobleem. Het gaat om de infrastructuur.
Het energie probleem is het hoofd te bieden en bovendien kun je besparen door 's nachts met lager vermogen uit te zenden. Overdag kun je dat ook proberen. Dan kijken of het resultaat zodanig is dat het goed te exploiteren is. Daar kun je een beetje mee spelen maar die andere infrastructuur prijzen. Het inhuren van de mast en zo. Je kunt niet een half mastje huren of een kwart. Je hebt geen keus dan alleen maar bij Novec, met naar onze smaak met nog steeds te hoge prijzen, als we afgaan van 828. De laatste prijs die ik heb gehoord is tussen de € 35.000 en € 40.000. En dat vind ik dus te duur. Daarvan zeg ik daar zet ik elke twee jaar een nieuwe mast neer. We hadden het toch geaccepteerd uiteindelijk. Nu spreken we over juni 2006. Op dat moment heb ik fiat gegeven aan Broadcast Partners; breng het in de lucht. Om te beginnen 828 en dan de rest erachteraan op dezelfde mast.
Omdat we dan konden delen.
Voorzitter
Maar dat lukte niet en toen?
De heer Poeze
Nee omdat de frequentie werd ingetrokken. Die is in juli ingetrokken. Een paar weken erna tot onze stomme verbazing. Want AT wist ervan dat wij inderdaad zeer dichtbij een
daadwerkelijke ingebruikname waren. Ik heb het idee dat de agenda van AT anders was.
Voorzitter
Maar de rechter denkt er dus anders over en het CBb nu dus ook.
De heer Poeze
Dat had te maken dat wij dus geen officieel uitstel hadden behalve dan tot 1 januari 2005, weliswaar hebben we daarna mondeling afspraken gemaakt met de ambtenaar in Den Haag, DGTP, maar die afspraken zijn nooit bevestigd. We gingen ervanuit dat het toch niet zo’n vaart zou lopen, misschien verkeerd ingeschat, maar AT heeft dan toch die intrekking helaas doorgezet. Beetje onzin, nu is het opnieuw verdeeld, geeft alleen maar meer leegstand.
Voorzitter
U was eigenlijk van plan dat u het nog terug wilde kopen, maar dat kon niet meer.
De heer Poeze
In principe kan ik het terugkopen. Maar ik weet niet wat Arrow voor prijzen vraagt.
Voorzitter
828 werd dus gelijk al toegekend aan Arrow, nadat bij u ingetrokken werd?
De heer Poeze
Ik had toen een half jaar over gedaan om in gebruik te nemen terwijl de zendinstallatie klaar stond. Dus die is pas sinds kort in gebruik genomen. Sinds een paar maanden. Daar hebben ze dus ook nog een tijd mee gewacht. Wij verwachten dat andere ingetrokken frequenties helemaal niet in gebruik genomen gaan worden door de andere partij. In ieder geval tot op heden is dat niet gebeurd. Met andere woorden het is toch erg lastig om aan middengolf een verhaal van te maken. Zeker als het gaat om partijen die nu al een lopend bedrijf hebben, die al uitzenden.
En dan wordt er wat overgedragen. Dat geeft dus ook al aan dat Talpa, die op een gegeven moment de 1008 had gekocht van Radlon, en daar een tijd op heeft uitgezonden, die heeft wel die 1008 verlaten. Is daar mee gestopt omdat het economisch niet langer verantwoord was. Ik ga ervan uit dat Talpa een gerenommeerd bedrijf is dat weet waar het mee bezig is.
De heer Bruggeweert, is directeur van een zeer succesvol station, Radio 538, en die hebben besloten om die 1008 te verlaten. Was veel te duur, terwijl ze toen toch al huurden tegen een redelijk aantrekkelijke prijs, beter dan KPN die een zender in gebruik hadden bij Broadcast Partners.
De heer Muselaers
Maar is dat dan niet alleszeggend. In hoeverre is het dan nog zo dat die infrastructuur prijzen ervoor zorgen dat partijen de markt moeten verlaten. Als u zegt dat ook uiterst
gerenommeerde bedrijven die ook een goede onderhandelingspositie hebben bij
bijvoorbeeld een KPN Broadcast, dat ook die partijen ervoor kiezen om de markt te verlaten omdat ze gewoon geen business case hebben.
De heer Poeze
Omdat ze natuurlijk ook die infrastructuur weer moeten huren van Novec. Het gaat om de prijs. Als het bijna niets kost om die middengolf uit te zenden voor Radio 10 waarom zouden ze het dan uitzetten. Dan ga je gewoon door, want tegen kleine meerkosten ben je ook nog mobiel bereikbaar, automobiel bereikbaar. Maar kennelijk waren die kosten zodanig, die waren € 60.000 per maand, 6 ton op jaarbasis, en die waren teveel, inclusief energie was dat dan, voor Radio 10. Vervolgens is er daarna een andere gebruiker gekomen, dat is Groot Nieuws Radio, een religieuze organisatie, en ook die heeft bijna de stekker eruit moeten trekken en heeft noodoproepen gedaan aan sponsors. Dat is voor groot deel een
gesponsorde organisatie. Ze konden het niet volhouden. Dat had ook weinig gescheeld of men had dat ook weer moeten verlaten. Dat kan toch grotendeels niet anders komen dan door die infrastructuur. Men staat al op half vermogen te draaien, op 200 kW in plaats van 400kW, dat is genoeg om Nederland te bereiken. Het hoeft allemaal niet zo hard als de publieke omroep dat doet. Het kan wel een schepje minder. Maar dan nog heeft men daar grote problemen.
De heer Muselaers
Maar met bedragen van € 60.000 / 70.000 per maand en dat telt op tot 6 ton per jaar. En u noemde een mastbedrag bij Novec van € 30.000 tot 40.000. Is dat een
standaardverhouding?
De heer Poeze
Ik weet niet precies hoe die verhoudingen zijn. Wat is heb begrepen is dat het gaat om de lengte van de mast. Daar moet voor betaald worden.
Voorzitter
Het aantal meters dat je gebruikt. Het zit wel in een cluster.
De heer Poeze
Het zit inderdaad in een cluster maar het gaat om twee masten van 200 meter. Dan kom je uit op een mast van 100 meter, omdat ie wordt gedeeld met 747, de publieke omroep. Dus zal ongeveer even duur zijn als wat wij moesten huren bij 828. Wat we trouwens onredelijk vinden want het is natuurlijk een hele rare verdeelsleutel, want die 1008 kun je met een veel hoger vermogen draaien dan op 828. De hoogte van de mast is afhankelijk van de
golflengte. Is een puur toevallige omstandigheid. Als je kijkt naar de business case gaat het om het vermogen wat je draait. Wat kan je met die mast. Dat bepaalt je publieksbereik en de rest van de business. Dat vinden we ook al een beetje rare toestand. Bij FM is dat logisch omdat je daar zoveel meter verticaal gebruikt dus dan moet je daarvoor betalen per verticale meter. Dat is een redelijke verdeelsleutel. Maar middengolf blijft dat raar dat dat zo gaat.
Voorzitter
Verder nog vragen van onze kant?
De heer Poeze
Overigens werd op radio gezegd door een van de woordvoerders dat 70% van de kosten die ze hadden bestonden uit distributie.
De heer Muselaers
Distributie of is dat infrastructuur? Distributie zit nog een schakel tussen natuurlijk.
De heer Poeze Qua energie?
Voorzitter
Nee, de partij die de transmissie verzorgt. Of KPN of Broadcast. En de mast is dan Novec.
Als je het over distributie hebt wil dat niet zeggen dat je het alleen infrastructuur is.
De heer Poeze
Nee dat klopt. Maar het gaat natuurlijk om alles bij elkaar. Ik begreep uit het ontwerpbesluit, de distributiekosten zijn maar 10% van de totale exploitatie. Als je FM en middengolf door elkaar neemt, kom je ongetwijfeld op dat bedrag. Middengolf ligt natuurlijk veel ongunstiger.
En dan heb je wel weer te maken met een slechte marge middengolf, dus dan is het dubbel ongunstig. Dan wordt het lastig om daar nog een exploitabel verhaal van te maken.
De heer Muselaers
U gaf het voorbeeld dat het 70% is.
De heer Poeze
Dat is een uitspraak van Groot Nieuws Radio.
Muselaers
En die 70% die bestaat dan uit of distributie bij KPN of Broadcast. En infra.
De heer Poeze
Het is alles bij elkaar opgeteld. Energie, infra. Ik weet niet precies wat zij betalen. Het bedrag van € 60.000 / 70.000 was met Broadcast Partners. Dus ik weet niet wat ze nu betalen bij Groot Nieuws Radio. Het zou eigenlijk niets moeten kosten, want het is een stokoude zender. Uit de jaren 80.
Die is drie keer afgeschreven ondertussen en die masten dateren ook uit 1980. Die zijn ook bijna helemaal afgeschreven. Dus het zou eigenlijk heel weinig moeten kosten en moet het allemaal haalbaar zijn. Als je gewoon kijkt naar de oprichtingsprijs, die al gigantisch was, daar betaalden we natuurlijk de prijs die de Publieke Omroep heeft betaald. Die heeft het laten oprichten door Nozema. Als je dat gewoon keurig deelt door 30 en de zender deelt door 10, dan kom je tot heel aantrekkelijke prijzen die een fractie zijn van wat er in werkelijkheid betaald moet worden.
De heer Muselaers
Wat is uw ervaring tussen de verhouding tussen infrakosten en distributiekosten.
De heer Poeze
Distributie is infra plus energie. Een deel van die infrastructuur wordt geleverd door Novec en een deel wordt geleverd door de operator. Antennes worden door operator geleverd in principe. Hoe dat bij middengolf zit weten we niet.
De heer Muselaers
Maar hoe is de verhouding tussen de kosten die worden gedreven door inkoop bij Novec en kosten die worden gedreven door inkoop bij Broadcast Partners.
De heer Poeze
Dat is ongeveer 1:2. Ik heb een offerte gekregen van 828 en dan met beperkt vermogen.
Maar dat maakt niet zoveel uit. Iets meer dan de helft van dat bedrag wat ik moest betalen aan Broadcast Partners moest betaald worden aan infrastructuur. Want van Broadcast Partners krijg je wel netjes specificaties.
De heer Muselaers Dus 2/3 van dat bedrag?
De heer Poeze
Zeg maar 60% van dat bedrag.
De heer Muselaers
Wat zij door moeten betalen aan Novec.
De heer Poeze
En dan zit alles er al bij, energie ook. Dat is van de hele distributie. Voor 828. Als ze dat op een slimme verantwoorde manier met iets minder vermogen dan waar de vergunning op staat, min 3 dB. Zo heet dat dan. Dat maakt op zich voor het bedrijf niet zoveel uit. Dan kan het voor die prijs. Op dit moment ben ik nog steeds bezig om te kijken naar die
[VERTROUWELIJK]. Zou ik dat kunnen overnemen. Ik weet niet hoe moeilijk
[VERTROUWELIJK] daarover doet. En ze kijken dan naar het concurrentiebeding. Het gaat heel slecht met [VERTROUWELIJK] dus elk format wat er een beetje op lijkt, ook al is het middengolf, wordt tegengehouden. Wat hou je dan over? Je zult toch iets moeten uitzenden.
En het moet ook nog een beetje aantrekkelijk zijn. Dus dat is een handicap. Misschien de vraagprijs die te hoog zal zijn. Maar stel dat we die [VERTROUWELIJK] kunnen krijgen en dan voor de prijzen zoals [VERTROUWELIJK] ze aanbiedt, dat zou inderdaad aantrekkelijk zijn. Het kan nog een stukje omlaag als we dan die [VERTROUWELIJK] gaan delen met die [VERTROUWELIJK], onze vrienden van [VERTROUWELIJK] Want dat kan dan.
Voorzitter
Maar 1395 voldoet niet aan hun betalingsverplichting op dit moment. En wordt nu gestaakt.
De heer Poeze
Er komt ook nog bij dat die zender niet goed genoeg doorkomt in Engeland en daarom willen ze heel naar het zuidwesten van het land verhuizen. Ze zijn tijdelijk daar begonnen omdat daar nou eenmaal de opstelplaats was met als achterliggende gedachte: verplaatsen naar zuidwest Nederland.
Voorzitter
Maar u weet dat zelf dat er niet meer betaald werd.
De heer Poeze
Nee dat is Radlon geweest en niet Big L. Dat zijn twee verschillende bedrijven. Radlon heeft vier maanden uitgezonden in 2005 op 1395. Heeft daarvan geen cent betaald aan Nozema.
Nozema presteerde het ook om een kwartier na de opening door Sir Cliff Richard de zender uit te laten vallen. En dan er maar liefst drie dagen over doen om ding weer in de lucht te brengen.
Daarnaast is het naar Big L gegaan en dat ging via Broadcast Partners. En die zender is net een maand geleden uitgezet. We begrijpen van de eigenaar vanwege de hoge dieselprijzen.
Die is zo spectaculair gestegen dat het niet leuk meer was. Er waren al problemen. Bereik was niet goed in Engeland. De advertentie-inkomsten vielen tegen. De hoge dieselprijzen waren de druppel die de emmer deed overlopen. De infrastructuur moet dus wel doorbetaald worden. De huur van Novec. De generator e.d. Dat is een contract. Het enige wat eraf gaat zijn de energiekosten.
Voorzitter
Het verhaal is duidelijk. We hebben het uitvoerig besproken tenzij u nog zegt; er zijn dingen nog niet ter sprake gekomen.
De heer Poeze
Als het gaat om het huren om duidelijkheid over wie die antenne is. In het ontwerpbesluit van uw OPTA wordt gezegd dat het verder niet marktverstorend is als de antenne tegen dezelfde prijs gehuurd moet worden als door Broadcast Partners of wie dan ook. Als de prijs die KPN rekent aan directe afnemers. Dat vind ik toch een beetje raar want je moet kijken wat zijn de werkelijke prijzen van die antenne en niet wat KPN daarvoor rekent.
Als iemand anders dat huurt die zegt: dit heeft die antenne gekost, is afgeschreven over zoveel jaar, en dat is dan de kostenprijs plus een marge van 15%/20% En dat zijn dan weer hele andere prijzen dan KPN levert. Dus ook daar is nog ruimte in het bedrag. Wij vinden dat als een antenne gehuurd moet worden van KPN al dan niet door Broadcast Partners of het zelf doen dat er ook daar gekeken moet worden naar die prijzen. En dat dat niet
marktverstorend is als dat één op één wordt doorgerekend.
Voorzitter
Die opvatting mag u hebben.
De heer Poeze
Je moet toch toe naar prijzen die werkelijk zijn. Een werkelijke prijs is voor ons een prijs; je kijkt naar de oprichtingskosten, kosten van het gebruikonderhoud, huren, contract, stukje land, dat soort dingen. Dat zijn de echte kosten. Gerekend naar afschrijving. Dus
oprichtingskosten gedeeld door afschrijvingstermijnen die voor bepaalde zaken staan. Dan kom je op een andere prijs. Dan hou je dus niets over van die prijzen t.o.v wat er nu
gerekend wordt door Novec.
Het beheer van masten stelt niets voor. Ik beheer zelf ook een mast, die dan niet van mij is, maar kost me helemaal niets. De investering is dat bedrag geweest en dat schrijf je af over 30 jaar en daar komt een bedrag uit. We weten ongeveer wat de oprichtingskosten zijn geweest van 828. Dat is ongeveer vier ton geweest die hele site. Als je dat over 30 jaar afschrijft wat hou je dan nog over per maand. Dat is niet veel.
Voorzitter
Maar dat is het verhaal van de clustering. Als je alleen maar de masten zou rekenen dan is de bedrijfsvoering van Novec ook niet te verklaren. Men gaat daar uit van de kosten die men uitmiddelt van alle AM masten.
De heer Poeze
Ik denk dat als je de opbrengst van die masten bij elkaar optelt van alle gebruikers die nu betaald moeten worden, dan zijn die kosten vele malen hoger dan de werkelijke kosten zouden moeten zijn. Die clustering dat maakt geen verschil. Het gaat mij om bepaalde site, of het nou middengolf is of FM, die heeft bepaalde kosten, die bestaan puur uit
oprichtingskosten gedeeld door afschrijvingstermijn plus het beheer van die site. Dan kijk je hoeveel heb je nodig voor die site, hoeveel mankrachten heb je nodig. Dat stelt weinig voor, zit weinig bewaking in. Wat heb je aan onderhoud aan masten en antennes. Die masten worden met opzet heel weinig onderhouden. Althans over een hele lange termijn uitgespreid om te voorkomen dat die zenders uitgeschakeld gaan worden. Als je iets onderhoudt dan moet de zender uit en dat vindt iedereen erg vervelend. Dus er wordt zo min mogelijk onderhoud aan gepleegd. Zodanig dat het allemaal nog wel verantwoord is uiteraard. Dus die kosten zijn niet zo hoog van het gebruik van een mast gewoon in de praktijk en je gewoon reëel rekent. Dan kom je tot hele andere prijzen dan wat Novec rekent. We weten wel waarom Novec zo duur is. Er werken gewoon veel te veel mensen. Die moeten betaald worden. Mensen zijn duur.
Voorzitter
Bij Novec teveel mensen?
De heer Poeze
Dat denken wij. Dat kan niet anders, anders kan het nooit zo duur zijn.
Voorzitter
Het zijn er toch maar zes dacht ik.
De heer Poeze
Je hebt er maar twee nodig. Het stelt echt niets voor.
Voorzitter
Ik denk dat we kunnen afronden.
De heer Poeze
Hoe worden de prijzen berekend. Novec zegt zes mensen nodig te hebben. Er zijn andere partijen die veel deskundiger over zijn en daar zou ik zeker naar kijken en luisteren. Die kunnen bepalen wat is nou redelijk voor bijvoorbeeld Novec en het aantal mensen wat men daar in dienst heeft en wat voor prijzen komen er dan uit. Moet goedkoper kunnen volgens mij.
Voorzitter
Dat is duidelijk. Het punt gaat om de infrastructuur kosten. U geeft aan dat u die te hoog vindt en waarom u denkt dat ze te hoog zijn.
De heer Poeze
De toegang is ook een probleem. Dat KPN dat tegenhoudt. Dat is nog niet lekker geregeld.
Daar hebben we sterk vermoeden van. We hebben niet kunnen toetsen de laatste tijd omdat we geen frequenties meer hebben. We hebben nog steeds geen toegang met name tot die 828 site. Daar wordt nog steeds een spel over gespeeld.
Voorzitter
Ik sluit de hoorzitting hiermee af.
Wij nemen nota van hetgeen u hier naar voren heeft gebracht. Het staat op band. Het wordt uitgewerkt. Dat kost enige tijd. Ik denk dat u nog een afschrift krijgt van dit gesprek. Het verslag ervan. Wij betrekken het bij de verdere besluitvorming. Ik vermoed dat we uiterlijk over 2,5 maand met het definitieve besluit komen. Bedankt voor uw komst en uw toelichting.
