• No results found

BEKNOPTE SCHETS OVER DEN POLITIEKEN EN ECONOMISCHEN TOESTAND IN DE V

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "BEKNOPTE SCHETS OVER DEN POLITIEKEN EN ECONOMISCHEN TOESTAND IN DE V"

Copied!
48
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

B.

et T.

or

~n

~n

ht r- je

ns

~n.

e- de

te en he gs en ne lel ht B.

BEKNOPTE SCHETS OVER DEN POLITIEKEN EN ECONOMISCHEN TOESTAND IN DE V. S+

EVOLUTIE EN REVOLUTIES

DOOR

DR. HENRY BEETS.

In de Vereenigde Staten werd de eerste formeele verhandeling over de Economie gepubliceerd in 1820. Het was "Thoughts on Political Economy", door DANIEL RAYMOND. De auteur poogde om aan de complicaties en tegenstrijdigheden van andere autoriteiten op dat terrein te ontkomen, en met name bestreed hij de argumenten van den bekenden ADAM SMITH. JOHN RAE publiceerde in 1834 een "State- ment of some New Principles on the subject of Political Economy", een werk aangehaald en aanbevolen door JOHN STUART MILL in diens

"Principles of Political Economy". In 1835 verscheen H. C. CAREY'S

"Essay on the Rate of Wages"; binnen enkele jaren zijn driedeelig werk "Principles of Economy". Een dozijn jaren daarna verscheen CAREY'S "The Past, the Present and the Future" , onder welken breeden titel hij deed uitkomen dat de stellingen van MAL THUS en RICARDO niet de zijne waren.

Tot in Duitschland drong CAREY'S werk door, getuige het door Prof. EUGEN DUHRING'S werk (1865) "Carey's Umwälzung der Volks- wirthschaftslehre und Socialwissenschaft."

Het is echter niet ons doel om eene volkomen bibliografie te leveren van Amerikaansche autoriteiten op het gebied der "Political Economy", omdat hun aantal legio is. Alleen noemen wij, als werken door ons geraadpleegd bij het samenstellen dezer korte schets: "Principles of Economies, with special reference to American Conditions", by E. R. A.

SELIGMAN, N. Y. 1906; "The Economic History of the United States", by E. L. BOGART, N. Y. 1912; "Outlines ot Economics", 3rd. ed. by

R. T. ELY et al, N. Y. 1918, en "Economic History of the United

A. St. XI-9 25

(2)

386 DR. HENRY BEETS

States", H. U. FAULKNER, N. Y. 1928. Meer recente publicaties worden aan het einde van dit artikel genoemd.

"Evolutie en Revoluties", zoo zouden we het stramien willen noemen, waarop wij deze korte schets wenschen te borduren. "Evolutie" in den zin van geleidelijke ontwikkeling van landbouw en nijverheid.

en "Revoluties" in de bete eken is van besliste kenteringen op econo- misch terrein, door de Amerikanen zelf, die van krachttermen houden,

"revo!utions" genoemd.

Er is in den socialen toestand inderdaad een "evolutie" merkbaar.

Eene geleidelijke maar zeer besliste. Ten tijde van het ontstaan dei Vereenigde Staten (1776) was ongeveer 90 % der bevolking bezig in den landbouw. Nijverheid hield slechts 10 % bezig. In 1790 woonden slechts 33 Amerikanen uit elke duizend in steden van 8000 inwoners of meer. Er was weinig kapitaalkracht onder de 2,750,000 bewoners der Dertien Kolonies aanwezig bij het begin der Revolutie, waardoor men onafhankelijk werd van Engeland. De nationale schatkist was zoo goed als ledig toen HAMIL TON optrad als de eerste "treasurer"

der Unie.

Het door het Continental Congress uitgegeven geldpapier door patriotisme en Fransche subsidies "held close to par" tot op 1777, daalde snel in waarde, tot minder dan 3 cent per dollar, zood at tot op dezen tij d de synoniem voor waardeloosheid is: "not worth a continental" . De nijverheid, die er bestond bij de formatie der Unie, was meestal "home industry" . Er was geheel geen invloed op Europa.

En thans, welke ontwikkeling, evolutie. Zooals het onlangs werd verkondigd, misschien wat te grootsprakig:

"With seven per cent of the worId's people the United States has more purchasing power than all Europe combined. This littJe group has created and owns more than half the world's wealth. From six per cent of the world's acreage they harvest more than half the worId's foodstuffs. Sixty per cent of the minerals are extracted in America. Half the communication facilities, nearly half the railways and electrical energy, have been developed and are in use here. Indi- vidual transportation is triumphantJy interpreted in the production of 92 per cent of the automobiIe output, which is operated on 600.000 miles of paved highways.

"This seven percent maintains a standard of living which consumes half the world's coffee, half of its tin, half of its rubber, one-fourth

(3)

.en

~n,

in id.

10-

~n,

ar.

lei in en of Ier en

~r"

,or

r7,

tot a ie, Ja.

rd .as up iix he in ys li-

of 00

es

·th

of its sugar, three-fourths of its silk, one-third of its coal, two-thirds of its crude petroleum.

In 1933 more than three billion dollars were spent on education, an amount th at topped the total spent by all other countries. Nowhere are there such luxurious buildings, such a weaIth of educational faci- Iities" *).

En zoo, om in bijzonderheden niet te treden, wat ons bestek trouwens niet toelaat, was er dus wel "evolutie".

Nu is het mijn opdracht te leveren een beknopte Schets over den politieken en economischen toestand in de Vereenigde Staten.

Dus is bedoeld het samenvlechten van den politieken en econo- mischen toestand in de V. S. Dit ter eener zijde geen moeilijke taak, omdat in de Unie, sedert haar ontstaan, het opgaan, blinken en ver- zinken van politieke partijen in verband stond met het rijzen en dalen van de "business thermometer".

Ter andere zijde is echter het leveren van een beknopte schets hier- van moeilijk, omdat zoovele opkomende dingen diep wortelden in het verleden, en die wortelen in allerlei richtingen verspreid zijn. En al is de historie der Unie niet lang, het land is zoo uitgestrekt, dat wat voor één landstreek geldt, niet toepasselijk is op een ander deel des rijks.

Daarenboven, in de Unie openbaren zieh scherpe contrasten. Zooals Dr. E. R. A. SELJGMAN het reeds in 1906 uitdrukte in zijn boven- genoemde "Principles of Economics" (p. 101): "America is at once the youngest and the oldest of economie societies. It is the youngest, in the sen se that there are still large tracts of land untouched by plough or harrow, awaiting the coming of the first settler and needing

*) Met 7 % van de wereldbevolking hebben de Vereen. Staten meer koop- kracht dan heel Europa. Deze kleine groep heeft geschapen en beschikt over meer dan de helft van de rijkdommen der wereld. Van 6 % van het areaal der wereld oogsten ze meer dan de helft van de voedingsstoffen der wereld, 60 % van de mineralen worden in Amerika gewonnen. De helft van de verkeers- middelen, bijna de helft van de spoorwegen en de electriciteitskracht zijn hier ontwikkeld en in gebruik. In de individueele transportmiddelen is schitterend voorzien door de productie van 92 % van den autovoorraad, die gebruikt wordt op 600.000 mijlen geplaveide hoofdwegen.

Deze 7 % weet een levensstandaard te handhaven, die de helft van de koffie der wereld verbruikt, de helft van zijn tin, de helft van zijn rubber, ~ van zijn suiker, % van zijn zijde, 1/a van zijn kolen, 2/3 van zijn ruwe petroleum.

In 1933 werden meer dan 3 billioen dollars uitgegeven voor onderwijs, een getal dat overtreft de totale uitgaven van alle andere landen. Nergens zijn zulke luxieuse gebouwen, zulk een rijkdom van onderwijsmogelijkheden.

(4)

1J r

388 DR. HENRY BEETS

only irrigation to convert the desert into a garden. It is young because there are huge sections, only one step removed from the primitive economie stage, under conditions analogous to those which faced the old world many centuries ago. In another sense, however, America is not young but old. Nowhere on the face of the globe, has capital been applied to productive purposes with such intensity and such energy. Nowhere has man's victorious contests with the powers of nature been waged with such intelligence and such reIentIess vigor.

Nowhere have the captains of in dus try prosecuted their quest for industrial supremacy with such alertness and ability ... While the movement toward combination of capital has even in Europe made only timid beginnings, it is revolutionizing Ameriea industry. In this sense America is old - far older than most of its industrial rivals" *).

Een andere tegenstelling behoort te worden genoemd. In den eersten tijd der historie der Unie, stonden onze economische toestanden, zooals reeds opgemerkt, in het teeken van den landbouw. Zelfs in 1812, toen de regeering groote behoefte had aan dekens voor de soldaten, kon zij, tot haar groot verdriet, in heel het land slechts $ 6000 waarde ervan bekomen. Langzamerhand echter ontwikkelde zich de industrie in het noordoosten des lands. Op groot-landbouw, vooral van tabak en later katoen, legde men zich toe in de zuidelijke Staten der Unie.

Daar in beide streken, noordoost en zuid, kapitaal kracht zich ont- wikkelde, vormde zich in die streken eene soort aristocratie. Het steeds verder dringend ,,\Vesten" echter was het tehuis van de democratie.

*) Amerika is tegelijk de jongste en de oudste van de economische gemeen- schappen. Het is de jongste in dezen zin, dat er nog zijn groote landstreken, nog niet aangeroerd door ploeg of eg, wachtende op de komst van den eersten kolonist, en slechts irrigatie behoevend om van woestijn in een tuin te ver- anderen. Het is jong, omdat er reusachtige streken zijn, die slechts een stap verwijderd zijn van den primitieven economischen levensstandaard onder om- standigheden analoog aan die, welke in de oude wereld vele eeuwen geleden voorkwamen. In anderen zin is Amerika echter niet jong maar oud. Nergens op aarde is het kapitaal met zulk een intensiviteit en zulk een energie aange- wend voor productieve doeleinden. Nergens is het succesvol in aanraking komen van de menschen met de machten der natuur beloond met zulk een intelligentie en zulk een onverbiddelijke kracht.

Nergens hebben de leiders van de industrie hun oogmerk van industriëele volmaaktheid nagestreefd met zulk een vlijt en bekwaamheid. Terwijl het streven in de richting van opeenhooping van kapitaal zelfs in Europa nog slechts een klein begin heeft gemaakt, heeft dit in de Amerikaansche industrie een alge- meenen omkeer teweeg gebracht. In dezen zin is Amerika oud, veel ouder dan de meeste van zijn industriëele concurrenten.

(5)

Ie

!d :a al

~

Df

Ir.

or le je .is

) .

~n

~n

ij,

in

et

ie.

lt-

js

ie.

~n­

og en :r- ap m-

en ns

~e­

ng en

~Ie

'en en

~e­

an

Op de frontieren was sociale gelijkheid. Men was gedrongen, in de primitieve toestanden, elkander met raad en daad bij te staan. En deze tegenstelling openbaarde zich ook in de politieke partijen, die zich in den loop der tijden vormden.

Toen de Unie hare eerste Constitutie zou aannemen ontstonden (1790-1794) twee georganiseerde partijen. Zij waren die der Fede- ralisten, geleid door HAMIL TON, en de Republikeinen, aangevoerd door jEFFERSON. De Federalisten werden in 1828 opgevolgd door de

"National Republicans"; in 1834 door de "Whigs" en ten slotte (1854 tot heden) door de "Republicans". De jefferson-partij noemde zich in 1796 "Democratic Republicans". In den loop des tijds werd de laatste naam afgekort en de geestverwanten van jEFFERsON noemden zich na 1828 gewoonlijk eenvoudig "Democrats", wat tot heden het geval is.

Het verschil liep in het eerst vooral over de uitlegging der in 1787 aangenomen Constitutie, onder welke GEORGE WASHINGTON optrad als eerste president (1789-1797).

HAMIL TON en diens volgelingen waren ten gunste van een sterk centraal gouvernement. De macht ervan werd noodig geacht tot be- scherming van handel en nijverheid tegenover buitenlandsche concur- rentie. HAMIL TON wenschte Amerika op te bouwen tot eene industriëele zoowel als landbouwende natie. En het stemrecht behoorde beperkt te worden tot de rijken, de welgeborenen en bekwamen, in het Engelsch: "the rich, the weIl-born, and the able." HAMIL TON was een aristocraat, die de stabiliteit der Engelsche Constitutie bewonderde.

Hij en zijne volgelingen werden beschuldigd van een galoppeeren in de richting van eene monarchie. Men noemde hen de "Monocrats".

jEFFERsON en de zijnen werden uitgescholden als "Mobocrats" - menschen die de "mob" of het janhagel wilden laten heerschen.

jEFFERsON was tegen "class privileges", en vertrouwde "the good sense of the people". Hij stond sympathiek tegenover de Fransche Revolutie met hare leer van de "rights of man". Zijn politiek was een

"Anti-Federalist Policy". Hij verklaarde zich ten gunste van de rechten en de macht der individueele Staten en was gekant tegen een sterk centraal gouvernement, zooals HAMIL TON en de Federalisten begeerden.

Ook was jEFFERSON tegen den toeleg om de Unie een industrieele natie te maken. Omdat hij geloofde dat "the mobs of the great eities add just so much to the su port of a pure government, as sores do to the

(6)

390 DR. HENRY BEETS

strength of the human body" *). Wel typeerend dus: de steden en hare bevolking, vergeleken bij de builen van het lichaam. jEFFERsON, die de

"Secretary of the Treasury" was van WASHINGTON, was in staat om zijn ideeën omtrent een sterk centraal gouvernement door te voeren en in 1791 een "United States Bank" met vertakkingen over heel de natie te openen, zoowel als een "Protective Tariff" te doen aannemen, ten bate van de zich ontwikkelende Amerikaansche nijverheid, haar beschermend tegen buitenlandsche mededinging.

Beide zaken echter ontmoetten grooten tegenstand. De "farmers"

en "planters" van het Westen en het Zuiden brandmerkten de "United States Bank" als een deel van een boos plan "to build up money power". En vooral het Zuiden protesteerde tegen het Beschermend Tarief. Men beweerde dat de "farmers" den last ervan moesten dragen.

Indien er geen Tarief was, zoo verkondigden zij, konden zij hun tarwe, Indiaansch koren, katoen en andere producten in 't buitenland verkoopen, en goedkoope nijverheidsproducten invoeren. Indien er echter een tarief was, waren zij gedwongen om belasting te betalen in den vorm van den verhoogden prijs der uit het buitenland inge- voerde artikelen.

In de richting van HAMIL TON'S staatsbeleid was niet alleen de administratie van President WASHINGTON, maar ook van diens op- volger, jOHN AOAMS, 1797-1801. Toen echter kwam de Oroote Revo- lutie van 1800, en daarmede noemen we de eerste leidende gedachte van deze korte schets, nevens de reeds in het kort beschreven evolutie.

Deze "Oroote Revolutie" was onder de aanvoering van jEFFERsON, den tegenvoeter en tegenstander van HAMIL TON. De partij van HAMIL TON, "the party led by merchants, traders, manufacturers and financiers of the seaboard", **) werd totaal verslagen. En daarmede verdwenen de Federalisten van het tooneeI. jEFFERsON'S partij heette die der "Democratic Republicans". Het program dezer mannen (1800) eischte allerlei "reforms". De staatsschuld moest worden verminderd.

Evenzeer het leger, en vooral de vloot, omdat vooral deze laatste toch slechts bedoeld was tot bescherming des koophandels. De "Oroote Revolutie" was, om een woord van later datum te kiezen, de triomf

*) Het gepeupel van de groote steden draagt zooveel bij ter ondersteuning van een juiste regeering als de builen tot de kracht van het menschelijke lichaam.

**) De partij geleid door kooplieden, handelaars, fabrikanten, en financiers van de scheepvaart.

(7)

re ie m

~n

ie n, ar

,"

,

n.

111

ld er

~n

e-

ie p- o- te ie.

N, m 1d

de :te ) 'do ch Ite nf

ng m,

~rs

van den "vergeten man", in dit geval de "farmer", "the backbone of the nation". *) Hij zou nu de lakens uitdeelen. De "party of talent and capitai" was te lang aan het roer geweest. De Democratie triomfeerde.

In elk geval - er was een "Groote Revolutie" aangekondigd in den jare 1800. Doch zij duurde niet lang en bevredigde niet. En, onver- wacht kwam er een ommekeer van zaken. Onder President MADISON, 1809-1817. Die teleurstellende verandering van zaken werd aan- gebracht door den oorlog met Engeland - 1812. Die oorlog toch eischte schatten gelds. En dat leidde tot onderhandeling met het kapitaalkrachtige deel der natie. De mannen van "talent and capitai" , in 1800 van het roer verdreven, moest men weer ter hulpe roepen, nood gedwongen. En doordat de krijg den invoer van producten uit het buitenland veelszins verminderde, moest men weer meer aandacht wijden aan de in den hoek gedrongen "nijverheid". "The iron foundries and textile mils" **) verrezen allerwege. Duizenden van werklieden en vrouwen verhuisden van hun farms naar de steden, waarin deze fabrieken waren gebouwd. Het gehate tarief werd verhoogd ten bate der Nationale Schatkist. Zooals jOHN RANDOLPH het uitdrukte: "de bloedzuigers" waren weer aan het roer. En dat nog wel onder de vlag van jEFFERSON'S "agrarische partij".

De evolutie der nijverheid ging dus voort. Tot 1828, toen men wederom het woord "revolutie" gebruikte om besliste kentering op politiek terrein uit te drukken. Deze keer sprak men van "Permanent Revolution". Die omwenteling stond thans onder de directie van ]ACKSON, de "held van New Orleans", in 1825 met overweldigende meerderheid tot president verkozen. Van hem verwachtte men een nieuwe "house cJeaning". De "vergeten man", de farmer, zou wederom de lakens uitdeelen. Onder al de vorige presidenten was het gewichtig ambt van Staatssecretaris waargenomen door mannen in het oosten geboren en aan "colleges" opgevoed. Doch dat moest worden ver- anderd. jACKSON was de lieveling van de pioniers van het westen.

Van alle oorden kwamen de "echte" Amerikanen, de ruggegraat der natie, opdagen, om jACKSON'S inhuldiging bij te wonen. Met modde- rige schoenen stonden zij op de prachtige stoelen in het Witte Huis, om een blik te mogen slaan op den man hunner keuze, den man naar

*) De ruggegraat van de natie.

**) De ijzergieterijen en textielfabrieken.

(8)

392 DR. HENRY BEETS

hun eigen hart, JACKSON, den zoon van een emigrant (Scotch-Irish) en zelf geboren in een "log cabin in the backwoods". Met ijver begon de nieuwe president zijn "task of reform". Onder de leuze "to the victors belong the spoiIs" , verving hij gedurende het eerste jaar zijner administratie niet minder dan 2000 ambtenaren van het vroegere régime met partijgenooten, "adherents of the new government". Zooals de rechter STORY het uitdrukte destij ds: "the reign of King Mob seemed triumphant". jACKSON'S partij liet nu voorgoed den naam "Republican"

vallen. Zijn volgelingen noemden zich "Democraten" - "Jacksonian Democrats". De U nited States Bank, door HAMIL TON opgericht in 1791, moest het duchtig ontgelden. Zij werd voorgesteld als een

"dangerous political machine". Overal werden "State Banks" geopend met weinig of zoogoed als geheel geen kapitaal. Zij bezaten slechts

$ 38.000.000 in specie en drukten "notes" ten bedrage van

$ 525.000.000. Het resultaat was staking van uitbetalingen en groote ellende. Er grepen brood-oproeren plaats in New Vork en dreige- menten van "mob violence" werden allerwege gemaakt. De finantieele hemel werd zwart, als voorbode van een geweldigen storm. En die storm barstte los toen jACKSON's adminishatie eindigde. Wel had de Unie destijds alle publieke schuld afbetaald, tot den laatsten dollar, en was er zelfs een overschot in 's lands Schatkist, doch de verschil- lende Staten der Unie hadden hunne schulden enorm vermeerderd. En publieke werken, die ondernomen waren geworden, vooral wegen- aanleg en kanaalgraving, werden slechts zeldzaam voltooid.

Terwijl aldus de "Oroote Revolutie" van 1800 onder JEFFERSON, en haar voortzetting, de "Permanent Revolution" onder jACKSON in 1828, uitliepen op een fiasco voor de agrarische partij en een débacle voor heel de natie, had langzamerhand een andere omwenteling haar loop begonnen, een loop die vooral de Economie der Unie radicaal tot kentering zou leiden. Wij bedoelen de zoogenaamde "Industrial Revo- lution", die bijna geheel nieuwe problemen schiep en voor goed het overwicht der agrariërs verbreken zou.

Daar deze Industrieele Revolutie ook Europa gold, is het onnoodig er in den breede over uit te wijden in deze korte schets over den politieken en economisch en toestand in de Vereenigde Staten. Wij noemen alleen, als met name de Unie betreffende, de uitvinding der

"Cotton Gin" door ELI WHITNEY en de "power loom" door FRANCIS LOWELL, waardoor de katoenbouw, zoowel als de wolhandel enorm

(9)

ih) begon te bloeien. De uitvinding der naaimachine door ELIAS HOWE

~on en de verkoop ervan, volgens de "installment plan" door I. M. SINGER the uitgedacht en toegepast, bracht deze machine tot zelfs in de huizen ner der lagere klassen en opende allerwege fabrieken voor "ready made me c1othing", waarvan in 1860 de waarde $ 80.000.000 bedroeg, tegen-

de over de "annual output" van 1850, die slechts $ 48.000.000 had be- led dragen.

m" Daarbij kwam de "Iron Industry". Voor de Amerikaansche Revolutie ian bestonden er slechts "littie iron mines and forges". Doch vooral in

in westelijk Pennsylvania ontwikkelde deze industrie zich zoo geweldig,

~en dat de "iron masters" van dien staat eerlang pochten dat zij in staat

~nd waren heel de V. S. van ijzerwaren te voorzien, indien een hoog tarief hts slechts het Engelsche ijzer en staal buiten het land hield.

'an Verder kwam er een reusachtige verandering in "Farm Machinery", ote denk aan MCCORMICK, die in 1846 een fabriek opende in Cincinnati.

~e- De ligging van deze stad, in den staat Ohio, toont reeds de ver- ele plaatsing van het nijverheidswezen naar het midden des lands. "Het die Westen ontmoette het Oosten". Wat dit bevorderde was het graven

de van kanalen, van oost naar west, zooals het Erie Canal (1825); het ar, ontstaan van stoombootvervoer, en met name de enorme uitbreiding lil- van een spoorwegennet, door de regeering bevorderd door groote En "land grants". Chicago ontwikkelde zich tot een groote stad, in 1860

~n- door het spoor met de Golf van Mexico verbonden, en eerlang, 1869, met de kusten van den Stillen Oceaan. Reeds in 1850 begon wat de en industrie creëerde te wedijveren wat waarde betrof met wat de farms 28, en plantations opleverden. "The United States was c1early destined )or to be a great industrial nation, not merely a nation of planters and

IOP sm all farmers, as ]EFFERSON had hoped." *)

tot Deze "industrial revolution" bracht natuurlijk een groote ommekeer

10- te weeg in de Unie op allerlei gebied. Het "factory system" eischte het en schiep groot kapitaal. De vrouw verscheen in de fabrieken zoowel als

de man. Zelfs "child labor" werd opgeëischt. Niemand minder dan :lig HAMIL TON had reeds uitgesproken, dat het een excellente gedachte len was "th at childern of tender years" geëmployeerd konden worden.

Vij :Ier :IS rm

*) De Vereenigde Staten waren klaarblijkelijk bestemd om een groote indu- striëele natie te worden, niet uitsluitend een natie van planters en kleine boeren, zooals JEFFERSON had gehoopt.

i I

(10)

394 DR. HENRY BEETS

En de eigenaars der "Cotton Mills" maakten spoedig gebruik van SI

dezen vorm van "cheap labor" . 0

Behoefte aan het laatste opende ook de poorten der natie voor immi- E granten. Voor 1860 waren dezen meest leren. In 1846 b.v., toen de a aardappeloogst in Ierland een mislukking was, zochten tienduizenden L leren uitkomst in de Unie. De census van 1850 toonde aan, dat er ti bijna een millioen leren in de Ver. Staten waren. De Duitschers volg-

den eerlang in grooten getale, ook door de mislukking hunner revolutie in 1848. Het opluiken der destijdsche immigratie der Nederlanders stond o. a. in verband met de bovengenoemde mislukking van den aardappel oogst. In 1860 waren er over de 4 millioen menschen in de Unie, die buiten hare grenzen geboren waren.

De "cheap labor" en het neerdrukken der loonen bevorderde de op- komst der Labor Unions. Reeds in 1825 was het begin ervan. In 1858 vormden de "iron workers" hun federatie en de machinisten het volgend jaar. Allerwege verrezen er steden in den lande. Het reeds genoemde Chicago telde in 1840 slechts 5000 inwoners. Maar werd eerlang een wereldstad. Evenzeer, tot op zekere hoogte, Buffalo en Detroit, Cleveland en Milwaukee. Benevens het reeds genoemde Cin- einnati in Ohio, ontwikkelde zich St. Louis, in den staat Missouri, en Omaha in Nebraska. De laatste twee steden werden de "gate eities", de poorten, van het steeds verder uitgebreid Westen. En dat Westen strekte zich uit tot aan de kust van den Stillen Oceaan, toen men in Californië goud ontdekte en San Franeisco verrees aan de

"Golden Gate". Zoo was er dus door deze "Industrial Revolution" een radicale kentering gekomen door heel het land. Behalve in het Zuiden waar de slavernij "chaep labor" verschafte en immigratie uit Europa niet begeerd werd.

Dat de slavernij-kwestie tot den Burgeroorlog voerde is welbekend.

Edoch, niet alleen die kwestie. Economische toestanden oefenden in- vloed uit op den gang van zaken. De "planters" van het Zuiden be- geerden "free trade" met Europa. De "manufacturers" van het noord- oosten eischten een beschermend tarief. De vrije "farmers" van het Westen waren eerst verdeeld onder elkander. Soms stemden zij voor mannen van het "Zuiden", en dan voor candidaten van het Noord- oosten. Ten slotte kozen vele boeren de laatstgenoemde zijde door de beloften van vrij land en allerlei "internal improvements". De oude beschouwing der Federalisten, een sterk centraal gouvernement wen-

" F o il

V

s e t I

)

s

1

(11)

an schend, werd de overheerschende opinie der NoordIijken. Daartegen- over stonden de Zuidelijken op het oude beginsel van "State Rights".

li- Een da capo op Amerikaansch terrein, van wat vroeger plaats greep de aan de Lage Landen aan de Noordzee. MAURITS vs. OLDENBARNEVEL T;

en LINCOLN vs. JEFFERSON DAVIS. Men weet dat uiteindelijk het Noorden er triomfeerde. En in die triomf lag besloten wat men in Amerika noemt g- "the triumph of Industry". We lezen in "The History of the American tie People", BEARD and BAGLEY, (1920), p. 472: "The government, in

~rs order to keep the armies in the field during the Civil War, called for en immense supplies of iron, steel, wagons, cotton and woolenc1oth, hard-

in ware, railway materiaIs, arms and ammunition, as weB as immense stores of fIour, bacon and other farm produce. As a result of this 'p- extraordinary demand, the building of railways, the opening of mines, 58 the erection of factories, and the invention of wonderful machines and let labor-saving devices went on with marvelous speed. Within a few :ds years the value of farms was far exceeded by other kinds of property;

~rd such as railroads, mills, mines, city office buildings, and investments en in industries of all kinds. Among them iron, steel, copper, coal, oil in- and textile industries." *) De evolutie van nijverheid en landbouw lri, bevorderd door de industrieele revolutie.

:tte Zoo nu en dan werd de gewone ontwikkeling onderbroken door iat een "Industrial Panic" . In 1873 en 1892-3. In 1884 brak wederom len uit de oude strijd tusschen protectie en free trade. Dit bracht ten

de einde het regime der Republikeinen, sedert LINCOLN in het zadel. De

~en Democraat CLEVELAND won met kleine meerderheid. Wederom, na [en HARRISON'S Republikeinsche administratie, 1889-1893, kwam CLEVE- 'pa LAND ten tweeden male aan het roer van het staatsschip. Mede door

verdeeldheid onder de Republikeinen. Doch ten deele als reactie be- ld. treffende de Paniek van 1893 kwamen de Republikeinen weer in het in-

)e- rd- het )or rd- )or lde

~n-

*) De Regeering had, om de legers gedurende den burgeroorlog in het veld te houden, enorme hoeveelheden noodig van ijzer, staal, wagons, katoenen en wollen kleeding, ijzer- en staalwaren, spoorwegmaterialen, wapens en munitie, evenals reusachtige partijen meel, spek en andere producten van landbouw en veeteelt. Tengevolge van deze buitengewone vraag schreden spoorwegaanleg, het openen van mijnen, het oprichten van fabrieken en de uitvinding van won- derbaarlijke machines en arbeiders-sparende methoden in ongeloofelijk tempo voort. Binnen weinige jaren was de waarde van "farms" verre overtroffen door andere soorten van bezit, zooals spoorwegen, fabrieken, mijnen, kantoorge- bouwen in de steden en beleggingen in industrieën van alle soorten, waaronder ijzer, staal, koper, steenkolen, petroleum en textiel-nijverheid.

i (

(12)

396 DR. HENRY BEETS

Witte Huis, en wel onder Me KINLEY, 1897-1901. Weer een bewijs ,,1 van wat we aan 't begin noemden van de opkomst en ondergang der pi partijen in de V. S. in verband met den stand van de "business ther- A mometer" . Me KINLEY had zieh verklaard voor "Sound money", een Cc

uitdrukking onder F. D. ROOSEVEL T telkens gehoord, en ten gunste te van een nieuw tarief. Verdeeldheid onder de Republikeinen bracht de ki Democraat WILSON aan het roer voor de eerste maal 1912, en ten rr tweeden male "because he kept us out of war." s(

Toch was reeds, toen de leuze alom was uitgebazuind, feitelijk het k, besluit gevallen om zieh in den Wereld Oorlog te mengen. In den tijd h dezes oorlogs ging het als gedurende andere "war periods": eene geweldige ontwikkeling van nijverheid en landbouw. Tot de reactie kwam onder president HOOVER. Diens partij, de Republikeinsche, werd in 1932 totaal verslagen, grootendeels als ontevredenheid over de z.g.n. "depression", en het feit dat de regeering weinig of niets gedaan had om den toestand te verbeteren. Blijkbaar niet beseffende dat er een wereld situatie was, die al de naties confronteerde, had HOOVER telkens den volke verkondigd dat "prosperity is just around the comer."

Inmiddels was de "business situation" erger en erger geworden.

Toen ROOSEVEL T werd ingehuldigd, 4 Maart 1933, werden op dien- zelfden dag meer dan de helft van de banken der natie gesloten. Er was zelfs sprake van het einde van "the capitalist system". ROOSEVEL T en zijn "brain trust" adviseurs meenden: "The only way te reestablish an equilibrium between production and consumption is to abolish the laissez-faire poliey in business and to substitute in its stead a government control scheme." *) ("Our Economie Revolution", by ARTHUR B. ADAMS, 1933, p. 157). De "Blauwe Adelaar" werd uitge- broed en begon overal zijn klauwen in te slaan. Het alphabet werd haast uitgeput om allerlei "Recovery schemes" uit te denken en een groot aantal "codes" te formeeren. Tot in allerlei kleinigheden begon de regeering de "business" der natie te reguleeren. Men protesteerde te vergeefs tegen allerlei "regimentation" en "experimenting". In het verlaten van den "gold standard" zocht de regeering heil. Van con fe- reeren met de andere mogendheden kwam zoo goed als niets. De leuze

"Ameriea self-contained" werd gehoord. Daaronder werd verstaan

*) De eenige manier om opnieuw een evenwicht te doen intreden tusschen productie en consumptie, is de laissez-faire politiek voor het zakenleven af te schaffen en in haar plaats een "government control scheme" in te stellen.

tl g a P 1

a ti n

o

ti c b b c ii c

t

c

c J J L

t t t t

(13)

wijs der her-

een nste t de

ten

het tijd :ene etie rerd

de aan

t er VER er."

ien.

ien- Er ELT lish Iish

j a by ge-

erd een

;on rde het Ife- uze 'lan

:hen f te

"that we grow, mine, manufacture, or produce chemically, as far as possible, everything essential trom our own resources. It means an America freed of foreign entanglements. It means an America dedi- cated to Americans ... Europe has a set of primary interests, which to us have none, or a very remote relation. *) In de meening ver- keerend dat de V. S. hun eigen probleem konden oplossen, verwachtte men alles van den "blauwen adelaar", en van allerlei reusachtige sommen, door 't Congres toegestaan om tot "normaley" terug te keeren - het budget verre overtreffend. Hoewel ROOSEVEL Taan 't begin van zijn "New Deal" proclamaties verkondigd had, dat een der eerste vereischten - zou er weer "prosperity" zijn - was "to balance the budget". Trouwens er is in de historie der Unie geen enkel president geweest, die de programma's zijner partij en eigen verklaringen bij de aanvaarding der regeering, zoo openbaar en uitdagend schond als president ROOSEVEL T. In Sioux City, Iowa, verklaarde hij, 29 Sept.

1932, toen HOOVER nog in het Witte Huis zat: ,,1 accuse the present administration of being the greatest spending administration in peace- time in all our history, and which has piled bureau on bureau, com- mission on commission and has failed to anticipate the dire needs of reduced earning power of our people." **)

In Pittsburg, 19 Oct. 1932 verklaarde ROOSEVEL T: ,,1 re gard reduc- tion in federal spending as one of the most important issues of the campaign. In my opinion it is the most direct and effective con tri- bution th at government can make to business." Op dienzelfden dag beschuldigde hij de Republikeinsche administratie als volgt: "It is committed to the idea th at we ought to center control of everything in Washington as rapidly as possible. That was the idea that in- creased government cost by a bilIion in four years. N ow-ever since the days of THOMAS JEFFERSON - that has been the exact reverse of the Democratie concept, which is to permit Washington to take

*) Dat wij verbouwen, delven, fabriceeren of langs chemisch en weg produ- ceeren, voor zoover mogelijk, alles uit onze eigen bronnen. Het beteekent een Amerika bevrijd van verwikkelingen met vreemde staten.· Het beteekent een Amerika geheel voor de Amerikanen. Europa heeft een reeks primordiale be- langen welke tot ons geene of een zeer verwijderde betrekking hebben.

**) Ik beschuldig de tegenwoordige Regeering ervan de duurste administratie te zijn, die in onze geheele geschiedenis in vredestijd is voorgekomen, die bureau na bureau, commissie na commissie heeft ingesteld en verzuimd heeft te voorzien in de onmiddellijke nooden van ons volk, waarvan de verdiensten belangrijk zijn teruggeloopen.

(14)

398 DR. HENRY BE ETS

from the states nothing more than is necessary to keep abreast of the march of our changing economie situation. *)

En, met betrekking tot deze zelfde zaken - (we zouden een legio kunnen noemen) - hebben de daden van den president al deze beloften als met de voeten vertrapt. Van het "balancing the budget" kwam niets, letterlijk niets; juist het tegenovergestelde. Gaven de Republi- keinen miIIioenen uit - ROOSEVEL T speelt met biIIioenen. Washington wordt in zulke mate het ceutrum, dat den ouderwetsehen Democraten de haren ten berge rijzen bij de gedachte dat één die zich naar JEFFERSON noemt, de "States rights" vertrapt zoo als hun eigen vaandeldrager dat doet en van het federale gouvernement het één en al maakt.

Maar, hoe ROOSEVELT ook biIIioenen uitgaf "to prime the pump", de pomp van volkswelvaart wilde maar niet werken. De heer P. BORST, die een "Vierweeksche Speurtocht door Amerika" maakte, deelde ver- leden Juni in De Rotterdammer mede, dat Pres. ROOSEVEL T, ondanks de fouten die hij gemaakt had, de volgende posten tot zijn credit had:

1. Het bankwezen is gesaneerd en het publieke vertrouwen herwonnen.

2. Centralisatie van maatschappelijk hulpbetoon heeft hongerigen gespijzigd, waar locale autoriteiten tekort schoten.

3. Boeren en huiseigenaren zijn ten deele van drukkende schulden bevrijd.

4. Groote publieke werken geven aan miIlioenen arbeiders brood.

5. Devaluatie van den dollar versterkte de positie der boeren en steunde den export.

6. Beperking van den akkerbouw verbeterde den prijs der land- bouwproducten.

7. Controle op de beurzen gaf bescherming aan den belegger.

S. Landelijke regeling van minimum-loon en maximum-arbeids- duur bracht verbetering van de positie der arbeiders en meer stabi- liteit in de concurrentie tusschen de ondernemers.

*) Ik beschouw vermindering van de federale uitgaven als een van de meest belangrijke uitslagen van de campagne. Naar mijn oordeel is deze de meest directe en effectieve steun, di ede Regeering aan het zakenleven kan bieden.

De Regeering is echter de idee toegedaan, dat alles zoo spoedig mogelijk te Washington moet worden gecentraliseerd. Deze idee heeft in vier jaar de uitgaven der Regeering met een billioen verhoogd. Welnu, sedert den tijd van

THOMAS JEFFERSON, is dat juist geweest het tegendeel van de democratischE' opvatting, die Washington niet toestaat van de Staten iets meer te nemen, dan noodig is om onzen steeds veranderenden economisch en toestand op gang te houden.

s s

I:

g I e d

h I o h z

n a s s

d

c rl ij ti I b b a l ti

(15)

of

~gio

tten ram bli-

;ton lten

aar gen en

lp" ,

~ST,

rer- nks ad:

!Ven gen den lod.

en nd- ser.

ds- lbi-

eest eest jen.

~Iijk

de van

;che dan

~ te

9. Kinderarbeid en nachtarbeid van vrouwen werden praktisch afgeschaft.

10. Het recht om langs organisatorischen weg over arbeids- voorwaarden te onderhandelen, werd ingevoerd.

We zullen die "posten" maar laten zooals ze daar staan. Ofschoon schrijver dezes, niet vier weken, maar bijna vijftig jaren in onze Unie, sterk geneigd is om deze "posten" niet over te boeken.

Doch hoe het zij, ook trots alles wat mocht worden beweerd, feit is dat de zoo lang begeerde "prosperity" nog niet arriveerde. En geen wonder. "Self-contained Ameriea" en ROOSEVEL T met zijn "Blue Eagle" kon toch eene wereld-situatie niet verbeteren. Zelfs niet waar een al te buigzaam en "gehoorzaam" Congres, feitelijk alle macht in de handen van ROOSEVEL T stelde.

Daarenboven kwam er onverwacht, als een donderklap op een helderen dag, de uitspraak van de "Supreme Court" op 27 Mei 1935.

Dat hooggerechtshof sprak uit, dat de regeering geen autoriteit bezat om allerlei "codes" aan de zakenmenschen op te leggen. Het congres had zijn macht overschreden toen het ROOSEVEL T het recht verleende ze uit te vaardigen. Het doodvonnis van den Blauwen Adelaar was gevallen. "De Constitutie der Natie herleeft weer", zoo was het jube- lend geroep van vele duizenden.

Wat de toekomst baren zal betreffende den politieken en econo- mischen toestand in de Vereenigde Staten? Schrijver dezes zou er niet aan denken iets te profeteeren. Liever haalt hij hier aan wat de bekende schrijver Dr. C. A. BEARD, wiens naam we reeds noemden, daarover schreef in "Scribner' s Magazine", Febr. 1935: "At the end of the depression, if it ever ends, the concentration of wealth in the United States will doubtless mark a new high point in the evolution of Ameri- can economy. The party of wealth and talents survived the Jeffersonian revolution; and the Jacksonian revolution. If it has not lost its talents, it will survive the Roosevelt revolution ... We can be reasonably sure that the depression will relax or deepen ... If the crisis deepens, the Democratie party may resort to strong measures. It may nationalize banks, especially the business of issuing notes. This is not impossible but it seems improbable. Still more Iikely is inflation on a large scale, an orgy of paper money, such as we had after the destruction of the United States Bank in 1836 ... If there is anything in America trad i- tions and practices to guide us, it is that a wider spraed of economie

(16)

400 DR. HENRY BEETS

calamity will culminate in a foreign war, rather than in a drastic reorganization of domestic economy ... President ROOSEVEL T has not given any indication whatever that he intends to relax the competition of the United States with Great Britain and japan for prestige and

"sea power". judging by the past and by hisactions, war will be his choice, and it will be a "war for Christianity against Paganism"

this time. The jeffersonian party gave the nation the War of 1812, the Mexican War, and its participation in the WorId War. The Pacific War awaits." *)

Op 4 juni werd er uit Washington geschreven: "President ROOSE- VEL T has gone far from Democracy's founding fathers in his theory.

The whole ROOSEVEL T program as developed from day to day in the last two and one-half years is one of tending towards federal con trol and nationalization. Senator VANDENBERO has characterized the pro- gram as follows: "The president's proposal, if carried wholly into effect, means nationalization. That is what the president is looking for.

That is what is meant by "planned economy". U nder any other than the American flag it would be called Fascism or Communism, depen- ding on what element would be backing the proposal." **)

*) Aan het einde van de depressie, indien ze ooit eindigt, zal de concen- tratie van rijkdom in de V. S. zonder twijfel een nieuwe factor vormen in de evolutie der nieuwe Amerikaansche economie. De partij van rijkdom en talent overleefde de jEFFERsoN-revolutie en de jACKSON-revolutie. Indien ze hare talenten niet heeft verloren zal ze ook de RooseveItsche revolutie overleven.

Wij kunnen redelijkerwijs wel aannemen dat de depressie zal afnemen of ver- diepen. Indien de crisis zich verdiept moet de democratische partij haar toe- vlucht nemen tot strengere maatregelen. Zij zou de banken tot staatsbanken kunnen maken, en speciaal het uitgeven van bankpapier aan den Staat kunnen trekken. Hoewel het onwaarschijnlijk schijnt, is dit niet onmogelijk. Meer waar- schijnlijk is inflatie op breede schaal, een orgie van papiergeld, zooals we hadden na de déconfiture van de United States Bank in 1836 ... Indien er iets in de Amerikaansche tradities en ervaringen ons tot richtsnoer is, is het wel, dat een wijdverspreide economische ramp zijn hoogtepunt vinden zal in een buitenlandsehen oorlog, eerder nog dan in een drastische reorganisatie van de binnenlandsche economie. President ROOSEVEL T heeft geen aanwijzing gegeven van welken aard ook, dat hij van plan is den economischen strijd van de V. S.

met Groot Brittannië en japan, voor wat betreft prestige en zeemacht, te verminderen. Te beoordeelen naar het verleden en naar zijn eigen daden, zal oorlog zijn keus zijn en dan zal het ditmaal zijn een oorlog van Christendom tegen paganisme. De jEFFERSoN-partij bracht het volk den oorlog van 1812, den Mexikaanschen oorlog en haar deelneming in den economischen oorlog.

De oorlog in het Oosten wacht.

**) President ROOSEVEL T is ver afgeweken van de democratische grondslagen in zijn theorie. Het heele Roosevelt-program, zooals het zich van dag tot dag in de laatste 21/z jaar ontwikkelt, is er een, dat gaat in de rkhting van federale

\

e

t

1

, ,

(

(17)

;tic

110t

ion md

be m"

12, ific SE- )ry.

the trol .ro- nto for.

han

~en­

I de lent lare ven.

ver- toe- Jken men aar-

we iets wel, een

1 de even '. S.

" te zal dom 812, rlog.

1gen dag

~rale

Gedurende de laatste dagen van Juni 1935, dreef president ROOSE-

VELT allerlei wetgeving door betreffende "sharing the weaIth", en eischte een doodvonnis voor de "holding companies" der "public utilities". Of hij daardoor den wind uit de zeilen neemt van "agitators"

als senator LONG van Louisiana en van den priester COUGHLIN van Michigan? Of hij daardoor stemmen zal winnen van de radicale ele- menten onder de Republikeinen, zoowel als de steun der Socialisten?

Het is, tusschen beiden opgemerkt, eenigszins bevreemdend dat, ter- wijl in vele landen het Socialisme sterk toenam, zulks niet het geval was in de V. S. Wel klom het aantal stemmen van den socialistischen candidaat voor het presidentschap, den voormaligen predikant THOMAS, van een totaal van 267,420 stemmen in 1928 tot 884,781 in 1932, maar het bleef toch onder een millioen, terwijl ROOSEVEL T verre over de 22 millioen stemmen op zich vereenigde en de verslagen HOOVER nog bij de 16 millioen. Daarenboven lijdt de partij door onderlinge verdeeldheid. Toch zijn er bij gelegenheden heel wat, die socialistische neigingen vertoonen, en indien ROOSEVEL T zich meer en meer in linksche richting beweegt, kon het best zijn dat hij van socialistischen kant heel wat stemmen wint. Daartegenover bestaat het gevaar van eene splitsing in de Democratische partij. Op 29 Juni publiceerde MARK FOOTE, bekend journalist in Washington het volgende:

"A convention of "constitutional" or "jeffersonian" Democrafs of the South will be held in Richmond, Va. soon after congress adjourns. The movement is a distinctly anti-RoOSEVEL T movement among the southern Democrats, who have been chafing under the New Deal's centralizing of governmental powers in Washington.

A weil informed southerner who requested anonymity, lists three main causes for the decline of popularity of the president in the South.

1. The supreme court's decisions on the NRA, the Frazier-Lemke bill and the Humphreys ouster, involving executive autocracy in appointments to federal quasi-judicial boards. These decisions cast a cloud over the legality of much that has been done in Washington in the last two years.

2. The disparaging reference of the president to the "horse and controle en nationalisatie. Senator VANDENBERG heeft het program als volgt gekarakteriseerd: het program van den president bedoelt, indien het volledig in werking ZOl! treden, nationalisatie. Dit is het wat de president beoogt. Dat is hetgeen bedoeld wordt met "planned economy". Onder iedere andere dan de Amerikaansche vlag zou het Fascisme of Communisme genoemd worden, afhankelijk van de vraag op welk element het voorstel den nadruk zou leggen.

A. St. XI-9 26

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of

voorgeschreven. Het document is een initiatief van de brancheorganisatie. Omdat het document echter betekenisvol kan zijn voor de wijze waarop de instellingen met de

De slag die heeft vier uur geduurt Daar nog geen Hollands Bloed om treurt Schep moet ‘t is ons meer gebeurt, De Leeuw is niet vervaart, Heeft nog krullen in zyn staart.. hier op

Naast een doorwrochte beschouwing over terugkoppeling via rechtspraak en een analyse van de vraag in hoeverre de rechter suggesties kan doen over hoe een knelpunt in regelgeving

Het gebruik van sociale media in de fase van de uitvoering en de beëindiging van de arbeidsrelatie. Controle door de werkgever op het gebruik

‘progressief akkoord’ bij. Strikt genomen vallen deze partijen niet onder onze definitie van een lokale partij, maar omdat in de recente Kiesraad- cijfers mogelijk

Voor sommige instrumenten zijn voldoende alternatieven – zo hoeft een beperkt aantal mondelinge vragen in de meeste gevallen niet te betekenen dat raadsleden niet aan hun

Maar ook de continuering van centrale verantwoordelijkheid is belangrijk, omdat er een minimale bodem voor decentrale verschijnselen binnen het systeem dient te zijn, een beeld