• No results found

Cover Page The handle

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Cover Page The handle"

Copied!
86
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Cover Page

The handle http://hdl.handle.net/1887/79823 holds various files of this Leiden University

dissertation.

Author: Yonezawa, Y.

(2)

1.5 Sanskrit Notes on the CŚṬ

Ad Chapter I

[D. 30b6–45a4; C. 29a6–41b5; P. 33b4–48b2; N. 34b2–50a6.] Initial Remarks

§1

[15a1]

siddhiḥ | sarvadharmaśūnyatāpratipādakatvād gambhīraḥ |

sarvasatvārthakaraṇād udāraḥ |

satāṁ bodhisatvānāṁ dharmas tadbhāvanayā advaye dhīkṛpe yasya ||

[Suzuki 1994: 433.6] 'phags pa 'jam dpal gzhon nur gyur pa la phyag 'tshal lo||

§2

mañju (

'jam

)-śobhanā śrī (

dpal

) |

General Purpose (spyi don| bsdus pa'i don) of the CŚ

[Suzuki 1994: 433.7–16] 'dir slob dpon 'Phags pa lhas nye bar sbyar ba byang chub sems dpa'i rnal 'byorspyod pabzhi brgya pa'ibstan bcos kyi rab tu byed pa bcu drug gi tshig le'ur byas pa'i don 'grel pa gcig gis rnam par dbye bar 'dod pas de'i spyi don nye bar bstan pa'i phyir bshad pa|

gang las 'jig rten pa'i dngos ji ltar gnas pa bzhin|| rnam par phye nas rim gyis don dam ston gyur pa||

de la rab tu byed pa dang po bzhis ni 'jig rten pa'i dngos po ji ltar gnas pa yongs su gsal bar bya ste| 'di ltar gzugs la sogs pa phung po lnga po dag ni rgyu dang rkyen la rag las te skye ba yin la| de dag kyang skye ba dang ldan pa nyid kyi phyir na mi rtag pa'o||

§3

laukika-lokottarā sampāttir yasya | yogaḥ (rnal 'byor) samādhis tasya_ācāraḥ (spyod pa)

śikṣaṇaṁ tadrūpaṁ yac

catuḥśatakaṁ (bzhi brgya pa'i bstan bcos)

tasya |

pratolīkathanārtham ādau mūle ślokadvayaṁ Candrakīrtir eva |

paramārthadeśenā

(don dam ston)_ity ante arcākavinā_iti bhāvinā yojyaṁ |

[15a2]

hetv (rgyu) ityādinā

laukikavastv ('jig rten pa'i dngos) eva_āha |

The Author of the CŚ

[Suzuki 1994: 434.19–21]

gang gi phyir na slob dpon 'Phags pa lha 'di ni| slob dpon Klu sgrub slob mar gnang bar 'dod gyur pa|| de'i phyir 'di yi de nyid lugs las lugs gzhan min||

§4 pūrveṣām ācāryāṇāṁ nyāsāvyākhyā | tadanupūrvivyākhyayā ye tatvāvatāraṇaṁ

tena_upakartavyās teṣāṁ Āryadevaḥ ('Phags pa lha) |

(3)

bzhi sgra mi mngon byas pa dang || rtog rnams sel bar byed pa'i phyir|| brgya pa zhes byar brjod pa ste|| 'dzin pa 'chos phyir bstan bcos so||

dang po'i sgra mi mngon par byas pa'i phyir dang | rtog pa rnams sel bar byed pa'i phyir brgya pa1) yin la| 'dzin pa rnam pa sna tshogs pa 'chos pa'i phyir na de nyid bstan bcos te| bzhi yang de dag yin la tshigs su bcad pa brgya yang yin no||

1) D, C: ba.

§5 catuḥśabda (bzhi sgra)-lopena śatam avasthitaṁ | kalpanā (rtog [pa] rnams)-śāsanāt

ka-kāro (

brgya pa) ’vasthitaḥ |

grāhakatva ('dzin pa)-śāsanāt

śāstram iti śatakaśāstram iti

niṣpadyate |

ādi

(dang po)_ityādinā_asya vicaraṇaṁ

ādi-śabdaḥ (dang po'i sgra)

catuḥ-śabdaḥ |

Ad CŚ I.1

[Suzuki 1994: 435.7–14] de la mi rtag pa nyid ni skyo ba dang rjes su mthun pa'i phyir dang | de rtogs pas sdug bsngal la sogs pa rnams khong du chud par sla ba nyid kyi phyir na dngos po ji ltar gnas pa bzhin yongs su gsal bar bya ba'i phyir re zhig mi rtag pa nyid bstan pa'i phyir bshad pa|

gang la 'jig rten gsum mnga' bdag | rang nyid 'chi bdagbyed po med|| yod des rnal bzhin gnyid log na|| de las ma rungs gzhan ci yod|| [CŚ I.1 (1)]

§6 yathāvasthitavastu (dngos po ji ltar gnas pa) niḥsvabhāvatvaṁ | avidyamānaḥ

[15a3]

kārako yasya mṛtyoḥ ('chi bdag) | so kārakaḥ (byed po) svatantra ity arthaḥ | dāruṇaṁ (ma

rungs) bhayānakaṁ |

[Suzuki 1994: 435.26–8] 'dir rab tu byed pa brgyad kyi tshig le'ur byas pa dag re re la slob dpon Chos kyi 'bangs kyis sbyar ba'i dpe rnams 'don pa de dag dang lhan cig rnam par bshad par bya'o||

§7 Dharmadāsa

(Chos kyi 'bangs)

nāmācāryaḥ |

[Suzuki 1987: 2.13–3.1] de la sangs rgyas bcom ldan 'das 'chi bdag gi bdud pham par mdzad pa la 'chi bdag gi bsnyengs pa mi mnga' zhing | des bstan pa las skyes pa 'jig rten las 'das pa'i lam gyi 'od kyis sems kyi rgyud sbyang bar byas shing | nges par 'byung ba'i rga shi yongs su zad pa rnams la yang 'chi bdag gi 'jigs pa med mod kyi | gang zhig 'phangs pa'i lam rgyud la ma skyes shing | dngos po rnams la 'di nyid du bden par mngon par zhen pas khams gsum gyi 'ching ba las yongs su ma grol ba de ni 'chi bdag don po can yin pa nyid kyi phyir gang la zhes bya ba ste| rnam pa de lta bu'i gang zag gang la 'jig rten gsum gyi yang bdag po rang nyid 'chi bdag gi rgyal po gzhan gyis rab tu ma sbyar ba dang | gzhan rab tu sbyor ba po ma yin pa nyid kyis na rang nyid kyis chad pa gcod par byed pas skyes bu'i byed pa gzhan dag gis slar bzlog tu med pa| ral gri rnon po gdengs pa ltar srog gcod par bya ba'i phyir zhugs pa yod cing | gson pa de la rag las pa des 'chi ltas kyis zin pa ltar ram skra'am gos la me shor ba ltar byas te bag yod par spyod pas de phyir bco ba dag la brtson par bya dgos te|

(4)

[Suzuki 1987: 3.13–21] rgyal pos ri mo cher yongs su gzung ba'i blon po 'ga' zhig gis mar me 'dzin pa rnams ma gtogs pa rgyal po slas dang 'khor dang bcas pa rang gi khyim du spyan drangs nas ri mo cher rim gro byas pa dang | sems mgu bar ma byas pa de rnams kyis thabs kyis ci nas blon po gsod par 'gyur ba de ltar rgyal po log par 'dzin du bcug la des kyang rang gi rgud pa phyir ldog pa'i phyir gus pa dang ldan pas ji ltar de la gnod par mi 'gyur ba de ltar nan tan du byas par grag ste| de bzhin du gzhan dag gis kyang bag yod pa la gnas te| ji ltar 'chi bdag gi rgyal po gnod par byed par mi 'gyur ba de ltar bsgom par bya'o||

§9 martavyam iti (gsod par 'gyur ba)_ity upamāryā |

Ad CŚ I.2: The Third Example

[Suzuki 1987: 5.12] zhag bgrangs ba'i rgyal po'i pho nya dang |

§10 utthāpakasya (pho nya

?

) vartakaḥ |

Ad CŚ I.4

[Suzuki 1987: 8.1–12] gang zhig ma 'ongs pa la ring po nyid du brtag par mi rigs mod kyi| de lta na yang 'chi ba 'di ni sems can thams cad kyi thun mong yin pas de las skrag pa mi 'byung ngo zhes smra ba de las brtsad par bya ste|

gzhan dag la'ang spyi thun phyir|| khyod la 'chi ba'i 'jigs med na||

gcig lagnod gang de phrag dog | sgo nas sdug bsngal bskyed 'gyur ram|| [CŚ I.4 (4)]

gal tethun mong ma yin pa'ignod pas gzhan la mi gnod pa nyid kyis phun sum tshogs pa| mi bzod pa'i rten phrag dog de la ltos nas 'joms shing | rang gi ngo bo nye bar lhags pa las ma yin na ni de'i tshe 'di yid brtan pa'i gnas su 'gyur ba zhig na| 'di ni de ltar yang ma yin te| gnod pa de'i rang gi ngo bo nyid tshang ba yin no||

§11 samayos (spyi thun) tulyayoḥ

videśo (gzhan) ’nyadeśaḥ |

pīḍā (gnod)_ity

asya (gcig

la)_ante

yadi_ity adhyādhāryaṁ | parasya yā api_īrṣyamānatā sampattis tām

asahamānasya_ anyasya_āśra

[15a4]

yaṁ (rten) asadhāraṇapīḍā (thun mong ma yin pa'i

gnod)

yady upahanti

īrṣyām apekṣya (phrag dog de la ltos nas) |

tadā (de'i tshe) asadhāraṇatvād

abādhā syāt | upaghāto vināśa abhāvo ity arthaḥ |

The Second Example

[Suzuki 1987: 9. 3–9] yang ji ltar rgyal po chom rkun gyi ded dpon gsad par bya ba sang gsad par bya dgos zhes bka' lung stsal pa dang | de yang phrag dog gis sdug bsngal bar 'gyur la| thams cad la bka' stsal na ni ma yin zhing | de daggsad pa de phan par 'gyur ba yang ma yin pa de bzhin du| thams cad kyi thun mong yin no snyam du bsams nas kyis pa so so'i skye bo rnams 'chi ba la mi 'jigs shing | 'ga' zhig 'chi bas 'ga' zhig la phan 'dogs par yang mi 'gyur ro||

(5)

Ad CŚ I.5

[Suzuki 1987: 9.10–17] gang gis gso dpyad dang bcud kyis len nye bar spyad pa dag gis dus re zhig rga ba dang na ba'i gnod ba nye bar lhags pa'i sdug bsngal bzlog ste| des byas pa'i skyes bu'i byed pas 'chi ba la yang mi 'jigs pa de skyo ba bskyed pa'i phyir bshad pa|

nad bco rga pa gso bya des|| de dag la khyod mi 'jigs mod||

chad pa phyi ma bcor med pas|| khyod ches gsal bar de la 'jigs|| [I.5 (5)] …

§13 tena (des)_iti kāraṇena prativyūhate samādhatte prativyūhitum ity antena_eke |

The First Example

[Suzuki 1987: 10.1–5] dper na rgyal po 'ga' zhig la blon po rengs shing | des de bzung ba'i phyir dmag1) mngags pa dang des de 'bul gyis bcos par gyur la| de nas gzhan btang ba dang | de yang kho na ltar bcos par gyur to|| de nas rang nyid gshegs pa dang | des bcos su med par gyur pa de bzhin du| rga ba dang na ba dang 'chi ba dag shes par bya'o||

1) P: dmags.

§14 evam (de bzhin du) ityādinā tv anye |

sātivāhanaṁ (dmag) | śālavāhanaṁ |

[15a5]

vināśavivarṇikṛtya | dakṣiṇā ('bul)_ity āmantraṇe |

Ad CŚ I.6

[Suzuki 1987: 10.24–11.17] ci ste nges par 'chi ba zhes bya ba so so'i skye bo rnams kyis skyes bu'i mthus nges par ldog tu med pa 'di ni yod mod kyi| de ni da ltar nges par ma1) zin pa'i phyir 'jigs pa 'dren par byed pa ma yin no snyam na| de yang yod pa ma yin te| 'di ltar|

gsad par bya ba'i phyugs rnams ltar|| 'chi ba kun gyi thun mong zhing ||

gzhan yang 'chi ba snang 'gyur na|| khyod la 'chi ba dag 'jigs cis med|| [I.6 (6)]

gal te 'chi ba 'di thun mong ma yin pa dang | mi snang bar 'gyur na ni de de skad brjod par rigs pa zhig na| gang gi phyir gang 'chi bar rtogs par mi 'gyur ba 'di ni shin tu byings che ba ma yin te| du ma zhig ni shi zin zhing 'chi bzhin par rtogs so|| de ni de kho na la yod pa yang ma yin te| gang gi phyir 'chi ba thams cad kyi spyi thun yin par rtogs pa'i phyir ro|| dper na gsad par bya ba'i phyugs rnams kyi 'chi ba ni thams cad la thun mong ba yin la| gcig gis cig shos 'chi ba dmigs pa yang yin no|| de bzhin du mi rnams kyi yang yin pas rgyu gang gis khyod la 'chi ba'i 'jigs pa med par 'gyur| rgyu gnyis kyis 'chi ba'i 'jigs pa mi srid de| de ma dmigs pa dang de las 'das pa yin pa zhig na| gnyis po 'di ni khyod la mi srid de| 'chi bdag gdol ba gson pa'i lam bkag nas mdun na gnas pa de'i phyir bag med pas ci zhig bya| bag med pas phyugs dang mtshungs pa nyid du 'gyur te|

bsrogs pa'i2) phyugs bzhin no||

1) D, C: om. 2) Suzuki 1987: gsod sa'i.

§15 mate (

snyam na

) ’tīte | sāmarthyavācy alaṁ-śabdayoge caturthī |

śūnā(bsrogs pa)

vadhyaśālā |

Ad CŚ I.7

[Suzuki 1987: 12.3–20]

(6)

nam zhig dus na 'chi bdag gis|| khyod la gnod pa byed par 'gyur|| [I.7 (7)]

'dir dus 'di zhes bya ba na 'chi bar 'gyur ro zhes bya ba'i nges pa med pas bdag ther zug pa yin no snyam du sems na| 'chi ba'i dus la nges pa med pa nyid kyis 'jigs par bya dgos bzhin du de nyid kyis mi 'jigs so zhes bya ba 'di ni cher blun pa nyid de| (…'di ltar…1) deng ngam (…deng sang…2) zhes bya ba de lta bu la sogs pa'i dus gang yang rung ba zhig na gdon mi za bar 'chi ba'i chos can khyod la 'chi bdag nye bar lhags nas gnod pa byed par 'gyur te| de nas rang nyams kyis shes par 'gyur ro|| de'i phyir gson pa'i dus ring bar re ba brgya stong gi bdag nyid can de dor nas| 'chi ba'i 'du shes mngon du byas la bag yod par bya bar rigs te|

srin po ba-ka'i za res la 'gro ba bzhin no||

ji ltar gang zag gi yul la| srin po ba ga'i bza' ba'i ched du gang la res 'ong ba de nyid 'gro ba de bzhin du skye bo thams cad 'chi bar 'gyur ro||

(1) D, C: 'dir. (2) D, C: deng song.

§16 pratyayaṁ (

sems

) | saṁpratyayaṁ | aparedyuḥ(

deng sang

) kanni(?) | upanīya (

nye bar lhags nas

) | ātmānaṁ upasthitikṛtya | maṅgala(

yul?

)_i

ti maṅgalakoṭaḥ |

Ad CŚ I.8

[D 36b7–37a1] 'dir khyod sred pas tshe 'di'i ma 'ongs pa'i don rnams gcig tu thob par bya ba nyid du lta'i1)| gang gi ched du don thob par byed pa don nye bar longs spyod pa'i rten du gyur pa'i gson pa de zad pa la ni ma yin no||

1) N, P: lta yi. ...

The First Example

[D 37a3] tshong pa'i bu dang | phas btsongs pa'i bu bzhin no||

tshong pa'i bu zhig la chags 'brel mang ba la| des kyang phar chags pa kho nar bltas kyi tshur 'brel pa ni ma yin pas chags pa'i rjes su mthun par dgod skyo byas nas de phongs par gyur to||

§17 deyaṁ ca_iti

bahv (

mang ba

) iti yojyaṁ | deyaṁ

paśyati (lta'i

/ bltas kyi)

paścād bahu

vyayaṁ kṛtvā dāridrād(phongs par) duḥkhīsamvṛtaḥ |

Ad CŚ I.9: The Examples

(7)

song ba de bzhin du skye bo byis pa rang gis rang gtar pa zhag nas sdig pa'i las rnams byed de| de'i rnam par smin pa ni de kho nas nyams su myong bar bya ba yin no||

yang mi nor med pa 'ga' zhig gis chang khang du phyin te| rin sbyin par bya yis zhes te chang mang po 'thungs la| de yang yod par ma gyur pa dang | des de bzung nas co dris par gyur to|

§18 śauṇḍapānāsaktaḥ | viṭa (g-yon can)_dyūtakārādiḥ | mūlika(?)_iti śauṇḍyādi

[15a6]

vikrayi

| yaś cāyam (yang

... 'ga' zhig gis) ityādy avahāraṇī |

Ad CŚ I.10 [D 38a2–6]

su la'ang gson pa zhes bya ba|| sems kyi skad cig las gzhan med|| skye bos de nges mi rig pa|| des na bdag nyid shes pa dkon|| [I.10 (10)]

dmigs pa las myur du 'pho ba nyid kyi phyir na sems kyi skad cig mar 'jig pa rtogs par ha cang yang mi dka' ste| 'di ltar yi ge a la sogs pa'i yig 'bru rnams ches skyen par brjod pa na| yig 'bru re re zhing dus dang rnam pa tha dad pas de la dmigs pa'i sems dang dus dang rnam pa tha dad pa rtogs la| dus dang rnam pa tha dad pa las kyang sems skad cig ma nyid du grub po|| skad cig ces bya ba ni dus 'grib ba'i mthar thug par gyur pa la bya la| skyes bu stobs dang ldan pas se gol gtogs patsam gyis skad cig ma drug cu rtsa lnga 'da' ste| rnam pa de lta bu'i skad cig gis rnam par shes pa skad cig ma yin no||

§19 ālambane (dmigs pa las) iti | devatādike cittasya(sems kyi)_anavasthānāt |

saṁhātaḥ

(gtogs pa) karaṇaṁ | tad alaṁ (tsam) | tad avaśyaṁ |

The First Example

[D 38b4–5] ji ltar mi mkhas pa 'ga' zhig gos chu klung du lhung ba yun ring du lon bzhin du yang sa de nyid du tshol ba de bzhin du bdag nyid mi shes pa yang na tshod 'das su zin kyang bdag nyid

byis pa kho nar blta'o||

§20 bālaṁ (

byis pa

) taruṇaṁ |

Ad CŚ I.12

[D 39a4–5] gang zhig rga shi ni mi 'dod pa yin mod kyi| de lta na yang de gnyis ji ltar bu la yod par mya ngan gyi rgyur 'gyur ba de ltar rang la yod pa ma yin no snyam du sems pa de la brjod par bya ste|

khyod rang 'chi la mya ngan na|| bu sogs rnams phyir ci ste yin|| rang nyid spyo bya smra bo ni|| ji lta bur na smad mi 'gyur|| [I.12 (12)]

§21 putrādīnāṁ

(

bu la sogs pa'i

) kṛtena tava maraṇadharmaṇaḥ

(

'chi ba'i chos can

) śokaḥ

(

mya ngan

) kaḥ (

ci ste

) na yuktaḥ ity arthaḥ |

[D 39a5–b1] 'chi ba 'chi ba'i chos can te|| bdag nyid 'chi ba'i chos can nyid du gyur pa des ni bya ba

(8)

rang nyid'chi bdag las 'das pas ni gzhan la 'chi bdag babs pa la sems nad bya bar rigs na| gang zhig skyon mtshungs pa nyid kyis spyo bar bya bar gyur cing gzhan dag la de smra ba por 'gyur ba de ni smad par 'os par ji ltar mi 'gyur te| de lta yin dang | khyod bdag nyid kyi mya ngan bya bar 'os pa nyid las mi ltos par bu la sogs pa dag kho na langs mya ngan bya bar 'os so zhes smra ba na rgyu gang gis dam pa rnams kyis smad pa nyid du mi 'gyur| de'i phyir gzhan dag la yang 'chi bdag babs pa nges par zin par byas te| ches shin tu yid dbyung bar bya'i| mya ngan lhur len pas rtag tu dge ba'i phyogs rgyun chad par ni mi bya ste|

§22 adhamato ’dhamatvena kathaṁ na vācyaṁ | kāryaṁ (

bya ba

) kleśakṣayaḥ | mṛtyoḥ

(

'chi bdag las

) sākaśāt svayam (

rang nyid

) ativṛttam ātmānam avagamya (

nges par zin par byas te

) | parasya (

gzhan la

) mṛtunā sāmyārthināśāt | śamaḥ (? dbyung ba

r bya'i

) śāntir vi

[15a7]

nāśaḥ

| glānir mlānimā |

Ad CŚ I.14ab

[D 40a1–2] yang na de ma dris par 'gro ba ma yin te| gang gi phyir des yig 'bru med par 'dza' bshes dang nye 'brel la skal bgos mod kyi khyod ni|

gti mug phyir na bu yi ni|| rnam par rtog pa med par zad|| [I.14 (14) ab]

de'i phyir de'i rnam pas bstan pa'i 'gro ba ma rtogs pas ni rang gi mi shes pa la mya ngan bya'i bu la ni ma yin no||

...

§23 anāpṛcchya (

ma dris par

) apratipādya | upāmantritāḥ (

bstan pa?

) āmantritāḥ |

The Example

[D 40a4–5] bu gcig pakhur la chas pa bzhin no||

bu gcig pa 'ga' zhig gi bu khur gyi phyir mngon par chas la| de'i pha nyid kyis de 'gro ba'i rjes su mthun par byas shing 'gro bar zhugs pa la cho nges 'debs par brtsams te| de bzhin du 'jig rten yang bu bskyed pa'i phyir rang nyid 'bad pa byed la| bskyed pa'i 'bras bu dang phrad na mya ngan byed do||

§24 vahanaṁ (khur) vahitraṁ | eka (gcig pa)-pada ity avyayaṁ | ekakṣaṇe |

Ad CŚ I.15

[D 40a5–b3] 'dir smras pa|

gal te yang rga bas 'di'i 'gro ba la spro ba nyid ston par byed mod kyi de lta na yang bu la cher chags pa nyid pha'i mya ngan rgyur 'gyur ro||

bshad par bya ste|

ji ltar pha la bu sdug pa|| de ltar de la skye ma yin|| [I.15 (15) ab]

(9)

gang gi phyir de ltar na ji ltar 'jig rten sred pas bu la sogs pa 'og ma dag tu lhung ba de ltar sred pas bu la sogs pa rnams gong du pha la 'dzeg pa mi srid pa'i phyir na sred pa ji lta ba bzhin las 'phen pa'i phyir chags pas khrid pa'i sems kyi rgyud chu ltar thur du 'bab pa nyid do zhes bstan pa'i phyir|

'jig rten 'di ni 'og tu 'gro|| de phyir mtho ris kyang rnyed dka'|| [I.15 (15) cd]

sred pa'i dbang du gyur pa'i 'jig rten gyis ni gyen la 'gro ba'i rgyu thob par dka' ba nyid kyi phyir na| re zhig mtho ris kyang rnyed par dka' na| thar pa ni lta ci smos| de'i phyir bla ma la gus pa'i chags pa lhur blang bar bya'o||

bu la sogs pa pha la nyes pa byed pa rnams la ni ngan 'gror gzhol bas mya ngan bya bar rigs kyi dus byas pa rnams la ni ma yin no||

§25 adha (

'og ma

) iti putre | tato naptari | tataḥ prati naptarītyādi |

śuddho(

sdug pa

)

advitīyaḥ |

Ad CŚ I.16

[D 40b4–7] gzhan yang mya ngan gyis gnod par gyur pa 'di la re zhig 'di nyid brgal zhing brtag par bya ste| ci khyod kyi chags pas rjes su mi mthun pa'i bu la'am| 'on te rjes su mthun pa la yin grang || de la

gang tshe rjes su mi mthun pa|| 'ga' yang sdug ces bya yod min|| [I.16 (16) ab]

gang gi tshe gang zhig gang gi rjes su mthun par mi 'gyur ba de'i tshe de de la sdug pa ma yin te| de'i phyir rjes su mi mthun pa la chags so zhes bya ba mi srid do|| ci ste rjes su mthun pa kho na la chags par 'gyur ro snyam na 'gyur la rag mod| de lta na yang |

de tshe chags pa tshong dang ni|| 'dra ba 'ba' zhig skye bar 'gyur|| [I.16 (16) cd]

'ba' zhig ni rgyu dang bcas pa gcig pu nyid do|| gal te 'di nga'i ngor 'jug go zhes bya bas chags pa bskyed na ni| de'i phyir de'i rjes su 'jug pa la lan du phan gdags pa'i phyir chags par byed pa na lag rje lug rje dag gis tshong rjes su bsgrub par 'gyur gyi chags pa ni ma yin te| de'i phyir bu'i mya ngan gyis ci bya|

§26

anurudhyate |

snehena

(

chags pas

)_anuvadhnāti | yadi sneha syāt tadā na

duḥkhopaśamaḥ syāt | tatas tena sūcitāṁ |

Ad CŚ I.18

[D 41b2] 'dir gal te yang chags pa'i 'ching ba lhod pa nyid kyi phyir de dang bral bas bskyed pa'i mya ngan gyis bdag nyid gzir bar bya ba ma yin mod kyi| de lta na yang 'jig rten shes pas de'i 'jug pa dang bstun te| lus skyur ba dang | rang gi lus la rdeg pa dang |

§27 lokajñena ('jig rten shes pas) lokavyavahārajñena |

Ad CŚ I.19: The Example

[D 42b2–3] spun gnyis pha dang ma'i 'chi ba go bar byed pa bzhin no||

spun gnyis las gcig gi gan du ma dus byas par gyur la gzhan gyi gan du pha dus byas par gyur to|| de gnyis char yang phan tshun go bar bya ba'i phyir phrad par gyur to|| de la gcig gis mthong nas kyi hud a za zhes ngu la gnyis pa shos kyang kyi hud ao po zhes ngu'o|| de bzhin du 'jig rten yang sdug bsngal bar gyur pa rnams la sdug bsngal 'ged par byed do||

(10)

Ad CŚ I.20

[Suzuki 1994: 2.3–7]

+ + + + + + + + + + + + + + + + | + + + + + + + + + + + sahacāriṇau || [CŚ I.20 (20)]

yasya hi bhavato ’nyasya veṣṭair yogaḥ priyas tasya tair eva viyogaḥ katham apriyaḥ | nanu yatraiva santāne yogas tatraivāvaśyambhāvī viyogo ’pi_iti yogaviyogau cobhāv api dṛṣyete sahacāriṇau | tasmād yogārthinā viyoga[*******][...]

[Suzuki 1994: 3.5–16]

gang gi 'du ba dga' yin de'i|| bral ba ji ltar dga' ma yin||

'du ba dang ni bral ba dag | lhancig rgyu bar snang min nam|| [CŚ I.20 (20)]

gang gi tshe khyod dam gzhan gyi yang rung ste| yid du 'ong ba rnams dang 'du ba dga' ba yin pa de'i de rnams dang bral ba dga' ba ji ltar ma yin| rgyud gang kho na la 'du ba yod pa de nyid la gdon mi za bar 'byung ba'i bral ba yang yin pas 'du ba dang bral ba gnyi ga yang lhan cig spyod par snang ngo de'i phyir 'du ba 'dod pas bral ba la dga' ba yang bya dgos so|| de'i phyir bde ba rgyu yin yang mtha' ngan pa nyid kyi phyir de gnyi ga dang bral ba'i rnam par grol ba mngon sum nyid du bya'o||

§29 yogaś ce

[15a8]

d iṣṭas tadā

viyogo 'pi tat-sahacārī_iṣṭa eva yogahetutvād viyogasya

durantatvād(mtha' ngan pa nyid kyi phyir) duḥkhahetutvāt |

Ad CŚ I.24

[Suzuki 1994: 10.1–3] atrāha [|] yady avaśyaṁ bandhuva[rga]s tyājyas tathāpi sutam utpādya [pū][******][he tasmin gṛhabhāram utsṛjyeta kartavyatā (?)] parisamāptaṁ kṛtvā nirg[a]mi[...] [Suzuki 1994: 11.1–5] 'dir smras pa| gal te yang rtsa lag ni gdon mi za bar gtang bar bya ba yin mod kyi de lta na yang bu bskyed de| lang tsho rdzogs pa na bag ma blangs pa de la khyim gyi khur bskur nas bgyi tshal yongs su rdzogs par bya ste nges par 'gro bar bya'o||

§30 tasmin iti sute |

|| 1 ||

[End of the Chapter I]

Ad Chapter II

[D. 45a4–62b5; C. 41b5–60a1; P. 48b2–67b4; N. 50a6–71a4.] Ad CŚ II.1

[Suzuki 1994: 15.6–9]

lus ni dgra ltar mthong mod kyi|| de lta na yang de bsrung bya||

khrims ldan yun ring 'tsho ba ni|| de las bsod nams chen po byed|| [CŚ II.1 (26)]

§31 saṁrakṣate pratipālyate |

Ad CŚ II.2 [D 45b6]

(11)

§32 bhaktir bhājanaṁ(

snod

) raktir ity arthaḥ |

[D 46a4] de ltar sdug bsngal ba dang mi rtag par bltas pas lus la lhag par chags pa btang ste| lus mi 'byung bar bya ba'i phyir nan tan bya ste| de med pas sdug bsngal thams cad med par 'gyur ro||

§33 yogataḥ paripālanayogāt adhyavasānam (lhag par chags pa) āsaktiḥ |

Ad CŚ II.6ab

[D 47b6–48a1] yang na sdug bsngal gyi yan lag nyid kyi phyir bde ba yang skye bar bya ba yin pas de yang btang bar rigs so|| yang ji ltar na de'i yan lag nyid yin zhe na| 'di ltar|

bde bar gyur pa'i lus po ni|| sdug bsngal snod du 'gyur ba ste|| [CŚ II.6 (31) ab]

bde ba dang ldan pa rnams kyi lus bde ba myong bar bya ba'i yul can| rtag tu longs spyod kyis shin tu gzhon sha can du gyur pa dag ni sdug bsngal ches chung ngus reg kyang 'bar bar gyur pa'i me lces lo ma sar pa dag ltar rod nyams par 'gyur gyi gnas skabs de thams cad la sron pa'i pha dang ma rnams ni mi 'gyur te| de'i phyir bde ba phul du byung ba ni sdug bsngal 'phel ba'i rgyu yin no||

§34 sukham (bde ba) iti manyate na tatvataḥ sukhaṁ |

Ad CŚ II.9

[Suzuki 1994: 20.15–22.14] atrāha | yady api duḥkhadvayaṁ vidyate | tathāpi tan mahatā sukhenābhibhūtaṁ na jñāyata iti | ucyate | kutaḥ sukhasya mahattvaṁ duḥkhavidheyasya kalpanākhyasya_api dharmasya pratibaddha-vṛttitvāt | tathā hi ||

kalpanāyāḥ sukhaṁ vaśyaṁ vaśyā duḥkhasya kalpanā | ato ’sti kiṁcit sarvatra na duḥkhād balavattaram || [CŚ II.9 (34)]

yadā khalv ayaṁ puruṣa evaṁ kalpyate dātāham īśvaro ’ham iṣṭān indriyārthān upabhuñje ’ham iti | tadāsyaivaṁ parikalpayato mānasaṁ sukham utpadyate | sukhasamarpiṇām api paratas tadapāyam āśaṅkamānānāṁ bhogavicchittikalpanayā punas tan mānasaṁ sukhaṁ nivartata ity evaṁ sukhasyotpādanirodhayoḥ kalpanāvidheyatvāt kalpanāyāḥ sukhaṁ vaśyaṁ bhavati | duḥkhaṁ tu naivam | na hy asti kaścit kalpanā yā duḥkhasyopaghātasāmarthyam uparudhyād ity ataḥ sukhavan na duḥkhaṁ kalpanāvaśyam |

yat tu khalv idam iṣṭaviṣayasambhogasukhaṁ yā ca sukhodayānukūlā kalpanā tad ubhayam api duḥkham upajātam upahanti | tathā hīndriyārtham upabhuñjāno ’py ayam anyatamena duḥkhenābhibhūtaḥ saha kalpanayā tat sarvaṁ sukham apahāya duḥkham eva pratisaṁvitte [|] na sukham [||] tad evaṁ sukhakalpanāyā duḥkhavidheyatvāt | duḥkham eva balavattaraṁ na sukham |

§35 kutaḥ sukhasya duḥkhena_abhibhavāt | anyattvāc ca kūpārdhaṁ gatvety adha iti

śeṣaḥ |

bhāvayituṁ vāsyituṁ |

[15b1]

na sakkito na pācitaḥ

kalpanākhyasya_iti

sukhahetoḥ

pratibadhavṛttitvād iti duḥkhe

kalpanā-vaśyaṁ | kasya duḥkhasya

duḥkhaṁ kartṛ ubhayam upahanti |

Ad CŚ II.10

[Suzuki 1994: 24.8–13] atrāha | yady api sukhaṁ durlabhaṁ tathāpi śarīrasyāpīḍākaratvāt tad ātmīyaṁ bahv api duḥkhaṁ pī[ḍā]karatvāt param eva bhavatīti | ucyate |

(12)

tasmāt kaḍevarasyāsya paravad dṛśyate sukham || [CŚ II.10 (35)]

§36 bahv api_iti mahad api |

Ad CŚ II.11: The Example

[Suzuki 1994: 28.1–7] rājaduhitṛsvayaṁvarāprārthanāvat |

vaiśravaṇa-duhitṛharaṇa-māndhātṛvac ca | ye rājaduhitaraṁ svayaṁvarāṁ prārthayante te duḥkhena saṁyujyante | ekasyaiva hi sā sukhahetur bhavati na sarveṣām | bahavaś ca prārthayante na cāsādayanti tato duḥkhino bhavanti | tathā sattvānāṁ bahavo duḥkhahetavo ’lpās tu sukhahetavaḥ | tathā vaiśravaṇaduhitṛharaṇe māndātṛvad anekaduḥkhahetavo bhavanty ubhayor balavattvāt | na tu tathā sukhahetavaḥ |

§37 vaiśramaṇasya duhitṛharaṇa_arthaṁ māndhātrā yuddhaṁ prārabdhaṁ |

Ad CŚ II.14: The Example

[D 51b1–4] bran ngan pa na le sham za ba dang | chang 'thung ba bzhin no||

'bangs gzhon nu zhig gis khyim bdag 'ga' zhig gi mchil lham brlag go|| de nas ni khri'u'o|| de nas ni rta'o|| de 'khams nas de na le sham gyi mdzod du bcug go|| der bcug nas kyang na le sham za ba dang | chang 'thung ba la goms par byas so|| des de nas khyim bdag de stong phrag dang phral lo|| de nas stong phrag gnyis dang ngo|| de nas de la des gang khyod bya ba ma yin pa byed kyang ngas slar bskyangs bzhin du yang nas yang du gnod pa byed pa| khyod ni byas pa chud gzon pa dang byas pa mi shes pa zhig go zhes brjod pa dang | des gang khyod yang nas yang du nyes pa byas kyang nga la yid rton par 'gyur ba khyod nyid byas pa chud gson cing byas pa mi shes pa zhig go zhes smras te|

§38 gañjaḥ (mdzod

?

) sthānaṁ |

Ad CŚ II.16

[D 52b3–4] de ltar na 'byung ba chen po 'di rnams ni phan tshun 'gal ba yin la| 'gal ba rnams kyang lus gcig la sdug bsngal 'byung ba'i rgyu nyid yin pa'i phyir| bde ba'i go skabs med pas lus ni sdug bsngal gyi bdag nyid can kho na zhig ste|

The Example

[D 52b4–5] thag pa gcig gis bcings pa'i srog chags drug dang | chung ma bzhis bsdus pa'i sdug bsngal bar gyur pa bzhin no||

ji ltar phan tshun 'gal zhing spyod yul tha dad pa thag pa gcig la btags pa rta dang | ce spyang dang | sbrul dang | 'dab chags dang | ri dvags dang | chu srin byis pa gsod rnams la tshogs pa yod kyang 'gal bas ji ltar bde ba med pa de dang 'dra'o||

§39 ekakāye (lus gcig la) rajju (thag pa)-rūpatṛṇasamūhe | karmasaṁyogaḥ |

śubhāśubha-karmaṇa śarīrotpādanaṁ | utkṣepayati | paraṁ preryotthāpayati |

Ad CŚ II.18 [D 52a7–b1]

(13)

las byed bde ba yin no zhes|| rnam pa kun tu 'ang mi rigs so|| [CŚ II.18 (43)]

§40 karmāṇi (las) _iti caṁkramādīni |

The Example

[D 53b3–4] mkhan po lngas yongs su nyon mongs pa'i rgyal po'i bu bzhin no||

ji ltar brda sprod pa dang | gtan tshigs dang | nor gyi bstan bcos dang | 'phong dang sa 'dzin bslab pa'i phyir mkhan po lnga dang rjes su 'brel ba'i rgyal po'i sras rtag tu sdug pa kho na ste| gal te gcig gis btang na ni gnyis pas 'dzin pa de bzhin du byis pa so so'i skye bo rnams kyang rkun po gshed ma phung po lnga dang rjes su 'brel ba'i las byed pa'i phyir rtag tu sdug pa yin no||

§41

[15b2]

hetus (gtan tshigs) tarkaśāstraṁ |

arthaśāstraṁ (nor gyi bstan bcos) nītiḥ |

iṣvāsaśāstraṁ dhanuvidyā (

'phong

) | gandharvaṁ (sa 'dzin) geyavidyā |

Ad CŚ II.20 [D 54a4–5]

bzhon pa sogs la mi rnams kyi|| bde ba rtag tu yod min te||

dang por gang la rtsom med pa|| de la mthar 'phel ga la yod|| [II.20 (45)] ...

The Example

[D 54a7–b1] blun po khur skya phyed kyis 'grangs pa bzhin no||

ji ltar skyes bu blun po zhig tha ma'i khur skya phyed 'phro bkres pa sel ba'i rgyur sems pa de bzhin du mi mkhas pa rnams bzhon pa la sogs pa la ste| bzhon pa dang | bza' ba dang | btung ba dang | nyal ba la sogs pa'i spyod lam dag la phyis sdug bsngal bar sems so||

'dir bshad pa|

bzhon pa sogs la rang bzhin gyis|| gal te cung zad bde yod na|| mthar de sdug bsngal mi 'gyur te|| rang bzhin rnam par 'jig mi 'gyur||

§42 tasya (

de la

)_iti sukhasya | vṛttir (

'phel

) upacayaḥ | sarvathā sukhābhāvād ārambha

eva tasya nāsti bhāvena rūpeṇa bodho

mūrkhaḥ

(

blun po

) |

śadyādi

(

bzhon pa sogs

)_iti

niṣadyādi |

Ad CŚ II.21: The Example

[D 54b5–6] rtaspangs kyis snun pa zed pa bzhin no||

ji ltar 'ga' zhig rta spangs snun pa'i sdug bsngal nye bar zhi bar byed pa yin no snyam du bsams nas chags pas snun pa zed pa de bzhin du| mi mkhas pa rnams sdug bsngal phyir bcos pa la bde bar 'du shes so||

§43 duḥkhopaśamam (sdug bsngal nye bar zhi bar byed pa) iti khedādinā_iti śeṣaḥ | prahārān

(zed pa) iti ghoṭakasya (rta) |

Ad CŚ II.22

(14)

bshad par bya ste|

rtsom pas skyes pa ldog 'gyur na|| sdug bsngal rtsom la'ang bde ci yod||

de phyir thub pas skye 'jig dag | sdug bsngal yin zhes gsungs pa snyam|| [CŚ II.22 (47)]

bde ba 'dod pa yongs su skyo ba bskyed pa'i yul ha cang bsten pas sdug bsngal chen po byung ba can ni| de ldog pa'i sred pas bde ba myong bar bya ba'i yul longs spyod par rtsom la| der yang 'di la mthar sdug bsngal chen po skye bas rtsom pa'i dus na yang sdug bsngal chung ngu skyes par rtogs so||

sdug bsngal chung ngu skyes pa de yang sngar gyi g-yer po ldog pa'i rgyu yin pas sdug bsngal chung ngu rtsom pa na| sngar gyi sdug bsngal skyes pa ldog par 'gyur ro|| skyes pa'i sgra ni 'phel ba'i rab tu brjod pa'o||

de'i phyir ngag gi don ni sdug bsngal chung ngu skyes pas sdug bsngal chen po 'jigs par 'gyur ro zhes bya ba'o|| skye ba dang 'gag pa'i gnas skabs gnyi gar yang bde ba mi srid par bshad pa ni| sdug bsngal rtsom la'ang bde ci yod|| ces bya ba ste| sdug bsngal rtsom pa ni bde ba ci yang med do|| 'ang gi sgra ni sdug bsngal 'gag pa na yang bde ba ci zhig yod de sdug bsngal tsam zhig kho na skye zhing 'gag pa'i phyir gnas skabs gnyi gar yang rang bzhin gyis bde ba yod pa ma yin pa kho na'o|| bde bar rtog pa ni phyin ci log tshad mar byas nas 'gyur ro|| 'dis khu ru pa'i dpe yang rnam par bshad pa yin no||

The Example

[D 55a6–7] spa'i shun pa'i 'ching bas bsdams pa bzhin no||

ji ltar spa'i shun pas bkyigs pa char dang nyi ma dag gis 'joms pa de bzhin du| sdug bsngal bco ba bsdus pa las sdug bsngal gzhan rtsom pas sdug bsngal snga ma ldog go||

§44 sukhasya

(bde ba'i)

| mṛduduḥkharūpasya_ārambhena (rtsom) utpādena pūrva

(sngar)-duḥkhasya ubhayor vṛddhiḥ ('phel) sā ’paiti viṣayām eva_ity ahaṁ

[15b3]

vetreṇa carmaṇā

vaddhaḥ | vetraṁ (spa'i) varṣa

(char)_udakena sthūlibhūtaṁ pīḍayate | carma-śukkaṁ

pīḍayati |

Ad CŚ II.23: The First Example

[D 55b3–6] khron pa'i phyed du lhung ba sbrang rtsi myangs pas rton pa dang | glang po che'i ror zhugs pa'i bya rog chu bo chen pos bdas pa bzhin no||

(15)

§45 mānuṣya (mi'i) eva_ardhapathatve (am phyed du) na rūpitaḥ |

Ad CŚ II.24

[D 56a2–4]

khyod sdug chags bral med do zhes|| so so'i skye bo bstan bya des||

nges par de bzhin gshegs rnams kyi|| gti mug kun gyi tha mar gsungs|| [II.24 (49)]

'dir bstan par mi bya ba ni ma yin te| gang gi phyir lus 'di sdug bsngal gyi rang bzhin yin yang gti mug gis so so'i skye bos de'i rang bzhin yang dag pa ji lta ba bzhin mi rtog pa de'i phyir| khyod la lus sdug bsngal gyi rang bzhin can la 'dod chags dang bral ba yod pa ma yin no zhes nye bar bstan par bya dgos so||

§46 vācya eva_iti duḥkham etac charīram (

lus 'di sdug bsngal

) ity anena |

The Example

[D 56a5–6] bong mjug nas 'dzin pa bzlog pa bzhin no||

gla bran kha cig gis gla blangs te las phyed byas nas bor bar gyur to|| de la mas gang 'dzin pa de

legs par 'dzin par byos shig ces smras pa dang | des nam zhig gi tshe bong mjug nas bzung la| des brdegs su zin kyang | thams cad la legs par gzung bar bya'o zhes mi gtong bar gyur to||

de bzhin du bcom ldan 'das kyang sdug bsngal las yid byung bar gyis shig ces skye bo gti mug gis gzung ba la slob par mdzad do||

§47 sugṛhītam (

legs par 'dzin par byos shig

) iti | mām edhye tyakṣāmi |

|| 2 ||

[End of the Chapter II]

Ad Chapter III

[D 62b5–75b7; C 60a1–72a4; P 71a4–85a7; N 67b4–81b7.] Ad CŚ III.1

[D 62b7]

yun ni shin tu ring pos kyang || yul la mu thug yod min te||

sman pa ngan ltar khyed lus la|| ngal ba 'bras bu med pa 'byung || [III.1 (51)]

§48 maryādā (

shin tu ring pos

) iyantā |

The Example

[D 63a3–4] gzig lpags bskon pa'i spre'u bzhin no||

(16)

§49

kārṣṇe sāmastaṁ | na cāsya_iti

dvīpicarmāvṛtasya

(gzig lpags bskon pa'i) |

udvega-kālaniyamo nāsti (dus nges pa yod pa ma yin) | sadā (rtag tu) eva udvega (skyo ba)-karatvāt na

vyavasthā (rnam par gzhag pa med pa) neyattāparasyāpi_iti |

Ad CŚ III.3

[D 63b5–7] 'dir smras pa|

re zhig nye bar bstan pa 'dis skye bo bud med thun mong ba las bzlog par nus kyi| gang dag gzugs bzang zhing reg pa dang ldan pa| yan lag thams cad dga' bar bya ba| snying dang mig tu sdug pa| snying nas chags pa'i mig ras kyis bltas pa dag gis me dang phrad pas mar sar ltar chags pa can rnams kyi snying dag 'ju bar byed pa yongs su longs spyod pa thun mong ma yin pa can de dag las bdag gis yid bzlog par ji ltar nus| de la yang chags pa bzlog pa'i phyir bshad pa|

bud med kun la 'khrig pa la|| tha dad cung zad yod min zhing ||

gzugs gzhan gyi yang longs spyod na|| khyod la mo mchog gis ci byed|| [III.3 (53)]

§50 sarveṣā

[15b4]

m eva strī (bud med)-rūpaṁ bhogyaṁ | tatra

(de la)_āsaktir (chags pa) na

yuktā |

[D 64a1–2] rtags pa 'dibden pa ma yin pa'i don gyi rtogs pa kho nas yul mchog tu byung ba nyid du sgro btags shing | bdag nyid dma' bar byas nas yongs su skyo bar byed pa 'ba' zhig tu zad de| 'di ni 'thad pa 'dis yul dma' bar byas te de la chags pa bral ba nyid kyis bdag kho na bstod par rigs so||

§51 asadarthakalpanā (bden pa ma yin pa'i don gyi rtogs pa) viparyāsakalpanā asya ('di)_iti

puruṣasya | viṣayaṁ (yul) nīcaiḥ kṛtvā (dma' bar byas na

s

) |

The Example

[D 64a7] bud med gzugs ngan pa dang | gzhan gyi bud med kyi blos mun khung du rang gi chung ma dang dus btab ste phrad pa bzhin no||

...

[D 64b2–4] yang skyes bu 'ga' zhig gzhan gyi bud med mthong nas nam zhig na 'di dang phrad par 'gyur zhes brkam par gyur la| der grogs bshes zhig gis gang zhig don du gnyer ba de ni 'di yin gyi| 'on kyang khyod kyis de la ci yang smra bar mi bya ste| de ni ngo tsha dang ldan pa rigs kyi mna' ma zhig go zhes de la mun khung du rang gi chung ma dang sprad pa dang | de yang shin tu dga' zhing rnam pa 'di lta bu'i bud med ni med do zhes smra'o||

§52 parakyaṁ

(gzhan) parakīyaṁ |

sa ca (de yang)_iti rāgī |

sarvaś ced (

kun la

) anyo 'pi

(

gzhan gyi yang

) |

Ad CŚ III.5: The Example

[D 65a5–6] bad sa'i rgyal pos dbang pos byin rnyed pa bzhin no||

(17)

§53 udayanavatsarājā

(bad sa'i rgyal pos dbang po)_iti nāma dvayam

anya-vyavachedārthaṁ | śakradeva indravat kumāre kumārabhāve samena_anurūpeṇa |

Ad CŚ III.6

[D 65b1–5]

yon tan ldan pa sdug pa dang || bzlog pa la ni bzlog mthong na||

rnam par gnas med snga ma'am|| cig shos las ni gang zhig bden|| [III.6 (56)]

gal te yon tan dang ldan pa la 'dod chags shing | bzlog pa la zhe sdang na| 'o na de'i skyon dang yon tan 'chol ba'i phyir| bud med mchog 'dod chags kyi rgyu ma yin la| yon tan dang skyon dag kyang des pas yul gcig la yang rim gyis gnyis char yang yang dag par 'byung ngo || de'i phyir de ltar na yon tan dang skyon gnyis ngas par mi gnas pas de dag la rag las pa nyid kyis| rnam par gnas pa med pa ko|| snga ma yon tan dang ldan pa nyid dang | dus phyis 'byung ba'i skyon dang ldan pa lta gang zhig bden par 'gyur| gal te yon tan dang ldan pa nyid bden na ni| de nyid la skyon mthong bas de mi bden pa yin nam| ci ste skyon dang ldan pa nyid bden na| de lta na yang de nyid las yon tan mthong bas de bden pa ma yin no|| de'i phyir yon tan dang ldan pa la 'di'i 'dod chags mi rigs te|

§54 viparītāṁ dṛṣṭvā (

bzlog mthong na

) | viparyayo bhavati |

duṣṭaṁ(

skyon

) bhinnaṁ

guṇadarśanaṁ (yon tan mthong ba) |

The Example

[D 65b5–7] 'chag tu 'gro ba dang | bshad khang mthong ba bzhin no||

ji ltar kha zas legs par 'dus byas pa ni yongs su longs spyod pa na dga' bar 'gyur la| gang gi tshe de'i skyon gyis 'chag tu 'gro ba ste 'chag khang du 'jug pa de'i tshe mi dga' ba dang | yang ji ltar bzlog tu zin kyang grogs bshes kyi khyim gyi bshad khang blta bar 'dod cing | gang gi tshe mthong ba de'i tshe de nyid la yon tan mthong ba'i phyir dang | yon tan ma yin pa mthong ba'i phyir shin tu chags pa dang bral bar 'gyur ba de bzhin du bud med kyi rang bzhin mthong bas 'dod chags dang bral bar 'gyur ro||

§55 kuṭyā (khang) bāhye saundaryaṁ (dga' ba) |

Ad CŚ III.9

[D 66b7–67a1] 'dir smras pa| lang tsho la bab pas na tshod dang po la 'dod pa nye bar bstan par bstan la| nye bar bsten pa ji lta ba bzhin gnas pa rnams ni bya ba ma yin par byed par yang mi 'gyur ro||

bshad par bya ste| sems dang bcas pa su dag khyi ltar bud med kyi lus mi gtsang ba la mngon par zhen la gzhan yang der 'dzud cing | 'jig rten la don ma yin pa byed pa rnams kyi tshig la tshad mar byed par 'gyur| 'di ltar 'dod chags kyi chang 'thungs pas smyos pa ngo tsha shes pa dang khrel yod pa dang bral ba bag med pa spyod cing dge ba'i phyogs mtha' dag bcom pa| bud med kyi skye bo'i bsgo ba bzhin byed pa 'di dar ma'i gnas skabs su spyod pa rjes su gdud bar byed pa gang spyad cing |

§56 naivaṁ kurvīta | mā ya

[15b5]

theṣṭaṁ maithunaṁ kuru | adhyāyanavicārayan |

(18)

gro la zhing | rab tu dang la ring po gzigs pa rnams kyis mngal dang smad pa dang dka' ba rnams pa rgya phrag stong dam rgyun mi 'chad par ji ltar mi 'gyur| dri ma rnams kyis brnyogs pa'i spyod pa de ni de ltar 'dres pa zhig go||

§57 hā-dhik-kaṣṭānāṁ (mngal dang smad pa dang dka' ba rnams pa

?

) hā-dhik-kaṣṭa-śabdānāṁ |

avichedo ca (rgyun mi 'chad pa)_iti nirantaraṁ vā | sakalaṁ nir-mala

(dri ma)-cittaiḥ

pūrvam ācaritaṁ (spyod pa) yataḥ |

Conclusion in a Verse

[D 67b1–2] 'dir bshad pa|

rmongs la 'byung pos brlabs gyur pas|| 'dod pa'i dbang gis gang byas pa|| de ni na tshod yongs gyur las|| yid gdung dka' ba skyed par byed||

§58 bhūtāviṣṭena ('byung pos) grahāgṛhītena |

Ad CŚ III.10

[D 67b3–6] 'dir 'dod pa'i khams kyi bud med kyi bde ba gang yin pa de ni ma chags pa med la| gang gi tshe chags par gyur pa de'i tshe ni chags pas chags par bya ba'i don dngos po la de'i rang bzhin du 'gyur zhing | 'dod chags kyang dngos po ma yin pa dngos por byas nas 'jug pas gti mug med par mi 'byung ngo|| gang gti mug gis yul gyi rang gi ngo bo mi rig cing | rang gi rnam par rtog pas blo phrogs pa| 'khrul 'khor gyi mi ltar kun tu rmongs par byas pa'i yul gyi rang gi ngo bo la sems gtad de| de las gzhan du sems g-yengs pas ni yang dag pa ji lta ba 'ga' yang mi shes te| mi shes pa des ni bde ba so so yang dag par rig par mi 'gyur ro|| bde ba so sor yang dag par rig pa med na yang phyin ci log gi rtog pa tsam nyid las ma gtogs pa 'di la bde ba cung zad kyang mi 'byung ngo|| de la bud med kyi bde ba bskyed pa'i phyir gdon mi za bar bud med yongs su gzung bar bya'o zhes gang smras pa de ni ma yin te|

§59

striyā idaṁ straiṇamiminaṇ

1)

| sa ca_iti rāgaḥ |

bahirmano

(

yid phyir

) nikṣiptaṁ

manaḥ

pravartate

(

gyur pa

) bhavati |

tato ’nyatra (

de las gzhan du

) svarūpād

anyatrāsvarūpe | sukhavṛddhiś ca viparyāsād(

phyin ci log

) eva |

1) This is unclear.

The Example

[D 67b6–68a5] byis pa rgyal po'i btsun mo 'dod pa dang | thag pa bzhin no||

(19)

gi ba lang brlag pas de de'i don du ma dgos so|| de song ba dang rgyal po'i btsun mo byis pa de'i khang bar phyin te| slar log ste song ngo|| ji ltar byis pa lo khyud kor du yid phyir gyur pa de la sdug bsngal mchog mngon par 'byung ba de bzhin du 'dod chags kyis yid phyi rol tu gyur ba'i mi rnams bde ba thob pa ga la yod| yang thag ba zhig rgyal po'i btsun mo dang 'dzol te| 'dod chags kyis smyos par gyur nas| kva'i khyod kyis lha mthong ngam| kva'i 'ongs sam| kva'i nga 'dri 'am zhes re re la 'dri bar gyur to||

§60 mahilā (

dri

)_avacāraḥ (

btsal bar

)

[15b6]

strīparvaṇī sāmvatsare ’nte (

khyud kor gyimthar

thug par

)

bhavati

(

gyur

) | striyaḥ sambhūya gṛhādau bhramanti | strīnimittaṁ |

pratikoṣṭhakaḥ svagṛhasyaiva | abhisamayaḥ (

mngon par 'byung ba?

) prāptiḥ | yaḥ straiṇe

mukhe rāgaṁ raktatvaṁ tatvato na paśyati | tasya kutaḥ sukhaṁ | vibhaktā viraktāḥ |

Ad CŚ III.12

[D 69a1–3]

gal te 'dod chags bde yin na|| bud med dag gis dgos med 'gyur||

bde ba dor bya zhes bya bar|| ji ltar yang ni ma mthong ngo || [III.12 (62)]

gal te 'dod chags bde ba yin na ni|| 'dir bud med dag gis dgos pa med par 'gyur te| bde ba zhes bya ba ni skyon med pa'i phyir nam yang dor bar bya bar mi 'dod do|| gang gi phyir 'dod chags ni dug ltar 'gal zla'i dug bud med kyis slar [3] 'joms par byed pa de'i phyir| 'dod chags bde ba yin no zhes bya bar mi rigs te|

§61

rāgaḥ strīsevayā virāgo

nāsti strībhiḥ prayojanaṁ (

bud med dag gis dgos pa med par 'gyur

) |

Ad III.14: The Example

[D 70a5] rgyan po la sogs pa bsten pa bzhin no||

ji ltar rgyan po dang chang dang 'phrug pa rnams rdzas dang lus zad pa'i rgyur yang dag par gnas pa de bzhin du bud med dang gnyis sprod pa'i 'dod pa bsten pa yang ma yin no||

§62

sukhābhilāṣiṇaḥ

striyā saha dvandvaṁ yugmaṁ (bud med dang gnyis sprod pa) |

strīdvandvaṁ |

Ad CŚ III.16 [D 70b6–7]

dregs pa yis ni kha cig la|| bshang khangla yang chags skye zhing || bud med la la la chags pa|| 'ga' zhig 'ga' la phrag dog byed|| [III.16 (66)]

§63 varcaskuṭāv

(

bshang khangla

) iti | kasyacit strīndriyaṁ saṁsthānasādharmyā

[15b7]

varco vigame kuṭimārge |

Ad CŚ III.17 [D 71a4]

mi gtsang ba la gti mug ni|| 'byung ba khro ba 'byung rigs kyi||

(20)

§64 moho (

gti mug

) ’jñānaṁ |

[D 71a4–6] 'ga' zhig la mi gtsang ba rdzis pas gti mug dang khro ba dag 'byung bar rigs te| de mun pas bsgribs pas lta ba dang bral ba'i phyir ma mthong ba la gti mug 'byung ba srid cing | dri nga ba nyid kyis na gnod pa nye ba'i phyir khro ba 'byung ba yang srid kyi| rjes su mi mthun pa'i phyir 'dod chags 'byung ba ni mi rigs pa de ltar bud med kyi lus mi gtsang ba la yang phyir bco bas bkag pa'i phyir gti mug dang dri nga ba nyid kyis khro ba yang 'byung bar rigs kyi| 'dod chags 'byung bar ni rnam pa thams cad du mi rigs te| mi gtsang ba'i rang bzhin yin pa'i phyir ro|| de la gang bde ba yod pas chags par rigs so zhes 'dod pa de ma yin no||

§65 pratīkāra

(phyir bco ba) sugandhādiḥ | rakta iti pāṭho na saṅgataḥ saṅgatatve rakta

iti tasyā evānurāgāt

|

The Example

[D 71a6–b2] mtshan mor mi gtsang ba mnan pa bzhin no||

'ga' zhig gis mtshan mor rkang pa gnyis kyis mi gtsang ba mnan par gyur la| des de mthong nas de 'khrugs par gyur cing | phyis chags par gyur to|| de la gzhan gyis khyod kyis ci'i phyir mi gtsang ba mnan zhes dris pa dang | des mun pas bsgribs pa'i phyir ro zhes smras so|| de nas khyod ci ste 'khrugs|| smras pa| rjes su mi mthun pa'i phyir ro|| de na gang du rgyu med pas khyod ci'i phyir chags par 'gyur zhes bya ba 'dir ci zhig smra bar byed| de ltar na lus mi gtsang ba la khro ba dang gti mug gnyis 'byung bar rigs kyi| 'dod chags ni rnam pa thams cad du ma yin no||

§66 yatra hetor eva_asaṁbhavas

(gang du rgyu med pas) tatra kiṁ vakṣati ('dir ci zhig smra

bar byed) na kiñcit | avidyāvaśād eva_ity arthaḥ |

Ad CŚ III.18 [D 71b3–2]

mi rnams ma rtogs mi gtsang ba'i|| snod mi smad par 'byung 'gyur na|| gang las mi gtsang 'byung 'gyur ba|| de ni smad par cis mi sems|| [CŚ III.18 (68)]

lus mi gtsang ba las byung nas sun phyung ba'i snod rnams kyang mchog tu skyon du brtsi bar 'gyur na| gang las bar med par mi gtsang ba'i phung po 'thon pa de gtsang ngo snyam du sems rnal du gnas pa rnams kyis ji ltar rtogs|| de'i phyir bud med kyi lus smad par bya ba ma yin no zhes bya bar mi rung ngo |

§67 anyatra_iti śarīrāt |

Ad CŚ III.19

[D 72a1–2]

(21)

Ad CŚ III.20

[D 72a5–6] 'dir bshad pa|

sun dbyung min zhes smras na yang || lus 'dir gtsang ba yod min te|| de lta'i sa bon gnas zas dang || dri nga ba dag zag phyir ro||

§69 bījād (

sa bon

) ity aśuceḥ | syandanād aśuceḥ śravāt |

Ad CŚ III.21: The Example

[D 73a2–4] grong ba'i mdza' bshes 'chag khang gi slar bskos pa mthong ba dang | ce spyang gi pa la sha'i me tog bzhin no||

grong pa 'ga' zhig gi mdza' bshes zhig rgyal pos 'chag khang gi slar byas la| mdza' bshes des de nam zhig na skyang nul dang bdug spos la sogs pa dag gis 'chag khang la gtsang sbra byed pa mthong bas| de la des bgad nas 'di nam gtsang bar 'gyur zhes smras pa| de bzhin du mi mkhas pa rnams bza' ba dang btung ba dri zhim po dag gis khong nas lus la gtsang sbra byed pa 'dod pa yang mkhas pa rnams kyis bzhad gad du byed do||

§70 suhṛdā (mdza' bshes)_iti grāmīṇena |

[D 73a4–6] yang rtse spyang gnyis shing pa la sha'i 'og na gnas par gyur pa dang | de la gcig ni me tog lhung bar gyur pa la gnas nas 'di dag thams cad kyang gor ma chag par rnam pa de lta bu yin no snyam ste ji ltar 'dod pa bzhin du son par gyur to|| gnyis pa ni pa la sha'i me tog lhung ba gang yin pa de ni sha ma yin gyi| gang pa la sha la gnas pa de ni sha yin no zhes de snyam du 'gyur ro|| de bzhin du mi mkhas pa rnams kyang gang lus la byung ba de ni mi gtsang gi gang gnas pa de ni gtsang ngo snyam du rlom mo||

§71 etāny api ('di dag

thams cad kyang)_iti | vṛkṣa-sthitāny (sha'i 'og na gnas pa

) api |

[D 73a6–7] 'dir bshad pa|

gang phyir lus 'di mngal nas ni|| bzung ste mi gtsang rang bzhin nyid|| de phyir gtsang bar bya ba ni|| mi nus mi gtsang ji bzhin no||

§72 evaṁvidhā nītiḥ

[15b8]

puṇya (gtsang

)

_apuṇye (mi gtsang) ca |

Ad CŚ III.22

[Suzuki 1994: 32.10–13] evaṁ yady eka eva mūtrī syāt sa kuṣṭhī_iva varjyeta [|] yadā tu sarva eva mūtriṇas tadā kutraiṣām aśucisaṁjñā bhaviṣyati | kvacic ca deśe sarvo jano galagaṇḍābhibhūtaḥ paramavirūpas tatra cānyo darśanīyo gataḥ sa taiḥ parivarjyate paramavirūpo ’ṅgavikala iti |

§73

yathā

kuṣṭhī varjyo ’sādharaṇatvāt tathā yadi strīśarīram apy asādharaṇaṁ syāt

tadā syāt varjyaṁ | paraṁ yathā

mūtrī sarvaḥ sarvasamena bhavati |

kuṣṭhī_ity ato

varjate |

(…

na vai na cana

…1)

na parihāriharaṇīyo mūtrī salīyamānaḥ pīḍyamānaḥ

vyāpinaṁ sahajaṁ |

(1) This is unclear.

Ad CŚ III.23

(22)

tuṣṭiṁ janayati | tathaiva kāmeṣu prakṛtyā lolajātīyasya bālajanasya mohād aśucipratīkāreṣu surabhikusumagandhālaṅkārādiṣv aśarīrasvabhāve[ṣv] apy ataḥ saṁrāgo bhavati | pratividhānena śucim ātmānaṁ paraṁ ca manyate | na hi kusumādayaḥ samudvahanto ’pi sthāyinaṁ gandhātiśayam alam enaṁ laśunam iva vāsayitum ||

§74 lasunaṁ na kenacit vāsayituṁ śakyate |

Ad CŚ III.24

[Suzuki 1994: 38.4–9] ekasyeṣṭāniṣṭaduhitṛdarśanavat |

kaścid vaṇig abhijātāyāṁ duhitari pravāsaṁ gataḥ sa kālāntareṇāgataḥ [|] sā cāsya duhitā prāptayauvanā tasya_adhiṣṭhānasya bahir udyāne kanyābhiḥ saha krīḍati sma | tasya tāṁ dṛṣṭvā tīvro rāga utpanno yadā tu śrutaṁ duhitā tavaiṣeti tadā viraktaḥ | evaṁ na sa kaścid bhāvo ’sti yo niyamena rāgāya bhavati | yatra ca vairāgyam utpadyate tad aśuciravagantavyam |

§75 abhijāta_utpannaṁ | adhiṣṭhānaṁ gṛhaṁ | krīḍate duhitā |

Ad CŚ III.25

[Suzuki 1994: 40.1–12] yat khalu saṁskṛtaṁ pratītyasamutpannaṁ tad anityaṁ kṣaṇikatvāt | yac cānityaṁ tad aśubham udvegakaratvāt | yac cāśubhaṁ tad duḥkhaṁ pīḍākaratvāt | duḥkhaṁ ca yat tad anātmakam asvatantratvāt | tad evam ekasminn eva bhāve samāsataś catvāro ’viparyāsāḥ sambhavanti | na caitat saṁvidyamānam api bālair viparyastaiḥ paricchidyate | parikalpyate tu tadviparītatvaṁ bhāvānām | tad arhati prājño yathāsthitam anityatvādikaṁ bhāvānām adhītya naiḥsvābhāvyādhigame cetaḥ samutsāhayitum |

piśācīsvabhāvadarśanabhītavat | kasyacit piśācī patnīrūpeṇa vyavasthitā | sa tāṁ patnīvad upacarati | yadā tu tenatasyāduḥkha_utpādanena bībhatsatayāvidheyatayā_anātyantikatvena ca svabhāvo dṛṣṭas tadā bhīto naiṣā mama patnī piśācy eṣeti | tadā tasyāṁ virajyati | evaṁ saṁskṛtasvabhāvadarśanā virajyanti prājñāḥ | āha cātra |

yat saṁskṛtaṁ na tan nityaṁ yad anityaṁ na tac chubham | na sukhaṁ tad yad aśubhaṁ yad duḥkhaṁ tad anātmakam ||

§76 adhītya śrutvā | tena_iti kartā

[16a1]

| tasyāḥ piśyācyāḥ svabhāvo dṛṣṭa iti sambandhaḥ |

bhartu duḥkham utpādayati anātyantikaṁ | yadṛcchā |

|| 3 ||

[End of the Chapter III]

Ad Chapter IV

[D 75b7–89a5; C 72a5–86a2; P 85a7–99b7; N 81b8–97a3.] Ad CŚ IV.2

[Suzuki 1994: 46.8–9]

(23)

jāyate ’dhikṛte kāryam āyattaṁ yatra tatra vā || [CŚ IV.2 (77)]

§77 adhikṛte varjite |

[Suzuki 1994: 46.10–12] samudbhūtādattādāne ['p]i prāthamakalpike loke kṣetraparirakṣārthaṁ pratibalaḥ puruṣo mahājanena dhānyaṣaḍbhāgavatena bhṛtaḥ | kathaṁ …

[D 76b3–6] de ltar de la yang dag par bsrung ba'i las kyis skye dgu dga' bar byed pa'i phyir rgyal po zhes bsnyad do|| de nas bzung nas rgyal po thams cad drug cha'i glas skye dgu skyong bar byed de| de'i phyir yang drug chas bstabs pa'i rgyal pos 'jig rten gyi bya ba ni nga la rag las so zhes byas te dregs par bya bar mi rigs so|| rje dpon gyis bran las 'ga' zhig la dbang du byas na yang rje dpon gyi las cung zad cig de la rag las par 'gyur mod kyi| 'bangs des bdag la rag las so zhes rje dpon la dregs par bya bar mi rigs so|| de'i phyir gal te gcig la rag las su zin kyang 'dis rang dbang sgrub par mi 'os na| kye sa bdag skye bo phal po che la rag las pa ci smos| de'i phyir 'di'i dregs pa rnam pa thams cad mi rigs te|

§78 tadā (de la)_ayam iti dāsaḥ | nārhati_ity anarhaḥ (mi 'os) |

The Example

[D 76b6–77a1] dgon pa'i sa mkhan bzhin no||

dper na rgyal po 'ga' zhig phyogs las rnam par rgyal bar bya ba'i phyir chas pa dang rang gis bskos pa'i sa mkhan gdol ba zhig gis 'brog dgon pa chen po zhig 'das par byas par gyur la| rgyal po de yang dpung gi tshogs dang bcas par de la rag las par 'gyur mod kyi| des de'i rgyus rgyal po dpung gi tshogs dang bcas pa bdag la rag las so zhes rgyags par bya bar mi bzod pa de bzhin du| rgyal pos kyang skye dag nga la rag las so zhes rgyags par mi bya'o||

§79 deśanaṁ deśaḥ (phyogs) tena carati daiśikaḥ |

Ad CŚ IV.3

[D 77a3–5] ji ltar rgyal po'i gso bya'i tshogs rang gi zha 'bring las 'byung ba gdon mi za bar 'thob par bya ba sbyin bya lo phogs sam zla phogs thob nas| bdag nyid la dma' ba'i sems dang | rgyal po la mtho ba'i sems bskyed de rje bo ni gtong ba po zhig go snyam du sems pa de bzhin du| rgyal po yang gso bya'i tshogs la gdon mi za bar sbyin par bya ba'i gla rngan byin nas bdag ni gtong ba po'o snyam du rlom mo|| de la ji ltar gso bya'i tshogs rgyal po la brten pa'i skyes bu'i byed pa las skyes pa'i nor 'thob bya thob nas kyang sems 'phang dma' ba nyid du 'gyur gyi| rgyal po la dregs pa mi byed pa de bzhin du rgyal pos kyang gdon mi za bar sbyin par bya ba'i don byin te dregs pa bya bar mi 'os te|

§80 māsena bhūtaṁ māsikaṁ (zla phogs) |

Ad CŚ IV.4

(24)

§81 vyasanam aiśvaryaṁ

(dbang phyug) | viparītam abhyudayasthānaṁ (mngon par mtho

ba'i gnas) |

The Example

[D 77b3–4] rkun po chad pas gcod par byed pa bzhin no||

dper na rkun po la chad pa gcod par byed pa las dman pa des dga' bar mi 'os pa de bzhin du rgyal po yin no||

§82 cora-nigrāhako (rkun po chad pa) duḥsādhaḥ | hīnakarma (las dman pa) māraṇaṁ |

Ad CŚ IV.5

[D 77b4–5] 'dir smras pa| rgyal po ni 'jig rten gyi bsrung ba po yin te| des na bsrung ba po nyid kyis 'di gdon mi za bar rgyags par 'gyur ro|| de med na ni tshul lugs kyis rjes su mi 'jug pa na skye dgu rnams brlag par 'gyur ro||

§83 asya ('di)_iti rājñaḥ |

Ad CŚ IV.6

[D 78a3–4] 'dir smras pa| gang gi tshe rgyal po skye dgu rnams bu ltar so sor skyong bar byed pa de'i tshe de rnam par rgyal ba yin| rigs la brten pa bsod nams kyi las can gang dag yin pa de dag gi bsod nams kyi drug cha'i 'phrog pa por 'gyur te| de'i phyir rang dang gzhan la sogs pa'i dge ba'i phun sum tshogs pa 'byor pa can 'di'i rgyags pa ni rigs so||

§84 vijita

(rnam par rgyal ba) iti deśaparyāyaḥ |

varṇāśrami

[16a2]

ṇo

(rigs la brten pa)

brāhmaṇādayaḥ | te ity asyānte kuryur iti śeṣaḥ |

Ad CŚ IV.10

[D 80a1–5] 'dir smras pa| skye dgu bskyang bar bya ba'i phyir gdug pa can rnams la chad pas gcod pa na rgyal po la sdig par mi 'gyur te| dam pa dag la phan 'dogs par zhugs pa'i phyir ro||

bshad par bya ste|

bdag nyid dga' ba bskyed pa yi|| rgyu ni gang du yod min 'gyur||

lung la sogs pa'i rgyu rnams kyis|| bsod nams min la'ang 'jig yod min|| [CŚ IV.10 (85)]

bdag dga' ba bskyed pa'i rgyu zhes bya ba ni gang na yang med pa ma yin te| nya pa dang phag gsod pa la sogs pa sdig pa'i las la dga' ba'i bdag nyid can rnams kyang | srog chags gsod pa 'di ni kho bo cag gi rigs brgyud las 'ongs pa zhig ste| 'di ni skye dgu'i bdag pos 'tsho ba yongs su brtags pa yin la| 'di la chos ma yin pa 'ga' yang med do zhes 'di snyam du 'gyur ro|| de ltar bdag cag yongs su mgu ba'i rgyu dag tu 'gyur la| de dag gi bsod nams ma yin pa la ni 'jig pa yod pa ma yin te de bzhin du rgyal po'i yang yin no||

(25)

[D 80a7–b3] chad pas lugs byed pa po rgyal po rnams dang | chos ma yin pa 'don pala sogs pa rnams ni sdom pa ma yin pa can no zhes lung gis kyang de rnams gnod pa dang bcas pa nyid du ston par byed la| rgyal po rnams ni sdom pa ma yin pa dang ldan pa ste| gzhan la gnod par zhugs pa nyid kyi phyir te| gshed ma bzhin no zhes rjes su dpag pa yang yod do||

de ni rnal 'byor pa las kyi rnam par smin pa la mngon sum gyi spyan dang ldan pa rnams kyi mngon sum yang yin te| de'i phyir lung dang rjes su dpag pa dang nye bar 'jal ba dang | mngon sum dag gis bsod nams ma yin pa de yod pas rgyal po rnams la sdig pa'i las dag yod pa nyid do||

§86 daṇḍabhettā duṣṭasādhakaḥ | adharmapāṭharāmaṇādiḥ (chos ma yin pa 'don pa

la sogs pa rnams) | upamānam (nye bar 'jal ba) api jñeyaṁ |

The Example

[D 80b3–6] ma zhu ba zhu bar byas te za ba po bzhin no||

skyes bu 'ga' zhig ma zhu bar ngas zhu'o snyam du bdag nyid dga' bas bdag bza' 'am zhes bram ze dag la dris pa dang | de dag gis zo zhig ces smras shing de bzhin du chu 'thung zhing gnyid log gam zhes bya ba thams cad dris pa de dag gis gnang la| des kyang thams cad byas te sdug bsngal dang phrad par gyur to|| sman pas smras pa| khyod kyis de ltar ci'i phyir byas par gyur| des smras pa| bdag gis ma dris par ni ci yang ma byas so zhe'o|| ji ltar skyes bu 'di gzhan dag la dris nas bdag dga' bar bya ba'i phyir mi 'phrod pa spyod pa na nad dkyil chen pos zin pa de bzhin du rgyal po rnams kyang | bdag nyid dga' bar bskyed pa'i rgyu dag gis bdag nyid dga' bar byas nas sdig pa'i las dag byed la| de'i phyir sems can dmyal ba dag tu de'i rgyu can gyi sdug bsngal chen po sgrub par byed do|| bstan bcos tshad mar byas kyang | sdig pa byed pa 'di rnams kyi 'bras bu yid du mi 'ong ba ni chos ma yin pa las 'gyur ro zhe'o||

§87 tuṣṭyā (dga' bas) tuṣṭyarthaṁ | paradvāreṇātmasaṁjñaptyarthaṁ |

ātmasvarūpāva-bodhārthaṁ | vijñapya (gnang la

?

)

[16a3]

vyavasthāpya |

[D 80b6–7] 'dir bshad pa|

lung gi dbang gis 'tshe byed pa'i|| rgyal la sdig pamed na ni|| 'khor ba sgrol barbyed rnams la|| ci phyir de ltar chosyod min||

§88 hinsā kurvataḥ ('tshe byed pa'i)

pāpaṁ

(sdig pa) cet

nāsti

(med)_iti yojyaṁ |

saṁsāramocakānāṁ ('khor ba sgrol bar

byed rnams la) rājñāṁ

dharmāḥ

(chos) karmān

na

bhavati (yod min) |

Ad CŚ IV.11

[D 80b7–81a3]

yang dag srung byed ces bya ba|| gal te sa bdag chos yin na||

nyon mongs bzo mkhan rnams la yang || ci ste chos su 'gyur ma yin|| [CŚ IV.11 (86)]

ji ltar gla pa ji lta ba bzhin phan 'dogs kyang shing mkhan dang lcags mgar la sogs pa rnams la phan btags pa de'i rgyu can gyi chos su mi 'gyur ba de bzhin du yang dag par srung bar byed kyang drug chas glas pa'i rgyal po rnams la yang chos su mi 'gyur te|

(26)

ji ltar kha che ba rnams grong khyer srung bar byed pa'i las 'obs la sogs pa dag byed cing de dag gis yul mi bsrung bar yang 'gyur mod kyi| de rnams la rgyu des bsod nams yod pa ma yin pa de bzhin du rgyal po rnams la yang yin no||

§89

kāruḥ śilpī

Kāsmīra (kha che ba)_iti duḥkhitayopādānaṁ |

jentākaṁ

('obs

?

)

snānaśālāṁ |

Ad CŚ IV.12 The Example

[D 81b1–3] dgon po'i tshong pa bzhin no||

ji ltar 'brog dgon par don mthun gyi tshogs bsrung ba la sogs pa cha rkyen sgrub par byed pa'i phyir tshong pa la rag las par 'gyur la| de ni rin thang ches che bas ster ba'i phyir smad pa yin gyi| don mthun pa rnams ni smad pa ma yin pa de bzhin du| 'jig rten yang bsrung ba la sogs pas phan 'dogs pa'i phyir sa bdag la rag las mod kyi| de lta na yang sa bdag ni smad pa yin te| rang gi don sgrub pa lhur byed pa nyid kyi phyir ro||

§90 pramādāt

(

?lhur byed pa nyid kyi phyir

)

pramattāt |

[D 81b3–4] 'dir bshad pa|

yon tan la gnas rgyal po ni|| gal te 'jig rten phan gyur mod|| de lta'ang gnas kyi nyes pa yis|| dam pas smad 'gyur rlung ji bzhin||

§91 gaṇesthito (yon tan la gnas) guṇavān api sthānaṁ rājyāpadaṁ |

Ad CŚ IV.13: The Example

[D 82a2–5] rgyal po brtse ba med pa drag pos byin gyi blon po bzhin no||

rgyal po drag pos byin gyi blon po zhig gis chad pas phog pa'i mi gser 'jal bar byed du gzhug par ma nus par gyur pas| khyod ji ltar mi nus zhes de la rgyal po de khros par gyur pa dang | de la grogs bshes tshan de zhig yod par gyur pas de la des bzlas so|| des smras pa| 'jal du gzhug gis zhes smras so|| de nas des ji ltar 'jal bar byed par 'gyur bar gzir ba drag po brtsams la rgyal po des kyang tshan de nyid blon por gzhag go || des kyang rgyal po mnyes par bya bar 'dod pas sdig pa'i las chen po byas te| mthar des gang gi tshe mtshon chas gsod ma nus pa de'i tshe gnas thams cad mes bsregs shing der srog chags 'bum phrag mang po gsad par gyur la| rgyal po des kyang de la rjes su yi rang par byas so||

§92 prāptaṁ daṇḍaṁ daṇḍārhaṁ (chad pas) |

Ad CŚ IV.14: The Example

[Suzuki 1994: 50.12– 52.4] Viśvāmitra-Vaśiṣṭha-Jāmadagnyavat |

Viśvāmitra-Vaśiṣṭha-Jāmadagnyānāṁ cauryābhakṣyabhakṣaṇāgamyagamanaprāṇātipātaśravaṇāt [|] tatra Viśvāmitrasya cauryam abhakṣyabhakṣaṇaṁ ca śrūyate [|] śvapacebhyaḥ kila śvamāṁsam apajihīrṣuṇā_uktaṁ tena |

śakyaṁ tartuṁ jīvatā karma pāpam [|] prāyaścittaṁ hy etad asmadviśeṣāt |

(27)

§93 śvamāṁsaṁ kśukkuramāṅsaṁ | nirjihīrṣunā āchidya grahaṇecchunā | prāyaścittaṁ

pratikaraṇīyaṁ | asmadvi

[16a4]

śeṣāt asmākaṁ viśiṣṭatvāt | uttamā vayaṁ yataḥ |

[Suzuki 1994: 52.7–12] Jāmadagnyenāpi vatsa_apaharaṇa-kopāt Kārtavīryasya_Arjunasya bahu-sahasraṁ pātitam [|] eva hy āha ||

dāntasya kṣamiṇo ’pi durjanajanais tais tair vyalīka-vraṇaiḥ sāmarṣaṁ kriyate balād api munervyutkrāntadhairyaṁ manaḥ | gor vatsāpanayena dohasamaye hambhāravais tat kṛtaṁ yad rāmasya sunirmalasya paraśor dhārāṁ praviṣṭā nṛpāḥ ||

§94 Jāmadagnyer apatyaṁ Jāmadagniḥ |

paraśu nāmā | sa ca śiva-dhanuḥ śikṣārthaṁ

gataḥ | tadā ca

kārtavīrya_Arjunena rājñā tan-mātā-pitroḥ sakāśāt kāmadhenvor

vatsa_apaharaṇaṁ kṛtaṁ | tatpitā ca vyāpāditaḥ |

tena ca

mātrā tejitena

kārtavīrya_Arjuno ca pāritaḥ |

āha_iti kaścit |

muneḥ paraśu-rāmasya

manaḥ

vyutkrā

[16a5]

ntadhairyaṁ kriyate | kaiḥ durjanaiḥ kartṛbhiḥ | vyalīkam apakāraḥ | sa eva

vraṇa-bhṛtaḥ |

[Suzuki 1994: 52.13–54.3] tathā tenaiva mātrā saṁcoditena triḥsaptakṛtva[ḥ] pṛthivī niḥkṣatriyā kṛtā | evaṁ ca kila tasya mātrā_uktam ||

ṛjnā mṛdunā tapasvinā śataśo mānyatamena ca_āhave | na jagasya vināśakāraṇaṁ na parairekam api vyapekṣitam || apakāra-mayena karmaṇā na naras tuṣṭim upaiti śaktimān |

adhikāṁ kuru vīra yātanāṁ dviṣatāṁ mūlam aśeṣam uddhara || iti ||

§95 tapasvinā | yat pitrā saha_āhave saṁgrāme kriyamāne taiḥ

parair rājabhir asya

jagato

vināśakāraṇaṁ kaḥ tvam

ekam api na vyapekṣitaṁ | anena prakāreṇa sarvaṁ

jagatpralayaṁ yāsyati | yādṛśyo ’pakāraḥ kṛtas tena tādṛśye kṛte | na śobhate balavān |

adhikān tu kartavyaṁ |

Ad CŚ IV.15: The Example

[Suzuki 1994: 56.9–14] aparisaṁjāta_ikṣumlecchapīḍanavat |

yo hi dasyur mohād aparisaṁjātam ikṣuṁ pīḍayanti so ’nartham eva karoti nārtham [|] tadvad rājā cet pālanīyaṁ na pālayati [|] na tasyaihiko ’rtho na pāratrikaḥ | apuṇyakaraṇāt |

āha ca |

svarāṣṭrapararāṣṭreṣu na vibhāgakṛto ’tra yat |

prajā bhavanti sukhinas tac chāstraṁ saṁskṛtaṁ buddhaiḥ ||

§96

yuyutsā yu

[16a6]

ddhecchā |

dasyuś cauraḥ |

aparisaṁjātam apariniṣpannaṁ |

rakṣakair rājabhiḥ | ākṛtam anumataṁ | tena

prajā sukhitā bhavanti |

tac chāstraṁ

sukṛtaṁ | viśiṣṭam ity arthaḥ |

Ad CŚ IV.16

(28)

nanu raja-taskarād anyeṣāṁ api caurāṇāṁ dhanārakṣakāṇāṁ kiṁcic chidraṁ prāpya paradhanam apaharatāṁ chidraprahāritvāt prathamaṁ pāpena na bhavitavyam |

§97 rāja_iva taskaras tasmāt | dhanārakṣakā gṛhasthāḥ |

Ad CŚ IV.17

[Suzuki 1994: 60.2–3]

sarvasvasya parityāgo madyādiṣu na pūjitaḥ |

ātmano ’pi parityāgaḥ kiṁmanyepūjito raṇe || [CŚ IV.17 (92)]

§98 manye śaṅke | kim pūjito naiva_ity arthaḥ |

The Example

[Suzuki 1994: 60.12– 62.10] ābhīrīśvaśuraśarīradānavat |

kācid ābhīrī bhartari proṣite śvaśuram atīvāvamanyate sma | atha sa vṛddhābhīras tasminn āgate putre tam artham āveditavān |+ evaṁ cāha [|] yadi te punar apy asmāṣv avamānaṁ kariṣyati | na te gṛhe vatsyāmīti | sa ca na strībhīruḥ pitṛbhaktaś cātas tāṁ paribhāṣyāha sa [|]* cet tvaṁ pitaram avamanyase na te mama gṛhe vāso ’sti [|]duṣkaram apy asya kuru durdeyaṁ cāsmai prayaccheti [|]* tayā tathaiva pratijñātam | atha sā punaḥ proṣite bhartari cakitacakitā pareṇādareṇa śvaśurasya śuśrūṣāṁ cakāra | snānānulepanamālyadānānnabhojanapānādinā praṇītena divasam upasthāya rātrāv uṣṇodakenāsya pādau dhāvāyitvā tailena mrakṣayitvā vastrāṇy avamucya nirvasanā duṣṭayoga_ahitena krameṇa śayanam āroḍhum ārabdhā |

§99 duṣṭayogo anucitakāritvaṁ |

Ad CŚ IV.18

[D 85b3] 'dir bshad pa|

mkhas gang gson pa'i 'jig rten na|| dngos po 'di las slar yang ni|| 'byung bas gzhan la tshol ba yis|| mgon med dngos pos dga' bar 'gyur||

§100 bhavān (dngos po) saṁsārān parān ārān | tv api rājani |

Ad CŚ IV.19 [D 85b4–6]

rgyal po shi bar gyur pa la'ang || grags pas yon tan dga' mi 'byung ||

khyod yon med dang khyi 'tshed la|| grags pa chen po ci ste med|| [IV.19 (94)]

gal te shi bar gyur kyang rgyal po la grags pa'i sgo nas yon tan gyi khyad par 'ga' zhig 'byung bar 'gyur na ni| rgyal pos chad pa drag po can du bya bar rigs pa zhig na| grags pa'i sgo nas de la yon tan gyi khyad par 'ga' zhig yod pa yang ma yin te| grags pas ni de'i sdig padernam par sel ba ma yin no||

§101 nairguṇyam

(

yon med

)

ākhyāti

(

grags pa

)-kāraṇam asti svake ca yaśo 'py asti |

(29)

Ad CŚ IV.21: The Example

[D 87a2–3] bum pa sar pa'i rnam grangs bzhin no||

ji ltar bum pa sar pa rnam grangs kyis ji ltar 'dod pa bzhin byed de| 'dod pa'i sgo nas 'bru mar gyi bum pa dang mar gyi bum pa'i bar du 'gyur ro|| bum pa ji lta ba de bzhin du bskal pa dang por las gang byed pa de la rigs zhes brjod do||

§102 prathamakalpa (bskal pa dang po

r

)_ukto atītaḥ |

Ad CŚ IV.22: The Example

[D 87a7–b5] mar kan da'i bus ril ba spyi blugs bcol ba dang | rgyas pa bzhin no||

ji skad du 'jig rten 'jig bzhin pa na mar kan da'i bu yongs su 'khyam pa na| khyim rje ba dang spyi blugs rje bar grags te| des bram ze zhig gi khyim du gser gyi spyi blugs zhig gtams la| des dus yun ring po zhig na khyim der 'ongs te| bram ze'i khyim 'di na su yod ces dris so|| de dag gis smras pa| 'di ni bram ze'i khyim ma yin gyi 'di ni rgyal rigs kyi khyim zhig go|| mar kan da'i bus smras pa| gtams pa zhig yod de| bram ze 'ba' zhig gis gser gyi spyi blugs bzhag go|| de dag gis gser gyi ni med kyi| 'on kyang dngul gyi rang bzhin can zhig yod do zhes smras so|| de de dag gi lag tu de gtams te slar yang dus yun ring po zhig na 'ongs la| rje'u'i rigs kyi khyim du gyur la| spyi blugs zangs kyi rang bzhin can du'o|| slar yang de dag gi lag tu bcol nas dus gzhan zhig na 'ongs ba dang de dmangs rigs kyi khyim du gyur la| spyi blugs kyang lcags kyi rang bzhin can gyi bar du gyur par grag go|| ji ltar gser gyi spyi blugs 'di dus gzhan du gnas skabs de dang der gyur la| khyim de yang gnas skabs tha dad pas tha dad par gyur pa de bzhin du 'jig rten gyi rigs rje ba yang yin no|| de'i phyir rgyal rigs zhes bya ba'i rigs las 'ga' yang yod pa ma yin no||

§103 saṁvartaḥ ('jig) pralayaḥ | nyāso nikṣepaḥ (gtams pa) | kenacid iti nirdeśaḥ |

[D 87b5–6] rgyas pa yang spos ldan du rtsib logs skyes kyis snga dro khug rna dkrigs nas nya pa'i bu mo las bskyed par grag ste| de ni gling du skyes pas gling skyes zhes kyang bya la| rig byed la chags pas rgyas pa zhes bya'o||

§104 kālyaṁ prāptaḥ | andhakārārthaṁ kvaheḍitaṁ spṛṣṭvā tāṁ gṛhītavān | tato jātaḥ

(bskyed pa) |

Ad CŚ IV.24

[Suzuki 1994: 66.14–15]

pāpasyaiśvaryavad rājan saṁvibhāgo na vidyate [|]

vidvān nāma parasyārthe kaḥ kuryād āyatīvadham || [CŚ IV.24 (99)]

§105 āpattyāṁ vadham āyatīvadhaṁ |

Ad CŚ IV.25: The Example

[Suzuki 1994: 70.10–15] vāsula–patnīvat |

vāsulabrāhamaṇasya patnī kathayati sma | na matsadṛśī strī kācit strīrūpeṇa pṛthivyāṁ saṁvidyate | na ca tvaṁ mām anurūpeṇa vastrālaṅkāreṇārcayasīti |

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

[r]

Le type de sol, la roche sous-jacente, le taux de matière organique, l’activité biologique et racinaire, les éléments nutritifs présents, le climat, la végétation présente sur

B La France devrait faire beaucoup plus d’efforts pour sauvegarder la position de la langue française dans le monde. C La France ne devrait pas s’opposer à la domination de

L'histoire des idees politiques se developpe essentiellement selon deux lignes de pensee qu'on pourrait qualifier d'interne et d'externe. La tradition interne recherche les

Comme les routes commerciales les plus importantes du bas Moyen-Age sont les voies maritimes, axees principalement sur Venise et Genes, et de la vers la Mer du Nord et la Mer

gzhan la skur pa 'debs pa'i gnas skabs so|| de la gcig ni phyogs su byas pa nyid kyis na gzhan dpe nyid du bstan pa'i phyir| [MA VI.102d] zhes bya ba smos te| gnas skabs der

phyin ci log tu thal bar 'gyur ba'i phyir mun pa yang bdag nyid la sgrib par byed par 'gyur ro || gal te mar me rang dang gzhan gsal bar byed pa yin na dpe ci zhig la 'thob par

yang na skad cig ma gcig la thos so zhes bya ba’i don te | rmi lam du lha sogs pa’i mthus dus cung zhig la yang lo brgya la sogs par dmigs pa dang ’dra bar | bcom ldan ’das kyi